Protokół o prawie właściwym dla zobowiązań alimentacyjnych. Haga.2007.11.23.
Dz.U.UE.L.2009.331.19
Akt obowiązującyPROTOKÓŁ
o prawie właściwym dla zobowiązań alimentacyjnych
pragnąć ustanowić wspólne postanowienia dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań alimentacyjnych,
pragnąc unowocześnić Konwencję haską z dnia 24 października 1956 roku o prawie właściwym dla zobowiązań alimentacyjnych wobec dzieci oraz Konwencję haską z dnia 2 października 1973 roku o prawie właściwym dla zobowiązań alimentacyjnych,
pragnąc rozwinąć ogólne zasady dotyczące prawa właściwego, które mogłyby uzupełnić Konwencję haską z dnia 23 listopada 2007 r. oku o międzynarodowym dochodzeniu alimentów na rzecz dzieci i innych członków rodziny,
postanowiły zawrzeć w tym celu niniejszy protokół i uzgodniły następujące postanowienia:
Zakres stosowania
Uniwersalne stosowanie
Niniejszy protokół stosuje się niezależnie od tego, czy prawo właściwe jest prawem umawiającego się państwa.
Ogólna właściwość prawa
Szczególna właściwość prawa uprzywilejowująca niektórych wierzycieli
a) rodziców na rzecz ich dzieci;
b) osób innych niż rodzice na rzecz osób, które nie ukończyły 21 lat, z wyłączeniem zobowiązań wynikających ze stosunków, o których mowa w artykule. 5; oraz
c) dzieci na rzecz ich rodziców.
Szczególna właściwość prawa w odniesieniu do małżonków i byłych małżonków
W przypadku zobowiązań alimentacyjnych między małżonkami, byłymi małżonkami lub stronami unieważnionego małżeństwa nie ma zastosowania artykuł 3, jeśli jedna ze stron się temu sprzeciwi i jeśli prawo innego państwa, w szczególności państwa ostatniego wspólnego miejsca zwykłego pobytu małżonków, ma ściślejszy związek z ich małżeństwem. W takim przypadku zastosowanie ma prawo tego innego państwa.
Szczególne środki obrony
W przypadku zobowiązań alimentacyjnych innych niż zobowiązania na rzecz dzieci wynikające ze stosunków między rodzicami i dziećmi oraz innych niż zobowiązania, o których mowa w artykule 5, dłużnik może sprzeciwić się żądaniu wierzyciela z uwagi na fakt, że takie zobowiązanie nie istnieje zarówno w prawie państwa miejsca zwykłego pobytu dłużnika, jak i w prawie państwa obywatelstwa stron, jeśli mają wspólne.
Wybór prawa właściwego do celów konkretnego postępowania
Wybór prawa właściwego
a) prawo państwa, którego obywatelem jest jedna ze stron w chwili wyboru;
b) prawo państwa, w którym jedna ze stron ma miejsce zwykłego pobytu w chwili wyboru;
c) prawo wybrane przez strony jako właściwe lub prawo faktycznie stosowane do ich stosunków majątkowych;
d) prawo wybrane przez strony jako właściwe lub prawo faktycznie stosowane do ich rozwodu lub separacji.
"Domicyl" zamiast "obywatelstwa"
Państwo, w którym jako łącznik w sprawach rodzinnych stosuje koncepcję "domicylu", może poinformować Stałe Biuro Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego, że do celów spraw rozpatrywanych przez swoje organy słowo "obywatelstwo" w artykułach 4 i 6 jest zastępowane przez "domicyl" w znaczeniu przyjętym w tym państwie.
Instytucje publiczne
Uprawnienie instytucji publicznej do dochodzenia zwrotu świadczeń wypłaconych wierzycielowi zamiast świadczeń alimentacyjnych podlega prawu, któremu podlega ta instytucja.
Zakres stosowania prawa właściwego
Prawo właściwe dla zobowiązań alimentacyjnych określa między innymi:
a) czy, w jakim zakresie oraz od kogo wierzyciel może dochodzić świadczeń alimentacyjnych;
b) zakres, w jakim wierzyciel może dochodzić świadczeń alimentacyjnych wstecz;
c) podstawę obliczania wysokości świadczeń alimentacyjnych i ich indeksacji;
d) kto jest uprawniony do wszczęcia postępowania w sprawach dotyczących zobowiązań alimentacyjnych, z wyjątkiem kwestii dotyczących zdolności sądowej i zastępstwa procesowego;
e) termin przedawnienia lub termin wniesienia powództwa;
f) zakres obowiązku alimentacyjnego dłużnika, gdy instytucja publiczna dochodzi zwrotu świadczeń wypłaconych wierzycielowi zamiast świadczeń alimentacyjnych.
Wyłączenie odesłania
W niniejszym protokole termin "prawo" oznacza przepisy prawa obowiązujące w danym państwie z wyłączeniem norm prawa prywatnego międzynarodowego.
Porządek publiczny
Można odmówić stosowania prawa wskazanego na mocy niniejszego protokołu jedynie w zakresie, w jakim skutki jego zastosowania byłyby oczywiście sprzeczne z porządkiem publicznym miejsca organu orzekającego.
Ustalenie wysokości świadczeń alimentacyjnych
Nawet jeśli prawo właściwe stanowi inaczej, przy określaniu wysokości świadczeń alimentacyjnych bierze się pod uwagę potrzeby wierzyciela i możliwości majątkowe dłużnika oraz wszelkie świadczenia, które wierzyciel otrzymał zamiast okresowo wypłacanych świadczeń alimentacyjnych.
Wyłączenie stosowania protokołu do konfliktów wewnętrznych
Terytorialnie niejednolite systemy prawne
a) wszelkie odwołania do prawa tego państwa uznaje się za odwołania, w stosownych przypadkach, do prawa obowiązującego w danej jednostce terytorialnej;
b) wszelkie odwołania do właściwych organów lub instytucji publicznych tego państwa uznaje się za odwołania, w stosownych przypadkach, do organów uprawnionych do działania w danej jednostce terytorialnej;
c) wszelkie odwołania do miejsca zwykłego pobytu w tym państwie uznaje się za odwołania, w stosownych przypadkach, do miejsca zwykłego pobytu w danej jednostce terytorialnej;
d) wszelkie odwołania do państwa wspólnego obywatelstwa, uznaje się za odwołania do jednostki terytorialnej wskazanej przez prawo tego państwa lub, w przypadku braku odpowiednich przepisów, do jednostki terytorialnej, z którą zobowiązanie alimentacyjne jest najściślej związane;
e) wszelkie odwołania do państwa, którego obywatelstwo ma dana osoba, uznaje się za odwołania do jednostki terytorialnej wskazanej przez prawo tego państwa lub, w przypadku braku odpowiednich przepisów, do jednostki terytorialnej, z którą osoba jest najściślej związana.
a) jeśli w takim państwie obowiązują przepisy określające, który z systemów prawnych obowiązujących w poszczególnych jednostkach terytorialnych jest właściwy, stosuje się prawo wskazanej jednostki;
b) w przypadku braku takich przepisów stosuje się prawo właściwej jednostki terytorialnej określone zgodnie z ustępem 1.
Niejednolite systemy prawne - normy kolizyjne odnoszące się do różnych kategorii osób
Do celów określania na mocy niniejszego protokołu prawa właściwego w stosunku do państwa posiadającego różne systemy prawa lub zespoły norm prawa mającego zastosowanie wobec różnych kategorii osób w zakresie zagadnień uregulowanych niniejszych protokołem, wszelkie odwołania do prawa takiego państwa uznaje się za odwołania do systemu prawnego ustalonego na mocy zasad obowiązujących w danym państwie.
Stosunek do wcześniejszych konwencji haskich dotyczących zobowiązań alimentacyjnych
Pomiędzy umawiającymi się państwami niniejszy protokół zastępuje Konwencję haską z dnia 2 października 1973 roku o prawie właściwym dla zobowiązań alimentacyjnych i Konwencję haską z dnia 24 października 1956 roku o prawie właściwym dla zobowiązań alimentacyjnych wobec dzieci.
Stosowanie innych instrumentów międzynarodowych
Jednolita wykładnia
Przy dokonywaniu wykładni niniejszego protokołu należy uwzględniać jego międzynarodowy charakter oraz potrzebę wspierania jednolitego jego stosowania.
Przegląd funkcjonowania protokołu w praktyce
Postanowienia przejściowe
Niniejszego protokołu nie stosuje się do zobowiązań alimentacyjnych dochodzonych w umawiającym się państwie, dotyczących okresu poprzedzającego jego wejście w życie w tym państwie.
Podpisanie, ratyfikacja i przystąpienie
Regionalne organizacje integracji gospodarczej
Wejście w życie
a) w stosunku do każdego państwa lub dla każdej regionalnej organzacji integracji gospodarczej, o której mowa w artykule 24, które później go ratyfikowały, przyjęły go, zatwierdziły lub przystąpiły do niego, pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od złożenia przez nie dokumentu ratyfikacyjnego, dokumentu przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia;
b) w stosunku do jednostki terytorialnej, na którą rozszerzono stosowanie niniejszego protokołu zgodnie z artykułem 26, pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od notyfikacji oświadczenia, o którym mowa w tym artykule.
Oświadczenia dotyczące niejednolitych systemów prawnych
Zastrzeżenia
Do niniejszego protokołu nie można zgłaszać żadnych zastrzeżeń.
Oświadczenia
Wypowiedzenie
Notyfikacja
Depozytariusz notyfikuje członkom Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego oraz innym państwom i regionalnym organizacjom integracji gospodarczej, które zgodnie z artykułami 23 i 24 podpisały protokół, ratyfikowały go, przyjęły, zatwierdziły lub przystąpiły do niego, następujące okoliczności:
a) podpisy, ratyfikacje, przyjęcia, zatwierdzenia oraz przystąpienia, o których mowa w artykułach 23 i 24;
b) datę wejścia w życie niniejszego protokołu zgodnie z artykułem 25;
c) oświadczenia, o których mowa w artykule 24 ustęp 3 i artykule 26 ustęp 1,
d) wypowiedzenia, o których mowa w artykule 29.
Sporządzono w Hadze, w dniu 23 listopada 2007 roku, w języku angielskim i francuskim - przy czym oba teksty są równie autentyczne - w jednym egzemplarzu, który zostaje złożony się w archiwach Rządu Królestwa Niderlandów, a którego uwierzytelniony odpis przekazuje się drogą dyplomatyczną każdemu członkowi Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego w czasie jej Dwudziestej Pierwszej Sesji, oraz każdemu innemu państwu biorącemu udział w tej sesji.
© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.