Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 lipca 2018 r. w sprawie dyplomacji klimatycznej (2017/2272(INI)).

1.

przypomina, że skutki zmiany klimatu mają wpływ na wszystkie aspekty życia ludzkiego, zwłaszcza na zasoby globalne i możliwości rozwoju, a także na modele biznesowe, stosunki handlowe i stosunki regionalne; przypomina, że skutki zmiany klimatu pogłębiają brak bezpieczeństwa żywnościowego, zagrożenia dla zdrowia, utratę źródeł utrzymania, przesiedlenia, migrację, ubóstwo, nierówności płci, handel ludźmi, przemoc, brak dostępu do infrastruktury i podstawowych usług, a także mają wpływ na pokój i bezpieczeństwo i coraz bardziej wpływają na życie obywateli UE, stanowiąc również wyzwanie dla społeczności międzynarodowej; podkreśla coraz pilniejszą potrzebę działań w dziedzinie klimatu oraz zwraca uwagę, że przeciwdziałanie zmianie klimatu wymaga wspólnych wysiłków na szczeblu międzynarodowym; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by nieustannie ułatwiały dialog wielostronny, gdyż jest on wyrazem zbiorowej odpowiedzialności za całą planetę, dla obecnych i przyszłych pokoleń; stwierdza, że walka ze zmianą klimatu jest niezbędna dla ochrony praw człowieka;

2.

z zaniepokojeniem odnotowuje pogorszenie wodnych zasobów i ekosystemów na świecie oraz rosnące zagrożenie spowodowane niedoborem wody, zagrożeniami związanymi z wodą i zdarzeniami ekstremalnymi;

3.

potwierdza zaangażowanie UE w realizację porozumienia paryskiego i agendy ONZ 2030, w tym celów zrównoważonego rozwoju; podkreśla potrzebę pełnego i szybkiego wdrożenia porozumienia paryskiego oraz osiągnięcia jego celów łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej oraz przekierowywania przepływów finansowych, a także celów zrównoważonego rozwoju zarówno w UE, jak i na świecie w celu rozwinięcia bardziej zrównoważonej gospodarki i społeczeństwa; ponownie zwraca uwagę na potrzebę ambitnej polityki klimatycznej UE i jej gotowości do znacznego zwiększenia ustalonego na poziomie krajowym wkładu na 2030 r., a także na konieczność opracowania do końca 2018 r. ambitnej i skoordynowanej długofalowej strategii na rzecz osiągnięcia najpóźniej do 2050 r. gospodarki o zerowej emisji dwutlenku węgla netto, zgodnie z zobowiązaniem zapisanym w porozumieniu paryskim, aby utrzymać wzrost średniej temperatury na świecie na poziomie znacznie poniżej 2 ^oC i kontynuować wysiłki w celu ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5 ^oC powyżej poziomów sprzed epoki przemysłowej; wzywa Komisję, aby uwzględniła w tej długoterminowej strategii poglądy wszystkich podmiotów, które mogą się do niej przyczynić lub mogą odczuć jej skutki;

4.

podkreśla znaczenie ambitnej unijnej polityki klimatycznej w celu uniknięcia dalszego wzrostu temperatury oraz aby UE mogła działać jako wiarygodny i rzetelny partner wobec państw trzecich; wzywa Komisję i państwa członkowskie do odgrywania aktywnej i konstruktywnej roli w ramach dialogu "Talanoa" w 2018 r. i podczas COP 24, ponieważ rok 2018 będzie miał kluczowe znaczenie dla realizacji porozumienia paryskiego; wzywa UE do wykazania się zaangażowaniem na rzecz ambitnej polityki klimatycznej, która pomoże jej dawać przykład i poprzeć zdecydowane zobowiązania na rzecz łagodzenia zmiany klimatu ze strony innych państw;

5.

ubolewa z powodu ogłoszenia przez prezydenta USA decyzji o wycofaniu się z porozumienia paryskiego; potwierdza, że UE ma obowiązek i szansę przyjęcia wiodącej roli w globalnych działaniach w dziedzinie klimatu oraz do rozwinięcia jej wysiłków na rzecz dyplomacji klimatycznej w celu zawarcia silnego sojuszu krajów i podmiotów, które będą nadal popierać i realizować cele ograniczenia globalnego ocieplenia do znacznie poniżej 2 ^oC, kontynuując jednocześnie starania na rzecz ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5 ^oC zgodnie z zaleceniem Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC); podkreśla jednak znaczenie ścisłej współpracy z rządem Stanów Zjednoczonych, a w szczególności ze stanami i miastami USA;

6.

podkreśla, że wiarygodność UE w walce ze zmianą klimatu zależy od ścisłej i pełnej realizacji jej własnej polityki klimatycznej;

7.

