Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 6 kwietnia 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87769 × MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (D078875/02 - 2022/2566(RSP))

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2022.434.42

Akt nienormatywny
Wersja od: 15 listopada 2022 r.

P9_TA(2022)0115

Genetycznie zmodyfikowana soja MON 87769 x MON 89788

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 6 kwietnia 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87769 * MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (D078875/02 - 2022/2566(RSP))

(2022/C 434/07)

(Dz.U.UE C z dnia 15 listopada 2022 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając projekt decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87769 * MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych,

- uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy 1 , w szczególności jego art. 7 ust. 3 i art. 19 ust. 3,

- uwzględniając fakt, że Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, nie wydał opinii w wyniku głosowania 3 marca 2022 r.,

- uwzględniając art. 11 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję 2 ,

- uwzględniając opinię przyjętą przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) 17 września 2015 r. i opublikowaną 8 października 2015 r. 3 ,

- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje zawierające sprzeciw wobec zezwoleń na wprowadzanie organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO) 4 ,

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 października 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję A2704-12 (ACS-GM005-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 202 z 28.5.2021, s. 15).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 października 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę MON 89034 x 1507 x MON 88017 x 59122 x DAS-40278-9 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie, trzy lub cztery modyfikacje MON 89034, 1507, MON 88017, 59122 i DAS-40278-9 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 202 z 28.5.2021, s. 20).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę LLCotton25 (ACS-GH001-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 2).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 89788 (MON-89788-1), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 7).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 89034 x 1507 x NK603 x DAS-40278-9 oraz subkombinacje MON 89034 x NK603 x DAS-40278-9, 1507 x NK603 x DAS-40278-9 i NK603 x DAS-40278-9, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 12).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę Bt11 x MIR162 x MIR604 x 1507 x 5307 x GA21 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie, trzy, cztery lub pięć modyfikacji Bt11, MIR162, MIR604, 1507, 5307 i GA21 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 18).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 maja 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87708 x MON 89788 x A5547-127, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 323 z 11.8.2021, s. 7).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 listopada 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 87427 x MON 89034 x MIR162 x NK603 oraz genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę łączącą dwie, trzy lub cztery modyfikacje MON 87427, MON 89034, MIR162 i NK603, składających się z tych odmian kukurydzy lub z nich wyprodukowanych oraz uchylającej decyzję wykonawczą Komisji (UE) 2018/1111 na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. C 415 z 13.10.2021, s. 2).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 listopada 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję SYHT0H2 (SYN-000H2-5), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 415 z 13.10.2021, s. 8).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 listopada 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę MON 87427 x MON 87460 x MON 89034 x MIR162 x NK603 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie, trzy lub cztery modyfikacje MON 87427, MON 87460, MON 89034, MIR162 i NK603 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 415 z 13.10.2021, s. 15).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87751 x MON 87701 x MON 87708 x MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 36).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę MON 87427 x MON 89034 x MIR162 x MON 87411 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie lub trzy modyfikacje MON 87427, MON 89034, MIR162 i MON 87411 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 43).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MIR604 (SYN-IR604-5), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 49).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 88017 (MON-88017-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 56).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 89034 (MON-89034-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 63).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 marca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę GHB614 x T304-40 x GHB119, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 (Dz.U. C 474 z 24.11.2021, s. 66).

- Rezolucja z dnia 11 marca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę MZIR098 (SYN-00098-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 474 z 24.11.2021, s. 74).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję DAS-81419-2, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 45).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję DAS-81419-2 x DAS-44406-6, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 52).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę 1507 x MIR162 x MON810 x NK603 oraz rodzaje genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy łączące dwie lub trzy modyfikacje 1507, MIR162, MON810 i NK603, produktów składających się z wymienionych rodzajów genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 59).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę Bt 11 (SYN-BT011-1), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 66).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 lutego 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję GMB151 x BCS-GM151-6, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P9_TA(2022)0024).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 lutego 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję A2704-12 (BCS-GH002-5), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P9_TA(2022)0025).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 marca 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę GHB811 x BCS-GH811-4 x GHB119, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003(Teksty przyjęte, P9_TA(2022)0062).

- Rezolucja z dnia 9 marca 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 73496 (DP-073496-4), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Teksty przyjęte, P9_TA(2022)0063).

