Projekt rozporządzenie Komisji (UE) nr …/… z dnia 17 lipca 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis.
Dz.U.UE.C.2013.229.1/2
Akt nienormatywnyz dnia 17 lipca 2013 r.
w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(2013/C 229/02)
(Dz.U.UE C z dnia 8 sierpnia 2013 r.)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 108 ust. 4,
uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 994/98 z dnia 7 maja 1998 r. w sprawie stosowania art. 92 i 93 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską do niektórych kategorii horyzontalnej pomocy państwa 1 ,
po opublikowaniu projektu niniejszego rozporządzenia 2 ,
po konsultacji z Komitetem Doradczym ds. Pomocy Państwa,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Finansowanie publiczne spełniające kryteria art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ("Traktatu") stanowi pomoc państwa i wymaga zgłoszenia do Komisji na mocy art. 108 ust. 3 Traktatu. Jednakże zgodnie z art. 109 Traktatu Rada może określić kategorie pomocy, które są zwolnione z wymogu zgłoszenia. Zgodnie z art. 108 ust. 4 Traktatu Komisja może przyjąć rozporządzenia dotyczące tych kategorii pomocy państwa. Na mocy rozporządzenia (WE) nr 994/98 Rada zdecydowała, zgodnie z art. 109 Traktatu, że pomoc de minimis może stanowić jedną z takich kategorii. Na tej podstawie uznano, że pomoc de minimis przyznana temu samemu przedsiębiorstwu na dany okres, która nie przekracza pewnej określonej kwoty, nie spełnia wszystkich kryteriów określonych w art. 107 ust. 1 Traktatu i w związku z tym nie podlega procedurze zgłoszenia.
(2) Komisja w licznych decyzjach wyjaśniała pojęcie pomocy w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu. Komisja określiła również kierunki swoich działań w odniesieniu do pułapu de minimis, poniżej którego można uznać, że art. 107 ust. 1 nie ma zastosowania, najpierw w zawiadomieniu w sprawie stosowania zasady de minimis do pomocy państwa 3 , a następnie w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 69/2001 4 i rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1998/2006 5 . W świetle doświadczenia zdobytego podczas stosowania rozporządzenia (WE) nr 1998/2006 właściwe wydaje się dokonanie przeglądu niektórych warunków ustanowionych w tym rozporządzeniu oraz zastąpienie go nowym.
(3) Pułap pomocy de minimis, którą jedno przedsiębiorstwo może otrzymywać przez okres trzech lat od jednego państwa członkowskiego, należy utrzymać na wysokości 200.000 EUR. Pułap ten wciąż jest konieczny, aby zagwarantować, że żaden środek wchodzący w zakres niniejszego rozporządzenia nie wywiera wpływu na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi, nie zakłóca konkurencji ani nie grozi jej zakłóceniem.
(4) Do celów reguł konkurencji określonych w Traktacie przedsiębiorstwem jest każda jednostka wykonująca działalność gospodarczą niezależnie od jej formy prawnej i sposobu finansowania 6 . Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że wszystkie podmioty, które są kontrolowane (prawnie lub de facto) przez ten sam podmiot, należy traktować jako jedno przedsiębiorstwo 7 . W trosce o pewność prawa oraz w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych w niniejszym rozporządzeniu należy zawrzeć wyczerpujący wykaz jasnych kryteriów określających, kiedy dwa podmioty lub więcej podmiotów uznaje się za jedno przedsiębiorstwo. Spośród utrwalonych kryteriów służących określeniu "powiązanych przedsiębiorstw" w definicji MŚP określonej w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 800/2008 8 Komisja wybrała te kryteria, które są właściwe do celów niniejszego rozporządzenia. Kryteria te są już znane organom publicznym i powinny być stosowane, wziąwszy pod uwagę zakres niniejszego rozporządzenia, do MŚP i do dużych przedsiębiorstw.
(5) Aby uwzględnić niewielki rozmiar, jakim przeciętnie charakteryzują się przedsiębiorstwa działające w sektorze transportu drogowego towarów, w odniesieniu do przedsiębiorstw prowadzących działalność zarobkową w zakresie transportu drogowego towarów należy ustanowić pułap w wysokości 100.000 EUR. Świadczenia usług zintegrowanych, w których sam transport jest tylko jednym z elementów usługi, np. usług przeprowadzkowych, pocztowych lub kurierskich albo usług obejmujących zbieranie i przetwarzanie odpadów, nie uznaje się za usługi transportowe. W związku z nadwyżką mocy przewozowych w sektorze transportu drogowego towarów oraz z uwagi na cele polityki transportowej w zakresie natężenia ruchu i transportu towarowego, z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia należy wykluczyć pomoc na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego towarów przez przedsiębiorstwa prowadzące działalność zarobkową w zakresie transportu drogowego towarów. Z uwagi na rozwój sektora drogowego transportu pasażerskiego nie należy już stosować obniżonego pułapu w odniesieniu do tego sektora.
(6) Ze względu na specjalne zasady, które stosuje się w sektorze podstawowej produkcji produktów rolnych, produktów rybołówstwa i akwakultury, a także biorąc pod uwagę, że w sektorach tych kwoty pomocy niższe od pułapu określonego w niniejszym rozporządzeniu mogłyby mimo wszystko spełniać kryteria art. 107 ust. 1 Traktatu, niniejsze rozporządzenie nie powinno stosować się do tych sektorów.
(7) Biorąc pod uwagę podobieństwa między przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych oraz produktów innych niż rolne, niniejsze rozporządzenie powinno stosować się do przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych, z zastrzeżeniem spełnienia określonych warunków. Za przetwarzanie lub wprowadzanie do obrotu nie można w tym względzie uznać czynności wykonywanych w gospodarstwach jako niezbędny element przygotowania produktu do pierwszej sprzedaży, takich jak zbiór, koszenie czy młócka zbóż, pakowanie jaj, ani też pierwszej sprzedaży na rzecz podmiotów zajmujących się odsprzedażą lub przetwórstwem. Trybunał Sprawiedliwości orzekł 9 , że z dniem przyjęcia przez Unię aktów prawnych w celu ustanowienia wspólnej organizacji rynku w danym sektorze rolnictwa państwa członkowskie mają obowiązek powstrzymania się od wszelkich działań mogących zaszkodzić tej organizacji lub wprowadzających od niej odstępstwa. Z tego względu niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do pomocy, której wysokość ustalana jest na podstawie ceny lub ilości produktów nabytych lub wprowadzonych na rynek. Nie powinno też mieć zastosowania do wsparcia, które wiąże się z obowiązkiem dzielenia się środkami pomocy z producentami surowców.
(8) Niniejszego rozporządzenia nie powinno stosować się do pomocy wywozowej ani pomocy faworyzującej produkty krajowe względem produktów przywożonych. Nie powinno mieć ono zwłaszcza zastosowania do pomocy na tworzenie i funkcjonowanie sieci dystrybucyjnej w innych państwach członkowskich lub państwach trzecich. Pomoc na pokrycie kosztów uczestnictwa w targach handlowych bądź kosztów badań lub usług doradczych potrzebnych do wprowadzenia nowego lub już istniejącego produktu na nowy rynek nie stanowi zwykle pomocy wywozowej.
(9) Niniejszego rozporządzenia nie powinno stosować się w odniesieniu do przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji, ponieważ nie należy przyznawać im wsparcia finansowego niewchodzącego w zakres planu restrukturyzacji. Istnieją ponadto trudności związane z ustaleniem ekwiwalentu dotacji brutto dla pomocy udzielanej przedsiębiorstwom tego typu. Aby zagwarantować pewność prawa, należy ustanowić wyraźne kryteria, które nie wymagają przeprowadzania oceny wszystkich szczegółowych aspektów sytuacji przedsiębiorstwa w celu określenia, czy dane przedsiębiorstwo należy uznać za przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji do celów niniejszego rozporządzenia.
