Rezolucja w sprawie Ukrainy (2014/2717(RSP)).

A.

mając na uwadze, że Ukraina nadal boryka się z poważnymi wyzwaniami w dziedzinie bezpieczeństwa oraz z wyzwaniami politycznymi i społeczno-gospodarczymi; mając na uwadze, że konflikt we wschodniej Ukrainie poważnie zagraża rozwojowi i dobrobytowi tego kraju;

B.

mając na uwadze, że rosyjska okupacja i aneksja Krymu stanowi pogwałcenie prawa międzynarodowego i międzynarodowych zobowiązań Rosji wynikających z karty ONZ, aktu końcowego z Helsinek, statutu Rady Europy i budapeszteńskiego memorandum w sprawie gwarancji bezpieczeństwa z 1994 r., a także zobowiązań wynikających z dwustronnej umowy o przyjaźni, współpracy i partnerstwie z 1997 r.;

C.

mając na uwadze, że dnia 25 maja 2014 r. Petro Poroszenko został wybrany na nowego prezydenta Ukrainy; mając na uwadze, że wybory monitorowała międzynarodowa misja obserwacji wyborów kierowana przez OBWE/ODIHR, uznano też, że mimo niesprzyjających warunków bezpieczeństwa na wschodzie Ukrainy oraz mimo bezprawnej aneksji Krymu przez Rosję wybory te na przeważającym obszarze kraju przeprowadzono w dużym stopniu zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami i przy poszanowaniu podstawowych wolności;

D.

mając na uwadze, że nowo wybrany prezydent przedstawił piętnastopunktowy plan pokojowego rozwiązania sytuacji we wschodniej Ukrainie przy zachowaniu suwerenności, nienaruszalności terytorialnej i jedności narodowej Ukrainy dzięki amnestii dla osób, które złożą broń, a nie popełniły poważnych zbrodni, utworzeniu kontrolowanych korytarzy dla wycofujących się rosyjskich najemników oraz nawiązaniu pluralistycznego dialogu;

E.

mając na uwadze, że pierwszym krokiem prezydenta Poroszenki było ogłoszenie jednostronnego zawieszenia broni na okres od 20 do 30 czerwca 2014 r., mającego umożliwić przeprowadzenie konsultacji między Ukrainą, Rosją i siłami separatystycznymi; mając na uwadze, że zawieszenie broni ogłoszone jednostronnie przez rząd ukraiński było wielokrotnie łamane, głównie przez separatystów, co przyniosło ofiary śmiertelne po obu stronach;

F.

mając na uwadze, że w dniu 25 czerwca 2014 r. Rada Federacji Rosyjskiej zatwierdziła decyzję prezydenta Putina o rezygnacji z prawa do wysyłania rosyjskich sił zbrojnych na terytorium Ukrainy;

G.

mając na uwadze, że w dniu 27 czerwca 2014 r. Rada do Spraw Zagranicznych potwierdziła analizę Komisji, zgodnie z którą Ukraina spełniła wszystkie wymogi przewidziane na pierwszym etapie planu działań na rzecz liberalizacji reżimu wizowego i przeszła do drugiego etapu procesu liberalizacji;

H.

mając na uwadze, że dnia 27 czerwca 2014 r. UE i Ukraina podpisały pozostałe postanowienia AA/DCFTA; mając na uwadze, że układ ten stanowi uznanie aspiracji społeczeństwa Ukrainy do życia w państwie, w którym wyznawane są europejskie wartości, panuje demokracja i praworządność;

I.

mając na uwadze, że po fiasku jednostronnego zawieszenia broni prezydent Poroszenko podjął decyzję o wznowieniu operacji antyterrorystycznej mającej na celu stłumienie separatystycznego powstania na wschodzie kraju; mając na uwadze, że ukraińskie wojsko odzyskało kontrolę nad kilkoma miastami we wschodniej Ukrainie, zmuszając rebeliantów i najemników do wycofania się w kierunku Doniecka; mając jednak na uwadze, że nadal dochodzi do aktów przemocy;

