Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 lipca 2018 r. W kierunku zewnętrznej strategii UE dotyczącej przeciwdziałania wczesnym i przymusowym małżeństwom - następne kroki (2017/2275(INI)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2020.118.57

Akt nienormatywny

Wersja od: 8 kwietnia 2020 r.

W kierunku strategii zewnętrznej UE na rzecz zwalczania wczesnego i przymusowego małżeństwa

P8_TA(2018)0292

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 lipca 2018 r. W kierunku zewnętrznej strategii UE dotyczącej przeciwdziałania wczesnym i przymusowym małżeństwom - następne kroki (2017/2275(INI))

(2020/C 118/07)

(Dz.U.UE C z dnia 8 kwietnia 2020 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 października 2017 r. w sprawie wyeliminowania zjawiska zawierania małżeństw przez dzieci ¹ ,

– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka, a w szczególności jej art. 16, oraz wszystkie inne traktaty i instrumenty ONZ dotyczące praw człowieka,

– uwzględniając art. 23 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych,

– uwzględniając art. 10 ust. 1 Międzynarodowego paktu praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych,

– uwzględniając konwencję ONZ o prawach dziecka, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 20 listopada 1989 r. i jej cztery główne zasady: niedyskryminacji (art. 2), nadrzędnego interesu dziecka (art. 3), prawa do życia, rozwoju i ochrony (art. 6) oraz uczestnictwa (art. 12); uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 listopada 2014 r. w sprawie 25. rocznicy przyjęcia Konwencji ONZ o prawach dziecka ² ,

– uwzględniając art. 16 Konwencji ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet,

– uwzględniając Konwencję ONZ w sprawie zgody na zawarcie małżeństwa, najniższego wieku małżeńskiego i rejestracji małżeństw,

– uwzględniając rezolucje Zgromadzenia Ogólnego ONZ z dnia 18 grudnia 2014 r. i 19 grudnia 2016 r. w sprawie małżeństwa dzieci oraz w sprawie wczesnego i przymusowego małżeństwa,

– uwzględniając rezolucję Rady Praw Człowieka ONZ 29/8 z dnia 2 lipca 2015 r. w sprawie wzmożenia starań o przeciwdziałanie małżeństwom dzieci oraz wczesnym i przymusowym małżeństwom, a także o wyeliminowanie tych zjawisk, rezolucję Rady Praw Człowieka ONZ 24/23 z dnia 9 października 2013 r.w sprawie wzmożenia starań o przeciwdziałanie małżeństwom dzieci oraz wczesnym i przymusowym małżeństwom: wyzwania, osiągnięcia, najlepsze praktyki oraz niedociągnięcia przy wdrażaniu, a także rezolucję 35/16 z dnia 22 czerwca 2017 r. w sprawie małżeństwa dzieci oraz w sprawie wczesnego i przymusowego małżeństwa w kontekście pomocy humanitarnej,

– uwzględniając stanowisko przyjęte przez konferencję przedstawicieli rządów państw Unii Afrykańskiej w czerwcu 2015 r. w Johannesburgu (Republika Południowej Afryki) w sprawie małżeństwa dzieci,

– uwzględniając wspólne uwagi ogólne Afrykańskiej Komisji Praw Człowieka i Ludów i Afrykańskiego Komitetu Ekspertów ds. Praw i Dobra Dziecka w sprawie położenia kresu małżeństwom dzieci,

– uwzględniając art. 32, 37 i art. 59 ust. 4 Konwencji Rady Europy w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (konwencja stambulska),

– uwzględniając raport Funduszu Ludnościowego ONZ (UNFPA) pt. "Marrying Too Young - End Child Marriage" [Małżeństwa nieletnich - położyć kres małżeństwom dzieci],

– uwzględniając art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej,

– uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, a w szczególności jej art. 9,

– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 26 października 2015 r. dotyczące planu działania w sprawie równości płci na lata 2016-2020,

– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie promowania i ochrony praw dziecka,

– uwzględniając podstawowe zasady zapisane w komunikacie Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych z 2016 r. w sprawie globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej,

– uwzględniając unijne ramy strategiczne i plan działania dotyczące praw człowieka i demokracji, przyjęte przez Radę w dniu 25 czerwca 2012 r. ³ ; uwzględniając plan działania dotyczący praw człowieka i demokracji na lata 2015-2019, przyjęty przez Radę w dniu 20 lipca 2015 r. ⁴ ; uwzględniając wspólny dokument roboczy służb Komisji i wysokiej przedstawiciel Unii ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa z dnia 27 czerwca 2017 r. pt. "Plan działania UE dotyczący praw człowieka i demokracji (na lata 2015-2019): przegląd śródokresowy, czerwiec 2017 r." (SWD(2017) 0254),

