Art. 59. - Zarządzanie dzielone z państwami członkowskimi - Rozporządzenie 966/2012 w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2012.298.1

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 2017 r.

Artykuł  59

Zarządzanie dzielone z państwami członkowskimi

1. W przypadku wykonywania przez Komisję budżetu w trybie zarządzania dzielonego zadania wykonawcze delegowane są na państwa członkowskie. Komisja i państwa członkowskie przestrzegają zasad należytego zarządzania finansami, przejrzystości i niedyskryminacji, a zarządzając unijnymi środkami finansowymi zapewniają widoczność działań Unii na zewnątrz. W tym celu Komisja i państwa członkowskie wypełniają swoje odpowiednie obowiązki kontroli i audytu oraz przyjmują wynikające z tych obowiązków zadania określone w niniejszym rozporządzeniu. Przepisy uzupełniające ustanawia się w przepisach sektorowych.

2. Wypełniając zadania związane z wykonywaniem budżetu, państwa członkowskie podejmują wszelkie niezbędne środki, w tym środki ustawodawcze, wykonawcze i administracyjne, by chronić interesy finansowe Unii, w szczególności poprzez:

a) zapewnianie prawidłowego i faktycznego wykonywania działań finansowanych z budżetu, zgodne z mającymi zastosowanie przepisami sektorowymi i w tym celu wyznaczanie zgodnie z ust. 3 i nadzorowanie organów odpowiedzialnych za zarządzanie środkami finansowymi Unii i ich kontrolę;

b) zapobieganie nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym, wykrywanie ich i korygowanie.

W celu ochrony interesów finansowych Unii państwa członkowskie - zgodnie z zasadą proporcjonalności oraz niniejszym artykułem i właściwymi przepisami sektorowymi - prowadzą kontrole ex ante i ex post, w tym, w stosownych przypadkach, kontrole na miejscu na reprezentatywnych lub wybranych na podstawie oceny stopnia ryzyka próbkach transakcji. Odzyskują również nienależnie wypłacone środki finansowe, a w razie konieczności wszczynają postępowanie sądowe w tym zakresie.

Państwa członkowskie nakładają na odbiorców skuteczne, odstraszające i proporcjonalne kary, jeżeli zostały one przewidziane w przepisach sektorowych i w szczegółowych przepisach krajowych.

W ramach oceny ryzyka i zgodnie z przepisami sektorowymi Komisja monitoruje systemy zarządzania i kontroli wprowadzone w państwach członkowskich. W prowadzonych badaniach Komisja przestrzega zasady proporcjonalności i uwzględnia poziom ocenionego ryzyka zgodnie z przepisami sektorowymi.

3. Zgodnie z kryteriami i procedurami określonymi w przepisach sektorowych państwa członkowskie wyznaczają na odpowiednim szczeblu organy, które mają być odpowiedzialne za zarządzanie unijnymi środkami finansowymi i ich kontrolę. Organy te mogą również wykonywać zadania niezwiązane z zarządzaniem unijnymi środkami finansowymi i powierzać niektóre ze swoich zadań innym organom.

Państwa członkowskie mogą opierać decyzję o wyznaczeniu organów na tym, czy systemy zarządzania i kontroli są zasadniczo takie same jak systemy już istniejące w poprzednim okresie i czy funkcjonowały one skutecznie.

Jeżeli wyniki audytów i kontroli wykazują, że wyznaczone organy nie spełniają już kryteriów ustalonych w przepisach sektorowych, państwa członkowskie podejmują środki niezbędne do zapewnienia naprawienia uchybień we wdrażaniu zadań tych organów, w tym przez odwołanie ich wyznaczenia zgodnie z przepisami sektorowymi.

Przepisy sektorowe określają rolę Komisji w procesie określonym w niniejszym ustępie.

4. Organy wyznaczone zgodnie z ust. 3:

a) wprowadzają skuteczny i wydajny system kontroli wewnętrznej i zapewniają jego funkcjonowanie;

b) stosują system rachunkowości, który dostarcza rzetelnych, kompletnych i wiarygodnych informacji we właściwym czasie;

c) dostarczają informacji wymaganych na mocy ust. 5;

d) zapewniają publikację ex post zgodnie z art. 35 ust. 2 Wszelkie przetwarzanie danych osobowych spełnia krajowe przepisy wdrażające dyrektywę 95/46/WE.

