Sekcja 1 - Prawa i obowiązki osób ubiegających się o ochronę międzynarodową - Rozporządzenie 2024/1348 w sprawie ustanowienia wspólnej procedury ubiegania się o ochronę międzynarodową w Unii i uchylenia dyrektywy 2013/32/UE

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2024.1348

Akt oczekujący

Wersja od: 22 maja 2024 r.

SEKCJA  I

Prawa i obowiązki osób ubiegających się o ochronę międzynarodową

Artykuł  8

Ogólne gwarancje dla osób ubiegających się o ochronę międzynarodową

1. W trakcie procedury administracyjnej, o której mowa w rozdziale III, osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową korzystają z gwarancji określonych w ust. 2-6 niniejszego artykułu.

2. Organ rozstrzygający lub, w stosownych przypadkach, inne właściwe organy lub organizacje wyznaczone do tego przez państwa członkowskie, informują osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową w języku, który rozumieją lub co do którego można zasadnie przypuszczać, że jest dla nich zrozumiały, o następujących kwestiach:

a) prawie do złożenia indywidualnego wniosku;

b) terminach i etapach mającej zastosowanie procedury;

c) prawach i obowiązkach osób ubiegających się o ochronę międzynarodową w trakcie procedury, w tym o prawach i obowiązkach na podstawie rozporządzenia (UE) 2024/1351 oraz skutkach niewywiązania się z tych obowiązków, w szczególności w zakresie wyraźnego lub dorozumianego wycofania wniosku;

d) prawie do nieodpłatnego doradztwa prawnego w zakresie złożenia indywidualnego wniosku o ochronę międzynarodową oraz do pomocy prawnej i zastępstwa prawnego na wszystkich etapach procedury na podstawie sekcji III niniejszego rozdziału i zgodnie z art. 15, 16, 17, 18 i 19;

e) środkach służących spełnieniu przez nich obowiązku przedstawienia elementów, o których mowa w art. 4 rozporządzenia (UE) 2024/1347;

f) decyzji organu rozstrzygającego zgodnie z art. 36.

Wszystkie informacje, o których mowa w niniejszym ustępie, są udzielane niezwłocznie, aby umożliwić osobom ubiegającym się o ochronę międzynarodową skorzystanie z praw zagwarantowanych niniejszym rozporządzeniem i należyte wywiązanie się z obowiązków określonych w art. 9. Informacje, o których mowa w akapicie pierwszym lit. a)- e) niniejszego ustępu, przekazuje się osobie ubiegającej się o ochronę międzynarodową najpóźniej w momencie rejestracji wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej. Informacji tych udziela się za pomocą ulotki, o której mowa w ust. 7, przekazywanej w formie fizycznej albo elektronicznej, a w razie konieczności udziela się ich ustnie. Małoletnim udziela się informacji w sposób przyjazny dziecku i przy zaangażowaniu przedstawiciela małoletniego lub osoby, o której mowa w art. 23 ust. 3 lit. a) niniejszego rozporządzenia.

Osobie ubiegającej się o ochronę międzynarodową zapewnia się możliwość potwierdzenia, że otrzymała te informacje. Potwierdzenie to zostaje udokumentowane w aktach osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową. Jeżeli osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową odmawia potwierdzenia, że otrzymała informacje, odnotowuje się ten fakt w jej aktach.

3. W ramach procedury administracyjnej osobom ubiegającym się o ochronę międzynarodową zapewnia się usługi tłumaczenia ustnego w celu zarejestrowania i złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej oraz, w stosownych przypadkach, do celów przesłuchania, jeżeli nie można zapewnić odpowiedniej komunikacji za pomocą innych metod. Usługi tłumaczenia ustnego opłacane są ze środków publicznych.

4. Właściwe organy zapewniają osobom ubiegającym się o ochronę międzynarodową - niezwłocznie i przed terminem złożenia wniosku zgodnym z art. 28 ust. 1 - możliwość kontaktu z Wysokim Komisarzem Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców lub jakąkolwiek inną organizacją udzielającą porad prawnych lub inne doradztwo dla osób ubiegających się o ochronę międzynarodową zgodnie z prawem krajowym.

