Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 października 2023 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 89034 × 1507 × MIR162 × NK603 × DAS-40278-9 i dziewięć subkombinacji oraz produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (D090638/03 - 2023/2809(RSP))

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2024.1177

Akt nienormatywny

Wersja od: 23 lutego 2024 r.

P9_TA(2023)0337

Zmodyfikowana genetycznie kukurydza MON 89034 x 1507 x MIR162 x NK603 x DAS-40278-9 i dziewięć subkombinacji

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 października 2023 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 89034 x 1507 x MIR162 x NK603 x DAS-40278-9 i dziewięć subkombinacji oraz produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (D090638/03 - 2023/2809(RSP))

(C/2024/1177)

(Dz.U.UE C z dnia 23 lutego 2024 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając projekt decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 89034 x 1507 x MIR162 x NK603 x DAS-40278-9 i dziewięć subkombinacji oraz produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (D090638/03,

- uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy ¹ , w szczególności jego art. 7 ust. 3 i art. 19 ust. 3,

- uwzględniając głosowanie - bez wydania opinii - przeprowadzone 3 lipca 2023 r. przez Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, oraz głosowanie komitetu odwoławczego 8 września 2023 r., w wyniku którego również nie wydano opinii,

- uwzględniając art. 11 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję ² ,

- uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z 4 lipca 2022 r. opublikowaną 12 sierpnia 2022 r. ³ ,

- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje zawierające sprzeciw wobec zatwierdzania organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO) ⁴ ,

- uwzględniając art. 112 ust. 2 i 3 Regulaminu,

- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

A. mając na uwadze, że 31 maja 2018 r. zgodnie z art. 5 i 17 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 przedsiębiorstwo Dow AgroSciences Europe z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie, w imieniu Dow AgroSciences LLC z siedzibą w Stanach Zjednoczonych, zwróciło się do właściwego organu krajowego Niderlandów z wnioskiem o wprowadzenie do obrotu żywności, składników żywności i paszy zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 89034 x 1507 x MIR162 x NK603 x DAS-40278-9 ("kukurydzę poddaną złożonej modyfikacji genetycznej"), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych; mając na uwadze, że wniosek odnosił się również do wprowadzenia do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 89034 x 1507 x MIR162 x NK603 x DAS-40278-9 lub składających się z niej do zastosowań innych niż w żywności i paszy, z wyjątkiem upraw;

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę 1507 x MIR162 x MON810 x NK₆O3 oraz rodzaje genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy łączące dwie lub trzy modyfikacje 1507, MIR162, MON810 i NK603, produktów składających się z wymienionych rodzajów genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 59);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę Bt 11 (SYN-BT011-1), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 66);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 lutego 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję GMB151 (BCS-GM151-6), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 342 z 6.9.2022, s. 22);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 lutego 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę GHB614 (BCS-GH002-5), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 342 z 6.9.2022, s. 29);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 marca 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę GHB811 (BCS-GH811-4), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 347 z 9.9.2022, s. 48);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 marca 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowany rzepak 73496 (DP-073496-4), składających się z niego lub z niego wyprodukowanych (Dz.U. C 347 z 9.9.2022, s. 55);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 6 kwietnia 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87769 x MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 434 z 15.11.2022, s. 42);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 czerwca 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę DP4114 x MON 810 x MIR604 x NK603 oraz rodzaje genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy łączące dwie lub trzy modyfikacje DP4114, MON 810, MIR604 i NK603, produktów składających się z wymienionych rodzajów genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 32 z 27.1.2023, s. 6);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 czerwca 2022 r. w sprawie decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2022/797 z dnia 19 maja 2022 r. zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę NK603 x T25 x DAS-40278-9 oraz subkombinację T25 x DAS-40278-9, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 32 z 27.1.2023, s. 14);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 grudnia 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję A5547-127 (ACS-GM006-4), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 177 z 17.5.2023, s. 2);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2023 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowany rzepak MON 94100 (MON-94100-2), składających się z niego lub z niego wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 (Teksty przyjęte, P9_TA(2023)0063);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 maja 2023 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia Parlamentu (WE) nr 1829/2003 Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę 281-24-236 x 3006-210-23, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P9_TA(2023)0202);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 września 2023 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 87419, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P9_TA(2023)0307);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 września 2023 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę GA21 x T25, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P9_TA(2023)0308).