J.

mając na uwadze, że w dniu 2 lipca 2014 r. ministrowie spraw zagranicznych Niemiec, Francji, Rosji i Ukrainy spotkali się w Berlinie i uzgodnili szereg środków mających doprowadzić do trwałego rozejmu we wschodniej Ukrainie;

K.

mając na uwadze, że prezydent Poroszenko wyraził gotowość do ogłoszenia kolejnego zawieszenia broni, jeśli spełnione zostaną trzy warunki: zawieszenie broni będzie przestrzegane przez obie strony, wszyscy zakładnicy zostaną uwolnieni, a OBWE będzie monitorowała kontrolę granic;

L.

mając na uwadze, że dnia 14 lipca 2014 r. prezydent Poroszenko oświadczył, że przeciwko siłom ukraińskim walczą u boku separatystycznych rebeliantów rosyjscy wojskowi oraz że powstał nowy rosyjski system rakietowy; mając na uwadze, że według źródeł NATO Rosja przekazała rzekomo rebeliantom czołgi podstawowe, artylerię i inną broń oraz umożliwiła najemnikom z Rosji przekroczenie granicy w celu przyłączenia się do oddziałów rebeliantów;

M.

mając na uwadze, że w dniu 11 lipca 2014 r. przeprowadzono w Brukseli trójstronne konsultacje między UE, Ukrainą i Rosją poświęcone wdrażaniu AA/DCFTA między UE a Ukrainą; mając na uwadze, że jest to pożyteczny proces, który może przyczynić się do przezwyciężenia utrzymujących się od dawna nieporozumień dzięki wyjaśnieniu korzyści płynących z AA/DCFTA i uwzględnieniu wszelkich zasadnych obaw wszystkich stron;

1.

z zadowoleniem przyjmuje podpisanie pozostałych postanowień AA/DCFTA oraz wyraża przekonanie, że układ ten będzie bodźcem dla reform politycznych i gospodarczych, przynosząc modernizację, umacniając praworządność i pobudzając wzrost gospodarczy; wyraża poparcie dla rozpoczęcia przez Ukrainę tymczasowego stosowania układu; oświadcza, że zakończy procedurę ratyfikacji układu po swojej stronie tak szybko, jak to będzie możliwe; wzywa państwa członkowskie i Ukrainę do szybkiej ratyfikacji układu, aby zapewnić jego jak najszybsze pełne wdrożenie; podkreśla, że AA/DCFTA nie ma żadnego związku z przystąpieniem do NATO;

2.

ze szczerym zadowoleniem przyjmuje również podpisanie układów o stowarzyszeniu z Gruzją i Mołdawią, oznaczające początek nowej ery w stosunkach politycznych i gospodarczych między tymi krajami a UE; apeluje o szybką ratyfikację układów i przyjmuje z zadowoleniem fakt, że parlament Mołdawii już dokonał ratyfikacji; jest przeciwny przyjmowaniu przez Rosję "karnych" środków handlowych wobec krajów podpisujących układy o stowarzyszeniu z UE, gdyż układy te nie stanowią zagrożenia dla Rosji; podkreśla, że takie działania są sprzeczne z zasadami Światowej Organizacji Handlu, a także umotywowane politycznie, a przez to nie do przyjęcia;

3.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Petro Poroszenko został prezydentem Ukrainy po pierwszej turze uczciwych i demokratycznych wyborów; zauważa, że wynik wyborów świadczy o silnym poparciu społeczeństwa dla europejskich i demokratycznych perspektyw kraju;

4.

popiera plan pokojowy jako istotną szansę na załagodzenie konfliktu i osiągnięcie pokoju; popiera zdecydowane działania prezydenta Poroszenki mające zagwarantować jedność, suwerenność i nienaruszalność terytorialną Ukrainy; z zadowoleniem przyjmuje jego zaangażowanie w rozwiązywanie problemu korupcji systemowej i sprzeniewierzania środków publicznych; ponownie stwierdza, że Rosja jest zaangażowana w działania zbrojne i dostawy broni; z naciskiem wzywa Rosję, by wypełniła swoje zobowiązania międzynarodowe, rzeczywiście zaangażowała się w negocjacje pokojowe oraz wykorzystała swoje realne wpływy do powstrzymania przemocy;

