Rozdział 3 - SYSTEMY AI WYSOKIEGO RYZYKA - Rozporządzenie 2024/1689 w sprawie ustanowienia zharmonizowanych przepisów dotyczących sztucznej inteligencji oraz zmiany rozporządzeń (WE) nr 300/2008, (UE) nr 167/2013, (UE) nr 168/2013, (UE) 2018/858, (UE) 2018/1139 i (UE) 2019/2144 oraz dyrektyw 2014/90/UE, (UE) 2016/797 i (UE) 2020/1828 (akt w sprawie sztucznej inteligencji)Tekst mający znaczenie dla EOG
Dz.U.UE.L.2024.1689
Akt oczekującyROZDZIAŁ III
SYSTEMY AI WYSOKIEGO RYZYKA
SYSTEMY AI WYSOKIEGO RYZYKA
Klasyfikacja systemów AI jako systemów AI wysokiego ryzyka
Klasyfikacja systemów AI jako systemów AI wysokiego ryzyka
Zasady klasyfikacji systemów AI wysokiego ryzyka
Akapit pierwszy stosuje się w przypadku, gdy spełniony jest którykolwiek z następujących warunków:
Niezależnie od akapitu pierwszego system AI, o którym mowa w załączniku III, zawsze uznaje się za system wysokiego ryzyka, w przypadku gdy system ten dokonuje profilowania osób fizycznych.
Zmiany w załączniku III
Wymogi dotyczące systemów AI wysokiego ryzyka
Wymogi dotyczące systemów AI wysokiego ryzyka
Zgodność z wymogami
System zarządzania ryzykiem
Przy określaniu najodpowiedniejszych środków zarządzania ryzykiem zapewnia się, co następuje:
W celu eliminowania lub ograniczania ryzyka związanego z wykorzystaniem systemu AI wysokiego ryzyka należytą uwagę zwraca się na wiedzę techniczną, doświadczenie, wykształcenie i szkolenia, jakich oczekuje się od podmiotu stosującego, oraz zakładany kontekst, w którym ma być stosowany system.
Dane i zarządzanie danymi
Dokumentacja techniczna
Dokumentację techniczną sporządza się w taki sposób, aby wykazać, że system AI wysokiego ryzyka jest zgodny z wymogami ustanowionymi w niniejszej sekcji, oraz aby dostarczyć właściwym organom krajowym i jednostkom notyfikowanym informacji - w jasnej i kompleksowej formie - niezbędnych do oceny zgodności systemu AI z tymi wymogami. Zawiera ona co najmniej elementy określone w załączniku IV. MŚP, w tym przedsiębiorstwa typu startup, mogą podawać elementy dokumentacji technicznej określone w załączniku IV w formie uproszczonej. W tym celu Komisja ustanawia wzór uproszczonej dokumentacji technicznej ukierunkowany na potrzeby małych przedsiębiorstw i mikroprzedsiębiorstw. W przypadku gdy MŚP, w tym przedsiębiorstwa typu startup, zdecydują się na podawanie informacji wymaganych w załączniku IV w sposób uproszczony, korzystają z wzoru, o którym mowa w niniejszym ustępie. Jednostki notyfikowane akceptują ten wzór do celów oceny zgodności.
Rejestrowanie zdarzeń
Przejrzystość i udostępnianie informacji podmiotom stosującym
Nadzór ze strony człowieka
Wymóg odrębnej weryfikacji przez co najmniej dwie osoby fizyczne nie ma zastosowania do systemów AI wysokiego ryzyka wykorzystywanych do celów ścigania przestępstw, migracji, kontroli granicznej lub azylu, w przypadkach gdy prawo Unii lub prawo krajowe uznaje stosowanie tego wymogu za nieproporcjonalne.
Dokładność, solidność i cyberbezpieczeństwo
Solidność systemów AI wysokiego ryzyka można osiągnąć dzięki rozwiązaniom technicznym gwarantującym redundancję, które mogą obejmować plany zakładające dostępność systemu zapasowego lub plany zapewniające przejście systemu w stan bezpieczny (tzw. "fail-safe").
Systemy AI wysokiego ryzyka, które po wprowadzeniu na rynek lub oddaniu do użytku nadal się uczą, rozwija się w taki sposób, aby w możliwie największym stopniu wyeliminować lub ograniczyć ryzyko potencjalnie stronniczych wyników wpływających na dane wejściowe wykorzystywane na potrzeby przyszłych operacji (sprzężenie zwrotne) oraz aby zapewnić, by wszelkie tego typu sprzężenie zwrotne zostało odpowiednio uwzględnione przy pomocy odpowiednich środków ograniczających ryzyko.