B. mając na uwadze, że wniosek dotyczył wprowadzenia do obrotu produktów zawierających dwadzieścia pięć subkombinacji kukurydzy poddanej złożonej modyfikacji genetycznej, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych; mając na uwadze, że szesnaście z tych subkombinacji już dopuszczono do obrotu;

C. mając na uwadze, że 4 lipca 2022 r. EFSA przyjął pozytywną opinię w sprawie zezwolenia na kukurydzę poddaną złożonej modyfikacji genetycznej i 12 sierpnia 2022 r. opinia ta została opublikowana;

D. mając na uwadze, że kukurydza poddana złożonej modyfikacji genetycznej zawiera geny nadające odporność na cztery herbicydy (herbicydy na bazie glufosynatu amonowego, herbicydy zawierające glifosat, herbicydy na bazie aryloksyfenoksypropionianu (AOPP) i 2,4-D) oraz wytwarza sześć białek owadobójczych ("toksyny Bt") ⁵ ;

Brak oceny herbicydu uzupełniającego, w tym skumulowanych skutków

E. mając na uwadze, że na mocy rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 503/2013 ⁶  wymagana jest ocena, czy oczekiwane praktyki rolnicze mają wpływ na wyniki badanych punktów końcowych; mając na uwadze, że zgodnie z tym rozporządzeniem wykonawczym ma to szczególne znaczenie w przypadku roślin tolerujących herbicydy;

F. mając na uwadze, że zdecydowaną większość upraw zmodyfikowanych genetycznie poddano modyfikacji genetycznej, aby osiągnąć tolerancję na co najmniej jeden herbicyd uzupełniający spośród herbicydów, które mogą być stosowane w trakcie całej uprawy roślin zmodyfikowanych genetycznie bez powodowania zamierania upraw, jak miałoby to miejsce w przypadku upraw nieodpornych na herbicydy; mając na uwadze, że według licznych badań uprawa genetycznie zmodyfikowanych roślin tolerujących herbicydy prowadzi do większego zużycia herbicydów uzupełniających, co w dużej mierze spowodowane jest pojawieniem się chwastów odpornych na herbicydy ⁷ ;

G. mając na uwadze, że genetycznie zmodyfikowane uprawy odporne na herbicydy zmuszają rolników do stosowania systemu zwalczania chwastów, który jest w dużej mierze lub całkowicie uzależniony od herbicydów, ponieważ wyższa cena nasion zmodyfikowanych genetycznie ma uzasadnienie tylko wtedy, gdy rolnicy kupujący takie nasiona rozpylają również herbicydy uzupełniające; mając na uwadze, że zwiększone uzależnienie od herbicydów uzupełniających w gospodarstwach, w których prowadzi się genetycznie zmodyfikowane uprawy, przyspiesza pojawianie się i rozprzestrzenianie chwastów odpornych na te herbicydy, co sprawia, że konieczne staje się coraz szersze stosowanie herbicydów, prowadzi zatem do powstania błędnego koła;

H. mając na uwadze, że nadmierne uzależnienie od herbicydów przyniesie takie negatywne skutki jak pogorszenie zdrowia gleby, jakości wody oraz różnorodności biologicznej na powierzchni ziemi i pod ziemią, a także większe narażenie ludzi i zwierząt, potencjalnie również w wyniku większych pozostałości herbicydów w żywności i paszy;

I. mając na uwadze, że glufosynat zaliczono do substancji działających szkodliwie na rozrodczość (1B), spełnia on zatem kryteria graniczne określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 ⁸ ; mając na uwadze, że zezwolenie na stosowanie glufosynatu w Unii wygasło 31 lipca 2018 r.;

