Rezolucja 2023/1866 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EUNB) za rok budżetowy 2021

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2023.242.253

Akt nienormatywny

Wersja od: 29 września 2023 r.

REZOLUCJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO (UE) 2023/1866

z dnia 10 maja 2023 r.

zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EUNB) za rok budżetowy 2021

PARLAMENT EUROPEJSKI,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego za rok budżetowy 2021,

- uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0110/2023),

A. mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków ¹  ostateczny budżet Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (zwanego dalej "Urzędem") na rok budżetowy 2021 wyniósł 49 132 610 EUR; mając na uwadze, że Urząd jest finansowany głównie z wkładu Unii (18 506 940 EUR) oraz z wkładów krajowych organów nadzoru państw członkowskich i obserwatorów (30 625 670 EUR);

B. mając na uwadze, że Trybunał Obrachunkowy (zwany dalej "Trybunałem") w sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego za rok budżetowy 2021 (zwanym dalej "sprawozdaniem Trybunału") stwierdza, iż uzyskał wystarczającą pewność, że roczne sprawozdanie finansowe Urzędu jest wiarygodne oraz że transakcje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;

Zarządzanie budżetem i finansami

1. zauważa z zadowoleniem, że wysiłki związane z monitorowaniem budżetu w ciągu roku budżetowego 2021 doprowadziły do osiągnięcia wskaźnika wykonania środków na zobowiązania na bieżący rok w wysokości 98,51 %, co oznacza spadek o 0,66 % w porównaniu z rokiem 2020; zauważa ponadto, że wskaźnik wykonania środków na płatności na bieżący rok wyniósł 83,99 %, co oznacza spadek o 6,37 % w porównaniu z 2020 r.;

Wyniki działalności

2. zauważa, że Urząd nadal wykorzystuje pewne środki jako kluczowe wskaźniki efektywności, aby ocenić wartość dodaną jego działań i innych środków służących usprawnieniu zarządzania budżetem; zauważa, że Urząd zrealizował 91 % swojego programu prac, w tym 21 % dodatkowych zadań, które pierwotnie nie były przewidziane w planowaniu;

3. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2021 r. Urząd nadal rozwijał synergię z Europejskim Urzędem Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych, zapewniając personel księgowy, oraz z Europejskim Urzędem Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych za pośrednictwem wspólnej funkcji bezpieczeństwa informatycznego; zauważa również, że Urząd uczestniczy w wielu procedurach międzyinstytucjonalnych, dlatego w 2021 r. 90 % ze 143 umów ramowych zostało udzielonych przez inne jednostki UE;

4. zauważa, że Urząd nadal monitorował wdrażanie pakietu Bazylea III i postanowił wprowadzić od grudnia 2021 r. obowiązek monitorowania pakietu Bazylea III; zauważa, że Urząd przeprowadził odbywający się co dwa lata ogólnou- nijny test warunków skrajnych, który miał kluczowe znaczenie dla oceny odporności instytucji finansowych na niekorzystne zmiany na rynku, szczególnie istotny w 2021 r. w kontekście kryzysu związanego z COVID-19;

5. podkreśla, że Urząd sfinalizował wytyczne dotyczące możliwości przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji; wytyczne te stanowią istotny krok w kierunku uzupełnienia ram prawnych Unii w dziedzinie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w oparciu o międzynarodowe normy i wykorzystanie najlepszych praktyk Unii;

6. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2021 r. Urząd wprowadził istotne zmiany organizacyjne, aby odzwierciedlić zmieniające się priorytety wchodzące w zakres jego mandatu i programu prac, w tym pogrupował na nowo zadania i działania w ramach podstawowych działów i departamentów; zauważa, że w szczególności w wyniku reorganizacji utworzono nowe działy, aby odzwierciedlić rosnące znaczenie takich tematów jak finanse cyfrowe, ochrona środowiska, polityka społeczna i ład korporacyjny, sprawozdawczość i przejrzystość oraz przeciwdziałanie praniu pieniędzy;

