Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 2 lutego 2016 r. w sprawie śródokresowego przeglądu unijnej strategii ochrony...

1.

z zadowoleniem przyjmuje sprawozdania dotyczące śródokresowego przeglądu strategii ochrony różnorodności biologicznej, stanu przyrody oraz SOER 2015; podkreśla strategiczne znaczenie tych raportów dla realizacji założeń UE w zakresie różnorodności biologicznej;

2.

wyraża poważne zaniepokojenie w związku z postępującą utratą różnorodności biologicznej; stwierdza, że cele na rok 2020 nie zostaną osiągnięte bez poważnych dodatkowych i stałych działań; jednocześnie zauważa, że dowody naukowe wskazują, iż środowisko naturalne Europy byłoby w znacznie gorszym stanie bez pozytywnego wpływu unijnej dyrektywy ptasiej i dyrektywy siedliskowej oraz że ukierunkowane i odpowiednio finansowane działania przynoszą wymierne rezultaty; podkreśla jednak, że nadal jest wiele możliwości poprawy;

3.

podkreśla, że niszczenie siedlisk jest najważniejszym czynnikiem powodującym utratę różnorodności biologicznej i stanowi szczególny priorytet w kontekście rozwiązania tego problemu, tzn. zmniejszenia degradacji i fragmentacji;

4.

podkreśla, że utrata różnorodności biologicznej odnosi się nie tylko do gatunków i siedlisk, lecz także do różnorodności genetycznej; wzywa Komisję do opracowania strategii na rzecz ochrony różnorodności genetycznej;

5.

podkreśla decydującą rolę różnorodności biologicznej wśród celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności celu 14 "Zachowanie i zrównoważone wykorzystywanie oceanów, mórz i zasobów morskich" i celu 15 "Ochrona, odnowa i promowanie zrównoważonego wykorzystania ekosystemów lądowych, zrównoważona gospodarka leśna, zwalczanie pustynnienia oraz zatrzymanie i odwrócenie procesu degradacji gruntów i utraty różnorodności biologicznej"; przypomina, że UE dysponuje niezwykłą różnorodnością biologiczną, w szczególności dzięki regionom najbardziej oddalonym, ale także dzięki krajom i terytoriom zamorskim, które są z nią powiązane; apeluje zatem do UE o stałe zdecydowane zaangażowanie na rzecz dalszego wzmacniania Konwencji o różnorodności biologicznej oraz zadbanie o jej skuteczne wdrożenie;

6.

zwraca uwagę, że rozdrobnienie, degradacja i niszczenie siedlisk w wyniku zmiany sposobu użytkowania gruntów, zmiany klimatu, wzorców konsumpcji niezgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju i użytkowania mórz są jednymi z głównych czynników i przyczyn powodujących utratę różnorodności biologicznej w UE i poza jej granicami; podkreśla zatem konieczność wyodrębnienia i określenia wskaźników mierzących w sposób jednoznaczny i naukowy stan różnorodności biologicznej na określonym obszarze lub w danym regionie oraz wspierania rozsądnego i zrównoważonego korzystania z zasobów zarówno w UE, jak i w skali światowej, także w krajach rozwijających się, i w szczególności wzywa UE do solidniejszego ugruntowania swoich międzynarodowych zobowiązań w dziedzinie różnorodności biologicznej w unijnej strategii w zakresie zmiany klimatu i strategii "Europa 2020"; podkreśla, że bardziej zasobooszczędna gospodarka i ograniczenie nadmiernej konsumpcji mogłyby umożliwić zmniejszenie zależności UE od zasobów naturalnych, w szczególności tych pochodzących spoza Europy; przypomina również, że podejścia ekosystemowe do łagodzenia zmiany klimatu i dostosowania się do niej mogłyby zapewnić opłacalne alternatywy dla rozwiązań technologicznych oraz że postęp w wielu dziedzinach nauk stosowanych zależy od długoterminowej dostępności i różnorodności bogactw naturalnych;

7.

podkreśla zasadnicze znaczenie zdecydowanej woli politycznej na najwyższym szczeblu, by zachować różnorodność biologiczną i powstrzymać jej utratę; uważa, że wdrożenie obowiązującego prawodawstwa, jego egzekwowanie i dalsze włączanie kwestii ochrony różnorodności biologicznej do innych obszarów polityki mają kluczowe znaczenie; apeluje w szczególności do organów regionalnych i lokalnych w państwach członkowskich, aby zadbały o informowanie i zwiększanie wiedzy społeczeństwa na temat różnorodności biologicznej;

8.

wyraża ubolewanie, że w Europie prawie jedna czwarta dzikich gatunków jest zagrożona wyginięciem, a wiele ekosystemów uległo degradacji, co naraża UE na poważne straty społeczne i gospodarcze;

9.

podkreśla, że środowisko naturalne i rozwój gospodarczy nie wykluczają się wzajemnie; jest przekonany o konieczności zwiększenia znaczenia środowiska naturalnego w społeczeństwie, a także w gospodarce i dla prywatnych przedsiębiorstw, w celu zapewnienia zrównoważonego wzrostu gospodarczego oraz podjęcia proaktywnych środków na rzecz ochrony środowiska naturalnego, przywrócenia jego dobrego stanu oraz poprawy zarządzania nim; uważa w szczególności, że zobowiązanie do zmniejszenia eksploatacji zasobów musi stanowić kluczowy element wzajemnego dostosowywania celów środowiskowych i gospodarczych;

10.

podkreśla, że utrata różnorodności biologicznej oznacza dla społeczeństwa olbrzymie koszty gospodarcze, których dotychczas nie uwzględniono w wystarczającym stopniu w polityce gospodarczej i w innych obszarach polityki; uważa za konieczne uznanie, że inwestowanie w różnorodność biologiczną ma kluczowe znaczenie ze społeczno-gospodarczego punktu widzenia; zauważa, że 1 na 6 miejsc pracy w UE jest w pewnym stopniu zależne od przyrody i różnorodności biologicznej; podkreśla, że różnorodność biologiczna może przyczynić się w istotny sposób do powstania nowych umiejętności, miejsc pracy i możliwości gospodarczych; z zadowoleniem przyjmuje metody pomiaru wartości ekonomicznej różnorodności biologicznej; jest zdania, że instrumenty te mogą przyczynić się do zwiększenia świadomości, lepszego wykorzystania dostępnych środków oraz poprawy procesu decyzyjnego;

11.

wzywa Komisję do zwiększenia roli, jaką odgrywają różnorodność biologiczna i ekosystemy w sprawach gospodarczych w celu przejścia na zieloną gospodarkę, oraz apeluje do Komisji o zwiększenie środków podejmowanych na rzecz zazieleniania europejskiego semestru; podkreśla, że różnorodność biologiczna podlega ogólnej odpowiedzialności społecznej, która nie może opierać się wyłącznie na wydatkach publicznych;

12.

uważa, że gospodarcza wartość różnorodności biologicznej powinna znaleźć odzwierciedlenie we wskaźnikach stanowiących podstawę procesu decyzyjnego, nie prowadząc do utowarowienia różnorodności biologicznej, i wykraczających poza PKB; wyraża przekonanie, że będzie to korzystne z punktu widzenia realizacji celów zrównoważonego rozwoju; w związku z tym apeluje o systematyczne włączanie wartości z zakresu różnorodności biologicznej do systemów rachunków narodowych jako elementu procesu monitorowania realizacji celów zrównoważonego rozwoju;

13.

podkreśla, że UE i jej państwa członkowskie nie zrealizowały celów strategii ochrony różnorodności biologicznej na 2010 r.; biorąc pod uwagę brak postępów w realizacji celów w zakresie różnorodności biologicznej na rok 2020, wzywa Komisję do przedstawiania Parlamentowi sprawozdań w cyklu dwuletnim, w których Rada i Komisja opisują aktualny stan, powody niezrealizowania celów i strategię wypełnienia zobowiązań w przyszłości;

14.

wzywa pilnie Komisję i państwa członkowskie do bardziej priorytetowego traktowania realizacji celów na rok 2020; wzywa do podejścia opartego na porozumieniu zainteresowanych stron i podkreśla kluczową rolę podmiotów krajowych, regionalnych i lokalnych oraz ich pełnego uczestnictwa w tym procesie; podkreśla, że kluczowe znaczenie mają też finansowanie, większa świadomość społeczna, zrozumienie i popieranie ochrony różnorodności biologicznej; uważa, że właściwa polityka informacyjna i wczesne angażowanie wszystkich zainteresowanych podmiotów, w tym podmiotów społeczno-gospodarczych, są zatem niezwykle istotne dla realizacji tych celów;

15.

wzywa UE do ograniczenia wpływu na różnorodność biologiczną na świecie, zgodnie z zasadą spójności polityki na rzecz rozwoju, oraz do dostosowania go do ekologicznych ograniczeń ekosystemów przez postęp w realizacji głównych celów w dziedzinie różnorodności biologicznej i wywiązywanie się z zobowiązań w zakresie jej ochrony; ponadto wzywa UE do udzielenia wsparcia krajom rozwijającym się w ich wysiłkach na rzecz ochrony różnorodności biologicznej i zapewnienia jej zrównoważonego wykorzystania;

16.

ubolewa nad powolnym postępem osiąganym przez państwa członkowskie we wdrażaniu unijnych przepisów dotyczących ochrony środowiska; podkreśla potrzebę pełniejszego informowania o stanie wdrożenia w państwach członkowskich;

17.

podkreśla, że pełne wdrożenie, egzekwowanie i odpowiednie finansowanie dyrektyw środowiskowych jest niezbędnym warunkiem zapewnienia udanej realizacji całej strategii i jej głównego celu; biorąc pod uwagę ograniczenia czasowe, wzywa wszystkie zainteresowane strony do dołożenia wszelkich starań, aby to osiągnąć, oraz do zapewnienia szerokiego poparcia;

18.

wzywa przywódców UE do wysłuchania pół miliona obywateli, którzy apelują o przestrzeganie i lepsze wdrożenie naszych solidnych przepisów dotyczących ochrony środowiska naturalnego;

19.

