Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 lutego 2020 r. w sprawie projektu rozporządzenia Komisji zmieniającego załącznik XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) odnośnie do ołowiu i jego związków (D063675/03 - 2019/2949(RPS)).
Dz.U.UE.C.2021.294.2
Akt nienormatywnySprzeciw na podstawie art. 112 Regulaminu: ołów i jego związki
P9_TA(2020)0030
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 lutego 2020 r. w sprawie projektu rozporządzenia Komisji zmieniającego załącznik XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) odnośnie do ołowiu i jego związków (D063675/03 - 2019/2949(RPS))
(2021/C 294/01)
- uwzględniając projekt rozporządzenia Komisji zmieniającego załącznik XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) odnośnie do ołowiu i jego związków (D063675/03,
- uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE ("rozporządzenie REACH") 1 , w szczególności jego art. 68 ust. 1,
- uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1386/2013/UE z dnia 20 listopada 2013 r. w sprawie ogólnego unijnego programu działań w zakresie środowiska do 2020 r. "Dobra jakość życia z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety" 2 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 kwietnia 2001 r. w sprawie zielonej księgi Komisji w sprawie ochrony środowiska naturalnego w związku z wykorzystaniem PCV 3 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie oszczędnego gospodarowania zasobami: ku gospodarce o obiegu zamkniętym 4 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji z dnia XXX udzielającej zezwolenia na zastosowanie ftalanu bis(2-etyloheksylu) (DEHP) na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1907/2006 5 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 września 2018 r. w sprawie wdrażania pakietu dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym: warianty podejścia do interakcji między przepisami w zakresie chemikaliów, produktów i odpadów 6 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2020 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu 7 ,
- uwzględniając wyrok Sądu z dnia 7 marca 2019 r. w sprawie T-837/16 8 ,
- uwzględniając art. 5a ust. 3 lit. b) decyzji Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającej warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji 9 ,
- uwzględniając art. 112 ust. 2 i 3 oraz art. 112 ust. 4 lit. c) Regulaminu,
- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,
A. mając na uwadze, że projekt rozporządzenia Komisji ma na celu ograniczenie poziomu ołowiu stosowanego jako stabilizator w polimerach lub kopolimerach chlorku winylu (PCW);
B. mając na uwadze, że ołów jest substancją toksyczną, która może wywoływać poważne skutki zdrowotne, w tym nieodwracalne uszkodzenia neurologiczne, nawet w niskich dawkach 10 ; mając na uwadze, że w przypadku ołowiu nie ma bezpiecznych poziomów narażenia 11 , 12 ; mając na uwadze, że ołów jest również szkodliwy dla środowiska: jest bardzo toksyczny dla organizmów wodnych 13 i utrzymuje się w środowisku 14 ;
C. mając na uwadze, że problem stosowania ołowiu jako stabilizatora w PCW został już poruszony przez Komisję w zielonej księdze z dnia 26 lipca 2000 r. w sprawie ochrony środowiska naturalnego w związku z wykorzystaniem PCV 15 ;
D. mając na uwadze, że Komisja stwierdziła w swojej zielonej księdze, iż opowiada się za ograniczeniem stosowania ołowiu jako stabilizatora w wyrobach z PCW, oraz przewidziała szereg środków, w tym stopniowe wycofanie z rynku, lecz ostatecznie zadowoliła się dobrowolnym zobowiązaniem branży PCW do zaprzestania stosowania ołowiu jako stabilizatora polichlorku winylu do 2015 r. 16 ;
E. mając na uwadze, że podejście to było sprzeczne ze stanowiskiem Parlamentu, który w reakcji na zieloną księgę wezwał Komisję do zakazania stosowania ołowiu jako stabilizatora w wyrobach PCW 17 ;
F. mając na uwadze, że ówczesne podejście Komisji, a mianowicie brak działania, oznaczało, że w okresie od 2000 r. do 2015 r. wyprodukowano miliony ton PCW, do których jako stabilizatora użyto setek tysięcy ton ołowiu 18 ; mając na uwadze, że owe wyroby z PCW zawierającego ołów stopniowo stają się odpadami;
