Ramy dla działalności lobbystów w instytucjach europejskich (2007/2115(INI)).
Dz.U.UE.C.2009.271E.48
Akt nienormatywnyP6_TA(2008)0197
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 maja 2008 r. w sprawie określenia ram dla działalności grup interesu (lobbystów) w instytucjach europejskich (2007/2115(INI))
(2009/C 271 E/06)
(Dz.U.UE C z dnia 12 listopada 2009 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 9 ust. 4 Regulaminu,
– uwzględniając zieloną księgę zatytułowaną "Europejska inicjatywa na rzecz przejrzystości" przedstawioną przez Komisję (COM(2006)0194),
– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany "Zielona księga Europejska inicjatywa na rzecz przejrzystości - działania następcze" (COM(2007)0127),
– uwzględniając projekt kodeksu postępowania dla grup interesu, wprowadzony przez Komisję dnia 10 grudnia 2007 r.,
– uwzględniając swoją decyzję z dnia 17 lipca 1996 r. w sprawie zmiany Regulaminu (lobbing w Parlamencie)(1),
– uwzględniając swoją decyzję z dnia 13 maja 1997 r. w sprawie zmiany Regulaminu (kodeks postępowania dotyczący lobbystów)(2),
– uwzględniając art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Konstytucyjnych oraz opinie Komisji Kontroli Budżetowej, Komisji Gospodarczej i Monetarnej, Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, Komisji Prawnej, jak również Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A6-0105/2008),
A. mając na uwadze, że wraz z poszerzeniem kompetencji Parlamentu Europejskiego nastąpił znaczny rozwój lobbingu w Parlamencie,
B. mając na uwadze, że celem lobbingu jest uzyskanie wpływu nie tylko na politykę i decyzje legislacyjne, ale także na przydział środków finansowych Wspólnoty oraz monitorowanie wdrażania prawodawstwa,
C. mając na uwadze, że wraz z oczekiwaną ratyfikacją traktatu lizbońskiego zwiększą się uprawnienia Parlamentu, który będzie współprawodawcą w ramach prawie całej zwykłej procedury legislacyjnej, co przyciągnie uwagę jeszcze większej liczby grup lobbystów,
D. mając na uwadze, że grupy interesu odgrywają kluczową rolę w otwartym i wielostronnym dialogu, na którym zasadza się system demokratyczny, a także stanowią istotne źródło informacji dla posłów podczas wykonywania ich mandatu,
E. mając na uwadze, że grupy lobbystów nie tylko prowadzą działalność lobbingową wśród posłów, ale próbują również wywierać wpływ na decyzje Parlamentu poprzez lobbing wśród urzędników pracujących w sekretariatach komisji parlamentarnych, personelu grup politycznych i asystentów posłów,
F. mając na uwadze szacunkowe dane o ok. 15.000 lobbystów indywidualnych i 2.500 organizacji lobbystycznych w Brukseli,
G. mając na uwadze propozycję Komisji utworzenia wspólnego rejestru grup interesu w instytucjach UE w ramach europejskiej inicjatywy na rzecz przejrzystości, podjętej przez Komisję,
H. mając na uwadze, że Parlament posiada własny rejestr lobbystów(3) od 1996 r., a także kodeks postępowania(4), który obejmuje zobowiązanie lobbystów do postępowania zgodnego z najwyższymi normami etycznymi,
I. mając na uwadze, że w Parlamencie zarejestrowanych jest obecnie ok. 5.000 lobbystów,
J. mając na uwadze, że wśród grup lobbystów znajdują się organizacje lokalne i krajowe, których działalność regulują państwa członkowskie,
Zwiększenie przejrzystości Parlamentu
1. uznaje wpływ grup lobbystów na proces decyzyjny na szczeblu UE i w związku z tym uważa, że istotne jest, by posłowie do Parlamentu znali nazwy organizacji reprezentowanych przez grupy lobbystów; podkreśla, że przejrzysty i równy dostęp do wszystkich instytucji UE jest absolutnym warunkiem wstępnym legitymacji Unii oraz zaufania wśród jej obywateli; podkreśla, że przejrzystość ma charakter dwukierunkowy - jest potrzebna zarówno w pracy samych instytucji, jak i wśród lobbystów; podkreśla, że równy dostęp grup lobbystów do instytucji UE przyczynia się do poszerzenia kompetencji dostępnych do celów kierowania Unią; uważa, że istotne jest, aby przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego mieli dostęp do instytucji UE, a przede wszystkim do Parlamentu;
2. jest zdania, że posłowie do Parlamentu sami są odpowiedzialni za zapewnienie sobie dopływu wyważonych informacji; podkreśla, że posłowie muszą być uznawani za zdolnych do podejmowania politycznych decyzji niezależnie do lobbystów;
3. uznaje, że sprawozdawca - jeśli uzna to za stosowne - może (dobrowolnie) skorzystać ze "śladu legislacyjnego", tj. orientacyjnego wykazu (dołączanego do sprawozdań Parlamentu) zarejestrowanych grup interesu, z którymi konsultowano się w czasie prac nad przygotowaniem sprawozdania i które miały istotny wkład w ten proces; uważa, że szczególnie wskazane jest włączanie takiego wykazu do sprawozdań legislacyjnych; niemniej jednak podkreśla, że równie ważne jest, by Komisja dołączała taki "ślad legislacyjny" do swoich inicjatyw legislacyjnych;
4. podkreśla, że Parlament musi całkowicie niezależnie decydować o tym, w jakiej mierze uwzględnia opinie wywodzące się ze społeczeństwa obywatelskiego;
5. odnotowuje obecnie obowiązujące przepisy, zgodnie z którymi posłowie mają obowiązek składać oświadczenie majątkowe; zwraca się do Prezydium, aby na podstawie wniosku kwestorów opracowało plan dalszej poprawy wdrażania i kontroli przepisów Parlamentu, zgodnie z którymi poseł musi złożyć oświadczenie na temat udzielonego mu wsparcia finansowego lub wsparcia w postaci udostępnienia personelu lub sprzętu(5);
6. odnotowuje obecnie obowiązujące przepisy w sprawie intergrup, zawierające wymóg składania oświadczeń dotyczących finansowania; wzywa do zwiększenia przejrzystości intergrup, tj. zamieszczenia na stronie internetowej Parlamentu wykazu wszystkich istniejących - zarejestrowanych i niezarejestrowanych - grup międzypartyjnych wraz z pełnym oświadczeniem na temat wsparcia z zewnątrz dla działalności intergrup, a także deklaracją ogólnych celów danej grupy; podkreśla jednak, że grupy międzypartyjne w żadnym razie nie powinny być traktowane jako organy Parlamentu;
7. wzywa Prezydium, w oparciu o wniosek Kwestorów, do zbadania możliwości ograniczenia nieautoryzowanego dostępu do poziomów, na których w budynkach Parlamentu znajdują się biura posłów, podczas gdy dostęp do sal posiedzeń komisji powinien zostać ograniczony jedynie w nadzwyczajnych okolicznościach;
Wniosek Komisji
8. z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji stworzenia konkretniejszych ram dla działalności grup interesu, co stanowi element europejskiej inicjatywy na rzecz przejrzystości;
9. zgadza się z przedstawioną przez Komisję definicją, zgodnie z którą lobbing to "działania mające na celu wywarcie wpływu na procesy kształtowania polityki i podejmowania decyzji przez instytucje UE"; uważa, że definicja ta jest zgodna z art. 9 ust. 4 Regulaminu;
10. podkreśla, że wszystkie podmioty spoza instytucji UE - w tym również publiczne i prywatne grupy interesu - które podlegają tej definicji i często wywierają wpływ na te instytucje, należy uznawać za lobbystów oraz traktować w taki sam sposób: zawodowych lobbystów, lobbystów zatrudnionych przez przedsiębiorstwa, organizacje pozarządowe, zespoły ekspertów, stowarzyszenia branżowe, związki zawodowe i organizacje pracodawców, organizacje nastawione i nienastawione na zysk, a także prawników, jeżeli ich zamiarem jest wywieranie wpływu na politykę, a nie świadczenie pomocy lub występowanie w charakterze obrońców w postępowaniach sądowych albo też udzielanie porad prawnych; jednak podkreśla również, że regiony i gminy państw członkowskich, a także partie polityczne działające na szczeblu krajowym i europejskim oraz te organy, które na mocy traktatów posiadają status prawny, nie podlegają tym przepisom, jeżeli pełnią rolę oraz wykonują zadania takich organów, jak przewidziano w traktatach;;
11. zasadniczo z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji jednorazowej rejestracji, podczas której lobbyści mogliby się zarejestrować zarówno w Komisji, jak i w Parlamencie, i wzywa do zawarcia porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie wspólnego obowiązkowego rejestru (jak ma to już miejsce de facto w Parlamencie) między Radą, Komisją i Parlamentem, który miałby zastosowanie we wszystkich instytucjach i zawierałby pełne informacje finansowe, wspólny mechanizm skreślenia z rejestru oraz wspólny kodeks etycznego postępowania; przypomina jednak, że między Radą, Komisją i Parlamentem jako instytucjami istnieją zasadnicze różnice; dlatego zastrzega sobie prawo do oceny wniosku Komisji po zakończeniu prac nad nim i dopiero wtedy do podjęcia decyzji o jego ewentualnym poparciu;
12. przypomina, że liczbę lobbystów mających dostęp do Parlamentu należy utrzymać w rozsądnych granicach; w związku z tym proponuje przyjęcie systemu, w ramach którego lobbyści muszą się rejestrować tylko raz we wszystkich instytucjach, a każda z nich może decydować o udzieleniu zgody na wstęp do swoich budynków, dzięki czemu Parlament będzie mógł nadal ograniczać do czterech liczbę przepustek wydawanych dla jednej organizacji lub firmy;
13. wzywa Radę, Komisję i Parlament do wzajemnego uznania oddzielnych rejestrów w przypadku, gdy nie zostanie zrealizowana koncepcja wspólnego rejestru; proponuje, aby w przypadku braku uzgodnienia przez instytucje wspólnego rejestru lobbystów rejestry poszczególnych instytucji, umieszczane w Internecie, zawierały odnośniki do innych rejestrów, tak aby możliwe było porównywanie informacji podawanych przez lobbystów; wzywa Sekretarza Generalnego do przeniesienia wykazu akredytowanych przedstawicieli grup interesu w bardziej dostępne miejsce na stronie internetowej Parlamentu;
14. proponuje, aby jak najszybciej powołać wspólną grupę roboczą, w skład której wejdą przedstawiciele Rady, Komisarze i posłowie do Parlamentu Europejskiego mianowani przez Konferencję Przewodniczących i której celem będzie przeanalizowanie do końca 2008 r. konsekwencji wspólnego rejestru dla wszystkich lobbystów, którzy chcą mieć dostęp do Rady, Komisji lub Parlamentu, a także opracowanie wspólnego kodeksu postępowania; zobowiązuje Sekretarza Generalnego do podjęcia odpowiednich kroków w tym celu;
15. apeluje do Rady, aby przyłączyła się do tworzenia ewentualnego wspólnego rejestru; jest zdania, że w kontekście kwestii związanych z procedurą współdecyzji szczególną uwagę należy zwrócić na działalność lobbystów skierowaną wobec Sekretariatu Rady;
16. odnotowuje decyzję Komisji o uruchomieniu dobrowolnego rejestru i ocenie systemu po upływie roku, lecz wyraża obawy, że całkowicie dobrowolny system umożliwi mniej odpowiedzialnym lobbystom unikanie przestrzegania jego zasad; wzywa te trzy instytucje do przeglądu zasad regulujących działalność grup interesu najpóźniej po trzech latach od wprowadzenia wspólnego rejestru, tak aby ocenić, czy zmieniony system zapewnia konieczną przejrzystość działań lobbystów; jest świadomy faktu, że w traktacie lizbońskim przewidziano podstawę prawną dla obowiązkowego rejestru, a w międzyczasie wyraża wolę współpracy z instytucjami w formie porozumienia międzyinstytucjonalnego na podstawie istniejących rejestrów; uważa, że wymóg obowiązkowej rejestracji powinien dotyczyć lobbystów, którzy chcą uzyskać możliwość regularnego wstępu do instytucji, jak ma to już miejsce de facto w Parlamencie;
17. wyraża przekonanie, że ze względu na dalsze ewoluowanie praktyk lobbingowych, wszelkie odnośne uregulowania winny być na tyle elastyczne, by umożliwić płynne dostosowywanie się do zachodzących zmian;
18. odnotowuje opracowany przez Komisję projekt kodeksu postępowania dla grup interesu; przypomina Komisji, że od ponad 10 lat Parlament posiada taki kodeks i wzywa Komisję do negocjacji z Parlamentem na temat opracowania wspólnych przepisów; jest zdania, że każdy kodeks zawiera silny element kontroli postępowania lobbystów; podkreśla, że lobbyści, którzy naruszają kodeks postępowania, powinni podlegać sankcjom; podkreśla, że należy przeznaczyć wystarczające zasoby (personel i środki finansowe) w celu weryfikowania informacji zawartych w rejestrze; uważa, że w odniesieniu do rejestru Komisji sankcje mogą obejmować zawieszenie rejestracji, a w poważniejszych przypadkach wykreślenie z rejestru; jest zdania, że po ustanowieniu wspólnego rejestru wszelkie niezgodnie z nim postępowanie lobbystów powinno prowadzić do nałożenia sankcji zabraniających wstępu do wszystkich instytucji, których dotyczy rejestr;
19. podkreśla, że rejestr musi być przyjazny dla użytkownika i łatwo dostępny przez Internet; obywatele muszą mieć możliwość łatwego wyszukiwania informacji w rejestrze i musi on zawierać nie tylko nazwy organizacji prowadzących działalność lobbingową, ale również nazwiska samych lobbystów;
20. podkreśla, że rejestr powinien zawierać oddzielne kategorie, w których lobbyści powinni być rejestrowani zgodnie z rodzajem reprezentowanych przez nich interesów (np. stowarzyszenia zawodowe, przedstawiciele przedsiębiorstw, związki zawodowe, organizacje pracodawców, kancelarie prawne, organizacje pozarządowe itd.);
21. z zadowoleniem przyjmuje decyzję Komisji dotyczącą wymogu ujawniania przez grupy interesu, które wpisują się do rejestru, następujących informacji finansowych:
– obrotów specjalistycznych firm doradczych i kancelarii prawnych zaangażowanych w lobbing wśród instytucji UE, a także względnego udziału ich najważniejszych klientów;
– szacunkowego kosztu związanego z bezpośrednią działalnością lobbingową wśród instytucji UE, ponoszonego przez lobbystów zatrudnionych przez przedsiębiorstwa oraz stowarzyszenia branżowe;
– kwoty budżetu ogółem oraz w podziale na główne źródła finansowania organizacji pozarządowych i zespołów ekspertów;
22. podkreśla, że wymóg ujawniania informacji finansowych musi w równym stopniu obowiązywać wszystkie zarejestrowane grupy interesu;
23. zwraca się do wyżej wymienionej grupy roboczej o przedstawienie szczegółowych kryteriów zawierających wymóg ujawniania informacji finansowych, na przykład wykazywania wydatków na działalność lobbingową w przybliżonej wysokości (bez konieczności podawania dokładnych danych);
24. wzywa komisję przedmiotowo właściwą do przygotowania wszelkich niezbędnych poprawek do Regulaminu Parlamentu;
*
**
25. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.
______
(1) Dz.U. C 261 z 9.9.1996, str. 75.
(2) Dz.U. C 167 z 2.6.1997, str. 20.
(3) Art. 9 ust. 4 Regulaminu.
(4) Art. 3 Załącznika IX do Regulaminu.
(5) Art. 2 Załącznika I do Regulaminu.