Pomoc państwa - Niemcy - Pomoc państwa SA.34045 (2012/C) (ex 2012/NN) - Zwolnienie dużych odbiorców energii elektrycznej z opłat za użytkowanie sieci (§ 19 StromNEV) - Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Dz.U.UE.C.2013.128.43
Akt nienormatywnyPomoc państwa SA.34045 (2012/C) (ex 2012/NN) - Zwolnienie dużych odbiorców energii elektrycznej z opłat za użytkowanie sieci (§ 19 StromNEV)
Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(2013/C 128/06)
(Dz.U.UE C z dnia 4 maja 2013 r.)
Pismem z dnia 06.03.2013, zamieszczonym w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Komisja powiadomiła Federalną Republikę Niemiec o swojej decyzji w sprawie wszczęcia postępowania określonego w art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczącego wyżej wspomnianego środka pomocy.
Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat środka pomocy, w odniesieniu do którego Komisja wszczyna postępowanie, w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego streszczenia i następującego po nim pisma. Uwagi należy kierować do Kancelarii ds. Pomocy Państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej na następujący adres lub numer faksu:
European Commission
Directorate-General for Competition
Directorate for State Aid
State Aid Greffe
1049 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Faks: (0032) 2-296.12.42
Otrzymane uwagi zostaną przekazane Republice Federalnej Niemiec. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.
STRESZCZENIE
1. PROCEDURA
Na przełomie 2011/2012 r. do Komisji wpłynęły skargi od stowarzyszeń konsumenckich, przedsiębiorstw i obywateli dotyczące niemieckiego rozporządzenia w sprawie opłat za użytkowanie sieci elektroenergetycznych (niem. Stromnetzentgeltverordnung, zwanego dalej "rozporządzeniem StromNEV"), w którym stwierdza się, że zwolnienie z opłat za użytkowanie sieci elektroenergetycznych przyznane dużym odbiorcom energii elektrycznej stanowi pomoc państwa niezgodną z prawem i ze wspólnym rynkiem. Skargi zostały przekazane Niemcom z prośbą o dostarczenie informacji. Niemcy udzieliły odpowiedzi w dniu 29 czerwca 2012 r.
2. OPIS ŚRODKA
Po wprowadzeniu poprawki, która weszła w życie dnia 4 sierpnia 2011 r., § 19 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia StromNEV stanowi, że odbiorcy końcowi są zwolnieni z opłat za użytkowanie sieci elektroenergetycznych w przypadku, gdy zużycie energii wynosi zarówno 7 000 godzin korzystania z energii oraz 10 gigawatogodzin energii. Lukę finansową powstałą wskutek zwolnienia przyznanego operatorom sieci oszacowano na kwotę 300 mln EUR w 2012 r.
Paragraf 19 ust. 2 rozporządzenia StromNEV nakłada na operatorów systemów przesyłowych obowiązek kompensowania operatorom systemów dystrybucyjnych straty w przychodach powstałej w wyniku takiego zwolnienia. Operatorzy systemów przesyłowych są ponadto zobowiązani do wyrównywania sumy swoich płatności na rzecz operatorów systemów dystrybucyjnych i własnych strat między sobą. Paragraf 19 ust. 2 rozporządzenia StromNEV przewiduje również, że § 20 tego rozporządzenia stosuje się analogicznie. Paragraf 20 stanowi, że operatorzy sieci energii elektrycznej muszą wykazać, przed opublikowaniem swoich opłat za użytkowanie sieci elektroenergetycznych, że przychody z tytułu takich opłat wystarczą na pokrycie zakładanych kosztów.
Dnia 14 grudnia 2011 r. Federalna Agencja ds. Sieci Elektro-energetycznych, Gazowniczych, Telekomunikacyjnych, Pocztowych i Kolejowych (BNetzA) uchwaliła decyzję nakładającą na operatorów systemów dystrybucyjnych obowiązek pobierania od odbiorców energii elektrycznej dopłaty zwanej "dopłatą z § 19". Operatorzy systemów dystrybucyjnych muszą przekazywać wpływy z takiej dopłaty operatorom systemów przesyłowych. Dopłata ma na celu zrekompensowanie operatorom systemów przesyłowych straty przychodów oraz kosztów poniesionych w związku ze wspomnianym zwolnieniem z opłat oraz z obowiązkiem rekompensaty na rzecz operatorów systemów dystrybucyjnych.