wzywa Komisję do poprawy wytycznych, które powinny ułatwić pełne wdrożenie i egzekwowanie dyrektyw zgodnie z obowiązującym orzecznictwem; wzywa Komisję do większego zaangażowania w dialog z państwami członkowskimi i wszystkimi właściwymi podmiotami, w tym podmiotami społeczno-gospodarczymi, w celu wspierania wymiany najlepszych praktyk;

20.

przyznaje, że jedną z głównych korzyści dyrektyw środowiskowych jest zakres, w jakim pomagają one zapewnić równe warunki w całej UE, gwarantując podstawowe normy ochrony środowiska, których muszą przestrzegać wszystkie państwa członkowskie, zgodnie z wymaganiami dotyczącymi wspólnych norm oraz zasadą wzajemnego uznawania w ramach jednolitego rynku;

21.

zauważa, że w 2012 r. jedynie 58 % obszarów Natura 2000 miało plany zarządzania; wyraża zaniepokojenie w związku z różnymi poziomami wdrożenia; wzywa państwa członkowskie do zakończenia procesu wyznaczania lądowych i morskich obszarów Natura 2000 i do sporządzenia planów zarządzania, w porozumieniu ze wszystkimi zainteresowanymi podmiotami;

22.

podkreśla, że choć zarządzanie obszarami Natura 2000 w całej UE kosztuje co najmniej 5,8 mld EUR, to przynoszą one korzyści środowiskowe i społeczno-gospodarcze warte 200-300 mld EUR rocznie; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia zarządzania obszarami Natura 2000 w przejrzysty sposób;

23.

uznaje istotny wkład, jaki chronione obszary morskie wyznaczone w ramach sieci Natura 2000 wniosą w osiągnięcie do 2020 r. dobrego stanu środowiska na mocy dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej oraz w realizację światowego celu 10 % chronionych obszarów przybrzeżnych i morskich zgodnie z celem 11 z Aichi dotyczącym różnorodności biologicznej; wyraża ubolewanie, że wciąż daleko nam do osiągnięcia tego celu;

24.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do szerzej zakrojonego gromadzenia danych oraz monitorowania siedlisk i gatunków, w szczególności w przypadku występowania poważnych luk, aby ocenić postępy na drodze do realizacji tych celów;

25.

wyraża zaniepokojenie w związku z faktem, że nadal brakuje szczegółowego wglądu w rzeczywistą pulę środków finansowych i finansowanie ochrony środowiska w poszczególnych państwach członkowskich; uważa, że jest to istotna luka w naszej wiedzy; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby niezwłocznie określiły i opracowały odpowiednie krajowe linie budżetowe;

26.

ponawia swoje wcześniejsze apele o unijne współfinansowanie zarządzania obszarami Natura 2000, które powinno być uzupełnieniem funduszy wspierających rozwój obszarów wiejskich i rybołówstwa, funduszy strukturalnych, a także funduszy udostępnianych przez państwa członkowskie;

27.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszej starannej kontroli egzekwowania dyrektyw środowiskowych; podkreśla, że należy usprawnić przestrzeganie i egzekwowanie prawodawstwa UE, na przykład przez stosowanie proporcjonalnych, skutecznych i odstraszających sankcji;

28.

wzywa w tym kontekście do podjęcia dodatkowych działań w celu powstrzymania nielegalnego zabijania i odławiania ptaków oraz handlu ptakami, a także w celu rozwiązania związanych z tym lokalnych konfliktów; wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania nowych narzędzi wykrywania nielegalnych działań na obszarach Natura 2000;

29.

wzywa Komisję do przedstawienia do 2017 r. szczegółowego wniosku dotyczącego rozwoju transeuropejskiej sieci zielonej infrastruktury (TEN-G); zachęca do wspólnego opracowania wraz z państwami członkowskimi strategii europejskich korytarzy ekologicznych dla gatunków docelowych;

30.

wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do niezwłocznego opracowania i wdrożenia ram priorytetowego traktowania odbudowy ekosystemów;

31.

wzywa państwa członkowskie do priorytetowego traktowania celu na rok 2020, jakim jest regeneracja 15 % naruszonych ekosystemów, i do wykorzystania środków dostępnych w ramach wieloletnich ram finansowych; wzywa Komisję do przedstawienia wytycznych dotyczących sposobu wykorzystywania takich środków do regeneracji naruszonych ekosystemów i ogólnie do ochrony różnorodności biologicznej;

32.

zwraca uwagę na duże znaczenie rolnictwa i leśnictwa dla osiągnięcia tego celu i na potrzebę opracowania zrównoważonych rozwiązań dla tych sektorów;

33.

uznaje negatywny wpływ zanieczyszczenia powietrza na różnorodność biologiczną i usługi ekosystemowe, przy zastosowaniu krytycznych ilości azotowych związków pokarmowych i kwasowości jako wskaźnik presji wywieranej na naturalne ekosystemy i różnorodność gatunków;

34.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do inwestowania w różnorodność biologiczną w celu wsparcia potencjału przedsiębiorstw w zakresie innowacyjności, szczególnie w dziedzinie inżynierii ekologicznej;

35.

zauważa, że uwzględnianie ochrony środowiska naturalnego w innych obszarach polityki jest nadal niezwykle ważne i podkreśla w związku z tym zasadniczą rolę rolnictwa i leśnictwa;

36.

podkreśla, że zachowanie różnorodności biologicznej ma kluczowe znaczenie dla produkcji żywności i paszy, dlatego też leży w żywotnym interesie rolników; zwraca uwagę na znaczenie wielopodmiotowego podejścia polegającego między innymi na aktywnym udziale rolników i leśników we wspólnym podejmowaniu tych wyzwań i zachęcaniu ich do tego;

37.

przypomina, że we wspólnej polityce rolnej (WPR) istnieją już instrumenty służące odtwarzaniu, ochronie i wzbogacaniu różnorodności biologicznej, takie jak obszary proekologiczne; zauważa, że odtwarzanie, ochronę i wzbogacanie ekosystemów związanych z rolnictwem i leśnictwem, w tym na obszarach Natura 2000, podkreślono jako jeden z sześciu kluczowych priorytetów rozwoju obszarów wiejskich w UE;

38.

z żalem zauważa, że dotychczas nie nastąpiła wymierna poprawa stanu różnorodności biologicznej w rolnictwie, ale zdaje sobie sprawę, że jest jeszcze za wcześnie, aby zmierzyć faktyczną skuteczność zreformowanej WPR; z zadowoleniem przyjmuje przewidzianą przez Komisję ocenę postępów we wdrażaniu WPR oraz zachęca Komisję i państwa członkowskie do monitorowania, oceny i w razie konieczności zwiększenia efektywności środków zazieleniania - w tym oceny elastyczności państw członkowskich - oraz innych istotnych środków w zakresie rozwoju obszarów wiejskich w ramach WPR; wzywa Komisję do uwzględnienia jej ustaleń w przeglądzie śródokresowym WPR;

39.

apeluje do państw członkowskich o lepsze wykorzystywanie istniejących instrumentów WPR i polityki spójności, aby pomóc rolnikom i leśnikom osiągnąć cele w zakresie różnorodności biologicznej; zwraca uwagę na potrzebę promowania zrównoważonego wykorzystywania zasobów genetycznych roślin i tradycyjnych odmian roślin rolniczych, wraz ze zrównoważonymi rozwiązaniami dla rolnictwa i leśnictwa;

40.

podkreśla, że obszary proekologiczne powinny być z zasady obszarami ochrony i promocji procesów agroekologicznych, takich jak zapylanie i ochrona gleby; zwraca się do Komisji o opublikowanie danych dotyczących liczby państw członkowskich, które zezwalają na stosowanie pestycydów i nawozów na tych obszarach proekologicznych od czasu wejścia w życie rozporządzenia (UE) nr 1307/2013;

41.

wzywa Komisję, aby w imię zachowania przejrzystości upubliczniła podane przez państwa członkowskie uzasadnienia wyboru środków zazieleniania;

42.

nalega, aby Komisja i państwa członkowskie zapewniły przekierowanie środków finansowych w ramach WPR z dotowania działań szkodliwych dla środowiska naturalnego na finansowanie zrównoważonych praktyk rolniczych i utrzymanie powiązanej różnorodności biologicznej;

43.

podkreśla potrzebę ochrony różnorodności biologicznej w rolnictwie krajów rozwijających się, aby zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe; wzywa w związku z tym Komisję do inwestowania w agroekologię w krajach rozwijających się zgodnie z zaleceniami specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. prawa do pożywienia;

44.

wzywa Komisję, aby promowała zrównoważone zarządzanie lasami na świecie przez zapewnianie procesów ekologicznych, różnorodności biologicznej lasów i ich produktywności oraz przez poszanowanie praw ludów tubylczych do utrzymania zasobów leśnych; wzywa ponadto Komisję, aby zakazała niszczenia naturalnych lasów, zapewniła ochronę zagrożonych gatunków, zakazała stosowania toksycznych pestycydów i sadzenia genetycznie modyfikowanych drzew;

45.

wzywa Komisję, aby w ramach strategii na rzecz różnorodności biologicznej w większym stopniu uwzględniała lasy tropikalne z uwagi na zagęszczenie na ich terenie ekosystemów, siedlisk i szczególnie zagrożonych wrażliwych gatunków, na ich zasadnicze znaczenie dla równowagi środowiska i klimatu oraz ich funkcje społeczne i kulturowe w życiu ludów tubylczych;

46.

wzywa państwa członkowskie do opracowania i wdrożenia planów gospodarki leśnej w celu poprawy stanu ochrony siedlisk i gatunków leśnych oraz poprawy dostępności informacji; zwraca się do Komisji o opracowanie kryteriów i standardów gromadzenia informacji na temat różnorodności biologicznej lasów z myślą o zapewnieniu spójności i porównywalności;

47.

zwraca uwagę na potencjalne zagrożenie dla różnorodności biologicznej w wyniku zmiany charakteru i degradacji siedlisk i ekosystemów takich jak tereny podmokłe i lasy, które może zostać spowodowane przez wzrost popytu na agropaliwa i ciągle rosnący nacisk na ich produkcję w krajach rozwijających się;

48.

apeluje, aby kryteria społeczne i kryteria dotyczące zrównoważenia środowiskowego w odniesieniu do produkcji biomasy stanowiły integralną część ram ustanowionych dyrektywą w sprawie odnawialnych źródeł energii; uważa, że kluczowe znaczenie ma opracowanie norm zrównoważonego rozwoju dla wszystkich sektorów, w których może być stosowana biomasa, a także kryteriów zrównoważonej gospodarki leśnej, aby zadbać o to, żeby bioenergia nie przyczyniała się do zmiany klimatu ani nie stała się dodatkowym czynnikiem stwarzającym warunki do zawłaszczania gruntów i wywołującym brak bezpieczeństwa żywnościowego;

49.

z zaniepokojeniem zauważa, że 90 % oleju palmowego zużywanego na świecie produkuje się w Indonezji i Malezji ze szkodą dla lasów torfowiskowych, które są wypalane, aby zrobić miejsce dla wielkich plantacji akacji i palm olejowych; zwraca uwagę na fakt, że według badania przeprowadzonego przez Bank Światowy Indonezja stała się trzecim krajem na świecie pod względem emisji gazów cieplarnianych, właśnie z powodu pożarów lasów;

50.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do prawidłowej i szybkiej realizacji zreformowanej wspólnej polityki rybołówstwa przez wprowadzenie opartego na ekosystemie zarządzania rybołówstwem celem urzeczywistnienia zasady maksymalnego podtrzymywalnego połowu, między innymi, dzięki wspieraniu zrównoważonych i innowacyjnych metod połowów; podkreśla znaczenie, jakie zmniejszenie zanieczyszczenia ma dla ochrony między innymi morskiej różnorodności biologicznej i zasobów morskich oraz wsparcia wzrostu gospodarczego za pomocą niebieskiej gospodarki;

51.

podkreśla fundamentalne znaczenie ekosystemów i zasobów morskich jako podstawy zrównoważonego rozwoju krajów nadbrzeżnych; wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia wcześniejszych zobowiązań oraz do współpracy z rządami na poziomie globalnym, regionalnym i krajowym, aby zapewnić znaczące zwiększenie skali ambicji i działań w celu osiągnięcia sprawiedliwego, zrównoważonego pod względem gospodarczym i ekologicznym rybołówstwa;

52.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do zadbania o to, żeby UE odgrywała przywódczą rolę, jeśli chodzi o osiągnięcie porozumienia w ramach Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza (UNCLOS) dotyczącego ochrony i zrównoważonego wykorzystywania morskiej różnorodności biologicznej wykraczającego poza jurysdykcję państw;

53.

wzywa Komisję do współpracy z państwami członkowskimi i państwami trzecimi w celu poprawy wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1005/2008 w sprawie nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów;

54.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do poprawy jakości środowiska mórz UE dzięki projektom mającym na celu zmniejszenie zanieczyszczenia chemicznego, fizycznego i mikrobiologicznego w wyniku optymalizacji zrównoważoności ruchu morskiego i ochrony niewątpliwie zagrożonej różnorodności biologicznej; zauważa w związku z tym, że co roku 12,7 mln ton tworzyw sztucznych (5 % całkowitej produkcji) trafia do oceanów przez kanalizację, cieki wodne i składowiska położone na wybrzeżach, stanowiąc tym samym zagrożenie dla środowiska naturalnego i różnorodności biologicznej całej planety;

55.

wzywa Komisję do niezwłocznego ustanowienia zgodnie z art. 4 rozporządzenia (UE) nr 1143/2014 dokładnego i kompleksowego wykazu inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii, przy założeniu, że taki wykaz nie powinien ograniczać się do określonej liczby gatunków i powinien przewidywać kompletne i spójne działania wdrażające - poparte odpowiednimi zasobami - służące osiągnięciu celów; podkreśla, że ważne jest regularne aktualizowanie tego wykazu oraz przeprowadzanie dodatkowych ocen ryzyka dla poszczególnych gatunków, aby przepisy dotyczące inwazyjnych gatunków obcych mogły spełniać rolę silnego środka nacisku;

56.

wzywa państwa członkowskie do ratyfikowania konwencji Międzynarodowej Organizacji Morskiej o postępowaniu z wodami balastowymi, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się obcych gatunków inwazyjnych przez transport morski i śródlądowy oraz przyczynić się do wdrożenia i osiągnięcia celu;

57.

wzywa państwa członkowskie do monitorowania przywozu gatunków egzotycznych na ich terytorium i do regularnego składania Komisji oraz pozostałym państwom członkowskim sprawozdań na ten temat; apeluje o większe ograniczenia w zakresie przywozu i posiadania przez osoby prywatne zagrożonych gatunków, w tym ssaków naczelnych, gadów i płazów;

58.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do stopniowego wycofania do 2020 r. dotacji szkodliwych dla środowiska naturalnego i dopilnowanie, by do 2016 r. zakończono oceny takich dotacji oraz włączono do odpowiednich obszarów unijnej polityki sektorowej wymogi sprawozdawcze; nalega na Komisję i państwa członkowskie, aby w pełni poparły i ułatwiły proces przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym;

59.

wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie zrobiły, do ratyfikowania przed COP-MOP2 w grudniu 2016 r. Protokołu o dostępie do zasobów genetycznych oraz sprawiedliwym i równym podziale korzyści wynikających z wykorzystania tych zasobów (protokół z Nagoi);

60.

przypomina, że w skali światowej UE w znaczący sposób uczestniczy w walce przeciwko utracie różnorodności biologicznej, a wraz z państwami członkowskimi jest głównym donatorem funduszy na rzecz ochrony różnorodności biologicznej i ma największy udział w oficjalnej pomocy rozwojowej w dziedzinie różnorodności biologicznej;

61.

z zadowoleniem przyjmuje projekt przewodni Komisji B4 Life na lata 2014-2020, ale uważa, że UE musi zwiększyć swój wkład w zapobieganie utracie różnorodności biologicznej na świecie i wzywa UE i jej państwa członkowskie, aby spełniły zobowiązania z Hajdarabadu do podwojenia do 2015 r. przepływów łącznych środków finansowych związanych z różnorodnością biologiczną do krajów rozwijających się i utrzymały je na tym poziomie do co najmniej 2020 r.;

62.

podkreśla, że przestępstwa przeciwko dzikiej przyrodzie i utrata siedlisk stanowią bezpośrednie i powszechne zagrożenie dla różnorodności biologicznej na świecie; uznaje, że pominięcie kwestii handlu dziką fauną i florą oraz brak działań związanych z uczestnictwem UE w CITES stanowi poważną lukę w unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej; podkreśla pilną potrzebę podjęcia skoordynowanych działań w celu zwalczania nielegalnego handlu dziką fauną i florą; wzywa Komisję do przedstawienia ambitnego planu działania dotyczącego zwalczania nielegalnego handlu dzikimi zwierzętami i roślinami oraz uzyskanymi z nich produktami, a także wzywa do przyjęcia podobnych środków w celu przeciwdziałania wylesianiu i degradacji lasów;

63.

podkreśla, że dyrektywy środowiskowe stanowią kamień milowy w polityce dotyczącej środowiska naturalnego nie tylko w obrębie UE, ale również w wymiarze międzynarodowym; jest zdania, że dzięki zwięzłej, spójnej i harmonijnej formie dyrektywy środowiskowe można uznać w pewnym sensie za inteligentne regulacje avant la lettre;

64.

podkreśla, że Natura 2000 nadal stanowi stosunkowo młodą sieć i daleko jest jeszcze do osiągnięcia jej pełnego potencjału; jest zdania, że dyrektywy środowiskowe nadal pełnią istotną rolę, a najlepsze praktyki we wdrażaniu wykazują ich skuteczność; podkreśla, że dyrektywy środowiskowe zapewniają dostatecznie dużą elastyczność, w tym możliwość dostosowania w miarę postępu technicznego i naukowego; odnotowuje, że inteligentne wdrożenie i międzynarodowa współpraca mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów w zakresie różnorodności biologicznej;

65.

sprzeciwia się ewentualnej zmianie dyrektyw środowiskowych, gdyż zagroziłoby to wdrażaniu strategii ochrony różnorodności biologicznej, spowodowałoby przeciągający się okres braku pewności prawa oraz ryzyko, że w efekcie dojdzie do osłabienia ochrony prawnej i finansowania, a także byłoby niekorzystne dla przyrody, ludzi i działalności gospodarczej; podkreśla w związku z tym, że trwająca w ramach REFIT kontrola dyrektyw środowiskowych powinna koncentrować się na ulepszeniu wdrażania;

66.

jest przekonany, że wszelkie trudności w osiągnięciu celów dyrektyw środowiskowych i strategii ochrony różnorodności biologicznej ogólnie nie leżą w przepisach, lecz przede wszystkim w ich niepełnym, niejednolitym i nieodpowiednim wdrożeniu, egzekwowaniu i włączeniu do innych obszarów polityki;

67.

podkreśla, że dyrektywy środowiskowe zapewniają dostatecznie dużą elastyczność, ułatwiającą ich wdrażanie z uwzględnieniem wymogów ekonomicznych, społecznych, kulturowych i regionalnych, jak zapisano w dyrektywie siedliskowej; apeluje jednak do Komisji o sprecyzowanie wytycznych dotyczących ich interpretacji i wdrożenia, aby unikać kwestii spornych i je rozwiązywać;

68.

apeluje o dokładne zbadanie roli dużych drapieżników i ewentualne wprowadzenie środków dostosowawczych, aby zachować różnorodność biologiczną, krajobraz rolniczy i praktykowany od wieków wypas zwierząt na obszarach górskich;

69.

dostrzega korzyści, jakie przynosi unijne prawodawstwo w dziedzinie ochrony ekosystemów, siedlisk i gatunków na obszarach chronionych; ubolewa jednak nad tym, że francuskie regiony najbardziej oddalone, będące wyjątkowymi rezerwatami gatunków i ekosystemów oraz mające znaczny udział w tworzeniu światowej i europejskiej różnorodności biologicznej, są wykluczone z zakresu tych ram prawnych oraz wszystkich innych ram prawnych dostosowanych do ich specyfiki; zwraca jednak uwagę na sukces wszystkich projektów finansowanych z programu LIFE+ w tych regionach oraz europejskiej inicjatywy BEST na rzecz wzmocnienia ochrony różnorodności biologicznej i przystosowania się do zmiany klimatu w regionach najbardziej oddalonych oraz krajach i terytoriach zamorskich;

70.

wzywa Komisję, aby w kontynuacji działania przygotowawczego BEST wprowadziła trwały mechanizm finansowania ochrony różnorodności biologicznej w regionach najbardziej oddalonych oraz krajach i terytoriach zamorskich;

71.

postrzega utratę różnorodności biologicznej poza chronionymi obszarami przyrodniczymi jako lukę w strategii; zachęca Komisję i państwa członkowskie do gromadzenia informacji o tych siedliskach i gatunkach oraz do opracowania odpowiednich ram, które - w drodze współpracy z władzami lokalnymi i społeczeństwem obywatelskim - będą zapobiegać rozdrobnieniu siedlisk oraz utracie netto różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych;

72.

uważa, że takie ramy muszą obejmować pakiet działań uzupełniających ukierunkowanych na pierwotne przyczyny utraty różnorodności biologicznej i usprawniających włączanie różnorodności biologicznej do polityki sektorowej, w tym dotyczącej rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa, energetyki i transportu;

73.

zachęca państwa członkowskie, aby za pomocą inicjatyw w zakresie planowania przestrzennego zadbały o dokładnie przemyślane wykorzystywanie przestrzeni i odpowiednią ochronę sieci Natura 2000, o zachowanie otwartej przestrzeni, w szczególności przez popieranie pasterstwa zamiast odłogowania ziemi, które zwiększa ryzyko wystąpienia zagrożeń naturalnych takich jak lawiny, lawiny błotne i osunięcia terenu, oraz o ustanowienie spójnej sieci niebieskozielonej infrastruktury na obszarach wiejskich i miejskich, przy jednoczesnym zapewnieniu niezbędnej pewności prawa w działalności gospodarczej; wzywa Komisję do opracowania przeglądu najlepszych praktyk w tym obszarze;

74.

uważa, że dla wydajniejszego i bardziej ukierunkowanego wykorzystania dostępnych środków niezwykle istotne jest, by Komisja opracowała szczegółowe kryteria mechanizmu finansowego na rzecz kapitału naturalnego, który musi gwarantować, że projekty przyniosą odpowiednie, pozytywne i namacalne pod względem naukowym skutki dla różnorodności biologicznej; uważa, że projekty LIFE powinny być powiązane z finansowaniem z innych strumieni programowych, takich jak fundusze strukturalne, aby rozszerzać i powielać udane projekty w całej UE i wywołać większy efekt mnożnikowy;

75.

zwraca się do Komisji o rozszerzenie podejścia polegającego na finansowaniu różnorodności biologicznej z wielu funduszy i wzywa do lepszego powiązania poszczególnych narzędzi finansowania;

76.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do poprawy spójności w obrębie odpowiednich obszarów polityki sektorowej, aby uwzględnić cele w zakresie różnorodności biologicznej, a jednocześnie dopilnować, aby następne WRF gwarantowały, że nie nastąpi ogólna utrata netto różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych;

77.

wzywa Komisję do ustanowienia grupy wysokiego szczebla ds. kapitału naturalnego, aby osiągnąć te cele dzięki nadaniu im większej rangi politycznej i priorytetu;

78.

ubolewa, że unijne prawo środowiskowe nie podlega spójnym i skutecznym kontrolom środowiskowym i nadzorowi środowiskowemu, mającym na celu wykrywanie naruszeń prawa środowiskowego w różnych sektorach i przeciwdziałanie im, w tym w odniesieniu do chronionych obszarów ochrony przyrody; z zadowoleniem przyjmuje prace przygotowawcze podjęte w związku z unijnymi ramami kontroli środowiskowych i wzywa Komisję do niezwłocznego przedstawienia wniosku ustawodawczego;

79.

podkreśla znaczenie innowacji, badań i rozwoju dla osiągnięcia celów dyrektyw środowiskowych oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby skoncentrowały się w szczególności na powiązaniach między zachowaniem różnorodności biologicznej a korzyściami dla zdrowia ludzi i dobrobytem gospodarczym, a także by koordynowały środki w zakresie gromadzenia danych; przypomina, że nadal istnieją poważne braki wiedzy na temat stanu ekosystemów morskich oraz zasobów połowowych; wzywa państwa członkowskie, by zadbały o gromadzenie i publiczne udostępnianie danych na temat wpływu rybołówstwa i akwakultury na szeroko pojęte środowisko;

80.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do niezwłocznego podjęcia - w oparciu o strategie polityczne już realizowane w państwach członkowskich - europejskiej inicjatywy dotyczącej owadów zapylających, ze zwróceniem szczególnej uwagi na odporność roślin na szkodniki, która ma wpływ na pszczoły i inne owady zapylające, a także do przedstawienia bez dalszej zwłoki wniosków w sprawie dyrektywy ramowej dotyczącej gleby, dyrektywy w sprawie dostępu do wymiaru sprawiedliwości oraz zmienionych ram prawnych UE dotyczących kontroli środowiskowych;

81.

z zaniepokojeniem zwraca uwagę na coraz większą liczbę dowodów naukowych potwierdzających negatywny wpływ, jaki pestycydy neonikotynoidowe mogą wywierać na podstawowe usługi, takie jak zapylanie i naturalne metody kontroli szkodników; wzywa w związku z tym Komisję do utrzymania zakazu stosowania neonikotynoidów;

82.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wydając zezwolenia na wykorzystywanie i uwalnianie do środowiska żywych zmodyfikowanych organizmów, stosowały w pełni zasadę ostrożności w celu uniknięcia jakiegokolwiek negatywnego wpływu na różnorodność biologiczną;

83.

podkreśla znaczenie programu LIFE dla środowiska, a w szczególności podprogramu poświęconego przyrodzie i różnorodności biologicznej, dla ochrony i wzbogacania różnorodności biologicznej w Europie;

84.

jest głęboko przekonany, że środowisko naturalne oraz innowacyjność wzajemnie się dopełniają i zwraca szczególną uwagę na rozwiązania oparte na przyrodzie, które oferują inteligentne rozwiązania gospodarcze i ekologiczne problemów takich jak zmiana klimatu, niedobór surowców, zanieczyszczenie i oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe; wzywa odpowiednie zainteresowane strony do podjęcia tych wyzwań w ramach programu "Horyzont 2020"; wzywa państwa członkowskie, by były bardziej efektywne, jeśli chodzi o pozostawianie przestrzeni regulacyjnej w celu ułatwienia inteligentnych rozwiązań, które przyniosą pozytywne skutki dla różnorodności biologicznej;

85.

podkreśla niepodzielność kwestii z zakresu różnorodności biologicznej, zmiany klimatu i niedoboru surowców; przypomina, że utrzymanie wzrostu temperatury jako wskaźnika zmiany klimatu znacznie poniżej 2 ^oC w porównaniu z poziomami sprzed epoki przemysłowej będzie miało zasadnicze znaczenie dla zapobiegania utracie różnorodności biologicznej; przypomina tymczasem, że wiele ekosystemów funkcjonuje jako bufor chroniący przed zagrożeniami naturalnymi, a tym samym przyczynia się do realizacji strategii dotyczących łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej;

86.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do uwzględnienia tego przez zapewnienie pełnej integracji unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na 2020 r. ze stanowiskiem UE w dyskusjach na temat nowego międzynarodowego porozumienia w sprawie zmiany klimatu, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że zgodnie z finansowanym przez UE projektem ROBIN ochrona różnorodności biologicznej jest jednym z elementów rozwiązania problemu łagodzenia zmiany klimatu i dostosowania się do niej, szczególnie z uwagi na to, że lasy tropikalne mogą złagodzić skutki 25 % całkowitych emisji gazów cieplarnianych;

87.

zwraca się do Komisji o włączanie do zawieranych przez nią umów międzynarodowych kwestii związanych ze środowiskiem i zmianą klimatu oraz o przeprowadzanie analiz środowiskowych ukierunkowanych na możliwości ochrony i poprawy różnorodności biologicznej; podkreśla, jak ważne jest systematyczne identyfikowanie i ocenianie potencjalnych skutków dla różnorodności biologicznej; wzywa Komisję do podjęcia działań następczych w związku z ustaleniami zawartymi w badaniu pt. "Identification and mitigation of the negative impacts of EU demand for certain commodities on biodiversity in third countries" [Identyfikacja i łagodzenie negatywnego wpływu, jaki popyt na niektóre towary w UE wywiera na różnorodność biologiczną w państwach trzecich] i zaproponowanie sposobu, w jaki można by przyczynić się do unikania lub minimalizowania utraty różnorodności biologicznej na świecie, którą wywołują niektóre modele produkcji i konsumpcji w UE;

88.

wzywa państwa członkowskie, aby kierując się zasadą ostrożności i zasadą działania zapobiegawczego oraz biorąc pod uwagę zagrożenia i negatywne skutki dla klimatu, środowiska i różnorodności biologicznej związane z wydobyciem węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych metodą szczelinowania hydraulicznego oraz luki w unijnym systemie regulacji działań związanych z gazem łupkowym, nie wydawały zezwoleń na żadne nowe operacje szczelinowania hydraulicznego w UE;

89.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich o czuwanie nad realizacją planu działania z Gwadelupy przyjętego w październiku 2014 r. i wdrożenie narzędzi koniecznych do ochrony różnorodności biologicznej w regionach najbardziej oddalonych oraz krajach i terytoriach zamorskich;

90.

podkreśla globalną rolę unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej; wzywa Komisję do włączenia przepisów dotyczących różnorodności biologicznej do prowadzonych negocjacji handlowych oraz do uwzględnienia celów w zakresie różnorodności biologicznej w polityce handlowej UE;

91.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 2 lutego 2016 r. w sprawie śródokresowego przeglądu unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej (2015/2137(INI)).

Dz.U.UE.C.2018.35.2

Śródokresowy przegląd unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej