Podsumowanie wyników kontroli wspólnych przedsięwzięć i przedsiębiorstw Unii Europejskiej przeprowadzonych przez Trybunał za 2014 r.

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2015.422.1

Akt nieoceniany

Wersja od: 17 grudnia 2015 r.

Podsumowanie wyników kontroli wspólnych przedsięwzięć i przedsiębiorstw Unii Europejskiej przeprowadzonych przez Trybunał za 2014 r.

(2015/C 422/01)

(Dz.U.UE C z dnia 17 grudnia 2015 r.)

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Informacje, na podstawie których Trybunał sformułował opinie

Wyniki kontroli

Opinie na temat wiarygodności rozliczeń

Opinie na temat legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw rozliczeń.

Objaśnienie uzupełniające dotyczące wkładu UE w koszty projektu ITER

Uwagi niepodważające opinii Trybunału

Zarządzanie budżetem i finansami

Mechanizmy kontroli wewnętrznej

Monitorowanie wyników badań projektów i sprawozdawczość w tym zakresie.

Druga ocena śródokresowa dokonana przez Komisję

Wnioski

Załącznik I - Dochody wspólnych przedsięwzięć (prognozowane dochody budżetowe,

należności ustalone i kwoty otrzymane) i ich plany zatrudnienia

Załącznik II - Uwagi sformułowane przez Trybunał w 2014 r

WPROWADZENIE

1. Zgodnie z postanowieniami art. 287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Trybunał skontrolował roczne sprawozdania finansowe za rok budżetowy zakończony dnia 31 grudnia 2014 r. oraz legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tych sprawozdań następujących ośmiu wspólnych przedsięwzięć i przedsiębiorstw Unii Europejskiej ¹ :

- Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej (F4E),

- Wspólne Przedsiębiorstwo "Czyste Niebo" - na rzecz realizacji czystych technologii transportu lotniczego,

- Wspólne Przedsiębiorstwo ARTEMIS ustanowione w celu realizacji wspólnej inicjatywy technologicznej w zakresie systemów wbudowanych ² ,

- Wspólne Przedsiębiorstwo na rzecz Realizacji Wspólnej Inicjatywy Technologicznej w zakresie Leków Innowacyjnych (IMI),

- Europejskie Wspólne Przedsiębiorstwo na rzecz Realizacji Wspólnej Inicjatywy Technologicznej w zakresie Nanoelektroniki (ENIAC) ³ ,

- Wspólne Przedsiębiorstwo na rzecz Technologii Ogniw Paliwowych i Technologii Wodorowych (FCH),

- Wspólne Przedsięwzięcie Ustanowione w celu Opracowania Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Lotniczym Nowej Generacji (SESAR),

- Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Wspólnej Inicjatywy Technologicznej "Podzespoły i układy elektroniczne w służbie wiodącej pozycji Europy" (ECSEL) ⁴ .

2. Oprócz Unii Europejskiej (reprezentowanej przez Komisję), członkami wspólnych przedsięwzięć mogą być różni partnerzy publiczni i prywatni, którzy wnoszą wkłady finansowe na rzecz działań realizowanych przez wspólne przedsięwzięcia. Wspólne przedsięwzięcia są oparte albo na modelu dwustronnym, gdy ich członkami są Komisja Europejska i przedstawiciele branży, albo na modelu trójstronnym, gdy ich członkami są ponadto państwa członkowskie ⁵ . Wspólne przedsięwzięcia odgrywają ważną rolę w realizacji polityki badawczej w konkretnych obszarach.

3. Tak jak w poprzednich latach Trybunał skontrolował legalność i prawidłowość transakcji. Jednakże w 2014 r. po raz pierwszy roczne sprawozdania finansowe dwóch wspólnych przedsięwzięć (F4E i SESAR) zostały zbadane przez niezależnego audytora zewnętrznego (firmę audytorską) zgodnie z art. 208 ust. 4 rozporządzenia finansowego UE oraz art. 107 ust. 1 nowego ramowego rozporządzenia finansowego dotyczącego agencji i innych organów. Opinia Trybunału dotycząca tych sprawozdań objęła pracę kontrolną wykonaną przez niezależnego audytora zewnętrznego oraz działania podjęte w odpowiedzi na ustalenia audytora. Jeżeli chodzi o pozostałe wspólne przedsięwzięcia, Trybunał przeprowadził kontrole ich rocznych sprawozdań finansowych we własnym zakresie.

4. W niniejszym podsumowaniu przedstawiono przegląd wyników przeprowadzonych przez Trybunał dorocznych kontroli wspólnych przedsięwzięć za rok budżetowy 2014. Ma ono na celu ułatwienie analizy i porównania specjalnych sprawozdań rocznych Trybunału dotyczących sprawozdań finansowych wspólnych przedsięwzięć za 2014 r. Opublikowane specjalne sprawozdania roczne zawierają opinie i uwagi Trybunału oraz odpowiedzi wspólnych przedsięwzięć. Niniejsze podsumowanie nie jest sprawozdaniem pokontrolnym ani opinią.

5. Całkowite prognozowane dochody budżetowe wspólnych przedsięwzięć na 2014 r. ⁶ wyniosły 1,9 mld euro (2013: 2,2 mld euro), co odpowiada 1,6 % ogólnego budżetu UE na 2014 r. (2013: 1,7 %). 1 224 mln euro (2013: 686 mln euro) dotacji otrzymanych przez wspólne przedsięwzięcia pochodziło z ogólnego budżetu UE, a 204 mln euro (2013: 134 mln euro) - od partnerów branżowych i członków wspólnych przedsięwzięć. Dużą część odnotowanego wzrostu wysokości dotacji można wyjaśnić wzrostem wkładów Komisji i państwa przyjmującego ITER na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia F4E w 2014 r.

6. We wspólnych przedsięwzięciach zatrudnionych jest 432 (2013: 414) urzędników mianowanych i pracowników zatrudnionych na czas określony, co odpowiada mniej niż 1 % łącznej liczby stanowisk zatwierdzonych w budżecie ogólnym UE (szczegółowe informacje przedstawiono w załączniku I).

7. Choć ryzyko finansowe w przypadku wspólnych przedsięwzięć jest stosunkowo niewielkie w skali ogólnego budżetu UE, ryzyko utraty reputacji przez Unię jest wysokie - wspólne przedsięwzięcia są bowiem kluczowym narzędziem realizacji strategii badawczej UE, a ze względu na to, że mają charakter partnerstw publiczno-prywatnych są bardzo wyeksponowane w branżach, z którymi współpracują.

INFORMACJE, NA PODSTAWIE KTÓRYCH TRYBUNAŁ SFORMUŁOWAŁ OPINIE

8. W przypadku dwóch wspólnych przedsięwzięć skontrolowanych przez niezależnych audytorów zewnętrznych Trybunał zbadał wyniki prac firm audytorskich zgodnie z międzynarodowymi standardami kontroli. Trybunał uwzględnił te wyniki, formułując opinię na temat wiarygodności rozliczeń zawartą w specjalnych sprawozdaniach rocznych.

9. Trybunał posiada wystarczającą pewność co do wiarygodności prac prywatnych firm audytorskich, by oprzeć się na wynikach tych prac w swoich opiniach pokontrolnych.

10. Jeżeli chodzi o legalność i prawidłowość transakcji, za badanie których odpowiedzialny jest wyłącznie Trybunał, przyjęte przezeń podejście kontrolne obejmuje analityczne procedury kontrolne, badanie transakcji na poziomie wspólnego przedsięwzięcia oraz ocenę kluczowych mechanizmów kontrolnych w stosowanych systemach nadzoru i kontroli. Elementami uzupełniającymi to podejście są dowody uzyskane na podstawie prac innych kontrolerów oraz analiza oświadczeń kierownictwa i rocznego sprawozdania z działalności. W ramach kontroli za 2014 r. szczególny nacisk położono na kontrole ex post.

11. W odniesieniu do pozostałych sześciu wspólnych przedsięwzięć przeprowadzona przez Trybunał kontrola objęła - jak do tej pory - zarówno legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw rozliczeń, jak i wiarygodność rozliczeń.

WYNIKI KONTROLI

Opinie na temat wiarygodności rozliczeń

12. Ostateczne sprawozdania finansowe wszystkich wspólnych przedsięwzięć przedstawiają rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach ich sytuację finansową na dzień 31 grudnia 2014 r. oraz wyniki transakcji i przepływy pieniężne za kończący się tego dnia rok, zgodnie z przepisami odpowiednich regulaminów finansowych oraz z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji.

Opinie na temat legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw rozliczeń

13. W opinii Trybunału transakcje leżące u podstaw rocznych sprawozdań finansowych za rok budżetowy zakończony w dniu 31 grudnia 2014 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach w przypadku pięciu z ośmiu wspólnych przedsięwzięć (F4E, "Czyste niebo", FCH, IMI i SESAR).

14. W przypadku wspólnych przedsiębiorstw ARTEMIS i ENIAC na mocy obowiązującej umowy administracyjnej kontrolę zestawień poniesionych wydatków projektowych powierzono krajowym organom finansującym (KOF). Wspólne przedsiębiorstwa ARTEMIS i ENIAC otrzymały od KOF sprawozdania z kontroli, lecz nie dokonywały systematycznej oceny jakości tych kontroli. Trybunał dokonał oceny strategii kontroli trzech KOF, w tym sprawozdań z kontroli. Zastosowana metodyka nie pozwoliła wspólnym przedsiębiorstwom na obliczenie wiarygodnego ważonego poziomu błędu ani poziomu błędu resztowego. W następstwie tego Trybunał uznał, że dostępne informacje dotyczące wdrażania strategii kontroli ex post wspólnych przedsiębiorstw ARTEMIS i ENIAC nie są wystarczające, aby stwierdzić, czy ten kluczowy mechanizm kontroli funkcjonuje skutecznie ⁷ . W związku z tym Trybunał wydał opinię z zastrzeżeniem ⁸ .

15. Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL przejęło projekty wspólnych przedsiębiorstw ARTEMIS i ENIAC. Umowy administracyjne zawarte przez wspólne przedsiębiorstwa ARTEMIS i ENIAC z KOF państwa członkowskiego nadal obowiązują po połączeniu tych przedsiębiorstw we Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL ⁹ . W wyniku sytuacji opisanej w pkt 14, w związku z projektami zainicjowanymi przez ARTEMIS i ENIAC, Trybunał wydał także opinię z zastrzeżeniem w odniesieniu do ECSEL.

Objaśnienie uzupełniające dotyczące wkładu UE w koszty projektu ITER ¹⁰

16. Jeżeli chodzi o Wspólne Przedsięwzięcie F4E, w 2010 r. ¹¹ Rada oceniła wkład UE w koszty etapu budowy projektu na 6,6 mld euro. Istnieje poważne ryzyko, że ta kwota wzrośnie, przede wszystkim w następstwie zmian dotyczących zakresu produktów projektu, a także w związku z aktualnym harmonogramem, który uznawany jest za nierealistyczny. Według ostatnich szacunków do czasu ukończenia etapu budowy niedobór wyniesie 428 mln euro. W czasie przeprowadzania kontroli (marzec 2015 r.) wspólne przedsięwzięcie oceniało, że opóźnienie etapu budowy wyniesie co najmniej 43 miesiące. W związku z tymi zagrożeniami wspólne przedsięwzięcie opracowuje system umożliwiający regularne monitorowanie odchyleń kosztów, lecz nie zaktualizowało jeszcze wyceny wkładu wspólnego przedsięwzięcia w projekt ITER po ukończeniu etapu budowy. Wspólne przedsięwzięcie pracuje jednak obecnie nad wdrożeniem planu działania mającego na celu wyeliminowanie głównych przeszkód wstrzymujących realizację projektu.

Uwagi niepodważające opinii Trybunału

17. Trybunał sformułował 55 uwag (2013: 55) dotyczących wszystkich wspólnych przedsięwzięć, aby zwrócić uwagę na istotne kwestie. Zestawienie sformułowanych uwag przedstawiono w załączniku II. Poniżej podsumowano najczęściej pojawiające się uwagi.

Zarządzanie budżetem i finansami

18. Uwagi w tym dziale koncentrują się na trzech obszarach:

- wskaźnik wykonania budżetu - wskaźnik wykorzystania środków na zobowiązania wynosił od 90 % do 100 % (z wyjątkiem wspólnych przedsiębiorstw ARTEMIS i ENIAC, w których poziom ten wynosił od 38 % do 43 %, co odzwierciedla wykorzystanie na przestrzeni 6 miesięcy środków przyjętych na cały rok), a wskaźnik wykorzystania środków na płatności - od 74 % do 100 %. Ten ostatni wskaźnik wynosił 74 % w przypadku FCH i IMI oraz 80 % w przypadku SESAR, a jego wysokość jest następstwem głównie opóźnień w finansowaniu projektów,

- nabory wniosków i realizacja projektów - z wyjątkiem Wspólnego Przedsiębiorstwa ARTEMIS, w przypadku którego ostateczny poziom środków, na które zaciągnięto zobowiązania w ramach naborów wniosków, wynosił tylko 48 % (49 % na dzień 31 grudnia 2013 r.) łącznego budżetu przeznaczonego na pokrycie wydatków operacyjnych podczas całego okresu funkcjonowania wspólnego przedsiębiorstwa, pozostałe wspólne przedsięwzięcia osiągnęły poziom od 90 % do 100 %,

- instytucje i organy UE są zobowiązane do corocznego przygotowywania sprawozdań z zarządzania budżetem i finansami ¹² . Informacje przedstawione przez wspólne przedsięwzięcia w tych sprawozdaniach były niezharmonizowane i często niekompletne. Komisja powinna opracować wytyczne dotyczące charakteru i zawartości sprawozdania.

Mechanizmy kontroli wewnętrznej

19. Kontrole ex post są kluczowym narzędziem wspólnych przedsięwzięć służącym do zapewniania kwalifikowalności i poprawności wydatków deklarowanych przez beneficjentów lub partnerów. Wszyscy oni, z wyjątkiem Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL ¹³ , przyjęli strategię kontroli ex post, a pięcioro z nich zleciło wykonanie kontroli ex post niezależnym zewnętrznym firmom audytorskim. W trzech przypadkach (zob. pkt 14 i 15) Trybunał wydał opinię z zastrzeżeniem w związku z niewłaściwą realizacją strategii kontroli ex post.

20. Jeżeli chodzi o Wspólne Przedsięwzięcie F4E, Trybunał odnotował, że poczyniono znaczne postępy, choć w czasie przeprowadzania kontroli (marzec 2015 r.) szereg kluczowych działań podjętych przez wspólne przedsięwzięcie nadal znajdował się na etapie realizacji Należy nadal zwiększać konkurencyjność procedury udzielania zamówień, które mają zasadnicze znaczenie dla realizacji projektu ITER przez Wspólne Przedsięwzięcie F4E. W przypadku dotacji średnia liczba otrzymanych wniosków wyniosła jeden na nabór, tak jak w latach 2013 i 2012.

Monitorowanie wyników badań projektów i sprawozdawczość w tym zakresie

21. Monitorowanie i sprawozdawczość dotyczące wyników badań zostały opisane w siódmym programie ramowym (7PR), w którym ustanowiono system monitorowania i sprawozdawczości obejmujący ochronę, rozpowszechnianie i przekazywanie wyników badań. W umowach o przyznanie dotacji podpisywanych z członkami i innymi beneficjentami wspólne przedsięwzięcia umieszczają szczegółowe postanowienia dotyczące praw własności intelektualnej i rozpowszechniania działań badawczych i wyników badań. Realizacja tych postanowień jest monitorowana przez wspólne przedsięwzięcia na poszczególnych etapach realizacji finansowanych projektów. W 2014 r. osiągnięto w tym zakresie znaczny postęp. Jednakże w celu spełnienia wymogów programu "Horyzont 2020" i skutecznego przyczynienia się do rozpowszechniania wyników badań przeprowadzonych w ramach siódmego programu ramowego należy jak najbardziej rozwinąć współpracę między wspólnymi przedsięwzięciami a Komisją, ze szczególnym uwzględnieniem dalszego rozszerzenia zakresu danych przekazywanych przez wspólne przedsięwzięcia do systemów Komisji.

Druga ocena śródokresowa dokonana przez Komisję

22. Druga ocena śródokresowa została przeprowadzona przez Komisję w 2013 r. i na początku roku 2014. Wszystkie wspólne przedsięwzięcia (z wyjątkiem Wspólnego Przedsięwzięcia F4E) zostały ocenione pod względem przydatności, wydajności, skuteczności i jakości badań. We wszystkich wspólnych przedsięwzięciach plany działań przyjęte w następstwie sprawozdań były w trakcie realizacji.

WNIOSKI

23. Wszystkie wspólne przedsięwzięcia przedstawiły wiarygodne rozliczenia za 2014 r., lecz w trzech przypadkach Trybunał wydał opinię z zastrzeżeniem na temat legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw tych rozliczeń.

24. Powinna nastąpić poprawa w zakresie procedur, zwłaszcza w zakresie realizacji strategii kontroli ex post, współpracy z Komisją w zakresie przekazywania wyników badań, a w przypadku Wspólnego Przedsięwzięcia F4E - w zakresie wdrożenia mechanizmów kontroli kosztów.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  I

Dochody wspólnych przedsięwzięć (prognozowane dochody budżetowe, należności ustalone i kwoty otrzymane) i ich plany zatrudnienia

WSPÓLNE PRZEDSIĘWZIĘCIE	Macierzysta DG	Obszar polityki	2014				2013
			Prognozowane dochody budżetowe^(1)	Należności ustalone^(2)	Kwoty otrzymane^(5)	Plan zatrudnienia^(4)(5)	Prognozowane dochody budżetowe^(1)	Należności ustalone^(2)	Kwoty otrzymane^(5)	Plan zatrudnienia^(4)
1 ARTEMIS (do 26 czerwca 2014 r.)	DG ds. Sieci Komunikacyjnych, Treści i Technologii	Badania naukowe	2 224 000	863193	20 100 000	(15)	32 643 708	32 647 545	20 123 350	15
2 "CZYSTE NIEBO"	DG ds. Badań Naukowych i Innowacji	Badania naukowe	229 241 764	189 316793	98 585 400	37	306 043 097	227 000 428	124613566	24
3 ENIAC (do 26 czerwca 2014 r.)	DG ds. Sieci Komunikacyjnych, Treści i Technologii	Badania naukowe	2 720 633	1 022 580	54 144250	(15)	172 696 508	172 608 748	36 529216	15
4 F4E	DG ds. Badań Naukowych i Innowacji	Badania naukowe	1 168 825 456	1 168825456	720 917 805	262	1 297013 166	1 296 952 709	245 002 495	262
5 FCH	DG ds. Badań Naukowych i Innowacji	Badania naukowe	112 919 000	108 384 000	69 379 993	26	74 482 039	73 672 484	56 393265	20
6 IMI	DG ds. Badań Naukowych i Innowacji	Badania naukowe	223 294 603	207433859	165627 993	37	255 715 919	254435 104	125 829 159	36
7 SESAR	DG ds. Mobilności i Transportu	Badania naukowe	13 119 600	13046425	94 753 384	42	84 222 608	64 066631	77535515	42
8 ECSEL (od 27 czerwca 2014 r.)	DG ds. Sieci Komunikacyjnych, Treści i Technologii	Badania naukowe	158 245 086	158 318481	460 000	28	nie dotyczy	nie dotyczy	nie dotyczy	nie dotyczy
Razem			1910 590142	1 847 210 787	1223 967 872	432	2 222 817 045	2121382 649	686 026 566	414
^(1) Prognozowane dochody budżetowe odzwierciedlają środki na zobowiązania (budżet ostateczny). ^(2) Należności ustalone odzwierciedlają zatwierdzone zobowiązania. ^(3) Kwoty otrzymane odzwierciedlają wkład pieniężny Komisji Europejskiej w ciągu roku. ^(4) Budżet ostateczny. ^(5) ARTEMIS i ENIAC połączyły się w celu utworzenia ECSEL w dniu 27 czerwca 2014 r. Łącznie 30 stanowisk w ARTEMIS i ENIAC zostało przekształconych w 28 stanowisk w ECSEL. Łączna liczba stanowisk na dzień 31 grudnia 2014 r. wynosiła więc 432.

ZAŁĄCZNIK  II

Uwagi sformułowane przez Trybunał w 2014 r.

