Art. 57. - Piaskownice regulacyjne w zakresie AI - Rozporządzenie 2024/1689 w sprawie ustanowienia zharmonizowanych przepisów dotyczących sztucznej inteligencji oraz zmiany rozporządzeń (WE) nr 300/2008, (UE) nr 167/2013, (UE) nr 168/2013, (UE) 2018/858, (UE) 2018/1139 i (UE) 2019/2144 oraz dyrektyw 2014/90/UE, (UE) 2016/797 i (UE) 2020/1828 (akt w sprawie sztucznej inteligencji)Tekst mający znaczenie dla EOG

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2024.1689

Akt oczekujący

Wersja od: 12 lipca 2024 r.

Artykuł  57

Piaskownice regulacyjne w zakresie AI

1. Państwa członkowskie zapewniają, by ich właściwe organy ustanowiły na poziomie krajowym przynajmniej jedną piaskownicę regulacyjną w zakresie AI, która musi zostać uruchomiona do dnia 2 sierpnia 2026 r. Piaskownica ta może również zostać ustanowiona wspólnie z właściwymi organami innych państw członkowskich. Komisja może zapewniać wsparcie techniczne, doradztwo i narzędzia do celów ustanowienia i działania piaskownic regulacyjnych w zakresie AI.

Obowiązek ustanowiony w akapicie pierwszym może również zostać spełniony poprzez uczestnictwo w istniejącej piaskownicy w zakresie, w jakim udział ten stwarza równoważny poziom zasięgu krajowego dla uczestniczących państw członkowskich.

2. Można również ustanowić dodatkowe piaskownice regulacyjne w zakresie AI na poziomie regionalnym lub lokalnym lub wspólnie z właściwymi organami innych państw członkowskich.

3. Europejski Inspektor Ochrony Danych może również ustanowić piaskownicę regulacyjną w zakresie AI dla instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii i może pełnić role i wykonywać zadania właściwych organów krajowych zgodnie z niniejszym rozdziałem.

4. Państwa członkowskie zapewniają, by właściwe organy, o których mowa w ust. 1 i 2, przeznaczały wystarczające zasoby do skutecznego i terminowego zapewnienia zgodności z niniejszym artykułem. W stosownych przypadkach właściwe organy krajowe współpracują z innymi odpowiednimi organami i mogą zezwolić na zaangażowanie innych podmiotów z ekosystemu AI. Niniejszy artykuł nie ma wpływu na inne piaskownice regulacyjne ustanowione na podstawie prawa Unii lub prawa krajowego. Państwa członkowskie zapewniają odpowiedni poziom współpracy między organami nadzorującymi te inne piaskownice a właściwymi organami krajowymi.

5. Piaskownice regulacyjne w zakresie AI ustanowione na podstawie ust. 1 zapewniają kontrolowane środowisko sprzyjające innowacjom oraz ułatwiające rozwój, trenowanie, testowanie i walidację innowacyjnych systemów AI przez ograniczony czas przed ich wprowadzeniem do obrotu lub oddaniem ich do użytku zgodnie z określonym planem działania piaskownicy uzgodnionym między dostawcami lub potencjalnymi dostawcami a właściwym organem. Takie piaskownice mogą obejmować testy w warunkach rzeczywistych nadzorowane w jej ramach.

6. Właściwe organy zapewniają, w stosownych przypadkach, wskazówki, nadzór i wsparcie w ramach piaskownicy regulacyjnej w zakresie AI, mając na celu identyfikację ryzyka, w szczególności dla praw podstawowych, zdrowia i bezpieczeństwa, testowania, środków ograniczających ryzyko oraz ich skuteczności w odniesieniu do obowiązków i wymogów niniejszego rozporządzenia oraz, w stosownych przypadkach, innych nadzorowanych w ramach danej piaskownicy przepisów prawa Unii i prawa krajowego.

7. Właściwe organy zapewniają dostawcom i potencjalnym dostawcom uczestniczącym w piaskownicy regulacyjnej w zakresie AI wskazówki dotyczące oczekiwań regulacyjnych oraz sposobów spełnienia wymogów i obowiązków ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu.

Na wniosek dostawcy lub potencjalnego dostawcy systemu AI właściwy organ przedstawia na piśmie dowód skutecznie przeprowadzonych w ramach piaskownicy działań. Właściwy organ przygotowuje również sprawozdanie końcowe zawierające szczegółowe informacje na temat działań przeprowadzonych w ramach piaskownicy oraz powiązanych rezultatów i efektów uczenia się. Dostawcy mogą wykorzystywać taką dokumentację do wykazania swojej zgodności z niniejszym rozporządzeniem w ramach procesu oceny zgodności lub odpowiednich działań w zakresie nadzoru rynku. W tym względzie sprawozdania końcowe oraz dowody na piśmie przedstawione przez właściwy organ krajowy są uwzględniane pozytywnie przez organy nadzoru rynku i jednostki notyfikowane, z myślą o przyspieszeniu procedur oceny zgodności w rozsądnym zakresie.

8. Z zastrzeżeniem przepisów dotyczących poufności określonych w art. 78 i za zgodą dostawcy lub potencjalnego dostawcy Komisja i Rada ds. AI są upoważnione, by uzyskać dostęp do sprawozdań końcowych i - w stosownych przypadkach - uwzględniają je przy wykonywaniu swoich zadań na podstawie niniejszego rozporządzenia. Jeżeli zarówno dostawca lub przyszły dostawca, jak i właściwy organ krajowy wyraźnie wyrażą na to zgodę, sprawozdanie końcowe może zostać podane do wiadomości publicznej za pośrednictwem jednolitej platformy informacyjnej, o której mowa w niniejszym artykule.

9. Ustanowienie piaskownic regulacyjnych w zakresie AI ma na celu przyczynienie się do osiągnięcia następujących celów:

a) zwiększenie pewności prawa z myślą o osiągnięciu zgodności regulacyjnej z niniejszym rozporządzeniem lub, w stosownych przypadkach, innym mającym zastosowanie prawem Unii i prawem krajowym;

b) wspieranie wymiany najlepszych praktyk poprzez współpracę z organami uczestniczącymi w piaskownicy regulacyjnej w zakresie AI;

c) wzmacnianie innowacyjności i konkurencyjności oraz ułatwianie rozwoju ekosystemu AI;

d) wniesienie wkładu w oparte na dowodach uczenie się działań regulacyjnych;

e) ułatwianie i przyspieszanie dostępu do rynku Unii dla systemów AI, w szczególności gdy są one dostarczane przez MŚP, w tym przedsiębiorstwa typu startup.

10. Właściwe organy krajowe zapewniają, aby - w zakresie, w jakim innowacyjne systemy AI wiążą się z przetwarzaniem danych osobowych lub z innego powodu wchodzą w zakres kompetencji nadzorczych innych organów krajowych lub właściwych organów zapewniających dostęp do danych osobowych lub wsparcie w uzyskaniu dostępu do tych danych - krajowe organy ochrony danych oraz te inne organy krajowe włączono w działalność piaskownicy regulacyjnej w zakresie AI oraz zaangażowano w nadzór nad tymi aspektami w zakresie wynikającym z ich odpowiednich zadań i uprawnień.

11. Piaskownice regulacyjne w zakresie AI pozostaje bez wpływu na uprawnienia w zakresie nadzoru lub stosowania środków naprawczych przynależne właściwym organom nadzorującym te piaskownice, w tym na poziomie regionalnym lub lokalnym. Stwierdzenie istnienia jakiegokolwiek znaczącego ryzyka dla zdrowa i bezpieczeństwa oraz dla praw podstawowych na etapie rozwoju i testowania takich systemów AI powoduje konieczność właściwego ograniczenia tego ryzyka. Właściwe organy krajowe są uprawnione do tymczasowego lub trwałego zawieszenia procesu testowania lub udziału w piaskownicy, jeżeli skuteczne ograniczenie ryzyka nie jest możliwe, oraz informują o takiej decyzji Urząd ds. AI. Właściwe organy krajowe wykonują swoje uprawnienia nadzorcze w granicach określonych w odpowiednich przepisach, wykorzystując swoje uprawnienia dyskrecjonalne przy stosowaniu przepisów prawnych w odniesieniu do konkretnego projektu piaskownicy regulacyjnej w zakresie AI, w celu wspierania innowacji w dziedzinie AI w Unii.

