Rezolucja 2021/1576 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Agencji Środowiska za rok budżetowy 2019
Dz.U.UE.L.2021.340.223
Akt nienormatywnyREZOLUCJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO (UE) 2021/1576
z dnia 29 kwietnia 2021 r.
zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Agencji Środowiska za rok budżetowy 2019
- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Agencji Środowiska za rok budżetowy 2019,
- uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,
- uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0080/2021),
A. mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków 1 ostateczny budżet Europejskiej Agencji Środowiska (zwanej dalej "Agencją") na rok budżetowy 2019 wyniósł 75 663 812 EUR, co stanowi wzrost o 14,99 % w porównaniu z 2018 r.; mając na uwadze, że budżet Agencji pochodzi głównie z budżetu Unii (86,85 %) oraz ze składek w ramach konkretnych umów, a mianowicie programu Copernicus (13,15 %);
B. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Agencji za rok budżetowy 2019 (zwanym dalej "sprawozdaniem Trybunału") Trybunał Obrachunkowy (zwany dalej "Trybunałem") stwierdził, iż uzyskał wystarczającą pewność, że roczne sprawozdanie finansowe Agencji jest wiarygodne oraz że transakcje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;
Zarządzanie budżetem i finansami
1. zauważa z uznaniem, że wysiłki związane z monitorowaniem budżetu w ciągu roku budżetowego 2019 doprowadziły do osiągnięcia wskaźnika wykonania budżetu w wysokości 99,99 %, co oznacza wzrost o 0,04 % w porównaniu z rokiem 2018; odnotowuje z zaniepokojeniem, że wskaźnik wykonania środków na płatności wyniósł 89,83 %, co oznacza spadek o 1,23 % w porównaniu z poprzednim rokiem;
Wyniki
2. zauważa, że Agencja wykorzystuje niektóre elementy jako kluczowe wskaźniki skuteczności działania do oceny wartości dodanej swoich działań, a do poprawy zarządzania budżetem stosuje inne elementy, takie jak zasoby kadrowe rzeczywiście odpowiadające zasobom ujętym w rocznym planie zatrudnienia, wskaźnik rocznych zobowiązań budżetowych i liczba sesji zarejestrowanych na stronie internetowej Agencji;
3. zauważa, że trzeci rok z rzędu sekcja "Dane i mapy" była najczęściej odwiedzana na stronie internetowej Agencji i że odnotowano ponad 2,75 mln odsłon tej strony, a serwery map internetowych Agencji otrzymały 375 mln wniosków o skonsultowanie map opracowanych przez Agencję (co stanowi wzrost o 25 % w porównaniu z 2018 r.); uważa, że rozpowszechnianie informacji o środowisku ma kluczowe znaczenie, zwłaszcza w kontekście Europejskiego Zielonego Ładu;
4. podkreśla, że Agencja dostarcza rzetelnych i niezależnych informacji na temat środowiska; wyraża zadowolenie z jakości publikacji Agencji z 2019 r., takich jak sprawozdania na temat przejścia na zrównoważony rozwój w Europie, przystosowania się do zmiany klimatu w sektorze rolnym, zapobiegania powstawaniu odpadów z tworzyw sztucznych, intensywności emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia paliw używanych w transporcie oraz sprawozdanie w sprawie stanu środowiska;
5. zauważa, że wewnętrzny przegląd funkcjonowania zarządu i biura doprowadził do zwiększenia roli biura, częstszego korzystania z wideokonferencji i ograniczenia podróży członków biura do Kopenhagi;
6. odnotowuje, że według Agencji stale współpracuje ona z Komisją w celu określenia i uzgodnienia podziału zadań z odpowiednimi służbami Komisji, a tym samym uniknięcia powielania zadań; zauważa, że Agencja nie zidentyfikowała żadnych zadań pokrywaj ących się z zadaniami innych agencji w sieci agencji UE;
7. zauważa, że Agencja osiągnęła swoje cele na 2019 r. określone w rocznym programie prac Agencji, polegające na zapewnieniu europejskim decydentom i obywatelom dostępu do aktualnych i istotnych informacji oraz wiedzy w celu stworzenia solidnej podstawy dla polityki w dziedzinie środowiska;
8. zaważa, że w 2019 r. Agencja zainicjowała opracowanie strategii Agencji i Europejskiej Sieci Informacji i Obserwacji Środowiska (EIONET) na lata 2021-2030 oraz że strategia ta została przyjęta w grudniu 2020 r.;
9. przypomina, że w 2019 r. Agencja uaktywniła nowe przepływy danych na potrzeby monitorowania emisji CO 2 z nowych pojazdów ciężkich, wspierała wdrażanie zarządzania unią energetyczną i nadal usprawniała sprawozdawczość środowiskową;
10. zwraca uwagę, że z okazji 25. rocznicy powstania Agencja przygotowała kilka imprez i publikacji podkreślających pracę wykonaną przez Agencję i jej cele na przyszłość;
11. zachęca Agencję do współpracy z innymi właściwymi agencjami Unii, by lepiej oceniać wpływ działalności człowieka na środowisko; odnotowuje przykłady działań, jakie Agencja podejmuje wspólnie z innymi agencjami, jak publikacja wraz z Europejską Agencją Bezpieczeństwa Lotniczego raportu z 2019 r. o oddziaływaniu lotnictwa europejskiego na środowisko oraz planowanie wraz z Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób i Komisją innowacyjnego wirtualnego obserwatorium UE ds. zmiany klimatu i zdrowia; wzywa Agencję do dalszego rozszerzania współpracy z innymi agencjami;
12. podkreśla, że cele Agencji mają charakter ogólnoeuropejski i z tego powodu konieczna jest ścisła współpraca z państwami trzecimi położonymi w Europie; odnotowuje uwagę Agencji, zgodnie z którą nowa strategia EEA- EIONET na lata 2021-2030 określa priorytety polityczne Komisji w odniesieniu do programu Europejskiego Zielonego Ładu na rzecz szerszego obszaru ogólnoeuropejskiego, a także nowe unijne instrumenty finansowe, które zostały opracowane w 2019 r., tak aby mogły wejść w życie na początku 2021 r.;
13. ubolewa nad tym, że niektóre działania nie mogły zostać w pełni zrealizowane w 2019 r. ze względu na szereg okoliczności; z niepokojem zauważa, że zarząd podkreślił, iż zdolność Agencji do dalszego odpowiedniego reagowania na zmiany polityczne będzie zależała od przydzielenia jej większych zasobów podstawowych bądź od wysunięcia na pierwszy plan lub wstrzymania realizacji bieżących zadań podstawowych; zauważa, że Agencja ocenia obszary, w których przydzielone zasoby przynoszą największą wartość, i dysponuje w projekcie budżetu na 2021 r. dodatkowymi zasobami na dopasowanie nowych zadań do zmian politycznych;
14. wzywa Agencję do zwiększania synergii, zacieśniania współpracy i intensyfikacji wymiany dobrych praktyk z innymi agencjami unijnymi w celu poprawy wydajności (zasoby ludzkie, zarządzanie budynkami, usługi informatyczne i bezpieczeństwo);
15. podkreśla, że należy zwiększyć poziom cyfryzacji Agencji, jeśli chodzi o operacje wewnętrzne i procedury zarządzania; podkreśla, że Agencja powinna nadal aktywnie działać w tym zakresie, aby za wszelką cenę uniknąć przepaści cyfrowej między agencjami; zwraca jednak uwagę na konieczność podejmowania wszelkich niezbędnych środków bezpieczeństwa, aby uniknąć jakiegokolwiek ryzyka dla bezpieczeństwa przetwarzanych informacji w internecie;
16. wyraża uznanie dla Agencji za jej proaktywną współpracę z mediami w celu zwiększenia widoczności w mediach, internecie i mediach społecznościowych z myślą o rozpropagowaniu jej działalności;
Polityka kadrowa
17. zauważa, że na dzień 31 grudnia 2019 r. plan zatrudnienia zrealizowano w 96,77 % - przyjęto 3 urzędników i 117 pracowników na czas określony, podczas gdy budżet Unii przewidywał 124 stanowiska (w porównaniu z 124 zatwierdzonymi stanowiskami w 2018 r.); zauważa, że w 2019 r. Agencja zatrudniała ponadto 61 pracowników kontraktowych i 19 oddelegowanych ekspertów krajowych;
18. stwierdza, że w 2019 r. odnotowano brak równowagi płci wśród kadry kierowniczej wyższego szczebla (siedmiu mężczyzn i dwie kobiety) oraz w zarządzie (18 mężczyzn i 14 kobiet); zwraca się do Agencji, aby w przyszłości zapewniła równowagę płci na szczeblu kadry kierowniczej; apeluje do Komisji i państw członkowskich, aby podczas mianowania kandydatów na członków zarządu Agencji uwzględniały znaczenie, jakie ma zapewnienie równowagi płci;
19. zauważa, że Agencja przyjęła politykę ochrony godności osoby i zapobiegania molestowaniu; zauważa, że w 2019 r. zgłoszono jeden przypadek domniemanego molestowania, który doprowadził do dochodzenia administracyjnego i postępowania dyscyplinarnego;
20. zauważa, że EEA ma odegrać kluczową rolę (monitorowanie, sprawozdawczo ść i zatwierdzanie) we wspieraniu działań w ramach Europejskiego Zielonego Ładu i 8. programu działań w zakresie środowiska 2 ; nalega w związku z tym na zwiększenie budżetu kadrowego Agencji w celu wypełnienia tych zobowiązań; zauważa, że wszelkie przyszłe cięcia będą miały negatywny wpływ na funkcjonowanie Agencji i realizację Europejskiego Zielonego Ładu;
21. w odniesieniu do działań następczych podjętych w związku z zaleceniami Trybunału z poprzednich lat z niepokojem zauważa, że Agencja nie posiada aktualnej strategii dotyczącej newralgicznych stanowisk; na podstawie odpowiedzi Agencji zauważa, że od 2009 r. Agencja prowadzi wykaz newralgicznych stanowisk oraz że w związku z przeprowadzoną reorganizacją dokonała przeglądu wytycznych dotyczących identyfikacji newralgicznych funkcji i zarządzania nimi oraz sfinalizowała te wytyczne; wzywa Agencję do bezzwłocznego przyjęcia i wdrożenia strategii dotyczącej stanowisk newralgicznych;
22. zauważa, że, zgodnie ze sprawozdaniem specjalnym Trybunału Obrachunkowego na temat przyszłości agencji, Agencja stoi w obliczu ryzyka ograniczonych zasobów; wzywa Komisję, aby wspólnie z Agencją opracowała zrównoważony plan mający na celu zapewnienie Agencji zasobów odpowiadających jej potrzebom i zadaniom; wzywa Komisję i Agencję do poinformowania organu udzielającego absolutorium o poczynionych w związku z tym postępach;
23. wyraża zaniepokojenie z powodu zbyt dużej liczebności zarządu Agencji, ponieważ utrudnia to podejmowanie decyzji i generuje znaczne koszty administracyjne;
24. zachęca Agencję do opracowania długoterminowych ram polityki kadrowej, aby uwzględnić równowagę między życiem zawodowym a prywatnym, poradnictwo zawodowe przez całe życie i rozwój kariery zawodowej, równowagę płci, telepracę, równowagę geograficzną oraz rekrutację i integrację osób z niepełnosprawnościami;
25. podkreśla, że sytuacje, w których dochodzi do konfliktu interesów związanego z zatrudnieniem byłych urzędników instytucji publicznych i efektem "drzwi obrotowych", są problemem wspólnym dla wielu organów i agencji w całej Unii;
Zamówienia
26. na podstawie sprawozdania Trybunału, w odniesieniu do zaleceń wydanych na 2019 r. i działań podjętych w następstwie ustaleń z poprzednich lat, zwraca uwagę, że Agencja zawarła umowę o świadczenie usług na kwotę przekraczającą pułap obowiązującej umowy ramowej, ale nie sformalizowała tego w drodze zmiany umowy i nie monitorowała w prawidłowy sposób skumulowanego wykorzystania umowy przed złożeniem nowego zamówienia; na podstawie odpowiedzi Agencji zauważa, że Agencja dopilnowała, by w przyszłości wszelkie zmiany w umowie, w tym pułapu budżetowego, były formalizowane w drodze zmiany umowy, oraz by urzędnikom ds. finansów, zasobów i urzędnikom zatwierdzającym przypominano, że muszą zawsze sprawdzać dostępny budżet umowy w ramach pułapów przed zawarciem umów szczegółowych oraz zapewnić terminową aktualizację narzędzia kontroli systemów; pomimo to wzywa Agencję, by formalizowała zmiany w umowach zgodnie z przepisami dotyczącymi udzielania zamówień publicznych;
Zapobieganie konfliktom interesów i zarządzanie nimi oraz przejrzystość
27. odnotowuje już zrealizowane i aktualnie wdrażane działania Agencji służące zapewnieniu przejrzystości, zapobieganiu konfliktom interesów i zarządzaniu nimi oraz ochronie sygnalistów;
28. przypomina, że publikacja życiorysów i deklaracji interesów członków zarządu powinna być obowiązkowa, ponieważ obecnie nie wszystkie życiorysy i deklaracje interesów członków zarządu są publikowane na stronie internetowej Agencji; wzywa Agencję, by publikowała życiorysy i deklaracje interesów wszystkich członków zarządu oraz by poinformowała organ udzielający absolutorium o podjętych w związku z tym działaniach;
29. ponownie wyraża zaniepokojenie, że eksperci wewnętrzni Agencji nie są zobowiązani do składania deklaracji interesów;
30. podkreśla, że w obecnych ramach etycznych mających zastosowanie do instytucji i agencji Unii występują poważne wady wynikające z ich rozdrobnienia oraz braku spójności między istniejącymi przepisami; podkreśla, że kwestie te należy rozwiązać poprzez ustanowienie wspólnych ram etycznych zapewniających stosowanie wysokich standardów etycznych we wszystkich instytucjach i agencjach UE;
31. podkreśla, że niektórzy urzędnicy wypełniają deklaracje o braku konfliktu interesów i dokonują samooceny pod kątem przestrzegania norm etycznych; zaznacza jednak, że takie deklaracje własne i samooceny nie są wystarczające, w związku z czym konieczna jest dodatkowa kontrola;
Kontrole wewnętrzne
32. zauważa, że w 2019 r. Służba Audytu Wewnętrznego Komisji (IAS) opublikowała sprawozdanie z audytu zamówień publicznych, w którym wskazała jedno bardzo istotne uchybienie związane z monitorowaniem postępowań o udzielenie zamówienia i zarządzaniem umowami; zauważa, że w odpowiedzi na te ustalenia opracowano plan działania, który IAS zaakceptowała;
Zrównoważony charakter
33. z zadowoleniem przyjmuje wysiłki Agencji na rzecz stworzenia racjonalnego pod względem kosztów i przyjaznego dla środowiska miejsca pracy oraz wszystkie środki podejmowane przez nią w celu zmniejszenia śladu węglowego i zużycia energii oraz wprowadzenia elektronicznego obiegu dokumentów, a także w miarę możliwości ograniczenia i kompensacji emisji CO 2 w pomieszczeniach i podczas podróży; ubolewa jednak nad niską efektywnością energetyczną siedziby Agencji;
Inne uwagi
34. odnotowuje, że Agencja zaangażowała się w proces przygotowań do wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii, w szczególności że w 2019 r. przygotowała odpowiednie systemy informatyczne;
35. z zadowoleniem przyjmuje starania Agencji o stworzenie środowiska pracy i kultury pracy, które byłyby bardziej zróżnicowane i integracyjne, poprzez podejmowanie działań na rzecz osób z niepełnosprawnościami; zwraca się do Agencji o ocenę możliwości dalszego wzmacniania i integrowania zasad równych szans w zakresie rekrutacji, szkoleń, rozwoju kariery i warunków pracy, a także o podnoszenie świadomości pracowników na temat tych aspektów oraz o ocenę możliwych racjonalnych usprawnień i modyfikacji w budynkach Agencji (dostęp, odpowiedni sprzęt biurowy) dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się lub z innymi niepełnosprawnościami;
36. podkreśla, że potrzebne jest kompleksowe podejście, by strony główne instytucji Unii stały się dostępne dla osób z wszelkiego rodzaju niepełnosprawnościami, jak przewidziano w dyrektywie (UE) 2016/2102 3 , w tym dostępne w narodowych językach migowych; proponuje zaangażowanie w ten proces organizacji reprezentujących osoby z niepełnosprawnościami;
37. zachęca Agencję, by podejmowała dalsze inicjatywy kładące nacisk na rozpowszechnianie wyników swoich badań wśród społeczeństwa oraz by docierała do obywateli za pośrednictwem mediów społecznościowych i innych mediów;
38. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji w sprawie absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z dnia 29 kwietnia 2021 r. 4 w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.