Rozporządzenie 2023/2411 w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych oraz zmieniające rozporządzenia (UE) 2017/1001 i (UE) 2019/1753
Dz.U.UE.L.2023.2411
Akt obowiązującyROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2023/2411
z dnia 18 października 2023 r.
w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych oraz zmieniające rozporządzenia (UE) 2017/1001 i (UE) 2019/1753
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 118 akapit pierwszy i art. 207 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 2 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 3 ,
(1) W dniu 10 listopada 2020 r. Rada przyjęła konkluzje w sprawie polityki w zakresie własności intelektualnej, w których stwierdziła, że jest gotowa rozważyć możliwość wprowadzenia systemu specjalnej ochrony oznaczeń geograficznych produktów nierolnych na podstawie dogłębnej oceny skutków jej potencjalnych kosztów i korzyści.
(2) W komunikacie z dnia 25 listopada 2020 r. pt. "Pełne wykorzystanie potencjału innowacyjnego UE - Plan działania w zakresie własności intelektualnej wspierający odbudowę i odporność UE" Komisja zobowiązała się, że rozważy, na podstawie oceny skutków, czy zaproponować utworzenie unijnego systemu ochrony oznaczeń geograficznych produktów nierolnych.
(3) W swojej rezolucji z dnia 11 listopada 2021 r. w sprawie planu działania w zakresie własności intelektualnej wspierającego odbudowę i odporność UE Parlament Europejski podkreślił fakt, że uznanie oznaczeń geograficznych produktów nierolnych jest istotne z punktu widzenia priorytetów opracowywanych obecnie unijnych programów, podkreślając poparcie dla inicjatywy Komisji dotyczącej ustanowienia, na podstawie dokładnej oceny skutków, skutecznej i przejrzystej unijnej ochrony oznaczeń geograficznych produktów nierolnych, aby dostosować się m.in. do Aktu genewskiego Porozumienia lizbońskiego w sprawie nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych 4 (zwanego dalej "aktem genewskim"), który przewiduje możliwość ochrony oznaczeń geograficznych zarówno produktów rolnych, jak i nierolnych.
(4) Aby mieć zdolność do pełnego wykonywania swojej wyłącznej kompetencji w odniesieniu do wspólnej polityki handlowej oraz w pełnej zgodności z jej zobowiązaniami wynikającymi z Porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (zwanego dalej "porozumieniem TRIPS") Światowej Organizacji Handlu (WTO), w dniu 26 listopada 2019 r., zgodnie z decyzją Rady (UE) 2019/1754 5 , Unia przystąpiła do aktu genewskiego, którym zarządza Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO). Akt genewski zapewnia środki umożliwiające uzyskanie ochrony oznaczeń geograficznych, niezależnie od charakteru towarów, których dotyczą, a zatem także produktów rzemieślniczych i przemysłowych. Aby w pełni wywiązać się z tych obowiązków międzynarodowych, Unia priorytetowo traktuje zapewnienie jednolitego uznawania i jednolitej ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych w całej Unii.
(5) Od wielu lat obowiązuje ustanowiona na poziomie Unii ochrona oznaczeń geograficznych win 6 i napojów spirytusowych 7 , jak również produktów rolnych i środków spożywczych, w tym win aromatyzowanych 8 . Należy zapewnić unijną ochronę oznaczeń geograficznych dla produktów nieobjętych zakresem istniejącego prawa Unii, zapewniając przy tym spójność. Należy dążyć do objęcia tą ochroną szeregu różnorodnych produktów rzemieślniczych i przemysłowych, takich jak kamienie naturalne, wyroby drewniane, biżuteria, materiały włókiennicze, koronki, sztućce, szkło, porcelana oraz skóry i skórki. Wprowadzenie takiego systemu ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych przyniosłoby korzyści konsumentom, zwiększając świadomość co do autentyczności produktów. Wywarłoby to również pozytywny wpływ gospodarczy na mikroprzedsię- biorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa (MMŚP) poprzez wzmocnienie konkurencyjności oraz wywarłoby to ogólny pozytywny wpływ na zatrudnienie, rozwój i turystykę w regionach wiejskich i słabiej rozwiniętych. Ponadto taki system ułatwiłby również dostęp do rynków państw trzecich za pośrednictwem umów handlowych z Unią i osiągnąłby pełny potencjał oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych.
(6) W niektórych państwach członkowskich istnieją krajowe systemy ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych. Systemy te różnią się pod względem zakresu ochrony, administracji i opłat, a przy tym nie zapewniają ochrony poza terytorium danego kraju. W pozostałych państwach członkowskich nie przewidziano ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych na poziomie krajowym. Ta fragmentacja i zróżnicowanie systemów ochrony na poziomie państw członkowskich może powodować wzrost kosztów oraz niepewność prawa dla producentów, a także zniechęcać do inwestowania w tradycyjne rzemiosło w Unii. Istnienie zharmonizowanego unijnego systemu ochrony ma kluczowe znaczenie dla stworzenia pewności prawa niezbędnej dla wszystkich zainteresowanych stron oraz zapobiegania naruszeń praw własności intelektualnej w odniesieniu do produktów rzemieślniczych i przemysłowych, tak aby Unia mogła lepiej chronić swoje interesy, w tym na poziomie międzynarodowym.
(7) Wytwarzanie produktów silnie powiązanych z danym obszarem geograficznym często zależy od wykorzystywania lokalnego know-how i często opiera się na wykorzystaniu lokalnych metod produkcji zakorzenionych w dziedzictwie kulturowym i społecznym regionu pochodzenia takich produktów. Skuteczna ochrona własności intelektualnej ma potencjał, by przyczyniać się do zwiększenia dochodowości i atrakcyjności tradycyjnych zawodów rzemieślniczych. Uznaje się, że specjalna ochrona oznaczeń geograficznych służy ochronie i rozwojowi dziedzictwa kulturowego w sektorach rolnictwa oraz rzemiosła i przemysłu. Należy zatem ustanowić skuteczne procedury rejestracji na poziomie Unii oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych, z uwzględnieniem lokalnych i regionalnych uwarunkowań. System ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych przewidziany w niniejszym rozporządzeniu powinien zapewniać utrzymanie i wzmacnianie tradycji związanych z produkcją i wprowadzaniem do obrotu.
(8) Jednolita ochrona praw własności intelektualnej związanych z oznaczeniami geograficznymi w całej Unii może stwarzać zachęty do wytwarzania produktów wysokiej jakości, wspomóc walkę z podrabianiem produktów, zapewnić szeroką dostępność produktów wysokiej jakości dla konsumentów oraz przyczyniać się do tworzenia wartościowych i stabilnych miejsc pracy, w tym na obszarach wiejskich i w regionach słabiej rozwiniętych, co wspomogłoby przeciwdziałanie tendencjom wyludniania się. W szczególności z uwagi na to, że taka ochrona ma potencjał, by przyczyniać się do tworzenia stabilnych i wymagających wysokich kwalifikacji miejsc pracy na obszarach wiejskich i w regionach słabiej rozwiniętych, producenci powinni dążyć do wytwarzania na określonym obszarze geograficznym znacznej części wartości produktu objętego oznaczeniem geograficznym. Wymogi, by dana jakość, renoma lub inna cecha charakterystyczna produktu była w głównej mierze wynikiem jego pochodzenia geograficznego i aby produkt pochodził z określonego obszaru geograficznego, jak ustanowiono w niniejszym rozporządzeniu, wzmacniają przyjęcie założenia, że znaczna część wartości produktu objętego oznaczeniem geograficznym powinna być wytworzona na określonym obszarze geograficznym. Wymogi te powinny zapewnić, aby jedynie produkty mające silny związek z danym obszarem geograficznym mogły korzystać z ochrony przewidzianej w niniejszym rozporządzeniu.
