Pomoc państwa - Niemcy - Pomoc państwa SA 19880 (2012/C) (ex NN40/2007) oraz SA 32576 (2012/C) (ex 2011/NN) Flughafen Niederrhein / Weeze i Flughafen Niederrhein GmbH - Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Dz.U.UE.C.2012.279.1
Akt nienormatywnyPomoc państwa SA 19880 (2012/C) (ex NN40/2007) oraz SA 32576 (2012/C) (ex 2011/NN) Flughafen Niederrhein / Weeze i Flughafen Niederrhein GmbH
Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(2012/C 279/01)
(Dz.U.UE C z dnia 14 września 2012 r.)
Pismem z dnia 26 stycznia 2012 r., zamieszczonym w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Komisja powiadomiła Niemcy o swojej decyzji o wszczęciu postępowania określonego w art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczącego wyżej wspomnianego środka pomocy.
Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat środka pomocy, w odniesieniu do którego Komisja wszczyna postępowanie, w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego streszczenia i następującego po nim pisma. Uwagi należy kierować do Kancelarii ds. Pomocy Państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej na następujący adres lub numer faksu:
European Commission
Directorate-General for Competition
State aid Greffe
Office: J-70, 3/225
1049 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Faks +32 22961242
Otrzymane uwagi zostaną przekazane władzom niemieckim. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.
PROCEDURA
Komisja Europejska otrzymała skargi dotyczące przyznania przez władze regionalne nielegalnej pomocy państwa portowi lotniczemu Niederrhein Weeze (zwanemu dalej "portem lotniczym") w dniach 15 września 2005 r., 14 marca 2007 r., 30 stycznia 2009 r. i 3 listopada 2010 r.
Komisja zwróciła się do władz niemieckich o udzielenie informacji w dniach 13 października 2005 r., 2 marca 2007 r., 3 sierpnia 2007 r., 19 października 2010 r. i 1 kwietnia 2011 r. Władze niemieckie udzieliły odpowiedzi w dniach 21 grudnia 2005 r. oraz 2 lutego 2006 r., 14 czerwca 2007 r., 18 października 2007 r., 11 listopada 2010 r., 30 maja 2011 r. i 19 października 2011 r.
Odpowiedź władz niemieckich z dnia 30 maja 2011 r. była niekompletna. Dlatego pismem z dnia 24 sierpnia 2011 r.
Komisja wystosowała przypomnienie zgodnie z art. 10 ust. 3 rozporządzenia Rady nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r.(1) (zwanego dalej "rozporządzeniem proceduralnym"). Władze niemieckie odpowiedziały w dniu 19 października 2011 r., udzielając po raz kolejny niekompletnej odpowiedzi.
OPIS ŚRODKÓW POMOCY
Port lotniczy Niederrhein Weeze (zwany dalej "portem lotniczym") jest byłym lotniskiem Królewskich Sił Lotniczych Zjednoczonego Królestwa. W związku ze zwrotem tego lotniska przez Królewskie Siły Lotnicze niemieckiemu rządowi federalnemu w 1999 r., lotnisko to przeszło pod administrację przedsiębiorstw należących do okręgu Kleve (niem. Landkreis Kleve) i gminy Weeze i zostało przekształcone w cywilny port lotniczy. Jedno z tych przedsiębiorstw państwowych, spółka zarządzająca portem lotniczym Flughafen Niederrhein GmbH (zwana dalej "FN GmbH"), zostało w 2001 r. sprzedane prywatnemu inwestorowi, który następnie w 2002 r. nabył również nieruchomość portu lotniczego od niemieckiego rządu federalnego. W 2003 r. rozpoczęto operacje cywilnego transportu lotniczego.
Przedmiotowy port lotniczy znajduje się w Niemczech na terenie kraju związkowego Nadrenia Północna-Westfalia w okręgu (niem. Landkreis - obszar administracyjny w Niemczech) Kleve między gminami Weeze i Kevelaer w pobliżu granicy niemiecko-niderlandzkiej. Od strony południowej największym miastem jest oddalony o 60 km Duisburg. Od strony północnej najbliższym miastem jest Nijmegen (Niderlandy), położony w odległości około 50 km.
