Pomoc państwa - Niemcy - Pomoc państwa SA.34402 (2015/C) (ex 2012/NN) - Finansowanie ze środków państwowych rozwiązań w zakresie oprogramowania dla uczelni wyższych (HIS) - Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2016.85.6

Akt nieoceniany

Wersja od: 4 marca 2016 r.

POMOC PAŃSTWA - NIEMCY

Pomoc państwa SA.34402 (2015/C) (ex 2012/NN) Finansowanie ze środków państwowych rozwiązań w zakresie oprogramowania dla uczelni wyższych (HIS) Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(2016/C 085/03)

(Dz.U.UE C z dnia 4 marca 2016 r.)

Pismem z dnia 23 grudnia 2015 r., zamieszczonym w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Komisja powiadomiła Niemcy o swojej decyzji w sprawie wszczęcia postępowania określonego w art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczącego wyżej wspomnianego środka pomocy.

Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat pomocy lub środka w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego streszczenia i następującego po nim pisma na następujący adres lub numer faksu:

European Commission

Directorate-General for Competition

State Aid Greffe

1049 Bruxelles/Brussel

BELGIQUE/BELGIË

Faks: + 32 2 296 12 42

[e-mail]

Otrzymane uwagi zostaną przekazane władzom Niemiec. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.

STRESZCZENIE

PROCEDURA

Do Komisji wpłynęła skarga złożona przez Datenlotsen Informationssysteme GmbH w sprawie korzystania przez przedsiębiorstwo publiczne Hochschul-Informations-System GmbH (HIS, obecnie HIS eG) z korzyści podatkowych i (corocznego) finansowania przez państwo od prawie 40 lat. Zdaniem skarżącego stanowi to niezgodną z prawem pomoc państwa na rzecz HIS i tym samym naruszenie reguł konkurencji UE. Władze Niemiec przekazały swoje uwagi dotyczące skargi, twierdząc, że korzyści podatkowe i coroczne finansowanie przez państwo nie stanowią pomocy państwa bądź ewentualnie stanowią one istniejącą pomoc, która ustała z chwilą przekształcenia HIS GmbH w spółdzielnię HIS eG.

OPIS ŚRODKA

Od 1976 r. HIS jest w 100 % przedsiębiorstwem sektora publicznego (na początku właścicielem były Niemcy i kraje związkowe Niemiec, a następnie wyłącznie kraje związkowe). Od początku do dnia 31 grudnia 2013 r. HIS korzystało z finansowania przez państwo (finansowanie deficytu). Do tej pory korzysta również ze zwolnień z podatku od działalności gospodarczej i podatku od osób prawnych. Jego celem statutowym jest wspieranie uczelni wyższych i ich administracji, by zapewnić im skuteczne i ekonomicznie opłacalne wykonywanie swoich zadań poprzez m.in. opracowanie procedur zmierzających do zoptymalizowania administracji uczelni i wspieranie ich we wdrażaniu tych procedur. HIS zaczęło tworzyć rozwiązania informatyczne i świadczyć usługi informatyczne na rzecz uczelni rzekomo w momencie, gdy technologia ta stanowiła nowość i nie było innych dostawców podobnych rozwiązań i usług.

Władze Niemiec twierdzą, że korzyści podatkowe i finansowanie przez państwo do dnia 31 grudnia 2013 r. nie stanowią pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. HIS nie byłoby "przedsiębiorstwem", lecz raczej częścią "wewnętrznego podmiotu publicznego" działającego w obszarze edukacji, a jego działalność miałaby głównie charakter niegospodarczy. Ponadto HIS nie odnosiłoby korzyści w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE, gdyż beneficjentem takiej korzyści są całkowicie Niemcy (za pośrednictwem uczelni państwowych). Ponadto władze Niemiec uważają, że z ekonomicznego punktu widzenia racjonalnym posunięciem było połączenie wszystkich operacji informatycznych realizowanych na rzecz uczelni państwowych w ramach jednego podmiotu. Władze Niemiec argumentują również, że coroczne finansowanie przez państwo dotyczy usługi świadczonej w ogólnym interesie gospodarczym w rozumieniu art. 106 ust. 2 TFUE. Ponadto dnia 31 grudnia 2013 r. zniesiono bezpośrednie finansowanie przez państwo.