(9) Należy zatem zapewnić uczciwą konkurencję wśród producentów produktów rzemieślniczych i przemysłowych na rynku wewnętrznym; zapewnić konsumentom dostęp do wiarygodnych informacji na temat takich produktów; chronić i rozwijać dziedzictwo kulturowe i wywodzącą się z tradycji wiedzę fachową; zapewnić skuteczną rejestrację oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych, zarówno na poziomie Unii, jak i poziomie międzynarodowym; zapewnić skuteczne kontrole i egzekwowanie w odniesieniu do oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych na całym rynku wewnętrznym, w tym w handlu elektronicznym, oraz ustanowić powiązanie z międzynarodowym systemem rejestracji i ochrony opartym na akcie genewskim.
(10) Realizacja zadań powierzonych organom państw członkowskich, Komisji oraz Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej ustanowionemu rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 9 (zwanemu dalej "Urzędem") może wymagać przetwarzania danych osobowych, w szczególności w przypadku, gdy są one konieczne do identyfikacji wnioskodawców w ramach procedur rejestracji, zmiany specyfikacji produktu lub unieważnienia rejestracji, podmiotów wnoszących sprzeciw lub beneficjentów okresu przejściowego przyznanego w drodze odstępstwa od ochrony zarejestrowanego oznaczenia geograficznego. Przetwarzanie takich danych osobowych jest zatem niezbędne w celu wykonania zadania podjętego w interesie publicznym. Wszelkie działania związane z przetwarzaniem i upublicznianiem danych osobowych otrzymanych w ramach procedur na podstawie niniejszego rozporządzenia, np. do celów rejestracji, w tym sprzeciwu, zmiany specyfikacji produktu, unieważnienia rejestracji, kontroli i przyznania okresu przejściowego, powinny odbywać się z poszanowaniem praw podstawowych, w tym prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego oraz prawa do ochrony danych osobowych na podstawie art. 7 i 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej "Kartą"). W tym kontekście rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 10 oraz dyrektywa 2002/58/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 11 nakładają pewne obowiązki na państwa członkowskie, natomiast rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 12 nakłada pewne obowiązki na Komisję i Urząd. W przypadku gdy Komisja i Urząd wspólnie ustalają cele i sposoby przetwarzania danych, należy je uznać za współadministratorów.
(11) Oznaczenia geograficzne produktów rzemieślniczych i przemysłowych, które posiadają określoną jakość, renomę lub inną cechę charakterystyczną związaną z miejscem produkcji, stanowią prawo wspólne, które może być wykonywane przez wszystkich kwalifikujących się producentów na określonym obszarze geograficznym pragnących przestrzegać specyfikacji produktu, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Producenci działający wspólnie mają większą siłę rynkową niż producenci indywidualni i mogą korzystać z synergii przy zarządzaniu swoimi oznaczeniami geograficznymi. Oznaczenia geograficzne wynagradzają pracę producentów włożoną w produkcję różnorodnych produktów wysokiej jakości. Wnioski o rejestrację oznaczeń geograficznych powinny być zatem składane przez grupy producentów.
(12) Na niektórych obszarach geograficznych może być tylko jeden producent, który chce złożyć wniosek o rejestrację nazwy jako oznaczenia geograficznego. Powinna zatem istnieć możliwość, by za wnioskodawcę uznać pojedynczego producenta. Pojedynczy producent nie powinien mieć jednak możliwości określenia obszaru geograficznego poprzez odniesienie się do swojego własnego terenu lub zakładu. Obszar geograficzny powinien zawsze odnosić się do określonej części terytorium, a nie do granic prywatnej własności.
(13) Powinna również istnieć możliwość, by państwo członkowskie wyznaczyło jako wnioskodawcę podmiot prawa publicznego realizujący zadania publiczne na poziomie lokalnym lub regionalnym lub podmiot prawa prywatnego. W takich przypadkach we wniosku należy podać powody takiego wyznaczenia.
(14) Ponadto podmiotowi prawa publicznego realizującego zadania publiczne na poziomie lokalnym lub regionalnym państwa członkowskiego, z którego pochodzi dana grupa producentów lub pojedynczy producent, należy umożliwić udzielenie pomocy tej grupie producentów lub pojedynczemu producentowi w przygotowaniu wniosku i na pierwszym etapie procedury rejestracji. Pomoc mogłaby obejmować doradztwo oraz wymianę dokumentów, kontaktów i informacji.
(15) System ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych ustanowiony w niniejszym rozporządzeniu ma na celu umożliwienie konsumentom podejmowania bardziej świadomych decyzji zakupowych, a w tym kontekście etykietowanie i reklama pomagają konsumentom poprawnie zidentyfikować produkty wysokiej jakości na rynku. Prawa własności intelektualnej związane z oznaczeniami geograficznymi pomagają podmiotom gospodarczym i przedsiębiorstwom w waloryzacji ich wartości niematerialnych i prawnych. Aby uniknąć stworzenia nieuczciwej konkurencji oraz by wspierać rynek wewnętrzny, każdy producent, w tym producent z państwa trzeciego, powinien mieć możliwość stosowania zarejestrowanego oznaczenia geograficznego i wprowadzania do obrotu produktów objętych takim oznaczeniem geograficznym w całej Unii i w handlu elektronicznym, pod warunkiem że dany produkt jest zgodny ze stosowną specyfikacją, a producent podlega kontrolom.
(16) Nazwa produktu powinna kwalifikować się do ochrony jako oznaczenie geograficzne, jeżeli produkt spełnia łącznie trzy wymogi: produkt powinien być zakorzeniony w określonym miejscu, regionie lub kraju lub z niego pochodzić; dana jakość, renoma lub inna cecha charakterystyczna produktu powinna być zasadniczo wynikiem jego pochodzenia geograficznego; oraz co najmniej jeden etap produkcji powinien odbywać się na tym obszarze geograficznym. Aby spełnić te wymogi, należy wykazać, że pochodzenie geograficzne jest zasadniczym czynnikiem wpływającym na daną jakość, renomę lub inną cechę charakterystyczną produktu. Wymogi te są zgodne z wymogami dotyczącymi oznaczeń geograficznych określonymi w akcie genewskim oraz w przepisach Unii dotyczących ochrony oznaczeń geograficznych produktów rolnych, środków spożywczych, wina i napojów spirytusowych. Produkty sprzeczne z porządkiem publicznym nie powinny jednak otrzymywać chronionego oznaczenia geograficznego. Potrzebę zastosowania wyjątku związanego z porządkiem publicznym należy oceniać indywidualnie dla każdego przypadku, a jego stosowanie powinno być zgodne z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) i odpowiednim orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
(17) Etap produkcji lub etapy produkcji wskazane w specyfikacji produktu to etapy, dzięki którym produkt ma określoną jakość, renomę lub inną cechę charakterystyczną. Czynniki ludzkie lub naturalne lub połączenie tych czynników decydują, czy dany etap produkcji jest istotny dla włączenia go do specyfikacji produktu. Produkty wytwarzane głównie poza danym obszarem geograficznym i transportowane tam wyłącznie do celów pakowania lub do etapu produkcji, który mógłby odbyć się gdzie indziej bez istotnej różnicy dla jakości, renomy lub innej cechy charakterystycznej produktu, nie powinny kwalifikować się do objęcia ochroną. Zasada ta pozwoliłaby uniknąć sytuacji, w której produkty niskiej jakości, pozbawione szczególnych cech charakterystycznych i wyprodukowane niemal całkowicie poza danym obszarem geograficznym, mogłyby być sprzedawane jako produkty objęte oznaczeniem geograficznym.