J. mając na uwadze, że EFSA stwierdził w listopadzie 2015 r., iż jest mało prawdopodobne, aby glifosat był rakotwórczy, a Europejska Agencja Chemikaliów uznała w marcu 2017 r., że nie ma podstaw, by zaliczyć go do substancji rakotwórczych; mając na uwadze, że z kolei Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem, tj. wyspecjalizowana agencja Światowej Organizacji Zdrowia ds. badań nad rakiem, w 2015 r. zaliczyła glifosat do substancji prawdopodobnie rakotwórczych dla ludzi; mając na uwadze, że szereg najnowszych recenzowanych badań naukowych potwierdza możliwe działanie rakotwórcze glifosatu ⁹ ;

K. mając na uwadze, że w zrecenzowanym artykule jednego z ekspertów, który zajmuje się rozwojem zmodyfikowanych genetycznie roślin, postawiono pod znakiem zapytania bezpieczeństwo upraw zmodyfikowanych genetycznie tolerujących 2,4-D ze względu na cytotoksyczne produkty jego rozpadu ¹⁰ ;

L. mając na uwadze, że uznaje się, iż ocena pozostałości herbicydów i ich metabolitów na roślinach zmodyfikowanych genetycznie nie wchodzi w zakres kompetencji panelu EFSA ds. organizmów modyfikowanych genetycznie ("panel EFSA ds. GMO"), w związku z czym procedura wydawania zezwoleń na GMO nie obejmuje takiej oceny; mając na uwadze, że to podejście jest problematyczne, gdyż sama modyfikacja genetyczna może wpływać na sposób, w jaki dana roślina genetycznie zmodyfikowana rozkłada herbicydy uzupełniające, oraz na skład, a tym samym toksyczność metabolitów ¹¹ ;

Nierozstrzygnięte kwestie dotyczące toksyn Bt

M. mając na uwadze, że w szeregu badań zaobserwowano, iż skutki uboczne powstałe w wyniku narażenia na toksyny Bt mogą wpływać na układ odpornościowy, oraz zauważono, że niektóre toksyny Bt mogą wykazywać właściwości adiuwantów ¹² , co oznacza, że mogą nasilać alergenność innych białek, z którymi wchodzą w styczność;

N. mając na uwadze, że w jednym z badań naukowych wykazano, iż toksyczność toksyn Bt może również wzrosnąć wskutek interakcji z pozostałościami po opryskach herbicydami oraz że potrzebne są dalsze badania nad efektami skojarzonymi złożonych modyfikacji genetycznych (uprawy GMO, które zostały zmodyfikowane tak, aby były odporne na herbicydy i wytwarzały insektycydy w postaci toksyn Bt) ¹³ ; mając jednak na uwadze, że uznaje się, iż ocena ewentualnych interakcji pozostałości herbicydów i ich metabolitów z toksynami Bt nie wchodzi w zakres kompetencji panelu EFSA ds. GMO, w związku z czym nie dokonuje się jej podczas oceny ryzyka;

Uprawy Bt: wpływ na organizmy niebędące przedmiotem zwalczania

O. mając na uwadze, że w przeciwieństwie do środków owadobójczych, których stosowanie powoduje narażenie w czasie oprysku i przez ograniczony czas po oprysku, uprawa zmodyfikowanych genetycznie roślin Bt oznacza ciągłe narażenie organizmów zwalczanych i innych niż zwalczane na toksyny Bt;

P. mając na uwadze, że nie można już uznawać za prawidłowe założenia, iż toksyny Bt wykazują jeden specyficzny dla danego celu zwalczania sposób działania, i nie można wykluczyć wpływu na organizmy inne niż zwalczane ¹⁴ ; mając na uwadze doniesienia o różnorodnych skutkach dotykających coraz większą liczbę organizmów innych niż zwalczane; mając na uwadze, że w niedawnym przeglądzie ¹⁵  wymieniono 39 recenzowanych publikacji, w których odnotowano istotny niekorzystny wpływ toksyn Bt na wiele gatunków "spoza obszaru działania";

