Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie stanu wdrożenia porozumienia na rzecz zrównoważoności w Bangladeszu (2017/2636(RSP)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2018.331.100

Akt nienormatywny

Wersja od: 18 września 2018 r.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie stanu wdrożenia porozumienia na rzecz zrównoważoności w Bangladeszu (2017/2636(RSP))

P8_TA(2017)0265

Aktualny stan wdrożenia porozumienia na rzecz zrównoważoności w Bangladeszu

(2018/C 331/13)

(Dz.U.UE C z dnia 18 września 2018 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 listopada 2015 r. w sprawie wolności słowa w Bangladeszu ¹ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie drugiej rocznicy zawalenia się budynku Rana Plaza oraz postępów w realizacji porozumienia na rzecz stałej poprawy praw pracowniczych i bezpieczeństwa w fabrykach w przemyśle konfekcyjno-dziewiarskim w Bangladeszu (porozumienie na rzecz zrównoważoności) ² ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 września 2014 r. w sprawie łamania praw człowieka w Bangladeszu ³ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 kwietnia 2017 r. w sprawie inicjatywy przewodniej UE dotyczącej przemysłu konfekcyjnego ⁴ ,

- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Bangladeszu, w szczególności rezolucje z dnia 16 stycznia 2014 r. ⁵ , 21 listopada 2013 r. ⁶  i 14 marca 2013 r. ⁷ ,

- uwzględniając swoje rezolucje z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie praw człowieka oraz norm społecznych i środowiskowych w międzynarodowych umowach handlowych ⁸  oraz w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w międzynarodowych umowach handlowych ⁹ ,

- uwzględniając swoje rezolucje z dnia 6 lutego 2013 r. w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw: rozliczalne, przejrzyste i odpowiedzialne zachowanie przedsiębiorstw a trwały wzrost ¹⁰ , a także w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw: dbanie o interesy obywateli a droga do trwałego ożywienia gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu ¹¹ ,

- uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 24 kwietnia 2017 r. pt. "Zrównoważony charakter łańcuchów wartości w przemyśle konfekcyjnym dzięki działaniom UE na rzecz rozwoju" (SWD(2017)0147),

- uwzględniając komunikat Komisji pt. "Odnowiona strategia UE na lata 2011-2014 dotycząca społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw" (COM(2011)0681) oraz rezultaty konsultacji społecznych w sprawie prac Komisji dotyczących kierunku jej polityki poświęconej społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw po 2014 r.,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lipca 2016 r. w sprawie nowej, perspektywicznej i innowacyjnej przyszłej strategii w dziedzinie handlu i inwestycji ¹² ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 października 2015 r. zatytułowany "Handel dla wszystkich - w kierunku bardziej odpowiedzialnej polityki handlowej i inwestycyjnej" (COM(2015)0497),

- uwzględniając Umowę o współpracy między Wspólnotą Europejską a Ludową Republiką Bangladeszu w sprawie partnerstwa i rozwoju,

- uwzględniając porozumienie na rzecz stałej poprawy praw pracowniczych i bezpieczeństwa w fabrykach w przemyśle konfekcyjno-dziewiarskim w Bangladeszu,

- uwzględniając sprawozdania Komisji Europejskiej dotyczące technicznego statusu porozumienia na rzecz zrównoważoności w Bangladeszu z lipca 2016 r. i z dnia 24 kwietnia 2015 r.,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego z dnia 23 stycznia 2017 r. w następstwie wyjazdu delegacji ad hoc tej komisji do Bangladeszu (Dhaka) w dniach 15-17 listopada 2016 r.,

- uwzględniając program Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) "Lepsza praca" w Bangladeszu, uruchomiony w październiku 2013 r.,

- uwzględniając sprawozdanie z trójstronnej misji obserwacyjnej wysokiego szczebla MOP oraz przedstawione w 2017 r. uwagi Komitetu Ekspertów MOP ds. Stosowania Konwencji i Zaleceń dotyczące konwencji nr 87 i 98,

- uwzględniając specjalny ustęp w dokumencie Komitetu ds. Stosowania Norm będącym wynikiem konferencji MOP w 2016 r.,

- uwzględniając złożoną w 2017 r. w Komitecie Wolności Związkowej MOP skargę dotyczącą rządowych działań z grudnia 2016 r., wymierzonych przeciwko pracownikom branży konfekcyjnej w Aszulii, a także skargę złożoną w placówkach misji specjalnych ONZ, dotyczącą rządowych działań w Aszulii,

- uwzględniając przyjętą w Johannesburgu deklarację ONZ w sprawie zrównoważonej konsumpcji i produkcji wspierającej rozwój społeczny i gospodarczy,

- uwzględniając publikację UNCTAD z 2015 r. pt. "Investment Policy Framework for Sustainable Development" ["Ramy polityki inwestycyjnej na rzecz zrównoważonego rozwoju"],

- uwzględniając wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka, w których wyznaczono rządom i przedsiębiorstwom ramy mające na celu ochronę i poszanowanie praw człowieka, a które Rada Praw Człowieka ONZ zatwierdziła w czerwcu 2011 r.,

- uwzględniając inicjatywę Global Compact Organizacji Narodów Zjednoczonych, dotyczącą praw człowieka, standardów pracy, ochrony środowiska i zwalczania korupcji,

- uwzględniając wytyczne OECD dla przedsiębiorstw międzynarodowych,

- uwzględniając kwartalne sprawozdanie podsumowujące dotyczące porozumienia "Accord" w sprawie postępów w zakresie działań naprawczych w fabrykach odzieżowych (przemysł konfekcyjny) objętych porozumieniem "Accord" z dnia 31 października 2016 r.,

- uwzględniając pytanie skierowane do Komisji i dotyczące stanu wdrożenia porozumienia na rzecz zrównoważoności w Bangladeszu (O-000037/2017 - B8-0217/2017),

- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Handlu Międzynarodowego,

- uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że Bangladesz stał się drugim pod względem wielkości producentem odzieży na świecie, a przemysł włókienniczy odpowiada za prawie 81 % eksportu tego kraju; mając na uwadze, że 60 % produkcji odzieży Bangladeszu trafia do UE, która jest głównym rynkiem eksportowym tego kraju;

B. mając na uwadze, że przemysł konfekcyjny zatrudnia obecnie 4,2 mln osób w pięciu tysiącach fabryk, przez co pośrednio utrzymuje się z niego aż 40 mln mieszkańców, czyli ok. jedna czwarta ludności Bangladeszu; mając na uwadze, że przemysł konfekcyjny w znacznej mierze przyczynił się do ograniczenia ubóstwa oraz do wzmocnienia pozycji kobiet; mając na uwadze, że kobiety pochodzące w większości z obszarów wiejskich stanowią 80 % zatrudnionych w przemyśle konfekcyjnym w Bangladeszu; mając jednak na uwadze, że 80 % pracowników nadal zatrudnionych jest w gospodarce nieformalnej; mając na uwadze, że złożoność łańcucha dostaw odzieży i niski poziom przejrzystości tego łańcucha ułatwiają naruszanie praw człowieka i zwiększają wyzysk; mając jednak na uwadze, że płaca minimalna w przemyśle konfekcyjnym utrzymuje się poniżej określonego przez Bank Światowy progu ubóstwa;

C. mając na uwadze, że równouprawnienie płci jest czynnikiem pobudzającym rozwój; mając na uwadze, że prawa kobiet należą do spektrum praw człowieka; mając na uwadze, że art. 8 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowi jednoznacznie, iż "we wszystkich swoich działaniach Unia zmierza do zniesienia nierówności oraz wspierania równości mężczyzn i kobiet", co oznacza, że UE ma obowiązek uwzględnić aspekt równouprawnienia płci we wszystkich obszarach swojej polityki, gwarantując jednakowe korzyści dla kobiet i mężczyzn wynikające ze zmian społecznych, wzrostu gospodarczego i tworzenia godnych miejsc pracy, eliminując dyskryminację oraz propagując poszanowanie praw kobiet na świecie;

D. mając na uwadze, że ok. 10 % siły roboczej w sektorze konfekcyjnym jest zatrudnione w strefach produkcji eksportowej; mając na uwadze, że kodeks pracy dotyczący tych stref nie gwarantuje w wystarczającym stopniu podstawowych praw pracownikom w porównaniu z pracownikami zatrudnionymi w innych regionach Bangladeszu; mając na uwadze, że planowany jest rozwój stref produkcji eksportowej;

E. mając na uwadze, że wspaniałomyślny jednostronny system preferencji handlowych, jaki UE wprowadziła dla krajów najsłabiej rozwiniętych w ramach inicjatywy "wszystko oprócz broni", ustanowionej na mocy rozporządzenia UE w sprawie GSP umożliwiającego bezcłowy dostęp dla bangladeskich materiałów włókienniczych w oparciu o elastyczne reguły pochodzenia, w znacznym stopniu przyczynił się do sukcesu pokaźnego bangladeskiego sektora eksportu odzieży gotowej, a także do wzrostu zatrudnienia;

F. mając na uwadze, że owe preferencje handlowe wynikają z unijnej zasady promowania uczciwego i wolnego handlu i wobec tego umożliwiają UE zawieszenie korzyści wynikających z GSP w przypadku najpoważniejszych naruszeń praw człowieka w oparciu o rozdział V art. 19 pkt 1 lit. a) rozporządzenia w sprawie GSP, które stanowi, że preferencyjne traktowanie może zostać tymczasowo wstrzymane z różnych powodów, w tym z powodu poważnego i systematycznego naruszania zasad ustanowionych w konwencjach wymienionych w załączniku VIII część A, w tym również w ośmiu podstawowych konwencjach MOP;

G. mając na uwadze, że na podstawie tych postanowień na początku 2017 r. Komisja i ESDZ rozpoczęły wzmocniony dialog na temat praw pracowniczych i praw człowieka w celu osiągnięcia większej zgodności z zasadami tych konwencji;

H. mając na uwadze, że MOP poświęciła Bangladeszowi specjalny ustęp w dokumencie Komitetu ds. Stosowania Norm będącym wynikiem konferencji MOP w 2016 r., w którym stwierdzono, że kraj ten dopuszcza się poważnego naruszenia zobowiązań ciążących na nim na mocy konwencji nr 87 (wolność zrzeszania się); mając na uwadze, że w 2015 r. MOP informowała o tym, iż 78 % wniosków o rejestrację związków zawodowych odrzucono ze względu na niechęć dyrektorów fabryk i niektórych polityków do związków oraz brak zdolności administracyjnych do ich rejestracji;

I. mając na uwadze, że według różnych sprawozdań od 2006 r. w Bangladeszu setki pracowników sektora konfekcyjnego straciły życie w licznych pożarach fabryk, a niestety wielu winnych właścicieli i dyrektorów fabryk nigdy nie stanęło przed sądem; mając na uwadze, że każdego roku, we wszystkich sektorach, około 11 700 osób ginie w wypadkach, a kolejnych 24 500 umiera na choroby związane z pracą;

J. mając na uwadze, że obecna miesięczna płaca minimalna wynosząca 5 300 taka (BDT), czyli 67 USD, nie wzrosła od 2013 r., nie zwołano też rady ds. płacy minimalnej;

K. mając na uwadze, że od 21 grudnia 2016 r. - po strajkach i demonstracjach bangladeskich pracowników przemysłu konfekcyjnego domagających się wyższych płac - władze arbitralnie aresztowały i zatrzymały co najmniej 35 przywódców związkowych lub ich obrońców, zamknęły biura związków zawodowych i organizacji pozarządowych lub objęły je nadzorem policyjnym, a także zawiesiły lub zwolniły ok. 1 600 pracowników za udział w proteście przeciwko niskim wynagrodzeniom w przemyśle konfekcyjnym;

L. mając na uwadze, że Bangladesz znajduje się na 145. miejscu (na 177 krajów) w rankingu przejrzystości; mając na uwadze, że korupcja w światowym łańcuchu dostaw odzieży jest powszechna i że uczestniczy w niej zarówno klasa polityczna, jak i administracje lokalne;

M. mając na uwadze, że w ostatnich 20 latach obiecujące inicjatywy podejmowane przez sektor prywatny, takie jak bangladeskie porozumienie w sprawie bezpieczeństwa pożarowego i bezpieczeństwa budynków, wywarły umiarkowanie pozytywny wpływ na standardy w łańcuchu dostaw i bezpieczeństwo pracowników, jeśli chodzi o wzmocnienie praw pracowniczych w łańcuchu dostaw odzieży;

N. mając na uwadze, że we wnioskach z kolejnych przeglądów porozumienia na rzecz zrównoważoności, które odbyły się w latach 2014, 2015 i 2016, odnotowano konkretne postępy osiągnięte przez władze Bangladeszu w niektórych obszarach, a także uznano wkład tego porozumienia w umiarkowaną poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy w fabrykach oraz warunków pracy w przemyśle konfekcyjnym; mając na uwadze, że trudniej jest osiągnąć postępy w kwestii praw pracowniczych oraz że w ostatnich kilku latach nie doszło do istotnej ewolucji w tej dziedzinie; mając na uwadze, że według MOP niedociągnięcia pod względem nowelizacji i wdrażania bangladeskiego kodeksu pracy z 2013 r. skutkują poważnymi przeszkodami w wykonywaniu prawa do swobodnego zrzeszania się i do rejestracji związków zawodowych, zwłaszcza w sektorze konfekcyjnym w strefach produkcji eksportowej; mając na uwadze, że pracownikom w strefach produkcji eksportowej odmawia się prawa do wstępowania do związków zawodowych;

0. mając na uwadze, że po katastrofie europejscy konsumenci wykazują niespotykane dotychczas zapotrzebowanie na dokładniejsze informacje o pochodzeniu produktów i o warunkach, w jakich są one wytwarzane; mając na uwadze, że obywatele państw europejskich złożyli niezliczone petycje i zorganizowali kampanie na rzecz większej odpowiedzialności marek odzieżowych za zagwarantowanie, że ich produkty są wytwarzane w etyczny sposób;

Odpowiedzialne prowadzenie działalności gospodarczej w Bangladeszu - zadanie głównie o charakterze wewnętrznym

1. podkreśla, że mimo imponujących osiągnięć w zakresie wzrostu gospodarczego i rozwoju, jakie miały miejsce w ostatnich latach, Bangladesz musi podejmować znaczne wysiłki w perspektywie długoterminowej, aby doprowadzić do zrównoważonego wzrostu gospodarczego w większym stopniu sprzyjającego włączeniu społecznemu; podkreśla, że w związku z tym istotne będzie znaczenie reform strukturalnych mających na celu wzrost wydajności, dalszą dywersyfikację eksportu, sprawiedliwość społeczną, prawa pracownicze, ochronę środowiska oraz walkę z korupcją;

2. wzywa rząd Bangladeszu, aby w większym stopniu zaangażował się w poprawę bezpieczeństwa i warunków pracy oraz praw pracowniczych w sektorze konfekcyjnym, nadając tej kwestii najwyższy priorytet, a także by poprawił wdrażanie przepisów dotyczących bezpieczeństwa budynków i fabryk, nadal zwiększał środki publiczne na inspekcję pracy, nadal rekrutował i szkolił większą liczbę inspektorów, zapewnił warunki umożliwiające obniżenie fluktuacji kadrowej wśród inspektorów pracy, określił roczny plan prac inspekcji następczych w fabrykach podlegających działaniom modernizacyjnym oraz objął inspekcjami budynków i fabryk również inne sektory;

3. wzywa rząd Bangladeszu do nowelizacji kodeksu pracy z 2013 r., tak aby skutecznie uregulować kwestię wolności zrzeszania się i rokowań zbiorowych, promować dialog społeczny, zapewnić szybką i niearbitralną rejestrację związków zawodowych, zapewnić skuteczne dochodzenia i ściganie w odniesieniu do domniemanej dyskryminacji związków zawodowych oraz do nieuczciwych praktyki na rynku pracy oraz zagwarantować ramy ustawodawcze dotyczące kwestii pracowniczych w pełni zgodne ze standardami międzynarodowymi - w szczególności z konwencjami MOP nr 87 i 98 w sprawie wolności zrzeszania się i rokowań zbiorowych - i skutecznie wdrażane; ponadto apeluje do rządu o zapewnienie, aby przepisy dotyczące stref produkcji eksportowej pozwalały na pełną wolność zrzeszania się zgodnie z tymi samymi standardami międzynarodowymi, a także czynne zbadanie, w trybie pilnym, wszystkich przypadków dyskryminacji związków zawodowych;

4. wzywa rząd Bangladeszu, stowarzyszenia branżowe i właścicieli fabryk do robót modernizacyjnych we wszystkich fabrykach przemysłu konfekcyjnego produkujących na eksport oraz do dopilnowania, by przeprowadzano naprawy i inne działania następcze po inspekcjach oraz by właściwe organy publiczne monitorowały je w przejrzysty sposób; ponadto zwraca uwagę na przydatność środków finansowych przekazywanych przez darczyńców oraz znaczenie skutecznego wsparcia finansowego;

5. wzywa rząd Bangladeszu do natychmiastowego ponownego powołania rady ds. płacy minimalnej oraz do częstszego przeglądu wynagrodzeń;

Inicjatywy sektora prywatnego - skuteczny i wartościowy wkład

6. wzywa międzynarodowe marki, międzynarodowych sprzedawców detalicznych i bangladeski sektor prywatny do stałego angażowania się na rzecz przestrzegania przepisów prawa pracy, do wdrażania środków w ramach społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw oraz do doskonalenia odpowiedzialnych praktyk prowadzenia działalności gospodarczej, w tym w zakresie zapewnienia godnych warunków pracy bangladeskim pracownikom przemysłu konfekcyjnego, a także ułatwienia przejrzystego informowania o tym, które fabryki produkują dane towary, oraz o mechanizmach koordynacyjnych odpowiednich inicjatyw; zachęca do kontynuowania działań podejmowanych przez globalnych sprzedawców detalicznych i globalne marki na rzecz przyjęcia jednolitego kodeksu postępowania w zakresie kontroli fabryk w Bangladeszu;

7. podkreśla osiągnięcia dokonane dzięki zaangażowaniu sektora prywatnego we współpracy z rządem Bangladeszu i organizacjami międzynarodowymi działającymi w tym kraju w ramach porozumienia w sprawie bezpieczeństwa pożarowego i bezpieczeństwa budynków; zwraca jednak uwagę, że mimo znaczących postępów w zakresie bezpieczeństwa pożarowego i bezpieczeństwa budynków strony tego porozumienia są nadal zaniepokojone wolnym tempem rozwiązywania kluczowych kwestii związanych z bezpieczeństwem; apeluje do stron porozumienia o przedłużenie współpracy w jego ramach na kolejny pięcioletni okres, zanim obecne porozumienie wygaśnie z dniem 12 maja 2018 r.; zwraca się do rządu i sektora przedsiębiorstw w Bangladeszu o potwierdzenie zasadności zobowiązań podjętych przez sprzedawców detalicznych w tym kraju na podstawie ww. porozumienia, a także o poparcie przedłużenia mandatu udzielonego im w Bangladeszu;

8. apeluje do rządu Bangladeszu i sektora prywatnego o kontynuowanie inicjatyw mających na celu finansową rekompensatę dla ofiar i ich rehabilitację, a także o opracowanie skutecznej strategii ponownego zatrudnienia oraz zapewnienie wsparcia w uzyskiwaniu umiejętności w zakresie przedsiębiorczości i zdobywania środków do życia;

Wspólna odpowiedzialność UE i społeczności międzynarodowej

9. popiera działania następcze w związku z porozumieniem na rzecz zrównoważoności w Bangladeszu, a także wzmocniony dialog Komisji i ESDZ z tym krajem na temat praw pracowniczych i praw człowieka w celu zwiększenia zgodności z zasadami konwencji wymienionych w rozporządzeniu w sprawie GSP;

10. popiera analizę Komisji dotyczącą ewentualnej ogólnounijnej inicjatywy na rzecz przemysłu konfekcyjnego, której kluczowymi zasadami byłyby dobrowolne inicjatywy i rygorystyczne kodeksy postępowania; odnotowuje dokument roboczy Komisji z dnia 24 kwietnia 2017 r. pt. "Zrównoważony charakter łańcuchów wartości w przemyśle konfekcyjnym dzięki działaniom UE na rzecz rozwoju" oraz ponawia żądanie, by nie ograniczać się jedynie do tego dokumentu, lecz rozważyć też możliwość uwzględnienia wiążących przepisów dotyczących należytej staranności; ponadto podkreśla, że koordynacja, wymiana informacji i najlepszych praktyk oraz zobowiązanie się rządów do ustanowienia odpowiednich warunków ramowych mogą przyczynić się do większej efektywności prywatnych i publicznych inicjatyw dotyczących łańcucha wartości oraz do osiągnięcia pozytywnych wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju; podkreśla znaczenie podnoszenia świadomości konsumentów w celu zwiększenia przejrzystości, a także wspierania wysiłków na rzecz poprawy norm pracowniczych i środowiskowych, bezpieczeństwa produktów i zrównoważonej konsumpcji;

11. uważa, że porozumienie na rzecz zrównoważoności w Bangladeszu, którego UE jest jedną z głównych stron, mogłoby być wzorem przy nawiązywaniu podobnych partnerstw z państwami trzecimi; zachęca UE do kontynuowania i pogłębienia współpracy na arenie międzynarodowej w dziedzinie zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw z takimi organizacjami jak MOP, OECD i ONZ;

12. wspiera wysiłki otwartej grupy roboczej ONZ powołanej w celu opracowania wiążącego traktatu ONZ w dziedzinie biznesu i praw człowieka; wzywa Komisję i państwa członkowskie do aktywnego uczestnictwa w odnośnych negocjacjach;

13. podkreśla, że niezdolność do poprawy bezpieczeństwa oraz do systematycznego zwalczania zagrożeń ze strony ekstremistów w Bangladeszu będzie miała bezpośredni wpływ na inwestycje w tym kraju, co w ostatecznym rozrachunku spowolni długofalowy rozwój i obniży jakość życia zwykłych obywateli;

Wnioski

14. podkreśla, że przemysł konfekcyjny produkujący wyroby wysokiej jakości ma istotne znaczenie dla rozwoju gospodarczego i społecznego Bangladeszu, a ekspansja tej branży pozwoliła dużej liczbie pracowników, a zwłaszcza kobietom, na przejście z gospodarki nieformalnej do formalnej; ostrzega przed inicjatywami, które mogłyby doprowadzić do wycofania się UE i innych przedsiębiorstw z Bangladeszu, gdyż miałoby to fatalne skutki nie tylko dla reputacji tego kraju, lecz przede wszystkim dla przyszłych perspektyw jego rozwoju;

15. podkreśla, że przyczynianie się do realizacji nadrzędnego celu, jakim jest odpowiedzialne prowadzenie działalności gospodarczej, to wspólny obowiązek rządu Bangladeszu, lokalnego sektora prywatnego, społeczności międzynarodowej i partnerów biznesowych;

o

o o

16. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, specjalnemu przedstawicielowi UE ds. praw człowieka, rządom i parlamentom państw członkowskich, Radzie Praw Człowieka ONZ, rządowi i parlamentowi Bangladeszu oraz dyrektorowi generalnemu MOP.

¹ Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0414.

² Dz.U. C 346 z 21.9.2016, s. 39.

³ Dz.U. C 234 z 28.6.2016, s. 10.

⁴ Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0196.

⁵ Dz.U. C 482 z 23.12.2016, s. 149.

⁶ Dz.U. C 436 z 24.11.2016, s. 39.

⁷ Dz.U. C 36 z 29.1.2016, s. 145.

⁸ Dz.U. C 99 E z 3.4.2012, s. 31.

⁹ Dz.U. C 99 E z 3.4.2012, s. 101.

¹⁰ Dz.U. C 24 z 22.1.2016, s. 28.

¹¹ Dz.U. C 24 z 22.1.2016, s. 33.

¹² Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0299.