Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 października 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję FG72 × A5547-127, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (D051972 - 2017/2879(RSP)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2018.346.55

Akt nieoceniany

Wersja od: 27 września 2018 r.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 października 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję FG72 × A5547-127, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/ 2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (D051972 - 2017/2879(RSP))

P8_TA(2017)0377

Genetycznie zmodyfikowana soja FG72 × A5547-127

(2018/C 346/07)

(Dz.U.UE C z dnia 27 września 2018 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając projekt decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję FG72 x A5547-127, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (D051972),

- uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy ¹ , w szczególności jego art. 7 ust. 3, art. 9 ust. 2 oraz art. 19 ust. 3 i art. 21 ust. 2,

- mając na uwadze, że Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, nie wydał opinii w wyniku głosowania w dniu 17 lipca 2017 r.;

- uwzględniając art. 11 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję ² ,

- uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z dnia 1 marca 2017 r. opublikowaną w dniu 6 kwietnia 2017 r. ³ ,

- uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 182/2011 ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (COM(2017)0085, COD(2017)0035),

- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje przeciwko zatwierdzaniu organizmów zmodyfikowanych genetycznie ⁴ ,

- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

- uwzględniając art. 106 ust. 2 i 3 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że w dniu 10 grudnia 2013 r. zgodnie z art. 5 i 17 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 przedsiębiorstwo Bayer Crop Science LP and M.S. Technologies LLC zwróciło się do właściwego organu krajowego Holandii z wnioskiem o wprowadzenie do obrotu żywności, składników żywności i paszy zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję FG72 x A5547-127, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych; mając na uwadze, że wniosek obejmował również wprowadzenie do obrotu genetycznie zmodyfikowanej soi FG72 x A5547-127 w produktach składających się z niej lub ją zawierających, do zastosowań innych niż w żywności i paszy na równi z innymi rodzajami soi, z wyjątkiem uprawy;

B. mając na uwadze, że w dniu 1 marca 2017 r. EFSA wydała pozytywną opinię zgodnie z art. 6 i 18 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, którą opublikowano w dniu 6 kwietnia 2017 r. ⁵ ;

C. mając na uwadze, że rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 stanowi, że genetycznie zmodyfikowana żywność lub pasza nie mogą mieć szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi, zdrowie zwierząt i na środowisko, oraz wymaga, by przy sporządzaniu decyzji Komisja brała pod uwagę wszelkie odnośne przepisy prawa unijnego, a także inne uzasadnione czynniki istotne dla rozpatrywanej sprawy;

D. mając na uwadze, że soję FG72 × A5547-127 opracowano dla uzyskania tolerancji na herbicydy zawierające izoksaflutol (5-cyclopropylisoksazol-4-yl 2-mesyl-4-trifluorometylfenyl ketone), glifosat- (N- (fosfonometyl) glicyna) i glufosynat (l-fosfinotrycyna) amoniowy; mając na uwadze, że tolerancję na te herbicydy osiąga się poprzez ekspresję odpowiednio białka HPPD W336 (4-hydroksyl fenyl-pirogronian-dioxygenas) 2mEPSPS (syntaza 5-enolopirogroniano-szikimowo-3-fosforanowa) i PAT (transferaza acetylu fosfinotrycyny);

E. mając na uwadze, że w trakcie trzymiesięcznego okresu konsultacji państwa członkowskie zgłosiły wiele krytycznych uwag ⁶ ; mając na uwadze, że większość krytycznych uwag zawiera stwierdzenie, że w braku 90-dniowego badania toksyczności podprzewlekłej nie można wyciągnąć wniosku w sprawie zagrożeń związanych ze stosowaniem tego organizmu zmodyfikowanego genetycznie w żywności dla ludzi i paszy dla zwierząt, że informacje na temat składu, oceny fenotypu i toksykologii są niewystarczające, że oparte na tych informacjach wnioski w sprawie równoważności między GMO a soją konwencjonalną i w sprawie bezpieczeństwa żywności i paszy są przedwczesne, a także że ta genetycznie modyfikowana soja nie została poddana badaniom na poziomie naukowym potrzebnym do ustalenia jej bezpieczeństwa;

