Propagowanie we wszystkich sektorach prozdrowotnej aktywności fizycznej.

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2013.354.1

Akt obowiązujący

Wersja od: 26 listopada 2013 r.

ZALECENIE RADY

z dnia 26 listopada 2013 r.

w sprawie propagowania we wszystkich sektorach prozdrowotnej aktywności fizycznej

(2013/C 354/01)

(Dz.U.UE C z dnia 4 grudnia 2013 r.)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292, w związku z art. 165 i 168,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Korzyści płynące z aktywności fizycznej, w tym z regularnych zajęć sportowych i ruchu przez całe życie, są ogromne i obejmują zmniejszone ryzyko chorób układu krążenia, oraz niektórych nowotworów i cukrzycy, poprawę stanu układu mięśniowo-szkieletowego i lepszą kontrolę masy ciała, jak również pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i procesy poznawcze. Aktywność fizyczna, zgodnie z zaleceniem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), jest istotna dla wszystkich grup wiekowych i ma szczególne znaczenie dla dzieci, ludności w wieku produkcyjnym i osób starszych.

(2) Aktywność fizyczna jest warunkiem wstępnym zdrowego trybu życia i dobrego stanu zdrowia pracowników, przyczynia się do osiągnięcia głównych celów określonych w strategii "Europa 2020", zwłaszcza w odniesieniu do wzrostu gospodarczego, wydajności i zdrowia.

(3) Choć wysiłki na rzecz propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej (HEPA) zostały zintensyfikowane przez organy publiczne w niektórych państwach członkowskich w ciągu ostatnich lat, odsetek osób nieaktywnych fizycznie w Unii pozostaje niedopuszczalnie wysoki. Większość Europejczyków nie podejmuje wystarczającej aktywności fizycznej: 60 % osób nigdy nie uprawia sportu ani nie wykonuje ćwiczeń ruchowych lub też robi to rzadko. Brak aktywności fizycznej w czasie wolnym jest częstszy u członków niższych grup społeczno-ekonomicznych. Obecnie nie istnieją żadne przesłanki świadczące o tym, że te negatywne tendencje ulegają odwróceniu w Unii jako całości.

(4) Brak wystarczającej aktywności fizycznej został uznany za główny czynnik ryzyka przedwczesnych zgonów i chorób w państwach o wysokim dochodzie na całym świecie - powoduje on około 1 mln zgonów rocznie w samym regionie europejskim WHO. Negatywne skutki braku aktywności fizycznej w Unii są dobrze udokumentowane, podobnie jak istotne bezpośrednie i pośrednie koszty gospodarcze wynikające z braku aktywności fizycznej i z wiążących się z nim problemów zdrowotnych, zwłaszcza biorąc pod uwagę szybkie starzenie się większości europejskich społeczeństw.

(5) Najnowsze badania wskazują, że siedzący tryb życia może być czynnikiem ryzyka dla stanu zdrowia, niezależnie od wpływu aktywności fizycznej. W Unii należy uwzględnić te doniesienia podczas rozważań dotyczących dalszych działań w tym obszarze.

(6) Jeśli chodzi o poziom aktywności fizycznej, istnieją ogromne rozbieżności między państwami członkowskimi. Podczas gdy niektóre poczyniły znaczące postępy w zakresie zwiększenia odsetka obywateli, którzy osiągają minimalny poziom zalecanej aktywności fizycznej, w wielu innych państwach nie odnotowuje się postępów, a wręcz pewien regres. Prowadzona polityka jak dotąd nie miała decydującego wpływu na zwiększenie poziomów aktywności fizycznej w Unii jako całości. Przy opracowywaniu i realizacji polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej można posłużyć się doświadczeniami ze stosowania skutecznych środków w tej dziedzinie.

(7) Wychowanie fizyczne w szkole mogłoby być skutecznym narzędziem służącym zwiększaniu świadomości tego, jak istotna jest prozdrowotna aktywność fizyczna, a w szkołach można łatwo i skutecznie wdrażać działania w tej dziedzinie.

