Specjalny przedstawiciel UE ds. praw człowieka (2012/2088 (INI)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2013.332E.114

Akt nienormatywny

Wersja od: 15 listopada 2013 r.

Specjalny przedstawiciel UE ds. praw człowieka

P7_TA(2012)0250

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 czerwca 2012 r. w sprawie specjalnego przedstawiciela UE ds. praw człowieka (2012/2088 (INI))

(2013/C 332 E/24)

(Dz.U.UE C z dnia 15 listopada 2013 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając art. 2, 3, 6, 21, 31, 33 oraz 36 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

– uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 grudnia 2010 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego praw człowieka na świecie za rok 2009 oraz polityki UE w tym zakresie ¹ ,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 kwietnia 2012 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego praw człowieka na świecie oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie, w tym wpływu na strategiczną politykę UE w dziedzinie praw człowieka ² ,

– uwzględniając wspólny komunikat Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2011 r. zatytułowany "Prawa człowieka i demokracja w centrum działań zewnętrznych UE - dążenie do bardziej skutecznego podejścia" (COM(2011)0886),

– uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów zatytułowany "Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości dla europejskich obywateli. Plan działań służący realizacji programu sztokholmskiego" (COM(2010)0171),

– uwzględniając wytyczne Unii Europejskiej w zakresie praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego ³ ,

– uwzględniając przystąpienie Unii Europejskiej do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności,

– uwzględniając oświadczenie wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie odpowiedzialności politycznej ⁴ ,

– uwzględniając art. 97 Regulaminu,

– uwzględniając zalecenie Komisji Spraw Zagranicznych (A7-0174/2012),

A. mając na uwadze, że art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej potwierdza zaangażowania UE na rzecz promocji praw człowieka i demokracji w jej wszystkich działaniach zewnętrznych, a jednocześnie gwarantuje spójność w obrębie tych dziedzin oraz spójność działań zewnętrznych i innych polityk;

B. mając na uwadze, że art. 33 TUE stwarza podstawę prawną dla mianowania specjalnego przedstawiciela UE (SPUE) ds. praw człowieka, ponieważ stanowi, co następuje: "Rada może, na wniosek wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, mianować specjalnego przedstawiciela, któremu powierza się mandat w odniesieniu do poszczególnych spraw politycznych. Specjalny przedstawiciel w sprawowaniu swojego mandatu podlega wysokiemu przedstawicielowi";

C. mając na uwadze, że Parlament Europejski wielokrotnie apelował o mianowanie specjalnego przedstawiciela UE ds. praw człowieka (SPUE ds. praw człowieka), o czym mowa w wyżej wymienionych rezolucjach z dnia 16 grudnia 2010 r. oraz z dnia 18 kwietnia 2012 r.;

D. mając na uwadze, że SPUE ds. praw człowieka powinien zwiększyć widoczność i spójność polityki UE w zakresie praw człowieka jako zasadniczego elementu wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB) oraz przyczynić się do wzmocnienia pozycji UE w zakresie praw człowieka na świecie;

1. występuje do Rady z następującymi zaleceniami:

(a) chociaż mianowanie SPUE ds. praw człowieka oraz określenie jego mandatu następuje formalnie na mocy decyzji Rady opierającej się na wniosku wysokiego przedstawiciela UE, SPUE ds. praw człowieka powinien działać i zabierać głos w imieniu Unii, odzwierciedlając ciążący na wszystkich instytucjach UE i państwach członkowskich wspólny i niepodzielny obowiązek ochrony i promocji praw człowieka na świecie; mianowanie pierwszego w historii tematycznego SPUE powinno zwiększyć widoczność, skuteczność, spójność i odpowiedzialność polityki UE w zakresie praw człowieka; w szczególności Parlament Europejski powinien odgrywać właściwą rolę w procedurze mianowania i sprawowania nadzoru nad mandatem w trakcie całej kadencji;

