Pomoc państwa - Słowenia - Pomoc państwa SA.33229 2018/C (ex 2017/N-3) - Zmiany zobowiązań restrukturyzacyjnych banku Nova Ljubljanska Banka d.d. - Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii EuropejskiejTekst mający znaczenie dla EOG.
Dz.U.UE.C.2018.121.15
Akt nienormatywnyPOMOC PAŃSTWA - SŁOWENIA
Pomoc państwa SA.33229 2018/C (ex 2017/N-3) - Zmiany zobowiązań restrukturyzacyjnych banku Nova Ljubljanska Banka d.d.
Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(Dz.U.UE C z dnia 6 kwietnia 2018 r.)
Pismem z dnia 26 stycznia 2018 r., zamieszczonym w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Komisja powiadomiła Słowenię o swojej decyzji o wszczęciu postępowania określonego w art. 108 ust. 2 TFUE dotyczącego wyżej wspomnianego środka pomocy.
Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat środka pomocy, w odniesieniu do którego Komisja wszczyna postępowanie, w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego streszczenia i następującego po nim pisma. Uwagi należy kierować do Kancelarii ds. Pomocy Państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej na następujący adres lub numer faksu:
European Commission
Directorate-General for Competition
State aid Greffe
1049 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Nr faksu: + 32 22961242
Otrzymane uwagi zostaną przekazane Słowenii. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.
OPIS ŚRODKÓW POMOCY
Decyzją z dnia 18 grudnia 2013 r. Komisja stwierdziła, że następujące środki pomocy państwa przyznane na rzecz NLB są zgodne z rynkiem wewnętrznym:
Komisja stwierdziła, że środki te są zgodne z rynkiem wewnętrznym na podstawie planu restrukturyzacji i wykazu zobowiązań przedstawionych przez władze słoweńskie. Wiele z tych zobowiązań było koniecznych do przywrócenia rentowności banku. Podczas oceny ostatecznego planu restrukturyzacji NLB, Komisja przypomniała, że "wyraziła wątpliwości, czy proces decyzyjny w NLB [...] (w szczególności w odniesieniu do udzielania nowych kredytów i restrukturyzacji istniejących kredytów) był zgodny z normami rynkowymi, zwłaszcza w kontekście możliwych problemów w zakresie ładu korporacyjnego związanych z interwencją państwa jako głównego udziałowca w bieżącą działalność NLB". Komisja podkreśliła, że jednym z problemów, który plan restrukturyzacji miał rozwiązać, był fakt, że w przyszłości "państwo nie będzie miało wpływu na bieżącą działalność NLB".
Wydając pozytywną ocenę co do długoterminowej rentowność banku, Komisja wzięła pod uwagę szereg zobowiązań, które miały poprawić zarządzanie przez NLB ryzykiem i polityką kredytową oraz wzmocnić ład korporacyjny banku. Dokonana przez Komisję ocena rentowności opierała się również na złożonym przez Słowenię zobowiązaniu sprzedaży 75 % -1 udziałów w NLB najpóźniej do dnia 31 grudnia 2017 r. lub zaproponowania do dnia 30 listopada 2017 r. powiernika ds. zbycia, upoważniając go do zbycia zagranicznych jednostek zależnych NLB na Bałkanach.
W decyzji z 2013 r. stwierdzono również, że okres restrukturyzacji NLB będzie trwał do końca 2017 r., a wiele zobowiązań restrukturyzacyjnych dotyczyło końca okresu restrukturyzacji.
W dniu 13 kwietnia 2017 r. Słowenia zgłosiła zmienione zobowiązania: co najmniej 50 % udziałów w NLB zostałoby sprzedanych przed końcem 2017 r., a pozostałe udziały (tzn. wszystkie udziały z wyjątkiem blokującej mniejszości 25 % + 1) do końca 2018 r. Zbycie udziałów (w przypadku gdyby Słowenia nie odsprzedała na czas 50 % udziałów w banku) było nadal częścią całkowitych zobowiązań. Decyzją z dnia 11 maja 2017 r. Komisja stwierdziła, że zmienione zobowiązania nadal zapewniały zgodność pomocy NLB z rynkiem wewnętrznym.
W dniu 8 czerwca 2017 r. władze Słowenii jednostronnie podjęły decyzję o wstrzymaniu sprzedaży udziałów w banku NLB.
Komisja zwraca uwagę, że ostateczny termin sprzedaży 50 % udziałów w banku NLB do dnia 31 grudnia 2017 r. upłynął bez działań ze strony Słowenii. Ponadto Słowenia nie zaproponowała powiernika ds. zbycia zagranicznych jednostek zależnych NLB na Bałkanach Zachodnich do dnia 30 listopada 2017 r.
W dniu 21 grudnia 2017 r. władze Słowenii formalnie zgłosiły zmienione zobowiązania do decyzji o restrukturyzacji z 2013 r.:
OCENA ŚRODKÓW POMOCY
W swojej decyzji z dnia 18 grudnia 2013 r. Komisja stwierdziła już, że środki opisane w pkt (i)-(iv) powyżej stanowią pomoc państwa. Ocena ta pozostaje bez zmian. W decyzji tej Komisja stwierdziła również, że stanowiące pomoc państwa na rzecz NLB środki były zgodne z rynkiem wewnętrznym, ponieważ były one konieczne do zaradzenia poważnym zaburzeniom w gospodarce słoweńskiej w rozumieniu art. 107 ust. 3 lit. b) TFUE. Komisja stwierdziła, że plan restrukturyzacji i zobowiązania dotyczące restrukturyzacji umożliwią przywrócenie rentowności NLB, a także w wystarczający sposób rozwiążą problem podziału obciążeń i kwestie związane z konkurencją. Komisja potwierdziła tę analizę zgodności pomocy państwa ze wspólnym rynkiem w oparciu o zmienione zobowiązania w decyzji zmieniającej z dnia 11 maja 2017 r.
Komisja zauważa obecnie, że co najmniej jedno poważne zobowiązanie dotyczące restrukturyzacji nie zostało wypełnione. W istocie termin sprzedaży 50 % udziałów w banku NLB do dnia 31 grudnia 2017 r. upłynął. Ponadto Słowenia nie zaproponowała powiernika ds. zbycia zagranicznych jednostek zależnych NLB na Bałkanach Zachodnich do dnia 30 listopada 2017 r.
Komisja zauważa, że decyzja o restrukturyzacji może zostać zmieniona, jeżeli zmiana opiera się na nowych zobowiązaniach, które można uznać za równoważne ze złożonymi pierwotnie. W takiej sytuacji istniejące środki pomocy pozostałyby zgodne na podstawie art. 107 ust. 3 lit. b) TFUE, jeżeli łączne saldo określone w pierwotnej decyzji pozostałoby niezmienione. Aby zachować pierwotne saldo, zmienione zobowiązania nie powinny mieć negatywnego wpływu na rentowność beneficjenta pomocy, a cały zestaw zobowiązań winien pozostać równoważny w zakresie podziału obciążeń i środków wyrównawczych, przy uwzględnieniu wymogów określonych w komunikacie w sprawie restrukturyzacji.
W omawianym przypadku jednakże Komisja ma poważne wątpliwości, czy zgłoszone przez Słowenię zmienione zobowiązania są równoważne w stosunku do zobowiązań zatwierdzonych decyzją Komisji z dnia 18 grudnia 2013 r. i decyzją zmieniającą z dnia 11 maja 2017 r.
Po pierwsze, Komisja przypomina, że sekcja decyzji Komisji z dnia 18 grudnia 2013 r. dotycząca rentowności była przede wszystkim oparta na zmianie struktury własnościowej banku NLB. W 2013 r. słoweńskie władze zobowiązały się do wyeliminowania wpływu państwa na bieżącą działalność NLB. Jednakże w świetle zmienionych zobowiązań zgłoszonych przez Słowenię, Komisja ma poważne wątpliwości, czy w przypadku braku takiej zmiany własności długoterminowa rentowność NLB może zostać zapewniona.
Ponadto, pomimo zasadniczego znaczenia niezadowalającego ładu korporacyjnego w przeszłości, Komisja zauważa, że nawet w okresie restrukturyzacji władze słoweńskie nie wykazały w przekonujący sposób, że takie problemy zostały skutecznie rozwiązane. W tym względzie Komisja zwraca uwagę na dużą rotację w radzie nadzorczej banku w ostatnich latach.
Po drugie, jeżeli chodzi o wniosek Słowenii o wyznaczenie niezależnego powiernika, Komisja ma wątpliwości co do tego, czy taki powiernik mógłby rozwiązać problemy związane z rentownością banku w takim samym stopniu jak trwała zmiana właściciela. W tym kontekście Komisja zauważa, że zmiana właściciela spowodowałaby optymalizację działalności na wszystkich szczeblach.
Wreszcie Komisja zwraca również uwagę na szereg istotnych problemów praktycznych związanych z powołaniem niezależnego powiernika. Wybór i wyznaczenie takiego powiernika jest czasochłonnym procesem. Jest również wątpliwe, czy niezależny powiernik, który może zostać zwolniony przez władze Słowenii, jeżeli nie będzie wykonywać swoich obowiązków w najlepszym interesie Słowenii jako akcjonariusza, może faktycznie być tak niezależny, jak tego wymaga sytuacja. Wymaga to także szeregu decyzji regulacyjnych, co oznacza, że Słowenia nie jest nawet w stanie spełnić zobowiązania, że niezależny powiernik zostanie powołany. W każdym razie niezależny powiernik nie został wyznaczony w dniu 1 stycznia 2018 r. (tj. natychmiast po upływie terminu sprzedaży udziałów w dniu 31 grudnia 2017 r.), co siłą rzeczy oznacza, że wystąpi luka, w trakcie której udziały w banku ani nie zostały sprzedane, ani przedsiębiorstwo nie jest kontrolowane przez niezależnego powiernika.
W związku z powyższym Komisja ma poważne wątpliwości co do tego, czy propozycja dotycząca niezależnego powiernika jest równoważna ze zobowiązaniem do sprzedaży. Biorąc pod uwagę znaczenie zobowiązania do sprzedaży, znalezienie środków, które byłyby faktycznie równoważne, wydaje się również bardzo trudne.
Komisja doszła również do wstępnego wniosku, że opóźnienie w sprzedaży udziałów w rzeczywistości wydłuża okres restrukturyzacji, który miał się zakończyć w dniu 31 grudnia 2017 r. Tytułem uwagi ogólnej Komisja przypomina, że okres restrukturyzacji powinien być tak krótki, jak to tylko możliwe.
Ponieważ niektóre zobowiązania były w logiczny sposób powiązane z okresem restrukturyzacji, Komisja przede wszystkim uważa, że przedłużenie terminu sprzedaży powinno iść w parze z przedłużeniem innych zobowiązań restrukturyzacyjnych. W rzeczywistości NLB będzie przez dłuższy okres prowadzić działalność rynkową, nie mając w pełni zapewnionej długoterminowej rentowności. Może to być źródłem zakłóceń konkurencji, które w niesprawiedliwy sposób wyrządzą szkodę konkurentom, którzy nie otrzymali pomocy, lub otrzymali pomoc, ale starannie wdrożyli plan restrukturyzacji i swoje zobowiązania. W związku z tym, w celu zachowania równowagi istniejących zobowiązań, Komisja uważa, że władze Słowenii powinny przedstawić dodatkowe środki, aby zrekompensować opóźnienie procesu restrukturyzacji. Na obecnym etapie Komisja ma wątpliwości, czy Słowenia zaproponowała wystarczającą kompensację za ogólne opóźnienie procesu restrukturyzacji. Komisja ma wątpliwości, czy Słowenia nie może poprawić rentowności NLB, zdecydowanie skracając terminy zbycia udziałów, poprzez dalszą zmianę zasad procesu sprzedaży lub zmieniając propozycję dotyczącą niezależnego powiernika na w pełni uprawnionego powiernika ds. zbycia. Komisja wyraża także wątpliwość, czy Słowenia nie powinna rozważyć dalszych środków strukturalnych na rzecz NLB, takich jak zbycie niektórych jednostek zależnych, ograniczenia dotyczące nowych rodzajów działalności lub innych środków behawioralnych.
TEKST PISMA