(8) Do propagowania aktywności fizycznej i zapewnienia obywatelom unijnym nowych możliwości podjęcia aktywności fizycznej może przyczynić się szereg obszarów polityki, w szczególności w dziedzinie sportu i zdrowia. Aby potencjał ten mógł być w pełni wykorzystany, dzięki czemu wzrósłby poziom aktywności fizycznej, niezbędne jest strategiczne podejście międzysektorowe w obszarze promowania prozdrowotnej aktywności fizycznej, w tym zaangażowanie na wszystkich szczeblach wszystkich stosownych ministerstw, organów i organizacji, w szczególności ruchów sportowych, i uwzględnienie dokonanych i toczących się prac w zakresie kształtowania polityki. Dostępność większej liczby danych o lepszej jakości dotyczących poziomu aktywności fizycznej oraz polityki propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej jest punktem wyjścia tego procesu oraz wymogiem stawianym przy ocenie polityki, której celem jest bardziej skuteczne opracowywanie i realizacja polityki w przyszłości.

(9) Wytyczne UE dotyczące aktywności fizycznej ¹ , które zostały przywołane w konkluzjach Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie z dnia 27 listopada 2012 r. ² w sprawie propagowania HEPA i w konkluzjach Rady pt. "Zdrowe starzenie się w ciągu całego cyklu życia" ³ , postulują stosowanie podejścia międzysektorowego obejmującego wszystkie dziedziny tematyczne odpowiedzialne za propagowanie prozdrowotnej aktywności fizycznej.

(10) W komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Gospodarczego i Społecznego oraz Komitetu Regionów z 2011 r. zatytułowanym "Rozwój europejskiego wymiaru sportu" zwrócono się do Komisji i państw członkowskich, by w oparciu o wytyczne UE dotyczące aktywności fizycznej w dalszym ciągu dążyły do postępów na drodze do ustanowienia krajowych wytycznych, w tym procesu przeglądu i koordynacji, oraz rozważyły przedłożenie wniosku dotyczącego zalecenia Rady w tym zakresie.

(11) W rezolucji Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie planu prac Unii Europejskiej w dziedzinie sportu na lata 2011-2014 ⁴ uznano potrzebę zacieśnienia współpracy w dziedzinie sportu między Komisją a państwami członkowskimi w kilku obszarach priorytetowych, w tym w zakresie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej. W lipcu 2012 r. grupa ekspertów ds. sportu, zdrowia i zaangażowania, powołana w połowie roku 2011 w kontekście tego planu prac, wyraziła poparcie dla nowej unijnej inicjatywy na rzecz propagowania takiej aktywności.

(12) W konkluzjach Rady z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej uznano potrzebę podjęcia dalszych działań na szczeblu unijnym oraz zwrócono się do Komisji o przedstawienie wniosku w sprawie zalecenia Rady, w tym miękkich ram monitorowania w oparciu o zestaw wskaźników obejmujących obszary tematyczne wytycznych UE dotyczących aktywności fizycznej,

NINIEJSZYM ZALECA, aby państwa członkowskie:

1) dążyły do skutecznej polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej przez opracowanie międzysektorowego podejścia uwzględniającego takie obszary polityki jak sport, zdrowie, edukacja, środowisko i transport, uwzględniając wytyczne UE dotyczące aktywności fizycznej, a także inne stosowne sektory oraz działając zgodnie z uwarunkowaniami krajowymi. Działania te powinny obejmować:

a) stopniowe opracowywanie i wdrażanie krajowych strategii i polityk międzysektorowych mających na celu propagowanie prozdrowotnej aktywności fizycznej zgodnie z krajowymi przepisami i praktyką;

b) identyfikację konkretnych działań mających na celu realizację tych strategii i polityk, w stosownych przypadkach w formie planu działania;

2) monitorowały poziom aktywności fizycznej oraz politykę propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej przy pomocy miękkich ram monitorowania ⁵ i wskaźników określonych w załączniku, zgodnie z uwarunkowaniami krajowymi;

3) w ciągu sześciu miesięcy od przyjęcia niniejszego zalecenia wyznaczyły, zgodnie z krajowymi przepisami i praktyką, krajowe punkty kontaktowe ds. prozdrowotnej aktywności fizycznej ⁶ , które będą służyły jako wsparcie dla wspomnianych powyżej ram monitorowania, oraz poinformowały Komisję o ich wyznaczeniu.

Krajowe punkty kontaktowe ds. prozdrowotnej aktywności fizycznej będą w szczególności odpowiedzialne za koordynację procesu produkcji danych dotyczących aktywności fizycznej do celów ram monitorowania; dane te należy uwzględniać w istniejącej europejskiej bazie danych WHO na temat odżywiania, otyłości i aktywności fizycznej (NOPA); powinny one także ułatwiać współpracę między różnymi służbami w zakresie polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej;

4) ściśle współpracowały pomiędzy sobą oraz z Komisją przez uczestnictwo w procesie regularnej wymiany informacji i najlepszych praktyk w zakresie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej w odpowiednich strukturach na szczeblu unijnym w dziedzinie sportu i zdrowia, co ma być podstawą zacieśnionej koordynacji polityki,

NINIEJSZYM WZYWA Komisję do:

1) wspierania państw członkowskich w przyjmowaniu krajowych strategii, opracowywaniu międzysektorowych koncepcji politycznych w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej i realizacji odpowiednich planów działania, przez ułatwianie wymiany informacji i dobrych praktyk, skutecznego partnerskiego uczenia się, tworzenia sieci kontaktów oraz wskazywania skutecznych sposobów propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej;

2) propagowania ustanowienia i funkcjonowania ram monitorowania prozdrowotnej aktywności fizycznej, zgodnie ze wskaźnikami określonymi w załączniku, w oparciu o istniejące metody monitorowania i zbierania danych w tym obszarze i z maksymalnym wykorzystaniem istniejących informacji i danych poprzez:

a) udzielanie, z pomocą ekspertów naukowych, ukierunkowanego wsparcia dla budowania potencjału i zapewnienie szkoleń dla krajowych punktów kontaktowych ds. prozdrowotnej aktywności fizycznej, w tym w zakresie procesu zbierania danych, oraz, w razie potrzeby, dla innych przedstawicieli zainteresowanych organów publicznych;

b) przeanalizowanie możliwości wykorzystania danych zebranych w kontekście tych ram monitorowania do ewentualnego opracowywania - co trzy lata - europejskich statystyk dotyczących poziomu aktywności fizycznej;

c) wspieranie WHO w dalszym opracowywaniu elementów bazy NOPA dotyczących aktywności fizycznej przez jej dostosowanie do ram monitorowania określonych w załączniku;

d) wspieranie WHO i ścisłą współpracę z tą organizacją przy opracowywaniu i publikowaniu przeglądów sytuacji dotyczącej prozdrowotnej aktywności fizycznej w poszczególnych krajach oraz dokonywaniu i publikowaniu analizy tendencji w tej dziedzinie;

3) sporządzania, co trzy lata, sprawozdania na temat postępów we wdrażaniu niniejszego zalecenia, na podstawie informacji dostarczonych w ramach uzgodnień w zakresie sprawozdawczości określonych w ramach monitorowania oraz na podstawie innych istotnych informacji na temat opracowywania i realizacji polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej przedstawianych przez państwa członkowskie, oraz oceniania wartości dodanej niniejszego zalecenia.

Sporządzono w Brukseli dnia 26 listopada 2013 r.

	W imieniu Rady
	D. A. BARAKAUSKAS
	Przewodniczący

ZAŁĄCZNIK 

Proponowane wskaźniki oceny poziomów prozdrowotnej aktywności fizycznej i polityki na rzecz takiej aktywności w UE, przy uwzględnieniu wytycznych UE dotyczących aktywności fizycznej (EU PA) ⁷