(b) w celu zwiększenia przejrzystości i odpowiedzialności mandatu SPUE we właściwej komisji Parlamentu Europejskiego należy przeprowadzić wymianę poglądów/wysłuchanie z udziałem SPUE ds. praw człowieka mianowanego przez wysokiego przedstawiciela;

(c) wdrożenie mandatu i jego zgodność z innymi działaniami Unii w tej dziedzinie powinny podlegać regularnym przeglądom; SPUE powinien przedkładać Radzie, wysokiemu przedstawicielowi, Parlamentowi i Komisji roczne sprawozdanie z wyników, a także przedstawić obszerne sprawozdanie z realizacji mandatu pod koniec kadencji;

(d) polityczne cele SPUE ds. praw człowieka powinny obejmować zwiększenie spójności, skuteczności i widoczności działań UE w zakresie ochrony i promocji praw człowieka i demokracji; SPUE ds. praw człowieka powinien ściśle współpracować z Grupą Roboczą Rady ds. Praw Człowieka (COHOM); SPUE ds. praw człowieka powinien być partnerem wysokiego szczebla dla swoich odpowiedników w państwach trzecich i organizacjach międzynarodowych, mogącym również podejmować działania na forum ONZ (Zgromadzenie Ogólne ONZ, Rada Praw Człowieka ONZ itd.), a także właściwych organizacji regionalnych; SPUE ds. praw człowieka powinien przewodniczyć dialogom wysokiego szczebla dotyczącym praw człowieka oraz przewodzić konsultacjom dotyczącym praw człowieka z państwami trzecimi;

(e) aby osiągnąć te cele, SPUE - działając pod zwierzchnictwem wysokiego przedstawiciela - powinien dysponować silnym, niezależnym i elastycznym mandatem, który nie będzie określony na podstawie wąskich i konkretnych zadań tematycznych, lecz raczej pozwoli SPUE na podejmowanie szybkich i skutecznych działań; zgodnie z działaniami i priorytetami określonymi w planie działania SPUE ds. praw człowieka powinien również zająć się różnorodnymi zagadnieniami horyzontalnymi i przyczynić się do skuteczniejszego i spójniejszego działania w ramach polityki zewnętrznej UE; zakres mandatu SPUE powinien być całkowicie zgodny z zasadami powszechności i niepodzielności praw człowieka i podstawowych wolności, a także z celami polityki określonymi w art. 21 TUE oraz powinien obejmować wzmacnianie demokracji, praworządność i tworzenie instytucji, międzynarodowy wymiar sprawiedliwości i międzynarodowe prawo humanitarne; mandat powinien obejmować między innymi zniesienie kary śmierci, obrońców praw człowieka, zwalczanie bezkarności, przeciwdziałanie torturom, wolność wypowiedzi (w tym w internecie), wolność zrzeszania się, wolność zgromadzeń, wolność religii i przekonań, prawa mniejszości, ochronę dzieci, prawa kobiet, pokój i bezpieczeństwo, zagadnienia dotyczące płci społeczno-kulturowej oraz zwalczanie wszelkich form dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność, pochodzenie rasowe lub etniczne, płeć, orientację seksualną lub tożsamość płciową;

(f) mandat powinien opierać się na zasadach, jakimi kieruje się UE w swojej polityce w zakresie praw człowieka, w szczególności na wytycznych UE w sprawie kary śmierci (2008), tortur i innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (2008), dialogu na temat praw człowieka z państwami trzecimi (2009), dzieci i konfliktów zbrojnych (2008), obrońców praw człowieka (2008), promowania i ochrony praw dziecka (2008), przemocy wobec kobiet i dziewcząt oraz zwalczania wszelkich form ich dyskryminacji (2008), międzynarodowego prawa humanitarnego (2009), zestawu narzędzi LGBT (2010) oraz rocznych sprawozdań UE dotyczących praw człowieka na świecie; ponadto mandat powinien obejmować wspieranie wysokiego przedstawiciela oraz instytucji UE w propagowaniu wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka;

(g) SPUE ds. praw człowieka powinien dysponować niezbędnymi kwalifikacjami zawodowymi, bogatym doświadczeniem i dowiedzionymi osiągnięciami w dziedzinie praw człowieka, a także cechować się osobistą i zawodową prawością oraz cieszyć się międzynarodową reputacją;

(h) SPUE ds. praw człowieka powinien być powoływany na kadencję trwającą 2,5 roku; w celu zapewnienia ciągłości, spójności i odpowiedzialności demokratycznej mandat powinien być odnawialny, a w procedurze przedłużenia mandatu należy w stosownym czasie w odpowiedni sposób skonsultować się z Parlamentem;

(i) SPUE ds. praw człowieka powinien ściśle współpracować z Wysokim Przedstawicielem Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz przewodniczącym Parlamentu Europejskiego, aby zapewnić spójność i włączanie praw człowieka w główny nurt wszystkich dziedzin polityki w pracach wszystkich instytucji UE; SPUE powinien blisko współdziałać z Dyrekcją ds. Praw Człowieka i Demokracji ESDZ oraz wszystkimi wielostronnymi delegaturami UE (Nowy Jork, Genewa, Wiedeń, Strasburg) oraz ze wszystkimi delegaturami UE na świecie, aby ułatwiać kontakty w zakresie praw człowieka ze wszystkimi służbami UE, delegaturami UE w państwach trzecich oraz organizacjami międzynarodowymi; Dyrekcja ds. Praw Człowieka i Demokracji ESDZ powinna zapewnić wszystkie niezbędne usługi i ułatwić realizację mandatu SPUE;

(j) utrzymując bliskie powiązania z Komitetem Politycznym i Bezpieczeństwa Rady, SPUE ds. praw człowieka powinien przedkładać właściwej komisji Parlamentu Europejskiego regularne sprawozdania dotyczące sytuacji w zakresie praw człowieka na świecie oraz stanu realizacji mandatu, w tym wyników sesji Rady Praw Człowieka ONZ i Zgromadzenia Ogólnego ONZ oraz dialogów dotyczących praw człowieka z państwami trzecimi, a także wdrażania krajowych strategii w dziedzinie praw człowieka;

(k) realizując swój mandat, SPUE ds. praw człowieka powinien współpracować z przedstawicielami lokalnego, regionalnego i krajowego społeczeństwa obywatelskiego, organizacjami pozarządowymi, ekspertami oraz organizacjami regionalnymi i międzynarodowymi działającymi w dziedzinie ochrony praw człowieka i demokracji;

(l) SPUE ds. praw człowieka powinien otrzymać odpowiednie zasoby finansowe i ludzkie, aby zapewnić skuteczną pracę specjalnego przedstawiciela i jego zespołu; budżet SPUE ds. praw człowieka powinien podlegać rocznemu przeglądowi;

(m) SPUE ds. praw człowieka powinien być odpowiedzialny za stworzenie zespołu dysponującego niezbędną specjalistyczną wiedzą polityczną zgodną z mandatem i działającego w interesie mandatu; z uwagi na zakres i międzysektorowy charakter mandatu istotne znaczenie ma przydzielenie odpowiedniej liczby pracowników do wykonywania zadań pod bezpośrednim nadzorem SPUE ds. praw człowieka; w skład zespołu mogą wejść pracownicy oddelegowani z państw członkowskich i instytucji UE, co odzwierciedla również potrzebę zapewnienia spójności i włączania praw człowieka w główny nurt całej działalności wszystkich instytucji UE i państw członkowskich;

(n) w mandacie SPUE ds. praw człowieka należy zawrzeć odniesienie do niniejszego zalecenia;

2. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego zalecenia Radzie, wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz przedstawienia go do wiadomości Komisji.

¹ Teksty przyjęte, P7_TA(2010)0489.

² Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0126.

³ http://www.eeas.europa.eu/human_rights/docs/guidelines_en.pdf

⁴ Dz.U. C 351 E, z 2.12.2011, s. 470.