5. 20  Do dnia 15 lutego kolejnego roku budżetowego organy wyznaczone zgodnie z ust. 3 przekazują Komisji:

a) zestawienie wydatków poniesionych w ramach wykonywania swoich zadań w danym okresie referencyjnym określonym w przepisach sektorowych, które to wydatki przedstawiły Komisji w celu uzyskania zwrotu kosztów. Zestawienie to obejmuje płatności zaliczkowe oraz sumy, w odniesieniu do których prowadzone są lub zakończone zostały procedury odzyskania. Zestawieniu towarzyszy deklaracja zarządcza potwierdzająca, że w opinii osób odpowiedzialnych za zarządzanie środkami finansowymi:

(i) informacje są prawidłowo przedstawione, kompletne i dokładne;

(ii) wydatki zostały wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem określonym w przepisach sektorowych;

(iii) wprowadzone systemy kontroli dają niezbędne gwarancje legalności i prawidłowości operacji podstawowych;

b) roczne podsumowanie końcowych sprawozdań z audytu i przeprowadzonych kontroli, w tym analizę charakteru i zakresu błędów i uchybień stwierdzonych w systemach, jak również podjętych lub planowanych działań naprawczych.

Zestawieniu, o którym mowa w lit. a) akapit pierwszy, oraz podsumowaniu, o którym mowa w lit. b) akapit pierwszy, towarzyszy opinia niezależnego organu kontrolnego, sporządzona zgodnie z przyjętymi na szczeblu międzynarodowym standardami audytu. W opinii tej stwierdza się, czy rachunki przedstawiają prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji, czy wydatki, w odniesieniu do których zwrócono się do Komisji o zwrot kosztów, są legalne i prawidłowe oraz czy wprowadzone systemy kontroli funkcjonują prawidłowo. Opinia ta wskazuje również, czy przeprowadzone badanie podaje w wątpliwość stwierdzenia zawarte w deklaracji zarządczej, o której mowa w lit. a) akapit pierwszy.

W wyjątkowych przypadkach Komisja może na wniosek zainteresowanego państwa członkowskiego przesunąć termin ustalony na dzień 15 lutego do dnia 1 marca.

Państwa członkowskie mogą na odpowiednim szczeblu publikować informacje, o których mowa w niniejszym ustępie.

Ponadto państwa członkowskie mogą przedstawiać oświadczenia podpisane na odpowiednim szczeblu i oparte na informacjach, o których mowa w niniejszym ustępie.

6. W celu zapewnienia wykorzystywania środków finansowych zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami Komisja:

a) stosuje procedury badania i zatwierdzania sprawozdań finansowych wyznaczonych organów, zapewniając kompletność, rzetelność i prawidłowość tych sprawozdań;

b) wyłącza z wydatków finansowanych przez Unię wypłaty środków, które nastąpiły z naruszeniem mających zastosowanie przepisów;

c) wstrzymuje bieg terminów płatności lub zawiesza płatności, jeżeli przewidują to przepisy sektorowe.

Komisja kończy lub w części wstrzymuje bieg terminów płatności lub zawieszenie płatności po przedstawieniu uwag przez państwo członkowskie i niezwłocznie po podjęciu przez nie wszelkich niezbędnych środków. Roczne sprawozdanie z działalności, o którym mowa w art. 66 ust. 9 zawiera informacje o wszystkich obowiązkach wymienionych w niniejszym akapicie.

7. Przepisy sektorowe uwzględniają specyfikę programów europejskiej współpracy terytorialnej, zwłaszcza jeśli chodzi o treść deklaracji zarządczych, proces, o którym mowa w ust. 3 oraz funkcję audytu.

8. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych dotyczących szczegółowych zasad zarządzania dzielonego z państwami członkowskimi, w tym opracowania rejestru organów odpowiedzialnych za zarządzanie i kontrolę środków Unii, a także środków mających na celu propagowanie najlepszych praktyk, zgodnie z art. 210.

²⁰ Z dniem 1 stycznia 2014 r. od stosowania art. 59 ust. 5 wprowadzono odstępstwo zgodnie z art. 119a rozporządzenia nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. (Dz.U.UE.L.2013.347.549).