Obszary tematyczne wytycznych EU PA	Proponowane wskaźniki i zmienne/jednostki	Dostępność danych
Międzynarodowe zalecenia i wytyczne w sprawie aktywności fizycznej (wytyczne EU PA 1-2)	1. Krajowe zalecenie w sprawie prozdrowotnej aktywności fizycznej tak/nie	^(****)
	2. Odsetek dorosłych osiągających minimalny poziom prozdrowotnej aktywności fizycznej zalecany przez WHO lub ekwiwalentny poziom według zaleceń krajowych Odsetek dorosłych poświęcających minimum 150 min tygodniowo na aktywność fizyczną o umiarkowanej intensywności lub 75 min na aktywność o dużej intensywności, lub ekwiwalentne połączenie czasu poświęconego na aktywność fizyczną i jej intensywności	^(****)
	3. Odsetek dzieci i nastolatków osiągających minimalny poziom prozdrowotnej aktywności fizycznej zalecany przez WHO lub ekwiwalentny poziom według zaleceń krajowych Odsetek dzieci i nastolatków poświęcających minimum 60 min dziennie na aktywność fizyczną o od umiarkowanej do dużej intensywności lub co najmniej przez 5 dni w tygodniu	^(****)
Podejście międzysektorowe (wytyczne EU PA 3-5)	4. Krajowy mechanizm koordynacji w zakresie propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej tak/nie; w przypadku odpowiedzi twierdzącej - opis	^(****)
	5. Konkretne środki budżetowe przeznaczone na propagowanie prozdrowotnej aktywności fizycznej W podziale na sektory (zdrowie, sport, transport itp.): - całkowita kwota finansowania, - na mieszkańca, - jako odsetek PKB na mieszkańca według parytetu siły nabywczej, w euro	^(*)
"Sport" (wytyczne EU PA 6-13)	6. Krajowa polityka lub plan działania w zakresie dostępności sportu dla wszystkich tak/nie; w przypadku odpowiedzi twierdzącej - opis	^(****)
	7. Kluby sportowe, których działalność skupia się na aspekcie zdrowotnym (program "Klub sportowy dla zdrowia") Wdrażanie wytycznych opracowanych przez europejską sieć promocji prozdrowotnej aktywności fizycznej/projekt TAFISA: tak/nie; w przypadku odpowiedzi twierdzącej - opis	^(**)
	8. Ramy dla wspierania większej dostępności ośrodków rekreacyjnych lub sportowych dla niższych grup społeczno-ekonomicznych Istnienie ram: tak/przewidywane w ciągu następnych dwóch lat/nie; w przypadku odpowiedzi twierdzącej - opis	^(***)
	9. Grupy docelowe krajowej polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej W podziale na grupy docelowe (grupy szczególnie potrzebujące aktywności fizycznej np. niższe grupy społeczno-ekonomiczne, ludzie o niskim poziomie aktywności fizycznej, osoby starsze, mniejszości etniczne itd.)	^(****)
Zdrowie (wytyczne EU PA 14-20)	10. Monitorowanie i nadzór aktywności fizycznej i siedzącego trybu życia Aktywność fizyczna i siedzący tryb życia objęte krajowym systemem monitorowania zdrowia: tak/nie: w przypadku odpowiedzi twierdzącej - dalsze szczegóły	^(***)
	11. Poradnictwo w zakresie aktywności fizycznej udzielane przez pracowników służby zdrowia Poradnictwo w zakresie aktywności fizycznej: tak/nie; w przypadku odpowiedzi twierdzącej: zwrot kosztów w ramach podstawowych usług opieki zdrowotnej: tak/nie	^(***)
	12. Szkolenie poświęcone aktywności fizycznej zawarte w programie szkolenia pracowników służby zdrowia - liczba godzin szkoleniowych przeznaczonych dla pielęgniarek, lekarzy - obowiązkowe/nieobowiązkowe - jasne struktury oceniania i akredytacji, pozwalające na odzwierciedlenie efektów uczenia się na ten temat	^(**)
Edukacja (wytyczne EU PA 21-24)	13. Wychowanie fizyczne w szkołach podstawowych i średnich - ilość godzin na każdym etapie edukacji - obowiązkowe/nieobowiązkowe - podlega przepisom krajowym czy jest regulowane na niższym szczeblu	^(***)
	14. Programy propagowania aktywności fizycznej w środowisku szkolnym Istnienie takiego programu na szczeblu krajowym lub niższym: tak/nie; w przypadku odpowiedzi twierdzącej - dalsze szczegóły	^(**)
	15. Prozdrowotna aktywność fizyczna jako element szkolenia nauczycieli wychowania fizycznego Prozdrowotna aktywność fizyczna jako element szkolenia nauczycieli wychowania fizycznego na etapie studiów licencjackich lub magisterskich: tak/nie; obowiązkowe/nieobowiązkowe	^(**)
	16. Programy propagujące aktywną drogę do szkoły Programy propagowania aktywnej drogi do szkoły (np. "piesze autobusy", jazda na rowerze) istniejące na szczeblu krajowym lub niższym (w stosownych przypadkach): tak/nie, w przypadku odpowiedzi twierdzącej - opis	^(***)
Środowisko, urbanistyka, bezpieczeństwo publiczne (wytyczne EU PA 25-32)	17. Odsetek rowerzystów/pieszych Główny środek transportu używany na co dzień (samochód, motocykl, transport publiczny, chodzenie pieszo, jazda na rowerze, inne)	^(****)
	18. Europejskie wytyczne w sprawie poprawy infrastruktury umożliwiającej aktywność fizyczną w czasie wolnym Systematyczne wykorzystywanie - przy projektowaniu infrastruktury, jej tworzeniu i zarządzaniu - europejskich wytycznych w sprawie poprawy infrastruktury umożliwiającej aktywność fizyczną w czasie wolnym: tak/jeszcze nie, ale przewidywane w ciągu następnych dwóch lat/nie	^(**)/(***)
Środowisko pracy (wytyczne EU PA 33-34)	19. Programy propagowania aktywnej drogi do pracy Istnienie programów krajowych bądź (w stosownych przypadkach) programów niższego szczebla propagujących wśród firm i pracowników aktywną drogę do pracy (np. chodzenie pieszo, jazda na rowerze): tak/nie, w przypadku odpowiedzi twierdzącej - opis	^(***)
	20. Programy propagowania aktywności fizycznej w miejscu pracy Istnienie programów krajowych lub (w stosownych przypadkach) programów niższego szczebla zachęcających firmy do propagowania aktywności fizycznej w miejscu pracy (np. sale gimnastyczne, prysznice, schody zamiast wind itp.): tak/nie	^(***)
Osoby starsze (wytyczne EU PA 35-37)	21. Programy społecznościowych działań na rzecz propagowania aktywności fizycznej osób starszych Istnienie programów społecznościowych działań na rzecz propagowania aktywności fizycznej osób starszych: tak/nie; w przypadku odpowiedzi twierdzącej - opis	^(***)
Wskaźniki/ocena (wytyczna EU PA 38)	22. Krajowe polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej, które obejmują plan oceny Dla X z Y krajowych polityk w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej (w zakresie sportu, zdrowia, transportu, środowiska, w podziale na sektory) określono jasny cel lub opracowano plan oceny	^(****)
Świadomość publiczna (wytyczna EU PA 39)	23. Istnienie krajowej kampanii popularyzującej wiedzę na temat aktywności fizycznej tak/nie, w przypadku odpowiedzi twierdzącej - opis	^(***)
Dostępność danych: ^(*) dane jeszcze niezgromadzone; ^(**) dane jeszcze niezgromadzone, ale których zgromadzenie zaplanowano w ramach bazy danych NOPA; ^(***) dane dostępne (tzn. wpisane do tabel poszczególnych krajów lub pochodzące z innych dostępnych źródeł), lecz jeszcze niezweryfikowane lub wymagające aktualizacji; ^(****) dane dostępne i zweryfikowane w ramach bazy danych NOPA.

¹ Wytyczne UE dotyczące aktywności fizycznej z zadowoleniem przy-jęte w opracowanych przez prezydencję konkluzjach ministrów sportu UE, którzy spotkali się nieformalnie w listopadzie 2008 r.

² Dz.U. C 393 z 19.12.2012, s. 22.

³ Dz.U. C 396 z 21.12.2012, s. 8.

⁴ Dz.U. C 162 z 1.6.2011, s. 1.

⁵ W ramach monitorowania określony zostanie minimalny zestaw wymogów w zakresie sprawozdawczości, dotyczących ogólnych aspektów propagowania prozdrowotnej aktywności fizycznej, którymi mogą zająć się wszystkie państwa członkowskie. Ramy te będą wdrażane w ścisłej współpracy i synergii z WHO, unikając w ten sposób powtarzania gromadzenia danych.

⁶ Punkt kontaktowy oznaczać będzie główną osobę do kontaktu w danym państwie członkowskim odpowiedzialną za dostarczanie informacji i danych odpowiadających tabeli wskaźników z załącznika, które to wskaźniki stanowić będą część kwestionariusza skierowanego do punktów kontaktowych przez WHO.

⁷ Oczekuje się, że informacje i dane, które państwa członkowskie mają dostarczać w kontekście przedmiotowych miękkich ram monitorowania, będą z czasem ulegać poprawie. Proponuje się, by wspierać te ramy poprzez przewidziane w niniejszym rozporządzeniu działania związane ze współpracą i budowaniem potencjału.