Serbia: sprawa oskarżonego o zbrodnie wojenne Wojisława Szeszela (2014/2970(RSP)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2016.289.44

Akt nienormatywny

Wersja od: 9 sierpnia 2016 r.

Serbia: sprawa oskarżonego o zbrodnie wojenne Vojislava Šešelja

P8_TA(2014)0065

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 listopada 2014 r. w sprawie Serbii: sprawa oskarżonego o zbrodnie wojenne Wojisława Szeszela (2014/2970(RSP))

(2016/C 289/06)

(Dz.U.UE C z dnia 9 sierpnia 2016 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Serbii,

- uwzględniając Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi a Republiką Serbii, który wszedł w życie dnia 1 września 2013 r.,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 8 października 2014 r. dotyczące postępów Serbii w roku 2014 (SWD (2014)0302),

- uwzględniając statut Międzynarodowego Trybunału ds. Ścigania Osób Odpowiedzialnych za Poważne Naruszenia Międzynarodowego Prawa Humanitarnego Popełnione na Terytorium Byłej Jugosławii od 1991 r. (ICTY),

- uwzględniając art. 65 Regulaminu oraz dowody przedstawione przed ICTY,

- uwzględniając art. 135 ust. 5 oraz art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że Wojisław Szeszel, przewodniczący Serbskiej Partii Radykalnej, jest oskarżony przed ICTY o takie zbrodnie jak: prześladowania ze względów politycznych, rasowych lub religijnych, deportacje, nieludzkie czyny (przymusowe przesiedlenia) (zbrodnie przeciwko ludzkości), a także o morderstwa, tortury, okrutne traktowanie, bezmyślne burzenie wsi, spustoszenia nieusprawiedliwione koniecznością wojenną, burzenie lub umyślne niszczenie obiektów wykorzystywanych do celów religijnych lub edukacyjnych, rabunek własności publicznej lub prywatnej (pogwałcenie praw i zwyczajów wojennych) w Chorwacji, Bośni i Hercegowinie oraz części Wojwodiny (Serbia), popełnione w latach 1991-1993;

B. mając na uwadze, że ICTY został utworzony przez Organizację Narodów Zjednoczonych w 1993 r. w celu osądzenia zbrodni wojennych, do których doszło w latach 90. ubiegłego stulecia, a tym samym położenia fundamentów pod rozwiązanie konfliktu, a następnie rozwój w tym regionie;

C. mając na uwadze, że w dniu 6 listopada 2014 r. Izba Procesowa ICTY wydała proprio motu decyzję o tymczasowym zwolnieniu Wojisława Szeszela - który spędził ponad jedenaście lat w areszcie i którego proces wciąż trwa - z uwagi na pogorszenie jego stanu zdrowia, na następujących warunkach: (i) nie będzie wpływał na świadków i ofiary; oraz (ii) stawi się przed Izbą Procesową w trybie natychmiastowym na jej wezwanie; mając na uwadze, że Wojisław Szeszel od początku procesu był wrogo nastawiony do ICTY, często przerywając, zakłócając i opóźniając postępowanie przed trybunałem, a w trzech osobnych przypadkach został oskarżony o lekceważenie sądu za zastraszanie świadków;

D. mając na uwadze, że po powrocie do Serbii Wojisław Szeszel wygłosił publicznie w Belgradzie kilka przemówień, w których podkreślił, że nie stawi się dobrowolnie przed trybunałem, jeżeli zostanie wezwany, zapowiedział zatem zamiar naruszenia jednego z dwóch warunków jego zwolnienia;

E. mając na uwadze, że w swoich wypowiedziach publicznych Wojisław Szeszel wielokrotnie domagał się utworzenia "Wielkiej Serbii", publicznie wysuwając roszczenia wobec krajów sąsiadujących, w tym Chorwacji - państwa członkowskiego UE, i podżegając do nienawiści wobec obcokrajowców; mając na uwadze, że w jednym z oświadczeń dla prasy pogratulował serbskim czetnikom "wyzwolenia" Vukovaru z okazji 23. rocznicy kapitulacji tego chorwackiego miasta przed serbskimi siłami paramilitarnymi oraz armią jugosłowiańską w 1991 r. oraz związanych z tym zbrodni, naruszając tym samym zakaz wpływania na świadków; mając na uwadze, że serbskie ugrupowanie pokojowe Kobiety w Czerni zgromadziło się w Belgradzie w celu upamiętnienia ofiar oblężenia tego miasta w formie spektaklu zatytułowanego "Nigdy nie zapomnimy zbrodni w Vukovarze";

1. zdecydowanie potępia Wojisława Szeszela za podżeganie do wojny, nawoływanie do nienawiści i zachęcanie do roszczeń terytorialnych, a także jego próby sprowadzenia Serbii z proeuropejskiego kursu; potępia prowokacyjne działania publiczne i retorykę wojenną, które stosuje on od momentu tymczasowego zwolnienia i które ponownie otworzyły rany w psychice ofiar, związane z wojną i okropieństwami, do jakich doszło na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia; podkreśla, że ostatnie oświadczenia Wojisława Szeszela mogą zniweczyć postępy poczynione w obszarze współpracy regionalnej i pojednania, a tym samym zaprzepaścić wysiłki ostatnich lat;

2. przypomina władzom serbskim o ich zobowiązaniach w ramach współpracy z ICTY oraz o zobowiązaniach Serbii jako kraju kandydującego do członkostwa w UE; z niepokojem zwraca uwagę, że brak odpowiedniej reakcji politycznej i prawnej ze strony władz serbskich wobec zachowania Wojisława Szeszela podważa zaufanie ofiar do systemu sądownictwa; zachęca serbskie władze i partie demokratyczne do potępienia wszelkich publicznych przejawów nawoływania do nienawiści lub stosowania retoryki wojennej oraz do działania na rzecz ochrony praw mniejszości i praw kulturalnych; wzywa władze serbskie do zbadania, czy Wojisław Szeszel naruszył serbskie prawo, oraz do wzmocnienia i pełnego stosowania prawodawstwa zakazującego nawoływania do nienawiści, dyskryminacji i podżegania do przemocy; popiera wszystkie partie polityczne, organizacje pozarządowe i osoby, które walczą z mową nienawiści w Serbii;

3. wzywa ICTY i prokuratora trybunału do podjęcia działań w celu ponownego przeanalizowania istnienia przesłanek tymczasowego zwolnienia w świetle nowych okoliczności; zwraca uwagę, że różne standardy, jeżeli chodzi o praktykę stosowania zwolnienia tymczasowego przez trybunał, nie przyczynią się do osiągnięcia celów ICTY; zachęca ICTY do podjęcia zdecydowanych działań w celu odzyskania zaufania, nadwerężonego przez skandaliczne i niedopuszczalne oświadczenia publiczne Wojisława Szeszela, w tym do podjęcia wszelkich niezbędnych kroków w celu szybszego zakończenia wszystkich procesów i postępowań apelacyjnych toczących się przed trybunałem; przypomina, że pociągnięcie do odpowiedzialności zbrodniarzy wojennych jest niezbędnym warunkiem rzeczywistego i długotrwałego procesu pojednania;

4. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, prezydentowi, rządowi i Zgromadzeniu Narodowemu Serbii, Radzie Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz p