Rozporządzenie 2017/1938 dotyczące środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylające rozporządzenie (UE) nr 994/2010

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2017.280.1

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 lipca 2022 r.

Artykuł  11

Ogłoszenie stanu kryzysowego

1. Ustanawia się następujące trzy stany kryzysowe:

a) stan wczesnego ostrzeżenia: jeżeli istnieją konkretne, poważne i wiarygodne informacje, że może dojść do zdarzenia, które prawdopodobnie spowoduje znaczne pogorszenie się sytuacji w zakresie dostaw gazu i prawdopodobnie doprowadzi do ogłoszenia stanu alarmowego lub stanu nadzwyczajnego; stan wczesnego ostrzeżenia może zostać aktywowany poprzez mechanizm wczesnego ostrzegania;

b) stan alarmowy: jeżeli wystąpi zakłócenie dostaw gazu lub nadzwyczajnie wysokie zapotrzebowanie na gaz, które powoduje znaczne pogorszenie się sytuacji w zakresie dostaw gazu, ale rynek nadal jest w stanie zniwelować to zakłócenie lub zaspokoić zapotrzebowanie bez konieczności stosowania środków nierynkowych;

c) stan nadzwyczajny: jeżeli występuje nadzwyczajnie wysokie zapotrzebowanie na gaz, znaczne zakłócenie dostaw gazu lub inne znaczne pogorszenie się sytuacji w zakresie dostaw gazu oraz jeżeli wdrożono wszystkie stosowne środki rynkowe, ale dostawy gazu są niewystarczające do zaspokojenia pozostałego zapotrzebowania na gaz, tak że konieczne jest wprowadzenie dodatkowo środków nierynkowych, aby w szczególności zabezpieczyć dostawy gazu do odbiorców chronionych, zgodnie z art. 6.

2. W przypadku ogłoszenia przez właściwy organ jednego ze stanów kryzysowych, o których mowa w ust. 1, niezwłocznie powiadamia on o tym Komisję, a także właściwe organy państw członkowskich, z którymi państwo członkowskie tego właściwego organu jest bezpośrednio połączone, i przekazuje im wszystkie niezbędne informacje, w szczególności informacje dotyczące działań, które zamierza podjąć. W przypadku stanu nadzwyczajnego, który może wymagać zwrócenia się o pomoc do Unii i jej państw członkowskich, właściwy organ zainteresowanego państwa członkowskiego niezwłocznie powiadamia działające w Komisji Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego (ERCC).

3. W przypadku gdy państwo członkowskie ogłosiło stan nadzwyczajny i zasygnalizowało, że potrzebne będą działania transgraniczne, podwyższone standardy w zakresie dostaw gazu lub dodatkowe obowiązki na podstawie art. 6 ust. 2 nałożone na przedsiębiorstwa gazowe w innych państwach członkowskich należących do tej samej grupy ryzyka obniża się tymczasowo do poziomu określonego w art. 6 ust. 1.

Obowiązki określone w akapicie pierwszym niniejszego ustępu przestają mieć zastosowanie z chwilą ogłoszenia końca stanu nadzwyczajnego przez właściwy organ lub stwierdzenia przez Komisję, zgodnie z ust. 8 akapit pierwszy, że ogłoszenie stanu nadzwyczajnego nie jest lub przestało być uzasadnione.

4. W przypadku ogłoszenia przez właściwy organ stanu nadzwyczajnego, realizuje on ustalone wcześniej działania zgodnie ze swoim planem na wypadek sytuacji nadzwyczajnej i niezwłocznie powiadamia Komisję i właściwe organy w grupie ryzyka, a także właściwe organy państw członkowskich, z którymi państwo członkowskie tego właściwego organu jest bezpośrednio połączone, w szczególności o działaniach, które zamierza podjąć. W należycie uzasadnionych wyjątkowych okolicznościach właściwy organ może podjąć działania odbiegające od planu na wypadek sytuacji nadzwyczajnej. Właściwy organ niezwłocznie powiadamia Komisję i właściwe organy w swojej grupie ryzyka, określonej w załączniku I, a także właściwe organy państw członkowskich, z którymi państwo członkowskie tego właściwego organu jest bezpośrednio połączone, o wszelkich takich działaniach, a także przedstawia uzasadnienie odstępstwa.