Rozwiązania techniczne mające na celu zapewnienie cyberbezpieczeństwa systemów AI wysokiego ryzyka muszą być dostosowane do odpowiednich okoliczności i ryzyka.
Rozwiązania techniczne mające na celu eliminowanie słabych punktów charakterystycznych dla AI obejmują, w stosownych przypadkach, środki służące zapobieganiu atakom mającym na celu manipulowanie zbiorem danych treningowych (zatruwanie danych) lub elementami stosowanymi przy trenowaniu, które zostały poddane pretrenowaniu (zatruwanie modelu), wprowadzaniu danych wejściowych, które mają na celu spowodowanie błędu w modelu AI (przykłady kontradyktoryjne lub omijanie modelu), atakom na poufność lub wadom modelu, a także środki w zakresie wykrywania tych zagrożeń, reagowania na nie, ich rozwiązywania i ich kontrolowania.
Obowiązki dostawców i podmiotów stosujących systemy AI wysokiego ryzyka oraz innych osób
Obowiązki dostawców i podmiotów stosujących systemy AI wysokiego ryzyka oraz innych osób
Obowiązki dostawców systemów AI wysokiego ryzyka
Dostawcy systemów AI wysokiego ryzyka:
System zarządzania jakością
Prowadzenie dokumentacji
Automatycznie generowane rejestry zdarzeń
Działania naprawcze i obowiązek informacyjny
Współpraca z właściwymi organami
Upoważnieni przedstawiciele dostawców systemów AI wysokiego ryzyka
Pełnomocnictwo daje upoważnionemu przedstawicielowi prawo do tego, aby właściwe organy mogły się zwracać do niego, obok albo zamiast do dostawcy, we wszystkich kwestiach dotyczących zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem.
Obowiązki importerów
Obowiązki dystrybutorów
Odpowiedzialność w całym łańcuchu wartości AI
Urząd ds. AI może opracować i zalecić dobrowolne wzorcowe postanowienia umowne dla umów zawieranych między dostawcami systemów AI wysokiego ryzyka a osobami trzecimi dostarczającymi narzędzia, usługi, komponenty lub procesy, które są wykorzystywane na potrzeby systemów AI wysokiego ryzyka lub zintegrowane z tymi systemami. Przy opracowywaniu dobrowolnych wzorcowych postanowień umownych, Urząd ds. AI bierze również pod uwagę ewentualne wymogi umowne mające zastosowanie w określonych sektorach lub przypadkach biznesowych. Dobrowolne wzorcowe postanowienia umowne są publikowane i udostępniane bezpłatnie w łatwym w użyciu formacie elektronicznym.
Obowiązki podmiotów stosujących systemy AI wysokiego ryzyka
W odniesieniu do podmiotów stosujących będących instytucjami finansowymi, które podlegają wymogom dotyczącym ich systemu zarządzania wewnętrznego, uzgodnień lub procedur na podstawie przepisów prawa Unii dotyczących usług finansowych, obowiązek w zakresie monitorowania, o którym mowa w akapicie pierwszym, uznaje się za spełniony w przypadku zapewnienia zgodności z przepisami dotyczącymi uzgodnień, procedur i mechanizmów zarządzania wewnętrznego na podstawie odpowiednich przepisów dotyczących usług finansowych.
Podmioty stosujące będące instytucjami finansowymi, które podlegają wymogom dotyczącym ich systemu zarządzania wewnętrznego, uzgodnień lub procedur na podstawie przepisów prawa Unii dotyczących usług finansowych, prowadzą rejestry zdarzeń jako część dokumentacji prowadzonej na podstawie odpowiednich unijnych przepisów dotyczących usług finansowych.
W przypadku gdy wniosek o zezwolenie, o którym mowa w akapicie pierwszym, zostanie odrzucony, korzystanie z systemu zdalnej identyfikacji biometrycznej post factum, będące przedmiotem wniosku o zezwolenie, zostaje wstrzymane ze skutkiem natychmiastowym, a dane osobowe związane z wykorzystaniem systemu AI wysokiego ryzyka, w odniesieniu do którego złożono wniosek o zezwolenie, zostają usunięte.