(18) MMŚP często dysponują ograniczonymi zasobami do wykonywania zadań administracyjnych. Właściwy organ państwa członkowskiego, z którego pochodzi wnioskodawca, powinien starać się pomóc, na wniosek wnioskodawcy, w przygotowaniu jednolitego dokumentu określonego w niniejszym rozporządzeniu, zgodnie ze swoją praktyką administracyjną. W przypadku gdy państwo członkowskie podejmie decyzję o zastosowaniu procedury rejestracji bezpośredniej określonej w niniejszym rozporządzeniu (zwanej dalej "procedurą rejestracji bezpośredniej"), Urząd, w ścisłej współpracy z pojedynczym punktem kontaktowym danego państwa członkowskiego, powinien starać się zapewnić pomoc przy opracowywaniu jednolitego dokumentu. Wszelka pomoc organów lub Urzędu powinna być udzielana z zachowaniem tego, że wnioskodawca pozostaje odpowiedzialny za jednolity dokument.
(19) Aby uzyskać ochronę jako oznaczenia geograficzne, nazwy powinny być zarejestrowane wyłącznie na poziomie Unii. Standardowa procedura rejestracji oznaczenia geograficznego na podstawie niniejszego rozporządzenia powinna składać się z dwóch etapów. Państwa członkowskie powinny odpowiadać za pierwszy etap (zwany dalej "etapem krajowym"), a Urząd powinien odpowiadać za drugi etap (zwany dalej "etapem unijnym"). W przypadku gdy państwu członkowskiemu przyznano odstępstwo od tej standardowej procedury, wnioskodawca z tego państwa członkowskiego powinien mieć możliwość złożenia wniosku o rejestrację bezpośrednio do Urzędu w ramach procedury rejestracji bezpośredniej. Ochrona przyznana na podstawie niniejszego rozporządzenia od momentu dokonania rejestracji powinna być dostępna na zasadach równości w odniesieniu do oznaczeń geograficznych dla produktów pochodzących z państw trzecich (zwanych dalej "oznaczeniami geograficznymi z państw trzecich"), które spełniają stosowne wymogi oraz zostały objęte ochroną w państwie trzecim pochodzenia. Urząd powinien przeprowadzać odpowiednie procedury dotyczące oznaczeń geograficznych z państw trzecich.
(20) Państwa członkowskie powinny zapewnić skuteczne, przewidywalne i szybkie procedury administracyjne. Informacje o tych procedurach, w tym wszelkie mające zastosowanie terminy oraz łączny czas procedury, powinny być publicznie dostępne. Państwa członkowskie, Komisja i Urząd powinny współpracować w ramach Komitetu Doradczego, ustanowionego na podstawie niniejszego rozporządzenia (zwanego dalej "Komitetem Doradczym"), w celu wymiany najlepszych praktyk w celu promowania skuteczności tych procedur.
(21) Procedury rejestracji, w tym procedury sprzeciwu, zmiany specyfikacji produktu, unieważnienia rejestracji i odwoławcze odnoszące się do oznaczeń geograficznych pochodzących z Unii powinny być prowadzone przez państwa członkowskie i Urząd i procedury te powinny spełniać wymogi przejrzystości. Państwa członkowskie i Urząd powinny odpowiednio odpowiadać za poszczególne etapy tych procedur. Państwa członkowskie powinny odpowiadać za etap krajowy, który polega na otrzymaniu wniosku od wnioskodawcy, jego rozpatrzeniu, przeprowadzeniu krajowej procedury sprzeciwu oraz, po pomyślnym zakończeniu etapu krajowego, złożeniu wniosku do Urzędu, by rozpocząć etap unijny. Państwa członkowskie powinny dokonać szczegółowych ustaleń proceduralnych dotyczących etapu krajowego. Te ustalenia powinny obejmować konsultacje między wnioskodawcą a wszelkimi krajowymi podmiotami wnoszącymi sprzeciw, jak również przedłożenie przez wnioskodawcę sprawozdania z wyników tych konsultacji oraz wszelkich zmian wprowadzonych we wniosku. Ponadto dopuszczalność sprzeciwu i powody odmowy rejestracji na etapie krajowym należy dostosować do zasad obowiązujących na etapie unijnym. Urząd powinien odpowiadać za rozpatrzenie wniosków na etapie unijnym, za przeprowadzenie procedury sprzeciwu i za przyznanie lub odmowę przyznania rejestracji. Urząd powinien także przeprowadzać odpowiednie procedury dotyczące oznaczeń geograficznych z państw trzecich.
(22) Urząd powinien zachęcać strony do korzystania z alternatywnych procedur rozstrzygania sporów, takich jak mediacja, w celu osiągnięcia ugody. W tym celu Urząd powinien oferować stronom możliwość korzystania z tych usług w procedurach dostępnych na poziomie Unii. Sam Urząd powinien świadczyć te usługi, ale strony powinny mieć również możliwość korzystania z innych usług mediacji.
(23) Aby ułatwić zarządzanie wnioskami przez właściwe organy, należy umożliwić dwóm państwom członkowskim lub większej ich liczbie współpracę podczas krajowego etapu procedury, w tym w odniesieniu do rozpatrywania wniosków, krajowego sprzeciwu, składania wniosków do Urzędu, zmiany specyfikacji produktu i unieważniania rejestracji; oraz postanowienie, że jedno z nich będzie zarządzać procedurą w imieniu drugiego odpowiedniego państwa członkowskiego lub pozostałych odpowiednich państw członkowskich. W takich przypadkach te państwa członkowskie powinny niezwłocznie odpowiednio informować Komisję i dostarczać informacje o głównych parametrach współpracy.
(24) W niektórych okolicznościach państwa członkowskie powinny mieć możliwość uzyskania odstępstwa od obowiązku wyznaczania właściwego organu odpowiedzialnego za krajowy etap procedur rejestracji, w tym krajowy sprzeciw, wprowadzenia zmian w specyfikacji produktu i unieważnienia rejestracji. Przyznając takie odstępstwo, należy uwzględnić fakt, że niektóre państwa członkowskie nie posiadają specjalnego krajowego sytemu ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych, że lokalne zainteresowanie ochroną oznaczeń geograficznych w tych państwach członkowskich jest minimalne i że w tych okolicznościach nie byłoby uzasadnione zobowiązanie ich do tworzenia całej potrzebnej infrastruktury dla takiego systemu. Bardziej efektywne i racjonalne pod względem kosztów byłoby zapewnienie grupom producentów z tych państw członkowskich alternatywnej ścieżki ochrony ich produktów, a mianowicie procedury rejestracji bezpośredniej w Urzędzie. Ta alternatywa przynosiłaby także oszczędności kosztów państwom członkowskim.
(25) Komisja powinna, po przeanalizowaniu informacji przekazanych przez państwo członkowskie, przyjąć decyzję w sprawie wniosku o odstępstwo złożonego przez to państwo członkowskie, umożliwiającą mu skorzystanie z procedury rejestracji bezpośredniej. Rozpatrując wniosek, Komisja powinna ocenić wszystkie istotne okoliczności, takie jak liczba istniejących chronionych nazw produktów, liczba potencjalnie zainteresowanych producentów i grup producentów w zainteresowanym państwie członkowskim, liczba ludności zainteresowanego państwa członkowskiego, wielkość sprzedaży, zdolności wytwórcze i rynki zbytu danych produktów oraz inne informacje uznawane przez państwo członkowskie za istotne dla wykazania niewielkiego zainteresowania na poziomie krajowym. Komisja powinna mieć możliwość wykorzystania również na przykład informacji zgromadzonych w drodze konsultacji publicznych, badań lub analiz rynku lub pism od odpowiednich izb zawodowych lub wszelkich innych właściwych organów urzędowych, celem podjęcia decyzji. Komisja powinna zachować prawo do zmiany lub uchylenia decyzji zezwalającej państwu członkowskiemu na skorzystanie z procedury rejestracji bezpośredniej, w przypadku gdy odpowiednie państwo członkowskie przestanie spełniać określone warunki. Miałoby to miejsce na przykład wówczas, gdy liczba wniosków bezpośrednich przedłożonych przez wnioskodawców z tego państwa członkowskiego przez określony czas i w sposób powtarzalny przekracza pierwotne oszacowanie przez to państwo członkowskie.