W niedalekiej odległości od portu lotniczego Niederrhein Weeze znajduje się dziesięć innych portów lotniczych, a mianowicie: Düsseldorf (w odległości 51 minut czasu podróży lub 76 km), Eindhoven, Niderlandy (1 godzina 12 minut lub 88 km), Maastricht, Niderlandy (1 godzina 14 minut lub 98 km), KoloniaBonn (1 godzina 23 minuty lub 133 km), Dortmund (1 godzina 25 minut lub 120 km), Liege, Belgia (1 godzina 41 minut lub 152 km), Antwerpia, Belgia (1 godzina 54 minuty lub 153 km), Rotterdam, Niderlandy (1 godzina 44 minuty lub 172 km), MünsterOsnabrück (1 godzina 46 minut lub 175 km) i Bruksela, Belgia (2 godziny 10 minut lub 200 km).
Szacuje się, że w 2011 r. port lotniczy obsłuży około 2,4 mln pasażerów, przy czym znaczącą większość stanowić będą pasażerowie irlandzkiej linii lotniczej Ryanair.
Komisja jest zdania, że następujące środki mogą zawierać pomoc państwa na rzecz zarządzającej portem lotniczym spółki FN GmbH:
Pożyczki udzielone zarządzającej portem lotniczym spółce przez przedsiębiorstwo państwowe (Entwicklungs- und Erschließungsgesellschaft Laarbruch GmbH, zwane dalej "EEL GmbH"), których spłata była kilkakrotnie odraczana. Od 2003 r. przedsiębiorstwo EEL GmbH, należące do okręgu Kleve (niem. Landkreis Kleve) i gminy Weeze, udzieliło spółce zarządzającej portem lotniczym Niederrhein Weeze czterech pożyczek oraz kilka razy odroczyło spłatę tych pożyczek, przedłużając terminy ich wymagalności. Do końca 2010 r. FN GmbH otrzymało środki finansowe w wysokości [24-40] mln EUR (suma udzielonych pożyczek i zakumulowanych niezapłaconych odsetek). Do chwili obecnej FN GmbH ani nie zwróciła kapitału głównego pożyczki ani nie zapłaciła żadnych odsetek.
Wsparcie państwa udzielone przez Nadrenię Północną-Westfalię. Według informacji otrzymanych od rządu kraju związkowego Nadrenia Północna-Westfalia port lotniczy otrzymał wsparcie państwa w kwocie 3,76 mln EUR na cele inwestycyjne pochodzące ze środków finansowych kraju związkowego Nadrenia Północna-Westfalia.
Wsparcie bezpośrednio przyznane przez okręg Kleve zarządzającemu portem lotniczym w odniesieniu do nabycia nieruchomości portu lotniczego. W 2003 r. zarządzająca portem lotniczym spółka FN GmbH otrzymała wsparcie publiczne w wysokości [4-10] mln EUR od okręgu Kleve jako finansowanie pomostowe w celu umożliwienia nabycia nieruchomości portu lotniczego będącej własnością niemieckiego rządu federalnego. Spółka FN GmbH miała zwrócić tę dotację w dwóch transzach, każda na kwotę [2-5] mln EUR, do końca 2003 r. (pierwsza transza), oraz po pięciu latach od rozpoczęcia działalności w porcie lotniczym (druga transza), chyba że spełnione zostaną postanowienia klauzuli dotyczącej stworzenia miejsc pracy zapisanej w umowie między okręgiem Kleve i spółką FN GmbH. W 2004 r. okręg Kleve zgodził się zrezygnować z roszczeń dotyczących spłaty pierwszej transzy tej dotacji publicznej wynoszącej [2-5] mln EUR, uznając za spełnione postanowienia klauzuli dotyczącej stworzenia miejsc pracy (w 2004 r. zarządzający portem lotniczym stworzył ponad 450 miejsc pracy w porcie lotniczym). Nie jest jasne, czy termin spłaty drugiej transzy został zmieniony, tak aby transza ta stała się jedną z czterech pożyczek udzielonych przez spółkę publiczną zarządzającemu portem lotniczym.
Ponadto spółka EEL GmbH sama potrzebowała refinansowania, aby móc udzielić pożyczek spółce FN GmbH. W latach 2003-2007 dwóch akcjonariuszy publicznych spółki EEL GmbH podjęło różne środki finansowe na korzyść EEL GmbH. Do 2007 r. okręg Kleve udzielił wsparcia spółce EEL GmbH z wykorzystaniem środków publicznych na łączną kwotę [15-30] mln EUR.
