Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 maja 2020 r. zawierająca zalecenia dla Komisji w sprawie siatki bezpieczeństwa chroniącej beneficjentów programów UE: ustanowienie planu awaryjnego dotyczącego WRF (2020/2051(INL)).
Dz.U.UE.C.2021.323.2
Akt nienormatywnySiatka bezpieczeństwa chroniąca beneficjentów programów UE: ustanowienie planu awaryjnego dotyczącego WRF
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 maja 2020 r. zawierająca zalecenia dla Komisji w sprawie siatki bezpieczeństwa chroniącej beneficjentów programów UE: ustanowienie planu awaryjnego dotyczącego WRF (2020/2051(INL))
(2021/C 323/01)
(Dz.U.UE C z dnia 11 sierpnia 2021 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając art. 225 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
- uwzględniając art. 311 i 312 ust. 4 TFUE,
- uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014-2020 1 ,
- uwzględniając przedstawiony przez Komisję dnia 2 maja 2018 r. wniosek dotyczący rozporządzenia Rady określającego wieloletnie ramy finansowe (WFR) na lata 2021-2027 2 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie następnych WRF: przygotowanie stanowiska Parlamentu dotyczącego WRF na okres po 2020 r. 3 ,
- uwzględniając swoje sprawozdanie okresowe z dnia 14 listopada 2018 r. w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027 - stanowisko Parlamentu z myślą o osiągnięciu porozumienia 4 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 października 2019 r. w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 20212027 i zasobów własnych: czas, by spełnić oczekiwania obywateli 5 ,
- uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego niektóre przepisy przejściowe dotyczące wsparcia z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) w roku 2021 oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 228/2013, (UE) nr 229/2013 i (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do zasobów i ich rozdziału na rok 2021 oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, (UE) nr 1306/2013 i (UE) nr 1307/2013 w odniesieniu do ich zasobów i ich stosowania w roku 2021 6 ,
- uwzględniając pkt 16 Porozumienia ramowego w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską 7 ,
- uwzględniając punkt 10 porozumienia międzyinstytucjonalnego pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej a Komisją Europejską w sprawie lepszego stanowienia prawa 8 ,
- uwzględniając art. 47 i 54 Regulaminu,
- uwzględniając pismo przedstawione przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A9-0099/2020),
A. mając na uwadze, że Komisja zgodnie z art. 25 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 1311/2013 powinna była przedstawić wniosek dotyczący nowych WRF przed dniem 1 stycznia 2018 r., lecz postanowiła to przełożyć o kilka miesięcy;
B. mając na uwadze, że w dniu 14 marca 2018 r. Parlament był pierwszą instytucją Unii, która przyjęła stanowisko i określiła swoje priorytety w odniesieniu do WRF po 2020 r.;
C. mając na uwadze, że w dniu 2 maja 2018 r. Komisja przedstawiła pakiet wniosków ustawodawczych w sprawie WRF na lata 2021-2027 oraz zasobów własnych Unii, a następnie wnioski ustawodawcze dotyczące ustanowienia nowych programów i instrumentów unijnych; mając na uwadze, że wniosek ten dotyczy ogólnego pułapu WRF wynoszącego 1 134,6 mld EUR w cenach z 2018 r. lub 1,11 % DNB UE-27 sprzed kryzysu 9 (w tym 0,03 % z Europejskiego Funduszu Rozwoju), który był już niższy niż szacowane 1,16 % WRF na lata 2014-2020 w stosunku do DNB UE-27, a jego zadeklarowanym celem było zapewnienie podstawy do przeprowadzenia szybkich negocjacji przed wyborami do Parlamentu w 2019 r.;
D. mając na uwadze, że w dniu 14 listopada 2018 r. Parlament przyjął sprawozdanie okresowe zawierające szczegółowe dane liczbowe, określające ogólny pułap WRF na poziomie 1 324,1 mld EUR w cenach z 2018 r. (1,3 % DNB UE-27), oraz zmiany, które stanowią jego mandat negocjacyjny, i że od tego czasu jest gotowy do podjęcia negocjacji z Radą, aby w odpowiednim czasie osiągnąć porozumienie; mając na uwadze, że mandat negocjacyjny został potwierdzony 10 października 2019 r.;