(26) Zgodnie z takim odstępstwem Urząd powinien bezpośrednio zarządzać procedurami rejestracji, zmianami specyfikacji produktu i unieważnieniami rejestracji. W tym kontekście Urząd powinien w razie potrzeby otrzymać ze strony organów administracyjnych zainteresowanego państwa członkowskiego pomoc za pośrednictwem wyznaczonego pojedynczego punktu kontaktowego, w szczególności w odniesieniu do rozpatrzenia wniosku. Pojedynczy punkt kontaktowy powinien dysponować niezbędną wiedzą specjalistyczną i lokalną o oznaczeniach geograficznych. Aby wspomóc Urząd, pojedynczy punkt kontaktowy powinien mieć możliwość konsultowania się z ekspertami mającymi wiedzę na temat danego produktu lub sektora.
(27) Stosowanie procedury rejestracji bezpośredniej nie powinno zwalniać państw członkowskich z obowiązku wyznaczenia właściwego organu do przeprowadzania kontroli ani z podjęcia działań niezbędnych do egzekwowania praw określonych w niniejszym rozporządzeniu.
(28) Aby zapewnić skuteczny i spójny proces decyzyjny w odniesieniu do wniosków, właściwy organ państwa członkowskiego powinien niezwłocznie informować Urząd o jakimkolwiek postępowaniu przed sądem krajowym lub innym organem w sprawie wniosku przedłożonego Urzędowi przez ten właściwy organ oraz o ostatecznym rozstrzygnięciu takiego postępowania. Z tej samej przyczyny właściwy organ powinien na bieżąco informować Urząd o wszelkich krajowych postępowaniach administracyjnych lub sądowych przeciwko decyzji właściwego organu, która mogłaby mieć wpływ na rejestrację oznaczenia geograficznego.
(29) Od daty złożenia wniosku przez państwo członkowskie do Urzędu, państwa członkowskie powinny mieć możliwość przyznania tymczasowej krajowej ochrony oznaczenia geograficznego przed zakończeniem etapu unijnego, o ile nie wpływa to na rynek wewnętrzny ani na politykę handlową Unii. Tymczasowa ochrona krajowa nie powinna być przyznana w przypadku rejestracji bezpośredniej.
(30) Aby umożliwić podmiotom gospodarczym, na których interesy wpływa rejestracja oznaczenia geograficznego, dalsze stosowanie zarejestrowanej nazwy przez ograniczony okres, Urząd powinien udzielać specjalnego odstępstwa umożliwiającego stosowanie takiej nazwy w okresie przejściowym. Zastosowanie takiego okresu przejściowego może być również dopuszczalne, aby pokonać okresowe trudności, przy czym długoterminowym celem jest zapewnienie przestrzegania specyfikacji produktu przez wszystkich producentów. Nie naruszając przepisów regulujących konflikty między oznaczeniami geograficznymi a znakami towarowymi, należy umożliwić dalsze stosowanie nazw, które w innym wypadku naruszałyby ochronę oznaczenia geograficznego, w pewnych warunkach i w okresie przejściowym.
(31) W niektórych określonych przypadkach Komisja powinna mieć możliwość przejęcia od Urzędu uprawnień do podejmowania decyzji w sprawie poszczególnych wniosków, w sprawie wniosków o zmianę specyfikacji produktu lub w sprawie wniosków o unieważnienie. Każde państwo członkowskie lub Urząd powinny mieć możliwość zwrócić się do Komisji o skorzystanie z tej prerogatywy. Komisja powinna również mieć możliwość uczynić to z własnej inicjatywy. W każdym wypadku Urząd powinien pozostać odpowiedzialny za zbadanie dokumentacji i rozpatrzenie sprzeciwu, oraz, w oparciu o względy techniczne, powinien przygotować projekt aktu wykonawczego dla Komisji.
(32) Z myślą o właściwym funkcjonowaniu rynku wewnętrznego ważne jest, aby producenci i inne zainteresowane podmioty gospodarcze, jak również organy i konsumenci, mieli szybki i łatwy dostęp do odpowiednich informacji dotyczących oznaczeń geograficznych.
(33) Aby uniknąć fragmentacji rynku wewnętrznego oraz zapewnić przejrzystość i jednolite warunki w całej Unii, konieczne jest ustanowienie elektronicznego unijnego rejestru oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych (zwanego dalej "rejestrem unijnym"), który powinien być łatwo dostępny publicznie w formacie nadającym się do odczytu maszynowego. Rejestr unijny powinien zostać ustanowiony i być utrzymywany przez Urząd, który powinien zapewnić personel niezbędny do jego funkcjonowania. Należy rozważyć możliwość korzystania z istniejących baz danych, aby uniknąć tworzenia niepotrzebnych obciążeń administracyjnych.
(34) Unia negocjuje ze swoimi partnerami handlowymi umowy międzynarodowe, w tym umowy dotyczące ochrony oznaczeń geograficznych. Ochrona oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych w całej Unii może również być wynikiem takich umów, niezależnie od rejestracji międzynarodowych przewidzianych w akcie genewskim i od systemu rejestracji ustanowionego w niniejszym rozporządzeniu. Powinna istnieć możliwość wprowadzania do rejestru unijnego oznaczeń geograficznych chronionych w Unii na mocy rejestracji międzynarodowej przewidzianej w akcie genewskim lub na podstawie umów międzynarodowych z partnerami handlowymi Unii, aby ułatwić informowanie społeczeństwa, zwiększyć przejrzystość z korzyścią dla konsumentów oraz, w szczególności, by zapewnić ochronę i kontrolę stosowania tych oznaczeń geograficznych. W takich przypadkach odpowiednie nazwy powinny zostać wprowadzone do rejestru unijnego jako chronione oznaczenia geograficzne.
(35) Każda strona, w odniesieniu do której decyzja Urzędu wywarła negatywne skutki, powinna mieć prawo do odwołania się do Izb Odwoławczych Urzędu (zwanych dalej "Izbami Odwoławczymi"). Decyzje Izb Odwoławczych powinny z kolei być zaskarżalne do Sądu, który ma właściwość w zakresie unieważniania lub zmiany zaskarżonej decyzji.
(36) Należy ustanowić Komitet Doradczy, złożony z ekspertów z państw członkowskich i Komisji, aby zapewnić niezbędne informacje i specjalistyczną wiedzę o niektórych produktach, sektorach i lokalnych uwarunkowaniach, które mogłyby mieć wpływ na wynik procedur w niniejszym rozporządzeniu. Aby uzyskać specjalistyczną wiedzę techniczną konieczną do rozpatrzenia poszczególnych wniosków na dowolnym etapie procedur rejestracji, w tym sprzeciwu, odwołania lub innych procedur, Wydział Oznaczeń Geograficznych Urzędu lub Izby Odwoławcze, z własnej inicjatywy lub na wniosek Komisji, powinny mieć możliwość skonsultowania się z Komitetem Doradczym. Takie konsultacje powinny w razie potrzeby obejmować również ogólną opinię na temat oceny kryteriów jakości, ustanowienia renomy produktu, określania rodzajowego charakteru nazwy oraz oceny ryzyka wprowadzenia konsumentów w błąd. Opinia Komitetu Doradczego nie powinna być wiążąca. Komitet Doradczy powinien również zapraszać, w stosownych przypadkach, ekspertów z zakresu danej kategorii produktów, w tym przedstawicieli regionów i środowisk akademickich. Procedurę powoływania ekspertów oraz zasady działania Komitetu Doradczego należy określić w regulaminie Komitetu Doradczego przyjętym przez Zarząd.
