Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2017 r. W stronę strategii UE w dziedzinie międzynarodowych stosunków...

AA.

mając na uwadze, że wiele europejskich szlaków kultury certyfikowanych przez Radę Europy przebiega przez kraje wschodniego i południowego sąsiedztwa UE oraz przez kraje kandydujące, a także mając na uwadze, że przyczynia się to do wzmocnienia powiązań między UE a krajami sąsiadującymi;

AB.

uwzględniając wysiłki Unii mające na celu podniesienie odporności społecznej przez pogłębianie pracy nad kulturą, edukacją i wspieraniem przez młodzież pluralizmu, współistnienia i szacunku,

1.

z zadowoleniem przyjmuje wspólny komunikat, który zapewnia przegląd wszystkich instrumentów, działań, inicjatyw, programów i projektów wspieranych lub wdrażanych przez UE i jej państwa członkowskie, których wspólnym mianownikiem jest kultura; wzywa do opracowania skutecznej strategii UE w dziedzinie międzynarodowych stosunków kulturalnych;

2.

podkreśla, że celem wspólnego komunikatu jest wspieranie współpracy kulturalnej w UE oraz z krajami partnerskimi oraz promowanie globalnego porządku w oparciu o utrzymywanie pokoju, zwalczanie ekstremizmu i radykalizacji przez dialog międzykulturowy i międzyreligijny, a także dzięki zapobieganiu konfliktom z poszanowaniem demokracji, praworządności, wolności słowa, wolności artystycznej, wzajemnego zrozumienia, praw człowieka, różnorodności kulturowej i językowej oraz podstawowych wartości; podkreśla ponadto ważną rolę dyplomacji na rzecz kultury, edukacji w dziedzinie kultury oraz wymiany kulturalnej w umacnianiu wspólnego zbioru wartości uniwersalnych;

3.

docenia wysiłki podejmowane przez ESDZ wraz z Komisją w celu zwiększenia zewnętrznego wymiaru polityki w dziedzinie nauki i badań oraz wzywa Komisję do wspierania rozwoju ambitnej dyplomacji na rzecz nauki;

4.

wzywa do promowania praw kulturalnych jako integralnego elementu podstawowych praw człowieka oraz uznania kultury o niezbywalnej wartości za czwarty niezależny poprzeczny filar zrównoważonego rozwoju wraz z wymiarem społecznym, gospodarczym i środowiskowym;

5.

z zadowoleniem przyjmuje podejście przyjęte we wspólnym komunikacie określającym trzy kierunki działań: wspieranie kultury jako siły napędowej zrównoważonego rozwoju społecznego i gospodarczego; promowanie kultury i dialogu międzykulturowego na rzecz pokojowych stosunków między społecznościami oraz zacieśnianie współpracy w zakresie dziedzictwa kulturowego;

6.

wzywa do promowania wolności wypowiedzi artystycznej jako wartości i dążenia Unii Europejskiej, wspierania wolnego dialogu i wymiany dobrych praktyk na szczeblu międzynarodowym;

7.

podkreśla, że UE posiada wiele różnorodnych doświadczeń w sprawowaniu rządów sprzyjających włączeniu społecznemu, że jej siła wynika ze zjednoczenia w różnorodności oraz że w tym obszarze UE zapewnia wartość dodaną;

8.

zauważa, że chociaż zasady pomocniczości i proporcjonalności muszą być szanowane w obszarze kultury - z uwzględnieniem również wspólnych korzeni i dziedzictwa UE i państw członkowskich oraz trwających od dawna oddziaływań artystycznych i kulturowych - tworzenie zwyczaju wspólnej pracy i tworzenia buduje podstawę szacunku i zrozumienia dla innych kultur;

9.

podkreśla, że UE stanowi arenę, na której wszystkie państwa członkowskie łączą swe siły, aby odegrać większą rolę w obszarze międzynarodowych stosunków kulturalnych, przy jednoczesnym czerpaniu wzajemnych korzyści ze współpracy;

10.

sugeruje, by każde państwo członkowskie mogło inicjować wspólne działania z UE w celu przedstawienia innego państwa członkowskiego UE każdego roku za pomocą np. wystaw i współprodukcji z przyznaniem szczególnej roli rotacyjnej prezydencji z myślą o dostarczeniu UE i państwom członkowskim dodatkowej niezbywalnej wartości oraz o podniesieniu widoczności ich działań i inicjatyw za granicą, w tym za pośrednictwem delegacji UE; w tym celu powinny zostać udostępnione specjalne zasoby ludzkie i finansowe;

11.

państwa członkowskie, a zwłaszcza mniejsze państwa członkowskie oraz ich instytucje i podmioty kultury mogłyby dodawać wartość do swoich osiągnięć w dziedzinie kultury dzięki wykorzystaniu UE do promowania tych osiągnięć i dzielenia się nimi za granicą;

12.

dyplomacja na rzecz kultury może pełnić rolę wysłannika UE i jej państw członkowskich;

13.

przypomina - przy poszanowaniu materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego - o znaczeniu współpracy między państwami członkowskimi i instytucjami UE w zakresie dostępności badań, promocji, ochrony i zarządzania oraz zwalczania nielegalnego handlu, grabieży i niszczenia, w tym w ramach specjalnych funduszy i pomocy na szczeblu regionalnym oraz transgranicznej współpracy policyjnej, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz UE;

14.

podkreśla rolę niezależnych mediów w promowaniu różnorodności kulturowej i kompetencji międzykulturowych oraz potrzebę wzmocnienia takich mediów jako źródła wiarygodnych informacji, szczególnie w sąsiedztwie UE;

15.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że wspólny komunikat wprowadza sektor kultury i sektor kreatywny jako ważny element strategii UE w zakresie międzynarodowych stosunków kulturalnych; mając na uwadze, że sektory te przyczyniają się do tworzenia "miękkiej siły" Europy, gdyż pełnią rolę ambasadorów wartości europejskich, w szczególności w odniesieniu do regionalnych ośrodków kreatywności i sieci kultury, a także zaleca, by zostały one zidentyfikowane oraz by kierowano do nich zachęty oraz dawano im możliwość rozwoju umiejętności; wzywa Komisję do promowania sieci czynników i podmiotów z sektora kultury i sektora kreatywnego, ze szczególnym uwzględnieniem MŚP, europejskich okręgów twórczych i kreatywnych platform jako elementów tworzących efekt naczyń połączonych i innowacje, w tym również w innych dziedzinach;

16.

wzywa Komisję i wiceprzewodniczącą/wysoką przedstawiciel do zidentyfikowania "podmiotów kulturalnych" jako odgrywających istotną rolę w realizacji wspólnego komunikatu, przy wyjaśnieniu, że powinny one obejmować między innymi artystów, specjalistów z sektora kultury i sektora kreatywnego, instytucje kultury, prywatne i publiczne fundacje, uniwersytetów i przedsiębiorstwa z branży twórczej i kultury;

17.

wzywa Komisję i wiceprzewodniczącą/wysoką przedstawiciel do zaprezentowania rocznych i wieloletnich planów działania w tym obszarze, które powinny obejmować działania, strategiczne priorytety tematyczne i geograficzne oraz wspólne cele, a także do przeprowadzenia okresowego przeglądu wdrażania wspólnego komunikatu, którego wynik należy przekazać Parlamentowi;

18.

podkreśla potrzebę większej spójności w obszarze polityki i działań UE angażujących państwa trzecie; podkreśla potrzebę wykorzystania istniejących wyników badań, najlepszych praktyk i innych inicjatyw i instrumentów finansowanych przez UE w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego, które mogłyby przynieść korzyści współpracy z państwami trzecimi; wzywa do większych synergii między wszystkimi zaangażowanymi podmiotami i innymi inicjatywami finansowanymi przez UE, które mogłyby być korzystne dla osiągnięcia celów strategii, tak aby zapewnić efektywność wykorzystania zasobów, optymalizację wyników i zwiększony wpływ działań i inicjatyw UE; zaleca przeprowadzenie inwentaryzacji w celu zagwarantowania skutecznego podejścia;

19.

wzywa Komisję, by przewidziała w następnych wieloletnich ramach finansowych linię budżetową przeznaczoną na wspieranie międzynarodowych stosunków kulturalnych w istniejących programach i przyszłych zaproszeniach, zwłaszcza w następnej generacji programów dotyczących kultury i edukacji, tak aby mogły one rozwijać swoje międzynarodowe działania we właściwy sposób;

20.

proponuje opracowanie specjalnego programu UE i przeznaczenie zasobów na międzynarodową mobilność i wymiany takie jak programy rezydentury, w szczególności dla młodych osób zawodowo związanych z kulturą i pracą twórczą oraz artystów;

21.

proponuje w tym kontekście, aby zachęcać absolwentów i byłych beneficjentów programu Erasmus oraz innych mobilnych programów edukacyjnych i wolontariackich do korzystania z umiejętności i kompetencji międzykulturowych z korzyścią dla innych, by stali się oni wpływowymi podmiotami w rozwijaniu partnerstw w dziedzinie zewnętrznych stosunków kulturalnych;

22.

wzywa Komisję do rozwijania wymiaru turystyki kulturalnej, na przykład przez projektowanie i wymianę programów tematycznych i najlepszych praktyk, w celu ułatwienia międzynarodowej mobilności i wymiany z obywatelami z państw trzecich, a także dostępu do dóbr kultury;

23.

wzywa Komisję i ESDZ do ujęcia międzynarodowych stosunków kulturalnych w międzynarodowych instrumentach i programach współpracy w sposób horyzontalny oraz w przeglądzie śródokresowym w celu zapewnienia spójności oraz przekształcenia międzynarodowych stosunków kulturalnych w wydajne narzędzie;

24.

wzywa Komisję do wzmocnienia wpływu wymiaru kulturowego w stosunkach międzynarodowych przez systematyczne włączanie wymiaru kulturowego do negocjacji i układów o stowarzyszeniu; podkreśla potrzebę ustanowienia przez Unię Europejską zasad postępowania dla partnerów współpracujących w ramach projektów ponadnarodowych i stworzenia elastycznych ram ułatwiających ponadnarodową współpracę kulturalną dzięki usuwaniu barier;

25.

wzywa Komisję do dalszego wspierania stosunków kulturalnych z państwami sąsiadującymi w ramach programów pomocy technicznej, budowania zdolności i szkoleń, rozwoju umiejętności, transferu wiedzy - również w sferze mediów - w celu udoskonalenia sprawowania rządów i wspierania nowych partnerstw na szczeblu krajowym, regionalnym, lokalnym i transgranicznym, zapewniając jednocześnie działania następcze względem programów w państwach objętych wschodnim i południowym sąsiedztwem, w tym na Bałkanach Zachodnich;

26.

podkreśla, że ze względu na trwałość zewnętrzne działania UE w zakresie finansowania kultury muszą wynikać z silnego zaangażowania partnerów lokalnych, dostosowania programów do lokalnych realiów i należytego uwzględnienia okresu po zakończeniu finansowania projektów, w tym przejścia na finansowanie krajowe lub inne modele dochodów;

27.

podkreśla znaczenie inicjatyw w zakresie kultury i praw człowieka, które powinny mieć na celu wspieranie osób zawodowo związanych z kulturą w krajach lub regionach, w których ich prawa są zagrożone; wzywa do wspólnego finansowania takich programów przez Europejską Fundację na rzecz Demokracji oraz Europejski Instrument Sąsiedztwa;

28.

zaznacza, że aktywne społeczeństwo obywatelskie w krajach partnerskich może mieć duży wpływ na upowszechnianie wartości, których broni UE, oraz że ważne jest zatem, aby UE - w ramach stosunków dwustronnych - wzmacniała wsparcie dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego działających w sektorze kultury w krajach partnerskich;

29.

wzywa Komisję do ujęcia kultury we wszystkich istniejących oraz przyszłych umowach dwustronnych i wielostronnych - z przyznaniem na ten cel odpowiednich środków budżetowych i przy należytym uwzględnieniu zobowiązań podjętych w ramach Konwencji UNESCO o różnorodności kulturowej - w celu położenia jeszcze większego nacisku na potencjał gospodarczy dziedzictwa kulturowego oraz na sektor kultury i sektor kreatywny w promowaniu zrównoważonego rozwoju, w tym w obszarze wzrostu i zatrudnienia, oraz na ich wpływ na dobrobyt społeczny; uważa, że mogłoby to zostać uczynione na przykład w ramach następnego mandatu negocjacyjnego dotyczącego nowego partnerstwa z państwami AKP po 2020 r.; wzywa do opracowania wskaźników UE w tej dziedzinie jako wkładu w debatę na temat polityki kulturalnej;

30.

podkreśla znaczenie programów mobilności młodzieży i współpracy uniwersytetów jako szczególnie wartościowych środków nawiązywania długotrwałych kontaktów akademickich i kulturalnych;

31.

wzywa Komisję do wzmocnienia międzynarodowego wymiaru programów Erasmus+, "Kreatywna Europa", Europa dla Obywateli i "Horyzont 2020"; przypomina w tym kontekście kluczową rolę, jaką programy UE w dziedzinie kultury, kształcenia, młodzieży i sportu odgrywają jako podstawowe elementy ukierunkowane na zwalczanie nietolerancji i uprzedzeń, jak również we wspieraniu poczucia wspólnej przynależności i poszanowania dla różnorodności kulturowej; wzywa Komisję do promowania, w szczególności w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa, udziału najbliższych Unii krajów partnerskich w tych programach;

32.

zauważa wysiłki Komisji mające na celu promowanie roli nauki, badań, edukacji i współpracy kulturalnej jako narzędzi "miękkiej siły" w europejskich stosunkach zewnętrznych; podkreśla, że wymiana naukowa i kulturalna przyczynia się do budowania potencjału i rozwiązywania konfliktów, szczególnie w stosunkach z krajami sąsiadującymi;

33.

wzywa Komisję do wzmocnienia i rozszerzenia programu COSME (Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw) w celu uwzględnienia strategii dotyczącej międzynarodowych stosunków kulturalnych oraz do wzmocnienia, przez unijne programy tematyczne, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) prowadzących działalność w krajach poza UE w sektorze kultury;

34.

podkreśla rolę Komitetu Regionów i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz roli władz regionalnych, lokalnych i społeczeństwa obywatelskiego w formułowaniu strategii;

35.

podkreśla, że Parlament powinien odgrywać aktywną rolę w promowaniu kultury w ramach działań zewnętrznych UE, w tym poprzez swoje biura informacyjne i łącznikowe;

36.

wzywa Komisję i ESDZ do utworzenia "punktu kontaktowego" w każdej delegaturze UE, który współpracowałby z krajowymi instytutami kultury, przedstawicielami i lokalnymi społeczeństwami obywatelskimi, podmiotami i organami w państwach członkowskich w ramach procesu zorganizowanego dialogu w celu wspólnego określenia wspólnych priorytetowych obszarów, potrzeb i metod współpracy, a także do przeznaczenia odpowiedniego budżetu i opracowania odpowiednich szkoleń; zwraca się do Komisji i ESDZ o składanie co dwa lata Parlamentowi sprawozdania dotyczącego stanu wdrożenia i osiągniętych wyników;

37.

wzywa do przeznaczenia odpowiednich zasobów ludzkich i finansowych w ESDZ na międzynarodowe stosunki kulturalne, aby nadać ESDZ wspierającą rolę przywódczą w ramach różnych służb UE zajmujących się międzynarodowymi stosunkami kulturalnymi;

38.

wspiera uczynienie z międzynarodowych stosunków kulturalnych przedmiotu kształcenia, szkolenia i badań naukowych w celu budowania zdolności podmiotów w tym obszarze oraz zwiększania udziału w życiu kulturalnym przez edukację, a także zapewniania pracownikom UE odpowiedniego szkolenia i kompetencji kulturowych;

39.

wzywa do jasnego określenia roli instytutów kultury państw członkowskich - z myślą o wpływie kulturowym UE poza jej granicami oraz w kontekście sprzyjającej włączeniu i wspólnej narracji europejskiej - w ramach sieci krajowych instytutów kultury Unii Europejskiej (EUNIC) i innych for, a także wspiera równe, sprzyjające włączeniu podejście do wszystkich zainteresowanych stron, w tym społeczeństwa obywatelskiego; wyraża w związku z tym uznanie dla pracy wykonanej dotychczas przez instytucje kultury państw członkowskich; zachęca do dalszej współpracy zagranicznej w celu optymalizacji interesów państw członkowskich, zwracając szczególną uwagę na mniejsze państwa członkowskie i państwa członkowskie nieposiadające instytutów kultury za granicą oraz na ich potrzeby w zakresie reprezentacji kulturalnej;

40.

wzywa do zacieśnienia partnerstwa strategicznego z UNESCO we wprowadzaniu w życie wspólnego komunikatu przy wykorzystaniu wiarygodności tej organizacji w Europie i jej globalnego zasięg, by zwielokrotnić efekty wspólnych działań ze wszystkimi zainteresowanymi stronami z UE i spoza niej, a także rozważyć włączenia jej do powstających w przyszłości grup roboczych lub komitetów doradczych w celu wsparcia wdrażania tego komunikatu;

41.

podkreśla potrzebę ponownego zdefiniowania ważnej roli krajowych instytutów kultury w wymianie międzykulturowej, uwzględniając, że niektóre z nich mają długą tradycję i nawiązały wiele kontaktów w państwach trzecich, dzięki którym mogą stać się trwałym fundamentem współpracy i komunikacji między różnymi podmiotami europejskimi; zwraca ponadto uwagę na ich potencjał w zakresie promowania i ułatwiania stosunków dwustronnych między krajami oraz współudziału w opracowywaniu i wdrażaniu wdrożenia europejskiej strategii na rzecz dyplomacji kulturalnej;

42.

wzywa Komisję i wysoką przedstawiciel/wiceprzewodniczącą do dalszego wspierania rozwoju indywidualnie dostosowanego programu wizyt w instytucjach Unii Europejskiej (EUVP), który jest ważnym narzędziem wzmacniania dialogu i promowania demokracji oraz służy jako stała platforma dla młodych i przyszłych liderów oraz podmiotów opiniotwórczych z państw trzecich, a także kluczowych partnerów w instytucjach europejskich i organizacjach społeczeństwa obywatelskiego;

43.

z zadowoleniem przyjmuje stworzenie platformy dyplomacji kulturalnej oraz wzywa do zapewnienia jej trwałości i dokonywania regularnej oceny jej celów, wyników i zarządzania nią; zauważa, że wiele różnych zainteresowanych stron o charakterze instytucjonalnym i nieinstytucjonalnym 20 jest aktywnych w obszarze międzynarodowych stosunków kulturalnych oraz wzywa Komisję do promowania zorganizowanego dialogu pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi stronami, również za pomocą otwartej metody koordynacji;

44.

wzywa do niezwłocznego stworzenia mechanizmu oceny i odbudowy zagrożonego dziedzictwa kulturowego oraz zapobiegania jego zagrożeniom, a także oceny strat i szybkiego reagowania w sytuacjach wyjątkowych w celu ochrony tego dziedzictwa w krajach dotkniętych konfliktami, w oparciu o doświadczenia zdobyte w ramach inicjatywy grupy zadaniowej ONZ "Blue Helmets for Culture", w ścisłej i zorganizowanej współpracy z UNESCO oraz przy wsparciu technicznym ze strony programu Copernicus - unijnego programu obserwacji i monitorowania Ziemi; w związku z tym z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia przez Radę Bezpieczeństwa ONZ rezolucji nr 2347, w której stwierdza się, że niszczenie dziedzictwa kulturowego może stanowić zbrodnię wojenną, i wzywa UE i ESDZ do współpracy ze wszystkimi partnerami na rzecz zapobiegania konfliktom, budowania pokoju i prowadzenia procesu pojednania i odbudowy na wszystkich obszarach dotkniętych konfliktem;

45.

apeluje o koordynację na szczeblu UE działań mających na celu walkę z nielegalnym handlem dziełami kultury skradzionymi w trakcie konfliktów zbrojnych i wojen, a także ich odzyskanie, przy uznaniu faktu, że koordynacja taka odgrywa kluczową rolę w działaniach zmierzających do blokowania finansowania grup terrorystycznych;

46.

podkreśla potrzebę wzmocnienia partnerstwa strategicznego UE-UNESCO przez stworzenie trwałej platformy na rzecz współpracy i komunikacji w sprawie wspólnych priorytetów, aby skutecznie stawiać czoła wspólnym wyzwaniom w dziedzinie kultury i edukacji;

47.

proponuje, aby podczas Europejskiego Forum Kultury i Europejskich Dni Rozwoju położyć szczególny nacisk na zorganizowany dialog ze społeczeństwem obywatelskim i zainteresowanymi stronami na temat międzynarodowych stosunków kulturalnych UE;

48.

wzywa Komisję do zorganizowania dla podmiotów kultury specjalnego seminarium/forum dotyczącego kultury i rozwoju zgodnie z deklaracją brukselską UE-AKP z kwietnia 2009 r., apeluje również o otwarcie tego forum dla podmiotów z sąsiedztwa UE i innych strategicznych państw partnerskich;

49.

uważa, że decyzja o ogłoszeniu roku 2018 Europejskim Rokiem Dziedzictwa Kulturowego jest okazją, aby w drodze zintegrowanego podejścia przyczynić się do promocji dziedzictwa kulturowego jako ważnego elementu międzynarodowego wymiaru UE, co należy realizować w oparciu o zainteresowanie krajów partnerskich dziedzictwem Europy i specjalistyczną wiedzą na jego temat;

50.

domaga się skutecznego wdrożenia obowiązujących już instrumentów prawnych, aby lepiej chronić dziedzictwo kulturowe, prawo autorskie i własność intelektualną; zwraca się do Komisji o przedstawienie planowanego wniosku ustawodawczego w sprawie uregulowania przywozu dóbr kultury do UE, w szczególności z obszarów dotkniętych konfliktami - wniosek taki byłby środkiem zwalczania nielegalnego handlu;

51.

wzywa UE i państwa członkowskie, które podpisały i ratyfikowały Konwencję UNESCO z 2005 r. w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego, a tym samym zobowiązały się do jej wdrożenia, by wspierały wspólne działania na rzecz wprowadzenia w życie tej konwencji;

52.

zgadza się z wnioskiem zawartym we wspólnym komunikacie dotyczącym przejścia od jawnego podejścia odgórnego do podejścia międzyludzkiego, zwracając uwagę na procesy współtworzenia i koprodukcji w sektorze kultury i sektorze kreatywnym; uważa, że kultura powinna docierać do wszystkich obywateli;

53.

przyznaje, że ludzie młodzi są jedną z głównych grup docelowych w UE i krajach partnerskich oraz że kontakt z innymi kulturami i językami oferuje doświadczenia, które często owocują powstaniem związków na całe życie, przyznaje również, że sztuki widowiskowe, sztuki wizualne, sztuka uliczna, muzyka, teatr, film, literatura i ogólnie media społecznościowe oraz platformy cyfrowe są najlepszymi kanałami komunikacji z przedstawicielami tej grupy i angażowania ich;

54.

domaga się dowartościowania wspólnych projektów UE i państw trzecich w dziedzinie badań naukowych i rozwoju digitalizacji dziedzictwa kulturowego, aby ułatwić dostęp do wiedzy, rozwój nowych usług i produktów oraz promowanie nowej turystyki kulturalnej;

55.

wzywa do włączenia do polityki europejskiej wartości i roli treści kulturalnych, które w znacznej mierze powstają w Europie, również w środowisku cyfrowym, w celu stworzenia wirtualnych sieci obywateli na całym świecie, aby zwiększyć uczestnictwo w kulturze i nasilić wymianę kulturalną;

56.

wzywa do ustanowienia inicjatywy UE na rzecz łączności, aby pomóc młodym ludziom znajdującym się w niekorzystnej sytuacji z uwagi na miejsce zamieszkania, aby bardziej aktywnie uczestniczyli w kulturze;

57.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy Komisji mające na celu promowanie wzajemnego uczenia się wśród młodych przedsiębiorców kultury takie jak program Med Culture lub wspieranie przez nią inicjatyw takich jak szkolenia z zakresu stosunków międzykulturowych, np. More Europe;

58.

opowiada się za środkami, które pozwolą w maksymalnym stopniu ułatwić państwom trzecim dalszy udział we wspólnych projektach transgranicznych, takich jak "Szlaki Kultury" Rady Europy, a także włączą je jako podmioty do przyszłej strategii zaproponowanej delegaturom UE w państwach trzecich, umożliwiając im pełne korzystanie w swej działalności w państwach trzecich z działań kulturalnych UE, takie jak Europejska Stolica Kultury i nagrody LUX; przypomina, że narzędzia cyfrowe, platformy technologiczne, takie jak Europeana, i sieci kulturalne mogą odgrywać kluczową rolę w docieraniu do szerszego grona odbiorców i rozpowszechnianiu wzorcowych praktyk;

59.

wzywa do utworzenia programu wiz kulturalnych, na wzór działającego już programu wiz naukowych, dla obywateli państw trzecich, artystów i innych osób zawodowo zajmujących się kulturą w celu wspierania stosunków kulturalnych i usuwania barier dla mobilności w sektorze kultury;

60.

wzywa Komisję do wzmocnienia form współpracy z Radą Europy, zwłaszcza w zakresie programów poświęconych promowaniu kultury jako narzędzia demokracji, dialogu międzykulturowego, dziedzictwa kulturowego i świata audiowizualnego;

61.

uważa, że istnieje potrzeba zdobycia dogłębnej wiedzy na temat tego obszaru, podmiotów lokalnych i społeczeństwa obywatelskiego w celu rozszerzenia dostępu tych podmiotów do programów i środków finansowych oraz zapewnienia, że efekt mnożnikowy ich uczestnictwa w programach i inicjatywach zostanie odpowiednio wykorzystany; zaleca konsultowanie się z podmiotami lokalnymi, w tym władzami lokalnymi, w celu wspólnego opracowywania programów; wzywa do opracowania innowacyjnych podejść opartych na współpracy oraz na istniejących już narzędziach i sieciach (dotacje, dotacje w systemie kaskadowym) 21 oraz do ich monitorowania, z uwzględnieniem równowagi płci;

62.

przyznaje, że strategie i programy rozwoju koncentrują się w dużej mierze na deprywacji materialnej i społecznokulturowej; wzywa do skuteczniejszego docierania do społeczności znajdujących się w trudnej sytuacji, w tym na obszarach wiejskich i oddalonych, w celu wspierania spójności społecznej;

63.

domaga się poprawy widoczności i lepszego informowania o działaniach UE i państw członkowskich w obszarze kultury na szczeblu międzynarodowym, w tym przez określenie wspólnych wytycznych 22 i dotarcie do docelowych grup odbiorców w ich językach lokalnych;

64.

nawołuje do fundamentalnej zmiany podejścia do doniesień medialnych poprzez zachęcanie do przekazywania europejskich informacji kulturalnych, a także do uruchomienia unijnego portalu kulturalnego, organizowania festiwali oraz rozwijania koncepcji europejskich domów kultury przy zorganizowanym zaangażowaniu ze strony mediów lokalnych oraz platform mediów społecznościowych, a także we współpracy m.in. z EBU, EURONEWS i EURANET;

65.

zachęca UE do pełnego wykorzystania potencjału badań multimedialnych w celu zrozumienia obecnych wyzwań i możliwości w krajach rozwijających się, w tym dziedzinie kultury oraz w kwestii oceny roli kultury w rozwoju i współpracy międzynarodowej;

66.

podkreśla ważną rolę kultury w polityce zewnętrznej UE jako narzędzia tzw. miękkiej siły, katalizatora dla utrzymywania pokoju, stabilności i pojednania oraz motoru rozwoju społeczno-gospodarczego i ludzkiego;

67.

podkreśla kluczową rolę edukacji i kultury w promowaniu kompetencji obywatelskich i międzykulturowych, a także w tworzeniu lepszych perspektyw społecznych, ludzkich i gospodarczych;

68.

z zadowoleniem dostrzega, że w globalnej strategii UE podkreśla się znaczenie dialogu międzykulturowego i międzyreligijnego w poprawie wzajemnego zrozumienia; żałuje jednak, że nie wspomina się w niej o ogromnej wartości kultury i sztuki jako środka ograniczania radykalizmu i terroryzmu; domaga się w związku z tym wzmacniania instrumentów specjalnie ukierunkowanych na rozwój sektora kultury i współpracę z nim;

69.

wzywa Komisję do nasilenia współpracy z organizacjami międzynarodowymi, takimi jak Organizacja Narodów Zjednoczonych, UNESCO, Interpol, Rada Współpracy Celnej i Międzynarodowa Rada Muzeów, w celu skuteczniejszej walki z handlem dobrami kultury, który może służyć do finansowania działalności przestępczej, a także organizacji terrorystycznych;

70.

wzywa wiceprzewodniczącą/wysoką przedstawiciel do nadania szczególnej roli kwestiom związanym z kulturą podczas wdrażania planu działania w ramach globalnej strategii UE;

71.

podkreśla, że UE, która opiera się na wartościach poszanowania godności ludzkiej, wolności, demokracji, równości, praworządności i poszanowania praw podstawowych, powinna wykorzystywać doświadczenie i wnioski płynące z jej polityki zewnętrznej, a te wnioski i doświadczenia powinny zostać odzwierciedlone w rozwoju stosunków z państwami trzecimi za pośrednictwem kultury i dziedzictwa kulturowego, zauważa, że stanowiłoby to dla UE okazję do prezentowania i eksportowania swoich wartości kulturowych;

72.

domaga się ukierunkowanej polityki kulturalnej i edukacyjnej, która może sprzyjać osiągnięciu kluczowych celów unijnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz przyczyniać się do umocnienia demokracji, praworządności oraz ochrony praw człowieka; przypomina, że na 2018 r. przypada 70. rocznica Powszechnej deklaracji praw człowieka;

73.

uznaje, że wpływy kulturalne UE umożliwiają jej lepszą widoczność w sprawach międzynarodowych poprzez kanały jej zróżnicowanej tożsamości kulturowej;

74.

przypomina, że edukacja i kultura stanowią podstawową siłę napędową ułatwiającą osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju w 2030 r. oraz że należy zwrócić szczególną uwagę na rewitalizację obszarów miejskich i miast w Europie i na świecie; domaga się w związku z tym wniosku w sprawie nowego konsensusu europejskiego w sprawie polityki rozwoju, aby podkreślić rolę kultury oraz ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego;

75.

wzywa do wzmocnienia międzynarodowych stosunków kulturalnych podczas omawiania polityki dotyczącej migracji i uchodźców; wzywa UE, której siła wynika ze zjednoczenia w różnorodności, do przyjęcia zrównoważonego podejścia respektującego różnice kulturowe i nadającego kluczowe znaczenie diasporom; podkreśla, że kultura powinna stanowić pomost wzajemnego zrozumienia w dążeniu do wspólnego życia w większej harmonii;

76.

przyznaje, że UE działa również w szczególnych środowiskach, w których kontekst polityczny i ramy prawne są wrogie dla tworzenia stosunków kulturalnych i represyjne; zauważa, że w państwach trzecich UE jest często przedmiotem niedokładnych, częściowych i subiektywnych informacji oraz jest celem jawnej propagandy; wzywa do podjęcia specjalnych środków i odpowiednich działań w tym zakresie;

77.

wzywa UE i państwa członkowskie do wzmocnienia dostępnych zasobów jeżeli chodzi o dostęp do edukacji i kultury, w szczególności w przypadku nieletnich migrantów i uchodźców w UE oraz w państwach trzecich; apeluje o wsparcie na rzecz tzw. korytarzy edukacyjnych dla studentów na uniwersytetach w UE (również we współpracy z uniwersytetami prowadzącymi nauczanie na odległość) przy stałym poszanowaniu różnorodności kulturowej i językowej;

78.

wzywa Komisję i ESDZ do wspierania stosunków kulturalnych z bezpośrednimi sąsiadami UE w celu promowania konkretnych działań ukierunkowanych na stymulowanie dialogu międzykulturowego 23 oraz rozwiązanie problemów migracji, bezpieczeństwa i radykalizacji, z jakimi boryka się UE;

79.

zaleca, by UE współpracowała ze wszystkimi odnośnymi instytucjami zajmującymi się tą dziedziną, a także z partnerami lokalnymi w dążeniu do osiągnięcia celów w obszarze międzynarodowych stosunków kulturalnych zarówno w ramach współpracy wielostronnej na łonie organizacji międzynarodowych, jak i partnerstw z kluczowymi podmiotami na miejscu;

80.

wzywa Komisję i ESDZ do zacieśnienia współpracy w ramach rozszerzonego porozumienia częściowego Rady Europy w sprawie szlaków kulturowych, które jest instytucjonalnym instrumentem wzmacniania oddolnych stosunków kulturalnych również z państwami trzecimi, z myślą o propagowaniu podstawowych wartości różnorodności kulturowej, dialogu międzykulturowego i zrównoważonego rozwoju terytorialnego mniej znanych ośrodków kultury, przy zachowaniu wspólnego dziedzictwa kulturowego;

81.

zachęca UE do ścisłej współpracy ze wszystkimi państwami, którym przyświecają takie same cele i wartości oraz które gotowe są je aktywnie wspierać; podkreśla, że jest to szczególnie ważne w celu zaplanowania zasadnych i stabilnych działań, dzięki którym UE będzie uznawana za partnera o wymiarze globalnym;

82.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2017 r. W stronę strategii UE w dziedzinie międzynarodowych stosunków kulturalnych (2016/2240(INI)).

Dz.U.UE.C.2018.334.112

W stronę strategii UE w dziedzinie międzynarodowych stosunków kulturalnych