Praktyczne aspekty dotyczące przeglądu instrumentów UE z myślą o wsparciu finansowania MŚP w kolejnym okresie programowania.

A.

mając na uwadze, że 23 mln małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w UE, stanowiących około 99 % wszystkich przedsiębiorstw i zapewniających ponad 100 mln miejsc pracy, odgrywa zasadniczą rolę w przyczynianiu się do wzrostu gospodarczego, spójności społecznej i tworzenia miejsc pracy, jest głównym źródłem innowacji oraz ma żywotne znaczenie dla utrzymania i zwiększania zatrudnienia,

B.

mając na uwadze, że ograniczony dostęp MŚP do finansowania stanowi główną przeszkodę dla ich powstawania i wzrostu oraz że obecny kryzys finansowy i gospodarczy spowodował nasilenie tego problemu,

C.

mając na uwadze, że europejskie rynki finansowe w wielu dziedzinach z różnych powodów nie były w stanie zapewnić MŚP wystarczającego finansowania, nawet pomimo tego, że tradycyjne formy kredytowania MŚP pozostały całkiem stabilne przez cały okres obecnego kryzysu; mając na uwadze, że potrzebne są działania zapobiegające jakiemukolwiek przyszłemu zmniejszeniu gotowości banków do finansowania MŚP, w wyniku bieżącej reformy międzynarodowych uregulowań w zakresie bankowości i ich wdrażania w Europie,

D.

mając na uwadze, że europejski sektor MŚP jest bardzo heterogeniczny i składa się z ogromnej liczby mikroprzedsiębiorstw, firm rodzinnych dobrze prosperujących w tradycyjnych sektorach oraz rosnącej liczby nowych firm rozpoczynających działalność, a także szybko rozwijających się i wysoce innowacyjnych przedsiębiorstw w sektorze zaawansowanych technologii; mając na uwadze, że różne modele biznesowe napotykają różnorakie problemy i dlatego mają zróżnicowane potrzeby w odniesieniu do dostępu do finansowania; mając na uwadze, że MŚP o wysokim współczynniku dźwigni (wysoki poziom finansowania długu) są o wiele bardziej zagrożone w przypadku kryzysu lub gdy ich bardziej ryzykowne projekty napotykają trudności,

E.

mając na uwadze, że w coraz większym stopniu kapitałowy i oparty o ocenę ryzyka sektor bankowy nakłada coraz bardziej surowe warunki w zakresie finansowania pożyczek, co łączy się z wyższymi wymogami dotyczącymi zabezpieczeń i premiami za ryzyko oraz że banki coraz częściej odmawiają finansowania za pomocą tradycyjnych pożyczek bardziej ryzykownych projektów biznesowych, w tym rozpoczynania działalności, innowacyjnych produktów a nawet przenoszenia własności przedsiębiorstw,

F.

mając na uwadze, że wysoce innowacyjne i szybko rozwijające się firmy mają kluczowe znaczenie dla przyszłej konkurencyjności gospodarki europejskiej i tworzenia miejsc pracy, szczególnie na rynkach realizujących transformację w kierunku gospodarki efektywnie wykorzystującej zasoby,

G.

mając na uwadze, że statystyki wykazują, iż europejskie MŚP wciąż w mniejszym stopniu biorą pod uwagę możliwość finansowania kapitałowego, niż np. przedsiębiorstwa amerykańskie,

H.

mając na uwadze, że wielu pośredników finansowych na szczeblu europejskim i krajowym odstraszają obciążenia administracyjne piętrzone przez złożone europejskie uregulowania finansowe oraz przez polityczne i operacyjne wytyczne w zakresie europejskich programów finansowania,

I.

mając na uwadze, że instytucje europejskie muszą obecnie dokonać oceny i przeglądu bieżących instrumentów na rzecz wsparcia finansowania MŚP, już teraz myśląc o przyszłym okresie programowania w kontekście następnych wieloletnich ram finansowania,

1.

zauważa, że duża liczba MŚP nadal będzie zależna głównie od kredytów i pożyczek w odniesieniu do finansowania zewnętrznego; jest zaniepokojony tym, że kapitałowy i oparty o ocenę ryzyka sektor bankowy coraz częściej żąda wyższych wymogów dotyczących zabezpieczeń i premii za ryzyko, przy czym oba te wymogi skutkują niedostatecznym finansowaniem i straconymi szansami w odniesieniu do interesów i zatrudnienia w tym bardzo dużym sektorze gospodarki; z tego względu uważa, że dostępność systemów gwarancji kredytowych i pożyczkowych ma kluczowe znaczenie dla wykorzystania potencjału oferowanego przez MŚP w zakresie wzrostu i miejsc pracy; dostrzega potrzebę skutecznej realizacji istniejących programów na szczeblu krajowym i unijnym i popiera ważną rolę, jaką odgrywają pożyczki EBI dla MŚP;

2.

podkreśla, że ustanowienie wyższych wymogów kapitałowych dla banków, zaproponowane przez Komitet Bazylejski, powinno uwzględniać interesy MŚP;

3.

z zadowoleniem przyjmuje utworzenie nowego unijnego instrumentu mikrofinansowego na rzecz zatrudnienia (Instrument Mikrofinansowy Progress), który zwiększa możliwości podmiotów pragnących rozpocząć działalność w UE; zauważa, że potencjalnie istnieje różnica rynkowa, jeśli chodzi o podaż i popyt na mikrokredyty w UE; uznaje potrzebę finansowania podmiotów udzielających mikrokredytów, gdyż wsparcie finansowe pomogłoby uczynić tę działalność bardziej zrównoważoną oraz umożliwiłoby instrumentowi reakcję na rosnący popyt na mikrokredyty; podkreśla, że Unia musi zachęcać do inwestycji na małą skalę, stwarzać szansę na rozwój mikro-przedsiębiorstw, a w szczególności wspierać te grupy (np. młodych przedsiębiorców), które napotykają trudności przy zaciąganiu kredytów na realizację pomysłów na działalność;

4.

zdecydowanie popiera kontynuowanie wdrażania instrumentów gwarancyjnych w ramach programu na rzecz konkurencyjności i innowacji (CIP), mechanizmu dzielenia się ryzykiem i finansowania w ramach 7. PR oraz funduszy strukturalnych (JEREMIE) w celu zwiększenia kredytowania MŚP, a w ramach inicjatywy JASMINE w celu wspierania instytucji mikrofinansowych; podkreśla, że ich właściwe wdrożenie jest obecnie utrudnione z powodu nadmiernie złożonych procedur administracyjnych; zwraca się do Komisji o ułatwienie wykorzystywania funduszy strukturalnych w związku z instrumentami finansowania MŚP, zwłaszcza w celu finansowania funduszy odnawialnych dla systemów gwarancyjnych, jednocześnie unikając tworzenia struktur powielających istniejące systemy, np. na szczeblu krajowym;

5.

uważa, że zwłaszcza finansowanie CIP jest niewystarczające i że program ten powinien zostać poddany ocenie w odniesieniu do jego zasięgu; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia w ramach przyszłych wieloletnich ram finansowych bardziej efektywnego finansowania innowacyjnych instrumentów finansowych;

6.

domaga się znacznego zwiększenia finansowania innowacyjnych instrumentów finansowych w ramach budżetu UE w celu zaspokojenia potrzeb MŚP i - w świetle strategii Europa 2020 oraz międzysektorowych sztandarowych inwestycji - wspiera wdrożenie wspólnych instrumentów z grupą EBI, w szczególności za pomocą mechanizmów dzielenia się ryzykiem; domaga się, by przyszłe programy posiadały elastyczność niezbędną dla uniknięcia rozwiązań jednakowych dla wszystkich, które są nieodpowiednie;

7.

podkreśla potrzebę zapewnienia firmom rozpoczynającym działalność i innowacyjnym przedsiębiorstwom lepszego dostępu do kapitałowych i quasi-kapitałowych instrumentów finansowych, których oferta na rynku jest jeszcze niewystarczająca; zwraca się do Komisji, aby następna tura programów opierała się w większym stopniu na instrumentach finansowania typu mezzanine i wspierała je za pomocą funduszy i mechanizmów opartych na podziale ryzyka;

8.

odnotowuje, że wysoce innowacyjne i szybko rozwijające się firmy potrzebują dostępu do większego europejskiego kapitału wysokiego ryzyka i rynków obligacji; wzywa Komisję do podjęcia inicjatywy w usuwaniu przeszkód dla rozwoju europejskiego kapitału wysokiego ryzyka i rynków obligacji, rozszerzenia mechanizmów podziału ryzyka na inwestowanie w kapitał własny, wspieranie emisji zbiorczych obligacji przedsiębiorstw oraz zachęcenie państw członkowskich do wspierania działalności tzw. "aniołów biznesu" poprzez stworzenie zachęt podatkowych dla inwestorów;

9.

zauważa, że obecna struktura finansowania MŚP w wielu krajach europejskich zarówno po stronie popytu, jak i podaży zależy w dużej mierze od systemów podatkowych i subwencji, które oferują silne zachęty dla finansowania dłużnego, a zniechęcają do finansowania kapitałowego; wzywa Komisję do podjęcia inicjatyw zmierzających do zwiększenia świadomości o problemach wynikających ze złych zachęt przewidzianych w ramach regulacyjnych i do zwrócenia się do państw członkowskich o przeprowadzenie niezbędnych reform;

10.

wyraża zaniepokojenie z powodu złożoności unijnych regulacji finansowych i wytycznych dotyczących europejskich instrumentów finansowych, w szczególności gdy europejskie fundusze i programy wykorzystywane są do wspierania pojedynczych przedsiębiorstw poprzez udostępnienie relatywnie niewielkich kwot finansowych; uważa, że ilość czasu i środków finansowych potrzebnych w celu sprostania tym regulacjom jest całkowicie nieproporcjonalna do korzyści, jakie odnosi końcowy beneficjent finansowania; domaga się sprawnego zarządzania, skutecznej administracji i sprawozdawczości oraz efektywności pod względem kosztów w odniesieniu do innowacyjnych instrumentów finansowych; nalega, aby banki, pośrednicy i beneficjenci nie byli zniechęcani lub powstrzymywani przez wiążące się z tym obciążenia administracyjne, do korzystania z programów i funduszy; zwraca się do Komisji o zaproponowanie uproszczonych i mniej kosztownych regulacji oraz wytycznych, szczególnie dla programów mających na celu wspieranie mniejszych środków finansowych dla MŚP w formie gwarancji i instrumentów typu mezzanine lub instrumentów kapitałowych;

11.

z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie w 2010 r. Forum Finansowego MŚP i wzywa Komisję do dalszego usprawnienia współpracy z krajowymi bankami rozwoju lub bankami komercyjnymi w celu gromadzenia doświadczenia, wymiany najlepszych praktyk, rozwoju synergii i określenia sposobów uproszczenia i usprawnienia unijnych programów finansowania MŚP;

12.

podkreśla, że obecnie działania na rzecz wsparcia finansowego MŚP stanowią część wielu różnych programów UE, takich jak CIP, fundusze strukturalne (JEREMIE), 7. PR i inne, i odnotowuje pewien brak spójności pomiędzy tymi programami; wzywa Komisję do ustanowienia większej spójności pomiędzy różnymi programami gwarancyjnymi oraz dobrej równowagi pomiędzy krajowymi i unijnymi systemami wspierającymi finansowanie innowacji lub udostępnianie kapitału wysokiego ryzyka dla MŚP; wzywa Komisję do utworzenia pojedynczego punktu kontaktowego dla różnych unijnych instrumentów finansowania przeznaczonych dla MŚP;

*

* *

13.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

Praktyczne aspekty dotyczące przeglądu instrumentów UE z myślą o wsparciu finansowania MŚP w kolejnym okresie programowania.

Dz.U.UE.C.2012.188E.7