(37) Oznaczenia geograficzne wprowadzone do rejestru unijnego powinny być objęte ochroną, aby zapewnić ich uczciwe stosowanie i zapobiec praktykom, które mogłyby wprowadzić konsumentów w błąd, w szczególności w odniesieniu do porównywalnych produktów. Aby ustalić, czy produkty są porównywalne z produktem chronionym oznaczeniem geograficznym, należy uwzględnić wszystkie istotne czynniki. Czynniki te powinny zawierać: czy produkty mają wspólne obiektywne cechy charakterystyczne, takie jak metoda produkcji, wygląd zewnętrzny lub stosowanie tego samego surowca; w jakich okolicznościach wykorzystuje się te produkty z punktu widzenia odpowiednich segmentów rynku; czy produkty te są często dystrybuowane za pomocą tych samych kanałów; oraz czy podlegają one podobnym zasadom dotyczącym wprowadzania do obrotu.
(38) W celu wzmocnienia ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych oraz skutecznego przeciwdziałania podrabianiu, ochrona na podstawie niniejszego rozporządzenia powinna mieć zastosowanie również do nazw domen w internecie. Ważne jest również, aby należycie uwzględniać porozumienie TRIPS, w szczególności jego art. 22 i 23, oraz Układ ogólny w sprawie taryf celnych i handlu, który został zawarty w imieniu Unii na mocy decyzji Rady 94/800/WE 13 , w tym art. V tego układu dotyczący wolności tranzytu. W tych ramach prawnych, aby skuteczniej przeciwdziałać podrabianiu, taka ochrona powinna mieć również zastosowanie do towarów wprowadzanych na obszar celny Unii bez dopuszczenia ich do swobodnego obrotu oraz objętych specjalnymi procedurami celnymi, takimi jak procedury dotyczące tranzytu, składowania, szczególnego stosowania lub rozpatrywania.
(39) Należy zapewnić, by stosowanie oznaczenia geograficznego w nazwie produktu wytworzonego, którego część lub element stanowi lub zawiera produkt objęty oznaczeniem geograficznym, było zgodne z uczciwymi praktykami handlowymi i nie prowadziło do wykorzystywania, osłabiania, umniejszania renomy produktu objętego tym oznaczeniem geograficznym lub nie działało na szkodę renomy oznaczenia geograficznego. Do takiego stosowania powinna być wymagana zgoda grupy producentów lub indywidualnego producenta produktu objętego oznaczeniem geograficznym.
(40) Terminy rodzajowe podobne do nazwy lub terminu chronionego oznaczeniem geograficznym - albo stanowiące ich część - powinny zachować swój status terminu rodzajowego.
(41) Nazwy homonimiczne (zwane dalej "homonimami") są nazwami zapisywanymi lub wymawianymi w ten sam sposób, ale odnoszą się do różnych obszarów geograficznych. Nazwa, która jest całkowicie lub częściowo homonimiczna z oznaczeniem geograficznym już zarejestrowanym lub będącym przedmiotem wniosku, nie powinna być rejestrowana, chyba że pewne okoliczności uzasadniają jej ochronę z uwagi na potrzebę równego traktowania producentów oraz konieczność niewprowadzania konsumentów w błąd co do prawdziwego pochodzenia geograficznego produktów. Homonimy, które mogą wprowadzić konsumentów w błąd co do prawdziwej tożsamości lub pochodzenia geograficznego produktu, nie powinny być rejestrowane jako oznaczenie geograficzne.
(42) Chociaż różny jest charakter i cel znaków towarowych i oznaczeń geograficznych, należy wyjaśnić związek między nimi w odniesieniu do kryteriów dotyczących odrzucania wniosków o znaki towarowe, unieważniania znaków towarowych oraz współistnienia znaków towarowych i oznaczeń geograficznych. Należy zachować równowagę pomiędzy ochroną oznaczeń geograficznych a ochroną znaków towarowych, które cieszą się renomą i są dobrze znane, w szczególności w świetle prawa podstawowego, jakim jest prawo własności określone w art. 17 Karty, a także obowiązków wynikających z prawa międzynarodowego. Przy ocenie związku między oznaczeniem geograficznym a znakiem towarowym należy uwzględnić ciągłość ochrony oznaczenia geograficznego ustanowionej w drodze rejestracji lub stosowania w państwie członkowskim, w przypadku gdy oznaczenie geograficzne stało się przedmiotem ochrony unijnej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, oraz wszelkie pierwszeństwo, jakie zgłasza się w związku z wnioskiem dotyczącym znaku towarowego.
(43) Grupy producentów odgrywają kluczową rolę w procesie składania wniosku o rejestrację oznaczeń geograficznych, a także w procedurach dotyczących zmiany specyfikacji produktu i unieważnienia rejestracji. Powinny one dysponować niezbędnymi środkami, aby lepiej identyfikować i promować na rynku szczególne cechy charakterystyczne ich produktów. Należy zatem określić rolę grup producentów.
(44) Rejestry krajowych nazw domeny najwyższego poziomu ustanowione w Unii, oferujące alternatywne procedury rozstrzygania sporów związanych z rejestracją nazw domeny, powinny zapewnić, aby takie procedury obejmowały również oznaczenia geograficzne. Po przeprowadzeniu odpowiedniej alternatywnej procedury rozstrzygania sporów lub procedury sądowej rejestry krajowych nazw domeny najwyższego poziomu ustanowione w Unii powinny mieć możliwość unieważnienia lub przeniesienia nazwy domeny zarejestrowanej w ramach krajowej domeny najwyższego poziomu na rzecz odpowiedniej grupy producentów, w przypadku gdy rejestracja nazwy domeny narusza ochronę oznaczenia geograficznego, w przypadku gdy nazwa domeny jest stosowana w złej wierze lub w przypadku gdy nazwa domeny została zarejestrowana przez jej posiadacza, który nie ma prawa ani uzasadnionego interesu w odniesieniu do danego oznaczenia geograficznego.
(45) Komisja powinna ocenić wykonalność ustanowienia systemu informacji i ostrzegania przed nadużywaniem rzemieślniczych i przemysłowych oznaczeń geograficznych w ramach systemu nazw domen oraz przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z głównych ustaleń. Na podstawie wyników tej oceny Komisja powinna, w razie potrzeby, przedstawić wniosek ustawodawczy w celu ustanowienia takiego systemu.
(46) Ponieważ unijny system ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych przewidziany w niniejszym rozporządzeniu jest nowy, ważne jest, aby zwiększyć świadomość tej inicjatywy wśród konsumentów, producentów - w szczególności MMŚP - oraz podmiotów prawa publicznego realizujących zadania publiczne na poziomie lokalnym, regionalnym, krajowym i międzynarodowym. W tym celu należy zachęcać państwa członkowskie, Komisję, Urząd i odpowiednie zainteresowane strony do regularnego prowadzenia działań promocyjnych, aby zwiększać świadomość.
