Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 maja 2022 r. w sprawie zagrożeń dla stabilności, bezpieczeństwa i demokracji w Afryce Zachodniej i Sahelu (2022/2650(RSP))
Dz.U.UE.C.2022.465.137
Akt nienormatywnyP9_TA(2022)0203
Zagrożenia dla stabilności, bezpieczeństwa i demokracji w Afryce Zachodniej i Sahelu Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 maja 2022 r. w sprawie zagrożeń dla stabilności, bezpieczeństwa i demokracji w Afryce Zachodniej i Sahelu (2022/2650(RSP))
(2022/C 465/12)
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 września 2020 r. w sprawie współpracy UE-Afryka w dziedzinie bezpieczeństwa w regionie Sahelu, Afryce Zachodniej i Rogu Afryki 1 oraz rezolucję z dnia 25 marca 2021 r. w sprawie nowej strategii UE-Afryka - partnerstwo na rzecz zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu 2 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 maja 2021 r. w sprawie sytuacji w Czadzie 3 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2021 r. w sprawie przypadków łamania praw człowieka przez prywatne firmy wojskowe i ochroniarskie, zwłaszcza Wagner Group 4 ;
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 lutego 2022 r. w sprawie realizacji wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony - sprawozdanie roczne za 2021 r. 5 oraz rezolucję w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa - sprawozdanie roczne za 2021 r. 6 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 1 marca 2022 r. w sprawie rosyjskiej agresji na Ukrainę 7 ,
- uwzględniając 41. posiedzenie Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) i UE, które odbyło się w Strasburgu (Francja) w dniach 1-3 kwietnia 2022 r.,
- uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,
- uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r.,
- uwzględniając protokół Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS) w sprawie demokracji i dobrych rządów,
- uwzględniając Agendę 2063 Unii Afrykańskiej (UA),
- uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów,
- uwzględniając Afrykańską kartę na rzecz demokracji, wyborów i dobrych rządów,
- uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji (UNCAC), która weszła w życie 14 grudnia 2005 r.,
- uwzględniając Umowę o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku z jednej strony a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, podpisaną w Kotonu 23 czerwca 2000 r. 8 ("umowę z Kotonu"), a także jej przeglądy z 2005 r. i 2010 r. 9 ,
- uwzględniając Agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 oraz cele ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju, w szczególności cel 16 dotyczący promowania pokojowych i inkluzywnych społeczeństw z myślą o zrównoważonym rozwoju,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/947 z dnia 9 czerwca 2021 r. ustanawiające Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej - Globalny wymiar Europy 10 ,
- uwzględniając wspólny komunikat Komisji i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 9 marca 2020 r. pt. "W kierunku kompleksowej strategii współpracy z Afryką" (JOIN(2020) 0004),
- uwzględniając strategię na rzecz bezpieczeństwa i rozwoju państw Grupy Pięciu na rzecz Sahelu z września 2016 r., ramy zintegrowanych działań priorytetowych z lutego 2020 r., Sojusz na rzecz Sahelu oraz partnerstwo na rzecz bezpieczeństwa i stabilności w Sahelu,
- uwzględniając wspólną deklarację członków Rady Europejskiej i państw należących do Grupy Pięciu na Rzecz Sahelu z dnia 28 kwietnia 2020 r.,
- uwzględniając wspólny komunikat z drugiego posiedzenia ministrów spraw zagranicznych Unii Afrykańskiej (UA) i UE w dniach 25-26 października 2021 r.,
- uwzględniając konferencję w sprawie Sahelu, która odbyła się w Paryżu 17 lutego 2022 r.,
- uwzględniając wspólne oświadczenie z 6. szczytu UA-UE z dni 17-18 lutego 2022 r.,
- uwzględniając konkluzje Rady z dnia 21 lutego 2022 r. w sprawie przedłużenia i wzmocnienia realizacji koncepcji skoordynowanej obecności na morzu w Zatoce Gwinejskiej,
- uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2020/253 z dnia 25 lutego 2020 r. zmieniającą decyzję (WPZiB) 2018/906 przedłużającą mandat specjalnego przedstawiciela Unii Europejskiej w regionie Sahelu 11 ,
- uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2590 (2021) z dnia 30 sierpnia 2021 r. w sprawie przedłużenia obowiązywania sankcji nałożonych rezolucją Rady Bezpieczeństwa nr 2374 (2017) oraz przedłużenia mandatu zespołu ekspertów ds. Mali do 30 września 2022 r.,
- uwzględniając sprawozdanie sekretarza generalnego Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 11 listopada 2021 r. w sprawie połączonych sił Grupy Pięciu na rzecz Sahelu,
- uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr A/ES-11/1 z dnia 1 marca 2022 r. w sprawie rosyjskiej agresji na Ukrainę,
- uwzględniając agendę ONZ na rzecz kobiet, pokoju i bezpieczeństwa,
- uwzględniając komunikat Rady Pokoju i Bezpieczeństwa UA z dnia 31 stycznia 2022 r. w sprawie sytuacji w Burkinie Faso,
- uwzględniając komunikat przewodniczącego Komisji UA z dnia 6 sierpnia 2021 r. w następstwie ataków terrorystycznych w Burkinie Faso, w Mali, w Nigrze i w Czadzie,
