Sprawozdanie dotyczące sprawozdania finansowego Europejskiej Agencji Odbudowy za rok budżetowy 2008, wraz z odpowiedziami Agencji.
Dz.U.UE.C.2009.304.43
Akt nienormatywnydotyczące sprawozdania finansowego Europejskiej Agencji Odbudowy za rok budżetowy 2008, wraz z odpowiedziami Agencji
(2009/C 304/09)
(Dz.U.UE C z dnia 15 grudnia 2009 r.)
WSTĘP
1. Europejska Agencja Odbudowy (zwana dalej Agencją), z siedzibą w Salonikach, została ustanowiona na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 1628/96(1), ostatnio zmienionego rozporządzeniem Rady (WE) nr 1756/2006 z dnia 28 listopada 2006 r.(2). W momencie powstania w 2000 r. celem Agencji było zarządzanie programami pomocy UE w Kosowie. Następnie obszar jej działań został rozszerzony o Serbię i Czarnogórę oraz o Byłą Jugosłowiańską Republikę Macedonii. Główna siedziba Agencji znajdowała się w Salonikach, a jej centra operacyjne w Belgradzie, Podgoricy, Prisztinie i w Skopje. Agencja wdrażała programy mające na celu wspieranie rozwoju instytucjonalnego i dobrych rządów, przyczynianie się do rozwoju gospodarki rynkowej i niezbędnej infrastruktury, a także umacnianie społeczeństwa obywatelskiego(3). Jej mandat wygasł dnia 31 grudnia 2008 r. Programy będące w toku realizacji zostały w ciągu tego roku przekazane Komisji(4). Po dniu 31 grudnia 2008 r. pozostałe aktywa Agencji stały się własnością Komisji(5).
2. Budżet Agencji na 2008 r. wyniósł 235 mln euro w porównaniu z 250,2 mln euro w budżecie na rok poprzedni. W 2008 r. Agencja nie dysponowała środkami przeznaczonymi na działalność operacyjną (tytuł III); jej główne działania polegały na zakończeniu realizacji programów uruchomionych w poprzednich latach. Wszystkie działania operacyjne zlecone Agencji przez Komisję zostały ponownie przejęte przez Komisję z końcem września, a działania administracyjne Agencji ustały całkowicie z końcem roku.
POŚWIADCZENIE WIARYGODNOŚCI |
3. Na mocy postanowień art. 248 Traktatu Trybunał zbadał roczne sprawozdanie finansowe(6) Agencji obejmujące "sprawozdanie finansowe"(7) oraz "sprawozdanie z wykonania budżetu"(8) za rok budżetowy zakończony dnia 31 grudnia 2008 r., jak również zbadał legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tego sprawozdania. |
4. Niniejsze poświadczenie jest skierowane do Parlamentu Europejskiego i Rady na mocy art. 185 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002(9). |
Zadania dyrektora |
5. Jako urzędnik zatwierdzający, dyrektor realizuje dochody i wydatki budżetu zgodnie z przepisami finansowymi Agencji, na własną odpowiedzialność oraz w granicach zatwierdzonych środków(10). Dyrektor odpowiada za ustanowienie(11) struktury organizacyjnej oraz systemów i procedur zarządzania i kontroli wewnętrznej związanych ze sporządzaniem ostatecznego sprawozdania finansowego(12), które jest wolne od istotnych nieprawidłowości wynikających z nadużyć lub błędów, a także za zapewnianie legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw tego sprawozdania. |
Zadania Trybunału |
6. Zadaniem Trybunału jest przedstawienie, na podstawie przeprowadzonej przez siebie kontroli, poświadczenia wiarygodności dotyczącego rocznego sprawozdania finansowego Agencji oraz legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw tego sprawozdania. |
7. Trybunał przeprowadził kontrolę zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rewizji Finansowej wydanymi przez IFAC i Międzynarodowymi Standardami Najwyższych Organów Kontroli wydanymi przez INTOSAI (ISSAI)(13) oraz opracowanymi przez te organizacje kodeksami etyki. Zgodnie z tymi standardami Trybunał zobowiązany jest przestrzegać wymogów etycznych oraz zaplanować i przeprowadzić kontrolę w taki sposób, aby uzyskać wystarczającą pewność, że sprawozdanie finansowe nie zawiera istotnych nieprawidłowości, a leżące u jego podstaw transakcje są legalne i prawidłowe. |
8. W ramach kontroli Trybunał stosuje procedury mające na celu uzyskanie dowodów kontroli potwierdzających kwoty i informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym. Wybór tych procedur zależy od osądu kontrolerów Trybunału, podobnie jak ocena ryzyka wystąpienia istotnych nieprawidłowości w sprawozdaniu finansowym lub nielegalnych bądź nieprawidłowych transakcji, wynikających z nadużyć lub błędów. W celu opracowania procedur kontroli stosownych do okoliczności Trybunał, dokonując oceny ryzyka, bierze pod uwagę system kontroli |
wewnętrznej danej organizacji związany ze sporządzaniem i prezentacją jej sprawozdania finansowego. Kontrola Trybunału obejmuje także ocenę stosowności przyjętych zasad rachunkowości oraz racjonalność szacunków księgowych sporządzonych przez kierownictwo, jak również ocenę ogólnej prezentacji sprawozdania finansowego. |
9. Trybunał uznał, że uzyskane dowody kontroli są wystarczające i właściwe, aby stanowić podstawę do wydania poniższych opinii. |
Opinia na temat wiarygodności rozliczeń |
10. W opinii Trybunału roczne sprawozdanie finansowe Agencji(14) rzetelnie przedstawia, we wszystkich istotnych aspektach, sytuację finansową Agencji na dzień 31 grudnia 2008 r. oraz wyniki transakcji i przepływów pieniężnych za kończący się tego dnia rok, zgodnie z przepisami jej regulaminu finansowego. |
Opinia na temat legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw rozliczeń |
11. W opinii Trybunału transakcje leżące u podstaw rocznego sprawozdania finansowego Agencji za rok budżetowy zakończony w dniu 31 grudnia 2008 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach. |
12. Przedstawione poniżej uwagi nie podważają opinii Trybunału.
UWAGI DOTYCZĄCE ZARZĄDZANIA BUDŻETEM I FINANSAMI
13. Dotacja w wysokości 1.399.132 euro została przyznana organizacji międzynarodowej bezpośrednio. Żaden z formalnych warunków wymaganych do bezpośredniego przyznania dotacji nie został spełniony, jest to zatem nieprawidłowe. Zaliczka wypłacona w ramach tej dotacji wyniosła 532.594 euro.
INNE KWESTIE
14. Pięć skontrolowanych projektów(15) dotyczyło współpracy transgranicznej. Projekty zostały najpierw ocenione przez lokalnych ekspertów, a następnie przedłożone komitetowi oceniającemu, który podejmuje decyzję o wyborze projektów. W odniesieniu do skontrolowanych projektów nie istniała ani dokumentacja, ani dowody pozwalające stwierdzić, dlaczego komitet oceniający nie uwzględnił kwestii podniesionych przez oceniających te projekty(16), a dotyczących uzasadnienia wnioskowanego budżetu, identyfikacji beneficjentów, trwałości samych projektów oraz zgodności celów projektów. W tych okolicznościach stosowność tych projektów pod względem należytego zarządzania finansami budzi wątpliwości.
Niniejsze sprawozdanie zostało przyjęte przez Trybunał Obrachunkowy w Luksemburgu na posiedzeniu w dniu 8 października 2009 r.
W imieniu Trybunału Obrachunkowego | |
Vítor Manuel da SILVA CALDEIRA | |
Prezes |
______
(1) Dz.U. L 204 z 14.8.1996, s. 1.
(2) Dz.U. L 332 z 30.11.2006, s. 18.
(3) Do celów informacyjnych w tabeli skrótowo przedstawiono kompetencje i działania Agencji.
(4) Decyzja Komisji PH/2008/657 z dnia 24 kwietnia 2008 r.
(5) Protokół ustaleń pomiędzy Komisją i Europejską Agencją Odbudowy z dnia 17 grudnia 2008 r.
(6) Do sprawozdania tego dołączone jest sprawozdanie z zarządzania budżetem i finansami w ciągu roku, zawierające między innymi wskaźnik wykorzystania środków oraz zestawienie informacji dotyczących przesunięć środków pomiędzy różnymi pozycjami budżetowymi.
(7) Sprawozdanie finansowe składa się z bilansu oraz rachunku dochodów i wydatków, rachunku przepływów pieniężnych, zestawienia zmian w kapitale oraz załącznika, zawierającego opis istotnych zasad rachunkowości i inne informacje dodatkowe.
(8) Sprawozdanie z wykonania budżetu obejmuje rachunek wyniku budżetowego wraz z załącznikiem.
(9) Dz.U. L 248 z 16.9.2002, s. 1.
(10) Art. 33 rozporządzenia Komisji (WE, Euratom) nr 2343/2002 z dnia 23 grudnia 2002 r. (Dz.U. L 357 z 31.12.2002, s. 72).
(11) Art. 38 rozporządzenia Komisji (WE, Euratom) nr 2343/2002.
(12) Zasady dotyczące przedstawiania przez agencje sprawozdania finansowego oraz prowadzenia przez nie rachunkowości określone są w rozdziale 1 tytułu VII rozporządzenia Komisji (WE, Euratom) nr 2343/2002, ostatnio zmienionego rozporządzeniem Komisji (WE, Euratom) nr 652/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. (Dz.U. L 181 z 10.07.08, s. 23), i w tej postaci zostały włączone do regulaminu finansowego Agencji.
(13) Międzynarodowa Federacja Księgowych (IFAC) i Międzynarodowe Standardy Najwyższych Organów Kontroli (ISSAI).
(14) Ostateczna wersja rocznego sprawozdania finansowego została sporządzona w lutym 2009 r. i wpłynęła do Trybunału dnia 9 marca 2009 r. Ostateczna wersja rocznego sprawozdania finansowego skonsolidowana ze sprawozdaniem Komisji publikowana jest w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej do dnia 15 listopada następnego roku. Znajduje się ono na następującej stronie internetowej: http://eca.europa.eu
(15) Ogólna wartość 528.000 euro.
(16) Oceniający wyznaczani są przez wspólne struktury zarządcze, których zadaniem jest zarządzanie programami współpracy transgranicznej.
Tabela
Europejska Agencja Odbudowy (Saloniki)
Zakres kompetencji wspólnotowych według Traktatu | Kompetencje Agencji określone w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2667/2000 z dnia 5 grudnia 2000 r. | Zarządzanie | Środki udostępnione Agencji w 2008 r. (w 2007 r.) | Produkty i usługi w 2008 r. | ||
Wspólnota prowadzi w zakresie swoich kompetencji współpracę gospodarczą, finansową i techniczną z państwami trzecimi. Działania takie stanowią uzupełnienie działań prowadzonych przez państwa członkowskie i są zgodne z polityką Wspólnoty na rzecz rozwoju. (art. 181a) | Cele Zapewnianie pomocy UE w zakresie: (i) odbudowy, powrotu uchodźców i wysiedleńców; (ii) promowania właściwego zarządzania, silnych instytucji i rządów prawa; (iii) wspierania rozwoju gospodarki rynkowej i inwestowania w podstawową infrastrukturę fizyczną oraz działania na rzecz ochrony środowiska; (iv) wspierania rozwoju społecznego i umacniania społeczeństwa obywatelskiego. | Działania Agencja zarządza głównymi programami pomocy w Kosowie, Serbii i Czarnogórze oraz w Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii. Beneficjentami mogą być państwa, organy administrowane przez ONZ, jednostki federalne, regionalne i lokalne, instytucje publiczne lub parapubliczne, partnerzy społeczni, organizacje wspierające przedsiębiorstwa prywatne, spółdzielnie, towarzystwa wzajemne, stowarzyszenia charytatywne, fundacje i organizacje pozarządowe. | Zadania - Doradzanie Komisji w sprawach priorytetowych potrzeb, - przygotowywanie programów odbudowy oraz powrotu uchodźców i wysiedleńców, - podejmowanie wszelkich niezbędnych działań w celu realizacji pomocy UE. | 1. Rada Zarządzająca Skład: po jednym przedstawicielu każdego państwa członkowskiego, dwóch przedstawicieli Komisji oraz obserwator z Europejskiego Banku Inwestycyjnego. 2. Dyrektor Mianowany przez Radę Zarządzającą na wniosek Komisji. Centra operacyjne w Belgradzie, Prisztinie, Podgoricy i w Skopje posiadające dużą autonomię w zakresie zarządzania. 3. Kontrola zewnętrzna Trybunał Obrachunkowy. 4. Organ udzielający absolutorium z wykonania budżetu Parlament działający na zalecenie Rady. | Budżet 236,5 mln euro (250,2) Zatrudnienie na dzień 31 grudnia 2008 r. 93 (108) stanowiska w planie zatrudnienia dla pracowników zatrudnionych na czas określony obsadzone stanowiska pracowników zatrudnionych na czas określony: 61 (83) Inne stanowiska: Personel lokalny: 158 (165) stanowisk, z czego 32 (154) obsadzone. Pracownicy kontraktowi: 28 (29) stanowisk, z czego 19 (27) obsadzonych. Pracownicy ogółem: 112 (264) odpowiedzialni za zadania operacyjne: 59 (163) zadania administracyjne: 53 (101) | KOSOWO: a) wielosektorowy program wspomaganych powrotów w celu wzmocnienia wspólnot romskich oraz pomoc w rozwoju społeczno-ekonomicznym mniejszości narodowych; b) wspieranie społeczeństwa obywatelskiego i mediów; c) wsparcie instytucjonalne i merytoryczne dla Ministerstwa Sprawiedliwości i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych; d) wzmocnienie organów zarządzających granicami oraz budowa przejść granicznych; e) wzmacnianie zdolności instytucjonalnych Agencji ds. Integracji Europejskiej; f) wspieranie decentralizacji; g) przygotowanie projektu prawa zamówień publicznych i strategii kontroli wewnętrznej; h) wsparcie dla Ministerstwa Handlu i Przemysłu w zakresie rozwoju MŚP, promocji inwestycji, metrologii i bezpośredniej pomocy na rzecz małych przedsiębiorstw dla marginalizowanych grup; i) wsparcie dla urzędu statystycznego w Kosowie; j) wsparcie dla Ministerstwa Rolnictwa; k) zrównoważone zarządzanie lasami; l) hodowla zwierząt; m) rozwój systemów kontroli bezpieczeństwa żywności; n) wsparcie dla sektora energetycznego wraz z siecią przesyłową, wsparcie dla Ministerstwa Energetyki, wsparcie dla przedsiębiorstwa energetycznego w Kosowie, wsparcie dla urzędu regulacji energetyki, wsparcie dla kopalni w zakresie zaopatrzenia w węgiel, poboru dochodów, działań środowiskowych; o) poprawa stanu środowiska, w tym wsparcie w zakresie gospodarki wodnokanalizacyjnej oraz budowa stacji uzdatniania wody; p) program szkoleniowy w zakresie kształcenia i zawodowego; q) wsparcie dla sektora transportowego w zakresie planowania i strategii transportu multimodalnego. SERBIA: a) projekty ustaw w ramach reformy administracji publicznej; b) dostawa sprzętu dla straży granicznej; c) wsparcie dla zakładów karnych dla młodocianych; d) wprowadzenie opłaty osobowej w państwowych ośrodkach podstawowej opieki zdrowotnej; e) wsparcie prywatyzacji; f) pomoc szkoleniowa dla przedsiębiorstw; g) wsparcie przy wdrażaniu pożyczki EBC w sektorze edukacji; h) programy rozwoju gospodarczego dla najbiedniejszych gmin; i) modernizacja infrastruktury istniejącego przejścia granicznego w Presevie; j) remont infrastruktury gminnej; k) reforma urzędu statystycznego; l) wsparcie przy wprowadzaniu ułatwień dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych; m) pomoc słabszym grupom społecznym, w tym uchodźcom i przesiedleńcom; n) renowacja i modernizacja ciepłowni; o) instalacja nowego systemu transportu i składowania popiołu w elektrowni cieplnej Nikola Tesla B. CZARNOGÓRA: a) pomoc w zakresie integracji uchodźców i przesiedleńców wewnętrznych; b) wzmocnienie zarządzania środowiskowego poprzez reformę ustawodawstwa oraz modernizację oczyszczalni ścieków w Podgoricy i w miastach nadmorskich; c) modernizacja infrastruktury drogowej w rejonach nadmorskich; d) pomoc w ramach reformy administracji publicznej; e) restrukturyzacja/rozdział funkcji (z ang. unbundling) w przedsiębiorstwach energetycznych, strategia poprawy wydajności energetycznej; f) doradztwo dla przedsiębiorstw w dziedzinie zarządzania; g) reforma policji; h) reforma więziennictwa; i) tworzenie systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt; j) zarządzanie zasobami rybnymi; k) pomoc w przeprowadzaniu reform systemu włączenia społecznego poprzez wsparcie organizacji społeczeństwa obywatelskiego. BYŁA JUGOSŁOWIAŃSKA REPUBLIKA MACE-DONII: a) wsparcie poprzez twinning w zakresie prania pieniędzy, korupcji, przestępczości zorganizowanej, statystyki, jakości powietrza, kontroli finansowej; b) zakończenie tworzenia krajowego systemu identyfikacji zwierząt; c) wzmacnianie wydajności MŚP i ustanowienie funduszu rozwoju zasobów ludzkich; d) pomoc dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego i gmin w promowaniu transgranicznego rozwoju gospodarczego z państwami członkowskimi UE; e) wsparcie przy usuwaniu niebezpiecznych stref przemysłowych oraz w zakresie gospodarki ściekami komunalnymi i odpadami niebezpiecznymi dla zdrowia; f) budowa siedziby administracyjnej dla stowarzyszenia gmin; g) wsparcie przy programowaniu instrumentu pomocy przedakcesyjnej i przetargach w jego ramach; h) wsparcie przy wdrażaniu standardów zawodowych w administracji więziennej; i) przygotowanie krajowej strategii transportowej. Agencja zakończyła całą swoją działalność dnia 31 grudnia 2008 r., po przekazaniu Komisji wszystkich programów CARDS. |
Źródło: Informacje przekazane przez Agencję. |
ODPOWIEDZI AGENCJI
13. Z uwagi na fakt, że władze serbskie odwołały projekt, Agencja musiała szybko przesunąć uwolnione fundusze. Aby wyżej wymienione fundusze nie pozostały niewykorzystane, za zgodą władz serbskich podjęto decyzję o finansowaniu projektu z organizacją UNICEF zgodnie z celami programu WE dla Serbii. Spośród organizacji działających w obszarze zdrowia dzieci UNICEF był najlepiej przygotowany, ponieważ właśnie zakończył ocenę procesu deinstytucjonalizacji tego obszaru, dysponował zatem największym potencjałem, by szybko przedstawić dobry jakościowo projekt.
14. Zgodnie z obowiązującymi zasadami komisja oceniająca, w której skład wchodzą przedstawiciele Agencji oraz Delegatury KE, nie jest związana opinią biegłych i w niektórych przypadkach rzeczywiście nie zgodziła się z ich opinią. W przypadku pięciu przedmiotowych spraw Europejska Agencja Odbudowy (EAR) oraz Delegatura KE uznały opinię biegłych za nieuzasadnioną.