Skarżący uważa natomiast, że finansowanie przez państwo i zwolnienia z podatku, z których HIS korzystało do dnia 31 grudnia 2013 r., stanowią niezgodną z prawem pomoc państwa; usługi świadczone przez HIS mogły być dostarczane przez innych uczestników rynku co najmniej od lat 90. Ponadto skarżący uważa, że spółdzielnia HIS eG nadal odnosi korzyści ze skutków pomocy przyznanej w przeszłości.

OCENA ŚRODKA

Po dokonaniu wstępnej oceny Komisja wyraża wątpliwości, czy finansowanie przez państwo, którego HIS było beneficjentem do dnia 31 grudnia 2013 r., stanowi pomoc w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE i, o ile finansowanie to uznane zostanie za pomoc, czy kwalifikuje się ono jako pomoc istniejąca czy nowa.

Jeśli chodzi o istnienie pomocy państwa, zdaniem Komisji fakt, że HIS jest częścią wewnętrznej struktury, nie dyskwalifikuje HIS jako przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Działalność HIS mogłaby mieć charakter niegospodarczy, gdyby wykazano, że dostarczanie oprogramowania miało bezpośredni związek z wywiązywaniem się z zadań publicznych powierzanych uczelniom wyższym i organizacjom naukowym i było konieczne, by z tych zadań się wywiązać.

Ponadto po wstępnej ocenie Komisja ma również wątpliwości, czy finansowanie przez państwo, z którego korzystało HIS, zostało w całości zwrócone państwu (za pośrednictwem uczelni wyższych), i czy finansowanie (deficytu) HIS przez państwo federalne i kraje związkowe jest zgodne z zasadami rynkowymi (test prywatnego inwestora) i tym samym, czy nie stanowi pomocy państwa. Ze wstępnej oceny Komisji wynika w szczególności, że jeśli HIS kwalifikuje się jako przedsiębiorstwo, nie można wykluczyć selektywnej korzyści gospodarczej czerpanej przez HIS i w rezultacie rozważane środki mogą stanowić pomoc państwa. Po wstępnej ocenie Komisja wątpi również, czy spełnione są warunki usługi świadczonej w ogólnym interesie gospodarczym.

Jeśli stwierdzi się istnienie pomocy, należy ocenić, czy pomoc tę można uznać za istniejącą bądź nową. Z bieżących informacji przekazanych przez władze Niemiec i skarżącego wynika, że rynek zbytu odnośnego oprogramowania dla uczelni (systemów zarządzania uczelniami) powstał dopiero w latach 90. Jeśli informacje dotyczące chronologii (i odnośnego rynku) się potwierdzą, HIS mógł korzystać z pomocy państwa, dopiero począwszy od lat 90. Komisja nie może jednak z pełnym przekonaniem stwierdzić, czy pomoc może kwalifikować się jako istniejąca czy nowa pomoc, gdyż uzyskane informacje na temat istnienia tego rynku są niespójne. W szczególności nie jest jasne na obecnym etapie, czy pojawienie się omawianego rynku można by uznać za ewolucję rynku wewnętrznego w rozumieniu art. 1 lit. b) ppkt (v) rozporządzenia proceduralnego i czy finansowanie przez państwo na korzyść HIS w ramach systemu pomocy nie podlegało istotnym zmianom z upływem czasu.

Gdyby finansowanie przez państwo zostało uznane za nową pomoc, najprawdopodobniej finansowanie publiczne zakłócałoby konkurencję lub co najmniej groziłoby takim zakłóceniem. Nie można także wykluczyć oddziaływania na wymianę handlową między państwami członkowskimi. W związku z powyższym na obecnym etapie i na podstawie wyników wstępnej oceny Komisja nie może wykluczyć, że omawiany środek, którego nie zgłoszono Komisji w celu uzyskania jej uprzedniej zgody, stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE, którą można uznać za niezgodną z zasadami rynku wewnętrznego.

Jeśli chodzi o strukturę spółdzielni (HIS eG), nie wchodzi ona w zakres obecnie toczącego się dochodzenia, lecz będzie przedmiotem oddzielnej decyzji, którą Komisja podejmie na późniejszym etapie.

Zgodnie z art. 16 rozporządzenia Rady (UE) 2015/1589 wszelka niezgodna z prawem pomoc może podlegać odzyskaniu od beneficjenta.