Decyzja 2010/396/WE w sprawie pomocy państwa C 18/09 (ex N 360/09) udzielonej przez Belgię na rzecz grupy KBC
Dz.U.UE.L.2010.188.24
Akt indywidualnyDECYZJA KOMISJI
z dnia 18 listopada 2009 r.
w sprawie pomocy państwa C 18/09 (ex N 360/09) udzielonej przez Belgię na rzecz grupy KBC
(Jedynie tekst w języku angielskim jest autentyczny)
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(2010/396/WE)
(Dz.U.UE L z dnia 21 lipca 2010 r.)
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 88 ust. 2 akapit pierwszy,
uwzględniając Porozumienie o Europejskim Obszarze Gospodarczym, w szczególności jego art. 62 ust. 1 lit. a),
po wezwaniu zainteresowanych stron do przedstawienia uwag zgodnie z przywołanymi artykułami(1),
a także mając na uwadze, co następuje:
1. PROCEDURA
(1) W decyzji z dnia 18 grudnia 2008 r.(2) (zwanej dalej "decyzją w sprawie dokapitalizowania") Komisja uznała, na okres sześciu miesięcy, że dokapitalizowanie w wysokości 3,5 mld EUR przekazane grupie KBC przez belgijski rząd federalny(3) (zwane dalej "pierwszym dokapitalizowaniem") jest zgodne ze wspólnym rynkiem jako pomoc na ratowanie na podstawie art. 87 ust. 3 lit. b) Traktatu. W przedmiotowej decyzji Komisja zażądała również od władz belgijskich przedłożenia w ciągu sześciu miesięcy planu restrukturyzacji.
(2) W dniu 22 stycznia 2009 r. rząd flamandzki i grupa KBC ogłosili dalsze wzmocnienie bazy kapitałowej grupy KBC poprzez dokapitalizowanie w wysokości 2 mld EUR, przekazane przez rząd flamandzki. Ponadto rząd flamandzki(4) zobowiązał się do udzielenia dodatkowej promesy kredytowej na kwotę 1,5 mld EUR (zwane dalej łącznie "drugim dokapitalizowaniem").
(3) W dniu 14 maja 2009 r. belgijski rząd federalny(5) i grupa KBC ogłosiły, że doszły do porozumienia w sprawie środka na rzecz ratowania aktywów (zwanego dalej "środkiem zabezpieczenia przez państwo") w celu pokrycia ekspozycji grupy KBC na ryzyko z tytułu dodatkowo zabezpieczonych papierów dłużnych (zwanych dalej "instrumentami typu CDO"). Komisja otrzymała informacje na temat drugiego dokapitalizowania i środka zabezpieczenia przez państwo w dniach 18 maja, 8 czerwca i 12 czerwca 2009 r.
(4) Władze belgijskie przedłożyły plan restrukturyzacji grupy KBC w dniu 18 czerwca 2009 r. w odniesieniu do pierwszego dokapitalizowania.
(5) Władze belgijskie zgłosiły drugie dokapitalizowanie i środek zabezpieczenia przez państwo w dniu 19 czerwca 2009 r.
(6) W dniu 30 czerwca 2009 r. Komisja zatwierdziła drugie dokapitalizowanie na okres sześciu miesięcy, pod warunkiem dostarczenia planu restrukturyzacji, oraz tymczasowo zatwierdziła środek zabezpieczenia przez państwo. Jednocześnie Komisja podjęła decyzję o wszczęciu postępowania przewidzianego w art. 88 ust. 2 Traktatu w odniesieniu do wyceny i innych aspektów środka zabezpieczenia przez państwo (zwaną dalej "decyzją o wszczęciu postępowania"(6).
(7) Decyzję Komisji o wszczęciu postępowania opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej(7), zaś zainteresowane strony wezwano do zgłaszania uwag w sprawie pomocy. W decyzji o wszczęciu postępowania Komisja wezwała władze belgijskie do przedłożenia zmienionego planu restrukturyzacji, uwzględniającego również drugie dokapitalizowanie i środek zabezpieczenia przez państwo, do dnia 30 września 2009 r. Komisja nie otrzymała żadnych uwag od zainteresowanych stron.
(8) W odniesieniu do środka zabezpieczenia przez państwo władze belgijskie przekazały dodatkowe informacje w dniach 3 lipca, 21 sierpnia, 2, 4, 22, 25 i 30 września i 13, 16 i 20 października 2009 r.
(9) Plan restrukturyzacji był przedmiotem dyskusji między władzami belgijskimi i służbami Komisji podczas szeregu spotkań, które odbyły się w dniach 23 lipca, 6, 18 i 27 sierpnia oraz 9, 10, 14, 15 i 23 września 2009 r.
(10) Władze belgijskie przedstawiły informacje na temat planu restrukturyzacji w dniach 2, 4, 10, 11, 16, 17, 22, 24, 25, 28 i 30 września, 1, 16, 19 i 21 października oraz 3, 4 i 6 listopada 2009 r.
(11) W dniu 4 listopada 2009 r. władze belgijskie poinformowały Komisję, że ze względu na pilny charakter sprawy w drodze wyjątku zgadzają się na przyjęcie niniejszej decyzji w języku angielskim.
2. OPIS BENEFICJENTA
(12) Grupa KBC NV (zwana dalej "grupą KBC") jest spółką dominującą, w skład której wchodzą: KBC Bank NV, KBC Verzekeringen NV i KBL European Private Bankers (zwana dalej "grupą KBL EPB"). Grupa KBC jest zintegrowaną grupą bankowo-ubezpieczeniową, obsługującą głównie klientów detalicznych, małe i średnie przedsiębiorstwa (zwane dalej "MŚP") oraz klientów z zakresu bankowości prywatnej. Grupa KBC jest jedną z najważniejszych instytucji finansowych w Belgii. Poza działalnością w Belgii oraz w Europie Środkowo-Wschodniej grupa KBC jest obecna w Rosji, Rumunii, Serbii, kilku krajach Europy Zachodniej, w tym w Irlandii, oraz w mniejszym stopniu w Stanach Zjednoczonych i Azji Południowo-Wschodniej.
(13) Suma aktywów bilansu grupy KBC za 2008 r. wyniosła 355,6 mld EUR, zaś wartość aktywów ważonych ryzykiem(8) wyniosła 178,3 mld EUR W 2008 r. grupa odnotowała stratę w wysokości 2,5 mld EUR Wartość rynkowa grupy KBC znacznie spadła: z 23 mld EUR w dniu 1 sierpnia 2008 r. do poziomu 11,8 mld EUR w dniu 23 października 2009 r. Grupa KBC zatrudnia 56 716 osób na całym świecie, w tym 19 196 w Belgii i 31 947 w Europie Środkowo-Wschodniej i Rosji. Grupa KBC ma 8,2 mln klientów w Europie Środkowo-Wschodniej i Rosji (dane szacunkowe z 2007 r.). Bardziej szczegółowe informacje na temat grupy KBC podano w sekcji 2.1 decyzji o wszczęciu postępowania.
(14) Po odnotowanej w trzecim kwartale 2008 r. stracie w wysokości 906 mln EUR, wynikającej głównie z ekspozycji banku na ryzyko w związku z instrumentami typu CDO, bankami islandzkimi, bankiem Lehman Brothers i Washington Mutual, grupa KBC musiała wzmocnić swoją bazę kapitałową. Doprowadziło to do pierwszego dokapitalizowania w wysokości 3,5 mld EUR przez władze belgijskie w grudniu 2008 r., co opisano bardziej szczegółowo w sekcji 3 decyzji w sprawie pierwszego dokapitalizowania z dnia 18 grudnia 2008 r.(9)
(15) W dniu 15 stycznia 2009 r. agencja ratingowa Moody's ogłosiła, że dokonała przeglądu niektórych kluczowych założeń oceny ratingowej dla korporacyjnych syntetycznych instrumentów typu CDO. W rezultacie agencja podjęła decyzję o obniżeniu ratingu kilku kategorii instrumentów typu CDO, chociaż nie sprecyzowała, których instrumentów to dotyczyło. Po tym ogłoszeniu ceny akcji grupy KBC znalazły się pod dużą presją. W konsekwencji grupa KBC podjęła decyzję o dokonaniu odpisów aktualizujących wartość wszystkich dodatkowo zabezpieczonych papierów dłużnych w jej portfelu, innych niż obligacje najbardziej uprzywilejowane(10), wyemitowanych przez KBC Financial Products (w pełni zależną spółkę grupy KBC, zwaną dalej "KBC FP"), jak również o wzmocnieniu bazy kapitałowej poprzez drugi środek służący dokapitalizowaniu, nabyty w całości przez władze belgijskie. W sekcji 2.2 decyzji o wszczęciu postępowania(11) przedstawiono okoliczności, które doprowadziły do dokapitalizowania przez władze belgijskie, natomiast sekcja 2.3.1 wyżej wymienionej decyzji zawiera szczegółowy opis porozumienia w sprawie dokapitalizowania.
(16) Restrukturyzacja ubezpieczyciela jednorodzajowego Municipal Bond Insurance Association (dalej zwanego "MBIA"), będącego reasekuratorem znacznej części portfela CDO grupy KBC (14,4 mld EUR), w marcu 2009 r. zwiększyła ryzyko kontrahenta grupy KBC i jej ekspozycję w odniesieniu do MBIA. Ponadto zwiększona zmienność poziomu spreadów kredytowych, która wywarła bezpośredni, negatywny wpływ na wycenę instrumentów typu CDO według wartości rynkowej, spowodowała ujemne korekty wartości rzędu 3,8 mld EUR w sprawozdaniu finansowym grupy KBC za pierwszy kwartał 2009 r. W celu uniknięcia dalszego negatywnego wpływu portfela CDO na rachunek zysków i strat grupy KBC w przyszłości w dniu 14 maja 2009 r. grupa KBC doszła do porozumienia z władzami belgijskimi w sprawie środka zabezpieczenia przez państwo dla portfela CDO grupy obejmującego transze najbardziej uprzywilejowane. W sekcji 2.2 decyzji o wszczęciu postępowania(12) opisano okoliczności, które doprowadziły do utworzenia przez władze belgijskie środka zabezpieczenia przez państwo, zaś sekcja 2.3.2 tej decyzji zawiera szczegółowy opis porozumienia zawartego między władzami belgijskimi a grupą KBC.
3. ŚRODKI POMOCY
(17) Grupa KBC skorzystała z trzech środków pomocy ze strony władz belgijskich: dwóch dokapitalizowań oraz środka zabezpieczenia przez państwo.
3.1. PIERWSZE I DRUGIE DOKAPITALIZOWANIE
(18) Pierwsze dokapitalizowanie miało formę wkładu w kapitał podstawowy warstwy 1 o łącznej wartości 3,5 mld EUR w postaci papierów wartościowych o zwiększonej rentowności wyemitowanych przez grupę KBC i nabytych w całości przez władze belgijskie. Cena emisyjna jednego papieru wartościowego wynosi 29,50 EUR.
(19) Te bezterminowe papiery wartościowe zapewnią kupon płatny co roku, którego wysokość będzie równa najwyższej z następujących wartości:
- 2,51 EUR na papier wartościowy (równoważne kuponowi 8,5 %), nieskumulowane, płatne co roku z dołu,
- 110 % dywidendy z tytułu akcji zwykłych za rok obrotowy 2008,
- 120 % dywidendy z tytułu akcji zwykłych za rok obrotowy 2009,
- 125 % dywidendy z tytułu akcji zwykłych za rok obrotowy 2010 i kolejne lata.
(20) Kupon zostanie wypłacony wyłącznie w przypadku gdy dywidenda jest płatna z tytułu akcji zwykłych, pod warunkiem że w opinii belgijskiej Komisji Bankowości, Finansów i Ubezpieczeń (zwanej dalej "CBFA")(13) współczynnik wypłacalności grupy KBC był zadowalający przed wypłatą i pozostaje zadowalający po wypłacie dywidendy. Przedmiotowe papiery wartościowe są w znacznym stopniu podporządkowane i są traktowane na równi z akcjami zwykłymi.
(21) Istnieją dwa scenariusze wykupu i w obydwu przypadkach inicjatywa należy do grupy KBC. Według pierwszego scenariusza grupa KBC ma prawo wykupić całość lub część wyemitowanych papierów wartościowych po cenie 44,25 EUR za papier (co stanowi 150 % ceny emisyjnej), powiększonej o wartość naliczonych odsetek, w dowolnym momencie po dacie emisji. Zgodnie z drugim scenariuszem grupa KBC może zażądać od władz belgijskich dokonania zamiany wyemitowanych papierów na akcje zwykłe w stosunku jeden do jednego w dowolnym momencie po upływie 3 lat. Jeżeli grupa KBC uruchomi powyższy wariant zamiany, władze belgijskie będą miały możliwość wybrania alternatywnej metody wykupu papierów wartościowych wraz z wypłatą naliczonych odsetek. Więcej informacji na temat pierwszego dokapitalizowania zawiera sekcja 3 decyzji w sprawie dokapitalizowania.
(22) Drugie dokapitalizowanie przybrało formę wkładu w kapitał podstawowy warstwy 1 dokonanego przez władze belgijskie w postaci papierów wartościowych. Warunki porozumienia są prawie identyczne jak w przypadku pierwszego dokapitalizowania, z tym że papiery wartościowe nie podlegają zamianie na akcje zwykłe i podlegają wykupowi po cenie odpowiadającej 150 % ceny emisyjnej (zob. sekcja 2.3.1 decyzji o wszczęciu postępowania).
3.2. ŚRODEK ZABEZPIECZENIA PRZEZ PAŃSTWO
(23) Władze belgijskie przyznały zabezpieczenie przed stratami kredytowymi poniesionymi w związku z portfelem instrumentów typu CDO grupy KBC na okres odpowiadający terminowi zapadalności każdego instrumentu typu CDO(14). Wartość nominalna całego portfela wynosi [...](*) mld EUR Środek zabezpieczenia przez państwo obejmuje wyłącznie transzę najbardziej uprzywilejowaną składającą się z 15 instrumentów typu CDO o łącznej wartości 20 mld EUR(15). Powyższa ekspozycja składa się z obligacji najbardziej uprzywilejowanych i obligacji klasy A o wartości 14,4 mld EUR zabezpieczonych przez MBIA oraz obligacji najbardziej uprzywilejowanych, obligacji super-mezzanine i obligacji klasy A zatrzymanych przez grupę KBC(16) o wartości 5,5 mld EUR
(24) Zabezpieczenie przez państwo nie obejmuje transzy equity, transzy junior i większości transz mezzanine instrumentów typu CDO. Transze nieobjęte zakresem środka zabezpieczenia przez państwo wynoszą 3,9 mld EUR. Straty w transzach, które grupa KBC będzie musiała ponieść w całości, muszą zostać pokryte, zanim ucierpią na tym bardziej uprzywilejowane transze zabezpieczone, i przed uruchomieniem środka zabezpieczenia przez państwo.
(25) Ponadto grupa KBC zabezpieczyła się już na wypadek poważnego spadku wartości rynkowej. W sprawozdaniu finansowym za pierwszy kwartał 2009 r., które zostało opublikowane w tym samym czasie co środek zabezpieczenia przez państwo, grupa KBC dokonała odpisów aktualizujących wartość instrumentów typu CDO objętych środkiem zabezpieczenia przez państwo z 23,9 mld EUR do 14,7 mld EUR(17). Grupa KBC osiągnęła ten wynik, obniżając wartość prawie wszystkich obligacji equity, junior i mezzanine w portfelu CDO do zera oraz dokonując pewnych korekt wartości obligacji najbardziej uprzywilejowanych w portfelu CDO. Łączna wartość powyższych odpisów aktualizujących wyniosła w przybliżeniu [...] EUR.
(26) Środek zabezpieczenia przez państwo obligacji najbardziej uprzywilejowanych o wartości 20 mld EUR składa się z trzech transz [zob. rys. 1 w motywie 31 przedstawiający strukturę środka]. Pierwszą transzę stanowi pierwsza strata w wysokości 3,2 mld EUR, którą w całości ponosi grupa KBC. Strata ta nie obejmuje strat z tytułu transz equity, junior i mezzanine, o których mowa w motywie 24. Jeżeli powyższe straty zostałyby uwzględnione, wówczas pierwsza strata wyniosłaby w przybliżeniu 7,1 mld EUR.