5. Organ rozstrzygający zapewnia, aby osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową oraz w stosownych przypadkach ich przedstawiciele lub doradcy prawni, lub inni doradcy dopuszczeni lub uprawnieni do udzielania porad prawnych na mocy prawa krajowego (zwani dalej "doradcami prawnymi") mieli dostęp do informacji, o których mowa w art. 34 ust. 2 lit. b) i c), potrzebnych do rozpatrywania wniosków, oraz do informacji przekazywanych przez ekspertów, o których mowa w art. 34 ust. 3, w przypadku gdy organ rozstrzygający uwzględnił te informacje przy podejmowaniu decyzji w sprawie ich wniosku.

6. Organ rozstrzygający niezwłocznie powiadamia na piśmie osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową o decyzji podjętej w sprawie ich wniosku. Jeżeli przedstawiciel lub doradca prawny jest prawnym przedstawicielem osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową, organ rozstrzygający może powiadomić tego przedstawiciela lub doradcę prawnego o decyzji zamiast powiadamiać tę osobę.

7. Agencja ds. Azylu, w ścisłej współpracy z Komisją i każdym państwem członkowskim, sporządza ulotki zawierające informacje wymagane na podstawie niniejszego artykułu. Ulotki te są sporządzane w taki sposób, aby umożliwić państwom członkowskim uzupełnienie ich dodatkowymi informacjami specyficznymi dla danego państwa członkowskiego i uwzględniają szczególne cechy osób ubiegających się o ochronę międzynarodową wymagających szczególnego traktowania, takich jak małoletni lub osoby z niepełnosprawnościami.

Artykuł  9

Obowiązki osób ubiegających się o ochronę międzynarodową

1. Osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową występuje ze swoim wnioskiem w państwie członkowskim przewidzianym w art. 17 ust. 1 i 2 rozporządzenia (UE) 2024/1351.

2. Osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową w pełni współpracuje z właściwymi organami, o których mowa w art. 4, w sprawach objętych niniejszym rozporządzeniem, w szczególności poprzez:

a) dostarczanie danych, o których mowa w art. 27 ust. 1 lit. a),

b) i d);

b) udzielenie wyjaśnienia w przypadku, gdy nie posiada dokumentu tożsamości lub dokumentu podróży;

c) udzielanie informacji o wszelkich zmianach dotyczących jej miejsca pobytu, adresu zamieszkania, numeru telefonu lub adresu poczty elektronicznej;

d) udostępnianie danych biometrycznych;

e) złożenie wniosku zgodnie z art. 28 i pozostawanie do dyspozycji przez cały czas trwania procedury;

f) niezwłoczne przekazanie posiadanych przez osobę ubiegającą się o ochronę międzynarodową dokumentów mających znaczenie dla rozpatrzenia wniosku;

g) udział w przesłuchaniu, bez uszczerbku dla art. 13;

h) pozostawanie na terytorium państwa członkowskiego, w którym osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową jest zobowiązana pozostawać zgodnie z art. 17 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2024/1351.

W przypadku gdy właściwe organy postanowią zachować jakikolwiek dokument, o którym mowa w akapicie pierwszym lit. f), zapewniają, aby osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową natychmiast otrzymała kopie oryginałów. W przypadku przekazania na podstawie art. 46 rozporządzenia (UE) 2024/1351 właściwe organy oddają takie dokumenty osobie ubiegającej się o ochronę międzynarodową w momencie przekazania.

3. Osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową przyjmuje wszelkie wiadomości od właściwych organów w ostatnim wskazanym przez nią miejscu pobytu lub pod ostatnim wskazanym adresem zamieszkania, pod numerem telefonu lub adresem poczty elektronicznej, które sama podała właściwym organom, w szczególności gdy osoba ta składa wniosek zgodnie z art. 28.

