Sprawa C-137/14: Skarga wniesiona w dniu 21 marca 2014 r. - Komisja Europejska przeciwko Republice Federalnej Niemiec.

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2014.159.16/2

Akt nienormatywny

Wersja od: 26 maja 2014 r.

Skarga wniesiona w dniu 21 marca 2014 r. - Komisja Europejska przeciwko Republice Federalnej Niemiec

(Sprawa C-137/14)

(2014/C 159/23)

Język postępowania: niemiecki

(Dz.U.UE C z dnia 26 maja 2014 r.)

Strony

Strona skarżąca: Komisja Europejska (przedstawiciele: C. Hermes i G. Wilms, pełnomocnicy)

Strona pozwana: Republika Federalna Niemiec

Żądania strony skarżącej

Strona skarżąca wnosi do Trybunału o stwierdzenie, że Republika Federalna Niemiec uchybiła zobowiązaniom, jakie ciążą na niej na mocy art. 11 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko ¹ (zwanej dalej "dyrektywą 2011/92") oraz art. 25 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) ² (zwanej dalej "dyrektywą 2010/75"), w ten sposób, że

- uznała, iż przepisy dyrektywy 2011/92 zasadniczo nie przyznają żadnych praw podmiotowych, przez co w znacznej mierze wyłączyła ich dochodzenie na drodze sądowej przez jednostki [§ 113 ust. 1 Vervaltungsgerichtsordnung (ustawy o ustroju sądów administracyjnych)];

- ograniczyła możliwość stwierdzenia nieważności decyzji ze względu na uchybienia proceduralne do wypadków całkowitego braku wymaganej oceny oddziaływania na środowisko lub braku wymaganej oceny wstępnej [§ 4 ust.1 Umwelt-Rechtsbehelfsgesetz (ustawy o środkach zaskarżenia w dziedzinie środowiska, zwanej dalej "UmwRG")] oraz do wypadku, w którym strona skarżąca udowodni, że dane uchybienie proceduralne miało wpływ rozstrzygniecie zawarte w decyzji [§ 46 Verwaltungsverfahrengesetz (ustawy o postępowaniu administracyjnym, zwanej dalej "VwVfG")] i że sytuacja prawna strony skarżącej uległa zmianie;

- ograniczyła czynną legitymację procesową i zakres kontroli sądowej do zarzutów, które zostały podniesione w terminie przewidzianym na zgłaszanie zarzutów w postępowaniu administracyjnym, które doprowadziło do wydania decyzji (§ 2 ust. 3 UmwRG i § 73 ust. 6 VwVfG), oraz

- w odniesieniu do postępowań wszczętych po dniu 25 czerwca 2005 r. i zakończonych przed dniem 12 maja 2011 r. ograniczyła czynną legitymację procesową organizacji ochrony środowiska do przepisów, które przyznają prawa jednostkom (§ 2 ust. 1 w związku z § 5 ust. 1 UmwRG);

- w odniesieniu do postępowań wszczętych po dniu 25 czerwca 2005 r. i zakończonych przed dniem 12 maja 2011 r. ograniczyła zakres kontroli sądowej środków zaskarżenia wnoszonych przez organizacje ochrony środowiska do przepisów, które przyznają prawa jednostkom (§ 2 ust. 1 w dawnym brzmieniu w związku z § 5 ust. 1 UmwRG);

- generalnie wyłączyła wszelkie postępowania administracyjne wszczęte przed dniem 25 czerwca 2005 r. z zakresu zastosowania UmwRG (§ 5 ust.1 UmwRG).

Zarzuty i główne argumenty

Strona skarżąca podniosła zasadniczo następujące zarzuty:

Strona pozwana naruszyła obowiązek lojalnej współpracy zarówno pod względem temporalnym, jak i co do istoty. Podjęcie próby wyciągnięcia wniosków z wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie C-115/ 09 ³ zajęło jej bowiem ponad 18 miesięcy. W odniesieniu do istoty przepisy przyjęte przez stronę pozwaną są niewystarczające oraz stoją w sprzeczności z przytoczonym wyżej orzeczeniem, a także z wyrokiem Trybunału w sprawie Altrip ⁴ .

W odniesieniu do ochrony sądowej przyznanej jednostkom Republika Federalna Niemiec w dalszym ciągu ogranicza wszelką kontrolę sądową do zgodności z przepisami przyznającymi prawa podmiotowe w rozumieniu tzw. "Schutznormtheorie" (teorii przepisu ochronnego). Dalsze ograniczenia dotyczą zarówno ochrony prawnej jednostek, jak i organizacji. I tak w UmwRG przewidziano możliwość stwierdzenia nieważności decyzji o udzieleniu pozwolenia jedynie w wypadku, gdy ocena oddziaływania na środowisko nie została przeprowadzona, ale nie w wypadku, gdy ocena ta została przeprowadzona w nieprawidłowy sposób.

Ponadto w Niemczech przewidziano możliwość stwierdzenia nieważności wydanej z naruszeniem przepisów proceduralnych decyzji w przedmiocie oceny oddziaływania na środowisko, która to decyzja została zaskarżona przez jednostki, jedynie w sytuacji, gdy strona skarżąca wykaże konkretnie, że bez owego naruszenia przepisów proceduralnych treść tej decyzji byłaby inna i gdy naruszenie przepisów proceduralnych ma istotny wpływ na materialnoprawną sytuację strony skarżącej.

Co więcej, w postępowaniach sądowych wykluczone jest podnoszenie przez organizacje zarzutów, które nie zostały podniesione już w postępowaniu administracyjnym. Wreszcie UmwRG w nowym brzmieniu oraz odnośne orzecznictwo sądów niemieckich nie spełniają, w odniesieniu do kluczowych kwestii, wymogów dyrektywy 2011/92, które zostały doprecyzowane w wyrokach Trybunału w sprawach Trianel i Altrip.

Ponadto z temporalnego zakresu zastosowania UmwRG wykluczono postępowania, które zostały wszczęte przed wejściem w życie tej dyrektywy.

Te istotne ograniczenia generalnie stoją w sprzeczności z celem dyrektywy 2011/92, jakim jest zapewnienie szerokiej ochrony sądowej zgodnie z art. 9 ust. 2 i 3 konwencji z Aarhus.

¹ Dz.U. 2012, L 26, s. 1.

² Dz.U. L 334, s. 17.

³ Wyrok BUND, C-115/09, EU:C:2011:289.

⁴ Wyrok Altrip, C-72/12, EU:C:2013:712.