(47) Unijny symbol, oznaczenie i skrót określający zarejestrowane oznaczenia geograficzne oraz związane z nimi prawa należące do kompetencji Unii powinny być chronione zarówno w Unii, jak i w państwach trzecich, aby zapewnić, by były stosowane w odniesieniu do autentycznych produktów i by konsumenci nie byli wprowadzani w błąd co do cech charakterystycznych tych produktów.
(48) Należy zalecić stosowanie, również na stronach sklepów internetowych, unijnego symbolu, oznaczenia i skrótu na opakowaniu produktów rzemieślniczych i przemysłowych objętych oznaczeniem geograficznym, tak aby przybliżyć konsumentom tę kategorię produktów i związane z nimi gwarancje oraz umożliwić zwiększenie rozpoznawalności tych produktów na rynku, ułatwiając w ten sposób kontrole. Stosowanie unijnego symbolu, oznaczenia i skrótu powinno pozostać dobrowolne w przypadku oznaczeń geograficznych z państw trzecich.
(49) W celu zapewnienia konsumentom jasności oraz zapewnienia maksymalnej spójności z ustawodawstwem Unii w dziedzinie ochrony oznaczeń geograficznych produktów rolnych, środków spożywczych, win i napojów spirytusowych, symbol unijny stosowany na opakowaniach produktów rzemieślniczych i przemysłowych objętych oznaczeniem geograficznym powinien być identyczny z symbolem ustanowionym na podstawie rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 664/2014 14 i stosowanym na opakowaniach produktów rolnych i środków spożywczych, win i napojów spirytusowych objętych oznaczeniem geograficznym.
(50) Wartość dodana oznaczeń geograficznych opiera się na zaufaniu konsumentów. Takie zaufanie może być uzasadnione wyłącznie wówczas, jeżeli rejestracji oznaczeń geograficznych towarzyszą wydajne i skuteczne mechanizmy weryfikacji i kontroli. Konsumenci powinni móc oczekiwać, że każde oznaczenie geograficzne jest objęte solidnymi systemami weryfikacji i kontroli, niezależnie od tego, czy produkty pochodzą z Unii czy z państwa trzeciego.
(51) W celu zapewnienia zaufania konsumenta do szczególnych cech charakterystycznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych objętych oznaczeniem geograficznym, należy włączyć producentów w system oparty na oświadczeniu własnym producenta, weryfikującym zgodność ze specyfikacją produktu przed wprowadzeniem produktu na rynek i po jego wprowadzeniu na rynek. Do celów kontroli każde państwo członkowskie powinno wyznaczyć właściwe organy do weryfikacji zgodności i monitorowania. Powinno być możliwe wyznaczenie jednego właściwego organu do przeprowadzenia etapu krajowego i innego właściwego organu do kontroli, jeżeli zadecyduje tak państwo członkowskie. Odpowiedni właściwy organ powinien mieć możliwość przekazywania niektórych zadań kontrolnych jednostkom certyfikującym produkty lub osobom fizycznym.
(52) Producent powinien przedłożyć oświadczenie własne właściwemu organowi odpowiedzialnemu za weryfikację zgodności ze specyfikacją produktu. Aby wykazać ciągłą zgodność ze specyfikacją, takie oświadczenie własne należy składać co trzy lata. Producenci powinni być zobowiązani do niezwłocznego składania zaktualizowanego oświadczenia własnego w przypadku takiej zmiany w specyfikacji produktu, która wpływa na dany produkt. Weryfikacja na podstawie oświadczenia własnego nie powinna uniemożliwiać producentom zwrócenia się o weryfikację przez osoby trzecie zgodności ich produktów ze specyfikacją produktu. Powinna istnieć możliwość, by taka weryfikacja przez osobę trzecią uzupełniała oświadczenie własne, ale go nie zastępowała.
(53) Oświadczenie własne powinno dostarczyć właściwemu organowi wszystkich niezbędnych informacji na temat produktu, aby ułatwić organowi sprawdzenie jego zgodności ze specyfikacją produktu. Aby zapewnić podawanie w oświadczeniu własnym wyczerpujących informacji, należy określić zharmonizowany format takich oświadczeń. Producent powinien ponosić pełną odpowiedzialność za zapewnienie, że informacje podane w oświadczeniu własnym są kompletne, spójne i dokładne oraz powinien być w stanie przedstawić, bez wywierania wpływu na ochronę know-how i tajemnic handlowych, niezbędne dowody umożliwiające weryfikację tych informacji.
(54) Po otrzymaniu oświadczenia własnego właściwy organ powinien przeprowadzić weryfikację tego oświadczenia obejmujące co najmniej kontrolę jego kompletności i spójności. Należy wyjaśnić oczywiste niespójności i zwrócić się do producenta o dostarczenie brakujących informacji. Jeżeli właściwy organ uważa, że informacje zawarte w oświadczeniu własnym są kompletne i spójne i nie ma on żadnych innych zastrzeżeń dotyczących zgodności, właściwy organ powinien wydać lub odnowić urzędowe poświadczenie zezwolenia na produkcję produktu objętego oznaczeniem geograficznym.
(55) Aby zapewnić zgodność ze specyfikacją produktu i skontrolować precyzyjność informacji podanych w oświadczeniu własnym, właściwy organ powinien, z odpowiednią częstotliwością, przeprowadzać kontrole zgodności na rynku, w tym w handlu elektronicznym, na podstawie analizy ryzyka i z uwzględnieniem ryzyka wystąpienia niezgodności, w tym oszukańczych lub wprowadzających w błąd praktyk.
(56) W przypadku niezgodności ze specyfikacją produktu właściwy organ powinien podjąć odpowiednie środki w celu zapewnienia, aby odpowiedni producenci rozwiązali zaistniałą sytuację, oraz w celu zapobieżenia dalszej niezgodności.
(57) Jako alternatywę dla procedury weryfikacji opartej na oświadczeniu własnym państwom członkowskim należy zezwolić na przyjęcie procedury weryfikacji opartej na weryfikacji zgodności, prowadzonej przez właściwy organ lub wyznaczoną osobę trzecią. Taka procedura weryfikacji powinna obejmować kontrole zgodności ze specyfikacją produktu zarówno przed wprowadzeniem tego produktu do obrotu, jak i po jego wprowadzeniu do obrotu. Właściwemu organowi należy zezwolić, w razie potrzeby, na przekazywanie, niektórych zadań kontrolnych związanych z kontrolą pochodzenia geograficznego lub procesu produkcji danego produktu jednostkom certyfikującym produkty lub osobom fizycznym.
(58) W odniesieniu do akredytacji jednostek certyfikujących produkty należy stosować normy europejskie (normy EN) opracowane przez Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN) oraz normy międzynarodowe opracowane przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO), a jednostki te powinny stosować wspomniane normy w swoich działaniach. Akredytacja tych jednostek powinna przebiegać zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 15 . Jednostki certyfikujące produkty z siedzibą poza Unią powinny wykazać, że przestrzegają norm unijnych lub norm uznanych na poziomie międzynarodowymi na podstawie poświadczenia wydanego przez jednostkę będącą uznanym sygnatariuszem wielostronnej umowy o uznawaniu pod auspicjami Międzynarodowego Forum Akredytacji (IAF) lub członkiem Międzynarodowej Współpracy w dziedzinie Akredytacji Laboratoriów (ILAC). Osoby fizyczne powinny dysponować specjalistyczną wiedzą, sprzętem, infrastrukturą i zasobami wymaganymi do wykonywania przekazanych im zadań kontrolnych. Powinny posiadać one odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie, działać bezstronnie, a także być wolne od wszelkiego konfliktu interesów w zakresie wykonywania przekazanych im zadań kontrolnych.