(27) Druga transza transakcji zostaje uruchomiona na poziomie 16,8 mld EUR i obejmuje kolejne 2 mld EUR strat. W przypadku strat w tym zakresie (zwanym dalej "zakresem dotyczącym akcji") władze belgijskie zobowiązują się zapewnić grupie KBC kapitał w postaci nowych zwykłych akcji grupy KBC po cenie rynkowej lub hybrydowych papierów wartościowych(18). Kapitał zapewniony przez władze belgijskie pokryje maksymalnie 90 % strat w zakresie dotyczącym akcji (1,8 mld EUR). Innymi słowy, władze belgijskie zobowiązały się zapewnić grupie KBC instrument w formie promesy kredytowej, która może zostać uruchomiona przez określone straty w portfelu CDO grupy KBC. Sytuacje uruchamiające promesę zostały określone oddzielnie dla każdego instrumentu typu CDO, co oznacza, że wariant wkładu kapitałowego stosuje się odrębnie dla każdej transakcji(19).
(28) Punkt przywiązania (tj. punkt uruchomienia) ustalono na poziomie 16,8 mld EUR na podstawie parametrów, które pozwoliłyby KBC Bank utrzymać współczynnik kapitału podstawowego warstwy 1 powyżej 8 %, zaś KBC Insurance -utrzymać wskaźnik wypłacalności powyżej 150 %. Dlatego też początkowo parametry te nie opierały się na wycenie portfela.
(29) Zakres dotyczący akcji podlega pewnym warunkom. Po pierwsze, grupa KBC zachowuje możliwość nieskorzystania z wkładu kapitałowego, a tym samym zrezygnowania z emisji papierów wartościowych na rzecz władz belgijskich. Po drugie, jeżeli grupa KBC zwróci się do władz belgijskich o kapitał na pokrycie strat w ramach zakresu dotyczącego akcji - w wyniku czego władze belgijskie wejdą w posiadanie ponad 30 % praw głosu i mogą być w związku z tym zmuszone do złożenia wiążącej oferty przejęcia - wówczas władze belgijskie, zamiast wnosić wkład kapitałowy, mogą skorzystać z możliwości nabycia kapitału hybrydowego. Powyższy kapitał hybrydowy byłby wypłacany na niemal tych samych zasadach jak papiery wartościowe już wyemitowane na rzecz władz belgijskich, a ponadto podlegałby zamianie na akcje zwykłe według uznania władz belgijskich, po cenie rynkowej obowiązującej w momencie emisji(20). Po trzecie, jeżeli władze belgijskie podejmą decyzję o sprzedaniu swoich udziałów osobie trzeciej, grupa KBC ma prawo pierwokupu takich udziałów i nabycia ich po cenie rynkowej.
(30) Trzecia transza zostaje uruchomiona na poziomie 14,8 mld EUR (zwanym dalej "zakresem dotyczącym gotówki"). Zakres dotyczący gotówki stanowi w rzeczywistości gwarancję ze strony władz belgijskich, że grupa KBC otrzyma rekompensatę w gotówce za część strat poniesionych w ramach powyższej transzy. W związku z tym wszelkie straty w portfelu CDO przekraczające 9,1 mld EUR (straty w transzach equity, junior i mezzanine w wysokości 3,9 mld EUR, pierwsza strata w wysokości 3,2 mld EUR i zakres dotyczący akcji w transzy najbardziej uprzywilejowanej w wysokości 2 mld EUR) zostaną podzielone między władze belgijskie i grupę KBC. W takim przypadku władze belgijskie przejmą 90 % strat (13,3 mld EUR), zaś grupa KBC przejmie 10 % strat (1,5 mld EUR).
(31) Podobnie jak w przypadku wariantu dotyczącego wkładu kapitałowego gwarancja będzie udzielana oddzielnie dla każdej transakcji. Ponieważ transza obejmuje 15 instrumentów typu CDO (każdy z nich stanowi pojedynczą transakcję), w praktyce oznacza to istnienie 15 gwarancji(21). W rezultacie każdy z 15 syntetycznych instrumentów typu CDO ma inny punkt przywiązania, co powoduje, że oczekiwana strata w odniesieniu do każdego z tych instrumentów również jest inna. W związku z powyższym instrumenty typu CDO muszą być oceniane indywidualnie, a gwarancja w stosunku do każdego z nich będzie udzielana oddzielnie (tj. nie będzie jednej gwarancji dla zagregowanego portfela). Zastosowanie takiej struktury było niezbędne dla zrealizowania nadrzędnego celu środka, jakim jest osiągnięcie idealnej zgodności między wartością rynkową gwarantowanego portfela a wartością rynkową gwarancji, aby uniknąć zmienności w zakresie zysków i strat spowodowanej wahaniami wartości instrumentów typu CDO.
Rys. 1
Struktura środka zabezpieczenia przez państwo
Wynagrodzenie z tytułu środka zabezpieczenia przez państwo
(32) W odniesieniu do zakresu dotyczącego akcji grupa KBC uiści opłatę za prawo do wkładu kapitałowego (zwaną dalej "opłatą z tytułu gwarantowania emisji"). Opłatę z tytułu gwarantowania emisji ustalono na poziomie 650 punktów bazowych rocznie. Ponieważ zakres dotyczący akcji wynosi 1,8 mld EUR, grupa KBC uiści zatem opłatę w wysokości około 120 mln EUR za każdy rok, w którym nie skorzystano z prawa do wkładu, lub 718 mln EUR za cały okres.
(33) Jeśli chodzi o zakres dotyczący gotówki, łączny koszt gwarancji gotówkowej wyniesie w przybliżeniu 1,33 mld EUR, które należy uiścić w 12 półrocznych ratach (zwany dalej "opłatą gwarancyjną"). Opłata ta będzie równa oczekiwanej stracie w trzeciej transzy(22), w przypadku gdy wynik portfela odpowiada średniej ze scenariusza podstawowego i scenariusza warunków skrajnych(23) oraz korekcie wyceny kredytowej MBIA wynoszącej 67,5 %.
(34) Łącznie grupa KBC wnosi na rzecz władz belgijskich opłatę w wysokości około 2,04 mld EUR, wynikającą z opłaty z tytułu gwarantowania emisji (718 mln EUR(24) oraz gwarancji gotówkowej (1,33 mld EUR(25). Obydwie opłaty są płatne w dwunastu równych półrocznych ratach, od grudnia 2009 r. do czerwca 2015 r.
4. PLAN RESTRUKTURYZACJI
4.1. WSTĘPNY PLAN RESTRUKTURYZACJI
(35) W dniu 18 czerwca 2009 r. władze belgijskie przedłożyły plan restrukturyzacji grupy KBC jako działanie następcze w odniesieniu do pierwszego dokapitalizowania, które zostało zatwierdzone przez Komisję w dniu 18 grudnia 2008 r. na okres sześciu miesięcy. Plan zawierał wstępną analizę działalności grupy KBC, przyszłej strategii grupy KBC, środków podjętych w celu przywrócenia rentowności oraz spłaty środków państwowych.
(36) Plan restrukturyzacji nie spełniał jednak kryteriów określonych w komunikacie o restrukturyzacji(26), ponieważ nie uwzględniał drugiego dokapitalizowania i środka zabezpieczenia przez państwo. Co więcej, plan nie zapewniał szczegółowego planu biznesowego ani nie zawierał środków ograniczających zakłócanie konkurencji.
4.2. OSTATECZNY PLAN RESTRUKTURYZACJI
(37) W dniu 30 czerwca 2009 r. Komisja zatwierdziła drugie dokapitalizowanie na okres sześciu miesięcy i tymczasowo zatwierdziła środek zabezpieczenia przez państwo. Jednocześnie Komisja dała władzom belgijskim trzy miesiące (do dnia 30 września 2009 r.) na opracowanie uzasadnionego planu restrukturyzacji, w którym uwzględnione zostaną wszystkie środki państwowe na rzecz grupy KBC.
(38) Władze belgijskie przedłożyły ostateczny plan restrukturyzacji w terminie. W planie poruszono istotne kwestie dotyczące rentowności, podziału obciążenia i ograniczenia zakłócenia konkurencji. W związku z tym, że grupa KBC posiada 5 różnych jednostek organizacyjnych, tj. Belgia (Bankowość Detaliczna), Europa Środkowo-Wschodnia i Rosja, Merchant Banking (bankowość inwestycyjna), Europe Private Banking (EPB) i Shared Services (usługi wspólne), plan restrukturyzacji opracowano w sposób uwzględniający powyższą strukturę organizacyjną.
(39) Zgodnie z planem restrukturyzacji grupa KBC stanie się mniejszą, bardziej skoncentrowaną grupą i wycofa się z ryzykownych działań i z tych państw, w których ma ograniczoną obecność na rynku. Grupa KBC będzie kontynuowała tylko te rodzaje działalności, które indywidualnie przynoszą zrównoważone wyniki. Grupa zachowa również model bankowo-ubezpieczeniowy. W ramach tego modelu grupa KBC skupi się na klientach detalicznych, prywatnych, MŚP i przedsiębiorstwach o średniej kapitalizacji oraz skoncentruje się przede wszystkim na sześciu państwach(27). Grupa KBC będzie nadal skupiać się na Europie Środkowo-Wschodniej i Rosji. Przeprowadzona zostanie również redukcja ogólnego profilu ryzyka, zmienności i dźwigni finansowej.
(40) W planie restrukturyzacji przedstawionym przez władze belgijskie przewidziano, że suma bilansowa(28) prognozowana na podstawie aktywów ważonych ryzykiem zmniejszy się o 20 %, natomiast na podstawie aktywów ogółem - o 17 %. Środki na rzecz przywrócenia rentowności, które polegają na likwidacji portfela KBC FP, stanowią [...] % sumy bilansowej, natomiast zbycie podmiotów stanowi [...] % sumy bilansowej.
(41) W planie restrukturyzacji przewidziano, że grupa KBC dokona zbycia kilku jednostek. W planie działania dotyczącym zbycia jednostek grupa KBC założyła, że ceny sprzedaży [...]. Oczekuje się, że wszystkie podmioty zostaną sprzedane w ciągu [...].
4.2.1. ZDOLNOŚĆ DO PRZYWRÓCENIA RENTOWNOŚCI W SCENARIUSZU PODSTAWOWYM I SCENARIUSZU WARUNKÓW SKRAJNYCH
(42) Władze belgijskie przedłożyły scenariusz podstawowy i scenariusz warunków skrajnych, aby wykazać zdolność grupy KBC do osiągnięcia długotrwałej rentowności.
(43) W scenariuszu podstawowym założono, że w latach 2009-2010 nastąpi spadek PKB na głównych rynkach grupy, po czym w 2011 r. sytuacja stosunkowo szybko ulegnie poprawie. Oczekuje się, że ceny akcji powrócą do normalnego stanu w 2009 r. lub 2010 r., w zależności od sytuacji na rynkach lokalnych.
(44) [...]
(45) Grupa KBC oczekuje, że uda jej się zrealizować cele określone w scenariuszu podstawowym w odniesieniu do kapitału wewnętrznego w okresie objętym prognozą (lata 2009-2013), tzn. osiągnie współczynnik warstwy 1 na poziomie 8,8 % w 2009 r. oraz powyżej 10 % w latach kolejnych. W wyniku dochodów ze zbycia jednostek struktura kapitału regulacyjnego grupy KBC będzie coraz bardziej zdominowana przez fundusze własne, co wpłynie na poprawę jakości tego kapitału grupy. Zgodnie ze scenariuszem podstawowym grupa KBC w 2011 r. wygeneruje najpierw nadwyżkę kapitałową (gdy rzeczywista wielkość kapitału przekroczy cele wyznaczone dla kapitału wewnętrznego, tj. osiągnięcie współczynnika warstwy 1 na poziomie 10 %). Następnie, począwszy od 2012 r., grupa KBC zacznie spłacać główną część kapitału państwowego.
(46) Władze belgijskie przekazały również scenariusz warunków skrajnych. Podobnie jak w scenariuszu podstawowym w powyższym scenariuszu przewidziano, że w latach 2009-2010 nastąpi spadek PKB, po czym sytuacja zacznie się poprawiać. Późniejsze ożywienie gospodarcze będzie jednak bardzo słabe. W scenariuszu warunków skrajnych przewidziano na przykład, że belgijski realny PKB odnotuje łączny spadek o [...] % w latach 2008-2011 i do końca 2013 r. nie wróci do poziomu z 2008 r.
(47) [...]
(48) W przypadku scenariusza warunków skrajnych grupa KBC zakłada, że będzie w stanie osiągnąć cele wyznaczone w tym scenariuszu dla kapitału wewnętrznego w okresie objętym prognozą. Współczynnik warstwy 1 wyniesie [...] % w 2009 r. i utrzyma się powyżej [...] % począwszy od 2010 r. Powyższe stosunkowo łagodne zmiany współczynników kapitałowych wynikają z faktu, że w scenariuszu warunków skrajnych założono, iż bilans grupy KBC będzie znacznie niższy ze względu na zdecydowane ograniczenie aktywności gospodarczej, a co za tym idzie również zapotrzebowania na kredyty. Grupa zacznie generować ograniczone nadwyżki kapitałowe od [...], co w dużej mierze będzie wynikało raczej z ostrego spadku wartości aktywów ważonych ryzykiem niż ze wzrostu zysków [...].
(49) W planie restrukturyzacji władze belgijskie opisały również sytuację grupy KBC w zakresie płynności. Na koniec 2008 r. wskaźnik relacji kredytów do depozytów w grupie KBC wynosił 88 %. W ramach obecnego kryzysu grupa KBC nie odnotowała problemów z płynnością i nie musiała korzystać z programu gwarancji finansowania przez państwo. Grupa KBC jest w stosunkowo niewielkim stopniu zależna od finansowania z rynków kapitałowych. Jeżeli chodzi o strukturę finansowania grupy, 64 % jej instrumentów dłużnych ma okres zapadalności powyżej 1 roku. Przewiduje się, że taka struktura finansowania pozostanie w miarę stabilna w ciągu następnych kilku lat, przy czym nastąpi umiarkowany spadek w zakresie zależności od finansowania hurtowego. Zbycie niektórych jednostek [...] dodatkowo wzmocni sytuację grupy KBC w zakresie płynności.
4.2.2. ŚRODKI RESTRUKTURYZACYJNE PODJĘTE PRZEZ JEDNOSTKĘ ORGANIZACYJNĄ
Tabela 1
Środki restrukturyzacyjne podjęte przez grupę KBC oraz ramy czasowe ich realizacji
[...]
Jednostka w Belgii (bankowość detaliczna)
(50) Bank KBC jest jednym z trzech głównych banków w Belgii i zazwyczaj plasuje się na drugim lub trzecim miejscu pod względem udziału w rynku większości usług bankowych. Posiada [...] % depozytów, udziela [...] % kredytów oraz odpowiada za [...] % towarzystw funduszy inwestycyjnych, [...] % ubezpieczeń na życie oraz [...] % ubezpieczeń innych niż ubezpieczenia na życie.
(51) Władze belgijskie proponują, aby grupa KBC utrzymała większość działalności w Belgii oraz aby pozostała podmiotem świadczącym zintegrowane usługi bankowo-ubezpieczeniowe. Według władz belgijskich te rodzaje działalności są dobrze zintegrowane w ramach marki grupy KBC i stanowią część jej podstawowego modelu działalności.
(52) W planie restrukturyzacji grupy KBC przewidziano jednak sprzedaż dwóch jednostek: Centea (bankowość detaliczna) i Fidea (ubezpieczenia). Centea ma udział rzędu [...]-[...] % w rynku belgijskim w większości segmentów produktów, zaś Fidea posiada około 2 % belgijskiego rynku ubezpieczeniowego. W wyniku sprzedaży tych jednostek aktywa ważone ryzykiem jednostki organizacyjnej w Belgii zmniejszą się o 16 % (3,8 mld EUR).
Jednostka w Europie Środkowo-Wschodniej i Rosji
(53) Zgodnie z planem restrukturyzacji grupa KBC będzie nadal obecna w 5 państwach (spośród 9), w których jej pozycja jest już ugruntowana. Są to następujące państwa podane w kolejności według udziału w rynku tradycyjnej bankowości (kredyty i depozyty): Republika Czeska (22 %), Słowacja (10 %), Węgry (9 %), Polska (4 %) i Bułgaria (3 %). W każdym z wymienionych państw grupa KBC prowadzi również działalność ubezpieczeniową zgodnie z modelem bankowo-ubezpieczeniowym.