5.

wzywa do zorganizowania kolejnego spotkania trójstronnej grupy kontaktowej ds. rozwiązania konfliktu w południowowschodniej Ukrainie i popiera nowe formy komunikacji między stronami;

6.

podkreśla, że możliwość swobodnego decydowania o przyszłości kraju to podstawowe prawo obywateli Ukrainy, oraz przypomina, że Ukraina ma prawo do samoobrony zgodnie z art. 51 Karty ONZ; ponownie zaznacza, że społeczność międzynarodowa popiera jedność, suwerenność i nienaruszalność terytorialną Ukrainy; apeluje do ukraińskich służb bezpieczeństwa, by prowadząc tzw. operacje antyterrorystyczne, w pełni szanowały międzynarodowe prawo humanitarne oraz międzynarodowe prawo praw człowieka, i podkreśla konieczność ochrony ludności cywilnej; wzywa także rebeliantów i najemników do przestrzegania tych samych zasad i do nieużywania ludności cywilnej jako żywych tarcz; podkreśla konieczność znalezienia politycznego rozwiązania kryzysu i apeluje do wszystkich stron o okazanie powściągliwości i przestrzeganie rozejmu, który należy jak najszybciej ogłosić i rygorystycznie wykonywać;

7.

potępia napaść Rosji na Krym jako poważne pogwałcenie ukraińskiej suwerenności i nienaruszalności integralności terytorialnej z naruszeniem prawa międzynarodowego oraz sprzeciwia się rosyjskiej polityce faktów dokonanych w stosunkach zewnętrznych; uważa aneksję Krymu za bezprawną i sprzeciwia się uznaniu rosyjskich de facto rządów na półwyspie; z zadowoleniem przyjmuje decyzję o zakazie importu z Krymu i Sewastopola towarów, które nie mają ukraińskiego certyfikatu, i zachęca inne kraje do wprowadzenia podobnych środków zgodnie z rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 68/262;

8.

potępia ciągłe akty przemocy, przynoszące codziennie ofiary śmiertelne, niszczenie domów i własności, a także zmuszające wiele tysięcy cywilów do ucieczki z obszarów objętych konfliktem w poszukiwaniu bezpiecznego schronienia; z zadowoleniem przyjmuje dobrą wolę, jaką wykazała strona ukraińska, przyjmując jednostronne zawieszenie brony, i ubolewa, że rebelianci i najemnicy nie poszli za jej przykładem; wyraża poważne obawy o bezpieczeństwo zwykłych obywateli, którzy nie mogą się wydostać z obwodów donieckiego i ługańskiego; ubolewa z powodu ofiar śmiertelnych oraz faktu, że znalazły się wśród nich dzieci; przekazuje serdeczne wyrazy współczucia rodzinom ofiar; potępia wybieranie ludności cywilnej na cel ataków oraz wzywa do ścisłego przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego;

9.

apeluje do Rosji, aby z prawdziwą determinacją poparła plan pokojowy, przyjęła środki umożliwiające skuteczne kontrolowanie jej granicy z Ukrainą i powstrzymanie ciągłego przerzucania przez granicę nielegalnych grup zbrojnych oraz broni i sprzętu, a także zakończenie działań zbrojnych i infiltracji, aby niezwłocznie ograniczyła liczebność oddziałów przy granicy z Ukrainą i wycofała je, a także aby wykorzystała swoją władzę nad rebeliantami i najemnikami, zmuszając ich do przestrzegania zawieszenia broni, złożenia broni i wycofania się z powrotem do Rosji przez specjalny korytarz, zgodnie z planem pokojowym prezydenta Petra Poroszenki, co będzie stanowiło długo oczekiwane, konkretne działania dowodzące, że Rosja poważnie traktuje kwestię załagodzenia kryzysu;