– uwzględniając zmienione wytyczne Unii Europejskiej z dnia 6 marca 2017 r. w sprawie propagowania i ochrony praw dziecka pt. "Nie pozostawiajmy żadnego dziecka samemu sobie",

– uwzględniając Europejski konsensus w sprawie rozwoju z dnia 7 czerwca 2017 r., w którym podkreśla się zaangażowanie UE na rzecz pełnego uwzględniania praw człowieka i równouprawnienia płci zgodnie z agendą na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030;

– uwzględniając art. 52 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz opinię przedstawioną przez Komisję Praw Kobiet i Równouprawnienia (A8-0187/2018),

A. mając na uwadze, że małżeństwa dzieci, wczesne i przymusowe małżeństwa stanowią poważne naruszenie praw człowieka, a w szczególności kobiet, w tym w zakresie równouprawnienia, autonomii i integralności cielesnej, dostępu do kształcenia oraz wolności od wykorzystywania i dyskryminacji, i że problem ten istnieje nie tylko w państwach trzecich, ale może również występować w niektórych państwach członkowskich; mając na uwadze, że wyeliminowanie tych zjawisk jest jednym z priorytetów polityki zagranicznej UE w dziedzinie promowania praw kobiet i praw człowieka; mając na uwadze, że różne karty i przepisy międzynarodowe zakazują małżeństw małoletnich dzieci, na przykład Konwencja ONZ o prawach dziecka oraz jej protokoły fakultatywne; mając na uwadze, że małżeństwa dzieci, wczesne i przymusowe małżeństwa mają wyjątkowo negatywny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne oraz rozwój osobisty zaangażowanych osób oraz na dzieci urodzone w takich małżeństwach, a zatem na całe społeczeństwo; mając na uwadze, że małżeństwa dzieci stanowią formę przymusowego małżeństwa, ponieważ dzieci z natury nie mają zdolności do wyrażenia pełnej, swobodnej i świadomej zgody na małżeństwo lub jego moment jego zawarcia; mając na uwadze, że dzieci należą do szczególnie wrażliwej grupy społecznej;

B. mając na uwadze, ze UE jest zdecydowana propagować prawa dziecka oraz ze małżeństwa dzieci oraz wczesne i przymusowe małżeństwa stanowią pogwałcenie tych praw; mając na uwadze, że UE jest zdecydowana kompleksowo chronić i propagować prawa dziecka w ramach swojej polityki zewnętrznej;

C. mając na uwadze, że żadne małżeństwo nie może zostać legalnie zawarte bez pełnej i dobrowolnej zgody obu stron ani przez osobę w wieku poniżej minimalnego wieku do zawarcia małżeństwa;

D. mając na uwadze, że małżeństwa dzieci są problemem globalnym, który wykracza poza granice państw, kultur i religii; mając na uwadze, że zamężne dziewczęta można spotkać we wszystkich regionach świata, od Bliskiego Wschodu po Amerykę Łacińską, od Azji po Europę i od Afryki po Amerykę Północną; mając na uwadze, że małżeństwa dzieci dotyczą również chłopców, choć w znacznie mniejszym stopniu niż dziewcząt;

E. mając na uwadze, że aktualnie ponad 750 mln kobiet wyszło za mąż przed 18. rokiem życia, z czego 250 mln przed ukończeniem 15 lat; mając na uwadze, że aktualnie około 40 mln dziewcząt w wieku od 15 do 19 lat jest zamężnych lub żyje w konkubinacie; mając na uwadze, że każdego roku kolejne 15 mln dziewcząt wychodzi za mąż przed ukończeniem 18. roku życia, w tym 4 mln przed ukończeniem 15. roku życia; mając na uwadze, że również 156 mln chłopców zawarło małżeństwo przed 18 rokiem życia, z czego 25 mln przed ukończeniem 15 lat; mając na uwadze, że małżeństwa dzieci oraz wczesne i przymusowe małżeństwa występują częściej w ubogich i słabo rozwiniętych regionach; mając na uwadze, że wraz ze wzrostem liczby ludności świata rośnie liczba małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw; mając na uwadze, że zgodnie z szacunkami zawartymi w ostatnim sprawozdaniu UNICEF do 2050 r. około 1,2 mld młodych dziewcząt wyjdzie za mąż przed ukończeniem 18. roku życia; mając na uwadze, że dziewięć z dziesięciu państw, w których występuje najwyższy odsetek małżeństw dzieci, jest klasyfikowanych jako państwa niestabilne;