Każdego roku operatorzy systemów przesyłowych muszą obliczać kwotę dopłaty z § 19 za kilowatogodzinę na podstawie prognozowanych strat finansowych z tytułu zwolnienia oraz w oparciu o prognozowane zużycie energii elektrycznej. Ponadto każdego roku x+1 operatorzy systemów przesyłowych będą musieli zweryfikować realne potrzeby finansowe za poprzedni rok x. Gdyby wpływy z tytułu dopłaty z § 19 przekroczyły faktycznie wymaganą kwotę lub nie wystarczyły na zrekompensowanie operatorom systemów przesyłowych strat przychodów w wyniku zwolnienia i rekompensaty na rzecz operatorów systemów dystrybucyjnych, dopłata w roku x+2 zostanie odpowiednio dostosowana.
Aby zachęcić operatorów sieci do bardziej wydajnego zarządzania siecią, Niemcy ustanowiły system, w ramach którego BNetzA ustala na okres pięciu lat maksymalne poziomy przychodów, które operatorzy sieci mają prawo uzyskać od użytkowników sieci. By móc ustalić taki maksymalny poziom przychodów operatorzy systemu sieci mają obowiązek przekazywać BNetzA różne dane księgowe (w tym dane dotyczące kosztów i przychodów). Różnice między maksymalnym poziomem przychodów a faktycznie uzyskanymi przychodami są księgowane na specjalnym rachunku do regulowania kwot (niem. Regulierungskonto) prowadzonym przez BNetzA. Jeśli różnica osiągnie określone poziomy, opłaty za użytkowanie sieci elektroenergetycznych należy odpowiednio dostosować.
W decyzji z dnia 14 grudnia 2011 r. BNetzA podkreśliła, że strata finansowa wynikająca ze zwolnienia w 2011 r. zostanie pokryta za pośrednictwem rachunku Regulierungskonto.
3. OCENA ŚRODKA
Zwalniając dużych odbiorców energii elektrycznej z opłat za użytkowanie sieci, państwo zwolniło ich z obowiązku regulowania opłaty, którą powinni w normalnych warunkach ponosić, i tym samym przyznało im wybiórczą korzyść. Duzi odbiorcy energii elektrycznej działają w sektorach gospodarki, które konkurują z przedsiębiorstwami z innych państw członkowskich. Takie zwolnienie może zatem wpłynąć na wymianę handlową między państwami członkowskimi i zakłócić konkurencję.
Powołując się na wyrok PreussenElektra (C-379/98, Preussen-Elektra/Schleswag, [2001] Zb. Orz. I-2099), władze niemieckie twierdzą, że zwolnienie nie stanowi pomocy państwa, ponieważ będzie ono finansowane wyłącznie ze środków prywatnych. Podkreślają, że taka pomoc będzie finansowana w formie zaliczek przez operatorów sieci, że dopłata z § 19 jest obliczana przez operatorów systemów przesyłowych, do których będzie należeć decyzja, co zrobić z taką dopłatą. Władze niemieckie dodają, że państwo nie monitoruje pobierania dopłaty z § 19 i dlatego nie ma kontroli nad wpływami z tytułu takiej dopłaty.
Komisja uważa jednak, że taki system znacznie różni się od tego opisanego w sprawie PreussenElektra: w odróżnieniu od sytuacji przedstawionej w sprawie PreussenElektra, państwo nakłada dopłatę z § 19, aby finansować zwolnienie z opłaty i uwolnić operatorów sieci od obciążenia finansowego wynikającego z takiego zwolnienia.
Ponadto, mając na uwadze sprawę Steinike (sprawa nr 76/78 Steinike & Weinlig przeciwko Niemcom [1977] Rec. s. 595) oraz orzeczenia w sprawie Essent (sprawa C-206/06 Essent [2008] Zb.Orz. s. I-5497), Komisja uważa, że dopłata z § 19 zarządzana przez operatora systemu przesyłowego stanowi zasoby państwa oraz że zwolnienie, które dopłata z § 19 ma finansować, stanowi pomoc państwa. Podobnie jak w sprawie Essent państwo wyznaczyło przedsiębiorstwo do zarządzania nałożoną przez siebie dopłatą. Wyznaczono de facto czterech operatorów systemu przesyłowego do zarządzania przepływami finansowymi związanymi ze zwolnieniem oraz dopłatą z § 19. Ich zadaniem jest obliczenie wielkości dopłaty z § 19 na podstawie metodologii ustanowionej przez BNetzA oraz podanie jej do wiadomości publicznej. Poza tym odpowiadają oni za pobieranie dopłaty z § 19 od operatorów systemów dystrybucyjnych i wypłacanie im rekompensaty, wyrównywanie kwot między sobą, wypłacanie rekompensaty między sobą oraz korygowanie dopłaty z § 19, gdy wpływy nie pokrywają realnej straty przychodów wynikającej ze zwolnienia. Podobnie jak w sprawie Essent, państwo ustanowiło zasady regulujące korzystanie z dopłaty oraz jej przeznaczenie. Ustaliło w szczególności, jak należy postępować z dowolną dopłatą pobieraną w wysokości przekraczającej kwotę konieczną do sfinansowania korzyści. Operatorzy systemów przepływowych mogą zatem swobodnie ustalać wysokość dopłaty z § 19 oraz decydować, na co ją przeznaczyć. Komisja zauważa ponadto, że funkcjonują już mechanizmy kontrolne (Regulierungskonto), które pozwalają państwu monitorować przepływy pieniężne.
Biorąc pod uwagę powyższe aspekty, Komisja na tym etapie stoi na stanowisku, iż zwolnienie z opłat za użytkowanie sieci przyznane dużym odbiorcom energii elektrycznej stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE począwszy od 2012 r. (tj. od wejścia w życie decyzji BNetzA z dnia 14 grudnia 2011 r.).
Komisja uważa ponadto, że nie można wykluczyć, że nawet przed przyjęciem przez BNetzA decyzji z dnia 14 grudnia 2011 r. zwolnienie było finansowane z zasobów państwa.
Zakładając, że Komisja trafnie interpretuje § 20 rozporządzenia StromNEV, wydaje się, że zawarte w § 19 ust. 2 rozporządzenia stwierdzenie, że § 20 tego rozporządzenia stosuje się analogicznie, państwo de facto nałożyło na operatorów sieci obowiązek uwzględnienia dodatkowych kosztów wynikających z § 19 ust. 2 rozporządzenia StromNEV w opłacie za użytkowanie i tym samym nałożyło na odbiorców energii elektrycznej dodatkową opłatę. W związku z powyższym Komisja jest zdania, że nawet przed przyjęciem przez BNetzA decyzji z dnia 14 grudnia 2011 r. § 19 ust. 2 rozporządzenia StromNEV przewidywał system finansowania zwolnienia, który był bardzo zbliżony do systemu funkcjonującego od czasu przyjęcia przez BNetzA decyzji z dnia 14 grudnia 2011 r. Tak przynajmniej wynika z informacji przekazanych przez Niemcy. Na tej podstawie wydaje się, że z powodów wspomnianych powyżej w związku z dopłatą z § 19, § 19 ust. 2 rozporządzenia StromNEV oznacza pomoc państwa istniejącą zanim jeszcze przyjęta została decyzja w dniu 14 grudnia 2011 r.
Komisja uważa jednak, że przed wyciągnięciem ostatecznego wniosku w tej sprawie konieczne są dodatkowe informacje, przede wszystkim o tym, co dokładnie oznacza odniesienie do §20 rozporządzenia StromNEV, a także co zrobiliby operatorzy systemu przepływowego, gdyby BNetzA nie nałożyła dopłaty z § 19. Konieczne są również informacje na temat sposobu rozliczania wynikającego ze zwolnienia w 2011 r.
ciężaru finansowego za pomocą rachunku Regulierungskonto zgodnie z decyzją BNetzA z dnia 14 grudnia 2011 r.
Biorąc pod uwagę wniosek, że zwolnienie przyznane dużym odbiorcom energii elektrycznej stanowi pomoc państwa, Komisja przeanalizowała ewentualną zgodność takiego środka z przepisami o pomocy państwa. Niemcy wyjaśniły, że zwolnienie z opłat za użytkowanie sieci jest uzasadnione na podstawie stabilizującego wpływu, jaki duzi użytkownicy energii elektrycznej mają na sieć. Nie przedstawiono jednak dowodów na istnienie takiego stabilizującego wpływu. Ponadto Niemcy nie wyjaśniły, na jakiej podstawie można by uwzględnić taki element przy analizie zgodności zwolnienia. Jako że nie przedstawiono żadnych nowych elementów uzasadniających zwolnienie oraz z uwagi na to, że zwolnienie wydaje się równoznaczne z pomocą operacyjną, Komisja ma na obecnym etapie wątpliwości co do zgodności zwolnienia z rynkiem wewnętrznym. Zgodnie z art. 4 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 659/1999 Komisja postanowiła zatem o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego i zwróciła się do Niemiec o zgłoszenie uwag, a także o przedstawienie dodatkowych informacji.
Zgodnie z art. 14 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 można wystąpić do beneficjenta o zwrot wszelkiej bezprawnie przyznanej pomocy.
TEKST PISMA