- uwzględniając komunikat przewodniczącego Komisji UA z dnia 24 stycznia 2022 r. w sprawie sytuacji w Burkinie Faso,
- uwzględniając nadzwyczajny szczyt Władzy Szefów Państw i Rządów ECOWAS z dnia 3 lutego 2022 r. w sprawie sytuacji politycznej w Burkinie Faso, w Gwinei i w Mali,
- uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Josepa Borrella z dnia 26 stycznia 2022 r. w sprawie Burkiny Faso,
- uwzględniając rezolucję Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE z dnia 21 czerwca 2017 r. w sprawie sytuacji w zakresie bezpieczeństwa w regionie Sahelu i Sahary,
- uwzględniając rezolucję Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE z dnia 11 marca 2021 r. w sprawie demokracji i poszanowania konstytucji w państwach UE i AKP, rezolucję z dnia 28 września 2021 r. w sprawie roli, jaką parlamenty mogą odegrać we wzmocnieniu bezpieczeństwa międzynarodowego, a także rezolucję z dnia 21 listopada 2019 r. w sprawie wpływu mediów społecznościowych na sprawowanie rządów, rozwój, demokrację i stabilność,
- uwzględniając art. 132 ust. 2 i 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że rosnące zagrożenie ubóstwem, brak dostępu do podstawowych usług społecznych, zmiana klimatu, terrorystyczne ugrupowania zbrojne, nasilająca się przemoc na tle światopoglądowym z powodu gruntów i zasobów, brak bezpieczeństwa żywnościowego, przesiedlenia ludzi i przemoc ze względu na płeć doprowadziły w tych regionach do złożonej sytuacji braku stabilności i bezpieczeństwa;
B. mając na uwadze, że Sahel i Afryka Zachodnia odgrywają kluczową rolę dla bezpieczeństwa i stabilności całego kontynentu afrykańskiego; mając na uwadze, że stan bezpieczeństwa w tych regionach bardzo się pogorszył w ostatnich latach, co poważnie zagraża bezpieczeństwu regionalnemu i międzynarodowemu; mając na uwadze, że od upadku reżimu Kaddafiego w Libii w 2011 r. przemoc w Sahelu stale rośnie, w związku z czym jest on jednym z regionów, w których najbardziej rozprzestrzenia się nielegalną broń strzelecką; mając na uwadze, że Sahel jest jednym z najbiedniejszych regionów na świecie;
C. mając na uwadze, że w 2013 r., na wniosek rządu malijskiego, armia francuska rozpoczęła operację Serwal w celu odparcia dżihadystów i innych zbrojnych grup rebeliantów z północy Mali, które rozpoczęły ofensywę w kierunku centrum Mali; mając na uwadze, że armia francuska z powodzeniem zrealizowała cel tej misji;
D. mając na uwadze, że w ostatnich latach rozpoczęto liczne misje i inicjatywy międzynarodowe, w tym wszechstronną zintegrowaną misję stabilizacyjną ONZ w Mali w 2013 r. (MINUSMA), misję Unii Europejskiej dotyczącą budowania zdolności w Nigrze w 2012 r., misję szkoleniową Unii Europejskiej w Mali w 2013 r., misję Unii Europejskiej dotyczącą budowania zdolności w Mali w 2014 r., operację "Barchan" w 2014 r., Grupę Pięciu na rzecz Sahelu w 2014 r., wspólne siły Grupy Pięciu na rzecz Sahelu w 2017 r., Sojusz na rzecz Sahelu w 2017 r., koalicję na rzecz Sahelu w 2020 r. oraz grupę operacyjną "Takuba" w 2020 r.; mając na uwadze, że w ostatnim dziesięcioleciu afrykańskie instytucje bezpieczeństwa wysłały tysiące członków personelu do udziału w operacjach pokojowych na tym kontynencie; mając na uwadze, że te interwencje nadal nie rozwiązały problemów związanych z bezpieczeństwem w regionie;
E. mając na uwadze, że podczas walk o bezpieczeństwo w regionie Sahelu zginęło ponad 200 członków sił pokojowych ONZ i ponad 50 francuskich żołnierzy uczestniczących w operacjach "Serwal" i "Barchan", a także wielu żołnierzy afrykańskich; mając na uwadze, że podczas rozmieszczenia wojsk w regionie rannych zostało wielu żołnierzy europejskich i żołnierzy ONZ;
F. mając na uwadze, że pomimo licznych wysiłków na rzecz utrzymania pokoju podejmowanych przez kraje Sahelu i społeczność międzynarodową sytuacja w regionie pozostaje bardzo niestabilna; mając na uwadze, że grupy terrorystyczne, w tym terroryści islamscy powiązani z ISIS, np. Boko Haram i Państwo Islamskie Prowincji Afryki Zachodniej (ISWAP), zwiększyły swoją obecność w regionie Sahelu i Afryki Zachodniej oraz są odpowiedzialne za masowe zabójstwa, tortury, przemoc seksualną, wymuszone zaginięcia, grabieże i przymusowe wysiedlenia; mając na uwadze, że w 2020 r. odnotowano gwałtowny wzrost liczby zabójstw związanych m.in. z przemocą ze strony islamistów, a według Afrykańskiego Centrum Studiów Strategicznych łącznie śmierć poniosło 4 250 osób; mając na uwadze, że w siedmiu krajach Sahelu ponad 7,7 mln osób zostało przymusowo przesiedlonych; mając na uwadze, że obecnie w tym regionie ok. 3 mln osób to osoby wewnętrznie przesiedlone;
G. mając na uwadze, że potrzeby humanitarne wzrosły w wyniku różnych powiązanych ze sobą kryzysów; mając na uwadze, że 20 mln osób w środkowej części Sahelu potrzebuje w tej chwili pilnej pomocy humanitarnej; mając na uwadze, że kobiety i dzieci są szczególnie podatne na zagrożenia związane z kryzysem i dotknięte jego skutkami;
H. mając na uwadze, że bezpieczeństwo, rozwój i ochrona podstawowych praw człowieka wzajemnie się wzmacniają i są niezbędne dla trwałego pokoju; mając na uwadze, że trwały pokój można osiągnąć jedynie po wyeliminowaniu podstawowych przyczyn braku bezpieczeństwa, takich jak ubóstwo, korupcja, głód i niedobór zasobów;
