Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie kryzysu migracyjnego oraz sytuacji humanitarnej w Wenezueli i na jej granicach lądowych z Kolumbią i Brazylią (2018/2770(RSP)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2020.118.125

Akt nienormatywny

Wersja od: 8 kwietnia 2020 r.

Kryzys migracyjny oraz sytuacja humanitarna w Wenezueli i na jej granicach

P8_TA(2018)0313

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie kryzysu migracyjnego oraz sytuacji humanitarnej w Wenezueli i na jej granicach lądowych z Kolumbią i Brazylią (2018/2770(RSP))

(2020/C 118/20)

(Dz.U.UE C z dnia 8 kwietnia 2020 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Wenezueli, w szczególności rezolucję z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie sytuacji w Wenezueli ¹ , rezolucję z dnia 18 grudnia 2014 r. w sprawie prześladowań demokratycznej opozycji w Wenezueli ² , rezolucję z dnia 12 marca 2015 r. w sprawie sytuacji w Wenezueli ³ , rezolucję z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie sytuacji w Wenezueli ⁴ , rezolucję z dnia 27 kwietnia 2017 r. w sprawie sytuacji w Wenezueli ⁵ , rezolucję z dnia 8 lutego 2018 r. w sprawie sytuacji w Wenezueli ⁶  oraz rezolucję z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie wyborów w Wenezueli ⁷ ,

– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,

– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych,

– uwzględniając Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego,

– uwzględniając oświadczenie prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego Fatou Bensoudy z dnia 8 lutego 2018 r.,

– uwzględniając oświadczenie Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka w sprawie Wenezueli z dnia 31 marca 2017 r.,

– uwzględniając sprawozdanie Biura Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka (OHCHR) zatytułowane "Przypadki łamania i naruszania praw człowieka w kontekście protestów w Boliwariańskiej Republice Wenezueli" z dnia 22 czerwca 2018 r.,

– uwzględniając wydane w dniu 28 kwietnia 2017 r. wspólne oświadczenie specjalnej sprawozdawczyni ONZ ds. pozasądowych, doraźnych i arbitralnych egzekucji, specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. prawa do wolności pokojowego zgromadzania się i zrzeszania się, specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. obrońców praw człowieka oraz Grupy Roboczej ONZ ds. Arbitralnych Zatrzymań,

– uwzględniając oświadczenie przywódców państw grupy G7 z dnia 23 maja 2018 r.,

– uwzględniając deklaracje Grupy z Limy z dni 23 stycznia 2018 r., 14 lutego 2018 r., 21 maja 2018 r., 2 i 15 czerwca 2018 r.,

– uwzględniając deklarację Organizacji Państw Amerykańskich (OPA) z dnia 20 kwietnia 2018 r. w sprawie pogarszającej się sytuacji humanitarnej w Wenezueli,

– uwzględniając sprawozdanie Sekretariatu Generalnego Organizacji Państw Amerykańskich oraz zespołu niezależnych ekspertów międzynarodowych z dnia 29 maja 2018 r. w sprawie możliwego popełnienia zbrodni przeciwko ludzkości w Wenezueli,

– uwzględniając sprawozdanie opublikowane przez Międzyamerykańską Komisję Praw Człowieka (IACHR) w dniu 12 lutego 2018 r. zatytułowane "Democratic Institutions, the Rule of Law and Human Rights in Venezuela" [Instytucje demokratyczne, państwo prawa i prawa człowieka w Wenezueli] oraz rezolucję IACHR z dnia 14 marca 2018 r.,

– uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 26 stycznia 2018 r., 19 kwietnia 2018 r. i 22 maja 2018 r. w sprawie ostatnich wydarzeń w Wenezueli,

– uwzględniając konkluzje Rady z dni 13 listopada 2017 r., 22 stycznia 2018 r., 28 maja 2018 r. i 25 czerwca 2018 r.,

– uwzględniając oświadczenie komisarza ds. pomocy humanitarnej i zarządzania kryzysowego Christosa Stylianidesa w sprawie oficjalnej misji do Kolumbii w marcu 2018 r.,