(59) Państwa członkowskie i Urząd powinny udostępniać publicznie informacje dotyczące właściwych organów, jednostek certyfikujących produkty i osób fizycznych, którym przekazano niektóre zadania kontrolne, aby zapewnić przejrzystość oraz umożliwić zainteresowanym stronom skontaktowanie się z nimi.
(60) Monitorowanie stosowania oznaczeń geograficznych na rynku jest istotne z punktu widzenia przeciwdziałania oszukańczym i wprowadzającym w błąd praktykom, i tym samym zapewnia, by producenci produktów objętych oznaczeniem geograficznym byli odpowiednio wynagradzani za wartość dodaną ich produktów objętych oznaczeniem geograficznym oraz by osoby naruszające prawa nadane przez oznaczenia geograficzne nie mogły sprzedawać niezgodnych produktów. W związku z tym państwa członkowskie powinny wyznaczyć właściwe organy, aby monitorować rynek w celu wykrywania wszelkich przypadków niewłaściwego stosowania oznaczeń geograficznych, a także powinny przeprowadzać kontrole na podstawie analizy ryzyka. W przypadku wykrycia niewłaściwego stosowania oznaczenia geograficznego odpowiedni właściwy organ powinien podjąć odpowiednie działania administracyjne i sądowe, aby zapobiec stosowaniu lub powstrzymać stosowanie nazw produktów lub usług naruszających ochronę zarejestrowanego oznaczenia geograficznego, w przypadku gdy takie produkty są produkowane lub wprowadzane do obrotu lub takie usługi są świadczone lub wprowadzane do obrotu na jego terytorium. Powinna istnieć możliwość, by organy te były tożsame z organami wyznaczonymi do weryfikacji zgodności ze specyfikacją produktu. Powinna istnieć możliwość, by takie monitorowanie było prowadzone przez organy przeprowadzające kontrole produktów lub kontrole na rynku w innym kontekście, na przykład w ramach kontroli celnych, nadzoru rynku lub ścigania przestępstw.
(61) Środki, procedury i środki naprawcze określone w dyrektywie 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 16 mają zastosowanie do wszelkich naruszeń praw własności intelektualnej, w tym praw w zakresie oznaczeń geograficznych. Ponadto w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 608/2013 17 określono warunki i procedury podejmowania działań przez organy celne, w przypadku gdy towary podejrzane o naruszenie prawa własności intelektualnej, w tym prawa w zakresie oznaczeń geograficznych, podlegają lub powinny podlegać dozorowi celnemu lub kontrolom celnym na obszarze celnym Unii. Podobnie w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 386/2012 18 określono zadania i działania Urzędu związane z egzekwowaniem praw własności intelektualnej, w tym wspieranie współpracy z właściwymi organami państw członkowskich i między nimi.
(62) Dla prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego ważne jest, aby producenci mogli szybko i łatwo wykazać, że są upoważnieni do stosowania nazwy objętej ochroną w postaci oznaczenia geograficznego, na przykład w kontekście kontroli celnych lub inspekcji rynku lub na żądanie partnerów handlowych lub konsumentów. W tym celu powinni oni stosować wydane im do dyspozycji urzędowe poświadczenie zezwalające na produkcję produktu objętego oznaczeniem geograficznym.
(63) Ponieważ system kontroli określony w niniejszym rozporządzeniu jest zgodny z podejściem publiczno-prywatnym, sami producenci powinni również przyczyniać się do ochrony oznaczeń geograficznych. Powinni oni przeprowadzać kontrole zgodności, aby sprawdzać zgodność produktu ze specyfikacją produktu, którym w stosownych przypadkach powinny towarzyszyć wewnętrzne kontrole zgodności zarządzane i organizowane przez odpowiednią grupę producentów. Ponadto należy zachęcać producentów do wspierania organów publicznych w monitorowaniu stosowania oznaczeń geograficznych na rynku. Producentów należy również zachęcać do powiadamiania właściwych organów o wszelkich przypadkach niezgodności lub ewentualnych naruszeniach.
(64) W celu wzmocnienia ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych oraz skuteczniejszego przeciwdziałania podrabianiu ochrona na podstawie niniejszego rozporządzenia powinna mieć zastosowanie zarówno do środowiska internetowego, jak i pozainternetowego, w tym do nazw domen w internecie. Usługi pośrednictwa, w szczególności platformy internetowe, są coraz powszechniej stosowane w sprzedaży produktów, w tym produktów objętych oznaczeniem geograficznym. W związku z tym informacje związane z reklamą, promocją i sprzedażą towarów, które naruszają ochronę oznaczeń geograficznych określoną w niniejszym rozporządzeniu, należy uznać za nielegalne treści w rozumieniu art. 3 lit. h) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 19 oraz należy objąć je obowiązkami i środkami na podstawie tego rozporządzenia.
(65) Państwa członkowskie powinny przewidzieć skuteczne, proporcjonalne i odstraszające kary, aby odwieść producentów produktów objętych oznaczeniem geograficznym od ewentualnych nieuczciwych i oszukańczych zachowań oraz osoby od naruszania przepisów dotyczących oznaczeń geograficznych.
(66) Biorąc pod uwagę, że etapy produkcji produktu objętego oznaczeniem geograficznym mogą odbywać się w więcej niż jednym państwie członkowskim oraz że produkty produkowane w jednym państwie członkowskim mogą być sprzedawane w innym państwie członkowskim, należy zapewnić pomoc administracyjną i współpracę między państwami członkowskimi, aby umożliwić efektywne i skuteczne kontrole i egzekwowanie.
(67) Działania Unii po jej przystąpieniu do aktu genewskiego są regulowane rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1753 20 . Niektóre przepisy tego rozporządzenia należy zmienić, aby zapewnić spójność w odniesieniu do ustanowienia unijnego systemu ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. W tym kontekście Urząd powinien działać jako właściwy organ Unii w odniesieniu do oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych w rozumieniu aktu genewskiego. Przepisy rozporządzenia (UE) 2019/1753 mające zastosowanie do oznaczeń geograficznych nieobjętych zakresem przepisów unijnych regulujących system ochrony oznaczeń geograficznych produktów rolnych należy zatem zmienić, by dostosować je do niniejszego rozporządzenia.
(68) Podobnie, aby zapewnić spójność w odniesieniu do niniejszego rozporządzenia, należy zmienić rozporządzenie (UE) 2017/1001. Zadania powierzone Urzędowi na podstawie niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do administrowania oznaczeniami geograficznymi i ich promocji należy dodać do wykazu zadań Urzędu określonego w art. 151 rozporządzenia (UE) 2017/1001.
(69) Do celów wykonywania zadań powierzonych Urzędowi na podstawie niniejszego rozporządzenia językami Urzędu powinny być wszystkie języki urzędowe Unii. W odniesieniu do wniosków, wniosków o zmianę specyfikacji produktu i wniosków o unieważnienie przedkładanych przez wnioskodawców z państw trzecich Urząd powinien przyjmować zweryfikowane tłumaczenia dokumentów i informacji na jeden z języków urzędowych Unii. Urząd powinien, w stosownych przypadkach, mieć możliwość korzystania ze zweryfikowanych tłumaczeń maszynowych.
(70) Państwa członkowskie powinny mieć możliwość pobierania opłat, aby pokrywać koszty zarządzania systemem ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych. W tym kontekście państwa członkowskie powinny uwzględnić sytuację MMŚP. Urząd nie powinien pobierać opłaty za wnioski złożone przez właściwe organy państw członkowskich po zakończeniu krajowego etapu procedury rejestracji. Urząd powinien jednak pobierać opłatę za procedurę rejestracji bezpośredniej, biorąc pod uwagę, że procedura ta generuje więcej pracy dla Urzędu niż rozpatrywanie wniosków, które już zweryfikowano na etapie krajowym. Urząd powinien również pobierać opłaty za procedury na podstawie niniejszego rozporządzenia dotyczące oznaczeń geograficznych z państw trzecich oraz za procedurę odwoławczą.