I. mając na uwadze, że wyzwania w zakresie bezpieczeństwa w Afryce Zachodniej i Sahelu mają różny charakter w różnych krajach; mając na uwadze, że należą do nich działalność organizacji terrorystycznych powiązanych z międzynarodowymi sieciami dżihadu, konflikty etniczne i plemienne, walka o dostęp do zasobów naturalnych, działalność bojówek i sił bezpieczeństwa poza prawem, zbrojne rebelie, konflikty separatystyczne oraz przemoc polityczna i wyborcza;
J. mając na uwadze, że bezpieczeństwo Europy i bezpieczeństwo Afryki są ze sobą ściśle powiązane; mając na uwadze, że terroryści, ugrupowania zbrojne, bojówki i handlarze ludźmi wykorzystują szereg złożonych, nakładających się na siebie wyzwań w regionie, w tym ubóstwo, brak dostępu do podstawowych usług społecznych, brak bezpieczeństwa żywnościowego, wylesianie, degradację środowiska, słabość instytucji, korupcję i brak zaufania do państwa;
K. mając na uwadze, że zmiana klimatu ma poważny wpływ na ten region; mając na uwadze, że może to prowadzić do dalszej destabilizacji; mając na uwadze, że w Afryce Zachodniej i Sahelu istnieje poważne ryzyko radykalizacji ze względu na marginalizację gospodarczą, społeczną i środowiskową;
L. mając na uwadze, że ciężar zadłużenia wzmaga zagrożenie dla ogólnej stabilności krajów w regionie Sahelu i Afryki Zachodniej;
M. mając na uwadze, że pandemia COVID-19 jeszcze bardziej osłabiła zdolność do stawienia czoła tym wyzwaniom w zakresie bezpieczeństwa;
N. mając na uwadze, że umacnianie demokracji w Afryce Zachodniej i Sahelu dodatkowo podważają wojskowe zamachy stanu, niedemokratyczne zmiany konstytucji, tłumienie protestów społecznych, ograniczanie wolności zgromadzeń, wypowiedzi i prasy oraz restrykcje nałożone na opozycyjne partie i polityków;
O. mając na uwadze, że oprócz zagrożeń dla bezpieczeństwa konsolidację demokracji w Afryce Zachodniej i Sahelu dodatkowo osłabia korupcja, tłumienie protestów i zgromadzeń, ograniczanie wolności słowa i prasy, utrudnianie działalności partii opozycyjnych i polityków, nieprzestrzeganie ograniczeń dotyczących kadencji prezydenta i innych przepisów konstytucyjnych oraz problemy związane z organizacją pluralistycznych i przejrzystych wyborów dla przesiedlonej ludności;
P. mając na uwadze, że przez ostatnie 20 lat UE, UA, ECOWAS i inne organizacje międzynarodowe wysyłały do krajów Afryki Zachodniej i Sahelu misje obserwacji wyborów; mając na uwadze, że opublikowano obszerne sprawozdania zawierające istotne propozycje reform, z których tylko niektóre zrealizowano;
Q. mając na uwadze, że według wskaźnika postrzegania korupcji z 2021 r. poziom korupcji w Afryce Zachodniej jest nierównomierny, przy czym Republika Zielonego Przylądka i Senegal należą do państw o najlepszych wynikach w dziedzinie reform antykorupcyjnych, a Liberia, Mali i Nigeria - do państw o najsłabszych wynikach;
R. mając na uwadze, że rosnące wyzwania w zakresie bezpieczeństwa i niezadowolenie społeczeństwa z rządów i społeczności międzynarodowej doprowadziły do szeregu publicznych demonstracji wzywających do dalszych reform rządowych i poprawy sytuacji w zakresie bezpieczeństwa; mając na uwadze, że od dłuższego czasu ponawiane są oskarżenia wobec władz regionalnych o korupcję i nepotyzm, co prowadzi do stałego spadku zaufania i zadowolenia z rządów i instytucji rządowych;
S. mając na uwadze, że ogólny stan demokracji i współpracy w zakresie bezpieczeństwa w regionie Sahelu znacznie się pogorszył, gdy bojownicy w Mali i Burkinie Faso obalili miejscowe rządy - w Mali w sierpniu 2020 r., a następnie w maju 2021 r., kiedy bojownicy obalili ten sam rząd, który wcześniej zainstalowali, a następnie w styczniu 2022 r., kiedy w Burkinie Faso przeprowadzono zamach stanu; mając na uwadze, że odzwierciedla to głęboko zakorzeniony kryzys w regionie;
T. mając na uwadze, że ECOWAS i UA wielokrotnie organizowały wymiany i wizyty w Mali i w Burkinie Faso w celu przeprowadzenia mediacji i osiągnięcia porozumienia między poszczególnymi podmiotami; mając na uwadze, że przy wielu okazjach ECOWAS podkreślał znaczenie ustalenia jasnego harmonogramu powrotu do procesów demokratycznych, w tym bliskiego terminu demokratycznych wyborów;
U. mając na uwadze, że po zamachu stanu w Gwinei we wrześniu 2021 r. i aresztowaniu prezydenta Alphy Condego, który niedawno został zwolniony, kraj ten wykluczono z ECOWAS do czasu przywrócenia porządku konstytucyjnego; mając na uwadze, że władzom wojskowym wyznaczono termin 25 kwietnia 2022 r. na przedstawienie szczegółowych informacji na temat ich planu transformacji; mając na uwadze, że w tym dniu zwróciły się one o nowy termin przedstawienia harmonogramu transformacji;
V. mając na uwadze, że poszanowanie krajowego porządku konstytucyjnego i praworządności ma pierwszorzędne znaczenie zarówno dla zapewnienia pokoju i stabilności, jak i dla zwalczania terroryzmu i zapewnienia bezpieczeństwa wojskowego; mając na uwadze, że przestrzeganie zasad demokratycznych, w tym organizacja przejrzystych i pluralistycznych wyborów, ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia rządom szerokiego poparcia społecznego; mając na uwadze, że obywatele popierają rzeczywiste procesy demokratyczne i dążą do sprawiedliwego udziału w nich;