F. mając na uwadze, że pierwotnymi przyczynami małżeństwa dzieci są na ogół takie czynniki jak ubóstwo, brak wykształcenia, głęboko zakorzenione różnice w traktowaniu kobiet i mężczyzn oraz stereotypy płciowe, przekonanie, że małżeństwo zapewni "ochronę", kwestia honoru rodziny i brak skutecznej ochrony praw dzieci, a także szkodliwe praktyki, poglądy, zwyczaje i dyskryminujące normy; mając na uwadze, że te czynniki są często spotęgowane przez ograniczony dostęp do wysokiej jakości edukacji i możliwości zatrudnienia oraz ulegają wzmocnieniu w wyniku występowania pewnych ugruntowanych norm społecznych w zakresie małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw;

G. mając na uwadze, że małżeństwa dzieci oraz wczesne i przymusowe małżeństwa wiążą się z wysokim ryzykiem wczesnych i niechcianych ciąż, wysoką śmiertelnością okołoporodową matek i dzieci, rzadszym korzystaniem z usług planowania rodziny i niechcianymi ciążami obarczonymi zwiększonym ryzykiem dla zdrowia, niewystarczającym dostępem do informacji o usługach w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego lub zupełnym brakiem takich informacji oraz zwykle oznaczają koniec edukacji dziewczynki; mając na uwadze, że niektóre państwa wręcz zabraniają powrotu do szkoły ciężarnym dziewczętom i młodym matkom; mając na uwadze, że małżeństwa dzieci mogą również prowadzić do pracy przymusowej, niewolnictwa i prostytucji;

H. mając na uwadze, że pomimo iż w Konwencji ONZ o prawach dziecka podkreśla się znaczenie środków zachęcających do regularnego uczęszczania do szkoły, wiele dziewcząt nie kształci się ze względu na szereg czynników, takich jak np. niedostępność lub wysoki koszt szkoły; mając na uwadze, że małżeństwa dzieci oraz wczesne i przymusowe małżeństwa mają nieproporcjonalnie szkodliwy wpływ na ofiary tego zjawiska, pozostawiają w nich ślad przez całe życie i bardzo często pozbawiają zaangażowane osoby możliwości kontynuacji edukacji, ponieważ dziewczęta zazwyczaj opuszczają szkołę w czasie przygotowań do małżeństwa lub wkrótce po jego zawarciu; mając na uwadze, że edukacja, w tym edukacja seksualna, jest skutecznym środkiem zapobiegania małżeństwom dzieci oraz wczesnym i przymusowym małżeństwom, ponieważ dostęp do edukacji i szkolenia przyczynia się do wzmocnienia pozycji dziewcząt i kobiet, możliwości zatrudnienia oraz wspiera ich wolność wyboru i prawo do samostanowienia, przez umożliwienie im uniezależnienia się od wszelkiego rodzaju kontroli zagrażającej ich prawom, bez których nadal istnieją przeszkody w kontekście sytuacji ekonomicznej, prawnej, zdrowotnej i społecznej kobiet i dziewcząt oraz rozwoju całego społeczeństwa;

I. mając na uwadze, że każdego roku 17 mln dzieci zostaje rodzicami, co zmusza ich do podjęcia obowiązków normalnie podejmowanych przez dorosłych i zagraża ich zdrowiu, kształceniu i perspektywom ekonomicznym; mając na uwadze, że małżeństwa dzieci oraz wczesne i przymusowe małżeństwa narażają dziewczęta na wczesną ciążę, która wiąże się ze znacznym ryzykiem i trudnościami w trakcie ciąży oraz przy porodzie, w szczególności z uwagi na brak dostępu do opieki medycznej lub niedostateczny dostęp do opieki medycznej, w tym do nowoczesnych ośrodków medycznych, co często wiąże się ze śmiertelnością i zachorowalnością okołoporodową matek; mając na uwadze wyższe ryzyko zarażenia się chorobami zakaźnymi, w tym HIV; mając na uwadze, że komplikacje w ciąży i podczas porodu są główną przyczyną śmierci dziewcząt w wieku 15-19 lat w krajach o niskich i średnich dochodach; mając na uwadze, że współczynnik umieralności niemowląt urodzonych przez nastoletnie matki jest wyzszy o blisko 50 % i ze dzieci te są bardziej narażone na problemy w rozwoju fizycznym i poznawczym; mając na uwadze, że częste i wczesne ciąże mogą również powodować długotrwałe komplikacje zdrowotne, a nawet śmierć;

