Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 września 2018 r. w sprawie autonomicznych systemów uzbrojenia (2018/2752(RSP)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2019.433.86

Akt nienormatywny

Wersja od: 23 grudnia 2019 r.

Systemy broni autonomicznej

P8_TA(2018)0341

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 września 2018 r. w sprawie autonomicznych systemów uzbrojenia (2018/2752(RSP))

(2019/C433/10)

(Dz.U.UE C z dnia 23 grudnia 2019 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając tytuł V art. 21 i 21 ust. 2 lit. c) Traktatu o Unii Europejskiej,

- uwzględniając klauzulę Martensa zawartą w protokole nr 1 z 19 7 7 r. uzupełniającym konwencje genewskie,

- uwzględniając część IV planu działań ONZ w zakresie rozbrojenia 2018 zatytułowaną "Zabezpieczenie naszej wspólnej przyszłości",

- uwzględniając swoją analizę z dnia 3 maja 2013 r. na temat wpływu wykorzystywania dronów i zdalnie sterowanych robotów w działaniach wojennych na prawa człowieka,

- uwzględniając szereg swoich stanowisk, zaleceń i rezolucji, w których domagał się wprowadzenia międzynarodowego zakazu stosowania autonomicznych śmiercionośnych systemów uzbrojenia, m.in. zalecenie dla Rady z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie 73. sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych ¹ , przyjęty na posiedzeniu plenarnym w dniu 13 marca 2018 r. mandat do negocjacji w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski program rozwoju przemysłu obronnego, rezolucję z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie sprawozdania rocznego dotyczącego praw człowieka i demokracji na świecie w 2016 r. oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie ² , zalecenie dla Rady z dnia 7 lipca 2016 r. w sprawie 71. sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych ³  oraz rezolucję z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie stosowania uzbrojonych dronów ⁴ ,

- uwzględniając sprawozdanie roczne specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. pozasądowych, doraźnych i arbitralnych egzekucji Christofa Heynsa z dnia 9 kwietnia 2013 r. (A/HRC/23/47),

- uwzględniając oświadczenia UE w sprawie autonomicznych śmiercionośnych systemów uzbrojenia wygłoszone na forum grupy ekspertów rządowych stron Konwencji o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych w Genewie na jej posiedzeniach w dniach 13-17 listopada 2017 r., 9-13 kwietnia 2018 r. oraz 27-31 sierpnia 2018 r.,

- uwzględniając oświadczenia różnych państw, w tym państw członkowskich UE, wydane przed posiedzeniami grupy ekspertów rządowych w latach 2017 i 2018,

- uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 31 maja 2017 r., w której zaapelowano o stosowanie podejścia do sztucznej inteligencji opartego na ludzkiej kontroli oraz o wprowadzenie zakazu stosowania autonomicznych śmiercionośnych systemów uzbrojenia,

- uwzględniając apel Stolicy Apostolskiej o wprowadzenie zakazu stosowania autonomicznych śmiercionośnych systemów uzbrojenia,

- uwzględniając list otwarty z lipca 2015 r. podpisany przez ponad 3 tys. specjalistów z dziedziny sztucznej inteligencji i robotyki oraz list otwarty z dnia 21 sierpnia 2017 r. podpisany przez 116 założycieli czołowych firm z dziedziny robotyki i sztucznej inteligencji, ostrzegających przed autonomicznymi śmiercionośnymi systemami uzbrojenia, a także list podpisany przez 240 organizacji i 3 089 osób fizycznych zobowiązujących się do powstrzymania się od udziału w rozwoju, produkcji i stosowaniu autonomicznych śmiercionośnych systemów uzbrojenia,

- uwzględniając oświadczenia Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża, a także inicjatywy społeczeństwa obywatelskiego, takie jak kampania przeciwko stosowaniu robotów zabójców, w którą zaangażowało się 70 organizacji w 30 krajach, w tym Human Rights Watch, Article 36, PAX oraz Amnesty International,

- uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że strategie polityczne i działania UE opierają się na zasadach praw człowieka i poszanowania godności ludzkiej, zasadach Karty Narodów Zjednoczonych oraz prawa międzynarodowego; mając na uwadze, że zasady te powinny być stosowane w celu zachowania pokoju, zapobiegania konfliktom i wzmocnienia bezpieczeństwa międzynarodowego;

B. mając na uwadze, że termin "autonomiczne śmiercionośne systemy uzbrojenia" odnosi się do systemów uzbrojenia działających bez istotnej kontroli człowieka nad takimi kluczowymi funkcjami jak wybór i zaatakowanie celu;

C. mając na uwadze, że nieznana liczba krajów, finansowanych ze środków publicznych branż i prywatnych firm prowadzi według doniesień badania i prace nad autonomicznymi śmiercionośnymi systemami uzbrojenia, od pocisków samonaprowadzających po zdolne do nauki maszyny posiadające umiejętności kognitywne umożliwiające im podejmowanie decyzji z kim, kiedy i gdzie podjąć walkę;

D. mając na uwadze, że systemy nieautonomiczne takie jak systemy zautomatyzowane, zdalnie sterowane lub telesterowane nie powinny być uznawane za autonomiczne śmiercionośne systemy uzbrojenia;

E. mając na uwadze, że autonomiczne śmiercionośne systemy uzbrojenia mogą zasadniczo zmienić sposób prowadzenia wojen, wywołując bezprecedensowy i niekontrolowany wyścig zbrojeń;

F. mając na uwadze, że stosowanie autonomicznych śmiercionośnych systemów uzbrojenia nasuwa podstawowe pytania etyczne i prawne dotyczące kontroli człowieka, szczególnie w odniesieniu do takich kluczowych funkcji jak wybór i zaatakowanie celu; mając na uwadze, że maszyny i roboty nie mogą podejmować decyzji właściwych człowiekowi, w których przestrzegane są prawne zasady rozróżnienia, proporcjonalności i ostrożności;

G. mając na uwadze, że w procesie podejmowania decyzji o użyciu broni śmiercionośnej najważniejszą rolę odgrywa człowiek i nadzór z jego strony, ponieważ to człowiek pozostaje odpowiedzialny za decyzję o życiu lub śmierci;

H. mając na uwadze, że prawo międzynarodowe, w tym prawo humanitarne i prawo dotyczące praw człowieka, ma pełne zastosowanie do wszystkich systemów uzbrojenia i ich operatorów, a także mając na uwadze, że przestrzeganie prawa międzynarodowego stanowi kluczowy wymóg, który muszą spełniać państwa, zwłaszcza jeżeli chodzi o poszanowanie takich zasad jak ochrona ludności cywilnej czy środki ostrożności w razie ataku;

I. mając na uwadze, że stosowanie autonomicznych śmiercionośnych systemów uzbrojenia rodzi zasadnicze pytania o wdrażanie międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka, międzynarodowego prawa humanitarnego oraz europejskich norm i wartości w odniesieniu do przyszłych działań wojskowych;

J. mając na uwadze, że w sierpniu 2017 r. 116 założycieli czołowych firm z dziedziny robotyki i sztucznej inteligencji wysłało list otwarty do ONZ z apelem do rządów o "zapobieganie wyścigowi zbrojeń z użyciem takiej broni" i o "unikanie destabilizujących skutków takich technologii";

K. mając na uwadze, że każdy autonomiczny śmiercionośny system uzbrojenia może ulec awarii z powodu źle napisanego kodu lub cyberataku dokonanego przez wrogie państwo lub podmiot niepaństwowy;

L. mając na uwadze, że Parlament wielokrotnie wzywał do pilnego opracowania i przyjęcia wspólnego stanowiska w sprawie autonomicznych śmiercionośnych systemów uzbrojenia, do wprowadzenia zakazu rozwoju, produkcji i stosowania autonomicznych śmiercionośnych systemów uzbrojenia umożliwiających atak bez istotnej kontroli człowieka oraz do rozpoczęcia skutecznych negocjacji w sprawie ich zakazu;

1. przypomina o ambicjach UE, by być światowym aktorem na rzecz pokoju, i wzywa do zwiększenia jej roli w światowym rozbrojeniu i wysiłkach na rzecz nierozprzestrzeniania broni, a także do tego, by jej działania i strategie polityczne dążyły do utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, zapewniając poszanowanie międzynarodowego prawa humanitarnego i prawa dotyczącego praw człowieka oraz ochronę ludności cywilnej i infrastruktury cywilnej;

2. wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, państwa członkowskie i Radę Europejską do opracowania i przyjęcia - w trybie pilnym i przed zaplanowanym na listopad 2018 r. spotkaniem Wysokich Umawiających się Stron Konwencji o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych - wspólnego stanowiska w sprawie autonomicznych śmiercionośnych systemów uzbrojenia, które zagwarantuje istotną kontrolę człowieka nad kluczowymi funkcjami systemów uzbrojenia, w tym w trakcie ich rozmieszczania, a także do zajmowania wspólnego stanowiska na odpowiednich forach i do podejmowania adekwatnych działań; wzywa w tym kontekście wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel, państwa członkowskie i Radę do dzielenia się najlepszymi praktykami i wysłuchiwania opinii ekspertów, środowiska naukowego i społeczeństwa obywatelskiego;

3. wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel, państwa członkowskie i Radę, by dążyły do rozpoczęcia międzynarodowych negocjacji w sprawie prawnie wiążącego instrumentu zakazującego stosowanie autonomicznych śmiercionośnych systemów uzbrojenia;

4. w związku z tym podkreśla, że zasadnicze znaczenie ma zapobieganie rozwojowi i produkcji wszelkich autonomicznych śmiercionośnych systemów uzbrojenia działających bez istotnej kontroli człowieka nad takimi kluczowymi funkcjami jak wybór i zaatakowanie celu;

5. przypomina swoje stanowisko z dnia 13 marca 2018 r. w sprawie rozporządzenia ustanawiającego Europejski program rozwoju przemysłu obronnego, w szczególności art. 6 ust. 4 (Działania kwalifikowalne), i podkreśla swą gotowość do przyjęcia podobnego stanowiska w kontekście przyszłego programu badań w dziedzinie obronności, programu rozwoju przemysłu obronnego oraz innych odnośnych elementów Europejskiego Funduszu Obronnego na okres po 2020 r.;

6. podkreśla, że unijne siły zbrojne nie używają obecnie żadnej broni ani systemów uzbrojenia stanowiących autonomiczne śmiercionośne systemy uzbrojenia; przypomina, że broni i systemów uzbrojenia przeznaczonych specjalnie do obrony własnych baz, sił zbrojnych i ludności przed wysoce dynamicznymi zagrożeniami, takimi jak pociski rakietowe, amunicja i samoloty, nie uważa się za autonomiczne śmiercionośne systemy uzbrojenia; zwraca uwagę na fakt, że decyzję o u zaatakowaniu samolotu załogowego muszą podejmować ludzie;

7. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, rządom i parlamentom państw członkowskich, Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz sekretarzowi generalnemu NATO.

¹ Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0312.

² Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0494.

³ Dz.U. C 101 z 16.3.2018, s. 166.

⁴ Dz.U. C 285 z 29.8.2017, s. 110.