W. mając na uwadze, że zaangażowanie parlamentów narodowych w podejmowanie decyzji w kwestiach bezpieczeństwa ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju długotrwałego bezpieczeństwa i stabilności społecznej;
X. mając na uwadze, że bezpieczeństwo, rozwój i ochrona podstawowych praw człowieka wzajemnie się wzmacniają i są niezbędne dla trwałego pokoju;
Y. mając na uwadze, że kurcząca się przestrzeń dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego i wolności prasy w niektórych krajach Afryki Zachodniej i Sahelu stanowi poważne wyzwanie dla demokracji, praworządności i praw podstawowych;
Z. mając na uwadze, że UE angażuje się we wspieranie bezpieczeństwa i rozwoju Afryki Zachodniej i Sahelu przez partnerstwa polityczne, dyplomatyczne i humanitarne, oferuje też m.in. wsparcie techniczne reformy sektora bezpieczeństwa, szkoleń dla wojska i policji, procedur wyborczych i dotyczących rozliczalności oraz na rzecz wzmocnienia społeczeństwa obywatelskiego;
AA. mając na uwadze, że UA jest bliskim partnerem UE w działaniach na rzecz pokoju i stabilności; mając na uwadze, że cele regionalnych podmiotów bezpieczeństwa, w tym ECOWAS i afrykańskich sił reagowania UA, pokrywają się z interesem UE polegającym na wspieraniu krajów borykających się z trudnościami w zapewnieniu pokoju i dobrobytu; mając na uwadze, że przywódcy UE i UA uzgodnili zacieśnienie współpracy w zakresie pokoju i bezpieczeństwa na kontynencie afrykańskim; mając na uwadze, że protokół ustaleń UA-UE w sprawie pokoju, bezpieczeństwa i sprawowania rządów oraz Europejski Instrument na rzecz Pokoju mają na celu przeciwdziałanie brakowi stabilności, zwalczanie radykalizacji, brutalnego ekstremizmu i terroryzmu oraz zajęcie się całym cyklem konfliktu za pomocą zintegrowanego podejścia;
AB. mając na uwadze, że Grupa Pięciu na rzecz Sahelu, wspierana przez UE i UA, zapewnia bezpieczeństwo i rozwój regionalny w celu zwalczania terroryzmu i zapewnienia stabilności w regionie Sahelu; mając na uwadze, że Grupa Pięciu na rzecz Sahelu ma trudności z wykazaniem, że zrobiła postępy i że jest w stanie utrzymać poparcie społeczne; mając na uwadze, że finansowane przez UE działania na rzecz zapobiegania konfliktom, mediacji, dialogu i pojednania są nadal ograniczone;
AC. mając na uwadze, że wszystkie wysiłki społeczności międzynarodowej obejmują bardzo ważny aspekt reform demokratycznych i reform sektora bezpieczeństwa; mając na uwadze, że większość krajów w regionie cierpi na brak zdolności państwa do skutecznego wdrożenia bardzo potrzebnych reform;
AD. mając na uwadze, że obecność zagranicznych prywatnych firm wojskowych i ochroniarskich w Afryce Zachodniej nadal destabilizuje bezpieczeństwo i środowisko polityczne w regionie; mając na uwadze, że tzw. grupa Wagnera, grupa najemników rosyjskiego rządu, jest obecna w Mali od czasu, gdy została zaproszona przez juntę wojskową pod koniec 2021 r.; mając na uwadze, że grupa Wagnera rzekomo wykorzystuje rosyjską infrastrukturę wojskową, a rosyjskie Ministerstwo Obrony jest zaangażowane w finansowanie, rekrutację, szkolenie i ochronę członków tej grupy; mając na uwadze, że grupę Wagnera oskarża się o popełnienie poważnych naruszeń praw człowieka;
AE. mając na uwadze, że eksperci ONZ wspólnie stwierdzili, że grupa Wagnera dopuszcza się rażących i systematycznych naruszeń praw człowieka w Republice Środkowoafrykańskiej, w tym masowych egzekucji doraźnych, arbitralnych zatrzymań, przemocy seksualnej, grabieży, wymuszonych zaginięć i tortur podczas przesłuchań;
AF. mając na uwadze, że Rosja rozpowszechniała i wciąż aktywnie rozpowszechnia dezinformację w całym regionie Sahelu, aby pozbawić legitymacji europejskie inicjatywy mające na celu zapewnienie stabilności i bezpieczeństwa w ramach pomocy temu regionowi;
AG. mając na uwadze, że UE i jej misje w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony były przedmiotem kampanii dezinformacyjnych i pilnie potrzebują środków skutecznej komunikacji strategicznej; mając na uwadze, że dezinformacja posunęła się nawet do fałszywych oskarżeń pod adresem francuskiego wojska o masowe zabójstwo w regionie Gossi w Mali, chociaż dowody wskazują, że za tę makabryczną mistyfikację odpowiedzialność ponoszą Malijczycy i obcokrajowcy podejrzani o przynależność do grupy Wagnera;
AH. mając na uwadze, że w wyniku licznych utrudnień ze strony tymczasowych władz malijskich podmioty międzynarodowe doszły do wniosku, że warunki ich dalszego zaangażowania wojskowego w Mali przestały być spełniane;
AI. mając na uwadze, że na wniosek swoich afrykańskich partnerów podmioty europejskie i międzynarodowe zgodziły się kontynuować wspólne działania przeciwko terroryzmowi w regionie Sahelu, w tym w Nigrze i w Zatoce Gwinejskiej, oraz rozpoczęły z tymi partnerami konsultacje polityczne i wojskowe w celu określenia do czerwca 2022 r. warunków tych wspólnych działań;
