Decyzja 38/15/COL (2016/196) dotycząca przyjęcia zawiadomienia: "Wytyczne w sprawie stosowania art. 53 Porozumienia EOG do porozumień o transferze technologii"
Dz.U.UE.L.2016.43.30
Akt indywidualnyDECYZJA URZĘDU NADZORU EFTA NR 38/15/COL
z dnia 4 lutego 2015 r.
dotycząca przyjęcia zawiadomienia: "Wytyczne w sprawie stosowania art. 53 Porozumienia EOG do porozumień o transferze technologii" [2016/196]
UWZGLĘDNIAJĄC Porozumienie między państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości, w szczególności jego art. 5 ust. 2 lit. b) oraz art. 25 ust. 1,
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 316/2014 z dnia 21 marca 2014 r. w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień o transferze technologii 1 zostało włączone do Porozumienia EOG jako pkt 5 załącznika XIV do Porozumienia EOG.
Komisja Europejska wydała komunikat zatytułowany "Wytyczne w sprawie stosowania art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do porozumień o transferze technologii" 2 .
Wytyczne Komisji Europejskiej mają również znaczenie dla Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Należy zapewnić jednolite stosowanie reguł konkurencji EOG na całym Europejskim Obszarze Gospodarczym.
Zgodnie z pkt II części "Ogólne" zamieszczonej na końcu załącznika XIV do Porozumienia EOG Urząd Nadzoru EFTA, po konsultacji z Komisją Europejską, ma przyjąć akty prawne odpowiadające tym, które zostały przyjęte przez Komisję Europejską, w celu utrzymania równych warunków konkurencji.
Przeprowadzono konsultację z Komitetem Doradczym ds. Praktyk Ograniczających Konkurencję i Pozycji Dominujących oraz z Komisją Europejską,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Sporządzono w Brukseli dnia 4 lutego 2015 r.
W imieniu Urzędu Nadzoru EFTA | |
Oda Helen SLETNES | Helga JÓNSDÓTTIR |
Przewodnicząca | Członek Kolegium |
ZAŁĄCZNIK
ZAWIADOMIENIE URZĘDU NADZORU EFTA
ZAWIADOMIENIE URZĘDU NADZORU EFTA
SPIS TREŚCI
1. WPROWADZENIE
2. ZASADY OGÓLNE
2.1. Artykuł 53 a prawa własności intelektualnej
2.2. Ogólne zasady ramowe stosowania art. 53
2.3. Definicja rynku
2.4. Różnice między konkurentami a podmiotami niebędącymi konkurentami
3. STOSOWANIE TTBER
3.1. Skutki TTBER
3.2. Zakres TTBER i okres jego obowiązywania
3.2.1. Pojęcie porozumienia o transferze technologii
3.2.2. Pojęcie "transferu"
3.2.3. Porozumienia między dwiema stronami
3.2.4. Porozumienia dotyczące wytwarzania produktów objętych umową
3.2.5. Czas trwania
3.2.6. Związki z innymi rozporządzeniami w sprawie wyłączeń grupowych
3.2.6.1. Rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych względem porozumień specjalizacyjnych i porozumień badawczo-rozwojowych
3.2.6.2. Rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych względem porozumień wertykalnych
3.3. Progi udziału w rynku określające obszar "bezpiecznej przystani"
3.4. Najpoważniejsze ograniczenia konkurencji na podstawie rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych
3.4.1. Zasady ogólne
3.4.2. Porozumienia między konkurentami
3.4.3. Porozumienia między podmiotami niebędącymi konkurentami
3.5. Wykluczone ograniczenia
3.6. Cofnięcie przywileju wyłączenia grupowego i niestosowanie rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych
3.6.1. Procedura cofnięcia
3.6.2. Niestosowanie rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych
4. STOSOWANIE ART. 53 UST. 1 I 3 POZA ZAKRESEM STOSOWANIA TTBER
4.1. Ogólne ramy analizy
4.1.1. Istotne czynniki
4.1.2. Negatywne skutki porozumień licencyjnych ograniczających konkurencję
4.1.3. Pozytywne skutki porozumień licencyjnych ograniczających konkurencję i ramy analizy ich oddziaływania
4.2. Stosowanie art. 53 do różnego rodzaju ograniczeń licencyjnych
4.2.1. Opłaty licencyjne
4.2.2. Wyłączność porozumień licencyjnych i ograniczenia sprzedaży
4.2.2.1. Licencje wyłączne i licencje jedyne
4.2.2.2. Ograniczenia sprzedaży
4.2.3. Ograniczenia produkcji
4.2.4. Ograniczenia dotyczące dziedzin zastosowań
4.2.5. Ograniczenia do wytwarzania produktów na własny użytek
4.2.6. Wiązanie i łączenie
4.2.7. Zakaz konkurowania
4.3. Porozumienia o rozstrzyganiu sporów
4.4. Grupy technologii
4.4.1. Ocena utworzenia i funkcjonowania grup technologii
4.4.2. Ocena poszczególnych ograniczeń w porozumieniach między grupami a ich licencjobiorcami
1. WPROWADZENIE
2. ZASADY OGÓLNE
2.1. Artykuł 53 a prawa własności intelektualnej
2.2. Ogólne zasady ramowe stosowania art. 53
2.3. Definicja rynku
2.4. Różnice między konkurentami a podmiotami niebędącymi konkurentami
3. STOSOWANIE TTBER
3.1. Skutki TTBER
3.2. Zakres TTBER i okres jego obowiązywania
3.2.1. Pojęcie porozumienia o transferze technologii
3.2.2. Pojęcie "transferu"
3.2.3. Porozumienia między dwiema stronami
3.2.4. Porozumienia dotyczące wytwarzania produktów objętych umową
3.2.5. Czas trwania
3.2.6. Związki z innymi rozporządzeniami w sprawie wyłączeń grupowych
3.2.6.1. Rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych względem porozumień specjalizacyjnych i porozumień badawczo-rozwojowych
3.2.6.2. Rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych względem porozumień wertykalnych
3.3 Progi udziału w rynku określające obszar "bezpiecznej przystani"
Właściwe progi udziału w rynku
Obliczanie udziałów w rynku dla rynków technologicznych na potrzeby zastosowania obszaru "bezpiecznej przystani"
Obliczanie udziałów w rynku dla rynku(-ów) produktowego(-ych) na potrzeby zastosowania obszaru "bezpiecznej przystani"
Licencjonowanie między podmiotami niebędącymi konkurentami
Przykład 1
Przedsiębiorstwo A, specjalizujące się w opracowywaniu produktów i technik biotechnologicznych, stworzyło nowy produkt nazwany Xeranem. Nie produkuje ono Xeranu, ponieważ nie dysponuje odpowiednim zapleczem produkcyjnym ani dystrybucyjnym. Przedsiębiorstwo B jest jednym z producentów produktów konkurencyjnych, wytwarzanych w oparciu o ogólnie dostępne, niechronione prawem technologie. W roku 1 B uzyskało 25 mln EUR ze sprzedaży produktów wytwarzanych w oparciu o ogólnie dostępne technologie. W roku 2 A udziela B licencji na produkcję Xeranu. W tym samym roku obroty B z tytułu sprzedaży produktów wytwarzanych w oparciu o ogólnie dostępne technologie wynoszą 15 mln EUR, a Xeranu - kolejne 15 mln EUR. W roku 3 i w kolejnych latach B produkuje i sprzedaje jedynie Xeran o wartości 40 mln EUR rocznie. Dodatkowo w roku 2 A udziela również licencji przedsiębiorstwu C, które nie było dotąd aktywne na tym rynku produktowym. C produkuje i sprzedaje wyłącznie Xeran, a jego roczne obroty z tego tytułu wynoszą 10 mln EUR w roku 2, a w roku 3 i w latach następnych - 15 mln EUR. Całkowita wartość rynku Xeranu i jego substytutów, na którym działają B i C, wynosi 200 mln EUR w skali każdego roku.
W roku 2, w którym zawarto porozumienia licencyjne, udział A w rynku technologicznym wynosi 0 %, ponieważ udział w rynku należy obliczyć na podstawie całkowitej sprzedaży Xeranu w roku poprzednim. W roku 3 udział A w rynku technologicznym wzrasta do 12,5 %, odzwierciedlając wartość Xeranu wyprodukowanego przez B i C w poprzednim roku - roku 2. W roku 4 i w latach następnych udział A w rynku technologicznym zwiększa się do 27,5 %, odzwierciedlając wartość Xeranu wyprodukowanego przez B i C każdorazowo w roku poprzednim.
W roku 2 udział B w rynku produktowym wynosi 12,5 % z uwagi na wartość sprzedaży osiągniętą przez B w roku 1, która wyniosła 25 mln EUR. W roku 3 udział B w rynku wynosi 15 % dzięki zwiększeniu sprzedaży w roku 2 do 30 mln EUR. W roku 4 i w latach następnych udział B w rynku odpowiada 20 %, a wartość jego rocznej sprzedaży wynosi 40 mln EUR. Udział C w rynku produktowym jest równy 0 % w roku 1 i w roku 2, 5 % w roku 3 oraz 7,5 % w kolejnych latach.
Jako że porozumienia licencyjne między A i B, a także między A i C to porozumienia zawarte między podmiotami niebędącymi konkurentami, a udział każdego z nich (A, B i C) w rynku w żadnym roku nie przekracza 30 %, każde porozumienie wchodzi w zakres obszaru "bezpiecznej przystani", o którym mowa w TTBER.
Przykład 2
Sytuacja wygląda tak samo, jak w przykładzie 1, chociaż B i C działają teraz na różnych rynkach geograficznych. Ustalono, że na każdym z tych rynków geograficznych całkowita roczna wartość rynku Xeranu i jego substytutów wynosi 100 mln EUR.
W tym przypadku udział w rynku, jaki przypada A na właściwych rynkach technologicznych, musi zostać obliczony na podstawie danych dotyczących sprzedaży produktów na każdym z dwóch geograficznych rynków produktowych oddzielnie. Na rynku, na którym działa B, udział A w rynku zależy od sprzedaży Xeranu przez B. W niniejszym przykładzie całkowitą wartość rynku ocenia się na 100 mln EUR, czyli połowę wartości rynku z przykładu 1, w związku z czym udział A w rynku w roku 2 wynosi 0 %, w roku 3 - 15 %, a w latach następnych - 40 %. Udział B w rynku jest równy 25 % w roku 2, 30 % w roku 3 i 40 % w latach następnych. W roku 2 i 3 zarówno w przypadku A, jak i B udział w rynku nie przekracza progu wynoszącego 30 %. Próg ten będzie jednak przekroczony począwszy od roku 4, co zgodnie z art. 8 lit. e) TTBER oznacza, że po roku 6 porozumienie licencyjne między A i B nie będzie mogło korzystać z obszaru "bezpiecznej przystani", lecz będzie wymagało oceny indywidualnej.
Na rynku, na którym działa C, udział A w rynku zależy od sprzedaży Xeranu przez C. Udział A w rynku technologicznym oparty na sprzedaży C w roku poprzednim wynosi zatem 0 % w roku 2, 10 % w roku 3, a w latach następnych - 15 %. Udział C w rynku produktowym jest taki sam: 0 % w roku 2, 10 % w roku 3 i 15 % w latach następnych. Porozumienie licencyjne między A i C wchodzą zatem przez cały okres w zakres obszaru "bezpiecznej przystani".
Licencjonowanie między konkurentami
Przykład 3
Przedsiębiorstwa A i B działają na tym samym właściwym rynku produktowym i rynku geograficznym określonego produktu chemicznego. Każde z nich jest właścicielem patentu na różne technologie wykorzystywane do wytwarzania tego produktu. W roku 1 przedsiębiorstwa A i B podpisują wzajemne porozumienie licencyjne, w którym udzielają sobie licencji wzajemnych na korzystanie z odpowiedniej technologii. W roku 1 przedsiębiorstwa A i B wykorzystują w procesie produkcji jedynie własne technologie, a ich wpływy ze sprzedaży produktu wynoszą w przypadku A - 15 mln EUR, a w przypadku B - 20 mln EUR. Począwszy od roku 2 oba przedsiębiorstwa korzystają zarówno z własnej, jak i z licencjonowanej technologii. Począwszy od tego roku wartość sprzedaży A wynosi 10 mln EUR zarówno w przypadku produktów wytwarzanych w oparciu o własną technologię, jak i w przypadku produktów wytwarzanych w oparciu o technologię B. Od roku 2 wartość sprzedaży B wynosi w przypadku produktów wytwarzanych w oparciu o własną technologię 15 mln EUR, a w przypadku produktów wytwarzanych w oparciu o technologię A - 10 mln EUR. Ustalono, że całkowita wartość rynku produktu i jego substytutów wynosi 100 mln EUR w skali roku.
W celu oceny porozumienia licencyjnego na podstawie TTBER udziały A i B w rynku winny być obliczone zarówno dla rynku technologicznego, jak i dla rynku produktowego. Udział A w rynku technologicznym zależy od obrotów osiągniętych w roku poprzednim z tytułu sprzedaży produktu wytwarzanego przez A i B w oparciu o technologię A. Dlatego też w roku 2 udział A w rynku technologicznym wynosi 15 %, odzwierciedlając jego własną produkcję i sprzedaż w roku 1 w wysokości 15 mln EUR. Począwszy od roku 3 udział A w rynku technologicznym wynosi 20 %, co odpowiada obrotom A i B z tytułu sprzedaży produktu wytwarzanego w oparciu o technologię A w wysokości 20 mln EUR (każde przedsiębiorstwo po 10 mln EUR). Podobnie w roku 2 udział B w rynku technologicznym wynosi 20 %, a następnie 25 %.
Udział A i B w rynku produktowym zależy od osiągniętej przez każde z tych przedsiębiorstw sprzedaży w poprzednim roku, niezależnie od stosowanej technologii. Udział A w rynku produktowym wynosi 15 % w roku 2, a w latach następnych - 20 %. Udział B w rynku produktowym wynosi 20 % w roku 2, a w latach następnych - 25 %.
Ponieważ porozumienie zostało zawarte między konkurentami, łączny udział obu przedsiębiorstw w rynku, zarówno technologicznym, jak i produktowym, w celu korzystania z obszaru "bezpiecznej przystani" nie może przekraczać progu 20 %. Wyraźnie widać, że w opisanym przypadku jest inaczej. Łączny udział obu przedsiębiorstw w rynku technologicznym i w rynku produktowym wynosi 35 % w roku 2, a w latach następnych - 45 %. Omawiane porozumienie między konkurentami będzie zatem wymagało indywidualnej oceny.
3.4. Najpoważniejsze ograniczenia konkurencji na podstawie rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych
3.4.1. Zasady ogólne
3.4.2. Porozumienia między konkurentami
Rozróżnienie porozumień wzajemnych oraz porozumień jednostronnych między konkurentami
Ograniczenia cenowe między konkurentami
Ograniczenia produkcji między konkurentami
Podział rynków i klientów między konkurentami
Ograniczenia zdolności stron do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych
Ograniczenia dotyczące korzystania przez licencjobiorcę z własnej technologii
3.4.3. Porozumienia między podmiotami niebędącymi konkurentami
Ustalanie cen
Ograniczenia sprzedaży biernej licencjobiorcy
3.5. Wykluczone ograniczenia
Wyłączne licencje zwrotne
Klauzula o niekwestionowaniu ważności praw i klauzula dotycząca rozwiązania porozumienia
Ograniczenie wykorzystania przez licencjobiorcę swojej własnej technologii lub jej rozwijania (nakładane w stosunkach między podmiotami niebędącymi konkurentami)
3.6. Cofnięcie przywileju wyłączenia grupowego i niestosowanie rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych
3.6.1. Procedura cofnięcia
3.6.2. Niestosowanie rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych
W stosownych okolicznościach Urząd może również sformułować wskazówki poprzez określenie poziomu udziału rynkowego, który w kontekście konkretnego rynku może być postrzegany jako niedostateczny do tego, aby pojedyncze przedsiębiorstwo miało znaczący udział w efekcie kumulacji. Zasadniczo, gdy udział w rynku produktów, w których wykorzystana jest technologia indywidualnego licencjodawcy, nie przekracza 5 %, nie uznaje się, że porozumienie lub sieć porozumień obejmujących tę technologię przyczyniają się w istotny sposób do osiągnięcia łącznego efektu utrudnienia dostępu 75 .
4. STOSOWANIE ART. 53 UST. 1 I 3 POZA ZAKRESEM STOSOWANIA TTBER
4.1. Ogólne ramy analizy
"Bezpieczna przystań" w przypadku istnienia dostatecznych technologii kontrolowanych niezależnie
4.1.1. Istotne czynniki
4.1.2. Negatywne skutki porozumień licencyjnych ograniczających konkurencję
4.1.3. Pozytywne skutki porozumień licencyjnych ograniczających konkurencję i ramy analizy ich oddziaływania
4.2. Stosowanie art. 53 do różnego rodzaju ograniczeń licencyjnych
4.2.1. Opłaty licencyjne
4.2.2. Wyłączność porozumień licencyjnych i ograniczenia sprzedaży
4.2.2.1. Licencje wyłączne i licencje jedyne
4.2.2.2. Ograniczenia sprzedaży
4.2.3 Ograniczenia produkcji
4.2.4. Ograniczenia dotyczące dziedzin zastosowań
4.2.5. Ograniczenia do wytwarzania produktów na własny użytek
4.2.6. Wiązanie i łączenie
4.2.7. Zakaz konkurowania
4.3. Porozumienia o rozstrzyganiu sporów
Ograniczenia dotyczące płatności w porozumieniach o rozstrzyganiu sporów
Licencjonowanie wzajemne w porozumieniach o rozstrzyganiu sporów
Klauzule o niekwestionowaniu ważności praw w porozumieniach o rozstrzyganiu sporów
4.4. Grupy technologii
4.4.1. Ocena utworzenia i funkcjonowania grup technologii
Uczestnictwo otwarte
Wybór i rodzaj technologii wchodzących w skład grupy
Dobór i funkcja niezależnych ekspertów
Zabezpieczenia zapobiegające wymianie informacji szczególnie chronionych
"Bezpieczna przystań"
Poza obszarem "bezpiecznej przystani"
4.4.2. Ocena poszczególnych ograniczeń w porozumieniach między grupami a ich licencjobiorcami
© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.