Rezolucja nieustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 15 marca 2018 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie wypowiedzenia Umowy o partnerstwie w sektorze rybołówstwa między Wspólnotą Europejską a Związkiem Komorów (14423/2017 - C8-0447/2017 - 2017/0241(NLE) - 2017/2266(INI)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2019.162.116

Akt nienormatywny

Wersja od: 10 maja 2019 r.

Wypowiedzenie Umowy o partnerstwie w sektorze rybołówstwa między Wspólnotą Europejską a Związkiem Komorów (Rezolucja)

P8_TA(2018)0083

Rezolucja nieustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 15 marca 2018 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie wypowiedzenia Umowy o partnerstwie w sektorze rybołówstwa między Wspólnotą Europejską a Związkiem Komorów (14423/2017 - C8-0447/2017 - 2017/0241(NLE) - 2017/2266(INI))

(2019/C 162/13)

Parlament Europejski,

(Dz.U.UE C z dnia 10 maja 2019 r.)

- uwzględniając projekt decyzji Rady (14423/2017),

- uwzględniając Umowę o partnerstwie w sektorze rybołówstwa między Wspólnotą Europejską a Związkiem Komorów ¹ ,

- uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 43 oraz art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0447/2017),

- uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 15 marca 2018 r. ²  w sprawie projektu decyzji,

- uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1005/2008 z dnia 29 września 2008 r. ustanawiające wspólnotowy system zapobiegania nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom oraz ich powstrzymywania i eliminowania, zmieniające rozporządzenia (EWG) nr 2847/93, (WE) nr 1936/2001 i (WE) nr 601/2004 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 1093/94 i (WE) nr 1447/1999 ³  ("rozporządzenie w sprawie połowów NNN"), w szczególności jego art. 8 ust. 8,

- uwzględniając art. 99 ust. 2 Regulaminu,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Rybołówstwa oraz opinię Komisji Rozwoju (A8-0055/2018),

A. mając na uwadze, że Umowa o partnerstwie w sektorze rybołówstwa między Wspólnotą Europejską a Związkiem Komorów (zwanym dalej "Komorami") przewiduje możliwość jej wypowiedzenia przez jedną ze stron w przypadku poważnych okoliczności, takich jak naruszenie zobowiązań podjętych przez strony w zakresie zwalczania nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów (połowów NNN);

B. mając na uwadze, że nielegalne połowy stanowią poważne zagrożenie dla światowych zasobów morskich, ponieważ przetrzebiają zasoby rybne, niszczą siedliska morskie, stawiają uczciwych rybaków w niekorzystnej pozycji konkurencyjnej oraz pozbawiają źródeł utrzymania społeczności nadbrzeżne, szczególnie w krajach rozwijających się;

C. mając na uwadze, że Unia Europejska powinna dołożyć wszelkich starań, aby porozumienia w sprawie zrównoważonego zarządzania rybołówstwem zawarte z państwami trzecimi przynosiły wzajemne korzyści UE i tym państwom trzecim, w tym ich lokalnej ludności i sektorowi rybołówstwa;

D. mając na uwadze, że ogólnym celem protokołu do Umowy o partnerstwie w sektorze rybołówstwa między Wspólnotą Europejską a Związkiem Komorów, leżącym w interesie obu stron, było zacieśnienie współpracy między UE i Komorami w dziedzinie rybołówstwa poprzez stworzenie ram partnerstwa, dzięki którym można byłoby prowadzić zrównoważoną politykę rybołówstwa, a jednocześnie w zrównoważony sposób eksploatować zasoby rybne w wyłącznej strefie ekonomicznej Komorów, i które umożliwiłyby uzyskiwanie części nadwyżki dostępnych zasobów rybnych odpowiadającej interesom flot UE;

E. mając na uwadze, że pierwsza umowa w sprawie rybołówstwa została zawarta przez EWG i Związek Komorów w 1988 r., oraz mając na uwadze, że od tego czasu floty państw członkowskich EWG/UE posiadały uprawnienia do połowów w wodach tego państwa na mocy kolejnych protokołów wykonawczych do umowy;

F. mając na uwadze, że zgodnie ze sprawozdaniem UNCTAD pt. "Fishery Exports and The Economic Development of Least Developed Countries"[Eksport produktów rybołówstwa a rozwój gospodarczy krajów najsłabiej rozwiniętych] współpraca sektorowa jest bardzo słabo rozwinięta i wywiera niewielki wpływ na przemysł rybny, na warunki rozładunku, zdolności do monitorowania i nadzoru, rozwój naukowy bądź szkolenie techniczne rybaków i obserwatorów; mając na uwadze, że rekompensata finansowa wypłacana przez UE na rzecz Komorów za tonę ryb (tuńczyka) jest o ok. 15 % niższa od szacowanej ceny za tonę w skupie hurtowym;

