Regulamin nr 30 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) - Jednolite przepisy dotyczące homologacji opon pneumatycznych do pojazdów silnikowych i ich przyczep.
Dz.U.UE.L.2008.201.70
Akt obowiązującyRegulamin nr 30 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) - Jednolite przepisy dotyczące homologacji opon pneumatycznych do pojazdów silnikowych i ich przyczep
(Dz.U.UE L z dnia 30 lipca 2008 r.)
Jedynie oryginalne teksty EKG ONZ mają skutek prawny na mocy międzynarodowego prawa publicznego. Status i datę wejścia w życie niniejszego regulaminu należy sprawdzać w ostatniej wersji dokumentu EKG ONZ dotyczącego statusu TRANS/WP.29/343, dostępnego pod adresem: http://www.unece.org/trans/main/wp29/wp29wgs/wp29gen/wp29fdocstts.html
obejmująca wszystkie obowiązujące teksty w tym:
Suplement 15 do serii poprawek 02 - Data wejścia w życie: 10 listopada 2007 r.
1. 1 ZAKRES
Niniejszy regulamin obejmuje nowe opony pneumatyczne przeznaczone głównie do pojazdów należących do kategorii M1, N1, O1 i O2(1)(2).
Niniejszego regulaminu nie stosuje się do opon przeznaczonych głównie do:
a) wyposażenia samochodów zabytkowych;
b) zawodów sportowych.
2. DEFINICJE
Do celów niniejszego regulaminu:
2.1. "Typ opony pneumatyczne" oznacza kategorię opon pneumatycznych, które nie różnią się między sobą pod względem następujących podstawowych właściwości:
2.1.1. Producent;
2.1.2. Oznaczenie rozmiaru opony;
2.1.3. Kategoria zastosowania (opona zwykła (drogowa), opona śniegowa lub opona do zastosowania tymczasowego);
2.1.4. Budowa (diagonalna, diagonalna opasana, radialna, opona odporna na przebicie typu "run-flat");
2.1.5. Symbol indeksu prędkości;
2.1.6. Indeks nośności;
2.1.7. Przekrój opony;
2.2. "Opona śniegowa" oznacza oponę, której rzeźba bieżnika i budowa są zaprojektowane przede wszystkim w celu zapewnienia lepszej charakterystyki pracy w warunkach występowania błota oraz świeżego lub topniejącego śniegu niż w przypadku opony zwykłej (drogowej). Rzeźba bieżnika opony śniegowej składa się zasadniczo z rowka (żebra) i/lub elementów klockowych rozmieszczonych w większych odstępach niż w przypadku opony zwykłej (drogowej);
2.3. "Budowa" opony pneumatycznej oznacza charakterystykę techniczną osnowy opony. W szczególności wyróżnia się następujące typy budowy:
2.3.1. "Diagonalna" określa typ budowy opony pneumatycznej, w którym warstwy kordu sięgają do
stopki (kołnierza) opony i są ułożone na przemian pod kątami znacznie mniejszymi niż 90 ° w stosunku do osi bieżnika;
2.3.2 "Diagonalna opasana" określa typ budowy diagonalnej opony pneumatycznej, w którym
osnowa jest ograniczona opasaniem składającym się z dwóch lub więcej warstw zasadniczo nierozciągliwego materiału kordu, ułożonych na przemian pod kątami zbliżonymi do kątów osnowy;
2.3.3. "Radialna" (promieniowa) określa typ budowy opony pneumatycznej, w którym warstwy kordu sięgają do stopki (kołnierza) opony i są ułożone zasadniczo pod kątem 90 ° w stosunku do osi bieżnika, a osnowę stabilizuje ułożone obwodowo i zasadniczo nierozciągliwe opasanie;
2.3.4. "Wzmocniona" lub "O podwyższonym indeksie nośności" określa typ budowy opony pneumatycznej, w którym osnowa jest bardziej wytrzymała niż w przypadku odpowiadającej mu opony standardowej;
2.3.5. "Opona zapasowa do zastosowania tymczasowego" oznacza oponę różniącą się od opon przeznaczonych do montowania w jakichkolwiek pojazdach do celów normalnych warunków drogowych, a przeznaczoną jedynie do zastosowania tymczasowego w ograniczonych warunkach drogowych;
2.3.6. "Opona zapasowa typu T do zastosowania tymczasowego" oznacza oponę zapasową do zastosowania tymczasowego, przeznaczoną do stosowania przy wyższych wartościach ciśnienia wewnętrznego niż w przypadku opon standardowych i wzmocnionych;
2.3.7. "Opona odporna na przebicie typu »run-flat«" lub "Opona samonośna" oznacza typ budowy opony pneumatycznej, w którym zastosowano dowolne rozwiązania techniczne (np. wzmocnione ściany boczne itp.), dzięki którym opona pneumatyczna, założona na odpowiednią obręcz, przy braku jakichkolwiek dodatkowych elementów, jest w stanie spełniać co najmniej podstawowe funkcje opony pojazdu, przy prędkości 80 km/h i na dystansie 80 km, w warunkach użytkowania opony w trybie pracy bez powietrza.
2.4. "Stopka" (kołnierz) oznacza tę część opony pneumatycznej, której kształt i budowa umożliwiają założenie i utrzymanie opony na obręczy koła(3);
2.5. "Kord" oznacza włókna, które tworzą tkaninę warstw osnowy w oponie pneumatycznej(3);
2.6. "Warstwa osnowy" oznacza pokrytą gumą warstwę równolegle ułożonego kordu(3);
2.7. "Osnowa" oznacza część opony pneumatycznej, inną niż bieżnik i gumowe ściany boczne, która po napełnieniu opony powietrzem jest odpowiedzialna za przenoszenie obciążeń(3);
2.8. "Bieżnik" oznacza część opony pneumatycznej, która wchodzi w kontakt z nawierzchnią(3);
2.9. "Ściana boczna" oznacza część opony pneumatycznej, która znajduje się pomiędzy bieżnikiem a stopką(3);
2.10. "Dolna część opony" oznacza powierzchnię pomiędzy linią największej szerokości przekroju opony a powierzchnią, którą przykrywa kołnierz obręczy koła(3);
2.10.1. Jednakże, w przypadku opon oznaczonych symbolem "A" lub "U" w odniesieniu do "konfiguracji opony do obręczy" (zob. pkt 3.1.10.), termin ten oznacza powierzchnię opony osadzoną na obręczy.
2.11. "Rowek bieżnika" oznacza przestrzeń pomiędzy dwoma sąsiadującymi żeberkami lub klockami rzeźby bieżnika(3);
2.12. "Szerokość przekroju" oznacza odległość liniową pomiędzy zewnętrznymi powierzchniami ścian bocznych napełnionej powietrzem opony pneumatycznej, z wyłączeniem wyniesień ponad powierzchnię opony, wynikających z oznakowania (oznaczeń), elementów ozdobnych bądź wzmocnień lub żebrowania zabezpieczającego oponę przed uszkodzeniem(3);
2.13. "Szerokość całkowita" oznacza odległość liniową pomiędzy zewnętrznymi powierzchniami ścian bocznych napełnionej powietrzem opony pneumatycznej, włącznie z oznakowaniem (oznaczeniami), elementami ozdobnymi oraz wzmocnieniami lub żebrowaniem zabezpieczającym oponę przed uszkodzeniem(2);
2.14. "Wysokość przekroju" oznacza odległość równą połowie różnicy pomiędzy średnicą zewnętrzną opony a średnicą nominalną obręczy(3);
2.15. "Wskaźnik nominalnego przekroju (Ra)" (profil) oznacza stukrotność liczby otrzymanej przez podzielenie liczby wyrażającej wysokość przekroju w mm przez liczbę wyrażającą nominalną szerokość przekroju w mm;
2.16. "Średnica zewnętrzna" oznacza średnicę całkowitą nowej, napełnionej powietrzem opony pneumatycznej(3);
2.17. "Oznaczenie rozmiaru opony" to:
2.17.1. oznaczenie, w którym zawarte są następujące elementy:
2.17.1.1. nominalna szerokość przekroju. Szerokość ta musi być wyrażona w mm, za wyjątkiem typów opon, których oznaczenie rozmiaru znajduje się w pierwszej kolumnie w tabelach w załączniku V do niniejszego regulaminu;
2.17.1.2. wskaźnik nominalnego przekroju, za wyjątkiem niektórych typów opon, których oznaczenie rozmiaru znajduje się w pierwszej kolumnie w tabelach w załączniku V do niniejszego regulaminu lub, w zależności od typu opony, nominalna średnica zewnętrzna wyrażona w mm;
2.17.1.3. liczba umowna, oznaczająca nominalną średnicę obręczy i odpowiadająca średnicy obręczy wyrażonej za pomocą kodu liczbowego (liczba poniżej 100) lub w milimetrach (liczba powyżej 100);
2.17.1.4. litera "T" przed oznaczeniem nominalnej szerokości przekroju w przypadku opon zapasowych typu T do zastosowania tymczasowego;
2.17.1.5. oznaczenie konfiguracji opony do obręczy, jeżeli różni się od konfiguracji standardowej.
2.18. "Nominalna średnica obręczy" (średnica osadzenia) oznacza średnicę obręczy, do montażu na której przeznaczona jest dana opona;
2.19. "Obręcz" oznacza element, na którym osadzona jest stopka opony, stanowiący element nośny dla opony dętkowej (składającej się z opony i dętki) lub dla opony bezdętkowej(3);
2.19.1. "Konfiguracja opony do obręczy" oznacza typ obręczy, do montażu na której przeznaczona jest dana opona. W przypadku obręczy niestandardowych, konfiguracja oznaczana jest za pomocą symbolu umieszczonego na oponie, np. "CT", "TR", "TD", "A" lub "U".
2.20. "Obręcz teoretyczna" oznacza hipotetyczną obręcz, której szerokość byłaby równa x-krotności nominalnej szerokości przekroju opony. Wartość x powinna być określona przez producenta danej opony;
2.21. "Obręcz pomiarowa" oznacza obręcz, na którą zakłada się oponę do celów pomiarów rozmiaru;
2.22. "Obręcz do badań" oznacza obręcz, na którą zakłada się oponę do celów badań;
2.23. "Wyłupywanie się elementów bieżnika" oznacza odpadanie kawałków gumy z bieżnika;
2.24. "Oddzielenie kordu" oznacza oddzielenie się kordu od jego gumowej powłoki;
2.25. "Rozwarstwienie" oznacza oddzielenie się sąsiadujących warstw osnowy;
2.26. "Oddzielenie bieżnika" oznacza oddzielenie się bieżnika od osnowy;
2.27. "Wskaźniki zużycia bieżnika" oznaczają wystające elementy w obrębie rowków bieżnika, które mają naocznie wskazywać stopień zużycia bieżnika;
2.28. "Indeks nośności" oznacza liczbę wskazującą dopuszczalne obciążenie opony przy zachowaniu warunków użytkowania określonych przez producenta.
2.29. "Indeks prędkości" oznacza największą wartość prędkości, jaką może wytrzymać dana opona, wyrażoną za pomocą symbolu indeksu prędkości (zob. tabela poniżej).
2.29.1. Indeksy prędkości podane są w tabeli poniżej:
| Symbol indeksu prędkości | Prędkość maksymalna (km/h) |
| L | 120 |
| M | 130 |
| N | 140 |
| P | 150 |
| Q | 160 |
| R | 170 |
| S | 180 |
| T | 190 |
| U | 200 |
| H | 210 |
| V | 240 |
| W | 270 |
| Y | 300 |
2.30. Rowki rzeźby bieżnika.
2.30.1. "Rowki główne" oznaczają szerokie rowki położone w środkowej części bieżnika opony, w których znajdują się wskaźniki zużycia bieżnika (zob. pkt 2.27).
2.30.2. "Rowki drugorzędne" oznaczają dodatkowe rowki rzeźby bieżnika, które mogą zanikać w trakcie użytkowania opony.
2.31. "Maksymalna dopuszczalna nośność" oznacza największą dopuszczalną masę, jaką może być obciążona dana opona;
2.31.1. w przypadku prędkości nie większych niż 210 km/h, maksymalna dopuszczalna nośność nie
może przekraczać wartości odpowiadającej indeksowi nośności danej opony;
2.31.2. w przypadku prędkości większych niż 210 km/h, ale nie większych niż 240 km/h, (opony oznaczone symbolem indeksu prędkości "V"), maksymalna dopuszczalna nośność nie może przekraczać wartości procentowej określonej w tabeli poniżej i odnoszącej się do wartości obciążenia odpowiadającej indeksowi nośności danej opony, w odniesieniu do prędkości maksymalnej samochodu, w jakim zamontowana jest dana opona.
| Prędkość maksymalna (km/h) | Maksymalna dopuszczalna nośność (%) |
| 215 | 98,5 |
| 220 | 97 |
| 225 | 95,5 |
| 230 | 94 |
| 235 | 92,5 |
| 240 | 91 |
W przypadku pośrednich wartości prędkości maksymalnej, dopuszcza się liniową interpolację maksymalnej dopuszczalnej nośności.
2.31.3. W przypadku prędkości większych niż 240 km/h (opony oznaczone symbolem indeksu prędkości "W"), maksymalna dopuszczalna nośność nie może przekraczać wartości procentowej określonej w tabeli poniżej i odnoszącej się do wartości obciążenia odpowiadającej indeksowi nośności danej opony, w odniesieniu do prędkości maksymalnej samochodu, w jakim zamontowana jest dana opona.
| Prędkość maksymalna (km/h) | Maksymalna dopuszczalna nośność (%) |
| 240 | 100 |
| 250 | 95 |
| 260 | 90 |
| 270 | 85 |
W przypadku pośrednich wartości prędkości maksymalnej, dopuszcza się liniową interpolację maksymalnej dopuszczalnej nośności.
2.31.4. W przypadku prędkości większych niż 270 km/h (opony oznaczone symbolem indeksu prędkości "Y"), maksymalna dopuszczalna nośność nie może przekraczać wartości procentowej określonej w tabeli poniżej i odnoszącej się do wartości obciążenia odpowiadającej indeksowi nośności danej opony, w odniesieniu do prędkości maksymalnej samochodu, w jakim zamontowana jest dana opona.
| Prędkość maksymalna (km/h) | Maksymalna dopuszczalna nośność (%) |
| 270 | 100 |
| 280 | 95 |
| 290 | 90 |
| 300 | 85 |
W przypadku pośrednich wartości prędkości maksymalnej, dopuszcza się liniową interpolację maksymalnej dopuszczalnej nośności.
2.31.5. W przypadku prędkości mniejszych lub równych 60 km/h, maksymalna dopuszczalna nośność nie może przekraczać wartości procentowej określonej w tabeli poniżej i odnoszącej się do masy odpowiadającej indeksowi nośności danej opony, w odniesieniu do maksymalnej prędkości konstrukcyjnej pojazdu, w jakim ma być montowana dana opona.
| Prędkość maksymalna (km/h) | Maksymalna dopuszczalna nośność (%) |
| 25 | 142 |
| 30 | 135 |
| 40 | 125 |
| 50 | 115 |
| 60 | 110 |
2.31.6. W przypadku prędkości większych niż 300 km/h, maksymalna dopuszczalna nośność nie może przekraczać masy określonej przez producenta opony w odniesieniu do indeksu prędkości danej opony. W przypadku pośrednich wartości prędkości w przedziale od 300 km/h do prędkości maksymalnej dozwolonej przez producenta opony, stosuje się liniową interpolację maksymalnej dopuszczalnej nośności.
2.32. "Tryb pracy bez powietrza" oznacza stan, w którym opona zasadniczo zachowuje odporność na zniszczenie przy pracy w warunkach ciśnienia wewnętrznego w oponie w zakresie od 0 do 70 kPa.
2.33. "Podstawowe funkcje opony" oznaczają normalną zdolność napełnionej powietrzem opony do wytrzymywania określonego obciążenia do określonej wartości prędkości oraz do przekazywania sił napędowych, sił kierujących oraz sił hamowania na nawierzchnię, po której porusza się opona.
2.34. "System ogumienia odpornego na przebicie typu »run-flat«" lub "System przedłużonej mobilności" oznacza zespół określonych, funkcjonalnie zależnych elementów, w tym opony, które wspólnie zapewniają pojazdowi co najmniej podstawowe funkcje opony przy prędkości 80 km/h i na dystansie 80 km, w warunkach użytkowania opony w trybie pracy bez powietrza.
2.35. "Odkształcona wysokość przekroju" oznacza różnicę między odkształconym promieniem, mierzonym od środka obręczy do powierzchni bębna, a połową nominalnej średnicy obręczy określonej w normie ISO 4000-1.
3. OZNACZENIA
3.1. Na oponach pneumatycznych przedstawionych do homologacji powinny znajdować się następujące oznaczenia, umieszczone na obu ścianach bocznych w przypadku opon symetrycznych oraz co najmniej na zewnętrznej ścianie bocznej w przypadku opon asymetrycznych:
3.1.1. Nazwa handlowa lub znak towarowy;
3.1.2. Oznaczenie rozmiaru opony zgodnie z definicją w pkt 2.17. niniejszego regulaminu;
3.1.3. Oznaczenie budowy opony, podane w sposób następujący:
3.1.3.1. na oponach diagonalnych: brak oznaczenia lub litera "D" umieszczona przed oznaczeniem średnicy obręczy;
3.1.3.2. na oponach radialnych: litera "R" umieszczona przed oznaczeniem średnicy obręczy oraz, nieobowiązkowo, napis "RADIAL" ("RADIALNA");
3.1.3.3. na oponach diagonalnych opasanych: litera "B" umieszczona przed oznaczeniem średnicy obręczy oraz dodatkowo napis "BIAS-BELTED" ("DIAGONALNA OPASANA");
3.1.3.4. na oponach radialnych odpowiednich do prędkości większych niż 240 km/h, lecz nie większych niż 300 km/h (opony oznaczone w opisie eksploatacyjnym symbolem indeksu prędkości "W" lub "Y"), litera "R" umieszczona przed oznaczeniem kodowym średnicy obręczy może być zastąpiona literami "ZR".
3.1.3.5. na "oponach odpornych na przebicie typu »run-flat«" lub "oponach samonośnych": litera "F" umieszczona przed oznaczeniem średnicy obręczy.
3.1.4. Oznaczenie indeksu prędkości opony w postaci symbolu określonego w pkt 2.29. powyżej;
3.1.4.1. Na oponach odpowiednich do prędkości większych niż 300 km/h, zamiast litery "R" umieszczonej przed oznaczeniem kodowym średnicy obręczy powinny znajdować się litery "ZR", a opis eksploatacyjny umieszczony na oponie powinien zawierać symbol indeksu prędkości "Y" oraz odpowiadający mu indeks nośności. Opis eksploatacyjny powinien być umieszczony w nawiasach, np. "(95Y)".
3.1.5. Napis M+S lub M.S lub M&S w przypadku opon śniegowych;
3.1.6. Indeks nośności zgodnie z definicją w pkt 2.28. niniejszego regulaminu;
3.1.7. Napis "TUBELESS" ("BEZDĘTKOWA"), jeżeli opona przeznaczona jest do używania bez dętki;
3.1.8. Napis "REINFORCED" ("WZMOCNIONA") lub napis "EXTRA LOAD" ("PODWYŻSZONY INDEKS NOŚNOŚCI"), w przypadku opony wzmocnionej;
3.1.9. Data produkcji w postaci grupy czterech cyfr, przy czym pierwsze dwie wskazują tydzień, zaś ostatnie dwie rok produkcji. Jednakże, oznaczenie to, które może być ograniczone tylko do jednej ściany bocznej, jest nieobowiązkowe w przypadku opon przedstawionych do homologacji przed upływem dwóch lat od daty wejścia w życie niniejszego regulaminu(4).
3.1.10. W przypadku opon homologowanych po raz pierwszy po dacie wejścia w życie suplementu 13 do serii poprawek 02 do regulaminu nr 30, oznaczenie, o którym mowa w pkt 2.17.1.5., powinno znajdować się bezpośrednio po oznaczeniu średnicy obręczy, o którym mowa w pkt 2.17.1.3.
3.1.11. W przypadku opon zapasowych do zastosowania tymczasowego, napis "TEMPORARY USE ONLY" ("TYLKO DO ZASTOSOWANIA TYMCZASOWEGO"), literami drukowanymi o wysokości co najmniej 12,7 mm.
3.1.11.1. Dodatkowo, w przypadku opon zapasowych typu "T" do zastosowania tymczasowego, oznaczenie "INFLATE TO 420 kPa (60 psi)" ("NAPEŁNIĆ POWIETRZEM DO 420 kPa (60 psi)"), literami drukowanymi o wysokości co najmniej 12,7 mm.
3.1.12. Poniższy symbol, jeżeli opona jest "oponą odporną na przebicie typu »run-flat«" lub "oponą samonośną", gdzie "h" musi wynosić co najmniej 12 mm.
Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX
Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.
..................................................
3.2. Na oponie powinno być wystarczająco dużo wolnego miejsca na umieszczenie znaku homologacji przedstawionego w załączniku II do niniejszego regulaminu.
3.3. W załączniku III do niniejszego regulaminu przedstawiono przykładowy układ oznaczeń opony.
3.4. Oznaczenia, o których mowa w pkt 3.1. oraz znak homologacji określony w pkt 5.4. niniejszego regulaminu powinny być wytłoczone na oponie w sposób wklęsły lub wypukły. Oznaczenia powinny być łatwo czytelne i umieszczone w dolnej części opony na co najmniej jednej ścianie bocznej opony, za wyjątkiem napisu, o którym mowa w pkt 3.1.1. powyżej.
3.4.1. Jednakże, w przypadku opon oznaczonych symbolem "A" lub "U" w odniesieniu do "konfiguracji opony do obręczy" (zob. pkt 3.1.10.), oznaczenia mogą być umieszczone w dowolnym miejscu na zewnętrznej ścianie bocznej opony.
4. WNIOSEK O UDZIELENIE HOMOLOGACJI
4.1. Wniosek o udzielenie homologacji typu opony pneumatycznej składa właściciel nazwy handlowej lub znaku towarowego lub jego należycie umocowany przedstawiciel. We wniosku należy określić:
4.1.1. Oznaczenie rozmiaru opony zgodnie z definicją w pkt 2.17. niniejszego regulaminu;
4.1.2. Nazwę handlową lub znak towarowy;
4.1.3. Kategorię zastosowania (opona zwykła (drogowa), opona śniegowa lub opona do zastosowania tymczasowego);
4.1.4. Budowę: diagonalną, diagonalną opasaną, radialną, opona odporna na przebicie typu "run-flat";
4.1.5. Indeks prędkości;
4.1.6. Indeks nośności opony;
4.1.7. Czy opona jest przeznaczona do stosowania z dętką czy bez;
4.1.8. Czy opona jest oponą "standardową", "wzmocnioną" czy "oponą zapasową typu T do zastosowania tymczasowego";
4.1.9. Liczbę PR (umowną liczbę warstw osnowy) w przypadku opony diagonalnej;
4.1.10. Wymiary całkowite: całkowitą szerokość przekroju i średnicę zewnętrzną;
4.1.11. Obręcze, na jakie może być zakładana dana opona;
4.1.12. Obręcz pomiarową i obręcz do badań;
4.1.13. Ciśnienie używane w badaniach, jeżeli producent wymaga stosowania załącznika VII, pkt 1.3. do niniejszego regulaminu;
4.1.14. Współczynnik "x", o którym mowa w pkt 2.20. powyżej.
4.1.15. W przypadku opon odpowiednich do prędkości powyżej 300 km/h, prędkość maksymalną dozwoloną przez producenta opony oraz dopuszczalną nośność dla tej wartości prędkości maksymalnej. Producent opony zobowiązany jest również do podania powyższych danych w opisie technicznym dotyczącym danego typu opony.
4.1.16. Identyfikację obrysu zatrzymania stopki na obręczy, charakterystycznego dla "trybu pracy bez powietrza" w odniesieniu do "opon odpornych na przebicie typu »run-flat«".
4.2. Do wniosku o udzielenie homologacji należy dołączyć następujące materiały w trzech egzemplarzach: rysunek lub reprezentatywne zdjęcie rzeźby bieżnika opony oraz rysunek przekroju napełnionej powietrzem opony założonej na obręcz pomiarową, przedstawiający odpowiednie wymiary typu opony przedstawionego do homologacji (zob. pkt 6.1.1. oraz 6.1.2.). Do wniosku należy również dołączyć sprawozdanie z badań wydane przez akredytowane laboratorium badawcze albo jedną lub dwie próbki typu opony, według uznania właściwych władz. Rysunki lub zdjęcia ściany bocznej oraz bieżnika opony należy złożyć po rozpoczęciu produkcji, nie później jednak niż w terminie jednego roku od daty udzielenia homologacji typu.
4.3. Przed udzieleniem homologacji typu, właściwe władze weryfikują istnienie zadowalających metod kontroli zgodności produkcji.
4.4. W przypadku, kiedy producent opony składa wniosek o udzielenie homologacji typu dla grupy opon, nie wymaga się oddzielnego badania obciążeniowego/prędkościowego dla każdego typu opony. Może być wybrany najbardziej niekorzystny wariant, według uznania organu udzielającego homologacji.
5. HOMOLOGACJA
5.1. Homologacji danego typu opony udziela się, jeżeli typ opony pneumatycznej przedstawiony do homologacji na mocy niniejszego regulaminu spełnia wymogi określone w pkt 6 poniżej.
5.2. Każdy typ, któremu udzielono homologacji, otrzymuje numer homologacji. Dwie pierwsze cyfry takiego numeru (obecnie 02) oznaczają serię poprawek obejmujących ostatnie główne zmiany dostosowujące regulamin do postępu technicznego przed datą udzielenia homologacji. Ta sama Umawiająca się Strona nie może przydzielić tego samego numeru innemu typowi opony objętemu niniejszym regulaminem.
5.3. Zawiadomienie o udzieleniu, przedłużeniu lub odmowie udzielenia homologacji lub o ostatecznym zaprzestaniu produkcji danego typu opony pneumatycznej na mocy niniejszego regulaminu zostaje przekazane Stronom Porozumienia z 1958 r. stosującym niniejszy regulamin w postaci formularza zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku I do niniejszego regulaminu.
5.3.1. W przypadku udzielenia homologacji typu w odniesieniu do typu opony odpowiedniego do prędkości powyżej 300 km/h (zob. pkt 4.1.15.), w części 10 formularza komunikatu (zob. załącznik I do niniejszego regulaminu) należy wyraźnie określić wartość odpowiedniej prędkości maksymalnej (w km/h) oraz nośności (w kg) dozwolonej dla prędkości maksymalnej; można również określić wartości nośności dla prędkości pośrednich większych od 300 km/h.
5.4. Na każdej oponie pneumatycznej zgodnej z typem opony homologowanym na mocy niniejszego regulaminu, dodatkowo oprócz oznaczeń wymaganych na mocy pkt 3.1. powyżej, w miejscu określonym w pkt 3.2. powyżej, umieszcza się w sposób widoczny międzynarodowy znak homologacji składający się z:
5.4.1. okręgu otaczającego literę "E", po której następuje numer wskazujący kraj, który udzielił homologacji(5);
5.4.2. numeru homologacji.
5.5. Znak homologacji powinien być łatwy do odczytania i nieusuwalny.
5.6. Przykładowy układ znaku homologacji podano w załączniku II do niniejszego regulaminu.
6. WYMOGI
6.1. Wymiary opon
6.1.1. Szerokość przekroju opony
6.1.1.1. Szerokość przekroju oblicza się za pomocą następującego wzoru:
S = S1 + K(A - A1),
gdzie:
S - "szerokość przekroju" wyrażona w milimetrach i zmierzona na obręczy pomiarowej;
S1 - "nominalna szerokość przekroju" w milimetrach, podana na ścianie bocznej opony jako część wymaganego oznaczenia opony;
A - szerokość obręczy pomiarowej w milimetrach, podana przez producenta w opisie(6);
A1 - szerokość obręczy teoretycznej w milimetrach.
Przyjmuje się, że wartość A1 równa się wartości S1 pomnożonej przez współczynnik x określony przez producenta, natomiast wartość K jest równa 0,4.
6.1.1.2. Jednakże, dla typów opon, których oznaczenie znajduje się w pierwszej kolumnie tabel w załączniku V do niniejszego regulaminu, za szerokość przekroju przyjmuje się wartość podaną w ww. tabelach i odpowiadającą danemu oznaczeniu rozmiaru opony.
6.1.1.3. Jednakże, dla opon oznaczonych symbolem "A" lub "U" w odniesieniu do "konfiguracji opony do obręczy" (zob. pkt 3.1.10.), przyjmuje się, że wartość K jest równa 0,6.
6.1.2. Średnica zewnętrzna opony
6.1.2.1. Średnicę zewnętrzną opony oblicza się za pomocą następującego wzoru:
D = d + 2H
gdzie:
D - średnica zewnętrzna wyrażona w milimetrach;
d - liczba umowna określona w pkt 2.17.1.3. powyżej, wyrażona w milimetrach(6);
H - nominalna wysokość przekroju wyrażona w milimetrach i równa:
H = 0,01 S1 × Ra,
S1 - nominalna szerokość przekroju wyrażona w milimetrach;
Ra - wskaźnik nominalnego przekroju;
Wszystkie wartości powinny być zgodne z oznaczeniem rozmiaru opony podanym na ścianie bocznej opony zgodnie z wymogami pkt 3.4. powyżej.
6.1.2.2. Jednakże, dla typów opon, których oznaczenie znajduje się w pierwszej kolumnie tabel w załączniku V do niniejszego regulaminu, za średnicę zewnętrzną przyjmuje się wartość podaną w ww. tabelach i odpowiadającą danemu oznaczeniu rozmiaru opony.
6.1.2.3. Jednakże, dla opon oznaczonych symbolem "A" lub "U" w odniesieniu do "konfiguracji opony do obręczy" (zob. pkt 3.1.10.), za średnicę zewnętrzną przyjmuje się wartość podaną w oznaczeniu rozmiaru opony na ścianie bocznej opony.
6.1.3. Metoda pomiaru opon pneumatycznych
Wymiary opon pneumatycznych mierzy się zgodnie z procedurą opisaną w załączniku VI do niniejszego regulaminu.
6.1.4. Specyfikacje dotyczące szerokości przekroju opony
6.1.4.1. Szerokość całkowita opony może być mniejsza niż szerokość przekroju określona zgodnie z pkt 6.1.1. powyżej.
6.1.4.2. Wartość szerokości całkowitej opony może przekraczać tę wartość o:
6.1.4.2.1. w przypadku opon diagonalnych: 6 %;
6.1.4.2.2. w przypadku opon radialnych, opon odpornych na przebicie typu "run-flat": 4%;
6.1.4.2.3. dodatkowo, jeżeli opona wyposażona jest w specjalne wzmocnienia lub żebrowanie zabezpieczające oponę przed uszkodzeniem, liczba zwiększona o powyższą tolerancję może być przekroczona o 8 mm.
6.1.4.2.4. Jednakże, dla opon oznaczonych symbolem "A" lub "U" w odniesieniu do "konfiguracji opony do obręczy" (zob. pkt 3.1.10.), szerokość całkowita opony w dolnej części opony jest równa nominalnej szerokości obręczy, na którą założona jest dana opona, podanej przez producenta w opisie, powiększonej o 20 mm.
6.1.5. Specyfikacje dotyczące średnicy zewnętrznej opony
Średnica zewnętrzna opony nie może być mniejsza od wartości Dmin i większa od wartości Dmax, obliczonych za pomocą następujących wzorów:
Dmin = d + (2H × a)
Dmax = d + (2H × b)
gdzie:
6.1.5.1. W przypadku rozmiarów wymienionych w załączniku V i w przypadku opon oznaczonych symbolem "A" lub "U" w odniesieniu do "konfiguracji opony do obręczy" (zob. pkt 3.1.10.), nominalna wysokość przekroju H jest równa:
H = 0,5 (D - d), objaśnienia symboli w pkt 6.1.2.
6.1.5.2. W przypadku pozostałych rozmiarów niewymienionych w załączniku V, "H" i "d" są określone jak w pkt 6.1.2.1,
6.1.5.3. Współczynniki "a" i "b" wynoszą odpowiednio:
6.1.5.3.1. Współczynnik "a" = 0,97
| 6.1.5.3.2. | Współczynnik "b" stosowany w przypadku opon zwykłych (drogowych) | Radialne, opony odporne na przebicie typu "run-flat" 1,04 | Diagonalne i diagonalne opasane 1,08 |
6.1.5.4. W przypadku opon śniegowych, wartość średnicy całkowitej (Dmax) określona zgodnie z powyższym może być przekroczona o 1 %.
6.2. Obciążeniowe/prędkościowe badania eksploatacyjne
6.2.1. Opona pneumatyczna musi zostać poddana obciążeniowemu/prędkościowemu badaniu eksploatacyjnemu wykonanemu zgodnie z procedurą opisaną w załączniku VII do niniejszego regulaminu.
6.2.1.1. W przypadku wniosku o udzielenie homologacji w odniesieniu do opon oznaczonych w oznaczeniu rozmiaru kodem literowym "ZR", odpowiednich do prędkości powyżej 300 km/h (zob. pkt 4.1.15.), powyższe badanie obciążeniowe/prędkościowe wykonuje się na oponie w warunkach obciążenia i prędkości oznaczonych na oponie (zob. pkt 3.1.4.1.). Na drugiej próbce tego samego typu opony należy wykonać kolejne badanie obciążeniowe/prędkościowe w warunkach obciążenia i prędkości określonych jako maksymalne przez producenta opony (zob. pkt 4.1.15. niniejszego regulaminu).
Drugie badanie można przeprowadzić na tej samej próbce opony, jeżeli producent opony wyrazi na to zgodę.
6.2.1.2. W przypadku wniosku o udzielenie homologacji typu w odniesieniu do "systemu ogumienia odpornego na przebicie typu »run-flat«", powyższe badanie obciążeniowe/prędkościowe należy przeprowadzić na jednej oponie, napełnionej powietrzem do ciśnienia określonego w pkt 1.2. załącznika VII, w warunkach obciążenia i prędkości oznaczonych na oponie (zob. pkt 3.1.4.1.). Na drugiej próbce tego samego typu opony należy wykonać kolejne badanie obciążeniowe/- prędkościowe zgodnie z pkt 3. załącznika VII. Drugie badanie można przeprowadzić na tej samej próbce, jeżeli producent wyrazi na to zgodę.
6.2.2. Uznaje się, że dana opona uzyskała pozytywny wynik w badaniu obciążeniowym/prędkościowym, jeżeli po wykonaniu badania opona nie wykazuje żadnego rozwarstwienia, oderwania bieżnika, oderwania kordu, wyłupywania się elementów bieżnika ani przerwania kordu.
6.2.2.1. Jednakże, jeżeli po wykonaniu odpowiedniego badania opona oznaczona symbolem indeksu prędkości "Y" wykazuje powierzchowne pęcherzenie bieżnika opony spowodowane określoną aparaturą badawczą i warunkami, to uznaje się, że taka opona uzyskała pozytywny wynik w badaniu.
6.2.2.2. Jeżeli opona "systemu ogumienia odpornego na przebicie typu »run-flat«" po wykonaniu badania określonego w pkt 3. załącznika VII nie wykazuje zmiany odkształconej wysokości przekroju w stosunku do odkształconej wysokości przekroju na początku badania o więcej niż 20 % i zachowuje bieżnik połączony z obiema ścianami bocznymi, to uznaje się, że taka opona uzyskała pozytywny wynik w badaniu.
6.2.3. Średnica zewnętrzna opony, zmierzona po upływie sześciu godzin od zakończenia obciążeniowego/prędkościowego badania eksploatacyjnego, nie może różnić się o więcej niż ± 3,5 % w stosunku do wartości średnicy zewnętrznej zmierzonej przed wykonaniem badania.
6.3. Wskaźniki zużycia bieżnika
6.3.1. Opona pneumatyczna powinna posiadać nie mniej niż sześć poprzecznych rzędów wskaźników zużycia bieżnika, rozłożonych w przybliżeniu równomiernie w głównych rowkach bieżnika. Wskaźniki zużycia bieżnika powinny wyglądać w taki sposób, aby uniemożliwić ich pomylenie z gumowymi grzbietami między żebrami lub klockami bieżnika.
6.3.2. Jednakże, w przypadku opon o wymiarach właściwych do montażu na obręczach o średnicy nominalnej o kodzie 12 lub mniejszym, dopuszcza się cztery rzędy wskaźników zużycia bieżnika.
6.3.3. Wskaźniki zużycia bieżnika powinny w odpowiedni sposób sygnalizować, że głębokość rowków bieżnika nie przekracza już 1,6 mm, z tolerancją + 0,60/- 0,00 mm.
6.3.4. Wysokość wskaźników zużycia bieżnika ustala się mierząc różnicę między głębokością mierzoną od powierzchni bieżnika do szczytu wskaźnika zużycia bieżnika i do podstawy rowka bieżnika, w pobliżu nachylenia przy podstawie wskaźnika zużycia bieżnika.
7. ZMIANA TYPU OPONY PNEUMATYCZNEJ I ROZSZERZENIE HOMOLOGACJI
7.1. Każda zmiana typu opony pneumatycznej wymaga powiadomienia służb administracyjnych, które udzieliły homologacji typu opony pneumatycznej. W takim przypadku, służby administracyjne mogą:
7.1.1. Uznać za mało prawdopodobne, aby dokonane zmiany miały istotne negatywne skutki, i uznać, że dana opona pneumatyczna nadal spełnia odpowiednie wymogi; lub
7.1.2. Zażądać dodatkowego sprawozdania z badań przeprowadzonych przez służby techniczne odpowiedzialne za takie badania.
7.2. Zmiana rzeźby bieżnika opony nie wymaga powtórnego przeprowadzenia badań określonych w pkt 6 niniejszego regulaminu.
7.3. Strony Porozumienia stosujące niniejszy regulamin zostaną powiadomione o potwierdzeniu lub odmowie udzielenia homologacji, z określeniem zmian, zgodnie z procedurą określoną w pkt 5.3. powyżej.
7.4. Właściwy organ, który udzielił rozszerzenia homologacji, przyznaje numer seryjny każdemu takiemu rozszerzeniu i powiadamia o nim pozostałe Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin za pomocą formularza komunikatu zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku I do niniejszego regulaminu.
8. ZGODNOŚĆ PRODUKCJI
Procedury zgodności produkcji muszą być zgodne z procedurami określonymi w dodatku 2 do Porozumienia (E/ECE/324-E/ECE/TRANS/505/Rev.2) i następującymi wymogami:
8.1. Opony homologowane zgodnie z niniejszym regulaminem powinny być wytwarzane tak, aby spełniając wymogi określone w pkt 6. powyżej odpowiadały homologowanemu typowi.
8.2. Właściwy organ, który udzielił homologacji typu, może w dowolnym czasie dokonać weryfikacji metod kontroli zgodności produkcji, stosowanych w każdej jednostce produkcyjnej. W przypadku każdej jednostki produkcyjnej, normalna częstotliwość takich weryfikacji wynosi co najmniej raz na dwa lata.
9. SANKCJE ZA NIEZGODNOŚĆ PRODUKCJI
9.1. Homologacja typu opony pneumatycznej na mocy niniejszego regulaminu może być cofnięta, jeżeli nie są spełnione wymogi określone w pkt 8.1. powyżej lub opony pobrane z serii uzyskały negatywny wynik w badaniach określonych w wyżej wymienionym punkcie.
9.2. Jeżeli Umawiająca się Strona Porozumienia stosująca niniejszy regulamin postanowi o cofnięciu uprzednio przez siebie udzielonej homologacji, niezwłocznie powiadomi o tym fakcie pozostałe Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin za pomocą formularza komunikatu zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku I do niniejszego regulaminu.
10. OSTATECZNE ZAPRZESTANIE PRODUKCJI
Jeżeli posiadacz homologacji całkowicie zaprzestanie produkcji typu opony pneumatycznej homologowanego zgodnie z niniejszym regulaminem, jest zobowiązany poinformować o tym organ, który udzielił homologacji. Po otrzymaniu właściwego komunikatu, organ ten poinformuje o tym pozostałe Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin, za pomocą formularza komunikatu zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku I do niniejszego regulaminu.
11. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE
11.1. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nie mogą odmówić rozszerzenia homologacji zgodnie z poprzednimi seriami poprawek lub suplementem do serii poprawek do niniejszego regulaminu.
11.2. Żadna z Umawiających się Stron stosujących niniejszy regulamin nie może odmówić udzielenia homologacji w odniesieniu do opony homologowanej zgodnie z serią poprawek 01 do niniejszego regulaminu.
11.3. Wskaźniki zużycia bieżnika:
11.3.1. Począwszy od daty wejścia w życie suplementu 4 do serii poprawek 02, Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nie mogą udzielać homologacji na mocy suplementu 3 do serii poprawek 02 w odniesieniu do wymogów określonych w pkt 6.3.3.
11.3.2. Wszystkie nowe opony wyprodukowane począwszy od dnia 1 października 1995 r. powinny spełniać wymogi pkt 6.3.3. zmienionego suplementem 4 do serii poprawek 02.
12. NAZWY I ADRESY SŁUŻB TECHNICZNYCH ODPOWIEDZIALNYCH ZA PRZEPROWADZANIE BADAŃ HOMOLOGACYJNYCH ORAZ SŁUŻB ADMINISTRACYJNYCH
12.1. Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin zobowiązane są do przekazania
Sekretariatowi Organizacji Narodów Zjednoczonych nazw i adresów służb technicznych przeprowadzających badania homologacyjne oraz służb administracyjnych udzielających homologacji, którym należy przesłać wydane w innych krajach formularze poświadczające udzielenie homologacji, rozszerzenie homologacji, odmowę udzielenia lub cofnięcie homologacji lub ostateczne zaprzestanie produkcji.
12.2. Strony Porozumienia stosujące niniejszy regulamin mogą wyznaczyć laboratoria producentów opon na akredytowane laboratoria badawcze.
12.3. Jeżeli Strona Porozumienia stosuje przepisy pkt 12.2. powyżej, to w czasie badań, według swojego uznania, może być reprezentowana przez jedną lub więcej osób wybranych przez Stronę.
Rysunek poglądowy
(zob. pkt 2. regulaminu)
(1) Zgodnie z definicją zawartą w załączniku 7 do ujednoliconej rezolucji w sprawie budowy pojazdów R.E.3 (dokument TRANS/WP.29/78/Rev.1, ostatnio zmieniony poprawką 4).
(2) W niniejszym regulaminie określone są wymogi dotyczące opon jako elementu. Nie ogranicza to ich instalacji w pojazdach należących do jakiejkolwiek kategorii.
(3) Zob. rysunek poglądowy.
(4) Do dnia 1 stycznia 2000 r., data produkcji może być oznaczona za pomocą grupy trzech cyfr, przy czym pierwsze dwie wskazują tydzień, zaś ostatnia rok produkcji.
(5) 1 - Niemcy, 2 - Francja, 3 - Włochy, 4 - Niderlandy, 5 - Szwecja, 6 - Belgia, 7 - Węgry, 8 - Republika Czeska, 9 -Hiszpania, 10 - Serbia, 11 - Zjednoczone Królestwo, 12 - Austria, 13 - Luksemburg, 14 - Szwajcaria, 15 (numer wolny), 16 - Norwegia, 17 - Finlandia, 18 - Dania, 19 - Rumunia, 20 - Polska, 21 - Portugalia, 22 - Federacja Rosyjska, 23 - Grecja, 24 - Irlandia, 25 - Chorwacja, 26 - Słowenia, 27 - Słowacja, 28 - Białoruś, 29 - Estonia, 30 (numer wolny), 31 - Bośnia i Hercegowina, 32 - Łotwa, 33 (numer wolny), 34 - Bułgaria, 35 (numer wolny), 36 -Litwa, 37 - Turcja, 38 (numer wolny), 39 - Azerbejdżan, 40 - Była Jugosłowiańska Republika Macedonii, 41 (numer wolny), 42 - Wspólnota Europejska (homologacje udzielane są przez jej państwa członkowskie z użyciem właściwych im symboli EKG), 43 - Japonia, 44 (numer wolny), 45- Australia, 46 - Ukraina, 47 - Republika Południowej Afryki, 48 - Nowa Zelandia, 49 - Cypr, 50 - Malta, 51 - Republika Korei, 52 - Malezja, 53 - Tajlandia, 54 i 55 (numery wolne) oraz 56 - Czarnogóra. Kolejne numery przydzielane są pozostałym krajom w porządku chronologicznym, w jakim ratyfikują lub przystępują do Porozumienia dotyczącego przyjęcia jednolitych wymogów technicznych dla pojazdów kołowych, wyposażenia i części, które mogą być montowane lub stosowane w tych pojazdach, oraz wzajemnego uznawania homologacji udzielonych na podstawie tych wymogów, a Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych powiadamia Umawiające się Strony Porozumienia o przydzielonych w ten sposób numerach.
(6) Jeżeli liczba umowna podana jest kodowo, to wartość w mm otrzymuje się poprzez pomnożenie tej liczby przez 25,4.