OCENA ŚRODKÓW
Władze niemieckie są zdania, że wszystkie środki pomocy na korzyść zarządzającej portem lotniczym spółki FN GmbH przyznano na warunkach rynkowych, a zatem są one wolne od pomocy państwa. Na obecnym etapie Komisja ma wątpliwości, czy pożyczki przyznano na warunkach rynkowych i czy ich spłata była odraczana na warunkach rynkowych. Dlatego Komisja nie może ostatecznie stwierdzić, że są one wolne od pomocy państwa. Po pierwsze, władze niemieckie nie przedstawiły historii kredytowej ani ratingu pożyczkobiorcy, spółki FN GmbH. Po drugie, nie można wykluczyć, że FN GmbH była i jest spółką mającą problemy finansowe. Po trzecie, władze niemieckie nie przedstawiły żadnego wyjaśnienia dotyczącego stóp oprocentowania zastosowanych do poszczególnych pożyczek ani dotyczącego otrzymanych zabezpieczeń. Po czwarte, nie zostało wyjaśnione, dlaczego pożyczkodawca (przedsiębiorstwo państwowe) kilkakrotnie zgodził się na odroczenie spłaty pożyczek, każdorazowo przedłużając terminy wymagalności, a także dlaczego jak do tej pory nigdy nie została dokonana spłata kapitału głównego pożyczki ani należnych odsetek.
W odniesieniu do wsparcia, jakie zarządzający portem lotniczym otrzymał od kraju związkowego Nadrenii Północnej-Westfalii Komisja zauważa, że był to środek o charakterze selektywnym, do którego kwalifikowały się nie wszystkie porty lotnicze w Nadrenii Północnej-Westfalii. Nie można wykluczyć, że miała miejsce pomoc państwa, skoro pomoc pochodziła ze środków publicznych i oznaczała korzyść dla portu lotniczego, stanowiąc dla niego wsparcie inwestycyjne.
Jeżeli chodzi o wsparcie udzielone przez okręg Kleve spółce zarządzającej portem lotniczym, Komisja zauważa, że żaden inwestor rynkowy nie przyznałby takiej dotacji, nie uzyskując przy tym żadnych korzyści. Ponadto Komisja wątpi, czy prywatny inwestor zgodziłby się na odstąpienie od częściowej spłaty należnych mu kwot dotacji, bazując na przesłankach dotyczących utworzenia miejsc pracy w danym regionie.
Komisja ma oprócz tego wątpliwości, czy środki finansowe podjęte przez akcjonariuszy publicznych na korzyść EEL GmbH zostały przyznane na warunkach rynkowych oraz czy odroczenie ich spłaty odbyło się na warunkach rynkowych, i czy tym samym nie zawierały elementów pomocy państwa. Wszystkie środki finansowe przyznane EEL GmbH pochodzą ze środków publicznych, z wyjątkiem jednej pożyczki. Jednak w przypadku tej pożyczki gmina Weeze udzieliła 100 % gwarancji państwowej.
ZGODNOŚĆ POMOCY Z RYNKIEM WEWNĘTRZNYM
Jeśli chodzi o finansowanie publiczne na rzecz FN GmbH, władze niemieckie nie uznają tego finansowania za pomoc państwa i nie przedstawiono żadnych argumentów dotyczących jego zgodności z rynkiem wewnętrznym.
Na obecnym etapie Komisja wstępnie przyjmuje pogląd, że pożyczki przyznane FN GmbH przez EEL GmbH, wsparcie inwestycyjne otrzymane od Nadrenii Północnej-Westfalii, dotacje otrzymane jako finansowanie pomostowe od okręgu Kleve na nabycie nieruchomości portu lotniczego, środki wsparcia przyznane przez akcjonariuszy publicznych na rzecz EEL GmbH zawierają pomoc państwa, a Komisja ma wątpliwości odnośnie do ich zgodności z rynkiem wewnętrznym.
W szczególności nie można wykluczyć, że FN GmbH było i jest przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji. W takim przypadku, tj. jeśli FN GmbH miało otrzymać pomoc państwa, za zgodną z rynkiem wewnętrznym uznana mogłaby zostać jedynie pomoc na ratowanie i restrukturyzację zagrożonych przedsiębiorstw.
TEKST PISMA
(1) Dz.U. L 83 z 27 marca 1999 r., s. 1.