Pomoc państwa - Francja - SA.47867 (2017/FC) - Domniemana pomoc na rzecz przedsiębiorstwa Ryanair w porcie lotniczym w Montpellier - Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii EuropejskiejTekst mający znaczenie dla EOG.
Dz.U.UE.C.2018.406.17
Akt nienormatywnyPOMOC PAŃSTWA - FRANCJA
SA.47867 (2017/FC) - Domniemana pomoc na rzecz przedsiębiorstwa Ryanair w porcie lotniczym w Montpellier
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(2018/C 406/03)
(Dz.U.UE C z dnia 9 listopada 2018 r.)
Pismem z dnia 4 lipca 2018 r., zamieszczonym w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Komisja powiadomiła Francję o swojej decyzji w sprawie wszczęcia postępowania określonego w art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczącego wyżej wspomnianego środka pomocy.
Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat środka pomocy, w odniesieniu do którego Komisja wszczyna postępowanie, w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego streszczenia i następującego po nim pisma. Uwagi należy kierować do Kancelarii ds. Pomocy Państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej na następujący adres lub numer faksu:
European Commission
Directorate-General for Competition
State Aid Greffe
1049 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Faks + 32 2 296 12 42
Otrzymane uwagi zostaną przekazane władzom Francji. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.
W dniu 23 marca 2017 r. Komisja otrzymała skargę, w której zarzucono publicznym podmiotom regionalnym i lokalnym z obszaru wokół miasta Montpellier (Francja) przyznanie przedsiębiorstwu Ryanair niezgodnej z prawem pomocy państwa w latach 2010-2015 w celu wsparcia działalności tej firmy w zakresie transportu lotniczego z portu lotniczego w Montpellier. Pomoc miała być przekazywana na podstawie umów marketingowych zawartych z Ryanairem przez stowarzyszenie promocji turystyki i przepływów ekonomicznych (Association for the Promotion of Touristic and Economic Flows - APFTE).
APFTE jest stowarzyszeniem utworzonym w 2010 r. W jego skład wchodzi obecnie 26 członków, w tym przedstawiciele różnych regionalnych i lokalnych podmiotów publicznych, a także 19 podmiotów prywatnych działających w sektorze turystyki. Od czasu utworzenia APFTE jest finansowane prawie w całości z dobrowolnych składek regionalnych i lokalnych podmiotów publicznych. Środki te są dotacjami i stanowią uzupełnienie obowiązkowych składek członkowskich należnych od różnych członków stowarzyszenia, które konsekwentnie stanowiły niewielki odsetek zasobów stowarzyszenia. Od 2010 r. APFTE zawierało różne umowy z Ryanairem i jego spółką zależną Airport Marketing Services (AMS). Na ich podstawie APFTE dokonywało zakupu usług marketingowych, które rzekomo miały promować obszar Montpellier na stronie internetowej Ryanair. Umowy zawarte między 2010 a 2016 r. zobowiązują Ryanair do świadczenia usług transportu lotniczego do Montpellier z różnych europejskich portów lotniczych z określoną częstotliwością lotów. Nowa umowa podpisana w 2017 r. nie zawiera takich wyraźnych zobowiązań, lecz jest ukierunkowana na usługi marketingowe dla trzech regionów, w których znajdują się porty lotnicze, do których Ryanair oferuje połączenia z Montpellier. W zamian za świadczenie usług marketingowych na podstawie tych umów Ryanair i AMS otrzymały znaczne płatności od APFTE.
Komisja wstępnie stwierdziła, że przedmiotowe umowy są finansowane z zasobów państwowych i można je przypisać państwu. Wydaje się bowiem, że różne podmioty publiczne finansujące APFTE z dobrowolnych składek przyznają je w oparciu o konkretne plany wykorzystania tych zasobów przedstawione przez APFTE i uzależniają zapłatę tych składek od faktycznego przypisania ich do tych zastosowań. Wydaje się, że za pośrednictwem tego mechanizmu różne zainteresowane podmioty publiczne wywierają ścisłą kontrolę nad wykorzystaniem środków finansowych, jakie przekazują APFTE w ramach dobrowolnych składek. W związku z tym można wstępnie stwierdzić, że składki te, które tworzą prawie całość zasobów APFTE, stanowią zasoby państwowe do momentu, w którym APFTE przekazuje je na rzecz Ryanair i AMS na podstawie przedmiotowych umów.