AJ. mając na uwadze, że sytuacja w regionie Sahelu jest ściśle związana z sytuacją w Zatoce Gwinejskiej; mając na uwadze, że bezpieczeństwu w Zatoce Gwinejskiej nadal zagraża piractwo; mając na uwadze, że Rada przedłużyła o dwa lata wdrażanie koncepcji skoordynowanej obecności na morzu w Zatoce Gwinejskiej;
1. zdecydowanie potępia przemoc i jej skutki w postaci ofiar śmiertelnych w Afryce Zachodniej i Sahelu, w tym nadużycia popełniane podczas operacji wojskowych, oraz wyraża zaniepokojenie rosnącą niestabilnością w regionie Sahelu, która zagraża bezpieczeństwu i stabilności krajów w tym regionie oraz ma poważne konsekwencje regionalne i międzynarodowe; wyraża solidarność z rodzinami wszystkich ofiar ataków terrorystycznych w całym regionie i składa im kondolencje; ponownie wyraża zdecydowane poparcie dla ludności Afryki Zachodniej i Sahelu oraz jej dążeń do pokoju, praw człowieka, bezpieczeństwa, stabilności, rozwoju gospodarczego oraz postępu społecznego i demokratycznego; wyraża uznanie dla licznych wysiłków podejmowanych przez podmioty lokalne i międzynarodowe w celu wspierania pokoju i postępu w całym regionie; przyznaje, że sytuacja w zakresie bezpieczeństwa w Sahelu nadal stanowi ogromne wyzwanie oraz że wielu cywilów cierpi z powodu braku bezpieczeństwa i stało się ofiarami ataków terrorystycznych;
2. podkreśla, że kompleksowa reakcja na wyzwania stojące przed Afryką Zachodnią i Sahelem wymaga koordynacji polityki bezpieczeństwa i rozwoju oraz polityki klimatycznej i handlowej;
3. wyraża głębokie zaniepokojenie stanem demokracji w regionie Sahelu i niedawnym zamachem stanu, do którego doszło w regionie; wzywa wszystkich przywódców zamachu stanu, aby jasno określili czas trwania przemian politycznych, by zapewnili szybki powrót do porządku konstytucyjnego, praworządności i rządów cywilnych oraz by ułatwili organizację przejrzystych i pluralistycznych wyborów;
4. zdecydowanie potwierdza swoje stanowisko, zgodnie z którym wszelka długoterminowa współpraca w zakresie bezpieczeństwa i współpraca polityczna z podmiotami UE będzie wymagała realistycznych harmonogramów powrotu do demokracji, w tym jasnych i wymiernych celów pośrednich; przypomina, że w przypadku braku takich realistycznych harmonogramów wszelka przyszła współpraca z podmiotami UE będzie postawiona pod znakiem zapytania;
5. zwraca uwagę, że zamachy stanu podważają wysiłki na rzecz wzmocnienia praworządności i potwierdzenia legitymacji demokratycznej działań rządu; przypomina, że prawdziwe przemiany demokratyczne i reformy muszą być przeprowadzane przez podmioty cywilne oraz umożliwiać pełne i aktywne zaangażowanie organizacji społeczeństwa obywatelskiego, kobiet, młodzieży i partii opozycyjnych; wzywa władze państw Afryki Zachodniej i Sahelu do poszanowania i ochrony wolności mediów oraz wolności zgromadzeń, zrzeszania się i wypowiedzi;
6. podkreśla, że w całym regionie potrzebny jest prawdziwy i obejmujący wszystkie sektory społeczeństwa obywatelskiego dialog narodowy, podczas którego zostanie nakreślona jasna wizja przyszłości demokracji, w tym konkretne cele wspólnie uzgodnione i podzielane przez różne podmioty niewojskowe i niepaństwowe; wzywa społeczność międzynarodową, aby ułatwiła taki dialog, oferując odgrywanie roli mediatora;
7. podkreśla, że jedność jest najlepszym sposobem sprostania licznym wyzwaniom, przed którymi stoi ten region; popiera zatem działania zapowiedziane przez UA oraz działania w obronie demokracji i praworządności podjęte przez ECOWAS;
8. wzywa przywódców wojskowych wszystkich państw Sahelu do wypełnienia ich zobowiązań międzynarodowych, w tym do pełnego poszanowania praw człowieka; popiera wysiłki ECOWAS na rzecz opracowania planu reform w zakresie praw człowieka i odpowiedzialności, aby - w ramach całościowych wysiłków na rzecz rozwiązania różnych kryzysów - zapobiec dalszym naruszeniom praw człowieka;
9. przypomina, że ze środków ISWMR - "Globalny wymiar Europy" nie wspiera się finansowo pewnych operacji związanych z państwowym sektorem wojskowym lub bezpieczeństwa ani operacji, które mogą prowadzić do łamania praw człowieka w krajach partnerskich; dostrzega liczne wyzwania stojące przed regionem Sahelu i Sahary, takie jak zmiana klimatu, kryzysy gospodarcze i ataki terrorystyczne; wzywa Europę do okazania większej solidarności poprzez polityczne i wojskowe wsparcie regionu, w tym poprzez Europejski Instrument na rzecz Pokoju, a także poprzez szkolenia z zakresu obsługi broni umożliwiające obronę, rozwój i poszanowanie praw człowieka; wzywa wszystkie państwa członkowskie UE, aby wywiązywały się ze swoich zobowiązań w zakresie praw człowieka i powstrzymywały się od transferów broni mogących przyczyniać się do łamania praw człowieka w Afryce Zachodniej i Sahelu;
10. przypomina, że młodzież afrykańska może odegrać ważną rolę w tworzeniu dostatniej przyszłości regionu; wzywa do większego włączenia i aktywnego udziału kobiet w demokratycznych procesach decyzyjnych na wszystkich szczeblach oraz w działaniach na rzecz budowania pokoju i pojednania; potępia stosowanie przemocy seksualnej i wszelkie formy zastraszania w sytuacjach konfliktu;