(54) Grupa KBC zaprzestanie prowadzenia działalności w Serbii (udział grupy w rynku - 1 %), Rosji (1 %), Rumunii ([...] %, wyłącznie działalność ubezpieczeniowa i leasingowa) i Słowenii ([...] % - grupa KBC ma mniejszościowy udział w przedmiotowej jednostce). Grupa KBC sprzeda swoją działalność również w innych państwach, w których ma stosunkowo niewielki udział w rynku lub w których jej działalność nie jest zgodna z modelem bankowo-ubezpieczeniowym. Grupa KBC sprzeda również polską spółkę zależną funkcjonującą w segmencie usług finansowych dla klientów indywidualnych (Żagiel), która nie została w pełni zintegrowana z działaniami grupy w Polsce. Sprzedaż wymienionych jednostek nastąpi w ciągu [...], z wyjątkiem działalności w Rosji, której sprzedaż przewiduje się dopiero [...]. Aktywa ważone ryzykiem jednostki Europa Środkowo-Wschodnia i Rosja zmniejszą się o 11 % (4,4 mld EUR).
(55) Ponadto grupa KBC zamierza wprowadzić na giełdę 40 % swoich banków w Republice Czeskiej (ČSOB) i na Węgrzech (K & H), które obecnie są spółkami zależnymi stanowiącymi w 100 % własność grupy KBC. Banki te będą notowane na giełdach lokalnych.
Jednostka Merchant Banking
(56) W odniesieniu do bankowości inwestycyjnej w planie restrukturyzacji przewidziano, że grupa KBC dokona zbycia lub likwidacji znacznej części działalności w ramach jednostki Merchant Banking. W rezultacie wartość aktywów ważonych ryzykiem w tej jednostce organizacyjnej zmniejszy się o [...] % ([...] mld EUR). KBC FP - jednostka, która wygenerowała wszystkie instrumenty typu CDO - zostanie z czasem zlikwidowana. Grupa KBC sprzeda swoją działalność w Zjednoczonym Królestwie, [...], jak również Antwerp Diamond Bank, swoje [...], [...], [...], [...] oraz KBC Private Equity.
(57) Grupa KBC zachowa te działalności, które są niezbędne do obsługi głównych klientów z sektora MŚP i klientów korporacyjnych, głównie z Belgii. Mowa tu m.in. o pozyskiwaniu środków i transakcjach walutowych. Grupa KBC utrzyma działalność w zakresie bankowości korporacyjnej, zagraniczne oddziały, które są niezbędne do obsługi lokalnych klientów korporacyjnych prowadzących działalność za granicą, KBC Securities, Market i Assurisk (reasekuracja).
Jednostka Private Banking
(58) Zgodnie z planem restrukturyzacji grupa KBC sprzeda całą działalność w ramach jednostki European Private Banking. Grupa KBC zamierza sprzedać przedmiotową działalność w [...]. Dzięki temu aktywa ważone ryzykiem zmniejszą się o 5,7 mld EUR.
Jednostka Shared Services
(59) W planie restrukturyzacji przewidziano, że z uwagi na charakter powyższej jednostki grupa KBC utrzyma większość działalności wchodzących w jej ramy. Grupa KBC będzie kontynuowała działalność m.in. w zakresie zarządzania aktywami, finansowania handlu, leasingu i usług finansowych dla klientów indywidualnych. Grupa KBC zrezygnuje z kilku rodzajów działalności, np. [...], między innymi w [...]. W wyniku zbycia powyższych jednostek aktywa ważone ryzykiem zmniejszą się o około [...] mln EUR
4.2.3. RESTRUKTURYZACJA FINANSOWA
(60) W celu spłaty zobowiązań wobec skarbu państwa oraz utrzymania współczynnika kapitału warstwy 1 na poziomie 10 % plan restrukturyzacji obejmuje następujące środki restrukturyzacji finansowej:
(i) wprowadzenie na giełdę 40 % akcji banku ČSOB w Republice Czeskiej (szacowana wartość notowanych akcji: [...] mld EUR);
(ii) wprowadzenie na giełdę 40 % akcji banku K & H na Węgrzech (szacowana wartość notowanych akcji: [...] mld EUR);
(iii) wykup instrumentów hybrydowych, w wyniku którego podstawowy kapitał grupy KBC zostanie zasilony kwotą [...] mln EUR. Grupa KBC zamierza nabyć powyższe instrumenty hybrydowe poniżej ceny nominalnej, tak jak czyniła to już w ostatnich miesiącach, aby w ten sposób wygenerować zysk, który zwiększy kapitał podstawowy;
(iv) sprzedaż, a następnie wynajem pomieszczeń, w których znajduje się siedziba główna i które wygenerują dochód szacowany na [...] mln EUR płatny z góry;
(v) sprzedaż akcji własnych (portfela akcji własnych grupy KBC), z której dochód szacuje się na [...] mln EUR.
Przewiduje się, że łączny kapitał zgromadzony w wyniku zastosowania powyższych środków wyniesie około [...] mld EUR, głównie dzięki [...].
4.2.4. SPŁATA NA RZECZ PAŃSTWA
(61) Jeżeli chodzi o spłatę na rzecz władz belgijskich, w planie restrukturyzacji przewidziano, że w przypadku scenariusza podstawowego grupa KBC rozpocznie spłatę kuponów od 2011 r., co oznacza, że władze belgijskie otrzymają 600 mln EUR. Zwrot głównej kwoty dokapitalizowania rozpocznie się w momencie, gdy grupa KBC wzmocni swoją pozycję kapitałową poprzez zbycie jednostek i restrukturyzację finansową (począwszy od 2012 r.). Wynagrodzenie na rzecz władz belgijskich z tytułu płatności kuponowych będzie się zmniejszać w miarę spłaty nominalnej kwoty dokapitalizowania. Grupa KBC zamierza rozpocząć spłatę w 2012 r. ([...] mld EUR) i szacuje, że wkłady kapitałowe zostaną w pełni spłacone [...] w scenariuszu podstawowym.
4.2.5. ZOBOWIĄZANIA WŁADZ BELGIJSKICH
4.2.5.1. Zobowiązania zabezpieczające właściwe postępowanie
(62) Władze belgijskie zobowiązują się, w ramach swoich kompetencji, do zapewnienia zachowania przez grupę KBC zgodności z zobowiązaniami wymienionymi w motywach 63-77 włącznie.
(63) W odniesieniu do okresu obowiązywania przedmiotowych zobowiązań zabezpieczających właściwe postępowanie władze belgijskie gwarantują, nie naruszając możliwości przyznania przez Komisję wyłączenia, w szczególności na podstawie należycie uzasadnionego wniosku ze strony władz belgijskich, że zobowiązania zabezpieczające właściwe postępowanie wymienione w motywach 63-77 włącznie mają zastosowanie przez okres [...] lat od daty wydania decyzji przez Komisję lub dopóki nie zostaną spłacone wartości nominalne nabyte przez władze belgijskie odpowiednio w dniach 19 grudnia 2008 r. i 20 lipca 2009 r., w zależności od tego, która z tych dat przypada wcześniej(29).
(64) Władze belgijskie gwarantują, że grupa KBC będzie dążyć do utrzymania polityki kredytowania gospodarki realnej w państwach, w których prowadzi działalność detaliczną. Grupa KBC będzie udzielać kredytów na zasadach komercyjnych.
(65) Władze belgijskie gwarantują również, że grupa KBC utrzyma wskaźnik wypłacalności kapitału podstawowego warstwy 1 na minimalnym poziomie [...] %, zaś podstawowe fundusze własne na poziomie [...] %(30).
(66) W odniesieniu do zakazu przejmowania władze belgijskie gwarantują, że grupa KBC powstrzyma się od przejmowania kontroli nad instytucjami finansowymi, zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw (rozporządzenie WE w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw)(31). Ponadto grupa KBC powstrzyma się od przejmowania kontroli nad przedsiębiorstwami innymi niż instytucje finansowe, jeżeli takie przejęcie spowolni spłatę na rzecz władz belgijskich 7 mld EUR kapitału podstawowego warstwy 1 w postaci papierów wartościowych o zwiększonej rentowności w stosunku do terminu przewidzianego w planie restrukturyzacji zgłoszonym Komisji w dniu 30 września 2009 r. i zatwierdzonym niniejszą decyzją. Niezależnie od tego zakazu grupa KBC może przejmować przedsiębiorstwa po uzyskaniu zgody Komisji, w szczególności jeżeli takie działanie uznaje się za niezbędne dla zabezpieczenia stabilności finansowej lub konkurencji na rynkach właściwych.
(67) Władze belgijskie zapewniają również, że grupa KBC będzie się stosowała do następującego zakazu przywództwa cenowego:
(i) na rynkach wspólnotowych, w przypadku których udział grupy KBC przekracza [0-10 %] w stosunku do rynków produktowych określonych w pkt (ii) poniżej, grupa KBC nie będzie oferowała korzystniejszych cen produktów standardowych niż oferujący najlepsze ceny konkurent spośród dziesięciu podmiotów mających największy udział w danym rynku geograficznym i produktowym;
(ii) rynki produktowe, do których ma zastosowanie warunek określony w pkt (i), ograniczają się do: standardowych produktów grupy KBC na rynku depozytów detalicznych, depozytów dla MŚP (MŚP zgodnie z definicją małych i średnich przedsiębiorstw stosowaną przez grupę KBC) oraz na rynku detalicznych kredytów hipotecznych;
(iii) gdy tylko grupa KBC uzyska informacje świadczące o tym, że oferuje swoje produkty po korzystniejszych cenach niż podmiot świadczący usługi po najniższych cenach, możliwie najszybciej i bez nadmiernej zwłoki dostosuje swoją cenę do poziomu, który jest zgodny z niniejszym zobowiązaniem;
(iv) warunek ten nie dotyczy rynku belgijskiego, na którym zakaz przywództwa cenowego nie ma zastosowania.
(68) Władze belgijskie gwarantują również, że grupa KBC powstrzyma się od marketingu masowego, który prowadzi do traktowania środków jako źródła przewagi konkurencyjnej.
(69) W odniesieniu do ograniczenia wynagrodzeń kadry kierowniczej KBC władze belgijskie gwarantują, że:
(i) grupa KBC zobowiązuje się opracować zrównoważoną politykę wynagrodzeń dla Komitetu Wykonawczego i kadry kierowniczej wyższego szczebla. System zachęt dla Komitetu Wykonawczego i kadry kierowniczej wyższego szczebla grupy KBC będzie powiązany z tworzeniem długoterminowej wartości przy uwzględnieniu ryzyka i ograniczeniu możliwości "nagradzania za niepowodzenia". Odprawy lub ustawowe odszkodowania z tytułu zwolnienia dla członków Komitetu Wykonawczego grupy KBC są ograniczone do wysokości dwunastomiesięcznego stałego wynagrodzenia;
(ii) dodatkowo komitety wykonawcze grupy KBC, KBC Bank NV i KBC Verzekeringen NV zrezygnują ze wszystkich premii za 2008 r. (nagrody zarówno w gotówce, jak i w formie opcji lub akcji).
(70) Władze belgijskie gwarantują, że grupa KBC będzie dążyła do zapewnienia ogólnego zwrotu z papierów wartościowych nabytych przez władze belgijskie na poziomie co najmniej 10 % rocznie na korzyść tych władz.
(71) Władze belgijskie zobowiązują się dokonać ponownego zgłoszenia pierwszego dokapitalizowania zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu, jeżeli zaistnieje którakolwiek z sytuacji opisanych poniżej, która zmniejszy prawdopodobieństwo osiągnięcia ogólnego zwrotu na poziomie powyżej 10 % rocznie:
(i) jeżeli od dnia 1 stycznia 2010 r. grupa KBC nie wypłaci dywidendy w ciągu dwóch kolejnych lat lub od dnia 1 stycznia 2009 r. nie wypłaci dywidendy w ciągu trzech lat w okresie pięcioletnim; bądź
(ii) jeżeli po upływie jednego roku, w trakcie którego cena akcji utrzymywała się na średnim poziomie powyżej 150 % ceny emisji papierów wartościowych, grupa KBC nie wykupi lub nie zobowiąże się do wykupienia w ciągu trzech miesięcy co najmniej 20 % pierwotnej inwestycji państwa.
(72) Podobnie władze belgijskie zobowiązują się dokonać ponownego zgłoszenia drugiego dokapitalizowania zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu, jeżeli zaistnieje sytuacja opisana poniżej, która zmniejszy prawdopodobieństwo osiągnięcia ogólnego zwrotu na poziomie powyżej 10 % rocznie:
(i) jeżeli od dnia 1 stycznia 2010 r. grupa KBC nie wypłaci dywidendy w ciągu dwóch kolejnych lat lub od dnia 1 stycznia 2009 r. nie wypłaci dywidendy w ciągu trzech lat w okresie pięcioletnim.
(73) Jeżeli w przypadku któregokolwiek ze scenariuszy opisanych w motywach 71 i 72 nie wykaże się, że niewypłacenie dywidend zostało spowodowane normalnymi zdarzeniami na rynku lub że pomimo niewypłacenia dywidend ogólny zysk przekroczy jednak 10 % rocznie, Komisja, nie kwestionując wkładu kapitałowego, który został uznany za zgodny ze wspólnym rynkiem, może w kontekście ponownego zgłoszenia zażądać między innymi zastosowania dodatkowych ograniczeń dotyczących postępowania.
(74) W odniesieniu do wypłaty wynagrodzenia z tytułu alternatywnych papierów wartościowych w ramach środka zabezpieczenia przez państwo władze belgijskie zobowiązują się, że kupon, który zostanie wypłacony z tytułu alternatywnej klasy papierów wartościowych w ramach kapitału podstawowego, które zostaną wyemitowane przez grupę KBC, jeżeli władze belgijskie wejdą w posiadanie ponad 30 % praw głosu w związku z zakresem dotyczącym akcji w ramach środka zabezpieczenia przez państwo, będzie równy [...].
(75) Władze belgijskie gwarantują również, że ani grupa KBC, ani żadna z jej spółek zależnych nie będą się angażować w tworzenie dodatkowo zabezpieczonych papierów dłużnych (instrumentów typu CDO)(32). Przyjmuje się, że transakcje sekurytyzacji, które nie zostały objęte definicją instrumentów typu CDO, nie wchodzą w zakres przedmiotowego zobowiązania. Dotyczy to na przykład transakcji sekurytyzacji przeprowadzanych na potrzeby zarządzania kapitałem regulacyjnym lub ryzykiem kredytowym bądź w celu zwiększenia płynności.
(76) W odniesieniu do płatności kuponowych i opcji kupna kapitału hybrydowego, jeżeli Komisja nie wyrazi zgody na wyłączenie, władze belgijskie zobowiązują się do:
(i) [...];
(ii) [...].
(77) Władze belgijskie gwarantują również, że grupa KBC zorganizuje prawa władz belgijskich do zarządzania w odniesieniu do portfela gwarantowanego w ramach środka zabezpieczenia przez państwo w taki sposób, aby interesy tych władz jako gwaranta były należycie zabezpieczone przy jednoczesnym zachowaniu odpowiedniego poziomu elastyczności grupy KBC, tak, aby mogła ona szybko reagować na zmieniającą się sytuację na rynku oraz dokonywać stosownych zmian i wyborów. W dokumentacji prawnej portfela gwarantowanego przewidziano zabezpieczenia w celu ochrony inwestorów będących osobami trzecimi, najbardziej uprzywilejowanych kontrahentów, a zatem również władz belgijskich przed możliwymi konfliktami interesów w związku z zarządzaniem portfelem gwarantowanym. Oprócz zabezpieczeń przewidzianych w pierwotnej dokumentacji prawnej porozumienie z władzami belgijskimi regulujące środek zabezpieczenia przez państwo ustanowi między innymi prawo władz belgijskich do monitorowania zarządzania portfelem gwarantowanym. W stosownych przypadkach władzom belgijskim zostaną przyznane prawa do wyrażenia zgody w ramach dalszej ochrony ich interesów.
4.2.5.2. Zbycie i likwidacja portfeli biznesowych
(78) Władze belgijskie zobowiązują się w ramach swoich kompetencji, że dołożą wszelkich starań, aby zapewnić zachowanie przez grupę KBC zgodności z zobowiązaniami wymienionymi w motywach 79-97 włącznie.