podkreśla, że polityka zagraniczna UE powinna rozwinąć możliwości monitorowania zagrożeń związanych ze zmianą klimatu, w tym zapobieganie kryzysom i uwrażliwienie na konflikty; uważa, że istotne i szybkie działania w dziedzinie klimatu przyczyniają się znacząco do zapobiegania konfliktom społecznym i ekonomicznym oraz zagrożeniom bezpieczeństwa, a także do zapobiegania konfliktom i niestabilności, a w konsekwencji poważnym kosztom politycznym, społecznym i ekonomicznym; podkreśla w związku z tym znaczenie uwzględniania dyplomacji klimatycznej w unijnych strategiach zapobiegania konfliktom, które poszerzają i dostosowują zakres unijnych misji i programów w krajach trzecich oraz na obszarach konfliktów; przypomina, że podążanie w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym i o zerowej emisji dwutlenku węgla netto przyczyni się do dobrobytu i większej równości, pokoju i bezpieczeństwa ludzi zarówno w UE, jak i poza nią, ponieważ zmiana klimatu często może prowadzić do nowej niestabilności i konfliktów lub zaognić istniejące, a także może pogłębiać istniejące nierówności lub tworzyć nowe, ze względu na niedobór zasobów, brak możliwości ekonomicznych, utratę gruntów w wyniku wzrostu poziomu mórz lub przedłużających się susz, niestabilną strukturę zarządzania, niedobory wody i żywności oraz pogorszenie warunków życia;

8.

z zaniepokojeniem podkreśla w szczególności pogorszenie stanu ekosystemów i obniżenie się poziomu zasobów wodnych, a także rosnące zagrożenie niedoborem wody i związane z tym ryzyko, jak również ekstremalne zjawiska pogodowe i klimatyczne, których częstotliwość i katastrofalne skutki wzrastają, w związku z czym konieczne jest silniejsze powiązanie przystosowania się do zmiany klimatu ze zmniejszaniem ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi;

9.

ponadto zauważa z zaniepokojeniem, że w niewystarczającym stopniu podkreśla się rolę gleby jako elementu systemu klimatycznego oraz jej znaczenie w redukcji emisji gazów cieplarnianych i przystosowaniu się do skutków zmiany klimatu; wzywa UE do opracowania ambitnej strategii, która powinna stać się elementem dyplomacji klimatycznej;

10.

podkreśla, że ze względu na topnienie polarnych czap lodowych i podnoszący się poziom mórz ludzie zamieszkujący wybrzeża lub małe państwa wyspiarskie znajdują się w szczególnym niebezpieczeństwie; wzywa Komisję i państwa członkowskie do ochrony i zachowania tej przestrzeni życiowej poprzez ułatwianie realizacji ambitnych celów łagodzenia zmiany klimatu oraz wielostronnych środków ochrony wybrzeża;

11.

uznaje, ze zmiana klimatu oznacza pogorszenie warunków, które prowadzą do migracji na obszarach szczególnie narażonych, i przypomina, że migracja w przyszłości wzrośnie, jeżeli negatywne skutki zmiany klimatu nie spotkają się z odpowiednią reakcją; wzywa UE, aby poparła rozpoczęcie rozmów na szczeblu ONZ mających na celu przygotowanie konkretnych propozycji w odpowiedzi na przemieszczanie się ludności przewidziane w związku ze zmianą klimatu, i podkreśla, że wszelkie działania międzynarodowe powinny koncentrować się na rozwiązaniach regionalnych służących uniknięciu niepotrzebnych migracji na dużą skalę;

12.

wzywa państwa członkowskie, by wykazały się postępowym przywództwem w toczących się negocjacjach w sprawie globalnej umowy na rzecz bezpiecznej, uporządkowanej i legalnej migracji, przygotowywanej pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych i w oparciu o Deklarację nowojorską w sprawie uchodźców i migrantów z 2016 r., w której przyznano, że ogromne rzesze ludzi przemieszczają się "w reakcji na negatywne skutki zmiany klimatu";

13.

z zadowoleniem przyjmuje pluralistyczny charakter procesu UNFCCC; uważa, że zapewnienie skutecznego uczestnictwa wymaga zajęcia się kwestią partykularnych lub sprzecznych interesów; popiera inicjatywę rządów reprezentujących większość światowej populacji, by prowadzić specjalną politykę zapobiegania konfliktom interesów, i wzywa Komisję do konstruktywnego zaangażowania się w ten proces;

14.

wzywa Komisję do opracowania programów mających na celu uświadomienie obywatelom UE związku między zmianami klimatycznymi a migracją, ubóstwem i konfliktami dotyczącymi dostępu do zasobów;

15.

podkreśla, że wszelka inicjatywa podejmowana przez UE w dziedzinie środowiska musi mieć podstawę w uprawnieniach ustawodawczych ustanowionych w traktatach i że unijna demokracja parlamentarna musi nadal odgrywać kluczową rolę podczas opracowywania wszelkich wniosków mających na celu promowanie środków międzynarodowych służących ochronie środowiska;

16.

odnotowuje, że UE i jej państwa członkowskie są głównym źródłem publicznego finansowania działań związanych ze zmianą klimatu i że jest to ważny i budujący zaufanie instrument wspierający przystosowanie się do zmiany klimatu i łagodzenie jej skutków w innych krajach; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by w dalszym ciągu zapewniały znaczące wkłady finansowe oraz aktywnie wspierały uruchomienie międzynarodowego finansowania działań związanych ze zmianą klimatu ze źródeł publicznych innych krajów oraz ze źródeł prywatnych; z zadowoleniem przyjmuje deklaracje ze szczytu ONE Planet w dniu 12 grudnia 2017 r.,

17.

podkreśla, że globalne przechodzenie do gospodarki i społeczeństwa o zerowej emisji dwutlenku węgla netto, odpornych na zmianę klimatu, wymaga znacznych inwestycji w transformację; zaznacza, że rządy muszą stworzyć sprzyjające warunki do przekierowania przepływów kapitału do zrównoważonych inwestycji oraz unikania aktywów osieroconych, w oparciu o wnioski grupy ekspertów wysokiego szczebla ds. zrównoważonego finansowania i zgodnie z komunikatem Komisji w sprawie zrównoważonych finansów (COM(2018)0097); uważa, że system finansowy wymaga wkładu w realizację celów porozumienia paryskiego, a także celów zrównoważonego rozwoju; jest przekonany, że system finansowy UE, który przyczynia się do łagodzenia zmiany klimatu oraz pobudza inwestycje w czyste technologie i zrównoważone rozwiązania, będzie wzorem do naśladowania dla innych krajów i może pomóc im wdrożyć podobne systemy;

18.

podkreśla, że istotne jest, by UE zajmowała jednolite stanowisko na wszystkich forach międzynarodowych, i apeluje do Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz do Komisji, by skoordynowali wspólne starania UE na rzecz zaangażowania we wdrażanie porozumienia paryskiego; zachęca UE do rozważenia sposobów dalszego podniesienia poziomu ambicji porozumienia paryskiego; podkreśla, że konieczne jest opracowanie kompleksowej strategii na rzecz dyplomacji klimatycznej UE i uwzględnienie klimatu we wszystkich dziedzinach działań zewnętrznych UE, w tym w obszarze handlu, współpracy na rzecz rozwoju i pomocy humanitarnej; podkreśla znaczenie wzmocnienia wymiaru społecznego, a także włączenia perspektywy płci oraz podejścia opartego na prawach człowieka we wszystkie przyszłe negocjacje wielostronne;

19.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do podniesienia świadomości międzynarodowej na temat zmiany klimatu poprzez skoordynowane strategie komunikacji i działania mające na celu zwiększenie poparcia społecznego i politycznego; apeluje w szczególności o osiągnięcie międzynarodowego zrozumienia zależności między zmianą klimatu a nierównościami społecznymi, migracją, głodem i ubóstwem, a także faktu, że globalne działania w dziedzinie klimatu mogą w znacznym stopniu przyczynić się do rozwiązania tych problemów;

20.

uważa, ze postęp technologiczny, do ktorego impulsem będzie wspólny wysiłek polityczny, będzie kluczowy dla osiągnięcia celów porozumienia paryskiego, oraz że w związku z tym należy również wziąć pod uwagę rolę unijnej dyplomacji naukowej jako elementu globalnej strategii na rzecz dyplomacji klimatycznej, przez wspieranie i finansowanie badań związanych ze zmianą klimatu;

21.

przypomina, że jak wskazano w zielonej księdze Komisji pt. "Adaptacja do zmian klimatycznych w Europie - warianty działań na szczeblu UE" (COM(2007)0354), regiony Europy najbardziej podatne na zmiany klimatu to południe Europy i basen Morza Śródziemnego, obszary górskie i wybrzeża, gęsto zaludnione obszary zalewowe, Skandynawia i Arktyka; dlatego też wzywa UE do wpierania programów badawczo-rozwojowych, które będą angażowały za każdym razem odpowiednie państwa członkowskie, zgodnie z art. 185 TFUE;

22.

jako dobry przykład dyplomacji naukowej funkcjonującej zgodnie z celami wymienionymi w poprzednim ustępie uwypukla inicjatywę PRIMA (partnerstwo w dziedzinie badań i innowacji w regionie Morza Śródziemnego), która koncentruje się na rozwoju i stosowaniu innowacyjnych rozwiązań w produkcji żywności i zaopatrywaniu basenu Morza Śródziemnego w wodę; zwraca się do Komisji o zacieśnienie współpracy, udzielanie niezbędnego wsparcia i zagwarantowanie ciągłości inicjatywy, a także innych podobnych inicjatyw; apeluje o nową inicjatywę na podstawie art. 185 TFUE, która będzie konkretnie nakierowana na cele dyplomacji naukowej UE;

23.

wzywa do koordynacji planów działania Unii w sprawie dyplomacji energetycznej i wodnej z dyplomacją klimatyczną, wzmacniając synergię i zwiększając liczbę wspólnych przedsięwzięć, w stosownych przypadkach, między elementami należącymi do szczebla UE i tymi realizowanymi przez państwa członkowskie;

24.

apeluje o większe zaangażowanie Parlamentu i o wskazanie w ramach rocznego procesu, zainicjowanego przez Komisję i ESDZ i prowadzonego we współpracy z państwami członkowskimi, priorytetów dyplomacji klimatycznej UE w danym roku oraz o przedstawienie konkretnych zaleceń w sprawie wypełnienia luk w zdolnościach;

25.

zobowiązuje się do sformułowania własnego stanowiska i zaleceń dotyczących nowej długoterminowej strategii UE sięgającej połowy stulecia, która powinna zostać rozważona przez Komisję i Radę przed przedłożeniem jej UNFCCC;

26.

wyraża zamiar zainicjowania procesu, który przyczyni się do tych wysiłków za pomocą regularnych sprawozdań na temat działań, osiągnięć i porażek UE w zakresie dyplomacji klimatycznej; sprawozdania okresowe powinny zawierać jasne poziomy odniesienia w tym zakresie;

27.

podkreśla istotną rolę dyplomacji parlamentarnej w walce ze zmianą klimatu; zobowiązuje się do lepszego wykorzystania swej roli międzynarodowej i przynależności do międzynarodowych sieci parlamentarnych, do rozwinięcia działań klimatycznych w ramach prac oraz wizyt swych delegacji, szczególnie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz Komisji Spraw Zagranicznych, podczas europejskich i międzynarodowych posiedzeń międzyparlamentarnych oraz w ramach platform dialogu z parlamentami krajowymi i podmiotami szczebla niższego niż krajowy / podmiotami niepaństwowymi i społeczeństwem obywatelskim, każdorazowo dokładając starań, aby uwzględniono odpowiednią perspektywę płci;

28.

apeluje o zwiększenie przydziału zasobów ludzkich i finansowych w ESDZ i Komisji, by lepiej odzwierciedlić silne zaangażowanie na rzecz dyplomacji klimatycznej oraz większy udział w tym obszarze; wnosi, by ESDZ uwzględniła dyplomację klimatyczną w programach delegacji UE podczas spotkań z ich odpowiednikami z państw trzecich oraz organizacji międzynarodowych i regionalnych, a także by koordynowała wysiłki na rzecz dyplomacji klimatycznej w każdej delegacji UE z przedstawicielstwami państw członkowskich w państwach trzecich oraz nadała im strategiczne znaczenie; wzywa zatem do uwzględnienia punktu kontaktowego ds. zmian klimatu w głównych delegacjach UE w krajach trzecich i większej liczby ekspertów ds. klimatu na etapie tworzenia w delegacjach UE mieszanych stanowisk;

29.

podkreśla, że związane z klimatem wydatki w budżecie UE mogą tworzyć wysoką wartość dodaną i powinny zostać znacznie zwiększone w celu odzwierciedlenia rosnącego znaczenia i pilnego charakteru działań na rzecz klimatu i potrzeby dalszych działań w ramach dyplomacji klimatycznej; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do zwiększenia w następnych wieloletnich ramach finansowych (WRF) wydatków związanych z dyplomacją klimatyczną oraz do zatwierdzenia przeznaczania co najmniej 30 % środków na wydatki związane z klimatem, zgodnie z zaleceniem Parlamentu zawartym w jego rezolucji z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie następnych WRF: przygotowanie stanowiska Parlamentu dotyczącego WRF na okres po 2020 r. 8 oraz do dostosowania całego budżetu UE do celów porozumienia paryskiego i celów zrównoważonego rozwoju, tak aby wydatki budżetowe nie były sprzeczne z wysiłkami na rzecz klimatu; zauważa w tym kontekście, że w szczególności wrażliwe sektory (jak rolnictwo, przemysł, energetyka i transport) będą musiały dołożyć większych starań podczas przechodzenia na zieloną gospodarkę; apeluje o lepsze wykorzystanie innych funduszy UE w celu zapewnienia efektywnego gospodarowania zasobami, zoptymalizowanych wyników i zwiększonego wpływu unijnych działań i inicjatyw;

30.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby w ramach dwustronnych umów z państwami partnerskimi rozwijały współpracę w sektorze ochrony środowiska w celu wspierania strategii politycznych na rzecz zrównoważonego rozwoju opartych na efektywności energetycznej i energii ze źródeł odnawialnych;

31.

wzywa Komisję do pełnego odzwierciedlenia wymiaru globalnego, w tym celów dyplomacji klimatycznej UE, w jej przyszłych komunikatach w sprawie przyszłości unijnej polityki energetycznej i klimatycznej oraz w sprawie długoterminowej strategii UE na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych; zachęca również Komisję i ESDZ do dalszego rozwijania długoterminowej wizji w celu przedstawienia wspólnego komunikatu wyjaśniającego ich rozumienie dyplomacji klimatycznej UE, a także strategiczne podejście do działań na rzecz dyplomacji klimatycznej UE, w ciągu 12 miesięcy od przyjęcia niniejszego sprawozdania, z uwzględnieniem opisanego w nim podejścia Parlamentu;

32.

wzywa ESDZ i Komisję do zwiększenia koordynacji wewnętrznej w zakresie wysiedleń wywołanych zmianą klimatu poprzez powołanie zespołu ekspertów, którego zadaniem będzie badanie zmian klimatycznych i migracji za pośrednictwem międzyagencyjnej grupy zadaniowej;

33.

podkreśla, że wzmocnienie pozycji kobiet oraz pełne i równe uczestnictwo kobiet i ich wiodąca rola mają kluczowe znaczenie dla działań w dziedzinie klimatu; wzywa UE i państwa członkowskie do uwzględnienia zagadnień dotyczących płci w polityce w zakresie klimatu oraz do przyjęcia podejścia uwzględniającego aspekt płci, ponieważ zmiany klimatu często pogłębiają nierówności między płciami i pogarszają sytuację kobiet, a także wspiera udział kobiet ze społeczności tubylczych i obrońców praw kobiet w ramach konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC), ponieważ ich wiedza na temat zarządzania zasobami naturalnymi ma zasadnicze znaczenie w walce ze zmianami klimatu;

34.

podkreśla, że UE i jej państwa członkowskie muszą być aktywnymi partnerami w organizacjach i forach międzynarodowych (takich jak ONZ, UNFCCC, Forum Polityczne Wysokiego Szczebla ds. Zrównoważonego Rozwoju (HPfl), Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka (OHCHR), Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO), Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), NATO, Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO), Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO), Rada Arktyczna oraz G-7 i G-20) oraz współpracować ściśle z organizacjami regionalnymi (takimi jak Unia Afrykańska (UA), Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS), Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN), Grupa Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP), MERCOSUR oraz Rada Współpracy Państw Zatoki (GCC)), tak by rozwijać globalne partnerstwa i zapewnić realizację porozumienia paryskiego oraz celów zrównoważonego rozwoju, jednocześnie chroniąc, wzmacniając i dalej rozwijając systemy współpracy wielostronnej;

35.

wzywa UE i państwa członkowskie do większego uwzględniania działań na rzecz klimatu w programie szczytów i spotkań grupy G-20, a także w programie spotkań dwustronnych członków grupy G-20, jak również do nawiązania współpracy z krajami rozwijającymi się, takimi jak Grupa 77 ONZ (G-77) i inne mniejsze sieci, jak np. Sojusz Małych Państw Wyspiarskich (AOSIS);

36.

wzywa państwa członkowskie do zwiększenia swojego zaangażowania w ramach Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) zgodnie z celami porozumienia paryskiego; podkreśla również potrzebę podjęcia przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO) szybkich i odpowiednich dodatkowych działań w celu umożliwienia wniesienia przez międzynarodową żeglugę sprawiedliwego wkładu w walkę ze zmianami klimatycznymi;

37.

apeluje do Komisji, by włączyła zmianę klimatu do międzynarodowych umów handlowych i inwestycyjnych oraz by uzależniła przyszłe umowy handlowe od ratyfikacji i wdrożenia porozumienia paryskiego; w związku z tym wzywa Komisję do przeprowadzenia, w stosownych przypadkach, kompleksowej oceny spójności obowiązujących umów z porozumieniem paryskim; apeluje do Komisji, by usprawniła instrumenty i programy finansowe w celu zapewnienia spójności, wspierania krajów trzecich w walce ze zmianą klimatu i zwiększenia skuteczności działań UE w dziedzinie klimatu; zaleca sporządzenie i systematyczne uwzględnianie obowiązkowej zasadniczej klauzuli dotyczącej zmiany klimatu w umowach międzynarodowych, w tym w umowach handlowo-inwestycyjnych, w odniesieniu do wzajemnego zobowiązania się do ratyfikowania i wdrożenia porozumienia paryskiego, tym samym wspierając europejski i międzynarodowy proces dekarbonizacji;

38.

popiera stałe i aktywne zaangażowanie UE w koalicję o wysokim poziomie ambicji, wraz z jej państwami członkowskimi, w celu podkreślenia ich determinacji do konstruktywnego wdrażania porozumienia paryskiego, poprzez dokończenie solidnego zbioru przepisów w 2018 r. oraz owocny dialog "Talanoa" na COP 24, którego celem jest zmotywowanie innych państw do przyłączenia się do tych wysiłków i ustanowienie grupy liderów ds. klimatu w kilku nadchodzących latach, którzy będą gotowi zwiększyć swoje cele klimatyczne zgodnie z celami porozumienia paryskiego, tak aby ustanowić wspólne przywództwo w celu wspólnego doprowadzenia do włączenia problematyki klimatu do różnych aspektów polityki zagranicznej, w tym handlu, reformy międzynarodowych instytucji finansowych i bezpieczeństwa;

39.

dostrzega znaczenie skutecznych i wydajnych działań, strategii i planów przystosowawczych, w tym stosowania rozwiązań opartych na ekosystemach w celu zwiększenia zdolności przystosowawczych, wzmocnienia odporności i zmniejszenia wrażliwości na skutki zmiany klimatu w kontekście porozumienia paryskiego;

40.

podkreśla szczególną wrażliwość ekosystemów Arktyki na zmiany klimatu, biorąc pod uwagę fakt, że w ostatnich kilku dziesięcioleciach temperatura w Arktyce rosła w tempie około dwukrotnie szybszym od średniej światowej; przyznaje, że zanieczyszczenia pojawiające się w klimacie Arktyki pochodzą przede wszystkim ze źródeł emisji znajdujących się w Azji, Ameryce Północnej i Europie, i że środki redukcji emisji podejmowane w UE odgrywają dlatego wielką rolę w zapobieganiu zmianie klimatu Arktyki; uważa, że należy również uwzględnić wykazywane zainteresowanie Arktyką i jej zasobami ze względu na zmieniające się środowisko naturalne tego obszaru oraz rosnące znaczenie geopolityczne Arktyki; uważa, że silne, zdrowe i zrównoważone ekosystemy Arktyki zamieszkiwane przez dobrze prosperujące społeczności mają strategiczne znaczenie dla politycznej i gospodarczej stabilności Europy i świata; uważa, że należy wreszcie wdrożyć formalny status UE jako obserwatora w Radzie Arktycznej;

41.

podkreśla odpowiedzialność UE i innych krajów rozwiniętych - bowiem w przeszłości w znaczącym stopniu przyczyniły się do globalnego ocieplenia - za okazanie większej solidarności wobec państw znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, głównie znajdujących się na globalnym Południu i krajów wyspiarskich, najbardziej dotkniętych zmianą klimatu, oraz za zapewnienie stałego wsparcia w celu zwiększenia ich odporności, przyczyniania się do zmniejszania ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi, w tym poprzez ochronę przyrody i przywracanie ekosystemów, które odgrywają ważną rolę w regulowaniu klimatu, oraz udzielanie pomocy przy usuwaniu szkód związanych ze zmianą klimatu, a także za poprawę środków dostosowawczych i w zakresie odporności dzięki odpowiedniemu wsparciu finansowemu i działaniom w zakresie budowania zdolności, w szczególności poprzez partnerstwa na rzecz ustalonego na poziomie krajowym wkładu; zauważa, że państwa znajdujące się w niekorzystnej sytuacji są kluczowymi partnerami, jeśli chodzi o dążenie do ambitnych działań na rzecz klimatu na szczeblu międzynarodowym, ze względu na egzystencjalne zagrożenie, jakie stanowią dla nich zmiany klimatu;

42.

apeluje do UE i państw członkowskich, by wsparły wysiłki mniej zamożnych krajów w celu zmniejszenia ich zależności od paliw kopalnych i zapewnienia większego dostępu do przystępnej cenowo energii odnawialnej, a także poprzez programy wspierania dostępu do nauki, technologii i innowacji zgodnie z celem zrównoważonego rozwoju nr 17, jak również informowanie ich o dostępnych technologiach monitorowania i ochrony środowiska i obywateli, takich jak sztandarowy program kosmiczny Copernicus i jego usługa w zakresie zmiany klimatu; podkreśla możliwości, jakie oferuje unijny plan inwestycji zewnętrznych w zakresie stymulowania korzystnych dla klimatu inwestycji i wspierania zrównoważonego rozwoju; podkreśla, jak ważne jest, by agencje humanitarne opracowały długoterminową perspektywę swoich działań w oparciu o ugruntowaną wiedzę na temat skutków zmian klimatu na szczególnie narażonych obszarach; wzywa również Komisję do opracowania kompleksowej strategii promowania na szczeblu światowym doskonałości UE w zakresie zielonych technologii;

43.

podkreśla potrzebę usprawnienia polityki UE w celu odpowiedniego reagowania na takie sytuacje, jak brak wody i żywności, które prawdopodobnie będą częściej pojawiać się w przyszłości; przypomina, że takie braki podstawowej żywności stanowiłyby poważne długoterminowe wyzwanie w zakresie bezpieczeństwa, które mogłoby zniweczyć inne osiągnięcia polityki rozwojowej UE;

44.

wzywa UE do nadania priorytetowego charakteru pomocy w postaci dotacji i transferu technologii do najuboższych krajów w celu ułatwienia im transformacji sektora energetycznego;

45.

zaleca, by UE pogłębiła swą współpracę strategiczną na szczeblu państwowym i niepaństwowym poprzez dialogi i partnerstwa na rzecz rozwoju o zerowej emisji z gospodarkami wschodzącymi i innymi krajami, które mają duży wpływ na globalne ocieplenie, lecz mają również decydujące znaczenie dla światowych działań na rzecz klimatu; odnotowuje w tym kontekście, że klimat może być punktem wyjścia do kontaktów dyplomatycznych z tymi partnerami, którzy uznają inne kwestie za wysoce kontrowersyjne, i tym samym może umożliwić krzewienie stabilności i pokoju; wzywa UE do dzielenia się z partnerami doświadczeniami i wnioskami w zakresie polityki w celu przyspieszenia realizacji porozumienia paryskiego; wzywa UE do zainicjowania specjalnych dyskusji panelowych w celu omówienia polityki w zakresie klimatu i zrównoważonego rozwoju oraz do nawiązania dialogu gospodarczego i technologicznego na temat rozwiązań przejściowych i w zakresie budowania odporności, w tym na posiedzeniach ministerialnych wysokiego szczebla; wzywa UE do rozwijania i wspierania partnerstw w dziedzinach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, w tym ścieżek rozwoju do 2050 r., zrównoważonej reformy finansów, czystego transportu, rynków uprawnień do emisji dwutlenku węgla i innych instrumentów ustalania cen emisji dwutlenku węgla poza Europą w celu ograniczenia emisji w skali światowej i stworzenia równych warunków działania dla wszystkich sektorów gospodarki;

46.

wzywa UE do odegrania wiodącej roli w rozwijaniu międzynarodowych i regionalnych partnerstw w zakresie rynków emisji zgodnie z art. 6 porozumienia paryskiego oraz do wykorzystania swej wiedzy fachowej przy tworzeniu, dostosowywaniu i prowadzeniu unijnego systemu handlu emisjami (ETS), a także związanych z nim doświadczeń w łączeniu ETS ze szwajcarskim rynkiem uprawnień do emisji dwutlenku węgla; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania rozwoju mechanizmów ustalania cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla w państwach trzecich i regionach oraz do wspierania współpracy międzynarodowej, tak aby w perspektywie średnioterminowej były one w dużej mierze kompatybilne, a także, w perspektywie długoterminowej, w celu utworzenia międzynarodowego rynku emisji; w tym kontekście podkreśla udaną współpracę między UE a Chinami w ostatnich latach, umożliwiającą wprowadzenie w grudniu 2017 r. ogólnokrajowego systemu handlu uprawnieniami do emisji w Chinach; czeka na wyniki prowadzonych prac, które mają kluczowe znaczenie dla dobrego funkcjonowania systemu; wzywa UE do stałego wspierania chińskich ambicji w zakresie handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla oraz do zacieśnienia przyszłej współpracy w celu stworzenia równych warunków działania na całym świecie;

47.

wzywa UE do aktywnego promowania na szczeblu międzynarodowym asertywnej polityki zmniejszania emisji gazów cieplarnianych, np. poprzez wprowadzenie norm wartości granicznych emisji i natychmiastowych działań w zakresie ograniczenia emisji w sektorze międzynarodowego transportu morskiego i lotniczego;

48.

uważa, że konieczne są dalsze prace nad rozwojem środków dostosowawczych na granicach dotyczących emisji dwutlenku węgla jako dźwigni dla dalszych wysiłków wszystkich krajów na rzecz realizacji celów zapisanych w porozumieniu paryskim;

49.

zaleca UE, aby wraz z ONZ propagowała inicjatywę na rzecz zacieśnienia współpracy na szczeblu światowym w celu rozwiązania problemu burz piaskowych, który, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie, zaostrza już istniejące napięcia i prowadzi do powstawania kolejnych; podkreśla, że burze te powodują poważny uszczerbek na zdrowiu oraz wyczerpują i tak już ograniczone zasoby wodne w regionie Bliskiego Wschodu; w związku z tym wzywa UE do współpracy z ONZ w zakresie poprawy systemów monitorowania i ostrzegania;

50.

apeluje, by ESDZ, Komisja i państwa członkowskie skoncentrowały swój dialog strategiczny w sprawie energii z krajami eksportującymi paliwa kopalne w szerszym sąsiedztwie UE na współpracy na rzecz energii niskoemisyjnej oraz modelach rozwoju gospodarczego o zerowej emisji w celu krzewienia pokoju, zwiększenia bezpieczeństwa ludzkiego i dobrobytu w Europie i na świecie;

51.

wzywa ESDZ, Komisję i państwa członkowskie do pełnego dostosowania międzynarodowych dialogów politycznych i współpracy z krajami partnerskimi do celów porozumienia paryskiego oraz do ambicji UE, aby stać się światowym liderem w dziedzinie odnawialnych źródeł energii;

52.

uważa, że istotne jest, by UE podtrzymywała wysiłki na rzecz ponownego włączenia USA do współpracy wielostronnej w zakresie działań w dziedzinie klimatu, zachęcając je do respektowania porozumienia paryskiego bez narażenia na szwank jego ambitnych celów; uważa, że dialog parlamentarny i współpraca z lokalnymi władzami są kluczowymi instrumentami służącymi temu celowi;

53.

zwraca uwagę, że negocjacje w sprawie brexitu oraz przyszłe stosunki ze Zjednoczonym Królestwem muszą odzwierciedlać potrzebę stałej współpracy na rzecz dyplomacji klimatycznej;

54.

zauwaza, ze regiony i miasta odgrywają coraz większą rolę w zrownowazonym rozwoju, ponieważ są bezpośrednio dotknięte zmianami klimatycznymi, ich rozwój ma bezpośredni wpływ na klimat oraz ponieważ stają się coraz bardziej aktywne w łagodzeniu zmian klimatycznych i przystosowywaniu się do nich, czasami w świetle przeciwstawnych polityk ich rządów krajowych; ponownie podkreśla kluczowe znaczenie miast i regionów w odniesieniu do wprowadzania innowacji i środków w zakresie ochrony środowiska, wykorzystania ekologicznych technologii, inwestowania w umiejętności, szkolenia oraz zwiększanie konkurencyjności poprzez rozwój czystych technologii na szczeblu lokalnym; wzywa zatem UE do dalszego pogłębienia kontaktów z władzami lokalnymi i regionalnymi oraz społecznościami tubylczymi w państwach trzecich oraz krajach i terytoriach zamorskich w celu rozwinięcia współpracy tematycznej i sektorowej między miastami i regionami zarówno w UE, jak i poza nią, w celu rozwoju inicjatyw w zakresie dostosowania i odporności oraz wzmocnienia modeli zrównowazonego rozwoju i planów redukcji emisji w kluczowych sektorach, takich jak energia, przemysł, technologia, rolnictwo i transport, zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich, np. poprzez programy partnerskie, program międzynarodowej współpracy miast, wspieranie platform takich jak porozumienie burmistrzów oraz tworzenie nowych forów wymiany najlepszych praktyk; wzywa UE i państwa członkowskie do wspierania działań podmiotów regionalnych i lokalnych na rzecz wprowadzenia ustalonych na szczeblu regionalnym i lokalnym wkładów (podobnych do wkładów ustalonych na szczeblu krajowym), jeśli dzięki temu procesowi można zwiększyć poziom ambicji w zakresie przeciwdziałania zmianie klimatu; odnotowuje rolę, jaką delegacje UE w państwach trzecich mogą odegrać w tym względzie;

55.

zauważa również, że rosnąca urbanizacja widoczna w wielu częściach świata zaostrza istniejące wyzwania spowodowane zmianami klimatycznymi z powodu zwiększonego zapotrzebowania na zasoby, takie jak energia, grunty i woda, oraz przyczynia się do dalszego pogarszania się problemów środowiskowych w wielu aglomeracjach w UE i poza nią, takich jak zanieczyszczenie powietrza i zwiększona ilość odpadów; stwierdza, że dalsze skutki zmian klimatu, takie jak ekstremalne zjawiska pogodowe, susze i degradacja gleby, są często odczuwalne zwłaszcza na obszarach wiejskich; jest zdania, że należy poświęcić władzom lokalnym szczególną uwagę i zapewnić im wsparcie, aby mogły one stawić czoła tym wyzwaniom, zwiększyć swoją odporność i przyczynić się do wysiłków na rzecz łagodzenia skutków zmian klimatu poprzez opracowanie nowych form dostaw energii i koncepcji transportu;

56.

podkreśla znaczenie współpracy transgranicznej między państwami członkowskimi a krajami partnerskimi, zwłaszcza w zakresie ocen oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, zgodnie z odpowiednimi normami i konwencjami międzynarodowymi, szczególnie z przyjętymi przez EKG ONZ konwencjami z Espoo, z Aarhus i konwencją wodną;

57.

apeluje do UE i państw członkowskich, by rozwinęły kontakty ze społeczeństwem obywatelskim na całym świecie, jako podmiotem w zakresie działań na rzecz klimatu, a także zwiększyły wsparcie nań przeznaczone, zawarły sojusze i stworzyły synergię ze środowiskiem naukowym, organizacjami pozarządowymi, społecznościami lokalnymi, społecznościami tubylczymi i podmiotami nietradycyjnymi, tak aby w lepszy sposób dostosować cele, pomysły i metody działania różnych podmiotów, przyczyniając się do skoordynowanego podejścia do działań na rzecz klimatu; zachęca UE i jej państwa członkowskie do nawiązania współpracy z sektorem prywatnym, zacieśnienia współpracy w zakresie sposobów wykorzystania możliwości wynikających z przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, opracowania strategii eksportowych na rzecz technologii klimatycznych dla krajów na całym świecie oraz zachęcenia do transferu technologii i budowania zdolności w państwach trzecich, które zachęcają do korzystania z odnawialnych źródeł energii;

58.

podkreśla znaczenie badań naukowych dla podejmowania decyzji politycznych dotyczących klimatu; zauważa, że transgraniczna wymiana naukowa jest podstawowym elementem współpracy międzynarodowej; wzywa Komisję i państwa członkowskie do nieustannego wspierania organizacji naukowych zajmujących się oceną ryzyka klimatycznego, które starają się oszacować skutki zmian klimatycznych i które oferują władzom politycznym możliwe środki adaptacyjne; wzywa UE do wykorzystania własnych możliwości badawczych, aby przyczynić się do globalnych działań na rzecz klimatu;

59.

zobowiązuje swego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, wiceprzewodniczącemu Komisji / Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych oraz - do wiadomości - Zgromadzeniu Ogólnemu Narodów Zjednoczonych i sekretarzowi generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych;

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 lipca 2018 r. w sprawie dyplomacji klimatycznej (2017/2272(INI)).

Dz.U.UE.C.2020.118.32

Dyplomacja klimatyczna