- uwzględniając art. 112 ust. 2 i 3 Regulaminu,

- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

A. mając na uwadze, że w dniu 27 lipca 2010 r. firma Monsanto Europe S.A./N.V. z siedzibą w Belgii złożyła w imieniu Monsanto Company z siedzibą w Stanach Zjednoczonych wniosek o wydanie zezwolenia na wprowadzenie do obrotu żywności, składników żywności i pasz zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87769 * MON 89788 ("soja zmodyfikowana genetycznie"), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, zgodnie z art. 5 i 17 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003; mając na uwadze, że wniosek dotyczył również wprowadzenia do obrotu produktów zawierających soję GMO lub składających się z niej, do zastosowań innych niż żywność i pasza, z wyjątkiem uprawy;

B. mając na uwadze, że 8 października 2015 r. EFSA wydał opinię zgodnie z art. 6 i 18 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 5 ; mając na uwadze, że EFSA nie był w stanie wyciągnąć wniosków na temat bezpieczeństwa zmodyfikowanej genetycznie soi ze względu na brak danych dotyczących narażenia z dietą w odniesieniu do rafinowanego, bielonego i dezodoryzowanego oleju produkowanego ze zmodyfikowanej genetycznie soi, co doprowadziło do niepełnej oceny wartości odżywczej; mając na uwadze, że EFSA stwierdził, iż jest mało prawdopodobne, aby zmodyfikowana genetycznie soja miała szkodliwy wpływ na środowisko w kontekście wniosku;

C. mając na uwadze, że w dniu 12 maja 2021 r. EFSA opublikował oświadczenie uzupełniające jego opinię naukową 6 , uwzględniając dostarczoną przez wnioskodawcę zmienioną ocenę narażenia z dietą dotyczącą oceny wartości odżywczej dla ludzi rafinowanego, bielonego i dezodoryzowanego oleju wyprodukowanego ze zmodyfikowanej genetycznie soi; mając na uwadze, że EFSA stwierdził, iż spożywanie zmodyfikowanej genetycznie soi i jej produktów pochodnych, w szczególności rafinowanego, bielonego i dezodoryzowanego oleju, nie budzi obaw żywieniowych u ludzi;

D. mając na uwadze, że zmodyfikowana genetycznie soja została opracowana w celu produkcji kwasu stearydynowego (SDA) i uodpornienia na herbicydy na bazie glifosatu 7 ;

Brak oceny herbicydów uzupełniających

E. mając na uwadze, że rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 503/2013 8  wymaga oceny, czy oczekiwane praktyki rolnicze mają wpływ na wyniki badanych punktów końcowych; mając na uwadze, że zgodnie z tym rozporządzeniem wykonawczym ma to szczególne znaczenie dla roślin tolerujących herbicydy;

(5):6589, https://doi.org/10.2903/j.efsa.2015.4256.

F. mając na uwadze, że w wielu badaniach wykazano, iż uprawa roślin genetycznie zmodyfikowanych tolerujących herbicydy prowadzi do większego zużycia herbicydów uzupełniających, co w dużej mierze spowodowane jest pojawieniem się chwastów odpornych na herbicydy 9 ; mając na uwadze, że należy się w związku z tym spodziewać stosowania w uprawie genetycznie zmodyfikowanej soi większych i częstych dawek herbicydów na bazie glifosatu, a tym samym obecności w zbiorach większej ilości jego pozostałości i produktów rozpadu ("metabolity");

G. mając na uwadze, że EFSA stwierdził w listopadzie 2015 r., iż jest mało prawdopodobne, aby glifosat był rakotwórczy, a Europejska Agencja Chemikaliów uznała w marcu 2017 r., że nie ma podstaw, by zaliczyć go do substancji rakotwórczych; mając na uwadze, że z kolei Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem, tj. wyspecjalizowana agencja Światowej Organizacji Zdrowia ds. badań nad rakiem, w 2015 r. zaliczyła glifosat do substancji prawdopodobnie rakotwórczych dla ludzi;

