Publikacja wniosku zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych.
Dz.U.UE.C.2016.105.12
Akt nieocenianyPublikacja wniosku zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych
(Dz.U.UE C z dnia 19 marca 2016 r.)
Niniejsza publikacja uprawnia do zgłoszenia sprzeciwu wobec wniosku zgodnie z art. 51 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 1 .
JEDNOLITY DOKUMENT
"ΚΟΛΟΚΑΣΙ ΣΩΤΗΡΑΣ"/"ΚΟΛΟΚΑΣΙ-ΠΟΥΛΛΕΣ ΣΩΤΗΡΑΣ" (KOLOKASI SOTIRAS/KOLOKASI-POULLES SOTIRAS)
Nr UE: CY-PDO-0005-01309-3.2.2015
ChNP (X) ChOG ()
"Κολοκασι Σωτηρας"/"Κολοκασι-Πουλλες Σωτηρας" (Kolokasi Sotiras/Kolokasi-Poulles Sotiras)
Cypr
Klasa 1.6: Owoce, warzywa i zboża, świeże lub przetworzone
Z taksonomicznego punktu widzenia roślina ta należy do rodziny Araceae i do rodzaju Colocasia. Do rodzaju tego należy gatunek Colocasia esculenta, który występuje w różnych częściach świata, w tym na Cyprze. Jest to przede wszystkim roślina stref tropikalnych, która dostosowała się do warunków panujących na Cyprze i charakteryzuje się znacznymi wymaganiami w zakresie nawadniania.
Kolokazja jadalna, zwana również taro, uprawiana jest ze względu na jadalne bulwocebule, a dokładniej bulwocebulę główną i bulwocebule przybyszowe. Bulwocebula główna jest centralną bulwocebulą znajdującą się poniżej powierzchni gleby i nazywa się "kolokasi". Małe bulwocebule przybyszowe wyrastają na bokach centralnej bulwocebuli i nazywają się "poulles".
Kolokazja jadalna uprawiana jest głównie na czerwonoziemach w regionie Sotira; produkt tej uprawy, ze względu na swoje szczególne cechy, znany jest powszechnie pod nazwą "Kolokasi Sotiras" w przypadku bulwocebuli głównej i "Kolokasi-Poulles Sotiras" w przypadku bulwocebul przybyszowych.
Charakterystyczne właściwości produktu
Właściwości fizyczne
Kształt "Kolokasi Sotiras": cylindryczny, o największej średnicy w okolicy środka bulwocebuli i o lekko zaokrąglonych lub szpiczastych końcach.
Kształt "Kolokasi-Poulles Sotiras": jej główne właściwości to: a) zakrzywienie; b) mniejszy rozmiar i większa delikatność w porównaniu z kolokazją jadalną; oraz c) szpiczasty wyższy koniec.
Rozmiary: maksymalna długość "Kolokasi Sotiras" wynosi 30 cm, minimalna długość wynosi 10 cm, maksymalna średnica wynosi 15 cm, minimalna średnica wynosi 5 cm. W przypadku "Kolokasi-Poulles Sotiras" nie określono maksymalnych ani minimalnych rozmiarów.
Właściwości organoleptyczne
Właściwości te dotyczą zarówno "Kolokasi Sotiras", jak i "Kolokasi-Poulles Sotiras".
Konsystencja: gładka powierzchnia pokryta bardzo małymi naroślami o nieregularnych kształtach.
Kolor z zewnątrz: bulwocebula główna/przybyszowa jest jasnobrązowa o ciemniejszym odcieniu w pobliżu oczek; podczas skrobania nieregularnie przybiera białą barwę. "Stopka" znajdująca się u podstawy bulwocebuli głównej/ przybyszowej, zwana również przez lokalnych producentów "mousoulos", jest barwy białawej, prawie identycznej jak barwa wewnątrz bulwocebuli.
Kolor miąższu: białawy do lekko żółtego (barwy ochry) z małymi brunatnymi punktami na całej powierzchni, która jest stosunkowo wilgotna z uwagi na zawartość soli szczawianu wapnia; ze względu na ich obecność, aby "Kolokasi Sotiras" była zdatna do spożycia przez ludzi, należy ją upiec lub ugotować. Powierzchnia miąższu jest gładka i zawiera bardzo małe ziarna skrobi.
Zapach: od neutralnego do braku zapachu.
-
Wszystkie etapy produkcji od przygotowania materiału rozmnożeniowego roślin po skrobanie odbywają się na wyznaczonym obszarze.
-
-
Wyznaczony obszar geograficzny składa się z działek, których glebę zakwalifikowano jako czerwonoziemy i które znajdują się na obszarze dystryktu Famagusta, w granicach administracyjnych miejscowości Sotira, Avgourou, Frenaros i Liopetri.
"Kolokasi Sotiras" i "Kolokasi-Poulles Sotiras" charakteryzują się następującymi szczególnymi cechami:
Dzięki tym właściwościom konsumenci mogą z łatwością odróżnić "Kolokasi Sotiras" i "Kolokasi-Poulles Sotiras" od podobnych produktów pochodzących z innych regionów, natomiast stosowanie materiału do wegetatywnego rozmnażania pochodzącego z wcześniejszej uprawy na wyznaczonym obszarze gwarantuje zachowanie tych właściwości.
Związek przyczynowy zachodzący między charakterystyką obszaru geograficznego a jakością lub właściwościami produktu (w przypadku ChNP) lub szczególne cechy jakościowe, renoma lub inne właściwości produktu (w przypadku ChOG)
Podsumowując, uprawa kolokazji jadalnej na Cyprze pokryła się z uprawą na wyznaczonym obszarze głównie ze względu na umiejętności producentów połączone z korzystnymi warunkami glebowo-klimatycznymi.
Specyfika obszaru geograficznego
Wysokość nad poziomem morza: wyznaczony obszar geograficzny jest położony na wschodnim krańcu Cypru, mniej niż 14 km od morza; jego wysokość nad poziomem morza nie przekracza 80 m. Gleba jest dosyć głęboka a teren płaski o stosunkowo regularnym nachyleniu od strony wewnętrznej lądu w kierunku wybrzeża.
Właściwości czerwonoziemów: Sotira jest regionem, w którym skupia się większość występujących na Cyprze gleb zakwalifikowanych jako czerwonoziemy. Chodzi o gleby znajdujące się na terenach płaskich lub lekko nachylonych, ciężkie, o dużej zawartości gliny, o zdolności retencyjnej w przedziale 30-35 % i zdolności sorpcyjnej w przedziale 28-33 %. Gleby te w warunkach zwykłej wilgotności są zasadniczo kruche i bardziej porowate, charakteryzują się większą przepuszczalnością i większą zdolnością do odwadniania niż ciężkie gleby aluwialne. Odczyn pH gleby wynosi ok. 7,5-8,0, a jej kationowa pojemność sorpcyjna wynosi ok. 28-33 me/100 g. Zawartość materii organicznej w warstwie uprawnej wynosi zasadniczo 0,5-2 %, zaś w podglebiu wynosi poniżej 1 %. Wszystkie te czynniki przyczyniają się w znaczący sposób do rozwoju i do wytrzymałości rośliny, mają również wpływ na jakość i liczbę produkowanych bulwocebul, ponieważ kolokazja jadalna preferuje gleby ciężkie, głębokie, o dużej zdolności do odwadniania, kruche i o dużej zdolności retencyjnej. Ponadto uważa się, że wspomniane wcześniej czynniki, w szczególności żyzność gleby, są niezmiernie ważne w uprawie kolokazji jadalnej, gdyż przyczyniają się do rozwoju zdrowego systemu korzeniowego, umożliwiając lepszą i większą asymilację substancji odżywczych i w związku z tym lepsze plony.
Warunki klimatyczne: warunki klimatyczne wyznaczonego obszaru geograficznego charakteryzują się następującymi cechami:
Warunki te składają się na profil klimatu wyznaczonego obszaru, który jest odpowiedni w stosunku do potrzeb uprawy kolokazji jadalnej, gdyż jest ona zasadniczo rośliną termofilną, która wymaga średniej dziennej temperatury powyżej 21 °C i jest wysoce wrażliwa na mrozy. Dlatego też, ze względu na wrażliwość termiczną, kolokazja jadalna jest rośliną, która rozwija się w strefach równinnych, takich jak wyznaczony obszar geograficzny, gdzie w związku z bliskim położeniem morza występuje mniejsza zmienność temperatury oraz mniejsza różnica temperatury między dniem i nocą.
Czynniki ludzkie: czynnik ludzki ukształtował z czasem szczególne praktyki rolne, które decydują o właściwościach produktu i przyczyniają się do jego produkcji. Praktyki te obejmują:
Producenci przechowują materiał rozmnożeniowy bez dostępu światła, przykrywając go ziemią i trocinami aż do dnia sadzenia lub pozostawiają niektóre rośliny w ziemi aż do dnia (następnego) sadzenia, gdy zostają one wyrwane i niezwłocznie zasadzone, stanowiąc tym samym nowy materiał rozmnożeniowy. Ponadto niektóre działki obsadza się wyłącznie w celu produkcji materiału rozmnożeniowego na następny rok, przy czym do tego celu preferowane są działki, które są odłogowane lub na których uprawiano wcześniej rośliny strączkowe;
ze względu na to, że kolokazję jadalną można przechowywać przez pewien czas w ziemi, producenci organizują zbiory w oparciu o dzienne potrzeby rynku. Zgodnie z doświadczeniem producentów, ale również ze względu na fizjologię rośliny, bulwocebule mogą ulec zniszczeniu wyłącznie w przypadku długich mrozów, co w tym regionie nie zdarza się prawie nigdy. Producenci wiedzą z własnego doświadczenia, ile kolokazji jadalnych są w stanie codziennie sprzedać, i dostosowują do tego wielkość zbiorów. Z uwagi na tę szczególną cechę kolokazję jadalną nazwano "skarbonką", gdyż producenci dysponują produktem "łatwym w przechowywaniu", mogącym im zapewnić stały dochód, którego wysokość znają z wyprzedzeniem. Przechowywanie dojrzałych bulwocebul w ziemi stanowi element umiejętności producentów z wyznaczonego obszaru geograficznego i nie praktykuje się go w żadnym innym regionie Cypru, gdzie uprawia się kolokazję jadalną.
Czynniki historyczne:
według niektórych źródeł kolokazję jadalną przywieziono na teren regionu Sotira z półwyspu Karpas na początku XX w. Początkowo uprawa kolokazji jadalnej ograniczała się do kilku działek usytuowanych w pobliżu morza, nienależących do obszaru czerwonoziemów tego regionu. Stopniowo uprawa ta przeniosła się jednak w głąb lądu (w pobliże miejscowości Sotira), gdzie gleby nazywane są "czerwonoziemami" i okazało się, że ich skład i ich lepsza zdolność retencyjna przyczyniają się w znacznym stopniu do poprawy jakości produktu pod względem jego rozmiaru, jednorodności kształtu, wydajności i konsystencji.
Uprawa kolokazji jadalnej upowszechniała się w regionie Sotira w ciągu XX w. powoli, lecz regularnie, a jej intensyfikacja nastąpiła po 1974 r., aby zapełnić pustkę po utracie upraw znajdujących się w północnej części Cypru. Chociaż "Kolokasi Sotiras" nie stanowiła nigdy głównej uprawy w regionie, prowincjonalne służby ds. rolnictwa w Famagusta prowadziły w latach 90. XX w. oddzielną dokumentację w celu poprawy systemów nawadniania oraz przeprowadzenia rejestracji producentów "Kolokasi Sotiras". Potwierdza to treść niedawnego dokumentu (2013 r.) prowincjonalnych służb ds. rolnictwa w Famagusta, w którym wskazano, że 139 ze 179 producentów (77 %) kolokazji jadalnej w prowincji znajduje się w regionie Sotira. Zgodnie ze spisem z 1990 r. przeprowadzonym przez to samo biuro prowincjonalne i figurującym w dokumentacji dotyczącej kolokazji jadalnej, całkowita powierzchnia upraw kolokazji jadalnej w regionie Sotira wynosiła 100 ha, przy całkowitej powierzchni w prowincji Famagusta wynoszącej 130 ha (77 %), co stanowi potwierdzenie silnej koncentracji tej uprawy, która nastąpiła z biegiem czasu w regionie. Należy zauważyć, że pozostali producenci pochodzą z innych miejscowości znajdujących się na wyznaczonym obszarze geograficznym. Ponadto fakt, że koncentracja produkcji kolokazji jadalnej w regionie Sotira przekracza 90 %, znajduje potwierdzenie w porównaniu danych dotyczących produkcji na wyznaczonym obszarze geograficznym z danymi dotyczącymi cypryjskiej produkcji ogółem w oparciu o dane dostarczone przez instytut statystyczny.
Aspekt kulturowy:
"Kolokasi Sotiras" jest głównym składnikiem znanego, tradycyjnego, lokalnego przepisu na "kapama" z kolokazji jadalnej, które to danie spotyka się z dużym zainteresowaniem osób odwiedzających ten region. Kolokazja jadalna jest również ważnym elementem regionalnej kultury i cywilizacji, co znajduje potwierdzenie w organizowanym tradycyjnym festiwalu kolokazji jadalnej. Festiwal ten organizowano nieregularnie w latach 70. XX w., a ostatnio stowarzyszenie regionu Sotira przywróciło go w formie corocznej imprezy organizowanej przy wsparciu władz gminnych. "Kolokasi Sotiras" i "Kolokasi-Poulles Sotiras", jako produkty o unikalnych właściwościach i całkowicie identyfikowane z regionem, stanowią również przedmiot różnych imprez, w których uczestniczą organizacje i instytucje działające na szczeblu gminy.
Cecha wyróżniająca liście kolokazji jadalnej, których nie atakują żadne pasożyty ani choroby, znajduje odzwierciedlenie w lokalnym wyrażeniu "jesteś jak liść kolokazji", które odnosi się do osoby, której nic nie przeszkadza i której nie dotykają żadne problemy.
Odesłanie do publikacji specyfikacji
(art. 6 ust. 1 akapit drugi niniejszego rozporządzenia)
http://www.moa.gov.cy/moa/da/da.nsf/All/F3FF567F4E8FF1C5C2257B970039D8EF/$file/Προδιαγραφές%20Κολοκάσι %20Σωτήρας%20_%20Κολοκάσι%20Πούλλες%20Σωτήρας.pdf
© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.