F. mając na uwadze, że w niezależnym badaniu stwierdzono, że ocena ryzyka przeprowadzona przez EFSA jest nie do przyjęcia w obecnej formie, gdyż nie wskazano w niej luk w wiedzy i niewiadomych oraz nie oceniono toksyczności ani wpływu na układu odpornościowy i układ rozrodczy ⁷ ;

G. mając na uwadze, że obecne zezwolenie na glifosat upływa najpóźniej w dniu 31 grudnia 2017 r.; mając na uwadze, że utrzymują się wątpliwości na temat rakotwórczości glifosatu; mając na uwadze, że EFSA stwierdziła w listopadzie 2015 r., że mało prawdopodobne jest, aby glifosat był rakotwórczy, a Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) stwierdziła w marcu 2017 r., że nie przyznaje mu klasyfikacji; mając na uwadze, że wręcz przeciwnie, w 2015 r. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) pod auspicjami WHO zaklasyfikowała glifosat jako substancję prawdopodobnie rakotwórczą dla ludzi;

H. mając na uwadze, że glufosynat jest sklasyfikowany jako substancja działająca szkodliwie na rozrodczość i tym samym podlega kryteriom wyłączenia określonym w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczącym wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin ⁸ ; mając na uwadze, że zezwolenie dla glufosynatu traci ważność w dniu 31 lipca 2018 r. ⁹ ;

I. mając na uwadze, że izoksaflutol jest prawdopodobnie rakotwórczy ¹⁰  dla ludzi, toksyczny dla niektórych organizmów wodnych oraz roślin niebędących przedmiotem oprysków, a ponadto łatwo zanieczyszcza wodę, podobnie jak jego produkty rozkładu i metabolity; mając na uwadze, że takie zastrzeżenia doprowadziły do ograniczenia jego stosowania ¹¹ ;

J. mając na uwadze, że stosowanie herbicydów uzupełniających jest częścią rutynowej praktyki rolnej w uprawie roślin odpornych na herbicydy i dlatego można założyć, że pozostałości z rozpylania zawsze będą obecne w zbiorach i że ich składniki są nieuniknione; mając na uwadze, że - jak wykazano - skutkiem stosowania zmodyfikowanych genetycznie upraw tolerujących herbicydy jest wyższe zużycie tych uzupełniających środków chwastobójczych w porównaniu z ich konwencjonalnymi odpowiednikami ¹² ;

K. mając na uwadze, że EFSA nie oceniała pozostałości z oprysków dokonywanych z użyciem herbicydów uzupełniających; mając na uwadze, że w związku z tym nie można uznać, że genetycznie zmodyfikowana soja spryskana izoksaflutolem, glifosatem i glufosynatem może być bezpiecznie wykorzystana w żywności i paszy;

L. mając na uwadze, że rozwój zmodyfikowanych genetycznie upraw tolerujących szereg selektywnych herbicydów wynika głównie z gwałtownej zmiany odporności chwastów na glifosat w krajach, które w znacznym stopniu uzależnione są od upraw zmodyfikowanych genetycznie; mając na uwadze, że w publikacjach naukowych udokumentowano ponad 20 różnych odmian chwastów odpornych na glifosat ¹³ ; mając na uwadze, że od 2009 r. obserwuje się chwasty odporne na glufosynat;

M. mając na uwadze, że Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, w głosowaniu w dniu 17 lipca 2017 r. nie wydał opinii; mając na uwadze, że 15 państw członkowskich głosowało przeciw wnioskowi, a tylko 10 państw członkowskich reprezentujących jedynie 38,43 % ludności Unii głosowało za przyjęciem go, natomiast 3 państwa członkowskie wstrzymały się od głosu;

N. mając na uwadze, że w komitet odwoławczy w głosowaniu w dniu 14 września 2017 r. ponownie nie wydał opinii; mając na uwadze, że 15 państw członkowskich głosowało przeciw wnioskowi, podczas gdy jedynie 11 państw członkowskich reprezentujących 36,57 % ludności UE głosowało za jego przyjęciem, a dwa państwa członkowskie wstrzymały się od głosu;

O. mając na uwadze, że Komisja niejednokrotnie wyrażała ubolewanie, że od czasu wejścia w życie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 przyjmowała decyzje zatwierdzające bez wsparcia ze strony Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt, oraz że zwrot dokumentacji do Komisji w celu podjęcia ostatecznej decyzji, który zdecydowanie stanowi wyjątek w całej procedurze, stał się normą, jeśli chodzi o podejmowanie decyzji w sprawie zatwierdzania genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy; mając na uwadze, że praktykę tę jako niedemokratyczną potępił również przewodniczący Komisji Juncker ¹⁴ ;

P. mając na uwadze, że w dniu 28 października 2015 r. Parlament odrzucił w pierwszym czytaniu ¹⁵  wniosek ustawodawczy z dnia 22 kwietnia 2015 r. zmieniający rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 oraz zwrócił się do Komisji o wycofanie tego wniosku i przedstawienie nowego;

Q. mając na uwadze, że w motywie 14 rozporządzenia (UE) nr 182/2011 stwierdzono, że Komisja będzie - tak dalece jak to możliwe - działać w taki sposób, aby unikać sprzeciwiania się jakiemukolwiek dominującemu stanowisku, jakie może wyłonić się w komitecie odwoławczym, przeciwko stosowności aktu wykonawczego, w szczególności w kwestiach tak drażliwych jak zdrowie konsumentów, bezpieczeństwo żywności i środowisko naturalne;

1. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji wykracza poza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 1829/2003;

2. uważa, że decyzja wykonawcza Komisji jest niespójna z prawem Unii, gdyż nie odpowiada celowi rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 zakładającemu - zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi przez Parlament Europejski i Radę w rozporządzeniu (WE) nr 178/2002 ¹⁶  - stworzenie podstawy do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, zdrowia i dobrostanu zwierząt, środowiska naturalnego oraz interesów konsumenta w związku z genetycznie zmodyfikowaną żywnością i paszą, przy jednoczesnym zapewnieniu skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego;

3. wzywa Komisję do wycofania projektu decyzji wykonawczej;

4. wzywa Komisję do zawieszenia wszelkich decyzji wykonawczych dotyczących wniosków o zezwolenie na stosowanie organizmów zmodyfikowanych genetycznie do chwili zmiany procedury zatwierdzania w taki sposób, aby wyeliminować niedociągnięcia obecnej procedury, która okazała się nieodpowiednia;

5. wzywa Komisję, aby nie zatwierdzała żadnych roślin zmodyfikowanych genetycznie tolerujących herbicydy bez przeprowadzenia pełnej oceny pozostałości pochodzących z oprysków herbicydami uzupełniającymi i ich komercyjnymi formami użytkowymi stosowanymi w krajach uprawy;

6. wzywa Komisję, aby nie zatwierdzała żadnych roślin zmodyfikowanych genetycznie tolerujących herbicydy i uodpornionych na kombinacje herbicydów, jak ma to miejsce w przypadku soi FG72 × A5547-127, bez przeprowadzenia pełnej oceny szczególnych skumulowanych skutków pozostałości pochodzących z oprysków kombinacją herbicydów uzupełniających i ich komercyjnych form użytkowych stosowanych w krajach uprawy;

7. wzywa Komisję, aby domagała się o wiele bardziej szczegółowych badań zagrożeń dla zdrowia związanych ze złożonymi modyfikacjami genetycznymi takimi jak soja FG72 × A5547-127;

8. wzywa Komisję, aby opracowała strategie oceny zagrożeń dla zdrowia i toksykologii, a także nadzoru po wprowadzeniu do obrotu w odniesieniu do całego łańcucha żywnościowego i paszowego;

9. wzywa Komisję, aby w pełni uwzględniała oceny ryzyka stosowania herbicydów uzupełniających i ich pozostałości w ocenie ryzyka roślin zmodyfikowanych genetycznie tolerujących herbicydy, niezależnie od tego, czy roślina zmodyfikowana genetycznie jest przeznaczona do uprawy w Unii, czy też ma być importowana jako żywność i pasza;

10. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

¹ Dz.U. L 268 z 18.10.2003, s. 1.

² Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13.

³ https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/4744

⁴ Rezolucja z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie wprowadzenia do obrotu w celu uprawy, zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, kukurydzy (Zea mays L., linia 1507) zmodyfikowanej genetycznie w celu uzyskania odporności na niektóre szkodniki z rzędu Lepidoptera (łuskoskrzydłe) (Dz.U. C 482 z 23.12.2016, s. 110).

Rezolucja z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2015/2279 z dnia 4 grudnia 2015 r. zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę NK603 × T25, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0456).

Rezolucja z dnia 3 lutego 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87705 × MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0040).

Rezolucja z dnia 3 lutego 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87708 × MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0039).

Rezolucja z dnia 3 lutego 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję FG72 (MST-FGØ72-2), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0038).

Rezolucja z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę Bt11 × MIR162 × MIR604 × GA21, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych oraz produktów zawierających genetycznie zmodyfikowane odmiany kukurydzy łączące dwie lub trzy spośród modyfikacji genetycznych (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0271).

Rezolucja z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji w sprawie wprowadzenia do obrotu zmodyfikowanego genetycznie goździka (Dianthus caryophyllus L., linia SHD-27531-4) (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0272). Rezolucja z dnia 6 października 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu w celu uprawy materiału siewnego zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy MON 810 (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0388).

Rezolucja z dnia 6 października 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 810 (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0389). Rezolucja z dnia 6 października 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej wprowadzenia do obrotu w celu uprawy materiału siewnego zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy Bt11 (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0386). Rezolucja z dnia 6 października 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej wprowadzenia do obrotu w celu uprawy materiału siewnego zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy 1507 (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0387). Rezolucja z dnia 6 października 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę 281-24-236 × 3006-210-23 × MON 88913, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0390).

Rezolucja z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę Bt11 × 59122 × MIR604 × 1507 × GA21, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych oraz produktów zawierających genetycznie zmodyfikowane odmiany kukurydzy łączące dwie, trzy lub cztery spośród modyfikacji genetycznych Bt11, 59122, MIR604, 1507 i GA21, składających się z nich lub z nich wyprodukowanych, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0123).

Rezolucja z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę DAS-40278-9, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0215).

Rezolucja z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę GHB119 (BCS-GHØØ5-8), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0214). Rezolucja z dnia 13 września 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję DAS-68416-4, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0341).

⁵ https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/4744

⁶ Załącznik G - Uwagi państw członkowskich i odpowiedzi panelu EFSA ds. GMO http://registerofquestions.efsa.europa.eu/ roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2013-01032

⁷ http://www.testbiotech.org/en/node/1975

⁸ Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s. 1.

⁹ Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/404 z dnia 11 marca 2015 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 540/2011 w odniesieniu do przedłużenia okresów zatwierdzenia substancji czynnych: beflubutamid, kaptan, dimetoat, dimetomorf, etoprofos, fipronil, folpet, formetanat, glufosynat, metiokarb, metrybuzyna, fosmet, pirymifos metylu i propamokarb (Dz.U. L 67 z 12.3.2015, s. 6).

¹⁰ https://a816-healthpsi.nyc.gov/ll37/pdf/carcclassJuly2004_1.pdf

¹¹ Załącznik G - Uwagi państw członkowskich i odpowiedzi panelu EFSA ds. GMO http://registerofquestions.efsa.europa.eu/ roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2013-01032

¹² https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00267-015-0589-7

¹³ https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-94-007-7796-5_12

¹⁴ Zobacz na przykład uwagi wstępne podczas posiedzenia plenarnego Parlamentu zawarte w wytycznych politycznych dla kolejnej Komisji (Strasburg, 15 lipca 2014 r.) lub orędzie o stanie Unii z 2016 r. (Strasburg, 14 września 2016 r.).

¹⁵ Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0379.

¹⁶ Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1.