(10) Okres trzech lat brany pod uwagę do celów niniejszego rozporządzenia należy oceniać w sposób ciągły, zatem dla każdego przypadku nowej pomocy de minimis należy uwzględnić łączną kwotę pomocy de minimis przyznaną w ciągu danego roku obrotowego oraz dwóch poprzedzających lat obrotowych.
(11) Jeżeli przedsiębiorstwa prowadzą działalność w sektorach wyłączonych z zakresu niniejszego rozporządzenia oraz w innych sektorach lub obszarach działalności, niniejsze rozporządzenie powinno stosować się do działalności w tych innych sektorach lub obszarach działalności, pod warunkiem że państwa członkowskie zagwarantują za pomocą odpowiednich środków, takich jak rozdzielenie działalności lub wyodrębnienie kosztów, że działalność w wyłączonych sektorach nie odniesie korzyści z pomocy de minimis. Ta sama zasada powinna mieć zastosowanie w przypadku przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorach, w których stosuje się niższe pułapy de minimis. Jeżeli nie ma możliwości zagwarantowania, że działalność w sektorach, w odniesieniu do których stosuje się niższe pułapy de minimis, jest objęta pomocą de minimis tylko do wysokości tych obniżonych pułapów, niższe pułapy należy stosować do całej działalności przedsiębiorstwa.
(12) W niniejszym rozporządzeniu należy ustanowić przepisy uniemożliwiające obejście maksymalnych poziomów intensywności pomocy określonych w szczegółowych rozporządzeniach lub decyzjach Komisji. Należy również ustanowić jasne i łatwe do zastosowania zasady dotyczące kumulacji.
(13) W niniejszym rozporządzeniu nie wyklucza się sytuacji, w której środka nie uznaje się za pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu na podstawie innych przesłanek niż te wymienione w tym rozporządzeniu, na przykład gdy środek spełnia warunki testu prywatnego inwestora lub nie wiąże się z przekazaniem zasobów państwowych.
(14) W trosce o przejrzystość, równe traktowanie i możliwość skutecznego monitorowania niniejsze rozporządzenie powinno się stosować jedynie do pomocy de minimis, w przypadku której możliwe jest wcześniejsze dokładne obliczenie ekwiwalentu dotacji brutto bez konieczności przeprowadzania oceny ryzyka ("pomoc przejrzysta"). Takiego dokładnego obliczenia można przykładowo dokonać w odniesieniu do dotacji, dopłat do oprocentowania, ograniczonych zwolnień podatkowych lub innych instrumentów, które przewidują pewien maksymalny poziom, gwarantujący nieprzekroczenie odpowiedniego pułapu. Określenie maksymalnego poziomu oznacza, że tak długo, jak dokładna wysokość pomocy jest nieznana lub jeszcze nieznana, państwo członkowskie musi przyjąć, że kwota ta jest równa maksymalnemu poziomowi, aby zagwarantować, że połączenie kilku środków pomocy nie przekroczy pułapu ustanowionego w niniejszym rozporządzeniu, oraz zastosować zasady dotyczące kumulacji pomocy.
(15) W trosce o przejrzystość, równe traktowanie oraz prawidłowe stosowanie pułapu de minimis, wszystkie państwa członkowskie powinny stosować tę samą metodę obliczeń. Aby ułatwić obliczenia, kwota pomocy przyznanej w innej formie niż dotacje pieniężne powinna zostać przeliczona na ekwiwalent dotacji brutto. Przy obliczaniu ekwiwalentu dotacji brutto dla przejrzystych rodzajów pomocy innych niż dotacje oraz pomocy wypłacanej w kilku ratach należy stosować rynkowe stopy obowiązujące w chwili przyznawania takiej pomocy. Mając na względzie jednolite, przejrzyste i proste stosowanie zasad pomocy państwa, stopami rynkowymi stosowanymi do celów niniejszego rozporządzenia powinny być stopy referencyjne, określone w komunikacie Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych 10 .
