Publikacja zmienionego jednolitego dokumentu w następstwie wniosku o zatwierdzenie zmiany nieznacznej zgodnie z art. 53 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia (UE) nr 1151/2012.

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2019.215.50

Akt nienormatywny

Wersja od: 26 czerwca 2019 r.

Publikacja zmienionego jednolitego dokumentu w następstwie wniosku o zatwierdzenie zmiany nieznacznej zgodnie z art. 53 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia (UE) nr 1151/2012

(2019/C 215/04)

(Dz.U.UE C z dnia 26 czerwca 2019 r.)

Komisja Europejska zatwierdziła niniejszą zmianę nieznaczną zgodnie z art. 6 ust. 2 akapit trzeci rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 664/2014 z dnia 18 grudnia 2013 r.

Wniosek o zatwierdzenie tej zmiany nieznacznej jest podany do wiadomości publicznej w bazie danych DOOR Komisji.

JEDNOLITY DOKUMENT

"ΦΑΒΑ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗΣ" (FAVA SANTORINIS)

Nr UE: PDO-GR-00520-AM01 - 16.5.2018

ChNP (X) ChOG ()

1. Nazwa lub nazwy

"Φάβα Σαντορίνης" (Fava Santorinis)

2. Państwo członkowskie lub państwo trzecie

Grecja

3. Opis produktu rolnego lub środka spożywczego

3.1. Rodzaj produktu

Klasa 1.6. Owoce, warzywa i zboża, świeże lub przetworzone

3.2. Opis produktu, do którego odnosi się nazwa podana w pkt 1

Suszone, obrane i skruszone liścienie rośliny Lathyrus clymenum L. (rodzina roślin strączkowych), o jasnożółtej barwie, w kształcie płaskich krążków o średnicy około 2 mm, o maksymalnej wilgotności wynoszącej 13 %. Skład produktu charakteryzuje się szczególnie wysoką zawartością białka i znaczną zawartością węglowodanów. Właściwości fizykochemiczne bobu "Fava Santorinis" sprawiają, że proces gotowania przebiega niezwykle łatwo (czas gotowania jest bardzo krótki) i ostatecznie nadają one ugotowanemu "Fava Santorinis" i przygotowanym na jego bazie daniom wyjątkowe właściwości organoleptyczne, takie jak miękka, lekka konsystencja i delikatnie słodki smak.

3.3. Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego) i surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych)

-

3.4. Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym

Etapy produkcji "Fava Santorinis", które mają wpływ na ukształtowanie się szczególnych cech produktu, obejmują: uprawę Lathyrus clymenum L. (αρακάς), dojrzewanie (suszenie) nasion, obieranie ich i pakowanie. Etapy te muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze, ponieważ szczególny charakter produktu wynika właśnie z charakterystycznych warunków środowiskowych i warunków uprawy oraz procesu suszenia (wykorzystanie ziemi z Santorynu); zmiana tych parametrów wiąże się z największym ryzykiem zmiany właściwości "Fava Santorinis".

3.5. Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itp. produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa

Pakowanie musi odbywać się w obrębie wyznaczonego obszaru geograficznego w celu zagwarantowania jakości oraz zapewnienia skutecznej możliwości weryfikacji pochodzenia produktu końcowego. Odpowiednie pakowanie musi następować niezwłocznie, tuż po obraniu łusek nasion i oddzieleniu liścieni, aby zapobiec wchłonięciu wilgoci przez wrażliwy produkt końcowy. Pakowanie poza Santorynem wymaga masowego przewozu produktu drogą morską, co wiąże się z wysokim ryzykiem wchłaniania przez produkt wilgoci i następującego po zbiorach zakażenia produktu przez szkodniki roślin i choroby, a tym samym wiąże się z ryzykiem obniżenia jakości produktu.

3.6. Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa -

4. Zwięzłe określenie obszaru geograficznego

Geograficzny obszar produkcji "Fava Santorinis" obejmuje greckie wysypy Santoryn, Thirasia, Palea Kameni, Nea Kameni, Aspronisi, Christiana i Askania znajdujące się w departamencie Cyklady w regionie Południowego Morza Egejskiego w Republice Greckiej.

5. Związek z obszarem geograficznym

5.1. Specyfika obszaru geograficznego

a) Klimat: dane przedstawione poniżej uznaje się za szczególne czynniki klimatyczne, które są czynnikiem decydującym o jakości "Fava Santorinis":

1. wilgotność względna powietrza, która utrzymuje się przez cały rok na średnim poziomie 71 %;

2. roczna suma opadów wynosząca 370 mm;

3. wiatry północne, które utrzymują się przez cały rok;

4. średnia temperatura roczna równa 17,5 °C;

5. nasłonecznienie, które sięga 202 dni w roku;

6. praktycznie brak przymrozków.

b) Gleba: materiałem macierzystym gleby wulkanicznej, która pokrywa prawie całe terytorium Santorynu, są trzeciorzędowe złoża ziemi, pumeksu i lawy Thira. Są to gleby głębokie, w których erozja zachodzi w umiarkowanym lub znikomym zakresie i które charakteryzują się niewielkim nachyleniem. Zasadniczo struktura gleby wyspy jest miałka i pozbawiona podstawowych związków i pierwiastków nieorganicznych, takich jak potas czy azot. Jest również wyjątkowo uboga, jeśli chodzi o substancje organiczne. Ponadto zasoby wody na lądzie są niewielkie lub w ogóle tam nie występują.

5.2. Specyfika produktu

Główna specyfika "Fava Santorinis" polega na stosowaniu w produkcji konkretnego gatunku roślinny, tj. Lathyrus clymenum L. z rodziny roślin strączkowych. Roślinę tę uprawia się wyłącznie na wyznaczonym obszarze, a jedynym przeznaczeniem tej uprawy jest produkcja "Fava Santorinis".

Właśnie to odmienne pochodzenie nadaje produktowi jego szczególne właściwości, które odróżniają go od podobnych produktów. Ma on następujące cechy charakterystyczne:

Właściwości fizyczne: "Fava Santorinis" składa się z kawałków liścieni nasion; ma jasnożółtą barwę i kształt płaskiego krążka o średnicy około 2 mm. Maksymalna zawartość wody wynosi 13 %. Odsetek skruszonych liścieni waha się od 1 % do 5 % w zależności od procesu produkcji.

Właściwości chemiczne: ze względu na warunki glebowe i klimatyczne oraz na odmianę rośliny "Fava Santorinis" charakteryzuje się wyjątkowo wysoką zawartością węglowodanów (63 %) i białka (20 %).

Należy również podkreślić, że stosowanie "Fava Santorinis" przy przygotowywaniu potraw nadaje im szczególne właściwości organoleptyczne, które wyróżniają te potrawy na tle innych potraw z nasion roślin strączkowych. Jest to jeden z powodów, dla których "Fava Santorinis" jest tak wysoko ceniony. Do najbardziej typowych właściwości produktu należą:

miękka i lekka konsystencja: wynika ona z niewielkiego rozmiaru i jednorodności liścieni w połączeniu z wysoką zawartością węglowodanów;

trwałość produktu: wynika ona z wysokiego stopnia odwodnienia, ale również z dekontaminacji nasion;

łatwość gotowania: niewielki rozmiar i jednorodność liścieni w połączeniu z wysoką zawartością węglowodorów sprawiają, że gotowanie produktu jest szybkie i wymaga niewielkiej ilości wody;

smak: cukry występujące w tkankach roślinnych nadają produktowi delikatnie słodki smak, w przeciwieństwie do smaku innych podobnych produktów, które charakteryzują się lekko gorzkim smakiem.

5.3. Związek przyczynowy zachodzący pomiędzy charakterystyką obszaru geograficznego a szczególnymi cechami jakościowymi, renomą lub innymi właściwościami produktu

Szereg szczególnych cech "Fava Santorinis", które znajdują odzwierciedlenie w jego właściwościach fizycznych i chemicznych, a także we właściwościach organoleptycznych dań przygotowanych z wykorzystaniem tego składnika, wynika z połączenia wpływu cech środowiska, lokalnego know-how i wyjątkowych zasobów genetycznych.

Początki uprawy rośliny Lathyrus clymenum L. (z rodziny roślin strączkowych) sięgają starożytności, podobnie jak uznanie dla szczególnych cech charakterystycznych tego produktu. Z tego właśnie powodu "Fava Santorinis" jest tak wysoko ceniony w porównaniu z innymi podobnymi produktami.

a) Jakość: jak wskazano powyżej, szczególne właściwości "Fava Santorinis" wynikają z połączenia trzech czynników. Wpływ każdego z nich opisano pokrótce poniżej:

Materiał genetyczny: od starożytności odmiana roślin, z której produkowany jest "Fava Santorinis" (Lathyrus clymenum L. z rodziny roślin strączkowych), jest uprawiana wyłącznie na Santorynie i okolicznych wysepkach. Szczególne warunki glebowe i klimatyczne panujące na tych wyspach utrudniają bowiem, a wręcz uniemożliwiają uprawę jakichkolwiek innych odmian stosowanych do produkcji bobu. Nasiona zebrane jako ostatnie w miejscu młócenia są zwykle przechowywane oddzielnie w celu zasiania ich w roku kolejnym. Dzięki tej praktyce omawiana roślina, która stanowi odmienną od innych roślin strączkowych lokalną odmianę stosowaną wyłącznie do produkcji renomowanego "Fava Santorinis", jest już uprawiana na Santorynie nieprzerwanie od 3 500 lat.

Lathyrus clymenum L. nadaje "Fava Santorinis" jego właściwości fizyczne, ponieważ są one związane ze specyficzną ekspresją fenotypową głównych cech taksonomicznych, takich jak rozmiar i barwa liścieni. Szczególny skład chemiczny liścieni również stanowi cechę jakościową kontrolowaną genetycznie.

Know-how: Niska wilgotność nasion oraz niski odsetek skruszonych liścieni wynikają z lokalnego know-how związanego zarówno z uprawą wyłącznie rośliny Lathyrus clymenum L., jak i obróbką jego nasion.

Podczas gdy metody siewu, zbioru i młócenia odzwierciedlają określone sposoby uprawy, które są dostosowane do warunków lokalnego środowiska naturalnego, wybór materiału rozmnożeniowego do posadzenia w kolejnym roku zapewnia ciągłość uprawy tej rośliny.

Szczególny know-how rozwinięto w odniesieniu do dojrzewania nasion - obejmuje on dwa ważne elementy, które wiążą "Fava Santorinis" z jego miejscowym środowiskiem: wykorzystanie ziemi z Santorynu i magazynów zasypywanych ziemią w celu odpowiednio przechowywania i magazynowania nasion. Ten proces chroni nasiona przed atakami szkodników i zapewnia ich wystarczającą twardość, aby mogły przetrwać dalsze etapy obróbki bez pokruszenia. Obecnie, dzięki dostępności nowoczesnych pomieszczeń i komór proces dojrzewania owoców może przebiegać również w specjalnych obiektach, gdzie istnieje możliwość kontrolowania temperatury i wilgotności, lub w suszarniach, z wykorzystaniem beczek magazynujących wykonanych z nowoczesnych materiałów dopuszczonych do kontaktu z żywnością. W związku z tym okres dojrzewania można skrócić do trzech miesięcy. Maksymalna wilgotność produktu końcowego nie może jednak przekraczać poziomu 13 %, który jest charakterystyczny dla "Fava Santorinis".

b) Środowisko: wpływ środowiska wiąże się z uprawą Lathyrus clymenum L., rozwojem ilościowych cech charakterystycznych takich jak skład chemiczny liścieni oraz występowaniem wyjątkowych czynników produkcji takich jak gleba Santorynu.

Do szczególnych warunków środowiskowych, które przyczyniły się do wyboru i ukształtowania uprawy Lathyrus clymenum L., zaliczają się silne wiatry, ograniczone zasoby wodne i ubogie gleby. Lathyrus clymenum L. jako roślina pnąca jest chroniony przed silnymi wiatrami, a jako roślina kserofilna może przetrwać w warunkach prawie pustynnych. Ponadto dzięki zdolności wiązania azotu z powietrza roślina ta potrafi poradzić sobie z brakiem podstawowych składników odżywczych. Najbardziej przekonującym dowodem na przystosowanie rośliny do środowiska wyspy Santoryn jest fakt, że przetrwała ona wybuch wulkanu.

Ponadto niedobór wody wyjaśnia wysoką zawartość cukru w roślinie, która umożliwia jej lepsze przyswajanie wody dzięki zjawisku osmozy.

c) Renoma: udokumentowana obecność "Fava Santorinis" na wyznaczonym obszarze sięga XVI w. p.n.e., jak dowodzą tego odkrycia archeologiczne pochodzące ze schyłkowej epoki brązu, których dokonano w trakcie prac wykopaliskowych w Akrotiri, w Domu Zachodnim. Pozostałości po zapasach ze zbiorów zostały bowiem zidentyfikowane jako nasiona Lathyrus clymenum L.

Ponadto termin "fava" ("bób") pojawia się po raz pierwszy na piśmie w VI lub V w. p.n.e., we fragmentach zaginionej tragedii Ajschylosa, w której terminu tego użyto w opisie potrawy dla biednych.

Pierwsze stwierdzone powiązanie terminu "fava" ze znanym obecnie produktem występuje w II w. n.e. u Dioskurydesa, który odnosi się do tego terminu jako łacińskiego odpowiednika greckiego słowa κουκιά (Vicia faba L.), oznaczającego roślinę strączkową najczęściej stosowaną do produkcji wspomnianej potrawy.

W VI w. p.n.e. Cyryl ze Scytopolis wspomina o stosowaniu do produkcji "fava" πισαρίων, tj. niewielkich rozmiarów rośliny strączkowej zwanej w Santorynie αρακάς, wskazując tym samym po raz pierwszy w tekście literackim na związek między terminem αρακίσκο starożytnych Greków a produkcją bobu.

Bób, jako tradycyjny produkt Santorynu, widnieje w spisie inwentaryzacyjnym z 1850 r. jako czwarty pod względem ważności produkt uprawny na wyspie. W 1914 r. Gennadios wspomina w szczególności doskonałą jakość "Fava Santorinis" i uznaje αρακάς za roślinę stanowiącą podstawę jego produkcji. Ta korelacja pojawia się w wielu źródłach w XX w., ale dopiero w 1943 r. Rechinger wskazał, że tą miejscową rośliną jest Lathyrus clymenum L.

Dopiero w XXI w. powiązano tradycyjną lokalną nazwę αρακάς z odmianą Lathyrus clymenum L. Na potrzeby opracowania niniejszej dokumentacji próbki tej rośliny zostały bowiem przekazane do laboratorium botaniki systematycznej Uniwersytetu Agronomicznego w Atenach, które rozpoznało Lathyrus clymenum L.

Tym samym wykazano ponad wszelką wątpliwość, że "Fava Santorinis" jest uprawiany w tym regionie nieprzerwanie od ponad 3 600 lat.

Odesłanie do publikacji specyfikacji

(art. 6 ust. 1 akapit drugi niniejszego rozporządzenia)

http://www.minagric.gr/images/stories/docs/agrotis/POP-PGE/specifications_fava_santorinis150518.pdf

q