Rezolucja 2023/1878 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Agencji Kontroli Rybołówstwa (EFCA) za rok budżetowy 2021

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2023.242.286

Akt nienormatywny

Wersja od: 29 września 2023 r.

REZOLUCJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO (UE) 2023/1878

z dnia 10 maja 2023 r.

zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Agencji Kontroli Rybołówstwa (EFCA) za rok budżetowy 2021

PARLAMENT EUROPEJSKI,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Agencji Kontroli Rybołówstwa za rok budżetowy 2021,

- uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,

- uwzględniając opinię Komisji Rybołówstwa,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0112/2023),

A. mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków ¹  ostateczny budżet Europejskiej Agencji Kontroli Rybołówstwa (zwanej dalej "Agencją") na rok budżetowy 2021 wyniósł 21 621 000 EUR, co stanowi wzrost o 22,99 % w porównaniu z 2020 r. ze względu na dodatkowe działania powierzone Agencji w ramach umowy o handlu i współpracy ze Zjednoczonym Królestwem; mając na uwadze, że budżet Agencji pochodzi głównie z budżetu Unii i dochodów przeznaczonych na określony cel;

B. mając na uwadze, że Trybunał Obrachunkowy (zwany dalej "Trybunałem") w sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Agencji za rok budżetowy 2021 (zwanym dalej "sprawozdaniem Trybunału") stwierdził, iż uzyskał wystarczającą pewność, że sprawozdanie finansowe Agencji jest wiarygodne oraz że transakcje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;

Zarządzanie budżetem i finansami

1. przyjmuje z zadowoleniem oświadczenie Trybunału, że sprawozdanie finansowe Agencji za rok zakończony 31 grudnia 2021 r. jest zgodne z rozporządzeniem finansowym Unii oraz z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji;

2. stwierdza, że Agencja otrzymała wkład w wysokości 21 mln EUR z budżetu ogólnego Unii na 2021 r., co stanowi wzrost o 24,3 % w porównaniu z 2020 r.; zwraca uwagę, że zarówno roczny budżet Agencji, jak i liczba personelu są jednymi z najniższych wśród agencji Unii;

3. z zadowoleniem przyjmuje dodatkową dotację Komisji w wysokości 4 mln EUR w ramach umowy o handlu i współpracy ze Zjednoczonym Królestwem w formie zmienionego budżetu przydzielonego Agencji w celu sprostania zwiększonemu obciążeniu pracą spowodowanemu wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii oraz wszelkim potencjalnym konsekwencjom nowych stosunków dla ram kontroli rybołówstwa;

4. zauważa, że wysiłki związane z monitorowaniem budżetu w roku budżetowym 2021 doprowadziły do osiągnięcia wskaźnika wykonania w odniesieniu do środków na zobowiązania na bieżący rok w wysokości 99,07 %, co oznacza nieznaczny wzrost o 1,80 % w porównaniu z rokiem 2020; zwraca uwagę, że wskaźnik wykonania w odniesieniu do środków na płatności na bieżący rok wyniósł 74,48 %, co oznacza spadek o 6,70 % w porównaniu z rokiem 2020;

Skuteczność

5. przypomina o istotnym wkładzie Agencji w realizację celów wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb), a w szczególności w zakresie kontroli rybołówstwa; podkreśla, że w związku z przeglądem rozporządzenia w sprawie kontroli rybołówstwa Agencja będzie musiała zapewniać większe wsparcie; podkreśla, że zwiększenie zobowiązań nie jest możliwe bez wystarczających zasobów; podkreśla w związku z powyższym potrzebę zapewnienia Agencji wystarczających zasobów finansowych i ludzkich w nadchodzących latach;

6. zauważa z zadowoleniem, że Agencja stosuje kluczowe wskaźniki skuteczności działania do oceny wyników swojej działalności, w tym tendencji w zakresie inspekcji i naruszeń, zmiany poziomów zgodności, przeprowadzonych szkoleń i wykonania budżetu; zauważa ponadto, że Agencja zrealizowała 98,6 % rocznego programu prac pomimo wyzwań, z którymi nadal się boryka w związku z pandemią COVID-19;

7. podkreśla, że w 2021 r. Agencja poinformowała o 53 567 inspekcjach (na morzu i na lądzie), które doprowadziły do wykrycia 4 928 domniemanych naruszeń, co stanowi wzrost odpowiednio o 39 % i 109 % w porównaniu z danymi z 2020 r.; uważa, że dane te pokazują, iż inspekcje i działania następcze pozostają kluczowym narzędziem zapewnienia zgodności z zasadami WPRyb; zwraca jednak uwagę, że wzrost ten skrywa dysproporcje między obszarami, gdyż odnotowuje się spadek na Morzu Północnym (-67 %) i Morzu Czarnym (-1 %) oraz wzrost na wodach zachodnich (+24 %), Morzu Śródziemnym (+82 %), Morzu Bałtyckim (+14 %) oraz na obszarze NAFO-NEAFC (+163 %); odnotowuje, że znaczny spadek liczby inspekcji na Morzu Północnym wynika głównie z braku inspekcji prowadzonych wcześniej przez Zjednoczone Królestwo (w 2020 r. stanowiły one 70 % inspekcji); zwraca się do Agencji o przedstawienie bardziej szczegółowych informacji na temat przyczyn tych zmian; przypomina, że inspekcje i inne działania następcze odgrywają kluczową rolę nie tylko we właściwym zarządzaniu zasobami rybnymi, ale również w zapewnieniu rybakom w Unii równych warunków działania;

8. odnotowuje zmianę programu prac w odniesieniu do systemu monitorowania, kontroli i nadzoru w ramach wspólnej polityki rybołówstwa, środków wynikających z umowy o handlu i współpracy ze Zjednoczonym Królestwem oraz przewidywania projektów w ramach Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury;

9. w odniesieniu do walki z nielegalnymi, nieraportowanymi i nieuregulowanymi połowami podkreśla, że ważną rolą Agencji jest zachęcanie do szerszego i zharmonizowanego stosowania unijnych systemów kontroli wprowadzonych w celu zwalczania nielegalnych połowów;

10. wyraża zadowolenie, że Agencja stale współpracuje z Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej (FRONTEX) i Europejską Agencją Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA) przy udzielaniu wsparcia organom krajowym pełniącym funkcję straży przybrzeżnej; uważa, że współpraca ta jest dobrym przykładem synergii między agencjami Unii i powinna być źródłem inspiracji dla agencji w innych obszarach; wzywa Agencję do kontynuowania wysiłków w tym zakresie i uważa, że należy również zacieśnić współpracę między Agencją a Europejską Agencją Środowiska;

11. podkreśla, rolę Agencji w oferowaniu państwom trzecim działań w zakresie budowania zdolności i szkoleń oraz jej kluczową rolę w zapewnianiu równych warunków działania z wszystkimi państwami nadbrzeżnymi;

Polityka kadrowa

12. stwierdza z zadowoleniem, że na dzień 31 grudnia 2021 r. plan zatrudnienia zrealizowano w 100 % i przyjęto 65 pracowników na czas określony, tak jak przewidziano w budżecie Unii (61 zatwierdzonych stanowisk w 2020 r.); odnotowuje, że w 2021 r. dla Agencji pracowało dodatkowo 11 pracowników kontraktowych i 6 oddelegowanych ekspertów krajowych;

13. zauważa, że Agencji przyznano dodatkowy budżet w WRF na lata 2021-2027 (wzrost o 12 mln EUR w 2022 r.), który obejmuje 16 nowych stanowisk w planie zatrudnienia (cztery przyznano już w ramach budżetu na 2021 r.) i sześć stanowisk dla pracowników zewnętrznych (dwa przyznano już w 2021 r.); zauważa, że dodatkowe zasoby zapewnią Agencji niezbędną zdolność operacyjną w zakresie wspierania państw członkowskich i Komisji w monitorowaniu, kontroli i nadzorze rybołówstwa zgodnie z wymogami WPRyb, w tym środków wynikających z umowy o handlu i współpracy ze Zjednoczonym Królestwem;

14. zwraca uwagę na politykę Agencji polegającą na promowaniu równego traktowania pracowników oraz celu równowagi płci, zarówno pod względem liczby, grupy zaszeregowania, jak i poziomu odpowiedzialności; ubolewa, że kobiety stanowią jedynie 38 % pracowników zatrudnionych w grupie zaszeregowania AD 8 lub wyższej, a jednocześnie przyznaje, że stanowi to wzrost w porównaniu z 2020 r.; zwraca uwagę, że należy uczynić więcej, aby osiągnąć parytet na szczeblu kierowniczym; zachęca Agencję do większych wysiłków w prowadzonej przez nią polityce równowagi płci w celu osiągnięcia postępów w zakresie parytetu płci również na szczeblu kierowniczym;

15. podkreśla znaczenie opracowania długoterminowej polityki kadrowej w odniesieniu do równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, poradnictwa przez całe życie oraz oferowania konkretnych możliwości szkoleniowych w zakresie rozwoju kariery zawodowej, równowagi płci na wszystkich szczeblach personelu, telepracy, prawa do bycia offline, zwiększenia równowagi geograficznej, aby zadbać o odpowiednią reprezentację ze wszystkich państw członkowskich, oraz rekrutacji i integracji osób z niepełnosprawnościami, a także zapewnienia ich równego traktowania i powszechnego promowania ich szans;

16. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja posiada przepisy dotyczące przeciwdziałania molestowaniu, w tym zaufanych doradców, oraz że w jej intranecie dostępne są stosowne informacje; zauważa ponadto, że Agencja zapewnia pracownikom obowiązkowe szkolenia w zakresie przeciwdziałania molestowaniu, a także w zakresie etyki i uczciwości;

Zamówienia publiczne

17. zauważa, że główne działania Agencji w zakresie zamówień publicznych w 2021 r. były ukierunkowane na rozpoczęcie otwartej procedury w zakresie czarteru trzech morskich jednostek patrolowych; odnotowuje ponadto, że Agencja podpisała umowy o udzielenie zamówienia na podstawie umów ramowych dotyczących usług związanych z patrolowaniem połowów, usprawnieniem miejsca pracy, kursami językowymi, badaniami morskimi oraz uczestniczyła w mię- dzyinstytucjonalnych umowach ramowych dotyczących m.in. usług zlecanych na zewnątrz i nadzoru z powietrza; zauważa, że w 2021 r. Agencja przystąpiła do łącznie dziewięciu różnych przetargów międzyinstytucjonalnych z udziałem Komisji i innych agencji;

18. podkreśla, że zwalczanie nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów wymaga odpowiedniego wsparcia finansowego; z zadowoleniem przyjmuje wzmocnienie wyczarterowanego przez Agencję morskiego statku patrolowego w celu prowadzania kontroli i inspekcji połowów na wodach Unii i wodach międzynarodowych oraz wspierania organów krajowych; zwraca uwagę, że wzrost cen paliw wpłynął na zdolność operacyjną Agencji;

19. odnotowuje z uznaniem, że w 2021 r. Agencja przyjęła narzędzie zarządzania zamówieniami publicznymi (PPMT) (zamierza rozpocząć jego stosowanie w 2022 r.), będące elementem platformy e-zamówień Komisji, która jest zintegrowana z innymi systemami wykorzystywanymi przez Agencję, takimi jak elektroniczne procedury przetargowe i elektroniczne składanie ofert;

Zapobieganie konfliktom interesów i zarządzanie nimi oraz przejrzystość

20. przyjmuje do wiadomości istniejące i bieżące działania Agencji na rzecz zapewnienia przejrzystości, zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi oraz ochrony sygnalistów; zauważa, że Agencja publikuje na swojej stronie internetowej deklaracje o braku konfliktu interesów i życiorysy członków zarządu i kadry kierowniczej wyższego szczebla; zauważa ponadto, że Agencja regularnie aktualizuje tabelę zawierającą wszystkie spotkania zwołane przez jej dyrektor wykonawczą i pracowników z organizacjami lub osobami prowadzącymi działalność na własny rachunek, zaangażowanymi w kształtowanie i wdrażanie polityki Unii, aby zapewnić pełną przejrzystość i zaufanie do działalności Agencji, i która jest dostępna na jej stronie internetowej; wzywa Agencję do regularnego aktualizowania strony w celu zapewnienia pełnej przejrzystości i zaufania do działań Agencji;

21. podkreśla potrzebę wprowadzenia bardziej usystematyzowanych przepisów dotyczących przejrzystości, niezgodności, konfliktu interesów i nielegalnego lobbingu; wzywa Agencję, aby wzmocniła mechanizmy kontroli wewnętrznej, w tym ustanowiła wewnętrzny mechanizm antykorupcyjny; zauważa jednak, że Agencja wdrożyła strategię zwalczania nadużyć finansowych, która opierała się na ocenie ryzyka, z uwzględnieniem wytycznych OLAF;

Kontrola wewnętrzna

22. zauważa, że w 2021 r. Służba Audytu Wewnętrznego Komisji (IAS), zgodnie ze strategicznym planem audytu wewnętrznego na lata 2021-2023, rozpoczęła audyt dotyczący współpracy między Agencją a DG MARE w zakresie działań związanych z art. 30 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013 ²  (zgodność z przepisami międzynarodowymi); wzywa Agencję do poinformowania organu udzielającego absolutorium o poczynionych w związku z tym postępach;

23. zauważa, że Agencja przeprowadziła ocenę swojego systemu kontroli wewnętrznej i stwierdziła, że ogólnie rzecz bio- rąc odpowiednie kontrole funkcjonują zgodnie z założeniami, że ryzyko jest odpowiednio monitorowane i łagodzone oraz że w 2021 r. nie odnotowano żadnych istotnych niedociągnięć w zakresie kontroli;

Cyfryzacja i transformacja ekologiczna

24. zauważa, że Agencja nadal wprowadza pomocnicze narzędzia elektroniczne w dziedzinie zasobów ludzkich, zamówień publicznych i monitorowania budżetu, takie jak m.in. dodatkowe moduły Sysper, nowy wzmocniony zintegrowany system finansowy przewidziany na 2024/2025 r., zintegrowane narzędzia do e-zamówień i zarządzania umowami oraz stosowanie kwalifikowanego podpisu elektronicznego (EU Sign); zauważa ponadto, że Agencja realizuje strategię Cloud-first przy użyciu bezpiecznej hybrydowej technologii multi-cloud w ramach strategii na rzecz transformacji cyfrowej, przy jednoczesnym dalszym usprawnianiu cyfrowego miejsca pracy;

25. zachęca Agencję do ścisłej współpracy z Agencją Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA) i zespołem reagowania na incydenty komputerowe w instytucjach, organach i agencjach Unii (CERT-UE), a także do regularnej oceny ryzyka w zakresie infrastruktury informatycznej oraz zapewnienia regularnych audytów i testów swojego cyber- bezpieczeństwa; sugeruje oferowanie regularnie aktualizowanych programów szkoleniowych w zakresie cyberbezpie- czeństwa dla wszystkich pracowników, w tym kierownictwa, Agencji;

26. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja pracuje nad uzyskaniem certyfikatu systemu ekozarządzania i audytu (EMAS) oraz że podjęła działania mające na celu ograniczenie swojego wpływu na środowisko, takie jak uwzględnienie co najmniej jednego kryterium w procedurach udzielania zamówień publicznych, skupienie się na efektywnym zachowaniu środowiskowym potencjalnych oferentów, zmniejszenie zużycia energii elektrycznej poprzez zastosowanie oświetlenia ledowego oraz obieg elektroniczny i podpis cyfrowy w celu zmniejszenia zużycia papieru i tonerów;

Ciągłość działania w czasie kryzysu związanego z COVID-19

27. zauważa, że zespół ds. zarządzania ciągłością działania Agencji stwierdził, iż Agencja jest dobrze przygotowana do niezawodnego kontynuowania działalności za pośrednictwem telepracy i nie zalecił dyrektor wykonawczej uruchomienia planu ciągłości działania Agencji w jakimkolwiek momencie w 2021 r.; zauważa, że zasugerował on jednak pewne dostosowania w planach działań naprawczych poszczególnych jednostek i konkretne ustalenia dotyczące rozwiązań rezerwowych, które zostały następnie wdrożone; zachęca Agencję, aby wykorzystała doświadczenia związane z pracą zdalną i hybrydową, żeby lepiej organizować spotkania i zadania, które można w przyszłości skuteczniej przeprowadzać i realizować w trybie zdalnym niż przy udziale fizycznym;

28. zauważa, że w latach 2020 i 2021 oraz z powodu pandemii COVID-19 konieczne było dokonanie przeglądu planowania operacyjnego ze względu na zamknięcie niektórych portów, a w ramach środków zapobiegawczych trzeba było wprowadzić pewne dni w gotowości i wydłużyć okres pobytu na morzu; zauważa ponadto, że pełnomorskie jednostki patrolowe prowadziły działalność w całym okresie kryzysu w celu przeprowadzania kontroli i inspekcji rybołówstwa oraz wspierania innych funkcji straży przybrzeżnej;

29. podkreśla, że w celu złagodzenia wpływu pandemii COVID-19 na kontrolę rybołówstwa, inspekcje i egzekwowanie przepisów przez państwa członkowskie, a także zgodnie z tym, co zostało już wdrożone w 2020 r., Agencja skupiła się w większym stopniu na innych dostępnych instrumentach, takich jak monitorowanie i analiza danych, w oparciu o metodykę Agencji w zakresie wskaźników zgodności, oraz wykorzystała dostępne narzędzia, takie jak dodatkowe informacje z lotów rozpoznawczych we współpracy z Fronteksem, rozmieszczenie dronów we współpracy z EMSA oraz analiza obrazów satelitarnych z programu Copernicus;

Inne uwagi

30. odnotowuje działania komunikacyjne Agencji, we współpracy z DG MARE Komisji, skierowane do ogółu społeczeństwa; odnotowuje w szczególności filmy wideo na temat koncepcji wspólnych planów rozmieszczenia oraz zdalnego elektronicznego monitorowania w odniesieniu do kontroli rybołówstwa w UE, które opracowano w 2021 r.; odnotowuje ponadto z uznaniem wkład Agencji w budowanie kultury przestrzegania przepisów wspólnej polityki rybołówstwa poprzez komunikację z zainteresowanymi stronami pozarządowymi;

31. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji w sprawie absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z dnia 10 maja 2023 r. ³  w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.

¹ Dz.U. C 141 z 29.3.2022, s. 128.

² Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa, zmieniające rozporządzenia Rady (WE) nr 1954/2003 i (WE) nr 1224/2009 oraz uchylające rozporządzenia Rady (WE) nr 2371/2002 i (WE) nr 639/2004 oraz decyzję Rady 2004/585/WE (Dz.U. L 354 z 28.12.2013, s. 22).

³ Teksty przyjęte, P9_TA(2023)0190.