(16) Pomoc polegającą na udzielaniu pożyczek należy uznać za przejrzystą pomoc de minimis, jeżeli ekwiwalent dotacji brutto został obliczony na podstawie rynkowych stóp procentowych obowiązujących w chwili przyznania pomocy. W celu uproszczenia obsługi niewielkich pożyczek udzielanych na krótki okres w niniejszym rozporządzeniu należy ustanowić jasną, łatwą do zastosowania zasadę uwzględniającą zarówno kwotę pożyczki, jak i czas jej trwania. Z doświadczenia Komisji wynika, że w przypadku pożyczek objętych zabezpieczeniem pokrywającym co najmniej 50 % pożyczki i nieprzekraczających 1.000.000 EUR oraz udzielonych na okres nie dłuższy niż pięć lat albo nieprzekraczających 500 000 oraz udzielonych na okres nie dłuższy niż dziesięć lat można uznać, że ekwiwalent dotacji brutto jest równy pułapowi de minimis.
(17) Pomocy polegającej na zastrzykach kapitałowych nie należy uznawać za przejrzystą pomoc de minimis, chyba że łączna wartość dokapitalizowania ze środków publicznych nie przekracza pułapu de minimis. Pomocy polegającej na zastosowaniu finansowania podwyższonego ryzyka w postaci inwestycji kapitałowych i quasikapitałowych, o której mowa w (nowych wytycznych dotyczących finansowania podwyższonego ryzyka), nie należy uznawać za przejrzystą pomoc de minimis, chyba że kapitał dostarczany każdemu z docelowych przedsiębiorstw w ramach środka nie przekracza pułapu de minimis.
(18) Pomoc polegającą na udzieleniu gwarancji należy uznać za przejrzystą, jeżeli ekwiwalent dotacji brutto obliczono na podstawie "bezpiecznych stawek" określonych w zawiadomieniu Komisji w odniesieniu do rodzajów danych przedsiębiorstw. Na przykład w odniesieniu do małych i średnich przedsiębiorstw w obwieszczeniu Komisji w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy państwa w formie gwarancji 11 określono wysokości rocznych stawek, powyżej których gwarancje państwa zostaną uznane za niestanowiące pomocy. W celu uproszczenia obsługi gwarancji udzielanych na krótki okres i zabezpieczających do 80 % stosunkowo niewielkich pożyczek w niniejszym rozporządzeniu należy ustanowić jasną, łatwą do zastosowania zasadę uwzględniającą zarówno kwotę pożyczki bazowej, jak i czas trwania gwarancji. Zasady tej nie należy stosować w odniesieniu do gwarancji na transakcje bazowe niestanowiące pożyczki, np. gwarancji na transakcje kapitałowe. Jeżeli gwarancja nie przekracza 80 % pożyczki bazowej, gwarantowana kwota nie przekracza 1.500.000 EUR, a czas trwania gwarancji nie przekracza pięciu lat, można uznać, że ekwiwalent dotacji brutto gwarancji jest równy pułapowi de minimis. Tak samo jest w przypadku, gdy gwarancja nie przekracza 80 % pożyczki bazowej, gwarantowana kwota nie przekracza 750.000 EUR, a czas trwania gwarancji nie przekracza dziesięciu lat.
(19) Jeżeli pożyczka lub gwarancja obejmują niższą kwotę lub krótszy czas trwania niż te określone w motywach 16 i 18, ekwiwalent dotacji brutto należy obliczyć poprzez przemnożenie ilorazu faktycznej kwoty i maksymalnej kwoty określonej w motywach 16 i 18 przez iloraz faktycznego czasu trwania i pięciu lat przez 200.000 EUR. Na przykład wyliczony w ten sposób ekwiwalent dotacji brutto pożyczki w wysokości 500.000 EUR udzielonej na 2,5 roku wynosi 50.000 EUR.
(20) Bezpośrednio po zgłoszeniu danego środka pomocy przez państwo członkowskie Komisja może zbadać, czy środek ten - niebędący dotacją, pożyczką, gwarancją, zastrzykiem kapitałowym ani środkiem z zakresu finansowania podwyższonego ryzyka pod postacią inwestycji kapitałowej lub quasikapitałowej - prowadzi do powstania ekwiwalentu dotacji brutto o wartości mniejszej niż wysokość pułapu de minimis, przez co mógłby zostać objęty przepisami niniejszego rozporządzenia.
(21) Komisja jest zobowiązana do dopilnowania, by przestrzegano zasad pomocy państwa; zgodnie z zasadą współpracy ustanowioną w art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej państwa członkowskie powinny ułatwiać wypełnianie tego zadania poprzez ustanowienie niezbędnych mechanizmów gwarantujących, że łączna kwota pomocy przyznanej zgodnie z zasadą de minimis jednemu przedsiębiorstwu nie przekroczy łącznego dopuszczalnego pułapu.
(22) Przed przyznaniem wszelkiej pomocy de minimis państwa członkowskie powinny dokładnie przeanalizować na poziomie krajowym, czy w wyniku przyznania nowej pomocy de minimis pułap de minimis nie zostanie przekroczony oraz czy spełniono inne warunki określone w niniejszym rozporządzeniu.
(23) Aby zapewnić posiadanie przez państwa członkowskie dokładnych, wiarygodnych i kompletnych danych, gwarantujących nieprzekroczenie pułapu obowiązującego w odniesieniu do danego przedsiębiorstwa podczas przyznawania nowej pomocy de minimis, państwa członkowskie powinny być zobowiązane do ustanowienia centralnego rejestru pomocy de minimis, który zawiera dane dotyczące wszelkiej pomocy de minimis przyznanej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem przez dowolne organy w danym państwie członkowskim. Państwom członkowskim należy pozostawić swobodę w zakresie projektu rejestru oraz decyzji w sprawie właściwego mechanizmu ustanowienia rejestru zgodnie z krajową strukturą konstytucyjną i administracyjną, pod warunkiem że zagwarantują one, iż rejestr umożliwi wszystkim organom publicznym w państwie członkowskim sprawdzenie kwoty pomocy de minimis otrzymanej przez poszczególne przedsiębiorstwa. Państwom członkowskim należy zapewnić wystarczającą ilość czasu na ustanowienie takiego rejestru.
(24) Do czasu posiadania przez państwo członkowskie centralnego rejestru obejmującego okres trzech lat, dane państwo członkowskie powinno informować zainteresowane przedsiębiorstwa o kwocie przyznanej pomocy de minimis, o tym, że ma ona charakter de minimis, oraz wyraźnie odesłać do niniejszego rozporządzenia. Ponadto przed przyznaniem takiej pomocy zainteresowane państwo członkowskie powinno uzyskać od przedsiębiorstwa oświadczenie o wszelkiej innej pomocy de minimis objętej niniejszym rozporządzeniem lub innymi rozporządzeniami w sprawie de minimis, otrzymanej w danym roku obrotowym oraz w dwóch poprzednich latach obrotowych.
(25) Aby Komisja mogła monitorować stosowanie niniejszego rozporządzenia i ustalać potencjalne zakłócenia konkurencji, państwa członkowskie powinny być zobowiązane do corocznego dostarczania podstawowych informacji dotyczących kwot pomocy przyznanej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Jeżeli państwo członkowskie poinformowało Komisję, że publicznie udostępnia wszystkie dane wymagane w ramach sprawozdań, państwo to nie powinno być zobowiązane do składania osobnego sprawozdania do Komisji.
(26) Uwzględniając doświadczenie Komisji, a w szczególności konieczność systematycznego dokonywania przeglądu jej polityki w zakresie pomocy państwa, właściwe jest ograniczenie okresu stosowania niniejszego rozporządzenia. Na wypadek gdyby niniejsze rozporządzenie przestało obowiązywać i nie zostało przedłużone, państwa członkowskie powinny dysponować sześciomiesięcznym okresem dostosowawczym w odniesieniu do pomocy de minimis objętej niniejszym rozporządzeniem,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 17 lipca 2013 r.
| W imieniu Komisji | |
| [...] [...] | |
| Przewodniczący |