J. mając na uwadze, że małżeństwa dzieci oraz wczesne i przymusowe małżeństwa stanowią naruszenie praw dziecka oraz formę przemocy wobec dziewczynek i chłopców, dlatego państwa mają obowiązek badać zarzuty, ścigać sprawców i zapewniać zadośćuczynienie ofiarom, które są głównie kobietami i dziewczynkami; mając na uwadze, że małżeństw tych należy zakazać i nie można ich uzasadniać żadnymi względami kulturowymi ani religijnymi; mając na uwadze, że małżeństwa dzieci oraz wczesne i przymusowe małżeństwa zwiększają ryzyko przemocy ze względu na płeć i często dają początek przemocy domowej i przemocy w bliskich związkach (ze strony partnera), niegodziwemu traktowaniu w celach seksualnych, znęcaniu fizycznemu, psychicznemu, emocjonalnemu, wykorzystywaniu pod względem finansowym i oraz innym praktykom szkodliwym dla dziewcząt i kobiet, takim jak okaleczanie żeńskich narządów płciowych i tzw. zbrodniom w imię honoru, a także zwiększają ryzyko narażenia kobiet i dziewcząt w ciągu ich życia na dyskryminację i przemoc ze względu na płeć;

K. mając na uwadze, że liczba małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw znacząco wzrasta w sytuacjach niestabilności, konfliktów zbrojnych i klęsk żywiołowych i humanitarnych, podczas których często brakuje opieki medycznej i psychologicznej, dostępu do kształcenia oraz możliwości utrzymania się i zakłócone są więzi i zachowania społeczne; mając na uwadze, podczas ostatnich kryzysów migracyjnych niektórzy rodzice w trosce o uchronienie swoich dzieci, zwłaszcza córek, przed napaściami na tle seksualnym lub ze względu na to, że są one postrzegane jako obciążenie finansowe dla ich rodzin, uważają, że nie mają wyboru i muszą wydać swoje córki za mąż przed ukończeniem przez nie 18 lat, co postrzegają jako sposób na wyjście z ubóstwa;

L. mając na uwadze, że w konwencji stambulskiej zaklasyfikowano przymusowe małżeństwa jako rodzaj przemocy wobec kobiet i wezwano do penalizacji aktów zmuszania dziecka do zawarcia małżeństwa oraz zwabiania go do innego kraju w celu zmuszenia do zawarcia małżeństwa; mając na uwadze, że brak dostępu ofiar do legalnego, medycznego i socjalnego wsparcia może pogłębić ten problem; mając na uwadze, że 11 państw członkowskich UE musi jeszcze ratyfikować konwencję;

M. mając na uwadze, że ze względu na charakter małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw wiele przypadków nie jest zgłaszanych i może przebierać formę handlu ludźmi i prowadzić do niewolnictwa, wyzysku lub kontroli, a przypadki niegodziwego traktowania rozpowszechniają się ponad granicami międzynarodowymi i kulturowymi;

N. mając na uwadze, że w lipcu 2014 r. w Londynie odbył się pierwszy Szczyt Dziewcząt mający na celu zmobilizowanie krajowych i międzynarodowych wysiłków na rzecz wyeliminowania okaleczania żeńskich narządów płciowych, a także małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw w ciągu jednego pokolenia;

O. mając na uwadze, że zapobieganie wszelkim formom przemocy wobec kobiet i dziewcząt, w tym małżeństwom dzieci oraz wczesnym i przymusowym małżeństwom, a także zwalczanie tych zjawisk, stanowi jeden z celów unijnego planu działania w sprawie równości płci na lata 2016-2020;

P. mając na uwadze, że małżeństwa dzieci będą kosztowały kraje rozwijające się biliony dolarów do 2030 r. ⁵ ;

Q. mając na uwadze, że małżeństwa dzieci i wczesne małżeństwa nadal stanowią temat tabu i że kwestię tę należy poruszyć publicznie, aby zakończyć codzienne cierpienie dziewcząt i młodych kobiet oraz nieustanne łamanie ich praw człowieka; mając na uwadze, że jednym ze sposobów na osiągnięcie tego jest wspieranie i rozpowszechnianie działalności dziennikarzy, artystów, fotografów i aktywistów zajmujących się problemem wczesnych małżeństw;

1. zauwaza, ze niektóre państwa członkowskie Uh zezwalają na zawieranie małżeństw w wieku 16 lat za zgodą rodziców; apeluje do ustawodawców - zarówno w państwach członkowskich Unii Europejskiej, jak i w państwach trzecich - o ustanowienie minimalnego wieku do zawarcia małżeństwa na 18 lat i do przyjęcia niezbędnych środków administracyjnych, prawnych i finansowych w celu zapewnienia skutecznej realizacji tego wymogu, na przykład przez wspieranie rejestracji małżeństw i urodzeń oraz przez zapewnienie, by dziewczęta miały dostęp do mechanizmów instytucjonalnego wsparcia, w tym poradnictwa psychospołecznego, mechanizmów ochrony i możliwości wzmacniania pozycji w sferze gospodarczej; podkreśla, że małżeństwa dzieci oraz wczesne i przymusowe małżeństwa należy uznać za poważne pogwałcenie praw człowieka i naruszenie podstawowych praw nieletnich, przede wszystkim przysługującego im prawa do swobodnego wyrażania zgody oraz prawa do integralności cielesnej i zdrowia psychicznego, a pośrednio również prawa do edukacji i do pełnego korzystania z praw obywatelskich i politycznych; potępia małżeństwa dzieci oraz wczesne i przymusowe małżeństwa i jest zdania, że każde naruszenie prawa należy zwalczać w sposób proporcjonalny i skuteczny;