(79) Grupa KBC podejmie niezbędne kroki w celu zbycia jednostek lub aktywów (zwanych dalej "podmiotem lub podmiotami przeznaczonymi do zbycia") wymienionych w motywie 80 we wspomnianym terminie. Zbycie takie uznaje się za przeprowadzone, gdy z grupą KBC zostanie zawarte wiążące porozumienie o sprzedaży [...] w danej jednostce lub aktywie. Wiążące prawnie porozumienie to porozumienie, którego grupa KBC nie może jednostronnie unieważnić i którego celem jest stworzenie stosunku prawnego, na którym może się oprzeć każda ze stron i które w przypadku wypowiedzenia go przez grupę KBC powoduje powstanie zobowiązania KBC wobec drugiej strony. Tego rodzaju wiążące prawnie porozumienie może mimo wszystko podlegać szeregowi zwyczajowych wstępnych warunków, takich jak warunek zatwierdzenia przez właściwe organy nadzoru.
(80) W odniesieniu do podmiotów przeznaczonych do zbycia władze belgijskie zobowiązują się, że grupa KBC dokona zbycia poniższych jednostek do [...]:
(i) [...] do [...]
(ii) KBL EPB do [...]
(iii) [...] do [...]
(iv) Centea do [...]
(v) Fidea do [...]
(vi) Antwerp Diamond Bank do [...]
(vii) Wdrożenie zbycia NLB [...] Żagiel [...] do [...]
(viii) Absolut bank (Rosja) do [...]
Zobowiązania do ochrony wartości
(81) W kwestii ochrony wartości podmiotów przeznaczonych do zbycia władze belgijskie zapewniają, że grupa KBC zagwarantuje, iż:
(i) podmiot przeznaczony do zbycia zachowuje posiadane wartości materialne i niematerialne, które mają wkład w prowadzenie bieżącej działalności lub są konieczne do zapewnienia jego rentowności i konkurencyjności;
(ii) podmiot przeznaczony do zbycia zachowuje wszystkie a) licencje, zezwolenia i potwierdzenia wydane na jego rzecz przez jakiekolwiek władze publiczne; b) jego umowy, leasing, zobowiązania i zamówienia klientów; oraz c) swoje istotne dokumenty, które mają wkład w bieżącą działalność lub są niezbędne do zapewnienia jego rentowności i konkurencyjności;
(iii) podmiot przeznaczony do zbycia zatrudnia odpowiednią liczbę pracowników posiadających umiejętności niezbędne do zapewnienia jego rentowności i konkurencyjności. Grupa KBC podejmuje wszelkie racjonalne kroki, w tym zachęty uwzględniające praktyki sektora, aby zachęcić wszystkich kluczowych pracowników(33) do pozostania w podmiotach przeznaczonych do zbycia. Nie stara się także pozyskać kluczowych pracowników przeniesionych w ramach podmiotów przeznaczonych do zbycia. [...].
(82) Władze belgijskie gwarantują, że grupa KBC dołoży wszelkich starań, aby wspierać nabywców podmiotów przeznaczonych do zbycia w zakresie przejścia na odpowiednią infrastrukturę w celu zapewnienia ciągłości działania podmiotów przeznaczonych do zbycia. [...].
(83) Od daty przyjęcia niniejszej decyzji do realizacji zbycia władze belgijskie zobowiązują się do dopilnowania, aby grupa KBC utrzymała rentowność, zbywalność i konkurencyjność podmiotów przeznaczonych do zbycia zgodnie z dobrą praktyką biznesową oraz w miarę możliwości zminimalizuje wszelkie ryzyko utraty potencjału konkurencyjnego. Grupa KBC prowadzi działalność podmiotów przeznaczonych do zbycia zgodnie z zasadą ciągłości, w zwykły sposób i w normalnym trybie, tak jak przed datą przyjęcia niniejszej decyzji.
(84) Władze belgijskie gwarantują, że grupa KBC nie prowadzi żadnych działań, które mogłyby mieć znaczące niekorzystne skutki dla podmiotów przeznaczonych do zbycia. [...].
Dodatkowe zobowiązania w zakresie zbycia w odniesieniu do jednostek Centea i Fidea
(85) W odniesieniu do przyszłego nabywcy lub przyszłych nabywców jednostek Centea i Fidea władze belgijskie zagwarantowały, że grupa KBC dopilnuje, aby:
(i) nabywca jednostki Centea nie miał w Belgii po nabyciu większego udziału w rynku niż [...] w rachunkach bieżących, oszczędnościach i hipotekach;
(ii) nabywca jednostki Fidea nie miał w Belgii po nabyciu większego udziału w rynku niż [...] w rynkach ubezpieczeń na życie i ubezpieczeń innych niż na życie.
(86) Ponadto władze belgijskie gwarantują, że natychmiast po przyjęciu decyzji przez Komisję grupa KBC dokona wszelkich niezbędnych ustaleń w celu zagwarantowania jasnej identyfikacji działalności jednostek Centea i Fidea oraz rozpocznie przygotowywanie ich oddzielenia od jednostek zintegrowanych z grupą KBC, tak aby stanowiły one oddzielne podmioty przeznaczone do zbycia. Nie naruszając zobowiązań do ochrony wartości wyszczególnionych w motywach 81-83, jednostki Centea i Fidea będą zarządzane jako odrębne jednostki przeznaczone do zbycia od daty przyjęcia przez Komisję decyzji. W celu zapewnienia, że wszystkie decyzje dotyczące zarządzania podjęte między datą przyjęcia niniejszej decyzji a realizacją zbycia są w najlepszym interesie jednostek Centea i Fidea, aby możliwe było zapewnienie ich rentowności, zbywalności i konkurencyjności, grupa KBC mianuje dla każdej z tych jednostek zarządcę odpowiedzialnego za zapewnienie rozdzielenia działalności(34) i zadba, aby dany zarządca prowadził działania niezależnie. Powyższy zarządca może być aktualnym kierownikiem zarządzającym danych podmiotów. Zarządca odpowiedzialny za zapewnienie rozdzielenia działalności tych podmiotów przeznaczonych do zbycia (Centea i Fidea) będzie nimi zarządzał w ich najlepszym interesie, konsultując się z grupą KBC, i będzie podlegał monitorowaniu przez osobę odpowiedzialną za monitorowanie operacji.
Osoba odpowiedzialna za monitorowanie operacji
(87) Mianowany zostanie osoba odpowiedzialna za monitorowanie operacji, Co sześć miesięcy składa ona Komisji sprawozdanie z wywiązywania się przez władze belgijskie i grupę KBC z zobowiązań wymienionych w motywach 78-86. Osoba ta jest niezależna, posiada niezbędne kwalifikacje i nie podlega konfliktowi interesów przez cały okres wykonywania swoich obowiązków.
(88) Najpóźniej jeden miesiąc po przyjęciu niniejszej decyzji władze belgijskie przedstawiają Komisji do zatwierdzenia - w porozumieniu z grupą KBC - nazwisko co najmniej jednego proponowanego kandydata na stanowisko osoby odpowiedzialnej za monitorowanie operacji. Komisja może zatwierdzić lub odrzucić proponowane kandydatury w oparciu o kryteria określone w motywie 87. Jeżeli Komisja odrzuci wszystkie kandydatury na to stanowisko, grupa KBC i władze belgijskie w ciągu jednego miesiąca od otrzymania powiadomienia o tym fakcie przedstawią nowych kandydatów, którzy również muszą zostać zatwierdzeni lub odrzuceni przez Komisję. Jeśli wszyscy kolejni kandydaci zostaną odrzuceni przez Komisję, Komisja wyznaczy osobę, którą grupa KBC mianuje lub której mianowanie nakazuje zgodnie z zatwierdzonym przez Komisję mandatem osoby odpowiedzialnej za monitorowanie operacji.
Przegląd pakietu zobowiązań
(89) W stosownych przypadkach i na podstawie odpowiednio umotywowanego wniosku złożonego przez władze belgijskie i grupę KBC, jak również uwzględniając opinie osoby odpowiedzialnej za monitorowanie operacji, Komisja może:
(i) wydłużyć docelowe terminy realizacji zbycia:
a) w odniesieniu do zbycia planowanego do realizacji [...] docelowy termin może zostać przedłużony [...], [...], a następnie o [...], [...];
b) w odniesieniu do zbycia planowanego do realizacji [...] docelowy termin może zostać przedłużony o [...], [...].
Przedłużenie terminu można przyznać w szczególności, gdy zbycie nie zostanie zrealizowane w wyżej wymienionych terminach bez winy grupy KBC.
Grupa KBC nie ma obowiązku zbycia podmiotu przeznaczonego do zbycia [...] z wyjątkiem [...], w którym to przypadku grupa KBC nie ma obowiązku sprzedaży właściwego podmiotu przeznaczonego do zbycia [...];
(ii) zrezygnować z co najmniej jednego środka, wymogu lub warunku przewidzianego w niniejszej decyzji, zmienić go lub zastąpić.
(90) Wszystkie takie wnioski przekazuje się Komisji najpóźniej dwa miesiące przed wyznaczonym terminem.
Osoba odpowiedzialna za zarządzanie operacją zbycia
(91) Jeżeli zbycie jednostek nie nastąpiło z zachowaniem odnośnych terminów ani w ciągu jednego miesiąca od upływu ostatecznego, niepodlegającego przedłużeniu terminu docelowego i jeżeli Komisja nie zatwierdziła żadnych środków alternatywnych, władze belgijskie przedstawiają Komisji do zatwierdzenia - w porozumieniu z grupą KBC - nazwisko co najmniej jednego proponowanego kandydata na stanowisko osoby odpowiedzialnej za zarządzanie operacją zbycia. Osoba ta jest niezależna, posiada niezbędne kwalifikacje i jest wolna od konfliktu interesów przez cały okres wykonywania swoich obowiązków. Komisja może zatwierdzić lub odrzucić proponowane kandydatury na stanowisko osoby odpowiedzialnej za zarządzanie operacją zbycia. Jeżeli Komisja odrzuci wszystkie kandydatury na to stanowisko, grupa KBC i władze belgijskie - w ciągu jednego miesiąca od otrzymania informacji o tym fakcie - przedstawią nowych kandydatów, którzy również muszą zostać zatwierdzeni lub odrzuceni przez Komisję. Jeżeli wszyscy kolejni kandydaci zostaną odrzuceni przez Komisję, Komisja wyznacza osobę, którą grupa KBC mianuje lub której mianowanie nakazuje zgodnie z zatwierdzonym przez Komisję mandatem osoby odpowiedzialnej za zarządzanie operacją zbycia.
(92) Władze belgijskie gwarantują, że grupa KBC udzieli osobie odpowiedzialnej za zarządzanie operacją zbycia odpowiednich pełnomocnictw niezbędnych do:
(i) przeprowadzenia zbycia podmiotu przeznaczonego do zbycia (w tym uprawnień koniecznych do zapewnienia prawidłowego sporządzenia wszystkich dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia takiego zbycia); oraz
(ii) podjęcia wszelkich działań i zobowiązań, które są niezbędne lub właściwe do przeprowadzenia zbycia, w tym mianowania doradców udzielających wsparcia przy zbyciu.
(93) Po rozpatrzeniu innych dopuszczalnych rozwiązań zaproponowanych w ramach przeglądu określonego w motywie 89 Komisja upoważnia osobę odpowiedzialną za zarządzanie operacją zbycia do zbycia właściwego przeznaczonego do tego podmiotu [...]. Osoba odpowiedzialna za zarządzanie operacją zbycia włącza do umów kupna-sprzedaży takie warunki zwyczajowe i inne odpowiednie warunki, jakie uzna za właściwe w celu przeprowadzenia korzystnej sprzedaży. Osoba odpowiedzialna za zarządzanie operacją zbycia organizuje proces sprzedaży w porozumieniu z grupą KBC w taki sposób, aby zapewnić zbycie na najlepszych możliwych warunkach, z zastrzeżeniem obowiązku dokonania zbycia [...] w okresie zbycia przez osobę odpowiedzialną zgodnie z warunkami przewidzianymi w motywach 91 oraz 92.
(94) Co więcej, wszelkie opłaty i wydatki osób odpowiedzialnych za monitorowanie operacji i za zarządzanie operacją zbycia pokrywa grupa KBC.
Likwidacja portfeli biznesowych
(95) Władze belgijskie gwarantują, że grupa KBC podejmie niezbędne kroki w celu likwidacji portfeli biznesowych wymienionych poniżej jednostek w odpowiednich terminach określonych w odniesieniu do każdej jednostki. Od daty przyjęcia niniejszej decyzji do zakończenia procesu likwidacji portfeli grupa KBC będzie przestrzegać zamrożenia kwoty aktywów ważonych ryzykiem(35), której odpowiadają przedmiotowe portfele biznesowe. W odniesieniu do tego zobowiązania "zamrożenie" oznacza, że grupa KBC nie będzie rozpoczynała nowych działań w zakresie przedmiotowych portfeli biznesowych oraz że decyzje grupy KBC dotyczące zarządzania tymi portfelami mogą mieć wyłącznie charakter neutralny lub obniżający w stosunku do kwoty aktywów ważonych ryzykiem przypisanej tym portfelom w momencie przyjęcia niniejszej decyzji. Grupa KBC nie ma obowiązku zbycia ani też wyzbywania się w inny sposób jednostek portfela biznesowego, ani wypowiadania obowiązujących umów na warunkach, które prowadziłyby do powstania straty lub zobowiązania po stronie grupy KBC. Grupa KBC zlikwiduje zatem następujące portfele biznesowe:
(i) [...] do [...]
(ii) KBC FP do [...]
(iii) [...] do [...]
przy czym dorozumiane jest, że określone umowy należące do portfeli biznesowych wymienionych powyżej mogą wygasnąć i dlatego nadal pozostają na rachunkach grupy KBC [...].
Wprowadzenie do obrotu giełdowego dwóch aktywów jednostki Europa Środkowo-Wschodnia i Rosja
(96) Władze belgijskie gwarantują, że grupa KBC wprowadzi do obrotu giełdowego ČSOB (Republika Czeska) i bank K & H (Węgry) [...].
4.2.5.3. Monitorowanie
(97) Władze belgijskie gwarantują, że grupa KBC za pośrednictwem władz belgijskich będzie co sześć miesięcy przedstawiać Komisji szczegółowe sprawozdania. Będą one zawierać informacje na temat środków służących dokapitalizowaniu (wspomnianych w pkt 40 komunikatu o dokapitalizowaniu(36)), funkcjonowania środka zabezpieczenia przez państwo (wspomnianego w załączniku IV do komunikatu w sprawie aktywów o obniżonej jakości(37) oraz planu restrukturyzacji (wspomnianego w pkt 46 komunikatu o restrukturyzacji(38). Pierwsze sprawozdanie zawierające wszystkie powyższe informacje zostanie przedłożone Komisji w ciągu sześciu miesięcy od daty przyjęcia niniejszej decyzji.
5. PODSTAWY DO WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA DOTYCZĄCEGO ŚRODKA ZABEZPIECZENIA PRZEZ PAŃSTWO
(98) Komisja przypomina, że w dniu 30 czerwca 2009 r. wszczęła w przedmiotowej sprawie formalne postępowanie wyjaśniające w sprawie środka zabezpieczenia przez państwo dotyczącego ustaleń w zakresie wyceny, wynagrodzenia, podziału obciążenia i zarządzania aktywami.
(99) W odniesieniu do wyceny Komisja wyraziła wątpliwości co do podstawowych założeń i metod zastosowanych przez ekspertów. Komisja odnotowała między innymi potrzebę weryfikacji założeń dotyczących korelacji między papierami wartościowymi zabezpieczonymi aktywami a zadłużeniem przedsiębiorstw, identyfikowalności założeń dotyczących cen nieruchomości oraz poziomów niedopełnienia zobowiązań przez przedsiębiorstwa (motyw 83 decyzji o wszczęciu postępowania).
(100) Zważywszy, że wynagrodzenie płatne przez grupę KBC zależy również od wyceny portfela instrumentów typu CDO, w motywie 93 decyzji o wszczęciu postępowania Komisja stwierdziła, że niezbędna jest dalsza ocena tego zagadnienia. Z tego samego powodu Komisja wyraziła wątpliwość, czy środek zabezpieczenia przez państwo zapewniał odpowiedni podział obciążenia (motyw 88 decyzji o wszczęciu postępowania).
(101) W odniesieniu do zarządzania aktywami w motywie 80 decyzji o wszczęciu postępowania Komisja stwierdziła, że nie dysponuje wystarczającymi informacjami, aby móc stwierdzić, czy ustalenia przewidziane przez władze belgijskie są zgodne z wymogami przewidzianymi w komunikacie w sprawie aktywów o obniżonej jakości.
6. UWAGI ZAINTERESOWANYCH STRON
(102) Komisja odnotowuje, że nie otrzymała od zainteresowanych stron jakichkolwiek uwag dotyczących decyzji o wszczęciu postępowania wyjaśniającego w sprawie środka zabezpieczenia przez państwo.