G. mając na uwadze, że dnia 1 października 2015 r. poinformowano Komory o możliwości uznania ich za niewspółpracujące państwo trzecie z uwagi na brak odpowiednich kontroli statków zarejestrowanych pod banderą Komorów; mając na uwadze, że po tym, jak w maju 2017 r. UE uznała Komory za państwo niewspółpracujące, a w lipcu 2017 r. umieściła je w wykazie państw niewspółpracujących, przyznając Komorom "czerwoną kartkę", państwo to nadal nie podjęło niezbędnych działań naprawczych w celu rozwiązania wskazanych problemów i przeciwdziałania połowom NNN;

H. mając na uwadze, że poprzedni protokół do umowy w sprawie połowów zawartej z Komorami wygasł w dniu 30 grudnia 2016 r. i nie został odnowiony z powodu braku zaangażowania Komorów w walkę z połowami NNN; mając na uwadze, że na mocy protokołu przyznano pulę środków finansowych w wysokości 600000 EUR rocznie, a w ramach tej kwoty 300000 EUR przeznaczono na rzecz komoryjskiej polityki rybołówstwa w celu wspierania trwałości zasobów rybnych w wodach Komorów oraz należytego gospodarowania tymi zasobami;

I. mając na uwadze zdecydowane zaangażowanie UE w walkę z nielegalnymi połowami oraz z wszelką powiązaną z nimi działalnością, o czym jest mowa w rozporządzeniu w sprawie połowów NNN;

J. mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie prowadzą współpracę z Komorami w różnych sektorach; mając na uwadze, że decyzja UE o wypowiedzeniu Umowy o partnerstwie w sektorze rybołówstwa może zostać cofnięta (w przypadku podjęcia niezbędnych działań naprawczych), a wypowiedzenie tej umowy nie przekreśla możliwości podjęcia w przyszłości negocjacji dotyczących nowej umowy lub dowolnej innej formy partnerstwa w dziedzinie rybołówstwa;

K. mając na uwadze, że zwalczanie połowów NNN nie zależy wyłącznie od wskazania niewspółpracujących państw trzecich, lecz - przeciwnie - wymaga znalezienia sposobów zaradzenia zidentyfikowanym sytuacjom; mając na uwadze, że bez pomocy zewnętrznej Związek Komorów nie będzie w stanie usprawnić swojej polityki gospodarowania zasobami morskimi, w szczególności w zakresie zasobów rybnych, w tym w odniesieniu do warunków rozładunku, zdolności monitorowania i nadzoru, rozwoju naukowego, oraz szkolenia technicznego rybaków i obserwatorów;

L. mając na uwadze, że w programie działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 i w celach zrównoważonego rozwoju po raz pierwszy ujęto cel dotyczący ochrony i zrównoważonej eksploatacji mórz i zasobów morskich (cel 14.);

1. wyraża ubolewanie, że Komory - pomimo ostrzeżeń ze strony UE - nie podjęły działań naprawczych koniecznych do rozwiązania stwierdzonych problemów i przeciwdziałania połowom NNN;

2. ponownie podkreśla znaczenie skutecznej kontroli przez państwo bandery - brak tej kontroli jest jedną z podstawowych przyczyn połowów NNN; uważa, że Komory powinny wywiązywać się z obowiązków wynikających z prawa międzynarodowego w odniesieniu do nadzoru i kontroli statków pływających pod ich banderą; wyraża zdecydowane przekonanie, że brak nadzoru i upoważnienia do połowów umożliwia tym statkom bezkarne prowadzenie połowów NNN;

3. jest zdania, że Komory powinny utrzymać relacje z UE i wykorzystać tę okazję do wdrożenia niezbędnych środków na rzecz zwiększenia zdolności tego kraju do radzenia sobie z problemem nielegalnych połowów;

4. wyraża ubolewanie, że w ciągu niemal trzydziestu lat, odkąd obowiązują umowy w sprawie rybołówstwa między UE i Związkiem Komorów uwzględniające komponent współpracy i wsparcia na rzecz rozwoju sektora rybołówstwa w tym państwie, nie udało się osiągnąć bardziej konkretnych efektów w rozwoju sektora rybołówstwa Komorów, m.in. pod względem zdolności do monitorowania i nadzoru, rozwoju naukowego lub szkolenia technicznego rybaków i obserwatorów;