10.

ubolewa nad bezprawnym zatrzymaniem w Rosji pilotki ukraińskich sił powietrznych Nadieżdy Sawczenko i żąda jej bezzwłocznego uwolnienia, jak również uwolnienia wszystkich zakładników przetrzymywanych na Ukrainie lub w Rosji;

11.

wzywa wiceprzewodniczącą Komisji/wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do większej i lepiej eksponowanej aktywności w mechanizmach dialogu utworzonych w celu przezwyciężenia kryzysu, w tym w grupie kontaktowej;

12.

z zadowoleniem przyjmuje rozszerzenie obecnych sankcji na kolejnych 11 osób, z których większość to urzędnicy tak zwanych władz separatystycznych; z zadowoleniem przyjmuje prace przygotowawcze podjęte przez Radę, ESDZ i państwa członkowskie w celu nałożenia na Rosję dalszych sankcji, które powinny obejmować sektor gospodarczy, finansowy i sektor energii oraz embargo na technologie podwójnego zastosowania; wzywa do wprowadzenia wspólnego zakazu sprzedaży broni do Rosji oraz apeluje o jego stosowanie do czasu unormowania się sytuacji we wschodniej Ukrainie; ostrzega, że jakiekolwiek dalsze kroki Rosji zmierzające do destabilizacji Ukrainy spotkają się z dodatkowymi sankcjami i będą miały dalekosiężne konsekwencje dla stosunków między UE a Rosją;

13.

żąda, by Rada wezwała Rosję do wypełnienia zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego oraz by rozpoczęła trzeci etap wprowadzania sankcji, jeśli będzie tego wymagał rozwój sytuacji;

14.

wzywa Radę Europejską do przyjęcia spójniejszej i bardziej zdecydowanej strategii, a także do jednogłośnego występowania w kwestii kryzysu ukraińskiego oraz zachowania rządu rosyjskiego, w tym w sprawach dotyczących bezpieczeństwa energetycznego UE; ubolewa, że postawa niektórych państw członkowskich świadczy o braku jedności i solidarności w UE;

15.

popiera ogłoszenie kolejnego, wspólnie uzgodnionego zawieszenia broni mającego pozwolić na ustabilizowanie sytuacji w zakresie bezpieczeństwa, rzeczywiste złagodzenie konfliktu i stworzenie impulsu do realizacji planu pokojowego prezydenta Poroszenki, czego warunkiem jest, by obie strony przestrzegały zawieszenia broni, by uwolniono zakładników i by OBWE monitorowała kontrolę granic; z zadowoleniem przyjmuje ostatnie sukcesy sił ukraińskich we wschodniej Ukrainie oraz fakt, że udało im się odzyskać kontrolę na kilkoma ważnymi miastami;

16.

jest głęboko przekonany, że należy wzmocnić specjalną misję obserwacyjną OBWE, lepiej wyposażyć ją sprzętowo i zapewnić większe środki finansowe, aby wesprzeć Ukrainę w zabezpieczaniu i monitorowaniu regionów położonych wzdłuż granicy;

17.

przypomina rządowi Ukrainy, że pilnie potrzebne są reformy polityczne i gospodarcze; zauważa, że reformy wewnętrzne nie powinny być podejmowane wyłącznie pod presją z zewnątrz, lecz powinny opierać się na silnym poparciu społeczeństwa dla tworzenia trwałego potencjału gospodarczego i społecznego przez modernizację kraju;

18.

apeluje o niezależne i bezstronne dochodzenie w sprawie wszystkich ofiar śmiertelnych i zbrodni przeciwko ludzkości popełnionych na całym terytorium Ukrainy od listopada 2013 r., przy czym w dochodzeniu tym powinna uczestniczyć silna grupa przedstawicieli społeczności międzynarodowej, nadzór nad nim powinna sprawować Rada Europy, a osoby odpowiedzialne powinny stanąć przed sądem; jest przekonany, że tylko prawdziwe dochodzenie w sprawie tych zbrodni pomoże społeczeństwu Ukrainy, a także rodzinom i przyjaciołom ofiar odzyskać zaufanie do instytucji publicznych;

19.

przypomina, że należy skończyć z systematycznym i strukturalnym ograniczaniem praw człowieka, złym sprawowaniem rządów, rozpowszechnioną korupcją oraz gigantyczną szarą strefą w gospodarce Ukrainy; podkreśla znaczenie trwającego procesu reform konstytucyjnych na Ukrainie, a także znaczenie, jakie ma wspieranie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego dla osiągnięcia autentycznej demokracji partycypacyjnej, wspierającej i chroniącej prawa człowieka, zapewniającej wszystkim obywatelom we wszystkich regionach kraju sprawiedliwość i dobre sprawowanie rządów, a przez to przyczyniającej się do bezpieczeństwa i stabilności kraju; wzywa do przyjęcia przepisów zakazujących dyskryminacji, zgodnie z europejskimi normami;

20.

podkreśla potrzebę budowy zaufania między poszczególnymi wspólnotami w społeczeństwie oraz wzywa do stabilnego procesu pojednania; w tym kontekście podkreśla znaczenie podjęcia pluralistycznego dialogu narodowego oraz odrzucenia propagandy, mowy nienawiści i retoryki, w tym ze strony Rosji, mogącej jeszcze zaognić konflikt;

21.

uważa, że sprawą najwyższej wagi jest rozpoczęcie procesu stopniowego przekazywania uprawnień władzy centralnej na szczebel administracji regionalnej i gminnej, bez naruszania wewnętrznej równowagi sił i bez zagrożenia dla skutecznego funkcjonowania państwa;

22.

z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie ustawy o zamówieniach publicznych i apeluje o jej rzetelne wdrażanie; oczekuje szybkiego utworzenia niezależnej politycznie agencji do walki z korupcją, uprawnionej do prowadzenia dochodzeń e tej dziedzinie;

23.

podkreśla potrzebę umocnienia praworządności, w tym przez przeprowadzenie reformy sądownictwa, która przyczyni się do przywrócenia zaufania obywateli do wymiaru sprawiedliwości, a także potrzebę odpolitycznienia i demilitaryzacji struktury organów ścigania;

24.

z zadowoleniem przyjmuje decyzję o wysłaniu na Ukrainę silnej cywilnej misji w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony; zwraca się do wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel i do państw członkowskich, by przyspieszyły wysłanie misji; jest przekonany, że misji tej należy powierzyć ambitny mandat, aby skutecznie wspierała ona Ukraińców w niezbędnych intensywnych staraniach o ustabilizowanie sytuacji w kraju;

25.

ponawia swoje poparcie dla wyrażonego przez prezydenta Poroszenkę zamiaru przeprowadzenia przedterminowych wyborów parlamentarnych; podkreśla, że wybory te należy przeprowadzić zgodnie z zaleceniami komisji weneckiej;

26.

wyraża głębokie zaniepokojenie pogorszeniem się sytuacji w zakresie praw człowieka oraz sytuacji humanitarnej na wschodzie Ukrainy i na Krymie, zwłaszcza jeśli chodzi o tortury, zabójstwa, przypadki zaginięcia dziennikarzy i działaczy, przypadki brania zakładników, w tym uprowadzania dzieci, za co odpowiadają rebelianci i najemnicy działający z poduszczenia Rosji; apeluje o lepszą ochronę ludności cywilnej i wzywa władze Ukrainy do zapewnienia pomocy humanitarnej w odnośnych regionach;

27.