W żadnym przypadku taki system AI wysokiego ryzyka służący do zdalnej identyfikacji biometrycznej post factum nie może być wykorzystywany do celów ścigania przestępstw w sposób nieukierunkowany, bez związku z przestępstwem, postępowaniem karnym, rzeczywistym i obecnym lub rzeczywistym i dającym się przewidzieć zagrożeniem popełnieniem przestępstwa lub poszukiwaniem konkretnej osoby zaginionej. Zapewnia się, aby organy ścigania mogły wydać żadnej decyzji wywołującej niepożądane skutki prawne dla danej osoby wyłącznie na podstawie wyników uzyskanych z systemu zdalnej identyfikacji biometrycznej post factum.
Niniejszy ustęp pozostaje bez uszczerbku dla art. 9 rozporządzenia (UE) 2016/679 i art. 10 dyrektywy (UE) 2016/680 w odniesieniu do przetwarzania danych biometrycznych.
Niezależnie od celu lub podmiotu stosującego każde wykorzystanie takich systemów AI wysokiego ryzyka musi zostać udokumentowane w odpowiednich aktach policyjnych i udostępnione na wniosek właściwego organu nadzoru rynku i krajowemu organowi ochrony danych, z wyłączeniem ujawniania wrażliwych danych operacyjnych związanych ze ściganiem przestępstw. Niniejszy akapit pozostaje bez uszczerbku dla uprawnień powierzonych organom nadzorczym dyrektywą (UE) 2016/680.
Podmioty stosujące przedkładają właściwym organom nadzoru rynku i krajowym organom ochrony danych roczne sprawozdania dotyczące wykorzystania przez nie systemów zdalnej identyfikacji biometrycznej post factum, z wyłączeniem ujawniania wrażliwych danych operacyjnych związanych ze ściganiem przestępstw. Sprawozdania te mogą zostać zagregowane w celu uwzględnienia stosowania więcej niż jednego systemu.
Państwa członkowskie mogą wprowadzić, zgodnie z prawem Unii, bardziej restrykcyjne przepisy dotyczące korzystania z systemów zdalnej identyfikacji biometrycznej post factum.
Ocena skutków systemów AI wysokiego ryzyka dla praw podstawowych
Organy notyfikujące i jednostki notyfikowane
Organy notyfikujące i jednostki notyfikowane
Organy notyfikujące
Wniosek jednostki oceniającej zgodność o notyfikację
Do wniosku załącza się również wszelkie ważne dokumenty dotyczące obowiązującego wyznaczenia - na podstawie innego unijnego prawodawstwa harmonizacyjnego - występującej z wnioskiem jednostki notyfikowanej.
Procedura notyfikacyjna
Wymogi dotyczące jednostek notyfikowanych
Domniemanie zgodności z wymogami dotyczącymi jednostek notyfikowanych
W przypadku gdy jednostka oceniająca zgodność wykaże swoją zgodność z kryteriami ustanowionymi w odpowiednich normach zharmonizowanych lub częściach tych norm, do których odniesienia opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, domniemuje się, że spełnia ona wymogi ustanowione w art. 31 w zakresie, w jakim mające zastosowanie normy zharmonizowane obejmują te wymogi.
Jednostki zależne i podwykonawcy jednostek notyfikowanych
Obowiązki operacyjne jednostek notyfikowanych
Numery identyfikacyjne i wykazy jednostek notyfikowanych
Zmiany w notyfikacjach
W przypadku zmian w notyfikacji innych niż rozszerzenie jej zakresu stosuje się procedury ustanowione w ust. 3-9.
W okolicznościach, o których mowa w akapicie pierwszym, właściwy organ krajowy w państwie członkowskim, w którym dostawca systemu objętego certyfikatem ma zarejestrowane miejsce prowadzenia działalności, może przedłużyć tymczasową ważność tych certyfikatów o dodatkowe trzymiesięczne okresy, które łącznie nie mogą przekraczać dwunastu miesięcy.
Właściwy organ krajowy lub jednostka notyfikowana przejmująca funkcje jednostki notyfikowanej, której dotyczy zmiana wyznaczenia, natychmiast powiadamiają o tym Komisję, pozostałe państwa członkowskie i pozostałe jednostki notyfikowane.
Kwestionowanie kompetencji jednostek notyfikowanych
Koordynacja jednostek notyfikowanych
Jednostki oceniające zgodność z państw trzecich
Jednostki oceniające zgodność ustanowione na mocy prawa państwa trzeciego, z którym Unia zawarła umowę, mogą być upoważnione do wykonywania czynności jednostek notyfikowanych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, pod warunkiem, że spełniają wymogi ustanowione w art. 31 lub zapewniają równoważny poziom zgodności.