11. podkreśla, że rosnące zubożenie ludności stanowi społeczno-gospodarczą podstawę tworzenia się grup przestępczych i terrorystycznych; podkreśla, że brak dostępu ludności do kluczowych usług publicznych takich jak woda, infrastruktura sanitarna, opieka zdrowotna i edukacja, stanowi społeczno-gospodarcze podstawy rozwoju terroryzmu; podkreśla znaczenie edukacji jako podstawy wspierania wzrostu gospodarczego, tworzenia demokratycznego społeczeństwa i zapobiegania ekstremizmowi;
12. podkreśla rolę parlamentów narodowych w zapewnianiu stabilności i demokratyzacji; wzywa państwa ECOWAS, aby nadal włączały krajowe i regionalne organy demokratyczne w sprawy związane z bezpieczeństwem; uważa, że wszelkie takie interwencje UE powinny być przedmiotem debaty w danym parlamencie narodowym; wzywa UE i kraje ECOWAS do zintensyfikowania koordynacji wsparcia w zakresie bezpieczeństwa, rozwoju, pomocy humanitarnej i wspierania demokracji, aby zapewnić zintegrowane podejście do pokoju i bezpieczeństwa umożliwiające trwały i zrównoważony rozwój w całym regionie;
13. zwraca uwagę na znaczący wkład UE i jej państw członkowskich we współpracę na rzecz rozwoju i pomoc humanitarną oraz z zadowoleniem przyjmuje działania Sojuszu na rzecz Sahelu służące wspieraniu wysiłków na rzecz rozwoju podejmowanych przez rządy Grupy Pięciu na rzecz Sahelu; wzywa do pełnej operacyjności Grupy Pięciu na rzecz Sahelu oraz państwa członkowskie UE do ścisłej współpracy z nią poprzez budowanie zdolności finansowej, wymianę sprzętu wojskowego i zapewnienie skutecznych szkoleń dotyczących operacji wojskowych i cywilnych;
14. podkreśla, że poprawa stanu bezpieczeństwa w regionie będzie wymagała zajęcia się przyczynami przemocy i konfliktów, w tym ubóstwem, zmianą klimatu, przesiedleniami oraz brakiem dostępu do edukacji i brakiem perspektyw, które jeszcze pogłębiła pandemia COVID-19; przyznaje, że podstawowe przyczyny brutalnego ekstremizmu i terroryzmu są złożone; podkreśla, że trzeba pobudzać gospodarki regionu, wspierać tworzenie miejsc pracy i kłaść podwaliny pod zrównoważony długoterminowy rozwój; wzywa UE, by dostosowała swoje inwestycje i współpracę na rzecz rozwoju w dążeniu do zwalczania podstawowych przyczyn terroryzmu i braku bezpieczeństwa;
15. wyraża głębokie zaniepokojenie gwałtownym pogorszeniem się sytuacji w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego w Afryce Zachodniej i Sahelu, które dotyka obecnie dziesiątek milionów ludzi ze względu na utrzymującą się i rosnącą podatność systemów rolno-spożywczych i łańcuchów dostaw w tych regionach na zagrożenia; podkreśla, że Afryka Zachodnia i region Sahelu są uzależnione od dostaw pszenicy z Ukrainy; wyraża głębokie zaniepokojenie alarmującymi krótko- i średnioterminowymi konsekwencjami, jakie dla bezpieczeństwa żywnościowego w Afryce Zachodniej i w regionie Sahelu ma niczym niesprowokowana wojna wypowiedziana przez Rosję Ukrainie, oraz związaną z tym faktem niepokojącą możliwością, że wojna ta doprowadzi do nowej, niebezpiecznej klęski głodu i kryzysu żywnościowego;
16. uznaje prawa krajów Afryki Zachodniej i Sahelu do suwerenności żywnościowej jako sposobu zapewnienia bezpieczeństwa żywieniowego i ograniczenie ubóstwa, z naciskiem na rolnictwo kobiece i rodzinne, a także dostęp do żywności po przystępnych cenach;
17. uznaje UE za czołowego darczyńcę pomocy humanitarnej i rozwojowej na świecie; wzywa UE i jej państwa członkowskie do zwiększenia wsparcia finansowego i pomocy humanitarnej w celu zaspokojenia pilnych potrzeb ludności będącej w potrzebie; ubolewa, że kilka państw członkowskich UE nie osiągnęło celu polegającego na przeznaczeniu 0,7 % swojego dochodu narodowego brutto na oficjalną pomoc rozwojową;
18. podkreśla, że na obszarach objętych konfliktem należy umożliwić swobodny dostęp do pomocy humanitarnej i podstawowych usług, w tym osobom mieszkającym na terytoriach poza kontrolą władz; przypomina, że aby uniknąć ryzyka utraty pomocy humanitarnej, wszystkie strony muszą przestrzegać międzynarodowego prawa humanitarnego; podkreśla, że dostawy pomocy humanitarnej należy traktować jako neutralne i bezstronne oraz zagwarantować bezpieczeństwo personelowi organizacji humanitarnych;
19. z zadowoleniem przyjmuje postępy poczynione przez niektóre kraje w kierunku położenia kresu korupcji; wzywa kraje Afryki i UE do zwalczania wszelkich przypadków korupcji; podkreśla związek między korupcją a przestępstwami przeciwko środowisku, przy czym oba te rodzaje przestępstw stanowią coraz większe zagrożenie dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju; stwierdza, że przywrócenie stabilności w regionie jest warunkiem wstępnym wzrostu bezpieczeństwa na świecie i postępów w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju; wzywa UE i jej państwa członkowskie, by wykorzystały politykę antykorupcyjną poprzez budowanie zwiększonego potencjału w odniesieniu do przestępstw uznanych przez UE, Interpol i Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska za przestępstwa przeciwko środowisku;
20. przypomina, że zmiana klimatu jest coraz ważniejszym zagrożeniem dla stabilności w regionie Afryki Zachodniej i Sahelu; wzywa państwa Afryki Zachodniej i Sahelu do współpracy z państwami członkowskimi UE w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom zmiany klimatu dla bezpieczeństwa i stabilności w regionie;