Polityka kadrowa

7. zauważa, że na dzień 31 grudnia 2021 r. plan zatrudnienia został wdrożony w 94,44 %, czyli że zatrudniono 153 pracowników tymczasowych na 162 stanowisk dla pracowników tymczasowych zatwierdzonych w budżecie Unii (w porównaniu ze 145 zatwierdzonymi stanowiskami w 2020 r.); zauważa, że ponadto w 2021 r. w Urzędzie zatrudnionych było 49 pracowników kontraktowych (50 zatwierdzonych stanowisk) i 20 oddelegowanych ekspertów krajowych (19 zatwierdzonych stanowisk i 7 stanowisk ekspertów krajowych oddelegowanych na zasadach niegenerują- cych kosztów); zauważa, że rotacja personelu wśród pracowników tymczasowych, pracowników kontraktowych i oddelegowanych ekspertów krajowych wzrosła nieznacznie do 12 % ze względu na zakończenie okresu oddelegowania szeregu ekspertów krajowych (9 % w 2020 r.);

8. z zadowoleniem zauważa, że Urząd zatrudnia pracowników 28 narodowości, z czego 48,4 % to kobiety i 51,6 % mężczyźni; zauważa, że wśród kadry kierowniczej wyższego szczebla w czerwcu 2022 r. było 42,9 % kobiet; z zadowoleniem przyjmuje tę poprawę w zakresie równouprawnienia płci wśród kadry kierowniczej wyższego szczebla; z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie nowych ról szefów zespołów, aby pomóc w przygotowaniu kolejnego pokolenia szefów, i zauważa, że 41,7 % tych ról pełnią kobiety;

9. dostrzega, że Urząd zaczął prowadzić politykę ochrony godności osób i zapobiegania molestowaniu psychicznemu i seksualnemu; zauważa, że pracownicy i szefowie wzięli udział w szkoleniach w zakresie zapobiegania molestowaniu seksualnemu i psychicznemu oraz że w 2021 r. powołano czterech nowych zaufanych doradców; zauważa również, że zaufani doradcy odbyli w 2021 r. dwie sesje informacyjne dla pracowników na temat ich roli i polityki Urzędu w zakresie zapobiegania molestowaniu; zauważa, że w następstwie dochodzenia w sprawie jednego przypadku molestowania zgłoszonego przez pracownika w 2020 r. sprawa została zamknięta w 2021 r., ponieważ po przeprowadzeniu niezależnej oceny nie uzyskano dowodów na poparcie tego zarzutu;

Zamówienia publiczne

10. przyjmuje do wiadomości, że w 2021 r. Urząd zakończył trzy postępowania o udzielenie zamówienia powyżej progu określonego w dyrektywie i cztery zaproszenia do składania ofert w formie procedur negocjacyjnych o wartości powyżej 15 tys. EUR; zauważa ponadto, że Urząd zacieśnił współpracę w zakresie zamówień z innymi Europejskimi Urzędami Nadzoru oraz z agencjami Unii mającymi siedzibę we Francji;

11. jest zaniepokojony uwagami Trybunału, że Urząd dążył do uzyskania dostępu do danych na temat zadłużenia banków i rynku kapitałowego oraz uznał, że potrzebne mu usługi mogą zapewnić jedynie dwa konkretne podmioty gospodarcze; zauważa, że w związku z tym, bez uprzedniej publikacji ogłoszenia o zamówieniu i powołując się na pkt 11.1 lit. b) ppkt (ii) i (iii) załącznika I do rozporządzenia finansowego, Urząd rozpoczął dwie odrębne procedury negocjacyjne dotyczące umów opiewających na kwoty 100 000 euro i 43 800 euro; zauważa z niepokojem, że w obu przypadkach nie zrealizował wszystkich niezbędnych etapów procedury wymaganych w pkt 16 załącznika I do rozporządzenia finansowego, takich jak wysłanie zaproszenia do składania ofert i opracowanie specyfikacji istotnych warunków zamówienia; wzywa Urząd do dopilnowania, aby wszystkie postępowania o udzielenie zamówienia były zgodne z etapami procedury określonymi w rozporządzeniu finansowym, w tym te, w których usługi mogą być świadczone wyłącznie przez jeden podmiot gospodarczy;

12. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Urząd w pełni przyjął i wdrożył procedury e-zamówień; zauważa, że w pełni wykorzystuje on pakiet oprogramowania udostępniony przez Komisję: e-ogłoszenia, e-przetargi, elektroniczne składanie ofert, MyWorkplace i narzędzie zarządzania zamówieniami publicznymi; pochwala fakt, że procesy robocze zespołu ds. zamówień publicznych są w 100 % elektroniczne; do uzyskania zatwierdzeń i podpisów zarówno od wewnętrznych, jak i zewnętrznych kontrahentów w dokumentach zamówienia i umowach, zespół wykorzystuje specjalne oprogramowanie do podpisów elektronicznych (Advanced Qualified Signature and Qualified Electronic Signature);

Zapobieganie konfliktom interesów i zarządzanie nimi oraz przejrzystość

13. podkreśla, że zgodnie z regulaminem wewnętrznym Rady Organów Nadzoru członkowie Rady, w przypadku których występuje konflikt interesów, nie uczestniczą w obradach Rady ani też nie mają prawa głosu w odnośnej kwestii; zauważa jednak, że do czerwca 2022 r. członek może być obecny na posiedzeniu, jeżeli żaden inny członek Rady nie wyrazi sprzeciwu; wyraża zaniepokojenie, że stwarza to zagrożenie dla niezależności Rady; nalega na Urząd, aby podjął niezbędne kroki w celu uniknięcia wszelkich podejrzeń o konflikt interesów i z zadowoleniem przyjmuje kroki podjęte przez Urząd w celu wzmocnienia niezależności członków Rady Organów Nadzoru, Zarządu i niektórych komitetów Rady poprzez zagwarantowanie, że członkowie, w przypadku których występuje konflikt interesów, nie biorą udziału w dyskusjach ani nie głosują nad punktami porządku obrad, w przypadku których występuje taki konflikt;

14. zauważa z zaniepokojeniem, że w swoim sprawozdaniu specjalnym nr 13/2021 Trybunał zauważył, że: "Działania UE na rzecz zwalczania prania pieniędzy w sektorze bankowym pozostają rozproszone i nie są wdrażane w wystarczającym stopniu" Trybunał odnotował, że pracownicy Urzędu prowadzili wnikliwe postępowania wyjaśniające w sprawie potencjalnych naruszeń prawa Unii; jednocześnie Trybunał znalazł pisemne dowody na próby lobbowania wśród członków zespołu w okresie, gdy ten obradował nad potencjalnym zaleceniem; zauważa również, że ostatecznie Rada Organów Nadzoru odrzuciła projekt zalecenia; ponawia swój apel do Urzędu o wzmocnienie przepisów w celu zagwarantowania niezależności członków zespołu podczas ich obrad i o złożenie organowi udzielającemu absolutorium sprawozdania z działań podjętych w tej sprawie;

15. zauważa, że Urząd ujawnia wszystkie spotkania pracowników z zewnętrznymi podmiotami z sektora prywatnego i co dwa tygodnie dokonuje tego w odniesieniu do Przewodniczącego (zgodnie z art. 49a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 ² ) oraz że ma to zastosowanie w taki sam sposób do Dyrektora Wykonawczego (art. 52a wymaga podawania informacji o posiedzeniach Dyrektora Wykonawczego do wiadomości publicznej, ale nie określa, jak szybko po ich odbyciu); zauważa, że w odniesieniu do spotkań innych pracowników z podmiotami z sektora prywatnego ujawnianie informacji odbywa się co kwartał;

16. przypomina, że Urząd stosuje politykę przeciwdziałania konfliktom interesów obejmującą pracowników oraz specjalną politykę wobec członków Rady Organów Nadzoru i Zarządu; zauważa, że obie polityki wymagają corocznego zgłaszania wszelkich interesów powodujących konflikt w odniesieniu do wszystkich działań wchodzących w zakres kompetencji Urzędu, które zostały przeprowadzone w ciągu dwóch poprzednich lat (w przypadku Rady i Zarządu) lub pięciu poprzednich lat (w przypadku wszystkich pracowników); z zadowoleniem przyjmuje fakt, że obie polityki nakładają obowiązek zgłaszania sytuacji konfliktu interesów nieobjętych rocznymi deklaracjami, ponieważ nierozwiązane sytuacje konfliktu interesów mogą zagrozić egzekwowaniu wysokich standardów etycznych;

17. przyjmuje do wiadomości, że 29 września 2020 r. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich wszczął dochodzenie w sprawie odmowy udzielenia przez Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych publicznego dostępu do wyników głosowania i powiązanego uzasadnienia dotyczącego decyzji Rady Organów Nadzoru w sprawie projektu regulacyjnego standardu technicznego dotyczącego detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych; podkreśla, że Urząd przyjmuje również takie standardy techniczne na podstawie tych samych procedur co Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych; zauważa, że 29 maja 2021 r. Rada Organów Nadzoru Urzędu podjęła decyzję o przyjęciu zmian do swojego regulaminu wewnętrznego w celu uwzględnienia w protokole posiedzeń Rady Organów Nadzoru wszelkich głosowań nad przyjęciem projektów standardów regulacyjnych lub wykonawczych;

18. podkreśla potrzebę wprowadzenia usystematyzowanych przepisów dotyczących przejrzystości, niezgodności, konfliktu interesów, nielegalnego lobbingu i efektu "drzwi obrotowych"; wzywa Urząd do wzmocnienia mechanizmów kontroli wewnętrznej, w tym do ustanowienia wewnętrznego mechanizmu antykorupcyjnego;

Mechanizmy kontroli wewnętrznej

19. zauważa z niepokojem, że Trybunał stwierdził uchybienia w zakresie kontroli wewnętrznej mające wpływ na procedury rekrutacyjne, w tym że Urząd nie ustalił w ramach jednej procedury minimalnej liczby punktów, jaką kandydaci musieli uzyskać, aby znaleźć się na liście osób wstępnie zakwalifikowanych, co podważało zasady przejrzystości i równego traktowania; wzywa Urząd do usunięcia tego uchybienia i do usprawnienia procedur rekrutacyjnych;

20. jest równie zaniepokojony faktem, że w przypadku innej procedury naboru wybór został dokonany w wyniku wymiany korespondencji elektronicznej, a nie na podstawie decyzji o powołaniu, co sprawiło, że nie było pełnej ścieżki audytu dla wszystkich nominacji; zauważa jednak, że w następstwie kontroli Trybunału Urząd przekazał Trybunałowi dokumentację potwierdzającą, że zmienił stosowane procedury;

21. z zadowoleniem przyjmuje wzmocnienie działu prawnego w styczniu 2021 r. poprzez rozszerzenie zakresu jego uprawnień na wszystkie kwestie prawne i związane z przestrzeganiem przepisów, w tym kwestie etyczne, ochronę danych, zwalczanie nadużyć finansowych, zarządzanie ryzykiem, sygnalizowanie nieprawidłowości i dostęp do dokumentów, oprócz tradycyjnego wsparcia dla działań politycznych; zauważa również, że w 2021 r. przeprowadzono ocenę ryzyka nadużyć finansowych i wdrożono plan wdrażania; wzywa Urząd do informowania organu udzielającego absolutorium o działaniach następczych związanych z wdrażaniem działań mających na celu dalsze ograniczenie ryzyka nadużyć finansowych;

22. zauważa, że w grudniu 2021 r. dyrektor wykonawczy zatwierdził sprawozdanie z samooceny ram kontroli wewnętrznej za 2020 r.; zauważa również, że w 2021 r. Urząd udzielił spółce Deloitte zamówienia na wsparcie i doradztwo w zakresie poprawy zgodności obecnego programu zarządzania ryzykiem Urzędu z ramami COSO w zakresie zarządzania ryzykiem korporacyjnym; zauważa ponadto, że Służba Audytu Wewnętrznego przeprowadziła w 2021 r. dogłębną ocenę ryzyka Urzędu, w wyniku której opracowano strategiczny plan kontroli wewnętrznej na lata 2022-2024; wzywa Urząd do informowania organu udzielającego absolutorium o wynikach tych ocen zewnętrznych oraz o poczynionych postępach i wdrażaniu ram kontroli wewnętrznej;

Cyfryzacja i zielona transformacja

23. odnotowuje wdrożenie platformy współpracy, która ograniczyła wymianę poczty elektronicznej i stworzyła bardziej efektywne procesy; jest również świadomy, że inne inicjatywy to wdrożenie w 2022 r. narzędzia e-rekrutacji, automatyzacji interaktywnego jednolitego zbioru przepisów oraz korzystanie z narzędzi elektronicznego obiegu dokumentów w obszarze finansów i zasobów ludzkich;

24. zauważa z niepokojem, że w 2021 r. Urząd był jedną z tysięcy organizacji, które były przedmiotem cyberataku ze strony podmiotu państwowego, w ramach którego zbadano lukę zero-day w Microsoft Exchange; przyjmuje do wiadomości reakcję Urzędu, powstrzymanie ataku, przywrócenie zabezpieczeń i pełne przywrócenie usługi; zachęca urząd do ścisłej współpracy z Agencją Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA) i zespołem reagowania na incydenty komputerowe w instytucjach, organach i agencjach Unii (CERT-UE), a także do regularnej oceny ryzyka w zakresie infrastruktury informatycznej oraz zapewnienia regularnych audytów i testów swojego cyberbezpieczeństwa; proponuje, aby wszystkim pracownikom Urzędu, w tym kadrze kierowniczej, oferować regularnie aktualizowane programy szkoleniowe związane z cyberbezpieczeństwem;

25. przypomina, jak ważne jest zwiększenie cyfryzacji Urzędu pod względem wewnętrznego funkcjonowania i zarządzania, ale także w celu przyspieszenia cyfryzacji procedur; podkreśla, że Urząd powinien nadal aktywnie działać w tym zakresie, aby uniknąć przepaści cyfrowej między agencjami; zwraca jednak uwagę na konieczność podejmowania wszystkich niezbędnych środków bezpieczeństwa, aby uniknąć wszelkiego ryzyka dla bezpieczeństwa informacji przetwarzanych online;

26. podkreśla, że Urząd ustanowił kluczowe wskaźniki środowiskowe w konkretnym celu wykazania efektywności i skuteczności swojego systemu zarządzania środowiskowego; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2021 r. Urząd osiągnął kluczowe cele w dążeniu do certyfikacji w ramach unijnego systemu ekozarządzania i audytu (EMAS), którą Urząd otrzymał w sierpniu 2022 r.;

27. zauważa z uznaniem na podstawie działań następczych podjętych w związku z absolutorium za 2020 r., że od 2021 r. Urząd zamawia całą energię elektryczną ze źródeł słonecznych i wiatrowych; jest świadomy celu Urzędu, jakim jest ograniczenie liczby posiedzeń w siedzibie Urzędu o 50 % oraz ograniczenie w równym stopniu podróży służbowych pracowników w celu zmniejszenia śladu węglowego;

Ciągłość działania w czasie kryzysu związanego z COVID-19

28. zauważa, że w czasie pandemii COVID-19 Urząd wspierał telepracę za pomocą szerokiego wachlarza środków (szkolenia dotyczące umiejętności samozarządzania, ćwiczenie uważności, działania poprawiające samopoczucie i zwiększające poczucie przynależności, poszanowanie prawa do bycia offline, środki finansowe na zorganizowanie biura w domu, rozwój narzędzi współpracy/sieci społecznościowej, tak aby każdy mógł być wysłuchany i informowany, ankieta wśród pracowników itp.), które to środki przyczyniły się do rozwoju autonomii personelu, zwiększenia wydajności w przypadku niektórych rodzajów pracy, poprawy umiejętności technologicznych, dalszego dostosowania komunikacji wewnętrznej, zaoszczędzenia czasu dojazdu itp.; zachęca Urząd, aby wykorzystał doświadczenia związane z pracą zdalną i hybrydową, żeby lepiej organizować spotkania i zadania, które można w przyszłości skuteczniej przeprowadzać i realizować w trybie zdalnym niż przy udziale fizycznym; przypomina, że Urząd osiągnął korzystne wyniki pod względem uczestnictwa w wydarzeniach hybrydowych;

Inne uwagi

29. wzywa Urząd, aby nadal rozwijał efekty synergii (np. w dziedzinie zasobów ludzkich, zarządzania budynkami, usług informatycznych i bezpieczeństwa) oraz nasilił współpracę, wymianę dobrych praktyk i dyskusje na temat obszarów będących przedmiotem wzajemnego zainteresowania z innymi agencjami Unii w celu poprawy wydajności;

30. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji w sprawie absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z dnia 10 maja 2023 r. ³  w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.

¹ Dz.U. C 112 z 8.3.2022, s. 28.

² Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 12).

³ Teksty przyjęte, P9_TA(2023)0190.