5. W przypadku ogłoszenia w sąsiadującym państwie członkowskim stanu nadzwyczajnego, operator systemu przesyłowego zapewnia, aby zdolność w punktach połączeń międzysystemowych z tym państwem członkowskim - niezależnie od tego, czy jest ona ciągła czy przerywana, oraz od tego, czy była zarezerwowana przed ogłoszeniem stanu nadzwyczajnego lub w jego trakcie - miała pierwszeństwo wobec konkurencyjnej zdolności w punktach wyjścia do instalacji magazynowych. Użytkownik systemowy zdolności, której przyznano pierwszeństwo, niezwłocznie wypłaca uczciwą rekompensatę użytkownikowi systemowemu zdolności ciągłej z tytułu straty finansowej poniesionej w wyniku przyznania pierwszeństwa, w tym proporcjonalny zwrot z tytułu kosztów przerwania zdolności ciągłej. Proces ustalania i wypłacania rekompensaty nie wpływa na realizację zasady pierwszeństwa.

6. Państwa członkowskie, w szczególności właściwe organy, zapewniają, by:

a) nie wprowadzano środków, które w dowolnym momencie bezzasadnie ograniczają przepływ gazu na rynku wewnętrznym;

b) nie wprowadzano środków, które prawdopodobnie stanowiłyby poważne zagrożenie dla sytuacji w zakresie dostaw gazu w innym państwie członkowskim; oraz

c) utrzymany został transgraniczny dostęp do infrastruktury zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 715/2009, w zakresie, w jakim jest to możliwe pod względem technicznym i bezpieczne, zgodnie z planem na wypadek sytuacji nadzwyczajnej.

7. Podczas stanu nadzwyczajnego oraz z uzasadnionych powodów, na wniosek odpowiedniego operatora systemu przesyłowego energii elektrycznej lub gazu, państwo członkowskie może podjąć decyzję o priorytetowym traktowaniu dostaw gazu do niektórych kluczowych elektrowni gazowych względem dostaw gazu do niektórych kategorii odbiorców chronionych, jeśli brak dostaw gazu do takich kluczowych elektrowni gazowych:

a) mógłby skutkować poważnymi szkodami dla funkcjonowania systemu elektroenergetycznego; lub

b) utrudniłby produkcję lub przesył gazu.

Państwa członkowskie opierają każdy taki środek na ocenie ryzyka.

Kluczowe elektrownie gazowe, o których mowa w akapicie pierwszym, muszą być jasno wskazane wraz z ewentualnymi ilościami gazu, które podlegałyby takiemu środkowi, i ujęte w regionalnych rozdziałach planów działań zapobiegawczych i planów na wypadek sytuacji nadzwyczajnej. Elektrownie te muszą zostać wskazane w ścisłej współpracy z operatorami systemów przesyłowych systemu elektroenergetycznego i systemu gazowego danego państwa członkowskiego.

8. Komisja możliwie jak najszybciej, a w każdym razie w ciągu pięciu dni od otrzymania od właściwego organu informacji, o której mowa w ust. 2, weryfikuje, czy ogłoszenie stanu nadzwyczajnego jest uzasadnione zgodnie z ust. 1 lit. c) i czy wprowadzone środki są w możliwie jak największym stopniu zgodne z działaniami wymienionymi w planie na wypadek sytuacji nadzwyczajnej, a także czy nie prowadzą one do nałożenia na przedsiębiorstwa gazowe nieuzasadnionych obciążeń oraz czy są zgodne z ust. 6. Komisja może na wniosek innego właściwego organu, przedsiębiorstw gazowych lub z własnej inicjatywy zwrócić się do właściwego organu o zmianę tych środków, w przypadku gdy są one sprzeczne z warunkami, o których mowa w zdaniu pierwszym niniejszego ustępu. Komisja może również zwrócić się do właściwego organu o ogłoszenie końca stanu nadzwyczajnego, jeżeli uzna, że ogłoszenie stanu nadzwyczajnego nie jest lub przestało być uzasadnione zgodnie z ust. 1 lit. c).

W ciągu trzech dni od powiadomienia o żądaniu Komisji, właściwy organ zmienia wprowadzone środki i powiadamia o tym Komisję lub informuje ją o powodach, dla których nie zgadza się z jej żądaniem. W przypadku braku zgody Komisja może, w ciągu trzech dni od otrzymania informacji, zmienić lub wycofać swoje żądanie lub zwołać w celu rozpatrzenia tej kwestii posiedzenie z właściwym organem lub, w stosownych przypadkach, zainteresowanymi właściwymi organami oraz, jeżeli uzna to za niezbędne, z GKG. Komisja przedstawia szczegółowe uzasadnienie żądanych zmian danego działania. Właściwy organ w pełni uwzględnia stanowisko Komisji. Jeżeli ostateczna decyzja właściwego organu odbiega od stanowiska Komisji, właściwy organ przedstawia uzasadnienie tej decyzji.

9. W przypadku ogłoszenia przez właściwy organ końca jednego ze stanów kryzysowych, o których mowa w ust. 1, organ ten informuje o tym Komisję, a także właściwe organy państw członkowskich, z którymi państwo członkowskie tego właściwego organu jest bezpośrednio połączone.