12. Dostawcy lub potencjalni dostawcy uczestniczący w piaskownicy regulacyjnej w zakresie AI ponoszą odpowiedzialność, na podstawie mających zastosowanie przepisów prawa Unii i prawa krajowego dotyczących odpowiedzialności, za wszelkie szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku doświadczeń przeprowadzanych w piaskownicy. Organy nie nakładają jednak administracyjnych kar pieniężnych w związku z naruszeniem niniejszego rozporządzenia, pod warunkiem że potencjalny dostawca respektuje konkretny plan oraz warunki uczestnictwa, a także w dobrej wierze stosuje się do wytycznych właściwych organów krajowych. W przypadku gdy inne właściwe organy odpowiedzialne za inne przepisy prawa Unii lub przepisy krajowe uczestniczyły aktywnie w nadzorze nad systemem AI w ramach piaskownicy regulacyjnej i udzielały wskazówek w zakresie zgodności, w odniesieniu do tego prawa nie nakłada się administracyjnych kar pieniężnych.

13. Piaskownice regulacyjne w zakresie AI opracowuje się i wdraża w taki sposób, by w stosownych przypadkach ułatwiały współpracę transgraniczną między właściwymi organami krajowymi.

14. Właściwe organy krajowe koordynują swoje działania i prowadzą współpracę w ramach Rady ds. AI.

15. Właściwe organy krajowe informują Urząd ds. AI i Radę ds. AI o utworzeniu piaskownicy oraz mogą zwrócić się do nich o wsparcie i wytyczne. Urząd ds. AI podaje do wiadomości publicznej i aktualizuje wykaz planowanych i istniejących piaskownic, aby zachęcić do większej interakcji w ramach piaskownic regulacyjnych w zakresie AI i do współpracy transgranicznej.

16. Właściwe organy krajowe przedkładają Urzędowi ds. AI i Radzie ds. AI sprawozdania roczne - po upływie jednego roku od ustanowienia piaskownicy regulacyjnej w zakresie AI, a następnie co roku, aż do zakończenia jej działalności - oraz sprawozdanie końcowe. Sprawozdania te zawierają informacje o postępach i rezultatach wdrażania piaskownic, w tym również o najlepszych praktykach, incydentach, wyciągniętych wnioskach i zaleceniach dotyczących tworzenia piaskownic regulacyjnych, a w stosownych przypadkach - zalecenia dotyczące stosowania i ewentualnego przeglądu niniejszego rozporządzenia, w tym związanych z nim aktów delegowanych i wykonawczych, oraz stosowania innych przepisów prawa Unii objętego nadzorem właściwych organów w ramach danej piaskownicy. Właściwe organy krajowe podają te roczne sprawozdania lub ich streszczenia do wiadomości publicznej w internecie. Komisja w stosownych przypadkach bierze pod uwagę sprawozdania roczne przy wykonywaniu swoich zadań na podstawie niniejszego rozporządzenia.

17. Komisja opracowuje jednolity i specjalny interfejs zawierający wszystkie istotne informacje dotyczące piaskownic regulacyjnych w zakresie AI, aby zgodnie z art. 62 ust. 1 lit. c) umożliwić zainteresowanym stronom interakcję z piaskownicami regulacyjnymi w zakresie AI i zwracanie się do właściwych organów z pytaniami oraz uzyskiwania niewiążących wskazówek w zakresie zapewnienia zgodności innowacyjnych produktów, usług i modeli biznesowych zawierających zintegrowane technologie AI. W stosownych przypadkach Komisja proaktywnie koordynuje swoje działania z właściwymi organami krajowymi.