Normy, ocena zgodności, certyfikaty, rejestracja
Normy, ocena zgodności, certyfikaty, rejestracja
Normy zharmonizowane i dokumenty normalizacyjne
Wydając wniosek o normalizację do europejskich organizacji normalizacyjnych, Komisja określa, że normy muszą być jasne, spójne, w tym z normami opracowanymi w poszczególnych sektorach dla produktów objętych zakresem stosowania obowiązującego unijnego prawodawstwa harmonizacyjnego wymienionego w załączniku I, i mieć na celu zapewnienie, by systemy AI wysokiego ryzyka lub modele AI ogólnego przeznaczenia wprowadzane do obrotu lub oddawane do użytku w Unii spełniały odpowiednie wymogi lub obowiązki ustanowione w niniejszym rozporządzeniu.
Komisja zwraca się do europejskich organizacji normalizacyjnych o przedstawienie dowodów, że dokładają wszelkich starań, aby osiągnąć cele, o których mowa w akapicie pierwszym i drugim niniejszego ustępu, zgodnie z art. 24 rozporządzenia (UE) nr 1025/2012.
Wspólne specyfikacje
Przygotowując projekt wspólnych specyfikacji, Komisja konsultuje się z forum doradczym, o którym mowa w art. 67.
Akty wykonawcze, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 98 ust. 2.
Domniemanie zgodności z określonymi wymogami
Ocena zgodności
Przy wykazywaniu zgodności systemu AI wysokiego ryzyka z wymogami ustanowionymi w sekcji 2 dostawca postępuje zgodnie z procedurą oceny zgodności ustanowioną w załączniku VII, w przypadku gdy:
Na potrzeby procedury oceny zgodności, o której mowa w załączniku VII, dostawca może wybrać dowolną jednostkę notyfikowaną. Jednak w przypadku gdy system ma zostać oddany do użytku przez organy ścigania, organy imigracyjne lub organy azylowe lub przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii, funkcję jednostki notyfikowanej pełni organ nadzoru rynku, o którym mowa odpowiednio w art. 74 ust. 8 lub ust. 9.
Na potrzeby tej oceny jednostki notyfikowane, które notyfikowano zgodnie z tymi aktami prawnymi, są uprawnione do przeprowadzania kontroli zgodności systemów AI wysokiego ryzyka z wymogami ustanowionymi w sekcji 2, o ile zgodność tych jednostek notyfikowanych z wymogami ustanowionymi w art. 31 ust. 4, 5, 10 i 11 została oceniona w kontekście procedury notyfikacyjnej przewidzianej w tych aktach prawnych.
W przypadku gdy akt prawny wymieniony w załączniku I sekcja A zapewnia producentowi produktu możliwość zrezygnowania z oceny zgodności przeprowadzanej przez stronę trzecią, pod warunkiem że producent ten zapewnił zgodność ze wszystkimi normami zharmonizowanymi obejmującymi wszystkie stosowne wymogi, taki producent może skorzystać z tej możliwości wyłącznie w przypadku, gdy zapewnił również zgodność z normami zharmonizowanymi lub - w stosownych przypadkach - wspólnymi specyfikacjami, o których mowa w art. 41, obejmującymi wszystkie wymogi ustanowione w sekcji 2 niniejszego rozdziału.
W przypadku systemów AI wysokiego ryzyka, które nadal uczą się po wprowadzeniu ich do obrotu lub po oddaniu ich do użytku, istotnej zmiany nie stanowią zmiany w systemie AI wysokiego ryzyka i jego skuteczności działania, które dostawca z góry zaplanował w chwili przeprowadzania początkowej oceny zgodności i które są częścią informacji zawartych w dokumentacji technicznej, o której mowa w pkt 2 lit. f) załącznika IV.
Certyfikaty
Od decyzji jednostek notyfikowanych, w tym dotyczących wydanych certyfikatów zgodności, przysługuje odwołanie.
Obowiązki jednostek notyfikowanych w zakresie informowania
Odstępstwo od procedury oceny zgodności
Deklaracja zgodności UE
Oznakowanie CE
Rejestracja
Do odpowiednich zastrzeżonych sekcji bazy danych UE wymienionych w akapicie pierwszym niniejszego ustępu dostęp mają jedynie Komisja i organy krajowe, o których mowa w art. 74 ust. 8.
© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.