Art. 23. - Szczególne gwarancje dla małoletnich bez opieki - Rozporządzenie 2024/1348 w sprawie ustanowienia wspólnej procedury ubiegania się o ochronę międzynarodową w Unii i uchylenia dyrektywy 2013/32/UE

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2024.1348

Akt oczekujący

Wersja od: 22 maja 2024 r.

Artykuł  23

Szczególne gwarancje dla małoletnich bez opieki

1. Właściwe organy zapewniają, aby małoletni bez opieki byli reprezentowani i aby uzyskiwali pomoc w sposób umożliwiający im korzystanie z praw i wywiązywanie się z obowiązków na podstawie niniejszego rozporządzenia, rozporządzenia (UE) 2024/1351, dyrektywy (UE) 2024/1346 i rozporządzenia (UE) 2024/1358.

2. W przypadku gdy z wnioskiem występuje osoba, która twierdzi, że jest małoletnia, lub co do której można obiektywnie uznać, że jest małoletnia, gdy jest ona bez opieki, właściwe organy:

a) wyznaczają najszybciej jak to możliwe, a w każdym razie bez zbędnej zwłoki do celów ust. 6, i w stosownych przypadkach, do celów ust. 7 - osobę o niezbędnych umiejętnościach i wiedzy specjalistycznej aby tymczasowo udzielała pomocy małoletniemu w celu zabezpieczenia jego najlepszego interesu oraz ogólnego dobrostanu, co umożliwi mu korzystanie z praw na podstawie niniejszego rozporządzenia, i w stosownych przypadkach pełniła rolę przedstawiciela do chwili wyznaczenia przedstawiciela;

b) ustanawiają przedstawiciela, najszybciej jak to możliwe i nie później niż 15 dni roboczych od daty złożenia wniosku.

Przedstawiciel i osoba, o której mowa w akapicie pierwszym lit. a) niniejszego ustępu, mogą być tą samą osobą, o której mowa w art. 27 dyrektywy (UE) 2024/1346. Osoba ta spotyka się z małoletnim bez opieki i uwzględnia własne zdanie małoletniego na temat jego potrzeb odpowiednio do jego wieku i stopnia dojrzałości.

Jeżeli właściwy organ stwierdził, że osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową, która twierdzi, że jest małoletnia, bez wątpienia ma więcej niż 18 lat, nie ma potrzeby wyznaczania przedstawiciela zgodnie z niniejszym ustępem.

Obowiązki przedstawiciela lub osoby, o której mowa w akapicie pierwszym lit. a) niniejszego ustępu, ustają, kiedy właściwe organy w następstwie oceny wieku, o której mowa w art. 25 ust. 1, nie zakładają, że osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową jest małoletnia lub uznają, że osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową nie jest małoletnia, lub kiedy osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową przestaje być małoletnim bez opieki.

3. W przypadku nieproporcjonalnie dużej liczby wniosków, z którymi wystąpili małoletni bez opieki, lub w innych wyjątkowych sytuacjach termin na ustanowienie przedstawiciela, o którym mowa w ust. 2 akapit pierwszy lit. b) można przedłużyć o dziesięć dni roboczych, bez uszczerbku dla ust. 2 akapit trzeci.

4. W przypadku gdy na podstawie ust. 2 zostaje wyznaczona organizacja, organizacja ta wyznacza osobę fizyczną na potrzeby wykonania zadań, o których mowa w niniejszym artykule, w odniesieniu do małoletniego bez opieki.

5. Właściwy organ natychmiast informuje:

a) małoletniego bez opieki - w sposób przyjazny dziecku oraz w języku, który małoletni rozumie - o wyznaczeniu osoby, o której mowa w ust. 2 akapit pierwszy lit. a), i o ustanowieniu przedstawiciela oraz o tym, jak składać skargi na osobę, o której mowa w ust. 2 akapit pierwszy lit. a) lub b), w sposób poufny i bezpieczny;

b) organ rozstrzygający i organ właściwy do rejestrowania wniosku, w stosownych przypadkach, że dla danego małoletniego bez opieki ustanowiono przedstawiciela; oraz

c) osobę, o której mowa w ust. 2 akapit pierwszy lit. a), i przedstawiciela o istotnych faktach, etapach proceduralnych i terminach dotyczących wniosku małoletniego bez opieki.

Przedstawiciel i osoba, o której mowa w ust. 2 akapit pierwszy lit. a) mają dostęp do treści odpowiednich dokumentów w aktach małoletniego bez opieki, w tym do specjalnych materiałów informacyjnych dla małoletnich bez opieki.

6. Osoba, o której mowa w ust. 2 akapit pierwszy lit. a), spotyka się z małoletnim bez opieki i wykonuje między innymi następujące zadania, w stosownych przypadkach wraz z doradcą prawnym:

a) udziela małoletniemu bez opieki istotnych informacji dotyczących procedur przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu;

b) w stosownych przypadkach udziela małoletniemu bez opieki pomocy w odniesieniu do procedury oceny wieku, o której mowa w art. 25;

c) w stosownych przypadkach udziela małoletniemu bez opieki istotnych informacji i pomocy w odniesieniu do procedur przewidzianych w rozporządzeniach (UE) 2024/1351 i (UE) 2024/1358.

7. Dopóki nie zostanie ustanowiony przedstawiciel, państwa członkowskie mogą upoważnić osobę, o której mowa w ust. 2 akapit pierwszy lit. a), do udzielenia pomocy małoletniemu w rejestracji i złożeniu wniosku lub do złożenia wniosku w imieniu małoletniego zgodnie z art. 33.

8. Przedstawiciel spotyka się z małoletnim bez opieki i wykonuje między innymi następujące zadania, w stosownych przypadkach wraz z doradcą prawnym:

a) w stosownych przypadkach udziela małoletniemu bez opieki istotnych informacji dotyczących procedur przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu;

b) w stosownych przypadkach udziela pomocy w odniesieniu do procedury oceny wieku, o której mowa w art. 25;

c) w stosownych przypadkach udziela pomocy w rejestracji wniosku;

d) w stosownych przypadkach udziela pomocy w złożeniu wniosku lub składa wniosek w imieniu małoletniego bez opieki zgodnie z art. 33;

e) w stosownych przypadkach udziela pomocy w przygotowaniu przesłuchania i jest obecny podczas przesłuchania oraz informuje małoletniego bez opieki o celu i możliwych jego skutkach i o tym, jak się do tego przesłuchania przygotować;

f) w stosownych przypadkach udziela małoletniemu bez opieki istotnych informacji i pomocy w odniesieniu do procedur przewidzianych w rozporządzeniach (UE) 2024/1351 i (UE) 2024/1358.

Podczas przesłuchania przedstawiciel i doradca prawny mają możliwość zadawania pytań lub przedstawiania uwag w ramach określonych przez osobę prowadzącą przesłuchanie.

Organ rozstrzygający może wymagać obecności małoletniego bez opieki na przesłuchaniu, nawet jeżeli obecny jest przedstawiciel lub doradca prawny.

9. Przedstawiciel wykonuje swoje obowiązki zgodnie z zasadą najlepszego interesu dziecka i posiada niezbędne kwalifikacje, szkolenia i wiedzę w tym zakresie. Przedstawiciele są regularnie szkoleni w zakresie wykonywania swoich zadań i nie mogą figurować w rejestrze karnym, w szczególności w związku z przestępstwami lub wykroczeniami związanymi z dziećmi.

Zmiana przedstawiciela następuje wyłącznie w przypadku, gdy właściwe organy uznają, że zadania tego przedstawiciela lub tej osoby nie są odpowiednio wykonywane. Organizacje lub osoby fizyczne, których interesy kolidują lub mogą kolidować z interesami małoletniego bez opieki, nie mogą zostać ustanowione na przedstawicieli.

10. Właściwe organy członkowskie powierzają osobie fizycznej działającej jako przedstawiciel lub osoba mogąca tymczasowo występować jako przedstawiciel proporcjonalną i ograniczoną liczbę małoletnich bez opieki, a w normalnych okolicznościach jednocześnie nie więcej niż 30 małoletnich bez opieki, w celu zapewnienia, aby osoba ta była w stanie skutecznie wykonywać zadania.

W przypadku nieproporcjonalnie dużej liczby wniosków, z którymi wystąpili małoletni bez opieki, lub w innych wyjątkowych sytuacjach, można zwiększyć liczbę małoletnich bez opieki przypadających na przedstawiciela, do maksymalnie 50 małoletnich bez opieki.

Państwa członkowskie zapewniają istnienie organów administracyjnych lub sądowych lub innych podmiotów odpowiedzialnych za regularne nadzorowanie właściwego wykonywania zadań przez przedstawicieli oraz osoby wyznaczone na mocy ust. 2 akapit pierwszy lit. a), w tym poprzez dokonywanie w regularnych odstępach czasu sprawdzenia rejestrów karnych ustanowionych przedstawicieli lub wyznaczonych osób w celu zidentyfikowania potencjalnej niezdolności do pełnienia ich roli. Takie organy administracyjne lub sądowe lub inne podmioty rozpatrują skargi składane przez małoletnich bez opieki na ustanowionych przedstawicieli lub osobę wyznaczoną na podstawie ust. 2 akapit pierwszy lit. a).