Sprawa C-518/09: Skarga wniesiona w dniu 11 grudnia 2009 r. - Komisja Europejska przeciwko Republice Portugalskiej.
Dz.U.UE.C.2010.37.26
Akt nienormatywny(Sprawa C-518/09)
(2010/C 37/33)
Język postępowania: portugalski
(Dz.U.UE C z dnia 13 lutego 2010 r.)
Strony
Strona skarżąca: Komisja Europejska (Przedstawiciele: I.V. Rogaliki i P. Guerra e Andrade, pełnomocnicy)
Strona pozwana: Republika Portugalska
Żądania strony skarżącej
– Stwierdzenie, że Republika Portugalska uchybiła zobowiązaniom, które na niej ciążą na mocy art. 56 TFUE:
– nie wprowadzając w swoim prawie rozróżnienia między prowadzeniem przedsiębiorstwa a czasowym świadczeniem usług w odniesieniu do działalności z zakresu gospodarowania nieruchomościami prowadzonej przez biura nieruchomości oraz pośredników w obrocie nieruchomościami;
– nakładając na biura nieruchomości oraz pośredników w obrocie nieruchomościami z innych państw członkowskich obowiązek pełnej rejestracji w Instituto da Construção e do Imobiliário (instytucie budownictwa i nieruchomości, zwanym dalej "InCI, I.P.") w celu czasowego świadczenia usług;
– nakładając na biura nieruchomości oraz pośredników w obrocie nieruchomościami z innych państw członkowskich obowiązek zagwarantowania odpowiedzialności z tytułu prowadzenia działalności przy pomocy ubezpieczenia zgodnie z prawem portugalskim;
– nakładając na biura nieruchomości z innych państw członkowskich obowiązek posiadania dodatniego kapitału własnego, zgodnie z przepisami prawa portugalskiego oraz
– poddając biura nieruchomości oraz pośredników w obrocie nieruchomościami z innych państw członkowskich pełnej kontroli dyscyplinarnej sprawowanej przez InCI, I.P.;
– Stwierdzenie, że Republika Portugalska uchybiła również zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 49 TFUE i 56 TFUE, nakładając na biura nieruchomości wymóg prowadzenia wyłącznie tej działalności, z wyjątkiem zarządzania nieruchomościami na cudzy rachunek, a na pośredników w obrocie nieruchomościami - wymóg wykonywania wyłącznie działalności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami.
– obciążenie Republiki Portugalskiej kosztami postępowania.
Zarzuty i główne argumenty
Portugalski system dotyczący biur nieruchomości i pośredników w obrocie nieruchomościami zawiera liczne ograniczenia swobody świadczenia usług.
Działalność biur nieruchomości i pośredników w obrocie nieruchomościami prowadzona przez podmioty mające siedzibę lub faktyczne miejsce zamieszkania w innych państwach członkowskich podlega prawu portugalskiemu, jeżeli dotyczy ona nieruchomości położonych w Portugalii.
Prawo portugalskie stawia siedem wymogów dotyczących prowadzenia biura nieruchomości i cztery wymogi dotyczące wykonywania działalności pośrednika w obrocie nieruchomościami.
Wymogi dotyczące zakresu podmiotowego licencji są surowe.
Wymóg dotyczący kwalifikacji zawodowych również jest surowy.
Portugalskie unormowania z dziedziny prowadzenia biur nieruchomości i pośrednictwa w obrocie nieruchomościami wprowadzają zmianę tradycyjnych cech działalności pośrednictwa. Zamiast działalności pośrednictwa mamy do czynienia z działalnością agencji.
Wymóg, by umowa ubezpieczenia odpowiedzialności zawodowej została zawarta zgodnie z portugalskim prawem stanowi nieuzasadnione ograniczenie.
Wymóg posiadania dodatniego kapitału własnego, określonego zgodnie z zasadami ustanowionymi w portugalskim Krajowym Systemie Księgowym stanowi dyskryminujące ograniczenie swobody świadczenia usług.
Poddanie biur nieruchomości oraz pośredników w obrocie nieruchomościami kontroli dyscyplinarnej ze strony portugalskiego organu administracji, w odniesieniu do świadczenia usług, bez uwzględnienia nadzoru, któremu usługodawca podlega już w państwie członkowskim, w którym ma on siedzibę, stanowi ograniczenie w rozumieniu art. 56 TFUE.
Portugalskie unormowania prawne przewidujące wyłączny lub niemal wyłączny charakter, odpowiednio, wykonywania działalności pośrednika w obrocie nieruchomościami oraz prowadzenia biura nieruchomości, stanowią ograniczenie swobody przedsiębiorczości i swobody czasowego świadczenia usług.
Warunki dostępu do wykonywania tej działalności nie zawierają rozróżnienia ani nie umożliwiają dokonania rozróżnienia między prowadzeniem przedsiębiorstwa a czasowym świadczeniem usług.
Warunki dostępu do działalności z zakresu budownictwa, określone w portugalskim prawie, są wymogami dotyczącymi prowadzenia przedsiębiorstwa. Prawo portugalskie nie zawiera rozróżnienia między prowadzeniem przedsiębiorstwa a świadczeniem usług o charakterze czasowym.
Ograniczenia swobody świadczenia usług i swobody przedsiębiorczości wynikające z portugalskiego prawa nie znajdują uzasadnienia ze względów porządku publicznego.
Chociaż określone ograniczenia podstawowych swobód świadczenia usług i przedsiębiorczości można uzasadnić ochroną konsumentów, sporne ograniczenia nie są proporcjonalne.
Wymóg prowadzenia przedsiębiorstwa, aby uzyskać możliwość świadczenia usług oraz wymóg posiadania licencji mający na celu sprawdzenie, czy spełnione są warunki prowadzenia przedsiębiorstwa, nie są środkami proporcjonalnymi w odniesieniu do swobody świadczenia usług.
Nie jest zwłaszcza rozsądnym wymaganiem obowiązek uzyskania zatwierdzenia polisy ubezpieczeniowej w państwie przyjmującym.
Fakt, iż prawo portugalskie zawiera wymóg posiadania dodatniego kapitału własnego nie wynika ze względów dotyczących wypłacalności.
Nieproporcjonalne jest poddawanie usługodawcy w pełni kontroli dyscyplinarnej, której podlegają pośrednicy w obrocie nieruchomościami oraz biura nieruchomości z siedzibą w Portugalii.