(71) Opłaty lub prowizje z tytułu przeprowadzenia kontroli i weryfikacji powinny pokrywać koszty ogólne poniesione przez właściwe organy dokonujące tych kontroli i weryfikacji, ale nie powinny przekraczać tych kosztów. Koszty ogólne mogą obejmować koszty organizacyjne i koszty wsparcia niezbędne do planowania i przeprowadzania kontroli oraz, w stosownych przypadkach, skorzystania z usług jednostek certyfikujących produkty lub osób fizycznych. Za złożenie oświadczenia własnego i jego rozpatrzenie nie należy pobierać żadnych opłat.
(72) Koszty niezbędne do utworzenia systemu informatycznego przewidzianego w niniejszym rozporządzeniu, a mianowicie cyfrowego systemu składania wniosków do Urzędu drogą elektroniczną, rejestru unijnego i portalu cyfrowego, powinny być finansowane ze skumulowanej nadwyżki budżetowej Urzędu. Koszty bieżące wynikające z zadań powierzonych Urzędowi na podstawie niniejszego rozporządzenia powinny być pokrywane z budżetu operacyjnego Urzędu.
(73) System cyfrowy składania wniosków do Urzędu drogą elektroniczną powinien obejmować dział obsługi klienta i dział realizacji zleceń oraz zapewniać sprawne połączenie, współdziałanie i integrację z systemami informatycznymi organów krajowych, rejestrem unijnym oraz systemem informatycznym WIPO służącym do zarządzania aktem genewskim. Rejestr unijny powinien mieć wygląd podobny do unijnego rejestru oznaczeń geograficznych win, środków spożywczych i produktów rolnych i mieć co najmniej te same funkcje co ten rejestr.
(74) W celu zmiany lub uzupełnienia niektórych, innych niż istotne, elementów niniejszego rozporządzenia Komisji należy przekazać uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do: (i) dalszego określania wymogów dotyczących dokumentacji towarzyszącej wnioskowi; (ii) dodawania do wykazu dalszych elementów dokumentacji towarzyszącej, którą należy przedłożyć; (iii) określania kryteriów procedury rejestracji bezpośredniej; (iv) określania procedur i warunków mających zastosowanie do przygotowywania i składania Urzędowi wniosków; (v) określania treści powiadomienia o odwołaniu i procedury wnoszenia i rozpatrywania odwołania; (vi) określania treści i formy decyzji Izb Odwoławczych; oraz (vii) zmian informacji i wymogów dotyczących standardowego formularza dla oświadczenia własnego. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 21 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(75) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do: (i) ustanawiania przepisów, które ograniczają zakres informacji zawartych w specyfikacji produktu, w przypadku gdy takie ograniczenie jest konieczne do uniknięcia zbyt dużych objętościowo wniosków; (ii) ustanawiania przepisów dotyczących formy specyfikacji produktu; (iii) określania formatu i prezentacji online dokumentacji towarzyszącej; (iv) ustanawiania szczegółowych przepisów dotyczących procedur przygotowywania i składania bezpośrednich wniosków; (v) ustanawiania szczegółowych przepisów dotyczących procedur oraz formatu i prezentacji wniosków Urzędowi, w tym w odniesieniu do wniosków dotyczących terytorium więcej niż jednego kraju; (vi) ustanawiania przepisów dotyczących wnoszenia sprzeciwu, oraz określających format i prezentację online uzasadnionego oświadczenia o sprzeciwie; (vii) ustanawiania przepisów dotyczących wnoszenia zawiadomienia zawierającego uwagi oraz określających ich format i prezentację online; (viii) decyzji i procedur w przypadkach, w których Komisja przejmuje od Urzędu uprawnienia do podejmowania decyzji w sprawie wniosku; (ix) ustanawiania szczegółowych przepisów dotyczących procedur, formy i prezentacji wniosku o unijną zmianę specyfikacji produktu i procedur, formy i zgłaszania Urzędowi zmian standardowych; (x) ustanawiania szczegółowych przepisów dotyczących procedur i formy unieważnienia oraz prezentacji wniosków o unieważnienie; (xi) określania architektury informatycznej i prezentacji rejestru unijnego; (xii) definiowania formatu i prezentacji online wyciągów z rejestru unijnego; (xiii) określania parametrów technicznych symbolu i oznaczeń unijnych oraz przepisów dotyczących ich umieszczania na produktach wprowadzanych do obrotu jako zarejestrowane oznaczenia geograficzne, włącznie z przepisami dotyczącymi wersji językowych, które należy stosować; (xiv) określania charakteru i rodzaju wymienianych informacji oraz metod wymiany informacji do celów kontroli; oraz (xv) określania wysokości opłat, które mają być pobierane przez Urząd oraz sposobów ich uiszczania lub zwrotu w przypadku opłat z tytułu odwołania do Izb Odwoławczych. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 22 .
(76) Obecna ochrona oznaczeń geograficznych na poziomie krajowym opiera się na różnych podejściach regulacyjnych. Istnienie dwóch równoległych systemów na poziomie Unii i poziomie krajowym niesie ze sobą ryzyko dezorientacji konsumentów i producentów. Zastąpienie krajowych systemów ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych unijnymi ramami regulacyjnymi stworzyłoby pewność prawa, zmniejszyłoby obciążenie administracyjne organów krajowych, zapewniłoby uczciwą konkurencję między producentami produktów objętych takimi oznaczeniami geograficznymi, a także przewidywalne i stosunkowo niskie koszty oraz zwiększyłoby wiarygodność produktów w oczach konsumentów. W tym celu krajowe systemy ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych powinny przestać istnieć dwanaście miesięcy od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia. Powinna istnieć możliwość przedłużenia w czasie ochrony przyznanej w ramach tych systemów krajowych do zakończenia rejestracji krajowych oznaczeń geograficznych określonych przez odpowiednie państwa członkowskie. Niektóre państwa członkowskie, w szczególności państwa będące stronami Porozumienia lizbońskiego o ochronie nazw pochodzenia i ich międzynarodowej rejestracji, zarejestrowały, na mocy tego porozumienia, oznaczenia geograficzne produktów rzemieślniczych i przemysłowych. Przyznały one również ochronę, na mocy tego porozumienia, oznaczeniom geograficznym z państw trzecich. Należy zatem zmienić rozporządzenie (UE) 2019/1753, aby umożliwić nieprzerwaną ochronę tych oznaczeń geograficznych.
(77) Zważywszy, że potrzebny jest czas na utworzenie ram właściwego funkcjonowania niniejszego rozporządzenia w celu stworzenia unijnego i międzynarodowego systemu ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych, należy rozpocząć stosowanie niniejszego rozporządzenia po upływie rozsądnego okresu od jego przyjęcia. Jednak niektóre przepisy dotyczące odstępstwa od etapu krajowego, Komitetu Doradczego, utworzenia systemu informatycznego i przekazania uprawnień Komisji należy stosować od wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
(78) Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych i jest zgodne z zasadami uznanymi w szczególności w Karcie. Należy zatem interpretować i stosować niniejsze rozporządzenie zgodnie z tymi prawami i zasadami, z uwzględnieniem prawa do ochrony danych osobowych, wolności prowadzenia działalności gospodarczej i prawa własności, w tym własności intelektualnej.
(79) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie stworzenie unijnego systemu ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary i skutki działań niniejszego rozporządzenia możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(80) Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię dnia 2 czerwca 2022 r. 23 ,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: