Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie ram przyszłych stosunków między UE a Zjednoczonym...

1.

przypomina, że art. 50 ust. 2 TUE stanowi, iż umowa określająca warunki wystąpienia państwa członkowskiego uwzględnia ramy jego przyszłych stosunków z UE;

2.

odnotowuje, że takie ramy przyszłych stosunków powinny przyjąć formę deklaracji politycznej związanej z umową o wystąpieniu; podkreśla, że treść deklaracji zostanie oceniona przez Parlament Europejski, gdy zostanie on poproszony o wyrażenie zgody na umowę o wystąpieniu;

3.

ponownie stwierdza, że umowa międzynarodowa w sprawie nowych stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem może podlegać formalnym negocjacjom jedynie po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z UE i uzyskaniu przez nie statusu państwa trzeciego; przypomina, że zawarcie tej umowy może nastąpić wyłącznie przy pełnym zaangażowaniu i za ostateczną zgodą Parlamentu Europejskiego;

4.

przypomina, że Parlament Europejski zaakceptuje ramy przyszłych stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem tylko wówczas, jeśli ramy te będą w pełni zgodne z następującymi zasadami:

-

nieustanne przestrzeganie zasad demokratycznych, praw człowieka i podstawowych wolności, określonych w szczególności w Powszechnej deklaracji praw człowieka ONZ, europejskiej konwencji praw człowieka i podstawowych wolności oraz protokołach do niej, Europejskiej karcie społecznej, Rzymskim Statucie Międzynarodowego Trybunału Karnego i innych międzynarodowych traktatach Organizacji Narodów Zjednoczonych i Rady Europy dotyczących praw człowieka, jak również poszanowanie zasady praworządności,

-

równe warunki działania, zwłaszcza odnośnie do stałego przestrzegania przez Zjednoczone Królestwo norm określonych w zobowiązaniach międzynarodowych oraz w prawodawstwie i polityce Unii w dziedzinie uczciwej i opartej na zasadach konkurencji, w tym pomocy państwa, praw socjalnych i pracowniczych, a w szczególności równoważnych poziomów ochrony socjalnej i zabezpieczeń przed dumpingiem socjalnym, środowiska naturalnego, zmian klimatu, ochrony konsumentów, zdrowia publicznego, środków sanitarnych i fitosanitarnych, zdrowia i dobrostanu zwierząt, opodatkowania, w tym walki z unikaniem opodatkowania i uchylaniem się od opodatkowania, prania brudnych pieniędzy, a także ochrony danych i prywatności, wraz z jasnym mechanizmem egzekwowania przepisów w celu zapewnienia zgodności,

5.

ponownie podkreśla, że układ o stowarzyszeniu wynegocjowany i uzgodniony między UE a Zjednoczonym Królestwem w związku z jego wystąpieniem na mocy art. 8 TUE i art. 217 TFUE mógłby stanowić odpowiednie ramy przyszłych stosunków i zapewnić spójne ramy zarządzania, które powinny obejmować solidny mechanizm rozstrzygania sporów, co pozwoli uniknąć mnożenia umów dwustronnych i niedociągnięć, które charakteryzują stosunki UE ze Szwajcarią;

6.

proponuje, by te przyszłe stosunki opierały się na następujących czterech filarach:

Ramy przyszłych stosunków

7.

zauważa, że biorąc pod uwagę wspólną podstawę wartości podzielanych przez UE i Zjednoczone Królestwo, ich bliskie powiązania i obecne dostosowanie regulacyjne w niemal wszystkich dziedzinach, bliskość geograficzną i wspólną historię, w tym członkostwo Zjednoczonego Królestwa w UE przez ponad 40 lat, a także rolę Zjednoczonego Królestwa jako stałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ i członka NATO, Zjednoczone Królestwo będzie nadal ważnym partnerem UE we wszystkich czterech wymienionych filarach, a ustanowienie partnerstwa zapewniającego stałą współpracę leży we wspólnym interesie obu stron;

8.

zauważa jednak, że taka współpraca ze Zjednoczonym Królestwem jako państwem trzecim może odbywać się wyłącznie zgodnie z zasadami przedstawionymi w ust. 4 niniejszej rezolucji; przypomina, że UE posiada wiążące wspólne zasady, wspólne instytucje oraz wspólne mechanizmy nadzoru, egzekwowania i orzekania oraz nawet te państwa trzecie, które dysponują identycznym prawodawstwem lub pełnym dostosowaniem regulacyjnym, nie mogą korzystać z takich samych korzyści lub dostępu do rynku co państwa członkowskie UE, na przykład w odniesieniu do czterech swobód i wkładów finansowych z budżetu UE;

9.

uważa, że umowa w sprawie przyszłych stosunków powinna zawierać szczegółowe przepisy dotyczące przemieszczania się obywateli z UE do Zjednoczonego Królestwa i ze Zjednoczonego Królestwa do UE po okresie przejściowym, które to przepisy powinny być co najmniej współmierne do stopnia współpracy w ramach czterech filarów wymienionych poniżej;

10.

przypomina, że Parlament Europejski będzie musiał zatwierdzić każdą przyszłą umowę między UE i Zjednoczonym Królestwem; podkreśla, że zgodnie z art. 207, 217 i 218 TFUE oraz z odnośnym orzecznictwem musi on być niezwłocznie i w pełni informowany na wszystkich etapach postępowania;

11.

ponownie podkreśla, że członkostwo Zjednoczonego Królestwa w rynku wewnętrznym i unii celnej byłoby najlepszym rozwiązaniem zarówno dla Zjednoczonego Królestwa, jak i UE-27 oraz jedynym, które może zagwarantować dalszy bezproblemowy handel i w pełni zachować korzyści płynące z naszych stosunków gospodarczych; przypomina, że udział w rynku wewnętrznym wymaga pełnego przestrzegania czterech swobód i uwzględnienia odpowiednich przepisów UE, równych warunków działania, w tym poprzez system konkurencji i pomocy państwa, wiążącego orzecznictwo TSUE oraz wkładów do budżetu UE; zauważa, że unia celna usuwa bariery taryfowe i niektóre kontrole celne, ale wymaga zgodności z polityką handlową UE i wspólnej granicy zewnętrznej; odnotowuje, że rząd brytyjski nadal wyklucza zarówno rynek wewnętrzny, jak i unię celną;

12.

zauważa, że pogłębiona i kompleksowa strefa wolnego handlu wymaga wiążącego mechanizmu na rzecz konwergencji z dorobkiem prawnym UE oraz wiążącej roli TSUE w interpretacji prawa Unii, a także nie pozwala na wybiórcze podejście do sektorów rynku wewnętrznego;

13.

uważa, że obecne stanowisko Zjednoczonego Królestwa jest zgodne jedynie z umową handlową na mocy art. 207 TFUE, która może stanowić filar handlowy i gospodarczy układu o stowarzyszeniu; jest gotowy do współpracy ze Zjednoczonym Królestwem w oparciu o inne wyżej wymienione modele, pod warunkiem że Zjednoczone Królestwo ponownie rozważy swoje obecne bezwzględne warunki;

14.

przypomina, że wszystkie ostatnie umowy o wolnym handlu opierają się na trzech głównych elementach: dostępie do rynku, współpracy regulacyjnej i zasadach; podkreśla, że oprócz zasad przedstawionych w ust. 4:

-

dostęp do rynku na zasadzie wzajemności musi być negocjowany przy pełnym poszanowaniu zasad Światowej Organizacji Handlu (WTO), w tym zasad dotyczących towarów, usług, zamówień publicznych i - w stosownych przypadkach - bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz wszystkich sposobów świadczenia usług, w tym zobowiązań dotyczących przepływu osób fizycznych przez granice (tryb 4), i odbywać się w pełnej zgodności z przepisami UE w zakresie zasad równego traktowania, w szczególności w przypadku pracowników,

15.

podkreśla, że w umowie między UE a Zjednoczonym Królestwem należy zachować ramy obecnych stosunków handlowych między UE a krajami trzecimi oraz uniknąć oportunizmu przez zapewnienie spójność dzięki zachowaniu odpowiednich taryf i systemu kwot oraz reguł pochodzenia produktów w stosunku do państw trzecich;

16.

podkreśla, że w ramach umowy o wolnym handlu dostęp do rynku w przypadku usług jest ograniczony i zawsze wiąże się z wykluczeniami, zastrzeżeniami i wyjątkami;

17.

podkreśla, że wystąpienie z rynku wewnętrznego doprowadzi Zjednoczone Królestwo do utraty zarówno praw paszportowych dotyczących usług finansowych, jak i możliwości otwierania oddziałów w UE podlegających nadzorowi Zjednoczonego Królestwa; przypomina, że ustawodawstwo UE przewiduje w niektórych obszarach możliwość uznania przepisów państwa trzeciego za równoważne w oparciu o proporcjonalne i oparte na ocenie ryzyka podejście, oraz odnotowuje bieżące prace ustawodawcze i przyszłe wnioski Komisji w tej zakresie; podkreśla, że decyzje w sprawie równoważności mają zawsze charakter jednostronny; podkreśla także, że w celu zachowania stabilności finansowej i zapewnienia pełnej zgodności z unijnym systemem regulacyjnym i normami oraz ich stosowania, zwyczajowym elementem umów o wolnym handlu są środki ostrożnościowe i ograniczenia transgranicznego świadczenia usług finansowych;

18.

podkreśla, że umowa między UE a Zjednoczonym Królestwem powinna obejmować solidny mechanizm rozstrzygania sporów, a także określać struktury zarządzania; podkreśla w związku z tym kompetencję Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w interpretacji kwestii związanych z prawem UE;

19.

przypomina, że obecne stanowisko Zjednoczonego Królestwa i nieprzekraczalne granice doprowadzą do kontroli celnych i weryfikacji, które będą miały wpływ na globalne łańcuchy dostaw i procesy produkcyjne, nawet jeśli można uniknąć barier taryfowych; podkreśla znaczenie wysokiego poziomu zbieżności między jednolitym unijnym obszarem VAT a Zjednoczonym Królestwem; uważa, że do ewentualnej późniejszej umowy między Zjednoczonym Królestwem a UE należy włączyć sprawy podatkowe, aby zapewnić najwyższy poziom współpracy między UE i Zjednoczonym Królestwem oraz jego terytoriami zależnymi w dziedzinie opodatkowania osób prawnych;

20.

przypomina, że w odniesieniu do żywności i produktów rolnych dostęp do rynku UE jest uzależniony od ścisłego przestrzegania wszystkich przepisów i norm UE, zwłaszcza w zakresie bezpieczeństwa żywności, organizmów zmodyfikowanych genetycznie, pestycydów, oznaczeń geograficznych, dobrostanu zwierząt, etykietowania i identyfikowalności, norm sanitarnych i fitosanitarnych oraz zdrowia ludzi, zwierząt i roślin;

(ii)

Polityka zagraniczna, współpraca w zakresie bezpieczeństwa oraz współpraca na rzecz rozwoju

21.

zauważa, że - jeżeli chodzi o wspólna politykę zagraniczną i bezpieczeństwa - Zjednoczone Królestwo jako państwo trzecie nie będzie mogło uczestniczyć w procesie podejmowania decyzji przez UE oraz że jedynie państwa członkowskie UE mogą przyjmować wspólne stanowiska i działania UE; wskazuje jednak, że nie wyklucza to mechanizmów konsultacji, które umożliwiałyby Zjednoczonemu Królestwu dostosowanie się do stanowisk UE w zakresie polityki zagranicznej, wspólnych działań, w szczególności dotyczących praw człowieka, lub współpracy wielostronnej, zwłaszcza w ramach ONZ, OBWE i Rady Europy; popiera koordynację w dziedzinie polityki i wdrażania przepisów dotyczących sankcji, w tym embarga na broń i wspólnego stanowiska w sprawie wywozu broni;

22.

podkreśla, że takie partnerstwo mogłoby zostać ustanowione na mocy umowy w sprawie ram udziału określającej rolę państw trzecich, co umożliwiłoby udział Zjednoczonego Królestwa w unijnych misjach cywilnych i wojskowych (bez wiodącej roli Zjednoczonego Królestwa), unijnych programach i projektach, w wymianie danych wywiadowczych, w szkoleniach i wymianie personelu wojskowego oraz we współpracy w zakresie polityki zbrojeniowej, w tym w projektach realizowanych w ramach stałej współpracy strukturalnej (PESCO); podkreśla, że taki udział powinien odbywać się bez uszczerbku dla odnośnych stanowisk UE, jej decyzji i prawodawstwa, w tym w sprawie zamówień publicznych i transferów w dziedzinie obronności, a także powinien być z nimi zgodny; stwierdza, że taka współpraca jest uzależniona od pełnego przestrzegania międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego oraz praw podstawowych UE;

23.

zauważa, że wszelka współpraca w wyżej wymienionych dziedzinach, która obejmuje wymianę informacji niejawnych UE, w tym danych wywiadowczych, jest uzależniona od zawarcia umowy o bezpieczeństwie informacji w celu ochrony informacji niejawnych UE;

24.

zauważa, że w oparciu o inne podobne uzgodnienia z państwami trzecimi Zjednoczone Królestwo może uczestniczyć w programach Unii na rzecz obrony i bezpieczeństwa zewnętrznego (takich jak Europejski Fundusz Obronny, program Galileo i programy na rzecz cyberbezpieczeństwa); nie neguje możliwości dalszego wnoszenia przez Zjednoczone Królestwo wkładu w unijne instrumenty finansowania działań zewnętrznych w ramach realizacji wspólnych celów, zwłaszcza we wspólnym sąsiedztwie;

25.

zauważa, że Zjednoczone Królestwo jest jednym z głównych graczy w dziedzinie współpracy na rzecz rozwoju i pomocy humanitarnej oraz że współpraca w tych obszarach między UE a Zjednoczonym Królestwem po brexicie byłaby korzystna dla obu stron;

(iii)

Bezpieczeństwo wewnętrzne

26.

podkreśla, że we wspólnym interesie UE i Zjednoczonego Królestwa leży ustanowienie partnerstwa, które zapewni stałą współpracę w zakresie bezpieczeństwa, by stawić czoła wspólnym zagrożeniom, szczególnie terroryzmowi i przestępczości zorganizowanej, oraz by uniknąć zakłócenia przepływów informacji w tej dziedzinie; zauważa, że państwa trzecie (znajdujące się poza obszarem Schengen) nie korzystają z uprzywilejowanego dostępu do instrumentów UE, w tym baz danych, w tym zakresie, ani nie mogą uczestniczyć w określaniu priorytetów i opracowywaniu wieloletnich celów strategicznych lub planów działań operacyjnych w ramach cyklu polityki unijnej;

27.

zauważa również, że oprócz konieczności ochrony toczących się postępowań i dochodzeń z udziałem Zjednoczonego Królestwa za pośrednictwem uzgodnień przejściowych zaistnieje także potrzeba wprowadzenia osobnych uzgodnień ze Zjednoczonym Królestwem jako państwem trzecim w dziedzinie współpracy sądowej w sprawach karnych, w tym w zakresie ekstradycji i wzajemnej pomocy prawnej, zastępujących obecne rozwiązania, takie jak europejski nakaz aresztowania;

28.

jest zdania, że przyszła współpraca może być realizowana w oparciu o uzgodnienia z państwami trzecimi spoza strefy Schengen umożliwiające wymianę danych istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa i współpracy operacyjnej z organami i mechanizmami UE (takimi jak Europol i Eurojust);

29.

podkreśla, że taka współpraca powinna gwarantować pewność prawa, musi się opierać na gwarancjach względem praw podstawowych określonych w europejskiej konwencji praw człowieka oraz musi gwarantować poziom ochrony zasadniczo równoważny poziomowi gwarantowanemu Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej; podkreśla ponadto, że w ramach tej współpracy należy w pełni respektować unijne normy ochrony danych oraz że musi ona funkcjonować w oparciu o skuteczne egzekwowanie i rozstrzyganie sporów; uważa, że konieczne jest znalezienie rozwiązania w celu uregulowania wymiany danych między UE i Zjednoczonym Królestwem dotyczących egzekwowania prawa, działań wywiadowczych i operacji antyterrorystycznych; podkreśla, że preferowanym i najbezpieczniejszym rozwiązaniem byłaby decyzja stwierdzająca odpowiedni poziom ochrony wydana przez Komisję; przypomina, że w każdym przypadku Zjednoczone Królestwo musi zapewnić równie wysoki stopień ochrony danych jak ten wymagany unijnymi zasadami ochrony danych;

(iv)

Współpraca tematyczna

30.

podkreśla, że zasady określone w ust. 4 powinny również w pełni i bezwarunkowo stosować się do przyszłej współpracy ze Zjednoczonym Królestwem w wielu obszarach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania; podkreśla, że takie umowy będą musiały zapewnić równowagę między prawami i obowiązkami odpowiednio do podobnych umów z innymi państwami trzecimi, lecz z uwzględnieniem bliskości geograficznej i ścisłych powiązań między UE a Zjednoczonym Królestwem;

31.

uważa, że w świetle powyższych zasad i warunków, a także w interesie pasażerów, przewoźników lotniczych, producentów i związków zawodowych musi zostać zapewniona sieć połączeń w drodze umowy o transporcie lotniczym i umowy w sprawie bezpieczeństwa lotniczego; podkreśla jednak, że poziom dostępu do rynku jest uzależniony od stopnia zbliżenia przepisów i dostosowania do dorobku prawnego UE, a także od ustanowienia solidnego mechanizmu arbitrażu i rozstrzygania sporów; ponadto nie wyklucza możliwości przyszłej współpracy ze Zjednoczonym Królestwem we wspieraniu projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w sektorze transportu;

32.

rozważa, w odniesieniu do rybołówstwa, wynegocjowanie nowatorskiej formy dwustronnej umowy o partnerstwie będącej rodzajem umowy z państwem trzecim w celu utrzymania wysokiego poziomu współpracy, spójności i konwergencji, co zapewni stabilność i ciągłość wzajemnego dostępu do wód i zasobów zgodnie z zasadami wspólnej polityki rybołówstwa oraz przepisami dotyczącymi zarządzania i zrównoważonego zarządzania wspólnymi stadami w celu odtworzenia i utrzymania populacji tych stad powyżej poziomów umożliwiających uzyskanie maksymalnego podtrzymywalnego połowu; podkreśla, że wspólne zarządzanie wspólnie eksploatowanymi stadami wymaga dalszego wkładu Zjednoczonego Królestwa w naukową ocenę tych stad; podkreśla jednak, że wzajemny dostęp do rynku produktów rybołówstwa musi zostać wynegocjowany w ramach przyszłej umowy oraz że dostęp do wewnętrznego rynku UE musi być uzależniony od dostępu statków UE do łowisk Zjednoczonego Królestwa i znajdujących się tam zasobów, jak również od współpracy w zarządzaniu wspólnymi stadami;

33.

podkreśla wartość współpracy w dziedzinie kultury i edukacji, w tym uczenia się oraz mobilności młodych ludzi, jak również znaczenie sektora kultury i sektora kreatywnego w dążeniu UE do zacieśnienia więzi z krajami sąsiadującymi i z zadowoleniem przyjąłby dalszą współpracę między UE a Zjednoczonym Królestwem w tych dziedzinach, w tym poprzez odpowiednie programy takie jak Erasmus czy Kreatywna Europa;

34.

mógłby rozważyć, w odniesieniu do współpracy w zakresie badań i innowacji, uczestnictwo Zjednoczonego Królestwa jako państwa trzeciego w unijnym programie ramowym w zakresie badań naukowych i innowacji oraz w unijnych programach kosmicznych, lecz wykluczając jakiekolwiek transfery netto z budżetu UE na rzecz Zjednoczonego Królestwa oraz jakąkolwiek funkcję decyzyjną ze strony Zjednoczonego Królestwa;

35.

uważa, że najlepszym rozwiązaniem dla środowiska, dla działań przeciw zmianie klimatu oraz dla zdrowia publicznego i bezpieczeństwa żywności byłoby, gdyby ustawodawstwo Zjednoczonego Królestwa pozostało w pełni spójne z obowiązującymi i przyszłymi przepisami UE, włącznie z dotrzymaniem zobowiązań i celów na rok 2030 już uzgodnionych w ramach unijnego pakietu w sprawie polityki czystego powietrza i unijnego pakietu "Czysta energia dla wszystkich Europejczyków"; gdyby jednak tak się nie stało, wzywa do wypracowania uzgodnień między UE a Zjednoczonym Królestwem w celu zapewnienia ścisłej współpracy i wysokich standardów w tych kwestiach oraz w celu rozwiązywania transgranicznych kwestii środowiskowych; podkreśla, że wszelka współpraca z agencjami UE w tych obszarach musi opierać się na umowach dwustronnych;

36.

mógłby rozważyć wypracowanie podobnych uzgodnień o charakterze uzgodnień z państwem trzecim w obszarach energii, łączności elektronicznej, cyberbezpieczeństwa i technologii informacyjno-komunikacyjnych; jest zdania, że w odniesieniu do energii wszelkie tego rodzaju uzgodnienia powinny gwarantować integralność wewnętrznego rynku energii, przyczyniać się do bezpieczeństwa energetycznego, zrównoważonego rozwoju i konkurencyjności w tej dziedzinie oraz uwzględniać wzajemne połączenia między UE a Zjednoczonym Królestwem; oczekuje, że Zjednoczone Królestwo będzie przestrzegać najwyższych norm bezpieczeństwa jądrowego, jądrowego bezpieczeństwa fizycznego i ochrony radiologicznej, w tym norm dotyczących przemieszczania odpadów i likwidacji;

37.

uważa, że unijny program PEACE, który ma na celu wzmocnienie stabilnego i żyjącego w pokoju społeczeństwa poprzez wspieranie pojednania w Irlandii Północnej i w strefie granicznej Irlandii, powinien zostać utrzymany z dalszym udziałem Zjednoczonego Królestwa;

38.

zaznacza, że każda przyszła umowa między UE a Zjednoczonym Królestwem jako państwem trzecim powinna przewidywać ustanowienie spójnego i solidnego systemu zarządzania stanowiącego nadrzędne ramy dla wszystkich czterech filarów, obejmujące wspólny stały nadzór nad umową / zarządzanie umową oraz mechanizmy rozstrzygania sporów i mechanizmy egzekwowania w odniesieniu do wykładni i stosowania postanowień tej umowy;

39.

podkreśla, że jest absolutnie konieczne, by ten system zarządzania umową w pełni gwarantował autonomię procesu podejmowania decyzji w UE oraz jej porządek prawny, w tym rolę Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jako jedynego podmiotu dokonującego oficjalnej wykładni prawa UE;

40.

podkreśla, że model uzgodnień dotyczących zarządzania umową powinien być współmierny do charakteru, zakresu i zażyłości przyszłych stosunków oraz uwzględniać poziom wzajemnych powiązań, współpracy i bliskości obu partnerów;

41.

przystaje na pomysł utworzenia wspólnego komitetu nadzorującego realizację umowy, rozpatrującego rozbieżności w interpretacji i wdrażającego w dobrej wierze uzgodnione środki naprawcze oraz gwarantującego pełnię autonomii regulacyjnej UE, w tym uprawnienia legislacyjne Parlamentu Europejskiego i Rady; podkreśla, że przedstawiciele UE w tym komitecie powinni podlegać odpowiednim mechanizmom rozliczalności z udziałem Parlamentu Europejskiego;

42.

uważa, że w odniesieniu do przepisów, których podstawą są unijne koncepcje prawne, uzgodnienia dotyczące zarządzania umową powinny przewidywać możliwość odwołania się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej; ponownie podkreśla, że w odniesieniu do stosowania i wykładni postanowień umowy innych niż postanowienia dotyczące prawa Unii mechanizm pozasądowego rozstrzygania sporów można przewidzieć wyłącznie wówczas, jeżeli będzie on dawał gwarancje niezależności i bezstronności równoważne z gwarancjami istniejącymi w przypadku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

(vi)

Równe warunki działania

43.

przypomina, że Zjednoczone Królestwo wraz ze swoimi terytoriami zależnymi w dalszym ciągu powinno przestrzegać norm wynikających z jego zobowiązań międzynarodowych oraz ustawodawstwa i polityki Unii, a także je stosować, zwłaszcza w dziedzinach, o których mowa w ust. 4 powyżej, czyniąc to w sposób odzwierciedlający zakres i stopień intensywności przyszłych stosunków; zwraca uwagę na korzyści wynikające z dostosowania regulacyjnego w oparciu o ustawodawstwo Unii;

44.

zauważa, że zakres i szczegółowość umowy w odniesieniu do równych warunków działania będą mieć decydujące znaczenie dla określenia ogólnej rozległości przyszłych stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem; przypomina, że niezmienne przestrzeganie przez Zjednoczone Królestwo zasad europejskiego modelu społecznego będzie w tym odgrywać kluczową rolę;

45.

wyraża zdecydowane przekonanie, że Zjednoczone Królestwo powinno przestrzegać ewoluujących standardów w zakresie opodatkowania i przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy w ramach wspólnotowego dorobku prawnego, w tym również w odniesieniu do przejrzystości podatkowej, wymiany informacji w sprawach podatkowych i środków przeciwdziałających unikaniu opodatkowania, a także powinno zająć się sytuacją swoich terytoriów zależnych i kwestią nieprzestrzegania przez nie kryteriów dotyczących dobrego zarządzania i wymogów w zakresie przejrzystości; domaga się rygorystycznego uzależnienia dostępu do unii celnej od stosowania przez Zjednoczone Królestwo wyżej wymienionych standardów;

46.

ponownie wskazuje na potrzebę ustanowienia zabezpieczeń gwarantujących utrzymanie zarówno wysokich standardów, jak i równych warunków działania w dziedzinie ochrony środowiska, działań związanych ze zmianą klimatu, bezpieczeństwa żywności i zdrowia publicznego; podkreśla, że obywatelom i organizacjom pozarządowym należy zagwarantować dostęp do wymiaru sprawiedliwości i odpowiedniego mechanizmu rozpatrywania skarg w odniesieniu do egzekwowania norm pracowniczych i środowiskowych;

47.

zauważa, że podobnie jak w przypadku pozostałej części umowy postanowienia dotyczące równych warunków działania będą wymagać solidnych struktur administracyjnych obejmujących odpowiednie mechanizmy gwarantujące właściwe zarządzanie, nadzór, rozstrzyganie sporów i egzekwowanie przepisów, a także sankcje i w razie potrzeby środki przejściowe oraz dotyczący obydwu stron wymóg powołania lub w stosownych przypadkach utrzymania niezależnych instytucji zdolnych do skutecznego nadzorowania i wykonania procesu wdrażania;

(vii)

Możliwość uczestnictwa w programach UE

48.

podkreśla, że warunki uczestnictwa Zjednoczonego Królestwa w działaniach i programach UE będą równoważne z zasadami mającymi zastosowanie do krajów trzecich spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego; podkreśla, że uczestnictwo Zjednoczonego Królestwa musi być wynikiem wspólnych uzgodnień w łonie UE przy poszanowaniu wszelkich stosownych zasad, mechanizmów i warunków uczestnictwa, w tym również w odniesieniu do finansowania, realizacji, kontroli i udzielania absolutorium, a także bez możliwości dokonywania transferów netto z budżetu UE na korzyść Zjednoczonego Królestwa;

49.

przypomina ogólną zasadę, zgodnie z którą Zjednoczone Królestwo jako kraj trzeci nie może współtworzyć agencji UE ani mieć do nich dostępu; zwraca jednak uwagę, że nie wyklucza to współpracy w szczególnych przypadkach na ściśle ustalonych zasadach wymagających przestrzegania wszelkich odnośnych przepisów i wnoszenia wkładów finansowych; zwraca uwagę, że w kolejnych wieloletnich ramach finansowych koniecznie należy uwzględnić konsekwencje wynikające z przyszłych stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem;

50.

z zadowoleniem przyjmuje projekt umowy o wystąpieniu, przedstawiony przez Komisję w dniu 28 lutego 2018 r., który w dużej mierze odzwierciedla poglądy Parlamentu; zwraca uwagę, że projekt sporządzono na podstawie wspólnego sprawozdania z dnia 8 grudnia 2017 r., uzgodnionego przez obydwie strony, oraz stanowiska UE odnośnie do innych kwestii związanych z wystąpieniem;

51.

wyraża zadowolenie z postanowień instytucjonalnych i mechanizmów rozstrzygania sporów, określonych w projekcie umowy o wystąpieniu, w tym zawieszenia korzyści w okresie przejściowym, zgodnie z art. 165 projektu umowy o wystąpieniu, gdyby nie przestrzegano zobowiązań i postanowień wynikających z umowy o wystąpieniu;

52.

z zadowoleniem przyjmuje ogólne podejście przyjęte odnośnie do praw obywateli w części drugiej projektu umowy o wystąpieniu, przedstawionego przez Komisję, ale ponownie podkreśla, że rozwiązanie wszystkich nierozstrzygniętych kwestii dotyczących praw obywateli oraz zadbanie o to, aby prawa obywateli UE legalnie zamieszkujących w Zjednoczonym Królestwie i obywateli Zjed-noczonego Królestwa legalnie zamieszkujących w UE-27 nie ucierpiały z powodu brexitu, będzie jedną z kluczowych kwestii, jeżeli chodzi o uzyskanie zgody Parlamentu; popiera uwzględnienie odniesienia do przyszłych małżonków; przyjmuje do wiadomości postanowienia dotyczące procedur administracyjnych obowiązujących podczas starania się o uzyskanie statusu stałego rezydenta i wskazuje na potrzebę umożliwienia rodzinom wszczęcia odpowiedniego postępowania za pomocą pojedynczego formularza o charakterze deklaracyjnym, przenoszącego ciężar dowodu na władze Zjednoczonego Królestwa; podkreśla, że Parlament Europejski będzie sprawdzał, czy procedury te są skutecznie wdrażane, proste, jasne i bezpłatne; domaga się zagwarantowania w przyszłości prawa obywateli Zjednoczonego Królestwa, którzy obecnie zamieszkują w jednym z 27 państw członkowskich UE, do swobodnego przemieszczania się po całej UE, a także prawa do głosowania w wyborach samorządowych w przypadku wszystkich obywateli objętych umową o wystąpieniu; apeluje również o zagwarantowanie obywatelom UE objętym umową o wystąpieniu dożywotniego prawa do powrotu do Zjednoczonego Królestwa, ochrony przed wydaleniem dla osób niepełnosprawnych i ich opiekunów oraz ochrony praw proceduralnych związanych z wydaleniem, o których mowa w dyrektywie 2004/38/WE, jak i praw obywateli krajów trzecich, ustanowionych na mocy prawa UE;

53.

zwraca uwagę, że podczas okresu przejściowego obywatele UE przybywający do Zjednoczonego Królestwa muszą korzystać z takich samych praw jak obywatele, którzy przybyli tam przed rozpoczęciem obowiązywania okresu przejściowego; w tym kontekście odrzuca propozycję zawartą w ostatnim dokumencie programowym opublikowanym przez rząd Zjednoczonego Królestwa, zgodnie z którą dokonywano by rozróżnienia na obywateli UE, którzy będą przybywać przed rozpoczęciem okresu przejściowego, oraz na obywateli przybywających po jego rozpoczęciu;

54.

ponownie podkreśla, że wielu obywateli Zjednoczonego Królestwa wyraziło zdecydowany sprzeciw wobec utraty praw, z których obecnie korzystają na mocy art. 20 TFUE; proponuje, aby UE-27 zbadała, w jaki sposób można załagodzić tę sytuację w ramach prawa pierwotnego UE przy pełnym poszanowaniu zasady wzajemności, równości, symetrii i niedyskryminacji; zwraca uwagę na niedawne odesłanie do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej sprawy wniesionej do sądu w Holandii i dotyczącej zachowania przez obywateli Zjednoczonego Królestwa praw wynikających z obywatelstwa UE po brexicie;

(ii)

Irlandia i Irlandia Północna

55.

z zadowoleniem przyjmuje protokół w sprawie Irlandii i Irlandii Północnej, zawarty w przedstawionym przez Komisję projekcie umowy o wystąpieniu i wdrażający mechanizm ochronny określony we wspólnym sprawozdaniu z dnia 8 grudnia 2017 r.; podkreśla, że protokół zawiera konkretne rozwiązanie umożliwiające utrzymanie współpracy na osi północ-południe i uniknięcie twardej granicy między Irlandią Północną a Irlandią, co jest konieczne, gdyby nie znaleziono alternatywy w ramach ogólnych stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem bądź w oparciu o rozwiązania szczegółowe, które ma zaproponować Zjednoczone Królestwo, zgodnie z ust. 49 wspólnego sprawozdania;

56.

przypomina, jak ważne jest zobowiązanie Zjednoczonego Królestwa do zadbania o to, aby nie doszło do ograniczenia praw, w tym praw społecznych i demokratycznych, gwarancji ani równości szans, określonych w porozumieniu wielkopiątkowym, stosownie do zobowiązań zawartych we wspólnym sprawozdaniu; domaga się transpozycji wszystkich elementów wspólnej strefy podróżowania oraz utrzymania praw obywateli UE do swobodnego przemieszczania się, ustanowionych w prawie UE i na mocy porozumienia wielkopiątkowego;

(iii)

Okres przejściowy

57.

ponownie wskazuje na zasady przedstawione w swojej rezolucji z dnia 13 grudnia 2017 r., zgodnie z którymi po dacie wystąpienia Zjednoczone Królestwo nie będzie już częścią instytucji i organów UE ani nie będzie brać udziału w podejmowaniu decyzji, a okres przejściowy polega jedynie na przedłużeniu obowiązywania wspólnotowego dorobku prawnego i stosowania wobec Zjednoczonego Królestwa istniejących instrumentów i struktur o charakterze regulacyjnym, budżetowym, nadzorczym, sądowym i umożliwiającym egzekucję; w pełni popiera mandat negocjacyjny ustanowiony w wytycznych negocjacyjnych Rady Europejskiej, wytycznych negocjacyjnych Rady i najnowszym stanowisku negocjacyjnym Komisji w tej sprawie;

58.

z zadowoleniem przyjmuje część czwartą projektu umowy o wystąpieniu, która to część dotyczy uregulowań przejściowych, oraz wyraża dla niej poparcie; ponownie podkreśla, że wszystkie prawa obywateli wynikające z prawodawstwa Unii powinny obowiązywać w okresie przejściowym; podkreśla, że ma to również zastosowanie do obywateli UE przybywających do Zjednoczonego Królestwa w okresie przejściowym, którzy powinni korzystać z dokładnie takich samych praw, zwłaszcza jeżeli chodzi o świadczenia na dziecko, łączenie rodzin i możliwość dochodzenia odszkodowania na drodze sądowej przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

59.

przypomina, że wszystkie uregulowania przejściowe muszą być w pełni zgodne z zobowiązaniami wynikającymi z członkostwa w WTO, aby nie zakłócały stosunków handlowych z krajami trzecimi;

60.

domaga się, aby wszelkie przyszłe umowy handlowe, które Zjednoczone Królestwo wynegocjuje z państwami trzecimi po wystąpieniu z UE, mogły wejść w życie dopiero po zakończeniu okresu obowiązywania postanowień przejściowych;

61.

przypomina, że od dnia wystąpienia z UE Zjednoczone Królestwo nie będzie już mogło czerpać korzyści z umów międzynarodowych zawieranych przez UE, państwa członkowskie działające w jej imieniu lub UE i państwa członkowskie działające wspólnie; zwraca uwagę, że w okresie przejściowym na Zjednoczonym Królestwie nadal będą spoczywać zobowiązania wynikające z tych umów; podkreśla, że Zjednoczone Królestwo nie będzie mogło uczestniczyć w strukturach zarządzania ani w procedurach podejmowania decyzji, przewidzianych na mocy tych umów;

62.

zwraca uwagę, że uregulowania przejściowe można będzie wdrożyć dopiero po wejściu w życie umowy o wystąpieniu, gdyż stanowią one jej część;

(iv)

Inne kwestie dotyczące wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE

63.

apeluje o bezzwłoczne porozumienie w kwestii wszystkich postanowień dotyczących wystąpienia, zawartych w części trzeciej projektu umowy o wystąpieniu, oraz wzywa Zjednoczone Królestwo do zajęcia jasnego stanowiska - o ile jeszcze tego nie uczyniło - w sprawie wszystkich nierozstrzygniętych kwestii związanych z jego uporządkowanym wystąpieniem z UE;

64.

podkreśla znaczenie działań podejmowanych przez Komisję i państwa członkowskie na różnych szczebla w odniesieniu do kwestii uwrażliwiania i gotowości; zaznacza, że z uwagi na niepewność wywołaną brexitem nie tylko instytucje UE, ale również władze krajowe, podmioty gospodarcze i w szczególności obywatele muszą zostać ostrzeżeni i otrzymywać rzetelne informacje, aby mogli się odpowiednio przygotować na wszystkie możliwe scenariusze, w tym również na możliwość niezawarcia umowy; apeluje w szczególności o podjęcie działań skierowanych do jak największej liczby zainteresowanych sektorów i osób, w tym również w następujących dziedzinach:

o

o o

65.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie Europejskiej, Radzie Unii Europejskiej, Komisji Europejskiej, parlamentom państw członkowskich oraz rządowi Zjednoczonego Królestwa.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie ram przyszłych stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem (2018/2573(RSP)).

Dz.U.UE.C.2019.162.40

Wytyczne w sprawie przyszłych stosunków UE i Zjednoczonego Królestwa