G. mając na uwadze, że po wywiązaniu się branży PCW z dobrowolnego zobowiązania w 2015 r. Komisja zdała sobie sprawę, że ołów w dalszym ciągu wykorzystuje się w importowanych wyrobach z PCW; mając na uwadze, że w związku z tym Komisja zwróciła się do Europejskiej Agencji Chemikaliów ("Agencji") o sporządzenie sprawozdania w sprawie ograniczeń na mocy załącznika XV;
H. mając na uwadze, że zasadnicze znaczenie ograniczenia importu wyrobów z PCW potwierdziła Agencja, stwierdzając: "ponieważ europejska branża PCW rozpoczęła już proces wycofywania związków ołowiu jako stabilizatorów PCW, około 90 % szacowanych emisji ołowiu przypada na wyroby z PCW importowane do UE w 2016 r." 19 ;
I. mając na uwadze, że w projekcie rozporządzenia Komisji zaproponowano ograniczenie stosowania i obecności ołowiu i jego związków w wyrobach wyprodukowanych z PCW, ustalając maksymalne dopuszczalne stężenie ołowiu w wysokości 0,1 % masy materiału z PCW 20 ;
J. mając na uwadze, że to ustalenie opiera się na wniosku, iż ryzyko dla człowieka związane ze stabilizatorami ołowiowymi w wyrobach z PCW w Unii nie jest odpowiednio kontrolowane 21 ; mając na uwadze, że przy tworzeniu charakterystyki ryzyka związanego z ołowiem w kontekście proponowanego ograniczenia ryzyka nie uwzględniono zagrożenia dla środowiska 22 ;
K. mając na uwadze, że limit ten został określony w oparciu o następujące rozumowanie: "Biorąc pod uwagę, że związki ołowiu nie mogą skutecznie stabilizować PCW przy stężeniach mniejszych niż około 0,5 % w/w, proponowana przez Agencję wartość stężenia granicznego 0,1 % powinna zapewnić, aby celowe dodawanie związków ołowiu jako stabilizatorów podczas tworzenia PCW nie mogło już występować w Unii" 23 ;
L. mając na uwadze, że trzeba wiedzieć, iż próg 0,1 % nie stanowi "bezpiecznego poziomu", lecz raczej poziom ustalony administracyjnie w celu uniknięcia wszelkiego stosowania ołowiu jako stabilizatora w PCW;
M. mając na uwadze, że projekt rozporządzenia Komisji przewiduje dwa odstępstwa dla odzyskanych materiałów z PCW na okres 15 lat: jedno zezwalające na stężenie ołowiu nieprzekraczające 2 % masy materiału odzyskanego w twardym PCW 24 , a drugie zezwalające na stężenie ołowiu nieprzekraczające 1 % masy materiału odzyskanego w elastycznym (miękkim) PCW 25 ;
N. mając na uwadze, że stężenia ołowiu w wysokości 1 % lub 2 % z pewnością nie odpowiadają "poziomom bezpieczeństwa", lecz mają na celu umożliwienie branży dalszej optymalizacji korzyści finansowych wynikających z recyklingu odpadów PCW zawierających ołów 26 ;
O. mając na uwadze, że takie odstępstwa utrwalają stosowanie "odziedziczonych" substancji w wyrobach z PCW z odzysku, pomimo że Komisja wyraźnie uznała, iż istnieją alternatywne rozwiązania 27 ;
P. mając na uwadze, że takie odstępstwa są sprzeczne z niezmiennym od lat stanowiskiem Parlamentu, które potwierdził w wielu rezolucjach, ostatnio w rezolucji z dnia 15 stycznia 2020 r.; mając na uwadze, że Parlament podkreślił już w szczególności w 2001 r., że "recykling polichlorku winylu nie może utrwalać problemu zanieczyszczenia metalami ciężkimi" 28 ; mając na uwadze, że Parlament w rezolucji z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie oszczędnego gospodarowania zasobami: ku gospodarce o obiegu zamkniętym podkreślił, iż "recykling nie powinien usprawiedliwiać ciągłego wykorzystywania niebezpiecznych substancji" 29 ; mając na uwadze, że w 2015 r. Parlament postąpił zgodnie z tym stwierdzeniem, wyrażając sprzeciw wobec zezwolenia na stosowanie DEHP, innej substancji "odziedziczonej", w związku z recyklingiem PCW 30 ; mając na uwadze, że w 2018 r. Parlament przypomniał, że "zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami zapobieganie ma pierwszeństwo przed recyklingiem, a zatem recykling nie powinien usprawiedliwiać dalszego wykorzystywania »odziedziczonych« substancji niebezpiecznych" 31 ; mając na uwadze, że w swojej rezolucji z dnia 15 stycznia 2020 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu Parlament wyraźnie stwierdził, że zakazane substancje "nie powinny [...] być ponownie wprowadzane na rynek UE w produktach konsumpcyjnych przez recykling";
