Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 28 kwietnia 2016 r. w sprawie sprawozdania rocznego Europejskiego Banku...

1.

z zadowoleniem przyjmuje roczne sprawozdania EBI za 2014 r. oraz przedstawione w nich osiągnięcia, a także gorąco zachęca EBI, by kontynuował swoje wysiłki mające na celu podwyższenie niskiego poziomu inwestycji w UE;

2.

z zadowoleniem przyjmuje zwłaszcza fakt, że w 2014 r. EBI dofinansował 285 000 małych i średnich przedsiębiorstw i zapewnił dzięki temu 3,6 mln miejsc pracy, a także podpisał umowy dotyczące łącznie 413 projektów w UE o wartości 69 mld EUR oraz 92 nowych projektów poza UE o łącznej wartości 7,98 mld EUR; z zadowoleniem przyjmuje również fakt, że w tym samym roku EFI przeznaczył finansowanie w wysokości 3,3 mld EUR w postaci kapitału własnego i gwarancji dla mniejszych firm, zapewniając w ten sposób pomyślną realizację jednego z najambitniejszych planów działalności EBI, zaś łączna wysokość finansowania zapewnionego przez grupę EBI wyniosła 80,3 mld EUR; z zadowoleniem przyjmuje najwyższy od 2009 r. wolumen zatwierdzonych operacji, jaki EBI osiągnął w 2014 r., ale podkreśla, że może on być jeszcze wyższy; wyraża poparcie dla podwyższenia kapitału EBI o 10 mld EUR, uzgodnionego w 2012 r. przez wszystkie państwa członkowskie;

3.

zauważa jednak, że w 2014 r. 59,4 % wszystkich projektów wspartych przez EBI było realizowanych w pięciu wiodących gospodarkach UE, podczas gdy udział pozostałych 23 państw członkowskich wyniósł jedynie 30,3 %; zachęca EBI do prowadzenia bardziej zrównoważonej polityki pożyczkowej względem państw członkowskich, biorąc pod uwagę znaczenie obecnych i długoterminowych wyzwań, z jakimi zmierzyć się musi Unia;

4.

wzywa EBI do zapewnienia państwom członkowskim posiadającym niższy wskaźnik zatwierdzanych wniosków większego wsparcia technicznego na etapie poprzedzającym zatwierdzenie i zachęca EBI do ułatwiania wymiany najlepszych praktyk między państwami członkowskimi w odniesieniu do pomyślnego opracowywania projektów;

5.

apeluje do EBI o skoncentrowanie się na inwestycjach w gospodarkę realną, aby pobudzać tworzenie miejsc pracy i wzrost gospodarczy w UE;

6.

zwraca uwagę na dramatycznie wysokie wskaźniki bezrobocia w wielu państwach członkowskich, zwłaszcza wśród młodych ludzi, i wzywa EBI do uwzględniania tej sytuacji przy wdrażaniu polityki;

7.

wskazuje że operacje, oprócz tego, że muszą uwzględniać dostępność środków, muszą być ukierunkowane na generowanie inwestycji sprzyjających ożywieniu gospodarczemu i produktywnemu zatrudnieniu i musi im towarzyszyć spójne wsparcie dla państw członkowskich mające na celu zwiększenie możliwości absorpcyjnych w razie konieczności, jak również nieustanne zaangażowanie na rzecz unikania ryzyka fragmentacji terytorialnej;

8.

zwraca uwagę, że niewystarczająca zdolność do tworzenia projektów w sektorach publicznym i prywatnym oraz niskie poziomy zdolności kredytowej w niektórych państwach członkowskich, w połączeniu z obecnymi warunkami na rynku, stanowią poważne wyzwania dla programu udzielania kredytów EBI; nalega zatem, aby EBI znacznie zintensyfikował swoją pomoc techniczną i doradztwo finansowe we wszystkich kluczowych dziedzinach działalności, aby wszystkie państwa członkowskie mogły łatwo z nich korzystać, co pozwoli uzyskać dużo wyższy poziom zdolności do generowania wzrostu;

9.

z zadowoleniem przyjmuje stosowane przez EBI ramy oceny opartej na trzech filarach (3PA) oraz ramy pomiaru wyników do oceny ex ante oczekiwanych wyników projektów inwestycyjnych, zarówno w UE, jak i poza nią;

10.

zwraca się do EBI, aby przy ocenianiu i klasyfikowaniu projektów przyznawał decydujące pierwszeństwo długoterminowym skutkom inwestycji i brał pod uwagę nie tylko wskaźniki finansowe, ale przede wszystkim wkład projektów w zapewnianie zrównoważonego rozwoju i lepszej jakości życia przez wprowadzanie dalszych ulepszeń w dziedzinie zatrudnienia, standardów społecznych i środowiska;

11.

podkreśla, że zatwierdzanie finansowania projektów powinno opierać się na odpowiedniej analizie finansowej i analizie ryzyka, rentowności i należytym zarządzaniu budżetem; uważa, że projekty zatwierdzone do finansowania przez EBI powinny zapewniać wyraźną wartość dodaną dla gospodarki europejskiej;

12.

ubolewa nad tym, że w sprawozdaniu w sprawie oceny opartej na trzech filarach (3PA) nie przedstawiono informacji, czy to w oparciu o metodę 3PA, czy inne odnośne narzędzia, o wynikach faktycznie osiągniętych dzięki operacjom zrealizowanym w UE w 2014 r. (w odróżnieniu od wyników osiągniętych poza UE), pomimo faktu, że metoda trzech filarów została opracowana w konkretnym celu wzmocnienia zdolności EBI do monitorowania wdrażania poprzez obserwowanie wpływu wywieranego przed dany projekt podczas całego cyklu projektowego; oczekuje, że w rezultacie trwającej harmonizacji między metodą 3PA a ramami pomiaru wyników zostaną wprowadzone na początku roku 2016 i użyte do sporządzenia sprawozdania EBI za 2015 r. nowe zharmonizowane ramy, lepiej dostosowane do oceny ex post i do sporządzania sprawozdań z wyników projektów w UE i poza nią oraz w pełni zgodne z tabelą wyników dla operacji EFIS; apeluje o systematyczne publikowanie ocen poszczególnych projektów;

13.

odnotowuje plan operacyjny EBI na lata 2015-2017; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że uznano w nim, iż tempo odbudowy gospodarczej jest różne w poszczególnych państwach członkowskich oraz że przekrojowym celem politycznym ustanowiono w nim spójność gospodarczą i społeczną;

14.

bierze pod uwagę fakt, że EBI przeorganizował klasyfikację swoich głównych celów polityki publicznej dla grupy EBI na okres 2015-2017 (innowacje i kapitał ludzki, finansowanie MŚP i spółek o średniej kapitalizacji, efektywna infrastruktura oraz środowisko) w sposób różniący się od klasyfikacji jego celów polityki publicznej na okres 2014-2016 (zwiększenie potencjału wzrostu i zatrudnienia, zrównoważenie środowiskowe, gospodarcza i społeczna spójność i konwergencja oraz działania w dziedzinie klimatu); zauważa, że cele polityki publicznej zostały dostosowane do zmieniających się warunków gospodarczych, i w tym względzie zwraca się do EBI o dopilnowanie, by dwa cele przekrojowe - cel dotyczący spójności gospodarczej i społecznej w UE oraz cel dotyczący działań w dziedzinie klimatu - zostały jeszcze bardziej umocnione, podobnie jak spodziewany odsetek podpisanych projektów realizujących te cele;

15.

niemniej jednak uważa, że prezentacja działań EBI w sprawozdaniu z działalności za 2014 r. nie jest w pełni spójna z celami polityki publicznej na 2014 r.; ponadto ubolewa nad brakiem informacji na temat wyników uzyskanych w ramach poszczególnych instrumentów finansowych i inicjatyw EBI, które realizowano w 2014 r.; zaleca, aby EBI, przekazując informacje o swojej działalności, koncentrował się na efekcie poczynionych inwestycji, a nie głównie na ich rozmiarze;

16.

oczekuje, że EBI weźmie udział w śródokresowym przeglądzie strategii "Europa 2020", przedstawiając informacje o swoich działaniach i swoim wkładzie w realizację celów strategii;

17.

wzywa EBI, aby rozważył sporządzenie w 2015 r. bardziej kompleksowego i analitycznego sprawozdania dotyczącego rocznej działalności, w którym odpowiednio podsumuje informacje ze sprawozdań tematycznych i który pełniej odpowiadałby wymogom art. 9 statutu EBI;

18.

z zadowoleniem przyjmuje nowe informacje zawarte w dokumencie roboczym w sprawie instrumentów finansowych, dołączonym do projektu budżetu; ubolewa jednak nad brakiem globalnego przeglądu rocznych zobowiązań i płatności względem EBI i oczekuje dalszych szczegółów;

19.

podkreśla, że częścią ogólnej strategii muszą być inwestycje, reformy strukturalne i polityka zrównoważonego budżetu;

20.

z zadowoleniem przyjmuje wdrożenie w 2014 r. inicjatywy EBI "Umiejętności i miejsca pracy - inwestowanie w młodzież" i zachęca EBI do kontynuowania inwestycji w edukację, rozwijanie umiejętności oraz tworzenie miejsc pracy dla ludzi młodych; wzywa EBI do przygotowania kompleksowego sprawozdania dotyczącego wyników uzyskanych w ramach inicjatywy na rzecz inwestowania w młodzież, w tym poprzez zastosowanie takiego wskaźnika jak trwałe zatrudnienie w następstwie konkretnych działań;

21.

z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie w 2014 r. nowej gamy produktów w ramach InnovFin (Fundusze unijne dla innowatorów), dostępnych dla innowatorów wszelkich rozmiarów, a także uruchomienie usługi doradztwa InnovFin dla dużych projektów w zakresie badań i rozwoju; odnotowuje również zapoczątkowanie w 2014 r. nowego upoważnienia grupy EBI w zakresie zwiększenia ryzyka;

22.

zauważa, że w 2014 r. EBI podpisał łącznie 225 operacji w UE na rzecz promowania innowacji i umiejętności (62 operacje dotyczące innowacji oraz badań i rozwoju o wartości 9,6 mld EUR oraz 25 operacji dotyczących edukacji i umiejętności o wartości 4,4 mld EUR) oraz na rzecz MŚP i spółek o średniej kapitalizacji (138 operacji o wartości 22,2 mld EUR);

23.

odnotowuje wzrost kapitału EFI o 1,5 mld EUR w 2014 r. oraz jego rekordowe - wynoszące 3,3 mld EUR - inwestycje na rzecz finansowania ryzyka MŚP, co dzięki efektowi dźwigni przyciągnęło kapitał w wysokości 14 mld EUR; apeluje o włączenie kompleksowego i przejrzystego przeglądu operacji EFI do rocznego sprawozdania EBI;

24.

zwraca uwagę, że grupa EBI przekazuje finansowanie MŚP i spółkom o średniej kapitalizacji za pośrednictwem różnych pośredników finansowych, starając się poprawić warunki dostępu do finansowania i zwiększyć ten dostęp; apeluje zatem do EBI, aby ściślej współpracował ze swoimi pośrednikami finansowymi w państwach członkowskich i nakłonił ich do przekazywania odnośnych informacji potencjalnym beneficjentom w celu stworzenia środowiska przyjaznego przedsiębiorcy, które daje MŚP łatwiejszy dostęp do finansowania;

25.

zauważa, że MŚP w wielu częściach Europy napotykają skrajne trudności w uzyskiwaniu dostępu do niezbędnego finansowania; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje fakt, że EBI kładzie większy nacisk na wspieranie MŚP; podkreśla istotną rolę EBI w kontekście ułatwiania partnerstw i wzmacniania instrumentów wspierania finansowania działalności mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw oraz wspierania innowacyjnych przedsiębiorstw typu startup; wzywa ponadto EBI do ściślejszej współpracy z regionalnymi instytucjami publicznymi w celu optymalizacji możliwości finansowania MŚP;

26.

z zadowoleniem przyjmuje programy EBI na rzecz ułatwień w handlu, w szczególności instrument finansowania wymiany handlowej dla MŚP, który udziela gwarancji bankom zagranicznym zapewniającym finansowanie wymian handlowych MŚP, a tym samym przyczynia się do ożywienia przepływów handlowych i złagodzenia ograniczeń gotówkowych, a także inne nowe projekty w dziedzinie finansowania wymiany handlowej, skierowane do krajów bardzo mocno dotkniętych kryzysem gospodarczym, lub indywidualne rozwiązania finansowe, takie jak europejski instrument mikrofinansowy Progress poświęcony kwestii włączenia społecznego pod względem finansowym;

27.

zwraca się do EBI, by opracował skuteczną politykę komunikacji ukierunkowaną na potencjalnych beneficjentów prywatnych, która stanowiłaby nieodłączny element jego funkcji doradczej; zachęca Bank do umocnienia i poszerzenia jego sieci biur w UE;

28.

ubolewa nad tym, że w sprawozdaniu z działalności za 2014 r. brakuje informacji o wdrażaniu porozumienia z lipca 2014 r. między Komisją i EFI w ramach unijnego Programu na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME);

29.

zwraca uwagę, że spośród 84 projektów w dziedzinie środowiska podpisanych w 2014 r. w UE, o łącznej wartości 12,6 mld EUR, wartość projektów dotyczących zrównoważonego transportu wynosiła 5,1 mld EUR, wartość projektów dotyczących energii odnawialnej i efektywności energetycznej wynosiła 3,7 mld EUR, zaś wartość projektów dotyczących ochrony środowiska - 3,8 mld EUR; odnotowuje ponadto, że wartość podpisanych operacji na rzecz horyzontalnego celu dotyczącego działań w dziedzinie klimatu wyniosła 16,8 mld EUR, tj. 24 % łącznego finansowania EBI wewnątrz UE;

30.

zauważa, że wsparcie EBI na rzecz rozwijania zdolności w zakresie energii odnawialnej koncentrowało się w 2014 r. głównie na pięciu największych gospodarkach UE, zaś jedynie 42 mln EUR z 4,5 mld EUR na projekty dotyczące energii odnawialnej w UE-28 wydano w trzynastu nowych państwach członkowskich; dodaje, że podobną koncentrację odnotowuje się w sektorze efektywności energetycznej, gdzie z 2 mld EUR jedynie 148 mln EUR przydzielono trzynastu nowym państwom członkowskim; zachęca do stopniowego zwiększania w przyszłości inwestycji w budowanie zdolności w zakresie energii odnawialnej i w sektor efektywności energetycznej w nowych państwach członkowskich, tak by stanowiły one 30 % całkowitych inwestycji w tych dziedzinach do 2020 r.; wzywa do dołożenia większych starań na rzecz zapewniania dalszej pomocy technicznej organom krajowym i regionalnym, aby zwiększać ich zdolność do przygotowywania rentownych projektów umożliwiających większe inwestycje w sektorze energetycznym;

31.

z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie w 2014 r. nowych innowacyjnych instrumentów wspierania działań w dziedzinie klimatu, takich jak instrument prywatnego finansowania na rzecz efektywności energetycznej oraz instrument finansowania kapitału naturalnego, a także oczekuje, że EBI przedstawi sprawozdanie o ich wdrażaniu w przyszłych sprawozdaniach z działalności;

32.

wspiera zobowiązanie EBI do sprzyjania inicjatywom, które mają pozwolić UE na pozostanie liderem i na realizowanie jej ambitnych długoletnich celów na rynku emisji w kontekście ram polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030, strategii niskoemisyjnej na 2050 r. oraz negocjacji klimatycznych na forum ONZ w celu opracowania nowego globalnego porozumienia; wzywa do przeglądu udziału EBI w inwestycjach w działania w dziedzinie klimatu, ponieważ udział na poziomie 25 % został już osiągnięty;

33.

odnotowuje pęd ku rozwijaniu rynku obligacji ekologicznych oraz wiodącą rolę EBI w zakresie jego własnych obligacji ekologicznych i obligacji "odpowiedzialnych środowiskowo", co świadczy o zainteresowaniu inwestorów produktami finansowymi poświęconymi zrównoważonemu, niskoemisyjnemu i odpornemu na zmianę klimatu wzrostowi gospodarczemu; wzywa EBI do dokonania w 2016 r. przeglądu jego normy emisji w świetle unijnej strategii niskoemisyjnej na 2050 r.;

34.

z zadowoleniem przyjmuje opublikowanie we wrześniu 2015 r. strategii klimatycznej EBI (Mobilizowanie środków finansowych na przejście do niskoemisyjnej i odpornej na zmianę klimatu gospodarki) oraz sprawozdania podsumowującego ocenę operacji EBI w zakresie finansowania działań w dziedzinie klimatu (łagodzenie) w UE w latach 2010-2014; wzywa do przyjęcia skonkretyzowanego, mierzalnego, osiągalnego, realnego, terminowego podejścia w konkretnych planach działania w ramach strategii klimatycznej EBI do 2017 r.;

35.

zwraca uwagę, że 19,9 mld EUR, tj. 29 % łącznego finansowania EBI wewnątrz UE w 2014 r., przeznaczono na operacje wspierające spójność; niemniej jednak ubolewa nad tym, że nie przedstawiono informacji o liczbie projektów wspartych przez grupę EBI w odnośnych sektorach lub dzięki instrumentom finansowym czy w ramach realizowanych inicjatyw związanych z tym przekrojowym celem polityki;

36.

podkreśla decydującą rolę polityki spójności w zmniejszaniu nierówności między regionami europejskimi oraz wspieraniu integracji europejskiej i w tym kontekście uwypukla kluczowe znaczenie podejścia opartego na wynikach; nalega, aby w przyszłości EBI umieszczał w swoich sprawozdaniach rocznych szczegółowe informacje o wkładzie działań EBI w realizację celów polityki spójności oraz o uzyskanych w tym względzie wynikach;

37.

z zadowoleniem przyjmuje większą rolę, jaką odegra grupa EBI we wdrażaniu polityki spójności w okresie programowania 2014-2020; uważa, że jest to słuszny krok na rzecz zwiększania synergii między EBI a europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi; wzywa do usprawnienia działalności EBI zgodnie z Protokołem (nr 28) w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej załączonym do TFUE; uważa, że konieczne jest zacieśnienie współpracy między Komisją, EBI oraz organami lokalnymi i regionalnymi, aby w ten sposób zapewniać skuteczne wykorzystywanie instrumentów finansowych na rzecz wspierania rozwoju terytorialnego i spójności terytorialnej; z zadowoleniem przyjmuje partnerstwo między Komisją a EBI w zakresie ustanowienia platformy doradczej fi-compass; jest przekonany, że należy uprościć przepisy dotyczące wsparcia udzielanego za pośrednictwem europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na rzecz instrumentów finansowych zarządzanych przez EBI;

38.

ze szczególnym zadowoleniem przyjmuje działania EBI w zakresie finansowania na rzecz wspierania projektów w dziedzinie infrastruktury i transportu w regionach europejskich; podkreśla, że takie formy wsparcia finansowego zwiększają w istotny sposób potencjał rozwoju wymian handlowych, poprzez pobudzanie wzrostu i zwiększanie konkurencyjności, zwłaszcza w obszarach charakteryzujących się stałymi ograniczeniami geograficznymi;

39.

zauważa, że w 2014 r. EBI podpisał w UE 104 projekty na rzecz rozwijania infrastruktury społecznej i gospodarczej na łączną wartość 20,2 mld EUR, z czego strategiczne projekty transportowe (w tym TEN-T) opiewały na 8,2 mld EUR, projekty dotyczące konkurencyjnej i bezpiecznej energii opiewały na 7,5 mld EUR, a projekty odnowy miejskiej (obejmujące także zdrowie) na 4,5 mld EUR;

40.

podkreśla, że inwestowanie w zrównoważone projekty infrastrukturalne stanowi klucz do poprawy konkurencyjności oraz przywrócenia wzrostu i zatrudnienia w Europie; w związku z tym apeluje, by finansowanie EBI było przeznaczane na obszary najbardziej dotknięte wysokim bezrobociem, a także o więcej projektów na rzecz infrastruktury społecznej; zwraca uwagę, że finansowanie EBI powinno skupiać się przede wszystkim na tych państwach, które pozostają w tyle pod względem jakości i rozwoju infrastruktury, pamiętając jednak o zasadzie należytego zarządzania finansami i rentowności projektów;

41.

z niepokojem zauważa tendencję do finansowania infrastruktury takiej jak autostrady, które powodują wzrost zużycia paliwa kopalnego, co stoi w sprzeczności z długoterminowymi celami UE dotyczącymi przejścia na gospodarkę bezemisyjną; zwraca się do EBI o uwzględnienie w procesie selekcji projektów do finansowania w Unii i poza nią obowiązkowej oceny ex ante dotyczącej środowiskowej, gospodarczej i społecznej wartości dodanej oraz o to, by wszelkie oceny ex ante i ex post były dokonywane przy skutecznym zaangażowaniu zainteresowanych podmiotów, organów lokalnych, regionalnych i krajowych oraz przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego; ponadto apeluje, aby wyniki tych ocen i szczegóły dotyczące zastosowanych wskaźników były podane do wiadomości publicznej i w pełni dostępne;

42.

podkreśla, że finansowanie wielkich projektów często ułatwia infiltrację spółek powiązanych z przestępczością zorganizowaną; ubolewa, że EBI sfinansował budowę obwodnicy "Passante di Mestre", w sprawie której prowadzone jest dochodzenie dotyczące oszustw podatkowych; z niepokojem zauważa, że EBI nie uwzględnił żądań w tej kwestii zawartych w sprawozdaniu w sprawie sprawozdania rocznego za rok 2013 dotyczącego ochrony interesów finansowych Unii Europejskiej - zwalczanie nadużyć finansowych; ponownie wzywa EBI do zawieszenia wszelkiego finansowania projektu;

43.

podkreśla znaczenie rozwoju regionalnego i wzywa EBI do intensywniejszego dialogu i współpracy z władzami regionalnymi i lokalnymi, bankami i agencjami; uważa, że w tym kontekście należy też wspierać współpracę transgraniczną;

44.

wzywa EBI do zwiększenia wsparcia dla projektów objętych strategiami makroregionalnymi UE; podkreśla znaczenie dalszego wspierania zrównoważonych innowacyjnych, jak i tradycyjnych sektorów gospodarki w UE; zwraca uwagę na konieczność zapewnienia wzajemnych połączeń w Europie dzięki transportowi intermodalnemu oraz inwestycjom lokalnym; ponadto wzywa do ustanowienia platform finansowych i inwestycyjnych, aby umożliwić łączenie funduszy z różnych źródeł oraz uruchomienie inwestycji niezbędnych do realizacji takich projektów makroregionalnych;

45.

z zadowoleniem przyjmuje do wiadomości utworzenie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS); podkreśla potrzebę działania EFIS w sposób skuteczny, przejrzysty i sprawiedliwy, zgodnie z kryteriami swego mandatu i regulaminu, a także zaleca bliską współpracę Parlamentu i Europejskiego Trybunału Obrachunkowego i kontrolowanie przez te organy operacji EFIS; podkreśla, że jego zasoby powinny wykazać rzeczywistą wartość dodaną względem zwyczajowych operacji finansowanych przez EBI; przypomina, że EFIS musi również przyczynić się do spójności, oraz zwraca się do EBI o zapewnienie spójności i komplementarności w odniesieniu do inwestycji finansowanych z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz innych funduszy publicznych; wzywa EBI do wdrożenia i dalszego rozwijania EFIS w bliskiej współpracy ze współprawodawcami, w tym poprzez terminowe i obowiązkowe zawarcie porozumienia będącego przedmiotem negocjacji między Parlamentem Europejskim a EBI;

46.

oczekuje, że cele EFIS będą spójne z celami polityki publicznej EBI oraz że poziomy inwestycji EBI na 2016 r. zostaną dostosowane, aby odzwierciedlać również operacje EFIS;

47.

podkreśla, że EFIS powinien przynosić korzyści wszystkim państwom członkowskim, bez wcześniejszego przydziału sektorowego i regionalnego, a także powinien być spójny z realizowanymi obecnie inicjatywami inwestowania regionalnego czy lokalnego; zaznacza, że z finansowania EFIS powinny korzystać również projekty na małą skalę;

48.

uznaje wyzwania, jakie wiążą się z utworzeniem i szybkim zapewnieniem operacyjności wykazu strategicznych projektów EFIS; z zadowoleniem przyjmuje utworzenie przez EBI europejskiego centrum doradztwa inwestycyjnego, którego celem jest zapewnianie technicznego wsparcia i ekspertyzy potencjalnym promotorom; oczekuje, że mechanizm technicznego wsparcia będzie działał skutecznie na poziomie lokalnym i regionalnym;

49.

wzywa państwa członkowskie do wyznaczenia krajowych banków prorozwojowych i zaleca bliższą współpracę między EBI i krajowymi bankami prorozwojowymi, instytucjami finansowymi i platformami inwestycyjnymi, aby gromadzić wiedzę fachową i know-how oraz dzielić się nimi, a także by lepiej dostosować działania EBI do politycznych priorytetów państw członkowskich; przypomina o potrzebie pełnej przejrzystości i nadania priorytetowego znaczenia ukierunkowaniu na wyniki w odniesieniu do udziału krajowych banków i instytucji prorozwojowych w projektach EFIS;

50.

apeluje do EBI o dopilnowanie, aby EFIS nie był pośrednio wykorzystywany do podwyższania kapitału EBI; apeluje zatem do EBI, w przypadku zaangażowania EFIS, o regularną ocenę i wykazywanie, że są spełnione wymogi dotyczące dodatkowości zawarte w art. 5 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2015/1017, a w szczególności, że nie występuje wypieranie prywatnych źródeł finansowania;

51.

wyraża zaniepokojenie, że wiele projektów wybranych w fazie przygotowywania portfela otrzymałoby dostęp do finansowania na normalnych warunkach oraz że nie spełniają one warunku dodatkowości; przypomina, że gwarancja EFIS miała umożliwić EBI podejmowanie większego ryzyka przy jednoczesnym utrzymaniu ratingu potrójnego "A"; podkreśla, że wzmoże czujność, monitorując zgodność z tym kryterium;

52.

oczekuje od grupy EBI szczególnie dokładnego obserwowania przestrzegania art. 140 ust. 6 rozporządzenia finansowego, który stanowi, że instrumenty finansowe "nie generują nienależnych korzyści, zwłaszcza w postaci nienależnych dywidend lub zysków dla osób trzecich", z uwagi na pewne obawy, że EFIS mógłby w pewien sposób przyczynić się do "uspołeczniania ryzyka i prywatyzacji zysków" w świetle doświadczeń związanych z finansowaniem, takich jak projekt Castor w Hiszpanii czy projekt Passante di Mestre we Włoszech;

53.

uważa, że należy skrupulatnie ocenić inicjatywę obligacji projektowych pod kątem jej skutków finansowych, społecznych i środowiskowych; zwraca się do Komisji o rozpoczęcie otwartego dla wszystkich procesu konsultacji na szczeblu UE z aktywnym udziałem przedstawicieli Parlamentu Europejskiego w sprawie przyszłości obligacji projektowych na okres 2016-2020, zanim w pełni rozwinie się pilotażowy etap obecnej inicjatywy obligacji projektowych;

54.

z zadowoleniem przyjmuje odnowiony mandat EBI w zakresie zewnętrznej działalności pożyczkowej na okres 2014-2020, które zapewnia gwarancję UE obejmującą zewnętrzne operacje EBI na maksymalną kwotę 30 mld EUR, a także jego główne cele, a mianowicie rozwój lokalnego sektora prywatnego, rozwój infrastruktury społecznej i gospodarczej oraz przystosowanie się do zmiany klimatu i jej łagodzenie;

55.

apeluje do EBI o zwracanie uwagi na kraje trzecie i regiony spoza UE, które cierpią na skutek konfliktów i skrajnego ubóstwa, z myślą przede wszystkim o ograniczeniu różnic rozwojowych między UE a tymi regionami, jak również o wnoszeniu wkładu do programów wsparcia MŚP w krajach będących partnerami handlowymi, również poprzez wystarczające finansowanie instrumentu finansowania małych i średnich przedsiębiorstw w ramach pogłębionej i kompleksowej strefy wolnego handlu (DCFTA), ze szczególnym uwzględnieniem krajów leżących po południowej stronie Morza Śródziemnego i krajów europejskiego sąsiedztwa wschodniego; wzywa EBI do podejmowania wspólnych działań z Afrykańskim Bankiem Rozwoju (AfDB) w zakresie finansowania długoterminowych inwestycji na rzecz rozwoju gospodarczego; wyraża zadowolenie, że dotacje UE coraz częściej łączy się z kredytami EBI w celu osiągnięcia lepszych wyników w ramach projektów realizowanych w krajach partnerskich UE;

56.

wzywa EBI do kontynuowania aktywnego wsparcia na rzecz zrównoważonego wzrostu zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się, aby przyczynić się do zrównoważonego rozwoju na świecie; podkreśla, że EBI, jako finansowe ramię Unii, musi mieć swój udział w realizacji celów ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju; apeluje o zwrócenie szczególnej uwagi na agendę rozwoju po 2015 roku w ramach przeglądu średnioterminowego mandatu w zakresie zewnętrznej działalności pożyczkowej EBI w 2016 r.;

57.

przypomina, że Europejski Bank Inwestycyjny jest największym zagranicznym podmiotem finansującym działającym w Turcji oraz że po otwarciu negocjacji akcesyjnych w 2004 r. EBI zintensyfikował udzielanie pożyczek dla tego kraju i w ciągu ostatnich dziesięciu lat udostępnił około 23 mld EUR; ubolewa nad faktem, że pomimo utrzymującego się kryzysu gospodarczego w UE Turcja zajmuje obecnie pierwszą pozycję wśród państw spoza UE otrzymujących finansowanie EBI i otrzymuje około 3,5 % wszystkich pożyczek EBI (2015); apeluje o to, by przyznawanie finansowania było w większym stopniu uwarunkowane poszanowaniem praw człowieka i wolności wypowiedzi;

58.

zachęca EBI do opracowania i zastosowania niezbędnego kompleksowego podejścia w odpowiedzi na poważne wyzwania spowodowane napływem migrantów do Europy, co obejmuje intensywniejsze działania w krajach, z których migranci przybywają, oraz w krajach graniczących bezpośrednio z krajami pochodzenia;

59.

w związku z tym apeluje do EBI, aby w swoich działaniach skupiał się na wspieraniu potrzeb inwestycyjnych w zakresie infrastruktury miejskiej, zdrowotnej, edukacyjnej i społecznej, na pobudzaniu działalności gospodarczej stwarzającej nowe możliwości zatrudnienia i na promowaniu współpracy transgranicznej między państwami członkowskimi a krajami trzecimi;

60.

wskazuje, że EBI jest ważnym podmiotem promującym priorytety i cele polityki zagranicznej UE; zaleca wzmocnioną koordynację i zacieśnioną współpracę między EBI a służbami i instrumentami polityki zagranicznej UE; apeluje o kontynuowanie i ulepszenie systematycznej oceny ex ante i ex post dotyczącej gospodarczych, społecznych i środowiskowych skutków projektów wspieranych przez EBI w świetle celów ESDZ i ogólnych zasad określających działania zewnętrzne Unii, o których mowa w art. 21 TUE oraz w ramach strategicznych i planie działania UE na rzecz praw człowieka; wzywa, w odniesieniu do inwestycji poza UE, do sporządzenia szczegółowego sprawozdania na temat ewentualnych strat oraz sposobu i przypadków stosowania instrumentu gwarancyjnego; wyraża zadowolenie, że EBI przeprowadził szereg seminariów poświęconych działalności gospodarczej i prawom człowieka;

61.

wzywa EBI do przekazania Parlamentowi i opinii publicznej szczegółowych informacji na temat finansowania przez EBI rzecznika praw przedsiębiorców na Ukrainie oraz na temat wyników jego pracy;

62.

wyraża zadowolenie z rozwiązania wypracowanego wraz z Bankiem Światowym, które umożliwia EBI ułatwienie Ukrainie zakupów gazu;

63.

wyraża zamiar dokładnego kontrolowania działań podejmowanych na podstawie mandatu EBI w zakresie zewnętrznej działalności pożyczkowej przed przeglądem śródokresowym, mając jednocześnie na uwadze ewentualne uruchomienie dodatkowych 3 mld EUR; potwierdza swoje zobowiązanie do dokładnego zbadania pierwszych "sprawozdań z zakończonych projektów", które mają zostać opublikowane w ramach mandatu w zakresie zewnętrznej działalności pożyczkowej na lata 2014-2020; zwraca się do Europejskiego Trybunału Obrachunkowego o sporządzenie specjalnego sprawozdania na temat zewnętrznej działalności kredytowej EBI pod kątem jej wyników i dostosowania do polityki UE;

64.

wyraża zadowolenie z powodu wysokiej jakości aktywów EBI, o której świadczy bliski zeru (0,2 %) odsetek kredytów zagrożonych w ogólnym portfelu kredytowym, oraz z powodu jego ostrożnego zarządzania płynnością; uważa za kluczowe, by EBI utrzymał swój rating kredytowy na poziomie potrójnego "A", aby utrzymać swój dostęp do międzynarodowych rynków kapitałowych na jak najlepszych warunkach finansowania;

65.

sugeruje, aby EBI wzmocnił swoje kompetencje analityczne na poziomie sektorowym i publikował zbiorcze dane statystyczne, a także informacje na temat podprojektów, aby ułatwić podejście ukierunkowane na określone sektory lub rodzaje małych i średnich przedsiębiorstw; podkreśla konieczność włączenia do sprawozdania rocznego EBI bardziej kompleksowej i szczegółowej analizy potrzeb inwestycyjnych poszczególnych sektorów w Unii w celu wskazania obszarów, w których inwestycje nie odpowiadają priorytetom UE; uważa, że EBI powinien dokonywać oceny potencjału swoich instrumentów inwestycyjnych w zakresie korygowania tych niedociągnięć.

66.

podkreśla znaczenie, jakie EBI przypisuje swojej polityce zerowej tolerancji dla nadużyć finansowych, korupcji i zmowy oraz swojemu przywiązaniu do surowych zasad etycznych i zasad w zakresie uczciwości; z zadowoleniem przyjmuje w tym kontekście zatwierdzenie przez Radę Gubernatorów EBI zaktualizowanej strategii zwalczania nadużyć finansowych oraz roczne sprawozdanie grupy EBI w sprawie zwalczania nadużyć finansowych w 2014 r.; oczekuje, że EBI zaprzestanie dalszych wypłat kredytów na projekty, w odniesieniu do których prowadzone są krajowe lub europejskie dochodzenia dotyczące korupcji;

67.

z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie w lipcu 2014 r. zmienionych ram grupy EBI dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML-CFT); zachęca EBI do kontynuowania dialogu ze społeczeństwem obywatelskim na temat usprawnienia jego polityki w zakresie jurysdykcji niechętnych współpracy; wzywa EBI, by ustanowił nową politykę odpowiedzialnego opodatkowania, rozpoczynając od przeglądu polityki w zakresie jurysdykcji niechętnych współpracy w 2016 r.; wzywa EBI, aby uzależnił zarówno finansowanie bezpośrednie, jak i finansowanie poprzez pośredników finansowych od ujawnienia istotnych danych podatkowych z podziałem na poszczególne kraje zgodnie z przepisami pakietu CRD IV/CRR odnoszącymi się do instytucji kredytowych, a także od ujawnienia informacji na temat rzeczywistej własności;

68.

wzywa EBI, w kontekście ocen ex ante przedsiębiorstw, wobec których toczy się postępowanie sądowe, do aktualizacji jego polityki w zakresie walki z praniem pieniędzy oraz zwalczania finansowania terroryzmu i przestępczości zorganizowanej;

69.

przyjmuje do wiadomości sprawozdanie w sprawie realizacji polityki przejrzystości EBI w 2014 r.; nalega na potrzebę osiągnięcia najwyższych poziomów przejrzystości i rozliczalności instytucjonalnej poprzez zapewnienie proaktywnego publicznego ujawniania wyczerpujących i rzetelnych informacji budżetowych oraz dostępu do danych finansowych związanych z projektami finansowanymi przez EBI;

70.

zwraca się o jak największą przejrzystość i publiczny charakter systemu zamówień i podwykonawstwa, a także o zagwarantowanie Parlamentowi dostępu w każdym przypadku do informacji i dokumentacji finansowej w tym zakresie;

71.

zachęca EBI do ścisłego spełniania wymogów w zakresie publicznego rejestru dokumentów dotyczących środowiska, na mocy rozporządzenia Aarhus (rozporządzenie (WE) nr 1367/2006), a także do kontynuowania regularnego składania sprawozdań dotyczących swojej działalności kredytowej poza UE zgodnie ze standardami międzynarodowej inicjatywy na rzecz przejrzystości pomocy (IATI);

72.

powtarza, że EBI powinien umocnić swoje działania w zakresie należytej staranności, tak by poprawić jakość informacji o beneficjentach ostatecznych oraz skuteczniej zapobiegać transakcjom z pośrednikami finansowymi, którzy mają na swoim koncie uchybienia w zakresie przejrzystości, nadużyć finansowych, korupcji, przestępczości zorganizowanej, prania pieniędzy lub szkodliwych skutków społecznych i środowiskowych bądź którzy są zarejestrowani w centrach offshore lub rajach podatkowych, które uciekają się do agresywnego planowania podatkowego; zwraca się do EBI o niewykorzystywanie inicjatywy w zakresie obligacji projektowych do finansowania działalności infiltrowanej przez przestępczość zorganizowaną; ponownie podkreśla potrzebę sporządzenia przez EBI wspólnie z Komisją publicznego wykazu rygorystycznych kryteriów selekcji pośredników finansowych;

73.

apeluje do EBI o opracowanie bardziej rygorystycznych zasad dotyczących konfliktów interesów oraz jasnych, rygorystycznych i przejrzystych kryteriów dla partnerstw publiczno-prywatnych otrzymujących finansowanie w celu zapewnienia sprawiedliwego podziału nie tylko części inwestycyjnej projektów między publicznych i prywatnych partnerów, lecz także ryzyka związanego z inwestycjami, aby chronić interes publiczny; wzywa EBI do poszerzania zasobów wiedzy umożliwiających udział rządów, regionów i gmin w strukturach partnerstwa publiczno-prywatnego, również poprzez udostępnianie im wytycznych;

74.

apeluje do EBI o zadbanie o to, aby przedsiębiorstwa uczestniczące w projektach współfinansowanych przez EBI przestrzegały zasady równości i przejrzystości wynagrodzeń oraz zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet, określonych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/54/WE z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy; ponadto podkreśla, że podejmując decyzje o finansowaniu projektów, EBI powinien uwzględniać środki w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu przedsięwzięte przez kandydujące przedsiębiorstwa;

75.

uważa ponadto, że użyteczne byłoby regularne przekazywanie aktualnych informacji o wysokości kosztów zarządzania i opłat ponoszonych przez EBI oraz o wpływie finansowanych projektów na zatrudnienie, a także o ich gospodarczej wartości dodanej;

76.

zaleca publikowanie na stronie internetowej EBI dokumentów, które nie są poufne, takich jak operacyjne plany działań dotyczące poprzednich lat, międzyinstytucjonalne porozumienia i memoranda oraz inne odnośne porozumienia, i regularne ujawnianie protokołów posiedzeń organów zarządzających EBI począwszy od stycznia 2016 r.; uważa, że lepszy publiczny dostęp do dokumentów jest kluczowym elementem zapewniania przejrzystości, rozliczalności i uczciwości instytucji;

77.

z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęty we wrześniu 2015 r. przegląd strategii EBI w zakresie mechanizmu rozpatrywania skarg, a także konsultacje publiczne otwarte dla odnośnych zainteresowanych stron; oczekuje, że trwający przegląd mechanizmu rozpatrywania skarg zwiększy i umocni jego niezależność i skuteczność oraz przyczyni się do większej skuteczności i efektywności biura ds. mechanizmu rozpatrywania skarg; wzywa Komitet Zarządzający EBI do przyjęcia zaleceń tego biura i do podjęcia działań w związku z opiniami Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich; apeluje o stały przepływ informacji między biurem ds. mechanizmu rozpatrywania skarg EBI a Radą Dyrektorów EBI; uważa, że należy uaktualnić protokół ustaleń między EBI a Europejskim Rzecznikiem Praw Obywatelskich, aby Rzecznik mógł aktywniej sprawować kontrolę nad EBI oraz aby poprawić procedury monitorowania i zwiększyć jeszcze rozliczalność EBI;

78.

z zadowoleniem przyjmuje roczne sprawozdania Komitetu Kontroli i Audytu EBI za rok budżetowy 2014 i nalega, aby właściwe organy EBI zapewniły pełną zgodność z najlepszymi ostrożnościowymi praktykami bankowymi w obszarach, w których nie osiągnięto pełnej zgodności w 2014 r.; przyjmuje do wiadomości, że kierownictwo EBI zamierza przeorganizować funkcje kontroli w Banku; popiera wniosek Komitetu Kontroli i Audytu dotyczący odpowiedniego planu wdrażania oraz jego zamiar dokładnego monitorowania dalszego rozwoju sytuacji; zgadza się z Komitetem Kontroli i Audytu, który zwrócił uwagę kierownictwu i służbom EBI, że EBI powinien utrzymać zdolności, nie osłabiając obecnych ram kontroli wewnętrznej;

79.

uważa, że w sprawozdaniach rocznych EBI należy kłaść większy nacisk na wyniki zakończonych projektów; w tym kontekście apeluje do EBI, aby we współpracy z partnerami projektów opracował zestaw rezultatów każdego zakończonego projektu oceniający skuteczność finansowania EBI;

80.

zwraca uwagę, że dnia 27 października 2015 r. wygasa trójstronna umowa wspomniana w art. 287 ust. 3 TFUE, która reguluje współpracę między EBI, Komisją i Trybunałem Obrachunkowym w zakresie metod kontroli sprawowanej przez Trybunał w odniesieniu do zarządzania przez EBI funduszami Unii i państw członkowskich; wzywa te trzy instytucje do współpracy przy odnowieniu i uaktualnieniu tej umowy oraz do dopilnowania, by odnowiona umowa obejmowała już istniejące oraz wszelkie nowe instrumenty i inicjatywy EBI angażujące środki publiczne z UE czy z Europejskiego Funduszu Rozwoju; w tym kontekście apeluje o przyznanie Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu szerszych uprawnień, aby dokładniej oceniał praktyki udzielania pożyczek, instrumenty i inicjatywy EBI, gdy odnoszą się one bezpośrednio do wykorzystania środków z budżetu UE, oraz składał dokładniejsze sprawozdania w tym względzie;

81.

uważa, że rosnąca złożoność i liczba działań EBI oraz stała niepewność na rynkach finansowych powodują, że tym bardziej konieczne jest znalezienie rozwiązań umożliwiających wprowadzenie rzeczywistego ostrożnościowego nadzoru bankowego nad EBI; w związku z tym ubolewa nad tym, że przestawione wcześniej wnioski Parlamentu dotyczące wprowadzenia regulacyjnego zewnętrznego nadzoru ostrożnościowego nie zostały uwzględnione ani przez Komisję, ani przez EBI;

82.

wspiera podejmowane przez zainteresowane strony starania w celu sporządzenia porozumienia międzyinstytucjonalnego między Parlamentem Europejskim a EBI przewidującego zacieśnioną współpracę między tymi dwiema instytucjami; ponadto apeluje o regularny, zorganizowany dialog między prezesem EBI a Parlamentem Europejskim, aby zapewnić zwiększony nadzór parlamentarny nad działalnością EBI; ponadto apeluje do EBI, aby w ramach wspomnianego porozumienia międzyinstytucjonalnego wyraził zgodę na podpisanie porozumienia z Parlamentem umożliwiającego posłom do Parlamentu Europejskiego zadawanie prezesowi EBI bezpośrednich pytań z ustalonym terminem udzielania odpowiedzi, jak ma to już miejsce w przypadku prezesa EBC;

83.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 28 kwietnia 2016 r. w sprawie sprawozdania rocznego Europejskiego Banku Inwestycyjnego za rok 2014 (2015/2127(INI)).

Dz.U.UE.C.2018.66.6

Sprawozdanie roczne Europejskiego Banku Inwestycyjnego za rok 2014