H. mając na uwadze, że w niedawnym recenzowanym przeglądzie opisano wpływ narażenia na glifosat lub herbicydy na bazie glifosatu na oś podwzgórze-przysadka-gonady u obu płci pod względem zaburzeń endokrynologicznych, żywotności komórek i proliferacji; mając na uwadze, że w przeglądzie wykazano, iż herbicydy na bazie glifosatu mogą wywoływać zmiany we wszystkich przewodach rozrodczych u obu płci, że zmiany mogą być przenoszone na następne pokolenia poprzez efekty epigenetyczne, a zatem płodność potomstwa nie jest chroniona przed negatywnymi skutkami herbicydów na bazie glifosatu, oraz że herbicydy na bazie glifosatu okazały się bardziej szkodliwe niż sam glifosat, co niewątpliwie wiąże się z obecnością takich składników obojętnych jak polioksyetylenowana amina łojowa 10 ;

I. mając na uwadze, że szereg innych najnowszych zrecenzowanych badań naukowych potwierdza możliwe działanie rakotwórcze glifosatu 11 ;

J. mając na uwadze, że w przypadku jednego z dwóch badań terenowych wykorzystanych do analizy porównawczej nie uwzględniono traktowania genetycznie zmodyfikowanej soi herbicydami na bazie glifosatu, co umożliwiłoby ocenę skutków działania herbicydów 12 ;

K. mając na uwadze, że ocenę pozostałości herbicydów i metabolitów znalezionych na roślinach zmodyfikowanych genetycznie uznaje się za niewchodzącą w zakres kompetencji panelu EFSA ds. organizmów modyfikowanych genetycznie, w związku z czym nie dokonuje się jej w ramach procedury zatwierdzania GMO; mając na uwadze, że to podejście jest problematyczne, gdyż sama modyfikacja genetyczna może wpływać na sposób, w jaki dana roślina genetycznie zmodyfikowana rozkłada herbicydy uzupełniające, oraz na skład, a tym samym toksyczność metabolitów 13 ;

(5):5263, s. 12, https://www.efsa.europa.eu/fr/efsajournal/pub/5263

Uwagi właściwych organów państw członkowskich

L. mając na uwadze, że podczas trzymiesięcznego okresu konsultacji państwa członkowskie zgłosiły EFSA wiele krytycznych uwag 14 ; mając na uwadze, że te krytyczne uwagi zawierają komentarz, iż podstawowe wymogi EFSA w odniesieniu do projektu badania w zakresie oceny ryzyka związanego z żywnością i paszą w genetycznie zmodyfikowanych roślinach tolerujących herbicydy nie zostały spełnione, że plan monitorowania nie wiąże działań monitorujących z odpowiednimi celami ochrony, że dostarczone dane i analizy danych dotyczące oceny fenotypowej, składu i toksykologii są niewystarczające, że wnioski dotyczące równoważności soi genetycznie zmodyfikowanej i konwencjonalnej oraz dotyczące bezpieczeństwa żywności i pasz oparte na tych informacjach są przedwczesne oraz że analiza składu nie obejmowała ani pozostałości herbicydu uzupełniającego, ani jego metabolitów, co ma znaczenie, ponieważ odporność na herbicydy wynikająca z modyfikacji genetycznej pozwala na intensywniejsze stosowanie herbicydu uzupełniającego; mając na uwadze, że w uwagach zakwestionowano korzyści żywieniowe wynikające ze zwiększonych poziomów kwasu stearydonowego, a kilka właściwych organów państw członkowskich wezwało do ustalenia maksymalnego poziomu kwasów tłuszczowych trans dla tego genetycznie zmodyfikowanego oleju sojowego bogatego w kwas stearydonowy;

Wypełnianie zobowiązań międzynarodowych Unii

M. mając na uwadze, że w sprawozdaniu specjalnej sprawozdawczyni Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. prawa do żywności z 2017 r. stwierdzono, iż szczególnie w krajach rozwijających się niebezpieczne pestycydy mają katastrofalne skutki dla zdrowia 15 ; mając na uwadze, że cel zrównoważonego rozwoju ONZ nr 3.9 ma na celu znaczne zmniejszenie do 2030 r. liczby zgonów i chorób spowodowanych niebezpiecznymi chemikaliami oraz zanieczyszczeniem i skażeniem powietrza, wody i gleby 16 ; mając na uwadze, że zezwolenie na przywóz genetycznie zmodyfikowanej soi zwiększyłoby popyt na tę roślinę uprawną, poddawaną działaniu glifosatu, a tym samym narażenie pracowników i środowiska w państwach trzecich; mając na uwadze, że ryzyko zwiększonego narażenia pracowników i środowiska jest szczególnie niepokojące w przypadku zmodyfikowanych genetycznie upraw odpornych na herbicydy, gdyż w uprawach tych stosuje się większe ilości takich środków;

N. mając na uwadze, że według recenzowanego badania opublikowanego w 2020 r. Roundup, jeden z najczęściej stosowanych na świecie herbicydów na bazie glifosatu, może powodować utratę bioróżnorodności, czyniąc ekosystemy bardziej podatnymi na zanieczyszczenia i zmiany klimatu 17 ;

O. mając na uwadze, że do głównych przyczyn utraty różnorodności biologicznej należy wylesianie; mając na uwadze, że emisje wynikające z użytkowania gruntów i zmiany tego użytkowania, głównie z wylesiania, to po spalaniu paliw kopalnych druga w kolejności przyczyna zmiany klimatu 18 ; mając na uwadze, że cel zrównoważonego rozwoju nr 15 obejmuje powstrzymanie wylesiania do 2020 r. 19 ; mając na uwadze, że lasy pełnią wiele funkcji sprzyjających większości celów zrównoważonego rozwoju 20 ;

P. mając na uwadze, że produkcja soi należy do najważniejszych przyczyn wylesiania w dorzeczu Amazonki, w regionie Cerrado i na równinie Gran Chaco w Ameryce Południowej; mając na uwadze, że 97 % soi uprawianej w Brazylii i 100 % soi uprawianej w Argentynie to soja zmodyfikowana genetycznie 21 ; mając na uwadze, że zdecydowana większość genetycznie zmodyfikowanej soi dopuszczonej do uprawy w Brazylii i Argentynie jest również dopuszczona do przywozu do Unii;

Q. mając na uwadze, że Unia jest stroną Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej, w myśl której strony ponoszą odpowiedzialność za zapewnienie, aby działalność w ramach ich jurysdykcji lub pod ich kontrolą nie powodowała szkody w środowisku innych państw 22 ;

R. mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 genetycznie zmodyfikowana żywność lub pasza nie może wywierać szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi i zwierząt ani na środowisko naturalne, a przy sporządzaniu decyzji Komisja musi brać pod uwagę wszelkie istotne przepisy prawa Unii oraz inne uzasadnione czynniki istotne dla sprawy; mając na uwadze, że takie uzasadnione czynniki powinny obejmować zobowiązania Unii wynikające z celów zrównoważonego rozwoju ONZ, porozumienia klimatycznego z Paryża i CBD ONZ;

Niedemokratyczny proces podejmowania decyzji

S. mając na uwadze, że Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, nie wydał opinii w wyniku głosowania 3 marca 2022 r., co oznacza, że kwalifikowana większość państw członkowskich nie poparła wydania zezwolenia;

T. mając na uwadze, że Komisja przyznaje, iż sytuacja, w której nadal wydaje ona zezwolenia na wprowadzanie GMO bez uzyskania poparcia kwalifikowanej większości państw członkowskich, jest problematyczna, oraz że sytuacja taka jest wyjątkiem, jeśli chodzi ogólnie o wydawanie zezwoleń na wprowadzanie produktów, ale stała się normą w procesie podejmowania decyzji o zezwoleniu na wprowadzenie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy;

U. mając na uwadze, że w trakcie ósmej kadencji Parlament przyjął łącznie 36 rezolucji, w których sprzeciwił się wprowadzeniu do obrotu GMO: do zastosowania w żywności i paszy (33 rezolucje) oraz do uprawy w Unii (3 rezolucje); mając na uwadze, że w dziewiątej kadencji Parlament Europejski przyjął już 26 sprzeciwów wobec wprowadzania GMO do obrotu; mając na uwadze, że nie uzyskano poparcia kwalifikowanej większości państw członkowskich dla zezwolenia na wprowadzenie żadnego z tych GMO; mając na uwadze, że powody, dla których państwa członkowskie nie popierają zezwoleń, obejmują brak poszanowania zasady ostrożności w procesie wydawania zezwoleń oraz obawy naukowe związane z oceną ryzyka;

V. mając na uwadze, że Komisja nadal wydaje zezwolenia na GMO, mimo że sama stwierdziła niedemokratyczność tego procesu, a także mimo braku poparcia ze strony państw członkowskich i mimo zastrzeżeń Parlamentu;

W. mając na uwadze, że żadna zmiana w prawie nie jest konieczna, by Komisja mogła nie zatwierdzić GMO, jeżeli w komitecie odwoławczym kwalifikowana większość państw członkowskich nie opowie się za zatwierdzeniem 23 ;

1. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji wykracza poza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 1829/2003;

2. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji jest niespójny z prawem Unii, gdyż nie odpowiada celowi rozporządzenia (We) nr 1829/2003 zakładającemu - zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 24  - stworzenie podstawy do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, zdrowia i dobrostanu zwierząt, środowiska naturalnego oraz interesów konsumentów w związku z genetycznie zmodyfikowaną żywnością i paszą, przy jednoczesnym zapewnieniu skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego;

3. wzywa Komisję do wycofania projektu decyzji wykonawczej;

4. wzywa Komisję, aby nie zezwalała na przywóz upraw zmodyfikowanych genetycznie tolerujących herbicydy ze względu na związane z tym zwiększone stosowanie herbicydów uzupełniających, a tym samym zwiększone ryzyko dla różnorodności biologicznej, bezpieczeństwa żywności i zdrowia pracowników;

5. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w skierowanym do posłów piśmie z 11 września 2020 r. Komisja ostatecznie przyznała, iż przy podejmowaniu decyzji o zezwoleniu na wprowadzenie GMO należy uwzględniać zasady zrównoważonego rozwoju 25 ; wyraża jednak głębokie rozczarowanie faktem, że po tej dacie Komisja wciąż zezwalała na przywóz GMO do Unii mimo sprzeciwu Parlamentu i większości państw członkowskich;

6. wzywa Komisję do natychmiastowego zawieszenia importu genetycznie zmodyfikowanej soi uprawianej w Brazylii i Argentynie, stosując w razie potrzeby art. 53 rozporządzenia (WE) nr 178/2002, do czasu wprowadzenia skutecznych prawnie wiążących mechanizmów zapobiegających wprowadzaniu do obrotu w Unii produktów kojarzonych z wylesianiem i powiązanymi naruszeniami praw człowieka;

7. ponownie apeluje do Komisji o uwzględnianie zobowiązań Unii wynikających z umów międzynarodowych, takich jak paryskie porozumienie klimatyczne, Konwencja ONZ o różnorodności biologicznej i cele zrównoważonego rozwoju ONZ; ponawia apel o to, by projektom aktów wykonawczych towarzyszyło uzasadnienie wyjaśniające, w jaki sposób zapewnia się w nich przestrzeganie zasady "nie szkodzić" 26 ;

8. podkreśla, że poprawki przyjęte przez Parlament Europejski 17 grudnia 2020 r. do wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 182/2011 27 , które stanowią podstawę negocjacji z Radą, przewidują, że Komisja nie może zezwalać na GMO, jeżeli nie popiera tego większość kwalifikowana państw członkowskich; nalega, aby Komisja szanowała to stanowisko, i wzywa Radę do kontynuowania prac i przyjęcia w trybie pilnym ogólnego podejścia w odniesieniu do tego dossier;

9. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

1 Dz.U. L 268 z 18.10.2003, s. 1.
2 Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13.
3 Opinia naukowa panelu EFSA dotycząca wniosku firmy Monsanto (EFSA-GMO-NL-2010-85) o zezwolenie na wprowadzenie do obrotu soi MON 87769 * MON 89788, zmodyfikowanej genetycznie w celu uzyskania zawartości kwasu stearydonowego i tolerancji na glifosat w odniesieniu do zastosowań spożywczych i paszowych, przywozu i przetwarzania zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003, Dziennik EFSA 2015; 13(10):4256, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/4256
4 W ósmej kadencji Parlament przyjął 36 rezolucji zawierających sprzeciw wobec zezwolenia na wprowadzanie GMO. Ponadto w dziewiątej kadencji Parlament przyjął następujące rezolucje: - Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 października 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MZHG0JG (SYN-000JG-2), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 202 z 28.5.2021, s. 11).
5 Opinia naukowa panelu EFSA ds. organizmów modyfikowanych genetycznie dotycząca wniosku firmy Monsanto (EFSA-GMO-NL-2010-85) o zezwolenie na wprowadzenie do obrotu soi MON 87769 * MON 89788, zmodyfikowanej genetycznie w celu uzyskania zawartości kwasu stearydonowego i tolerancji na glifosat w odniesieniu do zastosowań spożywczych i paszowych, przywozu i przetwarzania zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003. Dziennik EFSA 2015; 13(10):4256, https://doi.org/10.2903/j.efsa.2015.4256.
6 Oświadczenie panelu EFSA ds. organizmów modyfikowanych genetycznie uzupełniające opinię naukową EFSA dotyczącą wniosku firmy Monsanto (EFSA-GMO-NL-2010-85) o zezwolenie na wprowadzenie do obrotu żywności i paszy zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87769 * MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych. Dziennik EFSA 2021; 19
7 Opinia EFSA, s. 7.
8 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 503/2013 z dnia 3 kwietnia 2013 r. w sprawie wniosków o zatwierdzenie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz zmieniające rozporządzenia Komisji (WE) nr 641/2004 i (WE) nr 1981/2006 (Dz.U. L 157 z 8.6.2013, s. 1).
9 Zob. na przykład Bonny, S., "Genetically Modified Herbicide-Tolerant Crops, Weeds, and Herbicides: Overview and Impact" [Genetycznie zmodyfikowane rośliny i chwasty tolerujące herbicydy a herbicydy: przegląd i wpływ], https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pubmed/26296738 oraz Benbrook, C.M., "Impacts of genetically engineered crops on pesticide use in the U.S. - the first sixteen years" [Wpływ genetycznie zmodyfikowanych upraw na stosowanie pestycydów w USA - pierwsze szesnaście lat], Environmental Sciences Europe; 28 września 2012 r., tom 24(1), https://enveurope.springeropen.com/articles/10.1186/2190-4715-24-24
10 Serra, L.; Estienne, A.; Vasseur, C.; Froment, P.; Dupont, J., "Review: Mechanisms of Glyphosate and Glyphosate-Based Herbicides ction in Female and Male Fertility in Humans and Animal Models" [Przegląd: mechanizmy działania glifosatu i herbicydów na bazie glifosatu na płodność obu płci u ludzi i na modelach zwierzęcych], 2021, Cells, 10 (11): 3079, http://dx.doi.org/10.3390/ cells10113079
12 Opinia EFSA, s. 10.
13 Ma to istotnie miejsce w przypadku glifosatu, co stwierdzono w uzasadnionej opinii EFSA pt. "Przegląd obowiązujących najwyższych poziomów pozostałości glifosatu zgodnie z art. 12 rozporządzenia (WE) nr 396/2005", Dziennik EFSA 2018; 16
14 Uwagi państw członkowskich dostępne za pośrednictwem rejestru pytań EFSA: https://www.efsa.europa.eu/en/register-of-questions
18 Komunikat Komisji z dnia 23 lipca 2019 r. pt. "Zintensyfikowanie działań UE na rzecz ochrony i odtwarzania światowych lasów" (COM(2019)0352), s. 1.
20 Komunikat Komisji z dnia 23 lipca 2019 r. pt. "Zintensyfikowanie działań UE na rzecz ochrony i odtwarzania światowych lasów" (COM(2019)0352), s. 2.
21 Międzynarodowy Instytut Propagowania Upraw Biotechnologicznych (ISAAA), "Global status of commercialized biotech/GM crops in 2017: Biotech Crop Adoption Surges as Economic Benefits Accumulate in 22 Years" [Globalny status wprowadzonych na rynek upraw biotechnologicznych i genetycznie zmodyfikowanych w 2017 r.: w ciągu 22 lat wprowadzenie upraw biotechnologicznych przyniosło liczne korzyści gospodarcze], ISAAA Brief nr 53 (2017), s. 16 i 21, https://www.isaaa.org/resources/publications/briefs/ 53/download/isaaa-brief-53-2017.pdf.
22 Konwencja o różnorodności biologicznej, art. 3, https://www.cbd.int/convention/articles/?a=cbd-03
23 Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 182/2011 Komisja "może przyjąć", a nie "przyjmuje" zezwolenie, jeżeli w komitecie odwoławczym kwalifikowana większość państw członkowskich nie opowie się za zezwoleniem (art. 6 ust. 3).
24 Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1).
26 Rezolucja Parlamentu Europejskiego z 15 stycznia 2020 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu (Dz.U. C 270 z 7.7.2021, s. 2), ust. 102.
27 Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 257.

© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.