Q. mając na uwadze, że w projekcie rozporządzenia Komisji uzasadnia się odstępstwa w odniesieniu do PCW z odzysku, stwierdzając, że "rozwiązanie alternatywne w stosunku do recyklingu takich wyrobów, tj. unieszkodliwianie odpadów PCW poprzez ich składowanie i spalanie, doprowadziłoby do zwiększenia emisji do środowiska i nie ograniczyłoby ryzyka" 32 ;
R. mając na uwadze, że rozumowanie, na którym oparto projekt rozporządzenia Komisji, nie uwzględnia faktu, że recykling nie jest w gruncie rzeczy alternatywą dla składowania lub spalania, ponieważ PCW nie można poddawać recyklingowi bez końca, zatem tylko odkłada się na później ostateczne usuwanie odpadów PCW zawierającego ołów i wynikające stąd emisje, a podczas recyklingu i późniejszego wykorzystania powstają dodatkowe emisje;
S. mając na uwadze, że projekt rozporządzenia Komisji ograniczyłby w istocie import 1 000 do 4 000 ton ołowiu zawartego w przywożonych wyrobach z PCW, a jednocześnie co roku umożliwiłby (ponowne) wprowadzanie na rynek 2 500 do 10 000 ton ołowiu zawartego w PCW z odzysku 33 ;
T. mając na uwadze, innymi słowy, że projekt rozporządzenia Komisji ograniczyłby import ołowiu w wyrobach z PCW, by jednocześnie osłabić skutek tego ograniczenia przez ponowne wprowadzenie na rynek dwukrotnie większej ilości ołowiu, znajdującej się w wyrobach z zawierającego ołów PCW z odzysku;
U. mając na uwadze, że odstępstwa dotyczące PCW z odzysku zapisane w projekcie rozporządzenia Komisji są zatem sprzeczne z pierwotnym celem rozporządzenia REACH, jakim jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska 34 ;
V. mając na uwadze, że odstępstwa takie oznaczają również naruszenie zobowiązań zapisanych w siódmym programie działań w zakresie środowiska, przyjętym w 2013 r., w którym jednoznacznie wezwano do opracowania nietoksycznych cykli materiałowych, by odpady poddane recyklingowi można było wykorzystywać jako główne, godne zaufania źródło surowców w Unii 35 ;
W. mając na uwadze, że takie odstępstwa doprowadzą do powstania rynku produktów o dwóch poziomach jakości: wytwarzanych z pierwotnego PCW, wolnych od ołowiu, oraz pochodzących z PCW z odzysku, zawierających znaczne ilości ołowiu; mając na uwadze, że taka tolerancja dla ołowiu w produktach powstałych z PCW z odzysku dyskredytuje odzysk produktów;
X. mając na uwadze, że nie należy odsuwać na później rozwiązywania problemów, jakie wiążą się z racjonalnym ekologicznie gospodarowaniem odpadami PCW zawierającymi ołów, a tym bardziej wprowadzać ołowiu do wyrobów następnej generacji;
Y. mając na uwadze, że w projekcie rozporządzenia Komisji wprowadzono odstępstwa dotyczące tylko niektórych zastosowań PCW oraz wymóg, by w określonych produktach ołów był zamknięty w warstwie nowo wyprodukowanego PCW, przy czym wymóg ten obejmie elastyczne PCW z pięcioletnim opóźnieniem;
Z. mając na uwadze, że ograniczenie odstępstw nie rozwiązuje problemu emisji ołowiu podczas ostatecznego usuwania odpadów, czyli 95 % łącznych emisji;
AA. mając na uwadze, że w projekcie rozporządzenia Komisji wymaga się ponadto, by produkty zawierające PCW z odzysku były opatrzone napisem: "Zawiera PCW z odzysku"; mając na uwadze, że Komitet ds. Oceny Ryzyka (RAC) Agencji stwierdził, iż takie oznakowanie "nie wystarczy samo w sobie, by odróżnić recyklaty wolne od ołowiu od recyklatów zawierających ołów" 36 ;
AB. mając na uwadze, że takie oznakowanie jest rzeczywiście mylące, ponieważ wskazanie, że wyrób zawiera materiały z odzysku, jest kojarzone pozytywnie, a w tym przypadku oznacza ono w istocie, że produkty z odzysku zawierają znaczne ilości ołowiu, gdy tymczasem produkty wytworzone z pierwotnego PCW są wolne od ołowiu;
AC. mając na uwadze, że takie mylące oznakowanie promujące produkty z PCW z odzysku, zawierające ołów, jest sprzeczne z celem rozporządzenia REACH, jakim jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska;
