Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie oceny zewnętrznych aspektów wyników i zarządzania w...

1.

wzywa Komisję do ścisłej współpracy z państwami członkowskimi w celu zapewnienia skoordynowanego, jednolitego i skutecznego wdrożenia nowego systemu określonego przez unijny kodeks celny oraz do zniechęcania do stosowania rozbieżnych praktyk wśród państw członkowskich po okresie przejściowym, w oparciu o wspólne podstawowe wytyczne dla wszystkich europejskich organów celnych; w związku z tym wzywa Komisję do opracowania analizy porównawczej oraz informacji w zakresie operacji celnych i procedur egzekwowania prawa obowiązujących w państwach członkowskich;

2.

podkreśla, że nie istnieje system rozpoznawania i monitorowania różnic w traktowaniu podmiotów gospodarczych przez organy celne; apeluje do Komisji, aby wymagała od państw członkowskich zapewniania określonych informacji na temat rodzaju i liczby odpraw celnych na szczeblu indywidualnych portów bazowych;

3.

zwraca się do Komisji, by kontynuowała współpracę z państwami członkowskimi i odpowiednimi zainteresowanymi stronami sektora handlu w celu zaradzenia istniejącym lukom w systemach kontroli, dalszego rozwijania uproszczeń celnych i zmniejszania obciążeń administracyjnych dla podmiotów prowadzących legalny handel, przy czym działania te powinny skupiać się na zapewnieniu odpowiednich, efektywnych, skutecznych i zharmonizowanych kontroli na granicach UE, a także na udzielaniu niezbędnego wsparcia właściwym organom; zaznacza, że skuteczne kontrole celne muszą zapewniać bezpieczeństwo UE, bezpieczeństwo konsumenta, poszanowanie wymogów w zakresie ochrony środowiska oraz przepisów dotyczących zdrowia i ochrony interesów gospodarczych UE, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony praw własności intelektualnej oraz zwalczania nielegalnego handlu, terroryzmu, prania pieniędzy, nielegalnego handlu dziką fauną i florą, uchylania się od opodatkowania, nielegalnego obrotu środkami odurzającymi, tytoniem i sfałszowanymi produktami leczniczymi, a także walki z wszelkimi formami nieuczciwej konkurencji, z którymi mogą mieć do czynienia europejskie przedsiębiorstwa przestrzegające norm UE;

4.

podkreśla znaczenie dalszej pracy nad zharmonizowaniem zasad kontroli we wszystkich miejscach wprowadzania towarów na obszar unii celnej, w szczególności na podstawie już istniejących europejskich narzędzi;

5.

wzywa Komisję, by zacieśniła współpracę z sektorem prywatnym w zakresie identyfikowania nieuczciwych podmiotów; podkreśla znaczenie angażowania prywatnych zainteresowanych stron w walkę z nielegalnym handlem, w tym dziką fauną i florą oraz produktami z dzikiej fauny i flory;

6.

przypomina, że możliwości, jakie daje unijny kodeks celny i jego przepisy w dziedzinie powiązanych ze sobą systemów informatycznych i elektronicznej wymiany powinny być wykorzystywane w celu uzyskania dostępu do danych dotyczących wiarygodnego i legalnego handlu oraz udostępnienia ich za pośrednictwem innych kanałów niż zgłoszenia celne, przykładowo za pomocą programów międzynarodowej wzajemnej wymiany handlowej, takich jak program AEO (na rzecz upoważnionych przedsiębiorców) lub projekt na rzecz inteligentnych i bezpiecznych szlaków handlowych (ang. Smart and Secure Trade Lanes - SSTL), z myślą o ułatwieniu handlu;

7.

przypomina, że opracowanie koniecznych systemów informatycznych wymaga odpowiedniego finansowania, i wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia dostępności zasobów na niezbędne systemy informatyczne, tak aby osiągnąć cele strategii UE i planu działania w zakresie zarządzania ryzykiem celnym;

8.

wzywa Komisję, by zmierzała do szerszego wykorzystywania programu AEO; podkreśla znaczenie promowania korzyści tego programu dla handlu przy jednoczesnym zachowaniu rygorystycznych zasad zgodności, jak również jego solidności, niezawodności i zgodności z przepisami celnymi państw trzecich w ramach negocjacji umów handlowych;

9.

zwraca się do Komisji, aby zapewniła koordynację działań organów celnych, agencji zajmujących się granicami w terenie i zainteresowanych stron w UE oraz ich partnerów handlowych - a także współpracę między nimi - w zakresie wymiany danych, w szczególności w odniesieniu do uznawania kontroli celnych, zaufanych partnerów handlowych i strategii prewencyjnych służących rozbijaniu sieci zajmujących się nielegalnym handlem; apeluje do Komisji, aby poprawiła i zacieśniła współpracę między poszczególnymi dyrekcjami generalnymi w odniesieniu do kwestii celnych, a także, w odpowiednich przypadkach, aby promowała lepszą koordynację między organami celnymi i organami ścigania, w szczególności w obszarze przestępczości zorganizowanej, bezpieczeństwa i walki z terroryzmem zarówno na szczeblu krajowym, jak i na szczeblu UE;

10.

wzywa Komisję do przedstawienia komunikatu w sprawie najlepszych praktyk w zakresie kontroli celnej j i egzekwowania zasad handlowych w okresie przejściowym w celu zapewnienia ram odniesienia właściwym organom kontroli w państwach członkowskich, uwidocznienia najlepszych praktyk i wyników, ustanowienia zestawu kluczowych wskaźników efektywności oraz dokonania analizy przepływów handlowych produktów podrobionych na przejściach granicznych;

11.

wzywa Komisję do kontynuowania prac nad wdrażaniem strategii i planu działania UE w zakresie zarządzania ryzykiem celnym, szczególnie w zakresie dostępności danych, dostępu do informacji do celów zarządzania ryzykiem celnym i wymiany takich informacji oraz wzmocnienia zdolności;

12.

wzywa Komisję do składania okresowego sprawozdania właściwym komisjom Parlamentu Europejskiego w sprawie monitorowania i oceny strategii i planu działania UE w zakresie zarządzania ryzykiem celnym;

13.

wzywa Komisję, aby zbadała różne praktyki w zakresie kontroli celnych w UE oraz ich konsekwencje dla przesunięcia handlu, z naciskiem w szczególności na unijne służby celne na granicach zewnętrznych;

14.

zauważa, że obecnie rozbieżne procedury celne, w szczególności dotyczące odpraw celnych, inspekcji, sankcji i kontroli powodują fragmentację, dodatkowe obciążenia administracyjne, opóźnienia, różnice w poborze podatków w państwach członkowskich oraz zakłócenia rynku i negatywny wpływ na środowisko; podkreśla, że rozbieżne procedury celne często mogą faworyzować dostęp do pewnych portów ze szkodą dla innych i przywóz towarów podrobionych lub towarów o zaniżonej wartości przez działające bezprawnie podmioty, co skutkuje dostarczaniem towarów do miejsca przeznaczenia nietypową drogą, dokonywaniem odprawy w państwie członkowskim innym niż państwo przywożące towary, tak aby zmniejszyć prawdopodobieństwo poddania kontroli lub skomplikować potencjalną procedurę windykacji; wzywa zatem Komisję do dokonania analizy problemu "turystyki sądowej" i do oceny jej wpływu na handel, dochody podatkowe, wpływ na klimat i opłaty celne;

15.

przypomina państwom członkowskim i Komisji znaczenie zapewnienia w odpowiednim czasie dostępności wystarczających zasobów dla niezbędnych systemów informatycznych - tak by móc osiągnąć cele strategii i planu działania UE w zakresie zarządzania ryzykiem celnym jednocześnie zapewniając interoperacyjność systemów z korzyścią dla organów celnych, podmiotów prowadzących legalny handel, a ostatecznie konsumentów oraz promować miejsca pracy i wzrost gospodarczy w UE;

16.

podkreśla potrzebę przejścia od obecnego środowiska celnego z mniejszą liczbą dokumentów papierowych do środowiska celnego bez dokumentów papierowych;

17.

zwraca się do Komisji o ścisłą współpracę z państwami członkowskimi, OECD i Światową Organizacją Celną (WCO) w zmniejszaniu istniejących luk w systemach kontroli celnych poprzez zagwarantowanie, że do rozwiązania kwestii nielegalnego handlu, podrabiania i oszustw bardziej systematycznie stosuje się skoordynowane kontrole oparte na analizie ryzyka w oparciu o zharmonizowane kryteria dotyczące inspekcji, najlepsze praktyki, wspólne procedury i metody pracy, zarówno w zakresie godzin pracy, jak i zasobów gospodarczych i ludzkich, przy terminowym i odpowiednim wsparciu ze strony innych właściwych organów; w tym kontekście przypomina o tym, jak ważne jest zapewnienie uprawnień do prowadzenia dochodzenia wszystkim unijnym agencjom celnym i granicznym oraz zagwarantowanie odpowiednich szkoleń dla ich podmiotów;

18.

wzywa organy celne państw członkowskich do aktywnego wykorzystywania narzędzi elektronicznej wymiany informacji do celów współpracy z organami ścigania w identyfikowaniu anomalii w odniesieniu do niewłaściwego oszacowania wartości wymiany handlowej i do zwalczania tym sposobem nielegalnych przepływów finansowych i prania pieniędzy opartego na handlu;

19.

wzywa Komisję do zapewnienia, by stopniowe wdrażanie unijnego kodeksu celnego dostarczało wartości dodanej podmiotom gospodarczym i tworzyło równe warunki konkurencji w całej Unii, przy jednoczesnym zagwarantowaniu, że większe uproszczenie procedur celnych nie tworzy luk w systemach zarządzania ryzykiem celnym i systemach kontroli, które mogłyby utrudnić skuteczną walkę z nielegalnym handlem; uważa, że zasadnicze znaczenie ma zharmonizowanie europejskiego prawodawstwa celnego, i zachęca Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia systematycznej kontroli przepisów europejskich oraz ich jednolitego stosowania przez właściwe organy, a także ułatwiania handlu międzynarodowego i ograniczania nielegalnej działalności międzynarodowej;

20.

apeluje do Komisji o dalszą współpracę z państwami członkowskimi w zakresie wymiany najlepszych praktyk dotyczących procedur celnych i podatku VAU, a także, w stosownych przypadkach, w zakresie dostosowania polityki w zakresie ceł i podatku VAT, z myślą o zapewnieniu synergii, w tym w znalezieniu i stosowaniu rozwiązań natury prawnej i praktycznej w odniesieniu do wyzwań i możliwości związanych z małymi przesyłkami, handlem elektronicznym i uproszczeniem;

21.

w świetle art. 23 Porozumienia o ułatwieniach w handlu WTO, w którym wzywa się do ustanowienia organu ds. ułatwień w handlu, wzywa Komisję do rozważenia przeniesienia zadań organów celnych ze szczebla krajowego na unijny w celu zapewnienia zharmonizowanego traktowania we wszystkich punktach wjazdu do UE, monitorowania wyników i działań administracji celnych oraz gromadzenia i przetwarzania danych celnych;

22.

ponadto wzywa Komisję do dalszego opracowywania dokładnej analizy kosztów i korzyści dotyczącej skutków związanych z harmonizacją egzekwowania sankcji karnych obowiązujących w państwach członkowskich w celu zwalczania nielegalnej działalności handlowej oraz, w razie potrzeby, do przedłożenia wniosku zawierającego zharmonizowane przepisy, zgodne z zasadą pomocniczości, dotyczące określania tych sankcji i przestępstw w dziedzinie przestępczości zorganizowanej i międzynarodowej;

23.

zachęca Komisję i państwa członkowskie do dalszego rozwijania i wspierania możliwości wspólnych szkoleń dla funkcjonariuszy celnych w państwach członkowskich; podkreśla, że zharmonizowanie poziomu wyszkolenia funkcjonariuszy celnych w Europie przyczyni się do skutecznego wdrożenia unijnego kodeksu celnego;

24.

zwraca się do Komisji o zacieśnienie współpracy z zainteresowanymi stronami sektora handlu międzynarodowego i przedstawicielami handlowymi z myślą o zajęciu się wszystkimi wyzwaniami wynikającymi z wdrożenia unijnego kodeksu celnego, w tym różnymi i rozbieżnymi przepisami krajowymi, metodami i środkami sprawozdawczości oraz obawami MŚP które prowadzą działalność handlową z państwami trzecimi;

25.

przypomina, że niektóre nieuczciwe przedsiębiorstwa z siedzibą w państwach trzecich wykorzystują handel elektroniczny do oferowania podrobionych towarów europejskim konsumentom oraz że ceny niektórych towarów mogą być niższe od minimalnego poziomu cen z zamiarem uniknięcia kontroli ze strony właściwych organów lub też mogą być wwożone przy wykorzystaniu różnic w fakturowaniu, przepisach i sankcjach celnych; zwraca się do Komisji o dalszą analizę tych problemów i o rozważenie najlepszego sposobu poradzenia sobie z zagrożeniami związanymi z handlem elektronicznym oraz o podjęcie ścisłej współpracy z wszystkimi zainteresowanymi stronami, w tym przedsiębiorstwami transportowymi i firmami kurierskimi, w celu wspierania państw członkowskich w ukróceniu tej praktyki bez stwarzania przeszkód dla rozwoju handlu elektronicznego i legalnego handlu;

26.

wzywa Komisję do zapewnienia, wspólnie z państwami członkowskimi, że UE wdraża w jak największym zakresie umowę WTO o ułatwieniach w handlu oraz że w dalszym ciągu promuje jej wdrażanie przez innych członków WTO, z korzyścią dla eksporterów z UE, w tym przez przyczynianie się do starań krajów rozwijających się, w celu wzmocnienia ułatwień w handlu na świecie;

27.

zwraca się do Komisji o zacieśnienie międzynarodowej współpracy w celu dalszego rozwijania wdrażania strategii i planu działania UE w zakresie zarządzania ryzykiem celnym w łańcuchu dostaw;

28.

zwraca się do Komisji o wzmocnienie współpracy w kwestiach celnych z jej najważniejszymi partnerami handlowymi i ich organami celnymi, jak również o podjęcie dialogu z głównymi państwami pochodzenia podrobionych towarów, z myślą o współpracy w zakresie zwalczania nielegalnych przepływów finansowych i prania pieniędzy, opartej na handlu korupcji, oszustw podatkowych i uchylania się od opodatkowania, przestępczości zorganizowanej i terroryzmu, jako że wszystkie te zjawiska narażają zdrowie i bezpieczeństwo konsumentów, stanowią zagrożenie dla społeczeństwa i rynku i powodują szkody gospodarcze; zwraca się również do Komisji o dalsze ułatwianie handlu dwustronnego, wykraczającego poza ścisłe zobowiązania wynikające z umowy o ułatwieniach w handlu; zauważa, że może to być zrealizowane poprzez włączenie tematów ułatwiania wymiany handlowej takich jak znormalizowane zasady dotyczące metod, przejrzystości, integralności i rozliczalności procedur celnych oraz włączenie rozdziałów o przeciwdziałaniu nadużyciom finansowym i podrabianiu we wszystkich negocjacjach umów o wolnym handlu lub też za pośrednictwem specjalnych porozumień celnych;

29.

zachęca Komisję do kontynuowania i zacieśniania współpracy celnej w dziedzinie praw własności intelektualnej z państwami trzecimi i strefami wolnego handlu, które są najczęstszym źródłem nielegalnego handlu; w związku z tym uważa, że niezbędne jest wspieranie zarówno współpracy administracyjnej między służbami celnymi na szczeblu międzynarodowym, jak i rozwoju partnerstwa z przedsiębiorstwami prywatnymi, aby przeciwdziałać łamaniu przepisów celnych i obchodzeniu zobowiązań podatkowych;

30.

wzywa Komisję do wzmocnienia współpracy z Urzędem Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (EUIPO) oraz w szczególności z europejskim obserwatorium do spraw naruszeń praw własności intelektualnej w celu wspierania inicjatyw na rzecz egzekwowania praw własności intelektualnej, takich jak ułatwienie procedur dla właścicieli praw autorskich poprzez elektroniczną wymianę danych, co byłoby szczególnie korzystne również dla małych i średnich przedsiębiorstw, a także uczynienie zwalczania podrabiania i nielegalnego handlu jednym z priorytetów WTO i włączenie do współpracy w tej kwestii OECD i Światowej Organizacji Celnej; podkreśla zatem, że obecnie obowiązujące rozporządzenie w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej przez organy celne odgrywa istotną rolę w zwalczaniu podrabiania towarów (naruszenia dotyczące znaków towarowych), piractwa (naruszenia dotyczące prawa autorskiego), przemytu produktów wrażliwych, jak również w dziedzinie oznaczeń geograficznych, oznaczenia pochodzenia i nielegalnego handlu; uważa, że niezbędne jest właściwe wdrożenie wyżej wspomnianego rozporządzenia oraz dyrektywy w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej w całej Unii i że egzekwowanie przepisów przez organy celne odbywa się w sposób, który nie uniemożliwia podmiotom prowadzącym legalny handel prowadzenia działalności w dobrej wierze;

31.

zwraca się do Komisji o lepszą koordynację ochrony oznaczenia geograficznego na produktach rolno-spożywczych, jako prawdziwej wartości dodanej na rynkach zewnętrznych, w ramach samej Komisji, a także we współpracy z Urzędem Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej; przypomina Komisji o znaczeniu opracowania równie ambitnej strategii politycznej dotyczącej oznaczeń geograficznych innych produktów niż rolno-spożywcze; przypomina, że utworzenie spójnego, prostego, przejrzystego i niestanowiącego obciążenia pod względem administracyjnym systemu ochrony za pomocą oznaczeń geograficznych innych produktów niż rolne tworzy nowe możliwości dla MŚP i mogłoby wzmocnić pozycję UE w międzynarodowych negocjacjach handlowych;

32.

zwraca uwagę, że służby celne mają do czynienia z nowymi rodzajami wyzwań, które wiążą się z nowymi sposobami prowadzenia handlu, a także z bezpieczeństwem i ochroną towarów objętych procedurami przywozowymi lub znajdujących się w tranzycie międzynarodowym z miejscem przeznaczenia w Europie;

33.

zwraca uwagę, że skuteczność procedur celnych ma decydujące znaczenie nie tylko z punktu widzenia ułatwiania handlu, ale również skutecznego i odpowiedniego ścigania przestępstw w odniesieniu do podrabiania produktów i przemytu towarów objętych podatkiem akcyzowym, które wwozi się do UE; uważa, że służby celne działają na styku dwóch obszarów, mianowicie między bezpiecznym przepływem towarów w celu ochrony konsumentów w UE a wdrażaniem postanowień umów handlowych;

34.

jest zdania, że najdonioślejsze znaczenie mają jakość i wyniki kontroli celnych dotyczących tranzytu towarów, zwłaszcza w przypadku operacji związanych z wysyłką i transportem w portach i na granicach, oraz że potrzebna jest poprawa w tych dziedzinach; zauważa z ubolewaniem, że obecnie występują faktyczne różnice jeśli chodzi o rodzaj kontroli przeprowadzanych w Unii, co sprawia, że niektóre drogi dostępu, w szczególności porty, są częściej wykorzystywane niż inne, gdzie kontrole są bardziej rygorystyczne; uważa, iż niezbędne jest zadbanie w państwach członkowskich o jednolite techniki kontroli w zakresie dokonywania filtracji w portach i na granicach poprzez promowanie nowoczesnych i rozwiniętych pod względem technologicznym strategii kontrolnych opartych na zarządzaniu ryzykiem;

35.

uważa, że w ramach kontroli celnych, a w miarę możliwości również innych odpowiednich kontroli granicznych państwa członkowskie powinny koncentrować się na towarach dużego ryzyka wybieranych losowo przy zastosowaniu wspólnych kryteriów doboru, w tym również kryteriów dotyczących charakteru i opisu towarów, kraju pochodzenia, kraju wysyłki, wartości towarów, historii przestrzegania wymogów prawnych przez przedsiębiorstwa handlowe oraz środków transportu;

36.

popiera wszelkie wysiłki mające na celu uczciwość w handlu międzynarodowym, jak i przejście do roku 2020 na w pełni elektroniczne procedury celne w UE przewidziane w nowym unijnym kodeksie celnym, które poprawią przejrzystość doboru prób kontrolnych towarów i kontenerów;

37.

uważa, że potrzebna jest lepsza koordynacja działań między Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), organami celnymi oraz organami nadzoru rynku nie tylko w celu zwalczania podrabiania, ale także ukrócenia handlu nielegalnymi produktami naruszającymi prawa własności intelektualnej w UE;

38.

podkreśla rolę, jaką OLAF odgrywa w badaniu nieuiszczania ceł przywozowych (w tym ceł konwencyjnych, antydumpingowych i wyrównawczych) na wszelkiego typu produkty i towary, zwłaszcza w przypadkach dotyczących fałszywych deklaracji pochodzenia (zarówno w systemach preferencyjnych, jak i w systemach bez preferencji) oraz zaniżania wartości i niewłaściwego opisu towarów; wzywa OLAF do odgrywania aktywniejszej roli w koordynacji odnośnych dochodzeń prowadzonych przez krajowe służby celne państw członkowskich UE i innych partnerów w UE i poza nią;

39.

wskazuje, że regularne wspólne operacje celne odgrywają kluczową rolę w ochronie finansów publicznych UE, ponieważ wskazują ryzyko na konkretnych szlakach handlowych, oraz w ochronie obywateli i legalnie działających przedsiębiorstw poprzez niedopuszczanie nielegalnych produktów do UE; wzywa OLAF do nasilenia wsparcia udzielanego organom celnym państw członkowskich UE i niektórym państwom trzecich na rzecz przeprowadzania większej ilości wspólnych operacji celnych dzięki infrastrukturze technicznej, narzędziom IT i narzędziom komunikacyjnym, analizie strategicznej i wsparciu administracyjnemu i finansowemu, aby poprawić skuteczność służb celnych prowadzących ukierunkowane kontrole na szczeblu europejskim;

40.

uważa, że w oparciu o standardową analizę ryzyka Komisja powinna lepiej monitorować kraje korzystające z preferencyjnego traktowania, zwłaszcza po to, aby weryfikować wdrażanie zasad pochodzenia i kumulacji; w związku z tym uważa, że sprawdzanie statusu pochodzenia importowanych produktów i adekwatności dokumentów dających prawo do preferencyjnego traktowania to kluczowy element strategii kontrolnych i identyfikowalności;

41.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie oceny zewnętrznych aspektów wyników i zarządzania w zakresie ceł jako narzędzia służącego ułatwieniu handlu i zwalczaniu nielegalnego handlu (2016/2075(INI)).

Dz.U.UE.C.2018.307.44

Ocena zewnętrznych aspektów wyników i zarządzania w zakresie ceł jako narzędzie służące ułatwieniu handlu i zwalczaniu nielegalnego handlu