E. mając na uwadze, że w okresie od listopada 2018 r. do kwietnia 2019 r. Parlament przyjął w rekordowym czasie mandaty negocjacyjne lub stanowiska w pierwszym czytaniu dotyczące niemal wszystkich programów sektorowych, a także zgodził się wynegocjować z Radą kilka umów częściowych i wspólnych porozumień, aby nie opóźniać procesu tworzenia nowych programów; mając na uwadze, że metodologia Rady dotycząca przygotowywania schematów negocjacyjnych w sprawie WRF, obejmująca znaczną liczbę przepisów sektorowych podlegających zwykłej procedurze ustawodawczej, uniemożliwiła Radzie negocjacje z Parlamentem w sprawie kluczowych aspektów sektorowych aktów ustawodawczych, a także w sprawie wniosku dotyczącego praworządności;
F. mając na uwadze, że Rada Europejska kilkakrotnie przedłużyła już termin osiągnięcia porozumienia politycznego w sprawie WRF, co zmniejszyło de facto możliwość zapewnienia płynnego przejścia z WRF na lata 2014-2020 do WRF na lata 2021-2027;
G. mając na uwadze, że pierwsze liczby zostały przedłożone Radzie do Spraw Ogólnych i Radzie Europejskiej dopiero przez prezydencję fińską Rady w grudniu 2019 r., czyli ponad 18 miesięcy po przedłożeniu wniosków przez Komisję; mając na uwadze, że propozycja prezydencji fińskiej w ogóle nie uwzględniła stanowiska Parlamentu;
H. mając na uwadze, że na nadzwyczajnym posiedzeniu Rady Europejskiej w sprawie WRF zwołanym przez przewodniczącego Rady Europejskiej, które odbyło się w dniach 20-21 lutego 2020 r., nie udało się przyjąć wniosków;
I. mając na uwadze, że po fiasku nadzwyczajnego posiedzenia Rada Europejska ma obecnie duże opóźnienie w ustalonym w 2013 r. harmonogramie negocjacji w sprawie WRF na lata 2014-2020, kiedy to Rada Europejska osiągnęła porozumienie polityczne w dniu 8 lutego 2013 r.; mając na uwadze, że w następstwie późniejszych negocjacji między Parlamentem a Radą WRF i sektorowe akty ustawodawcze zostały przyjęte na bardzo późnym etapie, co doprowadziło do poważnych komplikacji związanych z przejściem do WRF na lata 2014-2020 i uruchomieniem programów unijnych, ze szkodą dla beneficjentów i obywateli, zwłaszcza w ramach programów zarządzania dzielonego;
J. mając na uwadze, że w świetle kolejnych opóźnień i bez względu na to, kiedy Rada Europejska ostatecznie przyjmie wnioski, istnieje obecnie realne ryzyko, że następne WRF nie zostaną uzgodnione w terminie umożliwiającym ich wejście w życie w dniu 1 stycznia 2021 r. i że nie dojdzie do płynnego przejścia między WRF na lata 2014-2020 a WRF na lata 2021-2027, przy uwzględnieniu również ryzyka poważnych rozbieżności stanowisk między Parlamentem a Radą oraz potrzeby intensywnych negocjacji międzyinstytucjonalnych w ramach zarówno procedury zgody, jak i zwykłej procedury ustawodawczej;
K. mając na uwadze, że wybuch pandemii COVID-19, mimo podkreślenia znaczenia i potencjału silnego budżetu UE gwarantującego kompleksową i natychmiastową reakcję Unii, jeszcze bardziej opóźnił negocjacje i osiągnięcie porozumienia w Radzie Europejskiej w sprawie następnych WRF oraz ma wpływ na warunki, w jakich mogłyby być prowadzone negocjacje międzyinstytucjonalne;
L. mając na uwadze, że w przypadku nieprzyjęcia nowych WRF w terminie art. 312 ust. 4 TFUE przewiduje siatkę bezpieczeństwa w celu ochrony beneficjentów programów unijnych w postaci automatycznego i tymczasowego przedłużenia pułapów i innych przepisów ostatniego roku obowiązywania obecnych ram, co doprowadziłoby do osiągnięcia w 2021 r. ogólnego pułapu w wysokości 162 243 mln EUR w cenach z 2018 r. lub 172 173 mln EUR w cenach bieżących, co stanowiłoby równowartość 1,15 % DNB UE-27;
M. mając na uwadze, że akty podstawowe znacznej liczby bieżących programów wydatków zawierają jednak daty wygaśnięcia, co wraz z brakiem gotowości operacyjnej może zniweczyć siatkę bezpieczeństwa przewidzianą w TFUE; mając na uwadze, że te terminy wygaśnięcia będzie należało przedłużyć lub znieść, aby zapewnić spójność z zasadami leżącymi u podstaw art. 312 ust. 4 TFUE oraz uniknąć zamknięcia odnośnych programów, co byłoby niekorzystne dla ich beneficjentów i dla całej Unii, zwłaszcza w czasach kryzysu;
N. mając na uwadze, że Parlament w rezolucji z dnia 10 października 2019 r. wezwał w związku z tym Komisję do rozpoczęcia przygotowania planu awaryjnego dotyczącego WRF w celu ochrony beneficjentów i zapewnienia ciągłości finansowania, który to plan zostanie przedstawiony na początku 2020 r., aby ułatwić jego szybkie przyjęcie przez Parlament i Radę;