Uwagi właściwych organów państw członkowskich i zainteresowanych stron

Q. mając na uwadze, że podczas trzymiesięcznego okresu konsultacji państwa członkowskie zgłosiły EFSA wiele krytycznych uwag ¹⁶ ;

R. mając na uwadze, że w szczegółowej analizie przeprowadzonej przez niezależną organizację badawczą stwierdzono między innymi, że dane przekazane przez wnioskodawcę i zaakceptowane przez EFSA są niewystarczające, aby stwierdzić wpływ czynników środowiskowych, zastosowań herbicydów i tła genetycznego na ekspresję genów, metabolizm roślin, skład roślin lub na cechy agronomiczne i fenotypowe; mając na uwadze, że według tejże oceny nie można uznać, iż opinia EFSA spełnia wymogi oceny potencjalnych efektów synergicznych lub antagonistycznych wynikających z połączenia modyfikacji transformacyjnych w odniesieniu do toksykologii ¹⁷ ;

Wypełnianie zobowiązań międzynarodowych Unii

S. mając na uwadze, że unijne zezwolenie na przywóz kukurydzy poddanej złożonej modyfikacji genetycznej zwiększyłoby popyt na tę roślinę uprawną, a tym samym zwiększyłoby narażenie pracowników i środowiska w państwach trzecich; mając na uwadze, że ryzyko zwiększonego narażenia pracowników i środowiska jest szczególnie niepokojące w przypadku zmodyfikowanych genetycznie upraw odpornych na herbicydy, gdyż w uprawach tych stosuje się większe ilości takich środków, w tym glufosynatu;

T. mając na uwadze, że w sprawozdaniu specjalnej sprawozdawczyni Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) ds. prawa do żywności z 2017 r. stwierdzono, że szczególnie w krajach rozwijających się niebezpieczne pestycydy mają katastrofalne skutki dla zdrowia ¹⁸ ; mając na uwadze, że zadanie nr 3.9 w celach zrównoważonego rozwoju ONZ zakłada znaczne obniżenie do 2030 r. liczby zgonów i chorób powodowanych przez niebezpieczne substancje chemiczne oraz zanieczyszczenie i skażenie powietrza, wody i gleby ¹⁹ ;

U. mając na uwadze, że Unia jest stroną Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej, w myśl której strony ponoszą odpowiedzialność za zapewnienie, aby działalność na obszarach ich jurysdykcji lub pod ich kontrolą nie powodowała szkody w środowisku innych państw ²⁰ ;

V. mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 genetycznie zmodyfikowana żywność lub pasza nie może wywierać szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi i zwierząt ani na środowisko naturalne, a przy sporządzaniu decyzji Komisja musi brać pod uwagę wszelkie istotne przepisy prawa Unii oraz inne uzasadnione czynniki istotne dla sprawy; mając na uwadze, że takie uzasadnione czynniki powinny obejmować zobowiązania Unii wynikające z celów zrównoważonego rozwoju ONZ, porozumienia klimatycznego z Paryża i Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej;

Niedemokratyczny proces podejmowania decyzji

W. mając na uwadze, że 3 lipca 2023 r. w wyniku głosowania Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, nie wydano opinii, co oznacza, że zezwolenia nie poparła kwalifikowana większość państw członkowskich; mając na uwadze, że w wyniku głosowania 8 września 2023 r. komitet odwoławczy po raz kolejny nie wydał opinii;

X. mając na uwadze, że Komisja przyznaje, że sytuacja, w której nadal wydaje zezwolenia na wprowadzanie GMO bez uzyskania poparcia kwalifikowanej większości państw członkowskich, jest problematyczna i jest wyjątkiem, jeśli chodzi ogólnie o wydawanie zezwoleń na wprowadzanie produktów, ale stała się normą w procesie podejmowania decyzji o zezwoleniu na wprowadzenie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy;

Y. mając na uwadze, że w trakcie ósmej kadencji Parlament przyjął łącznie 36 rezolucji, w których sprzeciwił się wprowadzeniu do obrotu GMO: do zastosowania w żywności i paszy (33 rezolucje) oraz do uprawy w Unii (trzy rezolucje); mając na uwadze, że w dziewiątej kadencji Parlament przyjął już 34 sprzeciwy wobec wprowadzania GMO do obrotu; mając na uwadze, że w przypadku żadnego z tych GMO nie uzyskano poparcia kwalifikowanej większości państw członkowskich dla zezwolenia na wprowadzenie; mając na uwadze, że do powodów, dla których państwa członkowskie nie popierają zezwoleń, należą brak poszanowania zasady ostrożności w procesie wydawania zezwoleń oraz obawy naukowe związane z oceną ryzyka;

Z. mając na uwadze, że Komisja nadal wydaje zezwolenia na przywóz genetycznie zmodyfikowanych upraw do zastosowania w żywności i paszy, mimo że sama przyznała, że proces ten jest niedemokratyczny, a także mimo braku poparcia ze strony państw członkowskich i mimo sprzeciwu Parlamentu;

1. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji wykracza poza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 1829/2003;

2. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji jest niespójny z prawem Unii, gdyż nie odpowiada celowi rozporządzenia (We) nr 1829/2003 zakładającemu - zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 ²¹  - stworzenie podstawy do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, zdrowia i dobrostanu zwierząt, środowiska naturalnego oraz interesów konsumentów w związku z genetycznie zmodyfikowaną żywnością i paszą, przy jednoczesnym zagwarantowaniu skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego;

3. wzywa Komisję do wycofania projektu decyzji wykonawczej oraz do przedłożenia komitetowi nowego projektu;

4. wzywa Komisję, aby nie zezwalała na uprawę zmodyfikowanych genetycznie roślin tolerujących herbicydy ze względu na związane z tym intensywniejsze stosowanie herbicydów uzupełniających, a tym samym większe ryzyko dla różnorodności biologicznej, bezpieczeństwa żywności i zdrowia pracowników;

5. podkreśla w związku z tym, że zezwalanie na przywóz z przeznaczeniem na żywność lub paszę jakichkolwiek roślin zmodyfikowanych genetycznie, którym nadano tolerancję na herbicydy zakazane w Unii, takie jak glufosynat, jest niezgodne z międzynarodowymi zobowiązaniami Unii wynikającymi m.in. z celów zrównoważonego rozwoju ONZ i Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej, w tym niedawno przyjętych globalnych ram różnorodności biologicznej z Kunmingu/Montrealu ²² ;

6. oczekuje, że Komisja - w trybie pilnym i przed upływem obecnej kadencji parlamentarnej - wywiąże się ze swojego zobowiązania ²³  do przedstawienia wniosku, który zagwarantuje, że niebezpieczne chemikalia zakazane w Unii nie będą produkowane na eksport;

7. wyraża zadowolenie, że w skierowanym do posłów piśmie z 11 września 2020 r. Komisja w końcu przyznała, że przy podejmowaniu decyzji o zezwoleniu na wprowadzenie GMO należy uwzględniać zasady zrównoważonego rozwoju ²⁴ ; jest jednak głęboko rozczarowany, że od tego czasu Komisja wciąż zezwala na przywóz GMO do Unii mimo stałych sprzeciwów Parlamentu i większości państw członkowskich;

8. ponownie apeluje do Komisji o uwzględnianie zobowiązań Unii wynikających z umów międzynarodowych, takich jak porozumienie klimatyczne z Paryża, Konwencja ONZ o różnorodności biologicznej i cele zrównoważonego rozwoju ONZ; ponawia apel o to, by projektom aktów wykonawczych towarzyszyło uzasadnienie wyjaśniające, w jaki sposób zapewnia się w nich przestrzeganie zasady "nie szkodzić" ²⁵ ;

9. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

¹ Dz.U. L 268 z 18.10.2003, s. 1.

² Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13.

³ Opinia naukowa panelu EFSA ds. organizmów modyfikowanych genetycznie dotycząca oceny genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy MON 89034 x 1507 x MIR162 x NK603 x DAS-40278-9 i subkombinacji, z przeznaczeniem do stosowania w żywności i paszy, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 (wniosek EFSA-GMO-NL-2018-151), Dziennik EFSA 2022; 20(8):7451 https://doi.org/10.2903/j.efsa.2022.7451.

⁴ W ósmej kadencji Parlament przyjął 36 rezolucji zawierających sprzeciw wobec zatwierdzania GMO. Ponadto w dziewiątej kadencji Parlament przyjął następujące rezolucje: - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 października 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MZHG0JG (SYN-000JG-2), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 202 z 28.5.2021, s. 11); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 października 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję A2704-12 (ACS-GM005-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 202 z 28.5.2021, s. 15); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 października 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę MON 89034 x 1507 x MON 88017 x 59122 x DAS-40278-9 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie, trzy lub cztery modyfikacje MON 89034, 1507, MON 88017, 59122 i DAS-40278-9 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 202 z 28.5.2021, s. 20); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę LLCotton25 (ACS-GH001-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 2); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 89788 (MON-89788-1), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 7); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 89034 x 1507 x NK603 x DAS-40278-9 oraz subkombinacje MON 89034 x NK603 x DAS-40278-9, 1507 x NK603 x DAS-40278-9 i NK603 x DAS-40278-9, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 12); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę Bt11 x MIR162 x MIR604 x 1507 x 5307 x GA21 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie, trzy, cztery lub pięć modyfikacji Bt11, MIR162, MIR604, 1507, 5307 i GA21 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 18); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 maja 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87708 x MON 89788 x A5547-127, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 323 z 11.8.2021, s. 7); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 listopada 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 87427 x MON 89034 x MIR162 x NK603 oraz genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę łączącą dwie, trzy lub cztery modyfikacje MON 87427, MON 89034, MIR162 i NK603, składających się z tych odmian kukurydzy lub z nich wyprodukowanych oraz uchylającej decyzję wykonawczą Komisji (UE) 2018/1111 na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. C 415 z 13.10.2021, s. 2); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 listopada 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję SYHT0H2 (SYN-000H2-5), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 415 z 13.10.2021, s. 8); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 listopada 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę MON 87427 x MON 87460 x MON 89034 x MIR162 x NK603 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie, trzy lub cztery modyfikacje MON 87427, MON 87460, MON 89034, MIR162 i NK603 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 415 z 13.10.2021, s. 15); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87751 x MON 87701 x MON 87708 x MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 36); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę MON 87427 x MON 89034 x MIR162 x MON 87411 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie lub trzy modyfikacje MON 87427, MON 89034, MIR162 i MON 87411 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 43); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MIR604 (SYN-IR604-5), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 49); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji odnawiającej zezwolenie na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 88017 (MON-88017-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 56); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 89034 (MON-89034-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 63); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 marca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę GHB614 x T304-40 x GHB119, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 (Dz.U. C 474 z 24.11.2021, s. 66); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 marca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MZIR098 (SYN-00098-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 474 z 24.11.2021, s. 74); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję DAS-81419-2, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 45); - rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję DAS-81419-2 x DAS-44406-6, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 52);

⁵ Opinia EFSA, s. 13.

⁶ Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 503/2013 z dnia 3 kwietnia 2013 r. w sprawie wniosków o zatwierdzenie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz zmieniające rozporządzenia Komisji (WE) nr 641/2004 i (WE) nr 1981/2006 (Dz.U. L 157 z 8.6.2013, s. 1).

⁷ Zob. na przykład Bonny, S., "Genetically Modified Herbicide-Tolerant Crops, Weeds, and Herbicides: Overview and Impact" [Genetycznie zmodyfikowane rośliny i chwasty tolerujące herbicydy a herbicydy: przegląd i wpływ], Environmental Management, styczeń 2016 r., 57(1), s. 31-48, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26296738 oraz Benbrook, C.M., "Impacts of genetically engineered crops on pesticide use in the U.S. - the first sixteen years" [Wpływ genetycznie zmodyfikowanych upraw na stosowanie pestycydów w USA - pierwsze szesnaście lat], Environmental Sciences Europe; 28 września 2012 r., tom 24(1), https://enveurope. springeropen.com/articles/10.1186/2190-4715-24-24

⁸ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylające dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG (Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s. 1).