5. opowiada się za potrzebą stworzenia ściślejszych powiązań między dostępnymi instrumentami w dziedzinie współpracy na rzecz rozwoju, a w szczególności Europejskim Funduszem Rozwoju, a globalnym wsparciem na rzecz rozwoju zdolności w sektorze rybołówstwa;

6. przypomina, że Umowa o partnerstwie w sektorze rybołówstwa zawarta z UE oraz inne instrumenty międzynarodowe, a także ramy realizacji agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 i osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju zobowiązują Komory do przestrzegania zasad dobrego zarządzania w kwestii rybołówstwa i odpowiedzialnych połowów, utrzymywania stad ryb oraz ochrony ekosystemu morskiego w wyłącznej strefie ekonomicznej tego kraju;

7. podkreśla potrzebę zwalczania połowów NNN na poziomie światowym oraz konieczność wprowadzenia środków motywujących państwa do tego, by potraktowały swoje obowiązki z powagą i by przeprowadziły niezbędną reformę sektorów rybołówstwa;

8. podkreśla, że zwalczanie połowów NNN nie może polegać wyłącznie na wskazaniu niewspółpracujących państw trzecich oraz że rzeczywiste zwalczanie wszelkich form nielegalnych połowów wymaga znalezienia sposobów wsparcia państw, w szczególności małych rozwijających się państw wyspiarskich, do których należy Związek Komorów, w celu umożliwienia im zmiany polityki gospodarowania zasobami morskimi;

9. podziela stanowisko Komisji i Rady co do konieczności zastosowania środków, o których mowa w art. 38 ust. 8 rozporządzenia w sprawie połowów NNN, w celu wypowiedzenia wszelkich zawartych z Komorami stałych umów dwustronnych w sprawie połowów, przewidujących rozwiązanie umowy w przypadku niewypełnienia przez to państwo zobowiązań w zakresie zwalczania połowów NNN;

10. zwraca uwagę na pozostałe konsekwencje, o których mowa w art. 38 ust. 8 rozporządzenia w sprawie połowów NNN, dotyczące m.in. zakazu czarterowania, zmiany bandery i umów prywatnych;

11. stwierdza jednak, że wypowiedzenie umowy nie powinno oznaczać zakończenia współpracy w dziedzinie rybołówstwa między UE a Komorami; wzywa Komisję do podjęcia starań na rzecz możliwie jak najszybszego wznowienia współpracy, wychodząc z założenia, że społeczności rybackie oraz tradycyjne łodziowe rybołówstwo przybrzeżne i działalność połowową na małą skalę należy uznać za zasadniczy czynnik rozwoju tego państwa, oraz że w tym celu należy sprzyjać inwestycjom i udzielać wsparcia technicznego w następujących obszarach:

- system administracji i zarządzania rybołówstwem, ustawodawstwo, struktura instytucjonalna, rozwój zdolności zasobów ludzkich (rybaków, naukowców, inspektorów i innych), dowartościowanie handlowe i kulturowe tradycyjnych metod połowu na Komorach i zasobów rybnych Komorów;

- zdolności do monitorowania i potencjał naukowy, zdolność do ochrony wybrzeża, nadzoru oraz kontroli jakości;

- uruchomienie struktur przeznaczonych do schładzania, dystrybucji i przetwórstwa ryb;

- budowa i wzmocnienie infrastruktury służącej do rozładunku oraz do zabezpieczania portów i przystani;

- modernizacja floty Komorów prowadzącej połowy na małą skalę w celu zwiększenia jej bezpieczeństwa, możliwości przebywania na morzu i zdolności połowowych;

12. apeluje o włączenie klauzuli pozwalającej na - w razie usunięcia przez Komory tych niedociągnięć - przerwanie procedury i wycofanie "czerwonej kartki", co umożliwi powrót floty UE;

13. apeluje do Komisji o podjęcie odpowiednich działań mających na celu powrót do normalnej sytuacji dzięki poprawie skuteczności środków walki z połowami NNN i umożliwieniu flocie UE powrotu na obszar połowowy po zakończeniu negocjacji warunków nowego protokołu;

14. apeluje do Komisji i Rady, aby w ramach przysługujących im uprawnień bezzwłocznie i w pełni informowały Parlament o wszelkich zmianach sytuacji w ramach tego procesu;

15. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Parlamentu Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich i Związku Komorów.

¹ Dz.U. L 290 z 20.10.2006, s. 7.

² Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0082.

³ Dz.U. L 286 z 29.10.2008, s. 1.