O. mając na uwadze, że Komisja uznała już ryzyko związane z ewentualnym wygaśnięciem lub nieprzyjęciem niektórych aktów ustawodawczych w odniesieniu do następnych WRF i w związku z tym zaproponowała rozporządzenie przejściowe, które ma na celu zapewnienie pewności i ciągłości beneficjentom końcowym;
P. mając na uwadze, że Parlament był przygotowany z odpowiednim wyprzedzeniem i wielokrotnie ostrzegał przed zamknięciem programów unijnych, a jednocześnie zadeklarował, że nie chce być zmuszony do zaakceptowania złego porozumienia w sprawie WRF ze względu na presję czasu;
Q. mając na uwadze, że kryzys zdrowotny wynikający z wybuchu pandemii Covid-19 oraz jej bezprecedensowe skutki społeczno-gospodarcze odczuwane w życiu obywateli w jeszcze większym stopniu uwidaczniają konieczność wyeliminowania wszelkiego ryzyka braku ciągłości lub nieuporządkowanego przedłużenia obecnych WRF i programów; mając na uwadze, że coraz ważniejsze staje się zagwarantowanie Unii możliwości prowadzenia działań oraz zapewnienie ambitnej strategii reagowania kryzysowego i naprawy gospodarczej pomimo niepewnej daty wejścia w życie nowych WRF; mając na uwadze, że Komisja powinna przekazać zainteresowanym stronom jednoznaczne przesłanie w tym zakresie;
R. mając na uwadze, że budżet Unii w 2021 r. nadal powinien uwzględniać bezpośrednie społeczne i gospodarcze skutki sytuacji nadzwyczajnej wynikającej z pandemii Covid-19; mając na uwadze, że ambitny, odpowiedzialny i solidarny plan awaryjny dotyczący WRF mógłby stanowić lepszą podstawę niż spóźnione i nieodpowiednie WRF, jeżeli chodzi o wdrożenie unijnych działań w odpowiedzi na kryzys, strategii naprawy gospodarczej i priorytetów politycznych w oparciu o istniejące programy przy uwzględnieniu odpowiednich dostosowań, zmian i elastyczności, jak również pozytywnych środków podjętych już w ramach budżetu na 2020 r.; mając na uwadze, że negocjacje w sprawie kolejnych wieloletnich ram finansowych nadal będą mieć pilny charakter, również ze względu na czas potrzebny następnie do uruchomienia nowych programów, a także zmianę i ratyfikowanie nowej decyzji w sprawie zasobów własnych;
S. mając na uwadze, że Komisja jest obecnie zobowiązana do przedstawienia stosownych niezbędnych wniosków ustawodawczych i przepisów operacyjnych, jako że jest strażniczką traktatów i instytucją z prawem inicjatywy oraz zgodnie z pisemnym i ustnym zobowiązaniem podjętym w dniu 16 lipca 2019 r. przez nowo wybraną przewodniczącą Komisji, że odpowie ona aktem ustawodawczym, gdy Parlament, stanowiąc większością głosów, przyjmuje rezolucje, w których zwraca się do Komisji o przedstawienie wniosków ustawodawczych;
1. wzywa Komisję do przedłożenia do dnia 15 czerwca 2020 r., w oparciu o odpowiednie podstawy prawne dla każdego programu wydatków 10 oraz w świetle art. 312 ust. 4 TFUE, wniosku w sprawie planu awaryjnego dotyczącego WFR, aby zapewnić siatkę bezpieczeństwa chroniącą beneficjentów programów unijnych, zgodnie z zaleceniami przedstawionymi w załączniku;
2. wzywa do tego, aby w ramach planu awaryjnego:
- zniesiono lub przedłużono określone w aktach podstawowych terminy wszystkich odpowiednich programów wydatków WRF;
- w przypadkach, gdy jest to konieczne z prawnego punktu widzenia, w szczególności w ramach programów zarządzania dzielonego, dokonano aktualizacji odpowiednich kwot finansowych na podstawie technicznego przedłużenia poziomów z 2020 r.;
- dokonano przeglądu zasad i celów odpowiednich programów wydatków, tak aby tymczasowo w ramach tych programów można było podejmować działania na rzecz zaradzania bezpośrednim gospodarczym i społecznym skutkom wybuchu pandemii COVID-19 i ograniczania ich, a także wspomagania ożywienia gospodarczego;
- pozwolono w tym celu na stosowanie ukierunkowanych środków w oparciu o pozytywne działania podjęte już w ramach budżetu na 2020 r.; ustanowiono najpilniejsze nowe instrumenty i inicjatywy w ramach pakietu na rzecz odbudowy i ożywienia gospodarczego po zakończeniu pandemii Covid-19;
3. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji oraz zaleceń zawartych w załączniku Komisji i Radzie.