7. UWAGI WŁADZ BELGIJSKICH
7.1. DECYZJA O WSZCZĘCIU POSTĘPOWANIA
(103) Władze belgijskie informują, że dokonały przeglądu decyzji Komisji z dnia 30 czerwca 2009 r., w której Komisja postanowiła wszcząć postępowanie określone w art. 88 ust. 2 Traktatu w celu zweryfikowania warunków zawartych w komunikacie w sprawie aktywów o obniżonej jakości i dotyczących ustaleń w sprawie wyceny (w tym metody wyceny), podziału obciążenia, wynagrodzenia i zarządzania aktywami w ramach środka.
(104) Władze belgijskie są zdania, że każdy z powyższych elementów został właściwie uwzględniony w planie restrukturyzacji grupy KBC, przedłożonym dnia 30 września 2009 r., oraz w różnych zobowiązaniach przedstawionych w związku z planem restrukturyzacji.
7.2. STANOWISKO BELGII W SPRAWIE PLANU RESTRUKTURYZACJI
(105) Władze belgijskie twierdzą, że plan restrukturyzacji spełnia wszystkie warunki zawarte w komunikacie Komisji z dnia 23 lipca 2009 r. w sprawie przywrócenia rentowności i oceny środków restrukturyzacyjnych stosowanych w sektorze finansowym w dobie kryzysu zgodnie z regułami pomocy państwa(39).
(106) Władze belgijskie uważają w szczególności, że plan restrukturyzacji gwarantuje przywrócenie długoterminowej rentowności grupy KBC, zapewnienie przez grupę KBC znaczącego wkładu własnego w koszty restrukturyzacji oraz ograniczenie zakłócenia konkurencji dzięki znaczącym środkom strukturalnym i środkom dotyczącym odpowiedniego zachowania.
8. OCENA
8.1. ISTNIENIE POMOCY
(107) Komisja musi ocenić, czy przedmiotowe środki stanowią pomoc państwa. Zgodnie z art. 87 ust. 1 Traktatu wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi.
(108) Komisja odnotowuje, że w przypadku pierwszego i drugiego dokapitalizowania oraz środka zabezpieczenia przez państwo stwierdziła już, iż środki te stanowią pomoc państwa. W odniesieniu do pierwszego dokapitalizowania stwierdzono to w decyzji Komisji w sprawie pierwszego dokapitalizowania z dnia 18 grudnia 2008 r. (motywy 39-53 decyzji w sprawie dokapitalizowania). W odniesieniu do drugiego dokapitalizowania i środka zabezpieczenia przez państwo stwierdzono to w decyzji Komisji o wszczęciu postępowania wyjaśniającego z dnia 30 czerwca 2009 r. (sekcja 4.1 decyzji o wszczęciu postępowania). Komisja odnotowuje również, że grupa KBC nie otrzyma w kontekście planu restrukturyzacji żadnych dodatkowych środków i że środki pomocy na ratowanie zostaną przekształcone w pomoc na restrukturyzację.
(109) Nie ma zatem podstaw, aby Komisja zmieniła swoje wcześniejsze oceny. Dlatego też Komisja stwierdza, że pierwsze i drugie dokapitalizowanie oraz środek zabezpieczenia przez państwo uzyskane przez grupę KBC stanowią pomoc państwa.
8.2. KWOTA POMOCY
(110) Jeżeli chodzi o kwotę pomocy, środki służące dokapitalizowaniu stanowią pomoc państwa w wysokości odpowiadającej sumie wniesionego kapitału, czyli kwocie 7 mld EUR.
(111) Jeżeli chodzi o kwotę pomocy w postaci środka zabezpieczenia przez państwo, Komisja jest zdania, że należy dokonać rozróżnienia na zakres dotyczący akcji i zakres dotyczący gotówki w ramach środka zabezpieczenia przez państwo.
(112) Zdaniem Komisji zakres dotyczący gotówki odpowiada środkowi na rzecz ratowania aktywów. W komunikacie w sprawie aktywów o obniżonej jakości stwierdzono, że kwota pomocy w ramach środka na rzecz ratowania aktywów stanowi różnicę między wartością przekazania aktywów a ceną rynkową. W odniesieniu do środka dotyczącego gwarancji na aktywa Komisja uważa, że wartość przekazania to wartość, przy której państwo wypłaca bankowi w gotówce rekompensatę za poniesione straty. Dlatego też w tym przypadku wartość przekazania wynosi 14,8 mld EUR(40), jako że portfel musi ponieść rzeczywiste straty w wysokości 9,1 mld EUR (strata w wysokości 3,9 mld EUR w transzach innych niż najbardziej uprzywilejowana, pierwsza strata w transzy najbardziej uprzywilejowanej w wysokości 3,2 mld EUR oraz zakres dotyczący akcji w wysokości 2 mld EUR), które to straty należy odjąć od kwoty [...] mld EUR wartości nominalnej portfela CDO. Wartość rynkowa portfela CDO w momencie zawierania transakcji wynosiła [...] mld EUR(41). Różnica między wartością przekazania aktywów a wartością rynkową wynosi [...] mld EUR, z czego należy odjąć 10 %, jako że grupa KBC zatrzymuje 10 % strat. Odpowiada to kwocie [...] mld EUR.
(113) Ponadto Komisja jest zdania, że należy uwzględnić nadwyżkę opłaty gwarancyjnej poniesionej przez grupę KBC z tytułu zakresu dotyczącego gotówki. Całkowita nominalna opłata gwarancyjna wynosi 1,33 mld EUR, z czego jednak ok. 1 mld EUR (szacowana nadwyżka opłaty gwarancyjnej(42) jest nadwyżką w stosunku do opłaty minimalnej wymaganej przez Komisję w komunikacie w sprawie aktywów o obniżonej jakości. Kwotę 1 mld EUR należy wobec tego odjąć od kwoty wyliczonej w motywie 112. Daje to łączną kwotę pomocy w ramach środka na rzecz ratowania aktywów w wysokości ok. 260 mln EUR.
(114) W związku z powyższym dwa wkłady kapitałowe i część pomocy na rzecz ratowania aktywów w ramach środka zabezpieczenia przez państwo stanowią razem element pomocy w wysokości ok. 7,26 mld EUR, co odpowiada 4,1 % aktywów ważonych ryzykiem grupy KBC.
(115) Dokonano również oceny zakresu dotyczącego akcji w ramach środka zabezpieczenia przez państwo. Zdaniem Komisji można go uznać za odpowiednik wkładu kapitałowego, ponieważ CBFA akceptuje go jako kapitał regulacyjny, który poprawia sytuację kapitałową banku. Mimo że środek ten nie zapewnia płynności, a co za tym idzie, nie można go zaklasyfikować jako bezpośredni wkład kapitałowy, Komisja jest zdania, że można go uznać za dodatkową pomoc, prawdopodobnie do nominalnej kwoty 1,8 mld EUR. Jeżeli zostanie on zaliczony jako pomoc w 100 %, kwota elementu pomocy we wszystkich środkach (dwa dokapitalizowania i środek zabezpieczenia przez państwo) wyniesie 9,06 mld EUR, tj. 5,1 % aktywów ważonych ryzykiem grupy KBC.
8.3. ZGODNOŚĆ POMOCY ZE WSPÓLNYM RYNKIEM
8.3.1. PODSTAWA PRAWNA OCENY ZGODNOŚCI
(116) Na mocy art. 87 ust. 3 lit. b) Traktatu Komisja jest uprawniona do stwierdzenia zgodności pomocy ze wspólnym rynkiem, jeżeli ma ona na celu "zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce państwa członkowskiego". Ze względu na obecną sytuację na rynkach finansowych Komisja jest zdania, że przedmiotowe środki można rozpatrzyć bezpośrednio na podstawie przepisów Traktatu, a w szczególności na podstawie art. 87 ust. 3 lit. b) Traktatu.
(117) Komisja uznała, że globalny kryzys finansowy może powodować poważne zaburzenia w gospodarce państwa członkowskiego i że środki wspierające banki mogą zaradzić tym zaburzeniom. Znalazło to potwierdzenie w następujących komunikatach Komisji: komunikacie bankowym(43), komunikacie o dokapitalizowaniu, komunikacie w sprawie aktywów o obniżonej jakości i komunikacie o restrukturyzacji. W odniesieniu do belgijskiej gospodarki fakt ten potwierdzono w różnych wydanych przez Komisję dokumentach zatwierdzających środki podejmowane przez władze belgijskie w celu zwalczania kryzysu finansowego(44). Dlatego też, jak wskazano w decyzji w sprawie dokapitalizowania i w decyzji o wszczęciu postępowania, podstawą prawną oceny środków pomocy powinien być art. 87 ust. 3 lit. b) Traktatu.
8.3.2. ZGODNOŚĆ ŚRODKA ZABEZPIECZENIA PRZEZ PAŃSTWO
(118) Zgodnie z krótkim omówieniem zawartym w sekcji 8.2 Komisja uważa, że w odniesieniu do środka zabezpieczenia przez państwo należy dokonać rozróżnienia na zakres dotyczący akcji oraz zakres dotyczący gotówki w ramach omawianego środka.
(119) Komisja jest zdania, że zobowiązanie do wniesienia kapitału, z zastrzeżeniem wystąpienia określonych zrealizowanych strat w portfelu CDO, związane z zakresem dotyczącym akcji należy uznać za równoznaczne z dokonaniem wkładu kapitałowego(45). Dlatego też zgodność tego zobowiązania ze wspólnym rynkiem jest oceniana na podstawie komunikatu o dokapitalizowaniu.
(120) Komisja jest zdania, że zakres dotyczący gotówki, w przypadku którego państwo jest zobowiązane do pokrycia strat grupy KBC w gotówce, należy uważać za środki na rzecz ratowania aktywów. Dlatego też zgodność tego zakresu ze wspólnym rynkiem jest oceniana na podstawie komunikatu w sprawie aktywów o obniżonej jakości.
Zastosowanie komunikatu w sprawie aktywów o obniżonej jakości do środków na rzecz ratowania aktywów
(121) W komunikacie w sprawie aktywów o obniżonej jakości określono warunki szczegółowe mające zastosowanie do środków na rzecz ratowania aktywów. Zgodnie z sekcją 5.2 komunikatu w sprawie aktywów o obniżonej jakości środek na rzecz ratowania aktywów musi zapewniać pełną przejrzystość przed zastosowaniem tego środka, odpowiedni podział obciążenia, a następnie dokonanie prawidłowej wyceny aktywów. Powinien on też zapewniać odpowiednie wynagrodzenie władzom publicznym za środki na rzecz ratowania aktywów, aby zagwarantować odpowiedzialność udziałowców i podział obciążenia.
(122) W decyzji o wszczęciu postępowania Komisja ustaliła już, że środek zabezpieczenia przez państwo na rzecz grupy KBC jest zgodny z komunikatem w sprawie aktywów o obniżonej jakości pod względem pełnej przejrzystości i pełnego ujawnienia informacji przed zastosowaniem środka oraz kwalifikowalności aktywów. Dlatego też Komisja w swojej ocenie skupia się na warunkach dotyczących wyceny, wynagrodzenia i podziału obciążenia oraz uzgodnień w zakresie zarządzania aktywami, ponieważ są to aspekty środka zabezpieczenia przez państwo, w odniesieniu do których wszczęła ona postępowanie wyjaśniające.
Wycena
(123) W odniesieniu do wyceny komunikat w sprawie aktywów o obniżonej jakości stanowi w sekcji 5.5, że prawidłowe i konsekwentne podejście do wyceny aktywów ma zasadnicze znaczenie dla zapobiegania nadmiernym zakłóceniom konkurencji. W związku z powyższym Komisja dokonała dokładnej analizy wyceny, a w szczególności ogólnej metodyki leżącej u podstaw tej wyceny, aby zapewnić spójne podejście na poziomie Wspólnoty. W tym celu Komisja zwróciła się do grupy ekspertów ds. wyceny z prośbą o pomoc techniczną. Przy ocenie przedmiotowego środka Komisja zastosowała również metody wyceny aktywów oparte na pomocy technicznej udzielonej przez ekspertów z EBC.
(124) Zgodnie z pkt 40 i 41 komunikatu w sprawie aktywów o obniżonej jakości wartość przekazania takich aktywów musi być zgodna z ich rzeczywistą wartością ekonomiczną. W odniesieniu do środka dotyczącego gwarancji na aktywa Komisja uważa, że wartość przekazania to wartość, przy której państwo wypłaca bankowi w gotówce rekompensatę za poniesione straty. W danym przypadku wartość przekazania wynosi 14,8 mld EUR, natomiast według grupy KBC rzeczywista wartość ekonomiczna portfela wynosi [...] mld EUR. Wynika z tego, że jeżeli rzeczywista wartość ekonomiczna faktycznie wynosi [...] mld EUR, to środek spełnia wymogi określone w komunikacie w sprawie aktywów o obniżonej jakości w odniesieniu do wyceny, ponieważ wartość przekazania byłaby niższa niż rzeczywista wartość ekonomiczna.
(125) Jeżeli chodzi o rzeczywistą wartość ekonomiczną portfela CDO, wątpliwości Komisji zostały rozwiane. Biorąc pod uwagę ostrożne założenia (takie jak: korelacja, dotkliwość strat, wzrost cen nieruchomości, prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązań) w połączeniu z uzasadnionym prawdopodobieństwem niewykonania zobowiązań w warunkach skrajnych, Komisja uważa, że [...] mld EUR ([...] % wartości referencyjnej) stanowi rozsądne wyliczenie rzeczywistej wartości ekonomicznej.
(126) Ponadto szacunkowa ocena rzeczywistej wartości ekonomicznej portfela w scenariuszu warunków skrajnych wynosi w przybliżeniu [...] mld EUR ([...] % wartości referencyjnej), co nadal przekracza wartość przekazania. Komisja jest zdania, że w oparciu o przyjęte założenia i metodykę powyższą wycenę rzeczywistej wartości ekonomicznej w scenariuszu warunków skrajnych można uznać za dopuszczalną.
Wynagrodzenie
(127) Wątpliwości Komisji co do wynagrodzenia płatnego przez grupę KBC zostały rozwiane. Komisja odnotowuje, że środek zabezpieczenia przez państwo ma efekt kapitałowy pomocy w wysokości 504 mln EUR. Jak zauważono w pkt 21 komunikatu w sprawie aktywów o obniżonej jakości i w przypisie 11 do tego punktu, mechanizm na rzecz ratowania aktywów powinien być wynagradzany w ten sam sposób co wkład kapitałowy. W normalnych warunkach taki wkład kapitałowy oznaczałby koszt w granicach 35 mln EUR rocznie(46). Kwota ta jest znacznie niższa od rocznej opłaty gwarancyjnej, tj. 221 mln EUR (ogółem 1,33 mld EUR w okresie 6 lat opłacania wynagrodzenia przez grupę KBC). Grupa KBC zapłaci rzeczywiście ponad 1 mld EUR więcej, niż wynosi minimalne wynagrodzenie wymagane na mocy komunikatu w sprawie aktywów o obniżonej jakości.
Podział obciążenia
(128) W odniesieniu do podziału obciążenia w sekcji 5.2 komunikatu w sprawie aktywów o obniżonej jakości stwierdza się, że zasadniczo banki powinny w jak największym zakresie same pokrywać straty związane z aktywami o obniżonej jakości. Oznacza to przede wszystkim, że bank powinien pokrywać różnicę między wartością nominalną a rzeczywistą wartością ekonomiczną aktywów o obniżonej jakości. W omawianym przypadku powyższe kryterium jest spełnione, ponieważ rzeczywista wartość ekonomiczna portfela odpowiada [...] mld EUR ([...] % wartości referencyjnej), a wartość przekazania odpowiada 14,8 mld EUR (62 % wartości referencyjnej), zatem wartość przekazania znajduje się poniżej rzeczywistej wartości ekonomicznej. Eksperci Komisji zweryfikowali wysokość rzeczywistej wartości ekonomicznej i uznali ją za uzasadnioną. Grupa KBC pokrywa straty nawet przekraczające powyższą wartość. Wątpliwości Komisji co do podziału obciążenia zostały zatem rozwiane.
Zarządzanie aktywami
(129) W odniesieniu do zarządzania aktywami Komisja zwraca uwagę, że uzgodnienia między władzami belgijskimi a grupą KBC są zgodne z wymogami określonymi w komunikacie w sprawie aktywów o obniżonej jakości. Władze belgijskie uzyskały zwyczajowe i niezbędne prawa do zabezpieczenia swoich interesów zgodnie z motywem 62. Prawa te mają zatem na celu zapewnienie zabezpieczenia w celu ochrony inwestorów będących osobami trzecimi, najbardziej uprzywilejowanych kontrahentów, a zatem również władz belgijskich, przed możliwymi konfliktami interesów w związku z zarządzaniem portfelem gwarantowanym. Ponadto władzom belgijskim zapewniono prawo do monitorowania zarządzania portfelem gwarantowanym i przyznano stosowne prawa do dalszej ochrony swoich interesów.
Wniosek
(130) Na podstawie powyższego Komisja stwierdza, że jej wątpliwości co do środków na rzecz ratowania aktywów zostały rozwiane i że są one zgodne z komunikatem w sprawie aktywów o obniżonej jakości.
Zastosowanie komunikatu o dokapitalizowaniu do zobowiązania dotyczącego akcji
(131) Komisja przypomina, że w przypadku strat w zakresie dotyczącym akcji belgijskie władze zobowiązały się zapewnić kapitał, jeżeli grupa KBC tego zażąda. Dokapitalizowanie grupy KBC w zakresie dotyczącym akcji może nastąpić poprzez wyemitowanie przez grupę KBC akcji zwykłych na rzecz władz belgijskich po cenie rynkowej. Jeżeli w wyniku tej emisji władze belgijskie wejdą w posiadanie ponad 30 % akcji, otrzymają hybrydowe papiery wartościowe. Zatem, aby środek był zgodny ze wspólnym rynkiem, wkład kapitałowy, którego dotyczy zobowiązanie, należy ograniczyć do niezbędnego minimum i wypłacać zgodnie z komunikatem o dokapitalizowaniu.
(132) Jeżeli chodzi o wynagrodzenie w odniesieniu do zakresu dotyczącego akcji, zgodność wynagrodzenia ze wspólnym rynkiem należy ocenić na dwa sposoby. Po pierwsze, państwo powinno otrzymać wynagrodzenie za zapewnienie gwarancji dla inwestycji kapitałowych. Po drugie, w przypadku gdy państwo faktycznie wniesie kapitał, wymaga to odpowiedniego wynagrodzenia.
(133) W odniesieniu do gwarancji dla inwestycji kapitałowych grupa KBC musi zapłacić za posiadanie prawa do wkładu kapitałowego w gotowości. Opłatę z tytułu gwarantowania emisji oblicza się poprzez odniesienie do wysokości opłat naliczanych przez banki inwestycyjne za gwarancje dla inwestycji kapitałowych w ramach promesy kredytowej. Według władz belgijskich zwyczajowa opłata za tego rodzaju zobowiązanie do gwarantowania emisji wynosi od 10 do 15 punktów bazowych tygodniowo. W przypadku grupy KBC zastosowano punkt środkowy z tego przedziału (12,5 punktu bazowego). W odniesieniu do kwoty głównej w wysokości 1,8 mld EUR opłata ta wynosi 650 punktów bazowych rocznie. Komisja przypomina pkt 26 komunikatu o dokapitalizowaniu, w którym stwierdza się, że cena dokapitalizowania powinna być zgodna z zaleceniami Eurosystemu z dnia 20 listopada 2008 r. Zalecenia te z kolei stanowią, że wymagana stopa zwrotu z tytułu akcji zwykłych powinna być premią za ryzyko kapitałowe w wysokości 500 punktów bazowych rocznie(47). W omawianym przypadku premię z tytułu gwarantowania emisji można traktować jak premię za ryzyko kapitałowe opisaną w zaleceniach Eurosystemu. Ponieważ opłata z tytułu gwarantowania emisji przekracza ten próg, wynagrodzenie uznaje się za wystarczające.
(134) Ponadto w przypadku, w którym grupa KBC rzeczywiście zwróci się do władz belgijskich z prośbą o zrealizowanie wkładu kapitałowego, władze belgijskie nabędą nowo wyemitowane akcje na warunkach rynkowych. W takim przypadku władze belgijskie otrzymają akcje zwykłe i stosowne wynagrodzenie. Rozwiązanie takie jest zgodne z załącznikiem do komunikatu o dokapitalizowaniu. W kontekście obecnego kryzysu Komisja akceptowała wcześniej wkłady kapitałowe, w których cena emisji była oparta na wycenie rynkowej, takiej jak cena akcji(48)
(135) Jeżeli władze belgijskie przy zakupie akcji grupy KBC uzyskają ponad 30 % praw głosu, co mogłoby wymagać od nich złożenia wiążącej oferty przejęcia, będą miały zamiast tego możliwość nabycia kapitału hybrydowego. Kupon, który grupa KBC będzie musiała opłacić, jest podobny do kuponu zastosowanego w odniesieniu do dwóch już zatwierdzonych środków służących dokapitalizowaniu. Ponadto władze belgijskie mają możliwość zamiany tych instrumentów hybrydowych na akcje zwykłe na warunkach rynkowych, co jest zgodne z opisanymi powyżej warunkami nabycia przez te władze nowo wyemitowanych akcji. Wynagrodzenie z tytułu hybrydowych papierów wartościowych jest zatem zgodne z komunikatem o dokapitalizowaniu.
(136) Jeżeli chodzi o ograniczenie pomocy do niezbędnego minimum, Komisja zauważa, że grupa KBC zwróci się z prośbą o wkład kapitałowy jedynie w przypadku, w którym odpowiedni portfel CDO poniesie zrealizowane straty z tytułu kredytów przekraczające kwotę 7,1 mld EUR. Jeżeli taka sytuacja wystąpi, grupa KBC prawdopodobnie stanie przed znacznymi trudnościami i niepewnością rynkową co do jej sytuacji finansowej, mimo że zabezpieczyła się już na wypadek strat przekraczających tę kwotę. Zgodnie z uzasadnieniem przedstawionym w odniesieniu do pierwszego i drugiego dokapitalizowania, w którym dowodzono, że właściwie wynagrodzony wkład kapitałowy stanowi odpowiedni sposób na przywrócenie zaufania do banku istotnego dla całego systemu, takiego jak grupa KBC, zdaniem Komisji uzasadnione jest stwierdzenie, iż zobowiązanie do zapewnienia kapitału w przypadku znacznych strat w portfelu CDO jest właściwe i stanowi pomoc ograniczoną do niezbędnego minimum.
Wniosek
(137) Na podstawie powyższego Komisja stwierdza, że warunki określone w komunikacie o dokapitalizowaniu są spełnione.
Wniosek dotyczący środka zabezpieczenia przez państwo
(138) Biorąc pod uwagę, że warunki pomocy związanej z aktywami w ramach środka zabezpieczenia przez państwo są zgodne z komunikatem w sprawie aktywów o obniżonej jakości, a warunki związane z zakresem dotyczącym akcji są zgodne z komunikatem o dokapitalizowaniu, Komisja uważa, że pomoc udzielana za pośrednictwem środka zabezpieczenia przez państwo jest zgodna ze wspólnym rynkiem.
8.3.3. ZGODNOŚĆ PLANU RESTRUKTURYZACJI
Stopień wymaganej restrukturyzacji
(139) Komisja zwraca uwagę, że w komunikacie o restrukturyzacji nie określono kryteriów dotyczących warunków, w jakich bank może być zmuszony do przedstawienia planu restrukturyzacji, lecz oparto się na kryteriach określonych w komunikacie o dokapitalizowaniu i w komunikacie w sprawie aktywów o obniżonej jakości.
(140) Komisja stwierdza, że grupa KBC otrzymała pomoc państwa w wysokości przekraczającej 2 % całkowitej kwoty aktywów banku ważonych ryzykiem. Dlatego też zgodnie z pkt 4 komunikatu o restrukturyzacji i pkt 55 komunikatu w sprawie aktywów o obniżonej jakości, a także zgodnie z wcześniejszymi zobowiązaniami wspomnianymi w decyzji o wszczęciu postępowania grupa KBC powinna przeprowadzić dogłębną restrukturyzację.
Zastosowanie komunikatu o restrukturyzacji
(141) Komunikat o restrukturyzacji określa zasady pomocy państwa mające zastosowanie do restrukturyzacji instytucji finansowych w dobie kryzysu. Zgodnie z komunikatem o restrukturyzacji, aby restrukturyzacja instytucji finansowej w kontekście obecnego kryzysu finansowego była zgodna ze wspólnym rynkiem na mocy art. 87 ust. 3 lit. b) Traktatu, musi ona:
(i) prowadzić do przywrócenia długoterminowej rentowności banku;
(ii) obejmować wystarczający wkład własny beneficjenta (podział obciążenia);
(iii) zawierać wystarczające środki mające na celu ograniczenie zakłócenia konkurencji.
(i) Przywrócenie długoterminowej rentowności
(142) W pkt 9-11 komunikatu o restrukturyzacji przewidziano, że państwo członkowskie powinno przedstawić kompleksowy i szczegółowy plan restrukturyzacji zawierający pełne informacje dotyczące modelu działalności. W planie należy także podać przyczyny problemów instytucji finansowej i inne możliwości oprócz proponowanego planu restrukturyzacji. Informacje przedłożone przez władze belgijskie spełniają te wymogi.
(143) Przy ocenie planu restrukturyzacji Komisja musi ustalić, czy możliwe jest przywrócenie długoterminowej rentowności banku bez pomocy państwa. W odniesieniu do grupy KBC w każdym planie restrukturyzacji należy wykazać, że bank zastosował środki mające na celu zaradzenie przyczynie jego problemów, że jego model działalności jest rentowny i jest w stanie sprostać realistycznemu scenariuszowi warunków skrajnych. Zgodnie z pkt 14 komunikatu o restrukturyzacji w planie należy również wykazać, w jaki sposób pomoc państwa jest zwracana lub odpłatna zgodnie z normalnymi warunkami rynkowymi.
(144) Plan restrukturyzacji określa główne przyczyny problemów banku, związane przede wszystkim ze spadkiem wartości portfela syntetycznych CDO grupy KBC. Instrumenty te muszą podlegać wycenie według bieżącej wartości rynkowej, przy czym wszelkie zmiany wartości rynkowej są natychmiast wykazywane w rachunku zysków i strat. Aby uporać się z tymi stratami i ich późniejszym wpływem na swoją pozycję kapitałową, grupa KBC potrzebowała dwóch wkładów kapitałowych i gwarancji na aktywa.
(145) Aby ocenić, czy grupę KBC można uznać za rentowną, Komisja musi ustalić, czy plan uwzględnia przedmiotowe kwestie w odniesieniu do portfela CDO. W tym zakresie Komisja zwraca uwagę, że grupa KBC zaprzestała emisji instrumentów typu CDO. Jeżeli chodzi o pozostałą część portfela CDO, ekspozycja grupy KBC na dalsze straty została znacznie ograniczona. Ze względu na fakt, że kwota 14,8 mld EUR (90 %) strat w portfelu była objęta gwarancją państwa, portfel nie musi już podlegać wycenie według bieżącej wartości rynkowej, co ogranicza zmienność bilansu grupy KBC. Jedyną pozostałą ekspozycję stanowi niewielka część portfela CDO, która jest wyceniana powyżej wartości przekazania środka zabezpieczenia przez państwo, oraz 10 % ekspozycji na straty w transzy gwarancji gotówkowej. Komisja może zatem stwierdzić, że grupa KBC podjęła wystarczające działania, aby wyeliminować przyczynę swoich problemów, i że żadne dalsze negatywne zmiany w jej portfelu CDO nie zagrożą jej rentowności.
(146) Grupa KBC posiada także portfel papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami, który nie jest objęty ochroną zapewnioną przez władze belgijskie. Komisja odnotowuje, że grupa KBC przekazała informacje na temat pozostałej ekspozycji ([...]). Grupa KBC zbilansuje wszelkie straty w tym portfelu (obliczone na [...] mln EUR rocznie). Zdaniem grupy KBC portfel ten nie zagraża rentowności grupy ze względu na bardziej umiarkowany profil ryzyka i zapadalności(49). Straty w portfelu papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami uwzględniono w prognozach finansowych w ramach planu restrukturyzacji.
(147) Jeżeli chodzi o model działalności, grupa KBC zamierza kontynuować swoją strategię bankowo-ubezpieczeniową, aczkolwiek w mniejszej i bardziej skoncentrowanej grupie. Będzie oferowała pełen asortyment produktów bankowych i ubezpieczeniowych klientom w podstawowych segmentach, przedsiębiorstwom detalicznym, prywatnym MŚP i przedsiębiorstwom o średniej kapitalizacji. Będzie się koncentrować na rynkach np. w Europie Środkowo-Wschodniej i Rosji, gdzie posiada już silną franszyzę, natomiast wycofa się z rynków wysokiego ryzyka lub tych, na których posiadana franszyza nie jest lub nie może stać się stabilna. Grupa KBC ma dobrą sytuację w zakresie płynności. Jest w ograniczonym stopniu zależna od finansowania hurtowego, w szczególności krótkoterminowego, a jej wskaźnik relacji kredytów do depozytów wynosi poniżej [...] %. Jej stabilną sytuację w zakresie płynności podkreśla fakt, że nawet podczas najpoważniejszych zakłóceń na rynkach finansowych przez wiele lat nie musiała korzystać ze wsparcia płynnościowego ze strony państwa belgijskiego.
(148) Komisja jest zdania, że strategia działalności grupy KBC, polegająca na działalności detalicznej połączonej ze sprzedażą krzyżową produktów ubezpieczeniowych na głównych rynkach tej grupy, stanowi rentowny model działalności. Komisja uważa, że kontynuowanie działalności grupy KBC w Europie Środkowo-Wschodniej i Rosji, które można uznać za rynek rozwijający się, stanowi strategię możliwą do przyjęcia, ponieważ umożliwia ona grupie KBC wykorzystanie sprawdzającego się modelu działalności w regionie charakteryzującym się wysokim wzrostem, co pozwalają na dalszy rozwój banku i osiąganie zysków. Jest to również ważne w kontekście zagadnień dotyczących stabilności finansowej, ponieważ grupa KBC jest liczącym się uczestnikiem rynków finansowych w powyższym regionie i jej wycofanie się z tych rynków mogłoby mieć efekt destabilizujący. W odniesieniu do stabilności finansowej powyższa analiza dotyczy także obecności grupy KBC w Irlandii.
(149) Zgodnie z pkt 9 i 12-15 komunikatu o restrukturyzacji w planie restrukturyzacji należy również wykazać, w jaki sposób bank zamierza jak najszybciej powrócić do długoterminowej rentowności niewymagającej dalszej pomocy państwa. Bank powinien przede wszystkim móc generować stosowny zwrot z kapitału własnego, pokrywając przy tym wszystkie koszty zwykłej działalności i stosując się do odpowiednich wymogów ustawowych.
(150) Komisja jest zdania, że plan restrukturyzacji przedłożony przez grupę KBC spełnia te wymogi, ponieważ grupa KBC przedstawiła prognozy finansowe na lata 2008-2013, podając informacje na temat dochodów, kosztów, utraty wartości aktywów, zysków i pozycji kapitałowej każdej jednostki organizacyjnej. Komisja zauważa, że dostarczone prognozy oparte są na racjonalnych, podstawowych założeniach makroekonomicznych.
(151) Grupa KBC zakłada w planie restrukturyzacji, że dochody i zyski powrócą - w scenariuszu podstawowym - do poziomu zbliżonego do tego sprzed kryzysu: dochody wynoszące w 2009 r. [...] mld EUR wzrosną w 2013 r. do [...] mld EUR, a przewidywany zysk (strata) netto, wynoszący w 2009 r. -[...] mld EUR, wzrośnie w 2013 r. do [...] mld EUR. Utrata wartości aktywów zostanie w większości poniesiona w 2008 r. ([...] mld EUR) i 2009 r. ([...] mld EUR). Współczynnik warstwy 1 grupy KBC wzrośnie z [...] % w 2009 r. do [...] % w 2013 r. Biorąc pod uwagę fakt, że podstawowa działalność grupy KBC (z wyłączeniem generowanych przez jednostkę KBC Financial Products strat z instrumentów typu CDO i papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami) w dalszym ciągu przynosiła zyski w 2008 r. i w 2009 r. do chwili obecnej, Komisja uważa prognozy za realne.
(152) Jeżeli chodzi o zdolność grupy KBC do sprostania scenariuszowi warunków skrajnych, opisano ją w motywach 42-49. Komisja uważa opracowany scenariusz za racjonalny. Ponieważ scenariusz warunków skrajnych wykazuje, że grupa KBC przekroczy ustawowe wymogi kapitałowe, można uznać, że spełnia ona wymogi określone w pkt 13 komunikatu o restrukturyzacji.
(153) Ponadto Komisja za czynnik pozytywny uważa fakt, że prognozowane zyski pozwolą bankowi na odpowiednie wynagrodzenie kapitału państwowego i z czasem na zwrócenie go. Spłata kapitału państwowego powinna być możliwa bez uszczuplania bazy kapitałowej instytucji, ponieważ zgodnie z prognozami współczynnik kapitału warstwy 1 grupy KBC osiągnie poziom [...], a następnie go przekroczy według każdego ze scenariuszy zawartych w planie restrukturyzacji.
(154) W planie określono także przekonującą strategię spłaty pomocy udzielonej przez władze belgijskie. W przypadku środka zabezpieczenia przez państwo opłata jest uiszczana w gotówce w 12 półrocznych ratach. Jeżeli chodzi o wkład kapitałowy, w 2011 r. grupa KBC rozpocznie realizację kuponów, a spłacanie kwoty głównej rozpocznie, gdy zacznie generować nadwyżkę kapitału, co według scenariusza podstawowego nastąpi od 2012 r. Uwzględniając karę pieniężną w wysokości 50 %, przewiduje się, że w latach [...] grupa KBC spłaci kwotę około 7 mld EUR, co stanowi równowartość kwoty głównej otrzymanego kapitału państwowego. Grupa KBC zamierza w pełni spłacić zobowiązania wobec państwa [...]. Prognozowana wewnętrzna stopa zwrotu dla państwa wynosi 13,9 %(50).
(155) Z uwagi na powyższe Komisja uważa, że plan restrukturyzacji przedłożony przez grupę KBC spełnia określone w komunikacie o restrukturyzacji wymogi w zakresie przywrócenia długoterminowej rentowności.
(ii) Wkład własny/podział obciążenia
(156) Komunikat o restrukturyzacji wskazuje, że odpowiedni wkład ze strony beneficjenta jest konieczny do ograniczenia pomocy do minimum oraz do ograniczenia zakłócenia konkurencji i pokusy nadużyć. W tym celu należy, po pierwsze, ograniczyć koszty restrukturyzacji, a po drugie, należy ograniczyć kwotę pomocy; konieczny jest także znaczny wkład własny.
(157) W odniesieniu do ograniczenia kosztów restrukturyzacji w komunikacie o restrukturyzacji wskazano w pkt 23, że pomoc na restrukturyzację należy ograniczyć do pokrycia tylko tych kosztów, które są konieczne do przywrócenia rentowności. Ponadto, aby ograniczyć kwotę pomocy do minimum, do finansowania restrukturyzacji banki powinny w pierwszej kolejności wykorzystywać zasoby własne. Koszty związane z restrukturyzacją powinno zatem ponosić nie tylko państwo, ale również inwestorzy poprzez zbilansowanie strat dostępnym kapitałem i poniesienie odpowiedniej opłaty z tytułu interwencji państwa.
1. Ograniczenie kosztów restrukturyzacji
(158) Komisja odnotowuje, że koszty restrukturyzacji są ograniczone do pokrycia tylko tych kosztów, które są konieczne do przywrócenia rentowności.
(159) Komisja zwraca uwagę, że grupa KBC wykorzystała pierwsze i drugie dokapitalizowanie do poprawienia współczynnika kapitału podstawowego warstwy 1 i zwiększenia wypłacalności z działalności ubezpieczeniowej. Poprzez poprawienie pozycji kapitałowej grupy KBC środki te zwiększyły zdolność grupy do bilansowania strat. Środek zabezpieczenia przez państwo został wykorzystany do zapewnienia grupie KBC ochrony przed dalszymi odpisami aktualizującymi wartość jej portfela CDO, jak również do poprawy jej współczynników kapitałowych. Środek ten pozwolił także usunąć przyczynę zmienności bilansu.
(160) W rezultacie omawiane środki przyczyniły się do przywrócenia rentowności grupy KBC, ponieważ usunęły źródło trudności grupy KBC, którym były znaczne odpisy aktualizujące wartość portfela CDO i konsekwencje tych odpisów dla pozycji kapitałowej grupy. Ponadto grupa KBC nie będzie mogła wykorzystać otrzymanej pomocy do rozszerzenia swojej działalności gospodarczej poprzez przejęcia, ponieważ jest pod tym względem ograniczona zobowiązaniami określonymi przez władze belgijskie w odniesieniu do zakazu przejmowania (zob. motyw 66).
2. Ograniczenie kwoty pomocy, znaczny wkład własny Ograniczenie pomocy
(161) Komisja uważa, że kwota pomocy jest ograniczona do minimum. Komisja przypomina, że już w decyzji o dokapitalizowaniu (motyw 65), oraz w decyzji o wszczęciu postępowania (motyw 71) ustalono, iż pomoc jest ograniczona do minimum niezbędnego do zapewnienia rentowności grupy KBC.
(162) W tym kontekście Komisja odnotowuje, że grupa KBC zapewni odpowiednie wynagrodzenie dla władz belgijskich za otrzymane środki pomocy. Wiąże się to w sposób nieunikniony z ograniczeniem kwoty pomocy przyznanej grupie KBC. W odniesieniu do dokapitalizowań grupa KBC zrealizuje na rzecz państwa kupon w wysokości 8,5 % za papier wartościowy, jeżeli wypłacona zostanie dywidenda. Grupa KBC jest zobowiązana do wykupu papierów wartościowych po cenie odpowiadającej 150 % ceny emisyjnej. Jak ustalono w decyzji o dokapitalizowaniu oraz w decyzji o wszczęciu postępowania, przewiduje się, że wewnętrzna stopa zwrotu dla państwa będzie wynosiła 13,9 %, tj. powyżej poziomu wymaganego przez Komisję w komunikacie o dokapitalizowaniu(51). W odniesieniu do środka zabezpieczenia przez państwo Komisja odnotowuje, że grupa KBC uiści opłatę, która jest w przybliżeniu [...] razy wyższa niż wymagana w komunikacie w sprawie aktywów o obniżonej jakości (zob. motyw 127).
Wkład własny
(163) Komisja uważa ponadto, że wkład własny grupy KBC w restrukturyzację jest znaczny. W ramach restrukturyzacji finansowej grupa KBC wprowadzi na lokalne giełdy papierów wartościowych 40 % swojej czeskiej spółki zależnej ČSOB oraz 40 % swojej węgierskiej spółki zależnej K & H. Znacząco osłabi to udział grupy KBC w tych spółkach, jako że jest ona obecnie w 100 % właścicielem tych spółek zależnych oraz zapewnia wkład grupy KBC i jej inwestorów. Dochody z wprowadzenia do obrotu giełdowego spółek ČSOB i K & H zwiększą fundusze własne grupy KBC i zostaną wykorzystane do spłaty zobowiązań wobec państwa.
(164) Ponadto grupa KBC planuje sprzedać całą jednostkę organizacyjną European Private Banking, w tym Vitis (ubezpieczenia na życie), tym samym w pełni kończąc działalność w tym segmencie. Dochody ze sprzedaży zostaną również wykorzystane do zwiększenia poziomu funduszy własnych grupy KBC w celu spłaty pomocy państwa.
(165) Jeżeli chodzi o podział obciążenia Komisja odnotowuje, że w kontekście środka zabezpieczenia przez państwo grupa KBC w swoim portfelu CDO o nominalnej wartości 23,9 mld EUR poniesie pierwszą stratę w wysokości 9,1 mld EUR Oprócz tego przyjmie 10 % udziału w stracie 14,8 mld EUR w ramach najbardziej uprzywilejowanej transzy ubezpieczonej przez władze belgijskie.
(166) Komisja odnotowuje także, że władze belgijskie gwarantują, iż grupa KBC nie spłaci kuponów ani nie wykupi podporządkowanych instrumentów dłużnych z wyjątkiem sytuacji, gdy stanowi to prawne zobowiązanie. W rezultacie właściciele podporządkowanych papierów dłużnych otrzymają ograniczone wynagrodzenie i tym samym przyczynią się do restrukturyzacji.
(iii) Środki ograniczające zakłócenie konkurencji
(167) Komunikat o restrukturyzacji wymaga, aby w planie restrukturyzacji przedstawiono propozycję środków ograniczających zakłócenia konkurencji i zapewniających konkurencyjność sektora bankowego. Ponadto środki te powinny również uwzględniać kwestię pokusy nadużyć i gwarantować, że pomoc państwa nie zostanie wykorzystana do finansowania zachowań antykonkurencyjnych.
(168) W odniesieniu do środków ograniczających zakłócenie konkurencji komunikat o restrukturyzacji wskazuje, że w swojej ocenie kwoty pomocy Komisja musi wziąć pod uwagę stopień podziału obciążenia i wpływ, jaki pozycja instytucji finansowej będzie miała na rynek po restrukturyzacji. W oparciu o tę analizę należy wprowadzić odpowiednie środki wyrównawcze.
(169) Komisja odnotowuje, że grupa KBC otrzymała znaczną kwotę pomocy, istotnie przekraczającą poziom odniesienia, określony w komunikacie o dokapitalizowaniu oraz komunikacie w sprawie aktywów o obniżonej jakości(52), wynoszący 2 % wartości aktywów ważonych ryzykiem. W tym kontekście Komisja stwierdza, że pomoc na rzecz grupy KBC spowodowała zakłócenie konkurencji na rynkach, na których zajmuje ona ważną pozycję.
(170) Z drugiej strony, istnieje kilka aspektów, które należy wziąć pod uwagę przy dokonywaniu oceny zakłócenia konkurencji spowodowanego pomocą państwa przyznaną grupie KBC. Po pierwsze, głównym czynnikiem powodującym problemy grupy KBC była raczej jej ekspozycja na odpisy aktualizujące wartość portfela CDO według bieżącej wartości rynkowej niż podejmowanie nadmiernego ryzyka i związane z tym straty w podstawowym modelu działalności. Grupa KBC zaprzestała działalności w tym obszarze. Po drugie, grupa KBC musi uiścić odpowiednie wynagrodzenie za otrzymaną pomoc państwa. Przewiduje się, że władze belgijskie otrzymają zwrot z wkładów kapitałowych na poziomie 13,9 %. W odniesieniu do środka zabezpieczenia przez państwo władze belgijskie gwarantują portfel na poziomie wartości przekazania znacznie poniżej jego rzeczywistej wartości ekonomicznej, podczas gdy wynagrodzenie otrzymywane za pomoc kapitałową i zapewnienie gwarancji dla inwestycji kapitałowych będzie na poziomie wyższym niż określony w wytycznych Komisji. Po trzecie, wprowadzenie do obrotu giełdowego spółek ČSOB i K & H na rynkach czeskim i węgierskim spowoduje znaczący podział obciążenia.
(171) Niezależnie od powyższego Komisja nadal uważa, że konieczne jest wprowadzenie odpowiednich środków przeciwdziałających pozostałym zakłóceniom konkurencji.
(172) Grupa KBC zredukuje prognozowaną sumę bilansową o 20 % w odniesieniu do aktywów ważonych ryzykiem grupy KBC (17 % aktywów ogółem). Redukcja zostanie osiągnięta głównie poprzez zbycie ([...]) oraz likwidację KBC FP ([...]). W rezultacie grupa KBC ograniczy swoją pozycję rynkową na kilku rynkach. Pod tym względem należy odnotować, że dla celów stabilności finansowej grupa KBC nie będzie musiała zbywać działalności w określonych krajach, jak wynika z motywu 177. Zasadniczo zabezpiecza to [...] bilansu grupy KBC przed zbyciem lub likwidacją.
(173) W szczególności grupa KBC zamierza sprzedać jednostki Centea i Fidea, które - mimo że są oddzielnymi markami - stanowią ważny element jej strategii działalności w Belgii. Jednostki Centea i Fidea są dochodowymi przedsiębiorstwami o rozpoznawalnym znaku towarowym, które można stosunkowo łatwo oddzielić od belgijskiej jednostki organizacyjnej grupy KBC. Są to dwa rentowne i niezależne podmioty na rynku belgijskim, które posiadają rozległą sieć punktów kontaktu z klientami, są samodzielne finansowo i dochodowe. [...] Grupa jest również przygotowana do zapewnienia usług zaplecza, aby ułatwić przekazanie tych podmiotów nowemu właścicielowi.
(174) W 2008 r. Centea posiadała udział w rynku na poziomie [...] w hipotekach, [...] w kartach debetowych (liczba kart), [...] w rachunkach bieżących oraz [...] w rachunkach depozytowych/oszczędnościowych. Ma własne źródła finansowania i dokonuje wkładu netto do funduszy grupy KBC. Centea posiada ogólnokrajową sieć 712 punktów kontaktu z klientami oraz portfel odzwierciedlający pełny asortyment produktów bankowych. Centea dysponuje własnymi komórkami biura obsługi. Usługi zaplecza (w tym usługi informatyczne) są świadczone przez jednostki Shared Services i Operational Business grupy KBC. Fidea posiada [...] udziału w rynku klasy 21 ubezpieczeń na życie, [...] % klasy 23 ubezpieczeń na życie, [...] ubezpieczeń innych niż na życie oraz [...] % ubezpieczeń zdrowotnych. Tabela 2 przedstawia udziały grupy KBC, Centea i Fidea w rynku belgijskim, jak również skutki proponowanego zbycia dla całkowitego udziału grupy KBC w rynku.
Tabela 2
Wybrane udziały grupy KBC w rynku belgijskim według stanu na 2008 r. oraz wpływ zbycia jednostek Centea i Fidea na pozycję grupy KBC
[...]
(175) Znaczący środek strukturalny, taki jak utworzenie nowego konkurenta z przedsiębiorstwa zasiedziałego posiadającego duży udział w rynku, może pomóc w pobudzaniu konkurencji na wcześniej skoncentrowanym rynku. Dotyczy to rynku belgijskiego, na którym 4 duże podmioty kontrolują większość rynku detalicznego.
(176) Komisja uważa wspomniane zbycie za właściwy sposób zwiększenia konkurencji na skoncentrowanym belgijskim rynku bankowości detalicznej. Dzięki uznanemu znakowi towarowemu i sieciom dystrybucji Centea i Fidea stanowią atrakcyjny cel dla konkurentów pragnących wejść na belgijski rynek lub rozszerzyć tam swoją obecność. Chociaż udział tych zbywanych podmiotów w rynku jest w niektórych segmentach niewielki, Komisja uważa, iż przeciwwagę dla niego stanowi fakt, że podmioty te są stosunkowo samowystarczalne oraz że grupa KBC zobowiązała się do dokonania zbycia [...].
(177) Ponadto grupa KBC ograniczy swoją ekspansję w Europie Środkowo-Wschodniej i Rosji do krajów, w których zajmuje już znaczącą pozycję, co stanowi zahamowanie wcześniejszych planów ekspansji. Działanie to można uznać za ograniczanie zakłócenia konkurencji, ponieważ grupa KBC nie będzie wykorzystywać pomocy państwa do wzmocnienia swojej pozycji na rynkach, na których obecnie nie posiada rentownych przedsiębiorstw, lub w działalności, która nie jest częścią jej nowego modelu działalności. Jednakże zdaniem Komisji właściwe jest, aby grupa KBC nie była zobowiązana do wycofania się ze wszystkich swoich rynków Europy Środkowo-Wschodniej i Rosji, które uważa za podstawowe. Jak opisano w motywach 12 i 13, grupa KBC jest znaczącym uczestnikiem rynku w kilku krajach w tym regionie. Gdyby musiała w dalszym stopniu ograniczać tam swoją obecność, mogłoby to zaszkodzić jej stabilności finansowej w tych krajach i kredytowaniu gospodarki realnej. To samo dotyczy obecności grupy KBC w Irlandii.
(178) Ponadto Komisja uważa, że pakiet środków w wystarczającym stopniu rozwiązuje kwestię pokusy nadużyć. Grupa KBC zaproponowała kompleksową sprzedaż innych podmiotów podstawowych (bankowość prywatna, bankowość inwestycyjna, Europa Środkowo-Wschodnia i Rosja) oraz podmiotów innych niż podstawowe, o których mowa w sekcji 4.2.2 niniejszej decyzji. [...] Jest to znacząca redukcja działalności gospodarczej grupy KBC.