Państwa członkowskie ustalają w prawie krajowym metodę komunikacji oraz moment, w którym uznaje się wiadomości za dostarczone osobie ubiegającej się o ochronę międzynarodową.

4. Osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową wywiązuje się z obowiązków w zakresie zgłaszania się do właściwych organów w określonym terminie lub w rozsądnych odstępach czasu, lub pozostawania w wyznaczonym geograficznie miejscu na terytorium państwa zgodnie z dyrektywą UE 2024/1346, nałożonych przez państwo członkowskie, w którym osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową jest zobowiązana przebywać zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2024/1351.

5. Bez uszczerbku dla ewentualnych przeszukań dokonywanych ze względów bezpieczeństwa, w przypadku gdy jest to konieczne i należycie uzasadnione do rozpatrzenia wniosku, właściwe organy mogą wymagać od osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową poddania się przeszukaniu lub umożliwienia przeszukania jej mienia zgodnie z prawem krajowym. Właściwy organ informuje osobę ubiegającą się o ochronę międzynarodową o powodach przeszukania i włącza je do jej akt. Wszelkie osobiste przeszukania osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową na podstawie niniejszego rozporządzenia są przeprowadzane przez osobę tej samej płci, z pełnym poszanowaniem zasad godności ludzkiej oraz integralności fizycznej i psychicznej.

Artykuł  10

Prawo do pozostania w trakcie procedury administracyjnej

1. Osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową mają prawo do pozostania na terytorium państwa członkowskiego, w którym są zobowiązane pozostawać zgodnie z art. 17 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2024/1351 do czasu podjęcia przez organ rozstrzygający decyzji w sprawie wniosku w ramach procedury administracyjnej przewidzianej w rozdziale III.

2. Prawo do pozostania nie stanowi uprawnienia do otrzymania zezwolenia na pobyt i nie daje osobie ubiegającej się o ochronę międzynarodową prawa do podróżowania na terytorium innych państw członkowskich bez dokumentu podróży, o którym mowa w art. 6 ust. 3 dyrektywy (UE) 2024/1346.

3. Osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową nie ma prawa do pozostania na terytorium danego państwa członkowskiego w trakcie procedury administracyjnej, w przypadku gdy osoba ta podlega wydaniu do innego państwa członkowskiego na podstawie obowiązków wynikających z europejskiego nakazu aresztowania wydanego zgodnie z decyzją ramową Rady 2002/584/WSiSW ²¹ .

4. Państwa członkowskie mogą przewidzieć wyjątek od prawa osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową do pozostania na ich terytorium w trakcie procedury administracyjnej, w przypadku gdy dana osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową:

a) występuje z kolejnym wnioskiem zgodnie z art. 55 oraz spełnione zostały warunki określone w art. 56;

b) jest lub zostanie poddana ekstradycji, wydana lub przekazana do innego państwa członkowskiego, do państwa trzeciego lub do Międzynarodowego Trybunału Karnego lub innego międzynarodowego sądu lub trybunału do celów ścigania karnego lub do celów wykonania wyroku skazującego na karę pozbawienia wolności lub nakazu zatrzymania;

c) stanowi zagrożenie dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa narodowego, bez uszczerbku dla art. 12 i 17 rozporządzenia (UE) 2024/1347, pod warunkiem że zastosowanie takiego wyjątku nie skutkuje wydaleniem osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową do państwa trzeciego z naruszeniem zasady non-refoulement.

5. Państwo członkowskie może dokonać ekstradycji, wydania lub przekazania osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową do państwa trzeciego lub do międzynarodowego sądu lub trybunału, o czym mowa w ust. 4 lit. b), wyłącznie w przypadku, gdy właściwy organ uważa, że taka decyzja o ekstradycji, wydaniu lub przekazaniu nie doprowadzi do bezpośredniego lub pośredniego refoulement z naruszeniem zobowiązań tego państwa członkowskiego wynikających z prawa międzynarodowego lub prawa Unii.

²¹ Decyzja ramowa Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi (Dz.U. L 190 z 18.7.2002, s. 1).