– uwzględniając oświadczenie swojego Zespołu ds. Wspierania Demokracji i Koordynacji Wyborów z dnia 23 kwietnia 2018 r.,

– uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że sytuacja w zakresie praw człowieka, demokracji i praworządności w Wenezueli stale się pogarsza; mając na uwadze, że Wenezuela jest pogrążona w bezprecedensowym kryzysie politycznym, społecznym, gospodarczym i humanitarnym charakteryzującym się brakiem bezpieczeństwa, przemocą, łamaniem praw człowieka, pogarszaniem się stanu praworządności, brakiem lekarstw i usług socjalnych, utratą dochodów i rosnącym ubóstwem, który skutkuje coraz większą liczbą ofiar śmiertelnych oraz uchodźców i migrantów;

B. mając na uwadze, że coraz większa liczba Wenezuelczyków, w szczególności grup znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, takich jak kobiety, dzieci i osoby chore, cierpi na niedożywienie będące skutkiem ograniczonego dostępu do rzetelnej opieki zdrowotnej, leków, żywności i wody; mając na uwadze, że 87 % ludności Wenezueli żyje w ubóstwie, a poziom skrajnego ubóstwa wynosi 61,2 %; mając na uwadze, że umieralność matek wzrosła o 60 %, zaś niemowląt o 30 %; mając na uwadze, że w 2017 r. liczba zachorowań na malarię wzrosła o 69 % w porównaniu z rokiem poprzednim, co stanowi największy wzrost na świecie, oraz mając na uwadze, że inne choroby, takie jak gruźlica i odra, wkrótce osiągną stan epidemii;

C. mając na uwadze, że pomimo gotowości społeczności międzynarodowej rząd Wenezueli niestety uporczywie nie uznaje powagi problemu oraz odmawia swobodnego przyjmowania i ułatwiania dystrybucji międzynarodowej pomocy humanitarnej;

D. mając na uwadze, że sytuacja gospodarcza bardzo się pogorszyła; mając na uwadze, że Międzynarodowy Fundusz Walutowy zakłada wzrost hiperinflacji w Wenezueli do poziomu 13 000 % w 2018 r. z poziomu szacowanego w 2017 r. na 2 400 %, co spowoduje wzrost cen średnio o prawie 1,5 % na godzinę;

E. mając na uwadze, że w sprawozdaniu OHCHR opublikowanym w dniu 22 czerwca 2018 r. podkreślono, iż władze wenezuelskie nie pociągnęły do odpowiedzialności sprawców poważnych naruszeń praw człowieka, w tym zabójstw, użycia nadmiernej siły wobec demonstrantów, arbitralnych zatrzymań, złego traktowania i tortur; mając na uwadze, że powszechna wydaje się również bezkarność funkcjonariuszy sił bezpieczeństwa, którzy podejrzani są o pozasądowe zabójstwa demonstrantów;

F. mając na uwadze, że w sprawozdaniu zespołu niezależnych ekspertów międzynarodowych wyznaczonych przez OPA, przedstawionym w dniu 29 maja 2018 r., od lutego 2014 r. w Wenezueli popełniono siedem zbrodni przeciwko ludzkości, a sam rząd jest odpowiedzialny za obecny kryzys humanitarny w regionie; mając na uwadze, że prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) zapowiedział wszczęcie wstępnego śledztwa w sprawie zarzutów o przestępstwa popełnione w Wenezueli od kwietnia 2017 r.;

G. mając na uwadze, ze wybory, które miały miejsce w dniu 20 maja 2018 r., odbyły się bez poszanowania minimalnych standardów międzynarodowych dotyczących wiarygodnego procesu wyborczego i nie były zgodne z zasadami pluralizmu politycznego, demokracji, przejrzystości i praworządności; mając na uwadze, że stwarza to dodatkowe przeszkody dla starań zmierzających do rozwiązania kryzysu politycznego; mając na uwadze, że UE wraz z innymi organami demokratycznymi nie uznaje wyborów ani władz powołanych w wyniku tego bezprawnego procesu;

H. mając na uwadze, że obecny wielowymiarowy kryzys w Wenezueli jest powodem największego przesiedlenia ludności w regionie; mając na uwadze, że według UNHCR i Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji (IOM) drastycznie wzrosła całkowita liczba Wenezuelczyków, którzy opuścili kraj: z 437 tys. w 2005 r. do ponad 1,6 mln w 2017 r.; mając na uwadze, że w latach 2015-2017 kraj opuściło ok. 945 tys. Wenezuelczyków; mając na uwadze, że w 2018 r. całkowita liczba osób, które opuściły kraj od 2014 r. przekroczyła 2 mln; mając na uwadze, że wzrost liczby obywateli Wenezueli ubiegających się o azyl na całym świecie wyniósł 2 000 %, osiągając do połowy czerwca 2018 r. liczbę ponad 280 tys. osób;

I. mając na uwadze, że 520 tys. Wenezuelczyków w Ameryce Łacińskiej skorzystało z alternatywnych legalnych form pobytu; mając na uwadze, że ponad 280 tys. Wenezuelczyków złożyło wniosek o nadanie im statusu uchodźcy w różnych krajach świata; mając na uwadze, że liczba złożonych przez Wenezuelczyków wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej w UE wzrosła w latach 2014-2017 o ponad 3 500 %; mając na uwadze, że szacuje się, iż ponad 60 % Wenezuelczyków nadal znajduje się w nieuregulowanej sytuacji;

J. mając na uwadze, że według Biura Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA) Kolumbia przyjęła największy odsetek wysiedleńców, w związku z czym na terenie tego kraju mieszka obecnie ponad 820 tys. Wenezuelczyków; mając na uwadze, że w miastach Cúcuta oraz Boa Vista, znajdujących się przy granicy z Wenezuelą, obserwuje się ogromny napływ ludności, w wielu przypadkach w bardzo złym stanie zdrowia i niedożywionej; mając na uwadze, że Peru, Chile, Argentyna, Panama, Brazylia, Ekwador, Meksyk, Dominikana, Kostaryka, Urugwaj, Boliwia i Paragwaj również stawiają czoła napływowi ogromnej ilości uchodźców i migrantów; mając na uwadze rosnące znaczenie szlaków morskich, w szczególności prowadzących na wyspy karaibskie takie jak Aruba, Curaçao, Bonaire, Trynidad i Tobago oraz Gujana; mając na uwadze, że w coraz większym stopniu dotyka to również kraje europejskie, w szczególności Hiszpanię, Portugalię i Włochy; mając na uwadze, że państwom przyjmującym coraz trudniej jest zapewniać pomoc nowo przybyłym;

K. mając na uwadze, że władze krajowe i lokalne Kolumbii w godny uznania sposób dążą do tego, by zapewnić osobom uciekającym z Wenezueli możliwość korzystania z podstawowych praw człowieka, takich jak prawo do podstawowego wykształcenia i prawo do podstawowych świadczeń zdrowotnych; mając na uwadze, że w Kolumbii społeczności lokalne, instytucje religijne i ogół obywateli jednakowo przyjmują migrantów w duchu braterstwa oraz wykazują się wielką wytrwałością i solidarnością;

L. mając na uwadze, że w dniu 7 czerwca 2018 r. Komisja zapowiedziała pakiet w wysokości 35,1 mln EUR na pomoc nadzwyczajną i pomoc rozwojową w celu wsparcia ludności Wenezueli i krajów sąsiadujących dotkniętych kryzysem; mając na uwadze, że ten wkład finansowy zostanie dodany do 37 mln EUR, które UE już przeznaczyła na projekty pomocy i współpracy humanitarnej w tym kraju; mając na uwadze, że od 13 czerwca 2018 r. po dodatkowym apelu UNHCR o 46,1 mln USD luka w finansowaniu wynosi obecnie 56 %;

M. mając na uwadze, że każdego miesiąca ponad 12 tys. Wenezuelczyków wjeżdża do brazylijskiego stanu Roraima, z czego około 2 700 pozostaje w mieście Boa Vista; mając na uwadze, że Wenezuelczycy stanowią już ponad 7 % ludności tego miasta, a przy obecnym tempie do końca roku zamieszka tam ponad 60 tys. Wenezuelczyków; mając na uwadze, że ten napływ demograficzny wywiera ogromną presję na służby publiczne miasta, w szczególności na zdrowie publiczne i edukację; mając na uwadze, że Roraima jest jednym z najbiedniejszych stanów Brazylii, z mało pojemnym rynkiem pracy i słabą gospodarką, co stanowi kolejną przeszkodę w integracji uchodźców i migrantów;

N. mając na uwadze, że w dniach 25-30 czerwca 2018 r. Parlament wysłał delegację ad hoc na granice Wenezueli z Kolumbią i Brazylią, aby dokonać oceny skutków kryzysu w terenie;

1. jest głęboko wstrząśnięty i zaniepokojony katastrofalną sytuacją humanitarną w Wenezueli, w wyniku której śmierć poniosło wiele osób i która doprowadziła do bezprecedensowego napływu uchodźców do krajów ościennych i dalszych; wyraża solidarność z wszystkimi obywatelami Wenezueli, którzy byli zmuszeni do opuszczenia swojego kraju z powodu niemożności zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, takich jak dostęp do żywności, wody pitnej, usług opieki zdrowotnej i lekarstw;

2. wzywa władze Wenezueli do uznania, iz w kraju tym panuje kryzys humanitarny, do zapobieżenia jego dalszemu pogłębianiu się oraz do wspierania rozwiązań politycznych i gospodarczych w celu zapewnienia bezpieczeństwa całej ludności cywilnej oraz stabilności kraju i regionu;

3. domaga się, aby władze Wenezueli pilnie zezwoliły na niezakłóconą pomoc humanitarną dla tego kraju w celu zapobieżenia zaostrzaniu się kryzysu humanitarnego i sytuacji kryzysowej dotyczącej zdrowia publicznego, a w szczególności ponownemu pojawieniu się chorób takich jak odra, malaria, błonica i pryszczyca, oraz aby zapewniły nieograniczony dostęp organizacjom międzynarodowym pragnącym nieść pomoc wszystkim dotkniętym sektorom społeczeństwa; apeluje o szybką reakcję w celu zapobiegania niedożywieniu wśród grup znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, takich jak kobiety, dzieci i osoby chore; jest niezmiernie zaniepokojony liczbą dzieci pozbawionych opieki, które przekraczają granice;

4. wyraża uznanie dla rządu kolumbijskiego w związku z szybką reakcją i wsparciem, jakiego udzielił wszystkim przybywającym Wenezuelczykom; wyraża również uznanie dla Brazylii i innych krajów tego regionu, w szczególności Peru, organizacji regionalnych i międzynarodowych, podmiotów prywatnych i publicznych, Kościoła katolickiego i zwykłych obywateli z całego regionu za ich aktywną pomoc i solidarność z wenezuelskimi uchodźcami i migrantami; wzywa państwa członkowskie do podjęcia natychmiastowych i zorientowanych na ochronę działań wobec wenezuelskich uchodźców lub migrantów na ich terytorium, takich jak wizy humanitarne, specjalne warunki pobytu lub inne regionalne ramy migracyjne, wraz z odpowiednimi gwarancjami ochrony; wzywa władze Wenezueli, by ułatwiły i przyspieszyły wydawanie i wymianę dokumentów tożsamości dla swoich obywateli, zarówno w Wenezueli, jak i za granicą;

5. wzywa społeczność międzynarodową, w tym UE, do ustanowienia skoordynowanego i kompleksowego działania w reakcji na kryzys na poziomie regionalnym oraz do zwiększenia pomocy finansowej i materialnej dla krajów otrzymujących pomoc w ramach wywiązania się ze zobowiązań; z zadowoleniem przyjmuje przyznaną dotychczas pomoc humanitarną UE i wzywa do pilnego uwolnienia dodatkowego wsparcia humanitarnego ze środków na pomoc nadzwyczajną w celu zaspokojenia szybko rosnących potrzeb dotkniętej kryzysem wenezuelskim ludności w sąsiednich krajach;

6. powtarza, że obecny kryzys humanitarny wynika z kryzysu politycznego; apeluje do władz Wenezueli o natychmiastowe położenie kresu wszelkim przypadkom łamania praw człowieka - również w odniesieniu do ludności cywilnej - oraz o pełne przestrzeganie wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności, w tym wolności wypowiedzi, wolności prasy i wolności zgromadzeń; wzywa władze Wenezueli do poszanowania wszystkich demokratycznie wybranych instytucji, zwłaszcza Zgromadzenia Narodowego, uwolnienia wszystkich więźniów politycznych oraz przestrzegania zasad demokracji, praworządności i praw człowieka; wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych, aby dołożyła wszelkich starań w celu ułatwienia międzynarodowych wysiłków mediacyjnych niezbędnych dla stworzenia warunków pozwalających na znalezienie realnego rozwiązania obecnego kryzysu humanitarnego i politycznego;

7. wzywa do przeprowadzenia nowych wyborów prezydenckich zgodnie z uznanymi międzynarodowymi standardami demokratycznymi i wenezuelskim porządkiem konstytucyjnym, w przejrzystych, równych, sprawiedliwych i międzynarodowo monitorowanych ramach, bez ograniczeń dla partii politycznych i kandydatów oraz przy pełnym poszanowaniu praw politycznych wszystkich Wenezuelczyków; podkreśla, że prawowity rząd powołany w wyniku takich wyborów musi pilnie zająć się obecnym kryzysem gospodarczym i społecznym w Wenezueli i podjąć działania na rzecz pojednania narodowego;

8. przypomina, że wszelkie sankcje przyjęte przez wspólnotę międzynarodową powinny być ukierunkowane i odwracalne oraz nie powinny w żaden sposób szkodzić ludności Wenezueli; z zadowoleniem przyjmuje szybkie przyjęcie dodatkowych ukierunkowanych i możliwych do cofnięcia sankcji, jak również embargo na broń nałożone w listopadzie 2017 r.; powtarza, że sankcje te nałożono na wysokich rangą urzędników z powodu poważnych naruszeń praw człowieka, łamania zasad demokracji i praworządności w Wenezueli oraz przeprowadzenia nielegalnych wyborów w dniu 20 maja 2018 r., które nie zostały uznane na szczeblu międzynarodowym i które odbyły się bez zgody co do daty lub warunków ich przeprowadzenia oraz w okolicznościach, które nie pozwoliły na równoprawny udział wszystkich partii politycznych; przypomina o możliwości nałożenia takich sankcji na osoby odpowiedzialne za pogłębiający się kryzys polityczny, społeczny, gospodarczy i humanitarny, a zwłaszcza na prezydenta Nicolása Maduro, zgodnie ze swoimi wcześniejszymi rezolucjami;

9. przypomina, że osoby winne poważnych naruszeń praw człowieka muszą zostać pociągnięte do odpowiedzialności; w pełni popiera wstępne postępowania prowadzone przez MTK w sprawie znacznej liczby zbrodni i aktów represji popełnionych przez reżim wenezuelski oraz wzywa UE do odegrania aktywnej roli w tym zakresie; popiera apel zespołu niezależnych ekspertów międzynarodowych powołanego przez sekretarza generalnego OPA oraz Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka o utworzenie komisji śledczej ds. zbadania sytuacji w Wenezueli oraz o zwiększenie zaangażowania MTK;

10. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, rządowi i Zgromadzeniu Narodowemu Boliwariańskiej Republiki Wenezueli, rządom i parlamentom Republiki Kolumbii, Republiki Brazylii, Republiki Peru, Euro-Latynoamerykańskiemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu oraz sekretarzowi generalnemu Organizacji Państw Amerykańskich i Grupie z Limy.

¹ Dz.U. C 285 z 29.8.2017, s. 145.

² Dz.U. C 294 z 12.8.2016, s. 21.

³ Dz.U. C 316 z 30.8.2016, s. 190.

⁴ Dz.U. C 86 z 6.3.2018, s. 101.

⁵ Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0200.

⁶ Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0041.

⁷ Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0199.