21. przypomina, że silne instytucje są niezbędne do walki z terroryzmem i do sprostania wyzwaniom wewnętrznym; podkreśla, jak ważne jest, aby zdefiniować na nowo - zgodnie ze standardami międzynarodowymi - strategię zwalczania terroryzmu i brutalnego ekstremizmu w regionach, w których występują te zjawiska, a także wzywa do pociągnięcia do odpowiedzialności i postawienia przed sądem wszystkich sprawców takich działań;
22. wzywa organy krajowe w całym regionie do depenalizacji czynności seksualnych między osobami tej samej płci oraz do zapewnienia praw osobom LGBTI; podkreśla, że uciekające przed prześladowaniami osoby LGBTI muszą mieć prawo do ochrony międzynarodowej w UE;
23. podkreśla, że UE jest zdecydowana kompleksowo angażować się w regionie w zakresie wsparcia politycznego, pomocy technicznej i finansowej, zwłaszcza w celu reformy sektora bezpieczeństwa, szkoleń wojskowych oraz wsparcia na rzecz ochrony i wzmocnienia społeczeństwa obywatelskiego, które mają zasadnicze znaczenie dla przeciwdziałania zagrożeniom dla bezpieczeństwa; wzywa ECOWAS i państwa członkowskie UE do skutecznego wdrożenia protokołu ustaleń w sprawie pokoju, bezpieczeństwa i sprawowania rządów;
24. podkreśla, że pomoc rozwojowa i humanitarna UE zapobiega cierpieniom ludności cywilnej i wpływa na poprawę jej podstawowych warunków życia; przypomina, że zrównoważony rozwój Afryki jest możliwy jedynie dzięki połączeniu kapitału ludzkiego i zewnętrznego wsparcia na rzecz rozwoju; przypomina, że migracja nie powinna prowadzić do drenażu mózgów; wzywa Komisję i państwa członkowskie do pilnej oceny, w porozumieniu z partnerami i właściwymi instytucjami międzynarodowymi, wszystkich dostępnych środków, by zapobiegać wszelkim zaległościom w spłacie zadłużenia krajów afrykańskich;
25. popiera zaangażowanie ONZ, UE i organizacji regionalnych w Afryce Zachodniej i Sahelu na rzecz pokoju, organizacji szkoleń wojskowych i pomocy technicznej, zwłaszcza w ramach unijnych misji szkoleniowych i dotyczących budowania zdolności oraz inicjatyw ECOWAS i Unii Afrykańskiej;
26. wyraża głębokie zaniepokojenie dużą liczbą przypadków bardzo poważnych naruszeń praw człowieka popełnionych przez malijskie siły bezpieczeństwa, o których to naruszeniach poinformowała Wszechstronna Zintegrowana Misja Stabilizacyjna ONZ w Mali (MINUSMA) i które zgodnie z prawem humanitarnym mogą stanowić zbrodnie wojenne; przyjmuje do wiadomości decyzję wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela o zawieszeniu niektórych szkoleń dla malijskich sił zbrojnych i straży narodowej prowadzonych przez misję szkoleniową UE w Mali oraz misję UE dotyczącą budowania zdolności w Mali oraz wzywa do zawieszenia wszelkiej innej pomocy UE dla malijskiego sektora bezpieczeństwa do czasu postawienia sprawców wszystkich przestępstw przed sądem;
27. przyznaje, że różne misje międzynarodowe nie osiągnęły swojego podstawowego celu, jakim jest trwały pokój w całym regionie, w związku z czym potrzebny jest proces refleksji nad mandatami i rolami misji i polityk międzynarodowych; podkreśla, że przegląd mandatów i zobowiązań UE powinien koncentrować się na nadaniu współpracy z krajami Afryki Zachodniej i Sahelu bardziej prewencyjnego charakteru; wzywa państwa ECOWAS i UE do wspólnego opracowania nowego podejścia do reformy sektora bezpieczeństwa i do wsparcia w zakresie bezpieczeństwa;
28. potępia dezinformację na temat UE i jej misji prowadzonych w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony; wzywa UE, aby wyposażyła się we wszelkie niezbędne środki na rzecz skuteczniejszej komunikacji strategicznej;
29. podkreśla, że wszelkie wsparcie europejskie lub międzynarodowe powinno być postrzegane jedynie jako uzupełnienie wysiłków krajowych i regionalnych; przypomina, że kraje przyjmujące muszą nadal ponosić odpowiedzialność za wszystkie inicjatywy podejmowane na ich terytorium; przypomina, że w związku z tym przywódcy polityczni i społeczni muszą również wspierać takie inicjatywy, aby były one skuteczne;
30. przyznaje, że pomimo utrzymujących się wyzwań w zakresie bezpieczeństwa poczyniono postępy w zwalczaniu zbrojnych ugrupowań islamistycznych; ponownie podkreśla, że należy zwalczać propagandę terrorystyczną i inicjatywy rekrutacyjne w ramach szerszych strategii zwalczania podatności na terroryzm i rekrutacji terrorystów; podkreśla jednocześnie, że należy zachęcać do ucieczki z brutalnych grup ekstremistycznych oraz zwiększyć wysiłki na rzecz deradykalizacji takich bojowników i ich ponownego włączenia do społeczeństwa;
31. zdecydowanie krytykuje decyzję malijskiego rządu o utrudnianiu współpracy z podmiotami europejskimi, wyrażoną między innymi poprzez wypowiedzenie 2 maja 2022 r. dwóch kluczowych umów, a mianowicie umowy dotyczącej statusu sił określającej ramy prawne obecności w Mali francuskiej grupy "Barchan" i europejskiej grupy operacyjnej "Takuba" oraz traktatu o współpracy w zakresie obrony zawartego w 2014 r. między Mali a Francją; zdecydowanie krytykuje żądanie Mali ze stycznia 2022 r. opuszczenia terytorium kraju przez kontyngent duński i francuski oraz odmowę udzielenia niemieckiemu samolotowi zezwolenia na przelot nad malijską przestrzenią powietrzną;
32. potępia coraz większą obecność w Sahelu wspieranej przez Kreml rosyjskiej grupy "Wagnera"; jest głęboko przekonany, że zaangażowanie grupy "Wagnera" w Afryce Zachodniej jest sprzeczne z celem zapewnienia pokoju, bezpieczeństwa i stabilności w regionie oraz jest niekompatybilne ze współpracą z UE w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony; wzywa wszystkie kraje do przeanalizowania działań grupy "Wagnera", zwłaszcza w Republice Środkowoafrykańskiej; wyraża głębokie zaniepokojenie licznymi popełnianymi przez tę grupę przypadkami naruszeń praw człowieka i łamania przez nią międzynarodowego prawa humanitarnego, które są nadal zgłaszane; zdecydowanie potępia zbrodnie popełnione w Afryce Zachodniej i Sahelu przez grupę "Wagnera" i inne prywatne firmy wojskowe i ochroniarskie;
33. wzywa wszystkie kraje, które współpracują lub rozważają współpracę z grupą "Wagnera", aby uwzględniły rozwój sytuacji w Ukrainie, gdzie rosyjski reżim prowadzi brutalną i nieludzką wojnę, rażąco naruszając prawo międzynarodowe; wzywa wszystkie państwa do porzucenia wszelkich złudzeń co do ostatecznych celów jakiegokolwiek zaangażowania Rosji w ich krajach oraz do uznania, że Rosja i jej grupa "Wagnera" skupiają się wyłącznie na własnych interesach i użyją wszelkiej siły, jaką uznają za konieczną, co jest widoczne w Ukrainie i w innych miejscach, gdzie ludność cywilna płaci wysoką cenę;
34. przypomina, że sytuacja w zakresie bezpieczeństwa w Sahelu, państwach wybrzeża Afryki Zachodniej i Maghrebie jest ze sobą ściśle powiązana; zwraca się o ocenę niedociągnięć, które uniemożliwiły unijnym misjom szkoleniowym realizację zamierzonego celu, jakim jest odpowiednie szkolenie sił zbrojnych w krajach partnerskich w celu przeciwdziałania dżihadyzmowi; apeluje, aby kolejne unijne misje szkoleniowe przeprowadzić w sposób pozwalający na usunięcie tych poważnych niedociągnięć;
35. przypomina, że w kontekście relokacji operacji "Barchan" do Nigru należy wyciągnąć wnioski, które umożliwią zmianę modelu działania na taki, w którym większy nacisk położony będzie na zapobieganie i bardziej kompleksowe podejście do zarządzania, bezpieczeństwa i pomocy rozwojowej;
36. podkreśla, że społeczność międzynarodowa powinna zintensyfikować współpracę gospodarczą i polityczną z krajami, które chcą przeprowadzić reformy i osiągnąć wyniki, aby służyć jako regionalne wzorce do naśladowania mogące odegrać rolę w stabilizacji całego regionu; z zadowoleniem przyjmuje wysiłki niektórych krajów na rzecz demokratyzacji; podkreśla fakt, że przykłady udanych projektów regionalnych, na przykład w regionie wybrzeża Afryki Zachodniej, mogą odegrać rolę w stabilizacji całego regionu i w związku z tym uważa, że takie pozytywne przykłady powinny być nadal promowane i wspierane;
37. przypomina, że ochrona i bezpieczeństwo ludności cywilnej jest jednym z kluczowych zadań każdego rządu, i podkreśla, że należy podjąć dodatkowe środki, aby lepiej chronić ludność cywilną; sugeruje, że takie środki mogłyby obejmować metody nieuzbrojonej ochrony cywilnej, które ONZ zastosowała już z powodzeniem w innych konfliktach;
38. zwraca w szczególności uwagę, że strategię bezpieczeństwa należy przygotować z rzeczywistym udziałem kobiet, które niewspółmiernie dotkliwiej odczuwają skutki braku bezpieczeństwa i przemocy, oraz z udziałem młodych ludzi, których przyszłość - i przyszłość regionu - będzie zależała od dostępu do edukacji i zatrudnienia sprzyjających pokojowemu rozwojowi i zniechęcających do przystępowania do dżihadu; wzywa kraje regionu i społeczność międzynarodową do dalszego promowania wdrażania rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2250 (2015) w sprawie młodzieży, pokoju i bezpieczeństwa oraz ponownie wyraża poparcie dla realizacji agendy ONZ dotyczącej kobiet, pokoju i bezpieczeństwa w regionie Sahelu;
39. przyjmuje z zadowoleniem decyzję Rady w sprawie przedłużenia i wzmocnienia realizacji koncepcji skoordynowanej obecności na morzu w Zatoce Gwinejskiej; wzywa Radę, aby rozważyła możliwość wzmocnienia za pomocą środków lotniczych tej koncepcji w Zatoce Gwinejskiej; wzywa do większego zaangażowania i współpracy z państwami nadbrzeżnymi Zatoki Gwinejskiej za pośrednictwem Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej - "Globalny wymiar Europy" i Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju;
40. przyjmuje z zadowoleniem rolę, jaką misje obserwacji wyborów odgrywają we wspieraniu i wzmacnianiu procesu demokratycznego; przypomina, że państwa członkowskie UE i państwa Afryki Zachodniej i Sahelu zapraszają oficjalne misje obserwacyjne, i wzywa rządy państw Afryki Zachodniej i Sahelu do kontynuacji tej praktyki podczas przejrzystych, pluralistycznych i opartych na zdrowej rywalizacji wyborów;
41. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie AKP-UE, Radzie Ministrów AKP, państwom członkowskim Unii Afrykańskiej, sekretariatom ECOWAS, Inicjatywy z Akry i Grupy Pięciu na rzecz Sahelu.