⁹ Zob. na przykład, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1383574218300887, https://academic.oup.com/ije/advance- article/doi/10.1093/ije/dyz017/5382278, https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0219610, and https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6612199/

¹⁰ Lurquin, P.F., "Production of a toxic metabolite in 2, 4-D-resistant GM crop plants" [Powstawanie toksycznego metabolitu w zmodyfikowanych genetycznie roślinach uprawnych odpornych na 2,4-D], 3 Biotech 2016(6), 82, https://doi.org/10.1007/ s13205-016-0387-9.

¹¹ Dzieje się tak istotnie w przypadku glifosatu, jak stwierdzono w opublikowanym przez EFSA "Przeglądzie obowiązujących najwyższych poziomów pozostałości glifosatu zgodnie z art. 12 rozporządzenia (WE) nr 396/2005", Dziennik EFSA 2018; 16(5):5263, s. 12, https://www.efsa.europa.eu/fr/efsajournal/pub/5263.

¹² Zob. Rubio-Infante N., Moreno-Fierros L., "An overview of the safety and biological effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in mammals" [Przegląd bezpieczeństwa i skutków biologicznych toksyn Cry Bacillus thuringiensis u ssaków], Journal of Applied Toxicology, maj 2016, 36(5), s. 630-648, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/jat.3252.

¹³ https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0278691516300722?via%3Dihub

¹⁴ Zob. np. Hilbeck, A., Otto, M., "Specificity and combinatorial effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in the context of GMO environmental risk assessment" [Swoistość i skutki skojarzone toksyn Cry Bacillus thuringiensis w kontekście oceny ryzyka związanego z GMO], Frontiers in Environmental Science 2015, 3:71, https://doi.org/10.3389/fenvs.2015.00071

¹⁵ Hilbeck, A., Defarge, N., Lebrecht, T., B0hn, T., "Insecticidal Bt crops. EFSA's risk assessment approach for GM Bt plants fails by design" [Rośliny owadobójcze Bt. Podejście EFSA do oceny ryzyka związanego ze zmodyfikowanymi genetycznie roślinami Bt nie daje właściwych wyników z powodu przyjętych metod], RAGES 2020, s. 4, https://www.testbiotech.org/sites/default/files/ RAGES_report-Insecticidal%20Bt%20plants.pdf

¹⁶ Uwagi państw członkowskich dostępne za pośrednictwem portalu OpenEFSA: https://open.efsa.europa.eu/

¹⁷ https://www.testbiotech.org/sites/default/files/Testbiotech_Comment_MON%2089034%20x%201507%20x%20MIR162%20x%20NK603%20x%20DAS40278-9_fin.pdf

¹⁸ https://www.ohchr.org/en/documents/thematic-reports/ahrc3448-report-special-rapporteur-right-food

¹⁹ https://indicators.report/targets/3-9/

²⁰ Konwencja ONZ o różnorodności biologicznej, art. 3: https://www.cbd.int/convention/articles/?a=cbd-03

²¹ Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1).

²² W grudniu 2022 r. na COP15 Konwencji Narodów Zjednoczonych o różnorodności biologicznej uzgodniono globalne ramy dotyczące różnorodności biologicznej, które obejmują ogólnoświatowy cel zmniejszenia ryzyka związanego z pestycydami o co najmniej 50 % do 2030 r. (zob.: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/ip_22_7834).

²³ Zgodnie z załącznikiem do komunikatu Komisji z 14 października 2020 r. pt. "Strategia w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności", COM(2020)0667, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/TXT/?uri=COM%3A2020%3A667%3AFIN #document2.

²⁴ https://tillymetz.lu/wp-content/uploads/2020/09/Co-signed-letter-MEP-Metz.pdf.

²⁵ Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2020 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu (Dz.U. C 270 z 7.7.2021, s. 2), ust. 102.