AD. mając na uwadze, że projekt rozporządzenia Komisji przewiduje ponadto system certyfikatów potwierdzających pochodzenie PCW z odzysku, by odróżnić je od produktów wytwarzanych z pierwotnego PCW, do którego zastosowanie ma inna wartość dopuszczalna;
AE. mając na uwadze, że wprowadzenie kolejnego poziomu certyfikatów budzi wątpliwości co do możliwości wdrożenia tego przepisu, a zatem jest sprzeczne z przepisami załącznika XV do rozporządzenia REACH, zgodnie z którym ograniczenie musi być możliwe do wdrożenia, egzekwowania i zarządzania;
AF. mając na uwadze, że w projekcie rozporządzenia Komisji wyłączono z ograniczeń dwa pigmenty ołowiowe, ponieważ są one objęte wymogiem uzyskania zezwolenia zgodnie z rozporządzeniem REACH;
AG. mając na uwadze, że RAC uznał jednoznacznie, iż "ryzyko [...] wiąże się również ze związkami ołowiu, które nie były stosowane jako stabilizatory" 37 ;
AH. mając na uwadze, że trudno jest dokładnie zidentyfikować związki ołowiu występujące w PCW i określić ich funkcję, co jednoznacznie stwierdził RAC 38 ;
AI. mając na uwadze, że takie wyłączenie stwarza zatem problemy w egzekwowaniu przepisów, czyli jest sprzeczne z przepisami załącznika XV do rozporządzenia REACH, zgodnie z którym ograniczenie musi być możliwe do wdrożenia, egzekwowania i zarządzania;
AJ. mając na uwadze, że takie wyłączenie nie uwzględnia również wyroku w sprawie T-837/16, w którym stwierdzono nieważność zezwolenia na stosowanie wspomnianych pigmentów ołowiowych;
AK. mając na uwadze, że w projekcie rozporządzenia Komisji dano podmiotom gospodarczym 24-miesięczny okres karencji, między innymi na "pozbycie się zapasów" 39 ;
AL. mając na uwadze, że zezwolenie importerom na sprzedaż wyrobów z PCW zawierających tysiące ton ołowiu przez kolejne 24 miesiące, podczas gdy żaden taki wyrób zawierający PCW nie będzie już produkowany w Unii, jest sprzeczne z celem rozporządzenia REACH, jakim jest osiągnięcie wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska;
AM. mając na uwadze, że w 2001 r. Parlament uznał, iż "konieczne są dalsze badania technologiczne, głównie nad recyklingiem chemicznym, który pozwala oddzielić chlor od metali ciężkich [...] by zwiększyć odsetek odpadów PCW poddanych recyklingowi" 40 ;
AN. mając na uwadze, że ani Agencja, ani Komisja nie oceniły wykonalności chemicznego recyklingu odpadów PCW, umożliwiającego oddzielenie i bezpieczne składowanie ołowiu; mając na uwadze, że według branży PCW takie technologie są dostępne 41 , 42 ;
AO. mając na uwadze, że Europejskie Stowarzyszenie Przemysłu Chemicznego popiera recykling chemiczny jako metodę ostrożnego obchodzenia się z substancjami potencjalnie niebezpiecznymi 43 ;
AP. mając na uwadze, że - aby podsumować - projekt rozporządzenia Komisji przedstawiono o 18 lat za późno i zawiera on elementy niezgodne z celem lub treścią rozporządzenia REACH: odstępstwa dla PCW z odzysku, pozytywnie kojarzone oznakowanie PCW z odzysku mimo wysokiej zawartości ołowiu, wyłączenie dla pigmentów ołowiowych oraz długi okres karencji;
AQ. mając na uwadze, że Komisja przedłożyła projekt rozporządzenia Komisji ponad rok po terminie określonym w rozporządzeniu REACH 44 ;
1. sprzeciwia się przyjęciu projektu rozporządzenia Komisji;
2. uważa, że projekt rozporządzenia Komisji nie jest zgodny z celem i treścią rozporządzenia REACH;
3. wzywa Komisję do wycofania projektu rozporządzenia oraz do bezzwłocznego przedłożenia komitetowi nowego projektu;
4. uważa, że odzysk odpadów z PCW nie może powodować przenoszenia związków ołowiu do produktów nowej generacji;
5. wzywa Komisję do zmiany załącznika do projektu rozporządzenia przez skreślenie ust. 14 lit. a) i b) oraz ust. 15, 16, 17 i 19, a także przez skrócenie okresu karencji, o którym mowa w ust. 13, do maksymalnie 6 miesięcy, by ograniczenie mogło być skuteczne nawet wcześniej, niż przewidziano w projekcie rozporządzenia;
6. wzywa Komisję, by przestrzegała terminów określonych w rozporządzeniu REACH;
7. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
lub stosowania substancji w UE, s. 6.