(179) Komisja odnotowuje, że władze belgijskie określiły szczegółowe ramy czasowe planowanego zbycia, zgodnie z opisem zawartym w motywie 62. Komisja zwraca również uwagę na mianowanie - w stosownych przypadkach - zarządców odpowiedzialnych za zapewnienie rozdzielenia działalności Centea i Fidea, osoby odpowiedzialnej za monitorowanie operacji oraz osoby odpowiedzialnej za zbycie jednostek. Takie zobowiązanie gwarantuje, że proces zmniejszania grupy KBC w większości zostanie przeprowadzony w wyznaczonym czasie. Chociaż możliwe jest wydłużenie docelowych terminów zbycia, nastąpi ono wyłącznie po uzyskaniu wyraźnej zgody Komisji.
(180) Komisja za czynnik pozytywny uważa zobowiązania grupy KBC i władz belgijskich zabezpieczające właściwe postępowanie, które to zobowiązania bardziej szczegółowo opisano w motywach 63-77. Obejmują one zobowiązanie do kredytowania gospodarki realnej, zakaz przywództwa cenowego oraz zakaz stosowania wsparcia ze strony państwa do masowego marketingu, co zapobiega wykorzystaniu pomocy przez grupę KBC do finansowania zachowań antykonkurencyjnych na rynku. Zakaz przejmowania gwarantuje dodatkowo, że pomoc państwa nie zostanie wykorzystana do przejęcia konkurentów.
(181) Jeżeli chodzi o zakaz przywództwa cenowego, Komisja uważa go za zgodny z pkt 44 komunikatu o restrukturyzacji, ponieważ służy on zagwarantowaniu, że pomoc państwa nie zostanie wykorzystana w celu oferowania takich warunków, którym nie mogliby sprostać konkurenci nieotrzymujący pomocy państwa. Komisja jest zdania, że zakaz jest właściwy w odniesieniu do rynków, na których grupa KBC posiada ugruntowaną pozycję przy udziale w rynku wynoszącym co najmniej [0-10] % oraz na których nie stosuje żadnych środków strukturalnych sprzyjających konkurencji. W tym przypadku Komisja uważa za właściwe, że zakaz przywództwa cenowego nie stosuje się do Belgii, ponieważ zbycie jednostek Centea i Fidea jest znaczącym środkiem strukturalnym, który powinien prowadzić do poprawy konkurencji na rynku belgijskim.
(182) Biorąc pod uwagę zakres podziału obciążenia i prawdopodobnie krótkie ramy czasowe na wdrożenie środków, Komisja jest zdania, że skala i charakter środków proponowanych przez grupę KBC są wystarczające i odpowiednie do rozwiązania wszelkich problemów zakłócenia konkurencji.
8.3.4. MONITOROWANIE
(183) Komisja odnotowuje, że zgodnie z pkt 46 komunikatu o restrukturyzacji w celu kontroli właściwej realizacji planu restrukturyzacji konieczne są szczegółowe, regularne sprawozdania państwa członkowskiego. Władze belgijskie powinny zatem przekazywać Komisji takie sprawozdania co sześć miesięcy, począwszy od daty przyjęcia niniejszej decyzji.
Wniosek dotyczący planu restrukturyzacji
(184) Komisja uznaje, że plan restrukturyzacji przedstawiony w rozdziale 4 niniejszej decyzji jest zgodny z art. 87 ust. 3 lit. b) Traktatu.
9. WNIOSEK
(185) Na podstawie powyższej oceny środka zabezpieczenia przez państwo i planu restrukturyzacji grupy KBC, jak również zobowiązań przedstawionych przez władze belgijskie i grupę KBC Komisja nie zgłasza sprzeciwu wobec planu restrukturyzacji i przekształcenia środków pomocy na ratowanie w pomoc na restrukturyzację,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Sporządzono w Brukseli dnia 18 listopada 2009 r.
| W imieniu Komisji | |
| Neelie KROES | |
| Członek Komisji |
______
(1) Decyzja Komisji w sprawie C 18/09, KBC (Dz.U. C 216 z 10.9.2009, s. 10).
(2) Decyzja Komisji w sprawie N 602/08, KBC, (Dz.U. C 109 z 13.5.2009, s. 4). W dalszej części odniesienia do "decyzji w sprawie dokapitalizowania" odnoszą się do decyzji, o której mowa w tym przypisie.
(3) Belgische federale overheid, les autorités fédérales belges.
(4) Vlaamse overheid, le gouvernement flamand.
(5) Do celów niniejszej decyzji Komisja, odnosząc się dalej do władz belgijskich, nie wprowadza rozróżnienia na belgijski rząd federalny i władze flamandzkie. W związku z tym w stosunku do obydwu używane jest jedno określenie, tj. "władze belgijskie".
(6) Decyzja o wszczęciu postępowania dotyczy trzech zagadnień: zatwierdzenia drugiego dokapitalizowania jako pomocy na ratowanie udzielonej na sześć miesięcy, tymczasowego zatwierdzenia środka zabezpieczenia przez państwo oraz wszczęcia postępowania w odniesieniu do niektórych aspektów środka zabezpieczenia przez państwo.
(7) Decyzja Komisji w sprawie N 360/09, Drugie dokapitalizowanie i pomoc związana z aktywami dla grupy KBC (Dz.U. C 216 z 10.9.2009, s. 10). Dalej odniesienia do "decyzji w sprawie dokapitalizowania" odnoszą się do decyzji, o której mowa w niniejszym przypisie.
(8) Aktywa ważone ryzykiem banku KBC Bank na koniec 2008 r. miały wartość 141,4 mld EUR. Grupa KBC prowadzi działalność ubezpieczeniową na szeroką skalę, w stosunku do której pojęcie aktywów ważonych ryzykiem nie ma zastosowania. Do celów porównawczych obliczono przybliżoną wartość odpowiednika aktywów ważonych ryzykiem dla działu Insurance grupy KBC, dzieląc kapitał wypłacalności działu Insurance przez 8 %. W ten sposób aktywa ważone ryzykiem należące do grupy wynoszą 178,3 mld EUR na koniec 2008 r. Wszystkie obliczenia dotyczące pomocy zawarte w niniejszej decyzji wykonano na podstawie tych danych.
(9) Dz.U C 109 z 13.5.2009, s. 4.
(10) Dodatkowo zabezpieczone papiery dłużne składają się zazwyczaj z kilku transz, których rating jest uzależniony od stopnia podporządkowania. Typowy portfel CDO grupy KBC składa się z transzy equity, transzy junior, transzy mezzanine i transzy najbardziej uprzywilejowanej (super senior). Transza equity jest najbardziej podporządkowana, zaś transza super senior jest najmniej podporządkowana.
(11) Zob. przypis 1.
(12) Zob. przypis 1.
(13) Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen, Commission Bancaire, Financière et des Assurances.
(14) Termin zapadalności 90 % wartości portfela CDO przypada przed końcem 2017 r.
(15) Dokładna kwota to 19,97 mld EUR.
(16) 4 mld EUR poprzez spółkę zależną Assurisk i 1,5 mld EUR poprzez KBC FP.
(17) Wycena instrumentów typu CDO w wynikach za drugi kwartał 2009 r. wzrosła do 16 mld EUR, częściowo ze względu na poprawę warunków rynkowych.
(18) Średnia cena akcji z ostatnich 30 dni poprzedzających transakcję.
(19) MBIA zapewniło ubezpieczenie 11 z 15 instrumentów typu CDO. W odniesieniu do tych instrumentów władze belgijskie zrekompensują grupie KBC straty, jeżeli zdarzenie kredytowe spowoduje konieczność wykorzystania ubezpieczenia, a MBIA nie zdoła wywiązać się ze swoich obowiązków. Zgodnie z ogólną strukturą środka obowiązki MBIA są określane w odniesieniu do poszczególnych instrumentów typu CDO. Jeżeli MBIA wywiąże się ze swojego obowiązku w późniejszym terminie, grupa KBC będzie zobowiązana zwrócić wszelkie kwoty już wypłacone przez państwo, z wyjątkiem kwot wykorzystanych na pokrycie uzasadnionych wydatków.
(20) Jeżeli instrument hybrydowy zostanie wyemitowany, będzie on wypłacony w kwocie równej sumie dochodów z 5-letnich obligacji belgijskich, 3 % i 5-krotnej wartości mediany 5-letnich spreadów CDS (swapu ryzyka kredytowego) grupy KBC obliczonych dla okresu rozpoczynającego się w dniu 1 stycznia 2007 r. i kończącego się w dniu 31 sierpnia 2008 r. Przy wykorzystaniu do obliczeń danych bieżących wynagrodzenie byłoby równe dochodowi w wysokości 8,5 % (2,82 % + 3 % + (5*0,535) = 8,5 %). Cena emisyjna papieru wartościowego opierałaby się na średniej cenie akcji z ostatnich 30 dni poprzedzających transakcję, zaś zamiana papieru wartościowego na akcję odbywałaby się w stosunku jeden do jednego.
(21) Grupa KBC twierdzi, że zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zarówno gwarantowany portfel CDO, jak i gwarancja muszą być oceniane na podstawie wartości godziwej. Oznacza to, że gwarancja musi uwzględniać w stosunku jeden do jednego każdą zmianę wartości godziwej instrumentów objętych gwarancją. W przeciwnym razie pojawiłoby się duże ryzyko, że zmiany wartości godziwej instrumentów typu CDO nadal będą mieć wpływ na zyski i straty grupy KBC, uniemożliwiając tym samym osiągnięcie celu środka. Gwarancja musi być zatem udzielana dla każdego instrumentu osobno, a nie dla całego portfela.
(22) Oczekiwane straty w tym kontekście mają szczególne znaczenie dla analiz przeprowadzanych przez eksperta władz belgijskich. Oczekiwane straty w trzeciej transzy wynoszą 1,33 mld EUR, jednak nie oznacza to, że oczekiwane straty w ramach pierwszej straty i transzy equity są równe sumie tych dwóch transz. Oczekiwane straty są w rzeczywistości wynikiem modeli stochastycznych, w których generuje się i uśrednia dużą liczbę scenariuszy. W celu zilustrowania metodologii zastosowanej przez ekspertów można przyjąć, że portfel składa się z 10 elementów podzielonych na dwie transze po 5 elementów. Jeżeli przetestujemy 10 scenariuszy, z których 5 generuje stratę w wysokości 2,5, zaś pozostałe 5 generuje stratę w wysokości 7,5, oczekiwana strata w całym portfelu wynosi 5. Oczekiwana strata w pierwszej transzy wyniesie jednak 3,75 EUR (5 × 2,5 i 5 × 5, przy czym 7,5 jest ograniczone do maksymalnej straty w ramach pierwszej straty w wysokości 5), zaś w przypadku drugiej transzy będzie to 1,25 (5 × 0 i 5 × 2,5). Strata łączna pokrywa się ze stratą średnią w wysokości 5 (3,75 + 1,25).
(23) [...].
(24) Dokładna kwota to 718.958.556 EUR.
(25) Dokładna kwota to 1.325.480.484 EUR.
(26) Komunikat Komisji w sprawie przywrócenia rentowności i oceny środków restrukturyzacyjnych stosowanych w sektorze finansowym w dobie kryzysu zgodnie z regułami pomocy państwa. (Dz.U. C 195 z 19.8.2009, s. 9).
(27) Belgia, Republika Czeska, Polska, Węgry, Słowacja i Bułgaria.
(28) W tym przypadku dane prognozowane oznaczają, że jednostki przeznaczone do zbycia lub likwidacji odpowiadają za 20 % aktywów ważonych ryzykiem grupy KBC ogółem na koniec 2008 r.
(29) Dla celów przedmiotowego pakietu zobowiązań spłata kwot nominalnych zostanie uznana za zrealizowaną, gdy spłacona zostanie kwota 7 mld EUR.
(30) Podstawowe fundusze własne są równoważne kapitałowi własnemu i rezerwom.
(31) Dz.U. L 24 z 29.1.2004, s. 1.
(32) Dla celów powyższego zobowiązania instrument typu CDO to transakcja sekurytyzacji portfela kredytowego, charakteryzująca się następującymi cechami: (i) pociąga za sobą "przepakowanie" portfeli aktywów, przy czym aktywa te mogą być obligacjami, pożyczkami, instrumentami pochodnymi lub innymi papierami dłużnymi; (ii) ryzyko kredytowe związane z takimi aktywami dzieli się na wiele transz papierów wartościowych o różnych poziomach uprzywilejowania sprzedawanych inwestorom; oraz (iii) transakcja jest zazwyczaj transakcją arbitrażową, tj. głównym jej celem jest osiągnięcie zysku z różnicy między ceną rynkową aktywów podstawowych a ceną, po której można sprzedać sekurytyzowane ryzyko w postaci ustrukturyzowanej.
(33) Kluczowi pracownicy to wszyscy pracownicy konieczni do zapewnienia rentowności i konkurencyjności podmiotów przeznaczonych do zbycia.
(34) Zarządca odpowiedzialny za zapewnienie rozdzielenia działalności to osoba powołana w celu zarządzania codzienną działalnością podmiotów przeznaczonych do zbycia monitorowanych przez podmiot, któremu powierzono nadzorowanie operacji.
(35) Po zneutralizowaniu procyklicznego wpływu oczekiwanego ryzyka kredytowego.
(36) Komunikat Komisji - Dokapitalizowanie instytucji finansowych w związku z obecnym kryzysem finansowym: ograniczenie pomocy do niezbędnego minimum oraz mechanizmy zabezpieczające przez nadmiernym zakłóceniem konkurencji (Dz.U. C 10 z 15.1.2009, s. 2).
(37) Komunikat Komisji w sprawie postępowania z aktywami o obniżonej wartości we wspólnotowym sektorze bankowym (Dz.U. C 72 z 26.3.2009, s. 1).
(38) Komunikat Komisji w sprawie przywrócenia rentowności i oceny środków restrukturyzacyjnych stosowanych w sektorze finansowym w dobie kryzysu zgodnie z regułami pomocy państwa (Dz.U. C 195 z 19.8.2009, s. 9).
(39) Zob. przypis 38.
(40) Z kwoty 14,8 mld EUR grupa KBC zachowuje straty w wysokości 1,48 mld EUR (10 %).
(41) Wartość ta jest wartością ustalaną według modelu. Ta sama wartość według grupy KBC wzrosła pod koniec drugiego kwartału 2009 r. do 16 mld EUR.
(42) Zob. motyw 127 niniejszej decyzji.
(43) Komunikat Komisji - Zastosowanie zasad pomocy państwa do środków podjętych w odniesieniu do instytucji finansowych w kontekście obecnego, globalnego kryzysu finansowego (Dz.U. C 270 z 25.10.2008, s. 8).
(44) Zob. m.in. decyzja Komisji w sprawie N 574/08, Garantie Fortis (Dz.U. C 38 z 17.2.2009, s. 2), decyzja Komisji w sprawie NN 42/08, Fortis (Dz.U. C 80 z 3.4.2009, s. 7), decyzja Komisji w sprawie NN 57/09, Rescue aid in favour of Ethias (Dz.U. C 176 z 29.7.2009, s. 1) oraz decyzja Komisji w odniesieniu do KBC (zob. przypisy 1 i 2).
(45) Zob. opis środka zabezpieczenia przez państwo, motywy 27-28 niniejszej decyzji.
(46) 6,3 mld EUR * wskaźnik warstwy 1 w wysokości 8 % = 504 mln EUR * 7 % (bezpieczny kapitał na wynagrodzenie minus koszty finansowania) = 35 mln EUR.
(47) Ponieważ gwarancja dla inwestycji kapitałowych nie zapewnia płynności, czynnik dotyczący kosztów finansowania ponoszonych przez państwo nie ma w tej sytuacji zastosowania.
(48) Zob. decyzję Komisji w sprawie N 507/08, Financial Support Measures to the banking Industry in the UK (Dz.U. C 290 z 13.11.2008, s. 4, motyw 52).
(49) Dla celów księgowych portfel papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami zaklasyfikowano pod koniec 2008 r. jako "pożyczki i należności", zmniejszając w ten sposób zmienność rachunku zysków i strat grupy KBC, ponieważ ujemne korekty wartości portfela mogą być rozłożone w czasie.
(50) Wyrażona wewnętrzną stopą zwrotu.
(51) Zob. motywy 72 i 73 decyzji w sprawie pierwszego dokapitalizowania i motywy 69 i 70 decyzji o wszczęciu postępowania.
(52) Kwota pomocy otrzymana przez grupę KBC wynosi 4,1-5,1 % jej aktywów ważonych ryzykiem.
(*) Informacja poufna, zawiera tajemnicę handlową. W miarę możliwości przedziały podano w [...].