Ponadto Komisja uważa na tym etapie, że umowy marketingowe przynoszą korzyść gospodarczą przedsiębiorstwu Ryanair (Ryanair i AMS - jego spółka zależna w 100 %, które uznaje się do celów przedmiotowej wstępnej oceny za jedno przedsiębiorstwo), ponieważ obniżają koszty, jakie przedsiębiorstwo to normalnie musiałoby ponieść w celu wykonania lotów z i do Montpellier. Francja twierdzi, że APFTE występuje jako nabywca usług publicznych, właściwy w dziedzinie turystyki i rozwoju gospodarczego regionu.
Podczas gdy z jednej strony umowy, o których mowa, przewidują zakup przez APFTE usług marketingowych, szereg elementów wskazuje, że faktycznym celem i skutkiem tych umów jest wsparcie finansowe usług transportu lotniczego z/do portu lotniczego w Montpellier świadczonych przez przedsiębiorstwo Ryanair w celu zachęcenia tego przedsiębiorstwa do zwiększenia lub co najmniej utrzymania jego działalności w tym porcie lotniczym. Chociaż jest to praktyka, którą Komisja już zaobserwowała na poziomie podmiotów publicznych odpowiedzialnych za rozwój gospodarczy regionów, takie praktyki nie są zachowaniami podmiotu gospodarczego działającego w warunkach gospodarki rynkowej kierującego się względami rentowności. W związku z tym Komisja na tym etapie ma wątpliwości, czy zasada prywatnego inwestora ma zastosowanie w odniesieniu do przedmiotowych umów. Jeżeli zasada ta nie ma zastosowania, płatności dokonane przez APFTE na rzecz Ryanair i AMS na podstawie umów należy postrzegać jako dotacje przynoszące tym przedsiębiorstwom korzyść gospodarczą.
W każdym razie, nawet jeżeli zasada prywatnego inwestora ma zastosowanie, Komisja ma wątpliwości, czy jest ona przestrzegana. W tym względzie Komisja zauważa przede wszystkim, że umowy marketingowe zostały podpisane przez APFTE, podmiot odrębny i niezależny od przedsiębiorstwa eksploatującego port lotniczy w Montpellier. W związku z tym opłaty lotniskowe i inne przychody uzyskiwane przez port lotniczy w wyniku działalności w tym miejscu przedsiębiorstwa Ryanair nie mogły zostać uznane za zyski dla APFTE, a zatem metoda oceny rentowności przyrostowej określona w wytycznych Komisji z 2014 r. w sprawie pomocy państwa na rzecz portów lotniczych i przedsiębiorstw lotniczych 1 nie ma zastosowania. W związku z tym wydaje się, że APFTE wspiera działalność Ryanaira w zakresie transportu lotniczego z/do portu lotniczego w Montpellier bez żadnego zysku, jaki miałby na uwadze ostrożny inwestor działający w warunkach gospodarki rynkowej kierujący się względami rentowności. Ponadto nawet przy założeniu, że faktycznym celem i skutkiem przedmiotowych umów z punktu widzenia APFTE był zakup usług marketingowych, szereg elementów wskazuje, że usługi te nie były nabywane po cenach rynkowych, a mianowicie po cenach minimalizujących koszty poniesione przez AFPTE. Ponieważ wydaje się, że zasada prywatnego inwestora - przy założeniu, że ma ona zastosowanie - nie jest przestrzegana, wydaje się, że umowy przynoszą korzyść gospodarczą Ryanair/AMS.
Ponieważ przedmiotowe środki są umowami dwustronnymi z indywidualnym przedsiębiorstwem, wydaje się, że ta korzyść gospodarcza jest selektywna. Umowy marketingowe zawarte bezpośrednio z Ryanair/AMS bez żadnego postępowania przetargowego są per se selektywne. Jeżeli chodzi o umowy podpisane w wyniku przetargu publicznego, Komisja wstępnie przyjmuje, że należy je także uznać za selektywne, ponieważ szereg elementów wskazuje, że postępowania zostały opracowane od samego początku w taki sposób, aby umożliwić wybór Ryanaira jako usługodawcy. Kryteria wyboru określone w postępowaniu zorganizowanym w 2013 r. nie koncentrowały się na usługach marketingowych, lecz na świadczeniu usług lotniczych dla określonych regionów przy minimalnych częstotliwościach lotów, które odpowiadały dokładnie połączeniom obsługiwanym przez Ryanair z portu lotniczego w Montpellier. Jeżeli chodzi o przetarg zorganizowany w 2017 r., określono w nim, że usługami marketingowymi miały być objęte trzy regiony, które są jedynymi, do których docierają loty bezpośrednie obsługiwane przez Ryanair z portu lotniczego w Montpellier.
Ponieważ środki mają wpływ na wewnątrzunijny rynek transportu lotniczego, który jest w pełni zliberalizowany, wydaje się, że zakłócają one konkurencję i wpływają na wymianę handlową między państwami członkowskimi.