w związku z tym zwraca uwagę na niedawne sprawozdanie organizacji Amnesty International i zdecydowanie potępia porwania, przypadki brutalnego pobicia, tortury, morderstwa, zabójstwa pozasądowe oraz inne poważne naruszenia praw człowieka i prawa humanitarnego popełniane w odniesieniu do działaczy, protestantów, dziennikarzy i wielu innych obywateli niebiorących aktywnego udziału w konflikcie we wschodniej Ukrainie, które miały miejsce w ciągu ostatnich trzech miesięcy i których winni są głównie zbrojni separatyści, a w niektórych przypadkach również siły rządowe; przyłącza się do apelu do rządu Ukrainy o utworzenie jednego, regularnie aktualizowanego rejestru zgłoszonych przypadków porwań, a także o dokładne i bezstronne zbadanie wszystkich zarzutów nadużycia siły, brutalnego traktowania i tortur;

28.

podkreśla konieczność znalezienia jasnego, uczciwego i stabilnego rozwiązania w celu zapewnienia bezpieczeństwa dostaw gazu z Rosji na Ukrainę, gdyż jest to niezbędny warunek rozwoju gospodarczego i stabilności Ukrainy; uważa, że UE powinna nadal uczestniczyć w dążeniach do porozumienia, które umożliwi Ukrainie płacenie za gaz konkurencyjnej ceny, nieumotywowanej politycznie; podkreśla, że wykorzystywanie zasobów energetycznych jako narzędzia polityki zagranicznej podważa w dłuższej perspektywie wiarygodność Rosji jako solidnego partnera handlowego UE oraz że priorytetem muszą być dalsze środki służące zmniejszeniu zależności UE od rosyjskiego gazu;

29.

zwraca się do państw członkowskich o zapewnienie wystarczających dostaw gazu dzięki wstecznemu przepływowi tego surowca z ościennych państw członkowskich w UE; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje protokół ustaleń dotyczący wstecznego przepływu gazu między Republiką Słowacką a Ukrainą, co powinno zachęcić Ukrainę do utworzenia przejrzystego i niezawodnego systemu przesyłu gazu; przypomina o strategicznej roli Wspólnoty Energetycznej, której Ukraina przewodniczy w 2014 r.; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że współpraca z Ukrainą stanowi nieodłączny element Europejskiej strategii bezpieczeństwa energetycznego, którą Komisja przedstawiła w czerwcu 2014 r.;

30.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Ukraina przeszła ostatnio do drugiego etapu planu działań na rzecz liberalizacji systemu wizowego, tym samym potwierdzając, że jest zdeterminowana do wprowadzenia niezbędnych ram prawnych, politycznych i instytucjonalnych; jest głęboko przekonany, że ostatecznym celem powinno być szybkie wprowadzenie systemu bezwizowego; apeluje, by w oczekiwaniu na wprowadzenie takiego systemu niezwłocznie ustanowić na szczeblu UE i państw członkowskich bardzo proste i niedrogie procedury tymczasowe;

31.

z zadowoleniem przyjmuje utworzenie przez Komisję grupy wsparcia dla Ukrainy, która zapewni władzom tego kraju wszelką niezbędną pomoc przy przeprowadzaniu reform politycznych i gospodarczych oraz będzie pracować nad wdrożeniem "europejskiego programu reform";

32.

podkreśla potrzebę obrony europejskich interesów i wartości oraz konieczność sprzyjania stabilności, dobrobytowi i demokracji w państwach na kontynencie europejskim;

33.

ponownie wyraża przekonanie, że układ o stowarzyszeniu z Ukrainą i innymi krajami partnerstwa wschodniego nie jest ostatecznym celem w ich stosunkach z UE; zauważa w związku z tym, że zgodnie z art. 49 Traktatu o Unii Europejskiej Gruzja, Mołdawia i Ukraina, podobnie jak inne państwa europejskie, ma możliwość integracji z UE i może starać się o przystąpienie do niej pod warunkiem przestrzegania zasad demokracji, poszanowania podstawowych wolności oraz praw człowieka i praw mniejszości, a także zapewnienia praworządności;

34.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich, a także prezydentowi, rządowi i parlamentowi Ukrainy, Radzie Europy oraz prezydentowi, rządowi i parlamentowi Federacji Rosyjskiej.

Rezolucja w sprawie Ukrainy (2014/2717(RSP)).

Dz.U.UE.C.2016.224.14

Sytuacja na Ukrainie