2. wyraża przekonanie, że należy zająć się wieloma przyczynami małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw, w tym w szczególności szkodliwymi tradycjami, endemicznym ubóstwem, konfliktami, zwyczajami, skutkami klęsk żywiołowych, stereotypami, brakiem poszanowania zasad równości płci i praw kobiet i dziewcząt, zdrowia i dobrostanu, a także brakiem odpowiednich możliwości edukacyjnych, niedostatecznymi rozwiązaniami prawnymi i politycznymi, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci ze społeczności znajdujących się w niekorzystnej sytuacji; w związku z tym wzywa UE i państwa członkowskie do współpracy z odnośnymi organami ONZ i innymi partnerami, aby zwrócić uwagę na problem małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw; wzywa UE i państwa członkowskie do osiągnięcia celów agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 w celu skuteczniejszego zwalczania szkodliwych praktyk, takich jak okaleczanie żeńskich narządów płciowych, i pociągnięcia winnych do odpowiedzialności; popiera zwiększenie finansowania ze strony UE i państw członkowskich za pośrednictwem mechanizmów pomocy rozwojowej, które promują równość płci i edukację, w celu poprawy dostępu dziewcząt i kobiet do edukacji oraz zwiększenia ich możliwości uczestnictwa w rozwoju wspólnot oraz przywództwie gospodarczym i politycznym, w celu zajęcia się przyczynami małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw;

3. przyznaje, że sam prawny zakaz zawierania małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw nie gwarantuje zaprzestania tych praktyk; wzywa UE i państwa członkowskie do lepszej koordynacji i wzmocnienia egzekwowania międzynarodowych traktatów, ustawodawstwa i programów, również przez stosunki dyplomatyczne z rządami i organizacjami w państwach trzecich w celu zajęcia się kwestiami związanymi z małżeństwami dzieci oraz wczesnymi i przymusowymi małżeństwami; apeluje o podejmowanie wszelkich wysiłków w celu egzekwowania zakazów prawnych i uzupełniania ich szerszym zestawem przepisów i strategii politycznych; uznaje, że wymaga to przyjęcia i wdrożenia kompleksowych i całościowych polityk, strategii i programów, w tym uchylenia dyskryminujących przepisów prawnych dotyczących małżeństwa i przyjęcia pozytywnych środków mających na celu wzmocnienie pozycji dziewczynek;

4. stwierdza, że nierówność płci, brak szacunku do dziewcząt i kobiet w ogóle oraz przestrzeganie tradycji kulturowych i społecznych utrwalających dyskryminację dziewcząt i kobiet należą do największych przeszkód, jeśli chodzi o zwalczanie małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw; uznaje ponadto powiązanie między małżeństwami dzieci oraz wczesnymi i przymusowymi małżeństwami a przemocą w imię honoru i apeluje o to, aby prowadzić odpowiednie dochodzenia w sprawie takich przestępstw oraz o ścigać osoby oskarżone o ich popełnienie; zauważa, że chłopcy i młodzi mężczyźni mogą również padać ofiarą tego rodzaju przemocy; apeluje, aby uwzględnić takie praktyki we wszystkich odpowiednich programach UE oraz w dialogach politycznych UE z krajami partnerskimi, w celu zapewnienia mechanizmów zwalczania tych praktyk, oraz w działaniach w zakresie edukacji i podnoszenia świadomości w krajach partnerskich;

5. zauważa, że Unia Europejska jako główny podmiot rozwoju i praw człowieka na świecie musi odgrywać pierwszoplanową rolę w procesie całościowego zwalczania problemu małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw, we współpracy z organizacjami regionalnymi i wspólnotami lokalnymi; wzywa UE i państwa członkowskie do współpracy z organami ścigania i systemami sądowymi w państwach trzecich oraz do zapewnienia szkoleń i pomocy technicznej, aby pomóc w przyjmowaniu i egzekwowaniu przepisów zakazujących małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw, a także w zniesieniu przepisów, norm społecznych i tradycji kulturowych, które ograniczają prawa i wolności młodych dziewcząt i kobiet; wzywa państwa członkowskie, aby wniosły wkład w inicjatywy takie jak inicjatywa UE-ONZ Spotlight, której celem jest wyeliminowanie wszelkich form przemocy wobec kobiet i dziewcząt;

6. wzywa wobec tego państwa członkowskie, które jeszcze tego nie zrobiły, aby włączyły do ustawodawstw krajowych całkowity zakaz małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw, a także aby egzekwowały prawo karne i ratyfikowały konwencję stambulską; wzywa również państwa członkowskie do współpracy ze społeczeństwem obywatelskim w celu skoordynowania działań w tym zakresie; podkreśla, że należy udzielić odpowiedniego i długoterminowego wsparcia na rzecz schronisk dla kobiet, uchodźców, dzieci bez opieki i dzieci przesiedlonych, tak aby nikt nie został pozbawiony ochrony ze względu na brak zasobów; wzywa wszystkie państwa członkowskie do przestrzegania określonego w przepisach minimalnego wieku uprawniającego do zawarcia małżeństwa oraz do monitorowania sytuacji przez gromadzenie danych segregowanych według kryterium płci i dowodów dotyczących powiązanych czynników, tak aby móc lepiej ocenić rozmiary problemu; wzywa Komisję do utworzenia europejskiej bazy danych, zawierającej również dane z państw trzecich, służącej monitorowaniu zjawiska przymusowych małżeństw;

7. zachęca Unię Europejską, by w ramach swojej polityki zagranicznej i polityki współpracy na rzecz rozwoju zaproponowała swoim partnerom pakt strategiczny i by w tym celu przedstawiła wymogi:

a) dotyczące wprowadzenia zakazu małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw przez wszystkie kraje partnerskie przez wyeliminowanie wszelkich luk prawnych i egzekwowanie przepisów zgodnie z międzynarodowymi standardami praw człowieka, w tym zniesienie - w szczególności w drodze uchylenia lub nowelizacji - wszelkich przepisów, które mogą zezwalać na małżeństwa dzieci, wczesne małżeństwa lub przymusowe małżeństwa, uzasadniać je bądź stanowić ich podstawę, w tym przepisów, które umożliwiają sprawcom gwałtów, niegodziwego traktowania w celach seksualnych, wykorzystywania seksualnego, uprowadzeń, handlu ludźmi lub współczesnych form niewolnictwa uniknąć ścigania i kary pod warunkiem wstąpienia przez nich w związek małżeński ze swoimi ofiarami;

b) dotyczące przestrzegania i realizowania w praktyce tego zakazu na wszystkich poziomach po wejściu przepisów w życie oraz wprowadzenia kompleksowych i całościowych strategii i programów, zawierających wymierne i stopniowo realizowane cele, na rzecz zapobiegania małżeństwom dzieci oraz wczesnym i przymusowym małżeństwom i wyeliminowania takich praktyk, a także odpowiedniego finansowania i oceny tych programów i strategii, w szczególności przez zapewnienie dostępu do wymiaru sprawiedliwości oraz mechanizmów pociągania do odpowiedzialności i środków ochrony prawnej;

c) dotyczące wykazywania przez rządy krajów partnerskich trwałego przywództwa i woli politycznej w odniesieniu do wyeliminowania małżeństw dzieci oraz opracowania kompleksowych ram prawnych i planów działania z wyraźnymi etapami i harmonogramem uwzględniających środki zapobiegania małżeństwom dzieci w różnych sektorach, a także dotyczące zapewnienia środowiska politycznego, gospodarczego, społecznego, kulturalnego i obywatelskiego, które chroni i wzmacnia pozycję kobiet i dziewcząt oraz wspiera równouprawnienie płci;

d) dotyczące zaangażowania zasobów koniecznych do osiągania tego celu, przy czym należy zadbać o otwarcie tej współpracy dla wszystkich podmiotów instytucjonalnych takich jak sądy, instytucje edukacyjne i służba zdrowia, organy ścigania oraz liderzy społeczności i przywódcy religijni, a także dla społeczeństwa obywatelskiego w dziedzinie zwalczania małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw;

e) dotyczące uzależnienia poziomu przydziału oficjalnej pomocy rozwojowej dla organów rządowych od zobowiązania się kraju otrzymującego środki pomocowe, że będzie stosował się w szczególności do nakazu przestrzegania praw człowieka, w tym zwalczania małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw;

f) dotyczące zaangażowania Funduszu Ludnościowego ONZ (UNFPA) oraz Funduszu ONZ na rzecz Dzieci (UNICEF) we współpracę trójstronną angażującą wspomniane organizacje, Unię Europejską, jej państwa członkowskie i organizacje społeczeństwa obywatelskiego państw członkowskich działające w tej dziedzinie oraz kraje partnerskie w zwalczanie małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw, przez wdrażanie przewidzianych w budżecie krajowych planów działania oraz w szczególności przez wybieranie programów i metod, które mogą wpłynąć na tak zwane praktyki kulturowe, religijne lub plemienne będące w istocie przede wszystkim najpoważniejszym zagrożeniem dla praw dziecka i godności dzieci; wzywa do tego, aby taka współpraca dotyczyła również problemów związanych z przemocą w imię honoru;

g) dotyczące opierania się - w ramach realizacji wspomnianych programów - na odpowiednich konwencjach i powiązanych aktach prawnych oraz konkretnych założeniach i celach przyjętych w rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ z dnia 25 września 2015 r. w ramach agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 oraz celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności celu nr 3 ("zapewnienie zdrowego życia wszystkim ludziom w każdym wieku oraz promowanie dobrobytu"), celu nr 4 ("zapewnianie wszystkim dobrej jakości i sprawiedliwej edukacji sprzyjającej włączeniu społecznemu i z umożliwianiem kształcenia przez całe życie"), celu nr 16 ("wspieranie pokojowych i integracyjnych społeczeństw na rzecz rozwoju zrównoważonego, zapewnienie wszystkim dostępu do wymiaru sprawiedliwości oraz tworzenie na każdym poziomie instytucji, które będą skuteczne, odpowiedzialne i będą sprzyjały włączeniu społecznemu"), w szczególności "wyeliminowanie nadużyć, wykorzystywania i handlu ludźmi oraz wszelkich formy przemocy i tortur wobec dzieci";

h) realizacja tych programów powinna opierać się również na celu nr 5 celów zrownowazonego rozwoju ("osiągnięcie równości płci oraz wzmocnienie pozycji wszystkich kobiet i dziewcząt"), w tym na dostępie kobiet do planowania rodziny, a także do pełnego zakresu publicznych i powszechnych usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw z nim związanych, w szczególności do nowoczesnych metod antykoncepcji oraz legalnej i bezpiecznej aborcji dla dziewcząt; wzywa w tym kontekście Komisję i państwa członkowskie do wsparcia ruchu SheDecides i zarezerwowania dodatkowych środków finansowych na pomoc międzynarodową na rzecz usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, w tym bezpiecznych aborcji i informacji na temat aborcji, a tym samym przeciwdziałania zasadzie globalnego knebla, która została przywrócona przez rząd Stanów Zjednoczonych w początku 2017 r .;

i) dotyczące zapewniania, by kwestie dotyczące małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw były poruszane w dialogu toczącym się między Stavrosem Lambrinidisem, Specjalnym Przedstawicielem Unii Europejskiej ds. Praw Człowieka, a państwami trzecimi; zachęca Komisję i państwa członkowskie do włączenia perspektywy płci do programów budowania pokoju i odbudowy pokonfliktowej, opracowania programów na rzecz gospodarczych podstaw egzystencji i programów edukacyjnych dla dziewcząt i kobiet, które są ofiarami małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw, oraz ułatwienia tym dziewczętom i kobietom dostępu do usług dotyczących zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego na obszarach dotkniętych konfliktami;

8. uważa, że należy koniecznie tworzyć przestrzeń dla pełnego szacunku dialogu z liderami społeczności i zwiększać świadomość ogółu opinii publicznej, a w szczególności osób zagrożonych, w oparciu o kampanie edukacyjne i informacyjne na szczeblu lokalnym oraz za pomocą sieci społecznościowych i nowych mediów w ramach zwalczania małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw; wzywa zatem do opracowania przekrojowych działań rządowych, prawnych, społecznych i dyplomatycznych mających na celu zapobieganie takim praktykom; uważa, że ważne jest angażowanie w społecznościach lokalnych kluczowych zainteresowanych stron, takich jak młodociani uczniowie i uczennice, nauczyciele, rodzice, liderzy społeczności i przywódcy religijni, za pomocą programów skierowanych do społeczności lub specjalnych programów zwiększających świadomość, w celu zwrócenia uwagi na negatywny wpływ małżeństw dzieci na dzieci, rodziny i społeczności, na obowiązujące przepisy dotyczące małżeństw dzieci i różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn oraz na sposób uzyskania dostępu do środków finansowych na rozwiązanie tego problemu;

9. uważa, że wzmocnienie pozycji kobiet i dziewcząt poprzez edukację, wsparcie społeczne i możliwości gospodarcze jest kluczowym narzędziem walki z tymi praktykami; zaleca, aby UE promowała i chroniła równość praw kobiet i dziewcząt w dostępie do edukacji, ze szczególnym naciskiem na bezpłatne i wysokiej jakości kształcenie podstawowe i średnie oraz przez włączanie edukacji w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego do programów nauczania szkół, zapewnianie rodzinom dziewcząt zachęt finansowych lub pomocy w odniesieniu do zapisywania do szkoły i kończenia szkoły; podkreśla, że należy zapewnić dzieciom uchodźców pełny dostęp do edukacji oraz wspierać ich integrację i włączenie do edukacji krajowej; uznaje potrzebę wsparcia i ochrony osób, które są zagrożone małżeństwami dzieci, przedwczesnymi lub przymusowymi małżeństwami, a także osób już będących w takim związku małżeńskim, w zakresie kształcenia, wsparcia psychospołecznego, zakwaterowania i innych usług socjalnych wysokiej jakości, jak również do usług w zakresie zdrowia psychicznego, seksualnego i reprodukcyjnego oraz opieki medycznej;

10. apeluje do Unii Europejskiej, by zadbała o szkolenia dla urzędników rządowych, w tym ich personelu dyplomatycznego, pracowników socjalnych, liderów społeczności i przywódców religijnych, organów porządku publicznego i systemów sądowych państw trzecich, nauczycieli i wychowawców i innych pracowników mających kontakt z potencjalnymi ofiarami, tak, aby reagowali oni na przypadki zawierania małżeństw przez dzieci oraz na przypadki przemocy ze względu na płeć, a także aby lepiej mogli identyfikować i wspierać dziewczęta i chłopców narażonych na małżeństwa dzieci, przedwczesne lub przymusowe małżeństwa, przemoc domową, przemoc seksualną i wszelkie inne praktyki, które naruszają prawa człowieka i godność, a także aby osoby te mogły podejmować skuteczne działania w celu zapewnienia praw i godności ofiar wspomnianych praktyk;

11. apeluje do Unii Europejskiej, by zadbała o szkolenia dla organów porządku publicznego, aby mogły one jak najlepiej egzekwować poszanowanie praw dziewcząt narażonych na wczesne i przymusowe małżeństwa, na przemoc domową, ryzyko gwałtu oraz na wszelkie inne praktyki naruszające godność ludzką;

12. wzywa państwa członkowskie, aby zapewniły kobietom i dziewczętom będącym migrantkami niezależne pozwolenie na pobyt, które nie jest zależne od statusu ich małżonka lub partnera, w szczególności w przypadku ofiar przemocy fizycznej i psychicznej, w tym przymusowych lub aranżowanych małżeństw; wzywa również do dopilnowania, by stosowane były wszystkie środki administracyjne w celu ich ochrony, włącznie ze skutecznym dostępem do mechanizmów pomocy i ochrony;

13. wzywa UE i jej państwa członkowskie, aby rozważyły wsparcie i wzmocnienie srodkow ochrony w państwach trzecich, takich jak bezpieczne schroniska oraz dostęp do wsparcia prawnego, medycznego i, w razie potrzeby, konsularnego dla ofiar małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw;

14. zdaje sobie sprawę, że Unia Europejska, która jest przywiązana do przestrzegania praw człowieka i podstawowych wartości, w tym do poszanowania godności osoby ludzkiej, musi prezentować absolutnie nienaganną postawę na szczeblu państw członkowskich, i wzywa Komisję, by wszczęła szeroko zakrojoną kampanię informacyjną oraz poświęciła rok europejski zwalczaniu małżeństw dzieci oraz wczesnych i przymusowych małżeństw;

15. zdecydowanie popiera pracę globalnego partnerstwa Girls Not Brides w zakresie eliminowania małżeństw dzieci i umożliwienia dziewczętom wykorzystywania ich potencjału;

16. z zadowoleniem przyjmuje kampanię prowadzoną przez Unię Afrykańską mającą na celu wyeliminowanie małżeństw dzieci oraz pracę organizacji takich jak Royal Commonwealth Society w zakresie propagowania wzmożonych działań mających na celu położenie kresu małżeństwom dzieci i zwalczanie różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn;

17. podkreśla pilną potrzebę informowania i edukowania mężczyzn i chłopców, a także zdobywania ich wsparcia dla ochrony praw człowieka, w tym praw dzieci i kobiet;

18. zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz ONZ.

¹ Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0379.

² Dz.U. C 289 z 9.8.2016, s. 57.

³ https://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/EN/foraff/131181.pdf

⁴https://eeas.europa.eu/sites/eeas/files/eu_action_plan_on_human_rights_and_democracy_en_2.pdf

⁵ Wodon, Quentin T.; Male, Chata; Nayihouba, Kolobadia Ada; Onagoruwa, Adenike Opeoluwa; Savadogo, Aboudrahyme; Yedan, Ali; Edmeades, Jeff; Kes, Aslihan; John, Neetu; Murithi, Lydia; Steinhaus, Mara; Petroni, Suzanne, Economic Impacts of Child Marriage: Global Synthesis Report, [Skutki ekonomiczne małżeństw dzieci: sprawozdanie podsumowujące], Waszyngton, D.C., Grupa Banku Światowego, 2017 r.