Sprawozdanie roczne dotyczące działań finansowanych z ósmego, dziewiątego i dziesiątego Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR) za rok budżetowy 2010 wraz z odpowiedziami Komisji.

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2011.326.251

Akt nienormatywny

Wersja od: 10 listopada 2011 r.

Sprawozdanie roczne Trybunału Obrachunkowego dotyczące działań finansowych z ósmego, dziewiątego i dziesiątego Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR)

(2011/C 326/02)

(Dz.U.UE C z dnia 10 listopada 2011 r.)

UWAGI TRYBUNAŁU

WSTĘP

1. Niniejsze sprawozdanie roczne zawiera przeprowadzoną przez Trybunał ocenę Europejskich Funduszy Rozwoju (EFR). Najważniejsze informacje dotyczące działań objętych kontrolą oraz wydatków w 2010 r. przedstawiono w tabeli 1.

Charakterystyka Europejskich Funduszy Rozwoju

2. Europejski Fundusz Rozwoju (EFR) jest głównym instrumentem pomocy Unii Europejskiej w zakresie współpracy na rzecz rozwoju z państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) oraz krajami i terytoriami zamorskimi (KTZ). Został on utworzony w 1957 r. na mocy postanowień traktatu rzymskiego. Umowa o partnerstwie podpisana w Kotonu dnia 23 czerwca 2000 r. na okres dwudziestu lat ("umowa o partnerstwie") jest umową ramową regulującą relacje pomiędzy Unią Europejską a AKP i KTZ. Partnerstwo koncentruje się na ograniczeniu i wyeliminowaniu ubóstwa zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju oraz stopniowym włączaniu krajów AKP i KTZ w gospodarkę światową. Strategie współpracy opierają się na trzech wzajemnie powiązanych i uzupełniających się filarach:

– współpraca rozwojowa,

– współpraca gospodarcza i handlowa, oraz

– wymiar polityczny.

3. Operacje finansowane z każdego EFR są programowane na początku okresu objętego danym funduszem. Krajowy dokument strategiczny, opracowany przez państwo AKP lub KTZ i UE w wyniku konsultacji z wieloma podmiotami zaangażowanymi w proces rozwoju, określa krajowe średnioterminowe cele i strategie rozwojowe oraz wysokość dostępnych dla tego kraju funduszy UE.

Tabela 1 - Europejskie Fundusze Rozwoju – najważniejsze informacje za rok 2010

grafika

4. EFR są finansowane przez państwa członkowskie. Ich funkcjonowanie jest regulowane na podstawie osobnego rozporządzenia finansowego, a zarządza nimi specjalny komitet. Komisja Europejska odpowiada za finansową realizację działań, na które wykorzystywane są środki EFR. W Komisji niemal wszystkimi programami EFR w 2010 r. zarządzało Biuro Współpracy EuropeAid (EuropeAid), które jest również odpowiedzialne za zarządzanie większością wydatków na działania zewnętrzne i rozwój, finansowanych z budżetu ogólnego Unii Europejskiej⁽¹⁾. Niewielka część projektów EFR⁽²⁾ odnosi się do pomocy humanitarnej i zarządza nią Dyrekcja Generalna ds. Pomocy Humanitarnej (DG ECHO). Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) zarządza instrumentem inwestycyjnym. Instrument ten nie jest uwzględniany w poświadczeniu wiarygodności wydawanym przez Trybunał ani w absolutorium udzielanym przez Parlament Europejski⁽³⁾⁽⁴⁾, chociaż EBI podejmuje działania w imieniu i na odpowiedzialność Unii Europejskiej, wykorzystując przy tym środki EFR.

5. Na mocy traktatu lizbońskiego, który wszedł w życie w dniu 1 grudnia 2009 r., w dniu 1 grudnia 2010 r. powstała Europejska Służba Działań Zewnętrznych. Zadaniem tej służby jest wspieranie Wysokiego Przedstawiciela Unii Europejskiej w wykonywaniu nadanego mu mandatu w obszarze wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, a także w innych obszarach unijnej polityki zewnętrznej. W tym kontekście pod koniec roku 2010 połączono Biuro Współpracy EuropeAid i DG ds. Rozwoju w Dyrekcję Generalną ds. Rozwoju i Współpracy - EuropeAid (DG DEVCO), która od stycznia 2011 r. odpowiada za wdrażanie większości programów w ramach EFR.

6. Większość środków EFR wydatkowana jest pod postacią finansowania projektów (66 % płatności w 2010 r.) i wsparcia budżetowego⁽⁵⁾ (34 % płatności w 2010 r.). Środki te kierowane są w ramach trzech głównych mechanizmów zarządzania (tabela 1): zarządzania scentralizowanego, wspólnego oraz zdecentralizowanego⁽⁶⁾.

7. Komisja w ramach zarządzania scentralizowanego (49 % płatności w 2010 r.) realizuje działania pomocowe bezpośrednio. W przypadku zarządzania wspólnego (11 % płatności w 2010 r.) realizacja zadań finansowanych przez Unię Europejską powierzana jest organizacjom międzynarodowym, pod warunkiem że ich rachunkowość, audyt, procedury kontroli i procedury udzielania zamówień dają gwarancje równoważne uznanym międzynarodowym standardom. Głównymi partnerami EuropeAid są agencje ONZ i Bank Światowy. W ramach zarządzania zdecentralizowanego (40 % płatności w 2010 r.) Komisja może powierzyć zarządzanie niektórymi działaniami władzom krajów będących beneficjentami pomocy. Zasada zdecentralizowanego zarządzana środkami z EFR została zilustrowana na schemacie 1.

8. Interwencje EFR są realizowane w krajach i przez kraje, w których systemy kontroli wewnętrznej z reguły słabo funkcjonują. Ten brak zdolności administracyjnych większości krajowych urzędników zatwierdzających, a także uchybienia w ustanawianiu i stosowaniu procedur finansowych i mechanizmów kontroli przez organizacje wdrażające i organy nadzorujące stanowią duże zagrożenie dla prawidłowości transakcji. Oddalenie wielu miejsc, w których realizowane są projekty, oraz występowanie konfliktów w niektórych regionach także utrudniają prowadzenie weryfikacji.

ROZDZIAŁ I - REALIZACJA ÓSMEGO, DZIEWIĄTEGO I DZIESIĄTEGO EFR

grafika

ROZDZIAŁ II - POŚWIADCZENIE WIARYGODNOŚCI TRYBUNAŁU DOTYCZĄCE EFR

grafika