WSPÓLNE PRZEDSIĘWZIĘCIE

Zarządzanie budżetem i finansami

Kluczowe mechanizmy kontrolne w stosowanych przez wspólne przedsięwzięcie systemach nadzoru i kontroli

Inne kwestie i działania podjęte w związku z poprzednimi ustaleniami

Wykonanie budżetu i finansowanie wieloletnie

Prezentacja sprawozdania finansowego

Nabory wniosków

Wielostronna umowa ramowa

Systemy kontroli wewnętrznej i systemy księgowe

Zamówienia i dotacje na składniki operacyjne

Realizacja strategii kontroli ex post

Jednostka kontroli wewnętrznej i Służba Audytu Wewnętrznego Komisji

Ramy prawne

Monitorowanie wyników badań i sprawozdawczość w tym zakresie

Polityka w zakresie praw własności intelektualnej i przemysłowej

Konflikt interesów

Druga ocena śródokresowa dokonana przez Komisję

Wkład UE w fazę budowy projektu ITER

Inne

1 ARTEMIS

x

x

x^(1)

x

x

x

2 "CZYSTE NIEBO"

x

x

x

x

x

x

x

3 ENIAC

x

x

x^(1)

x

4 F4E

x

x

x

x

x

x

x

x^(1)

x

5 FCH

x

x

x

x

x

x

x

x

6 IMI

x

x

x

x

x

x

x

7 SESAR

x

x

x

x

x

x

x

8 ECSEL

x

x

x^(1)

x

x

x

x

Ogółem

8

1

3

1

5

1

3

6

8

5

1

7

4

1

1

Razem

13

9

33

^(1) Te uwagi szczegółowo opisano w części sprawozdania dotyczącej opinii.

¹ Dwa wspólne przedsięwzięcia zostały utworzone w 2014 r.: Wspólne Przedsięwzięcie BBI (Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Bioprzemysłu) i Wspólne Przedsięwzięcie Shift2Rail. Ponieważ w 2014 r. nie uzyskały one niezależności finansowej od Komisji, Trybunał nie skontrolował ich rocznych sprawozdań finansowych.

² W dniu 27 czerwca 2014 r. wspólne przedsiębiorstwa ARTEMIS i ENIAC połączyły się w celu utworzenia Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL. W związku z połączeniem kontrola przeprowadzona przez Trybunał obejmuje działalność wspólnego przedsiębiorstwa ARTEMIS w okresie budżetowym od dnia 1 stycznia do dnia 26 czerwca 2014 r.

³ W dniu 27 czerwca 2014 r. wspólne przedsiębiorstwa ENIAC i ARTEMIS połączyły się w celu utworzenia Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL. W związku z połączeniem kontrola przeprowadzona przez Trybunał obejmuje działalność wspólnego przedsiębiorstwa ENIAC w okresie budżetowym od dnia 1 stycznia do dnia 26 czerwca 2014 r.

⁴ Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL zastąpiło wspólne przedsiębiorstwa ENIAC i ARTEMIS, których oficjalne zamknięcie nastąpiło 26 czerwca 2014 r. Kontrola przeprowadzona przez Trybunał obejmuje działalność Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL w okresie budżetowym od dnia 27 czerwca do dnia 31 grudnia 2014 r.

⁵ Wspólne przedsięwzięcia działające według modelu dwustronnego to "Czyste niebo", IMI, FCH i SESAR. Wspólne przedsięwzięcia działające według modelu trójstronnego to ARTEMIS, ENIAC i ECSEL. Członkami Wspólnego Przedsięwzięcia F4E są Euratom reprezentowany przez Komisję Europejską, państwa członkowskie Euratomu oraz inne kraje, które zawarły z Euratomem umowy o współpracy w dziedzinie kontrolowanej syntezy jądrowej i które wyraziły wolę przystąpienia do wspólnego przedsięwzięcia (na dzień 31 grudnia 2014 r.: Szwajcaria).

⁶ Prognozowane dochody budżetowe odzwierciedlają środki na zobowiązania (ostateczny budżet).

⁷ ARTEMIS i ENIAC zainicjowały w 2014 r. wspólny plan działania w celu uwzględnienia tej opinii z zastrzeżeniem, obejmujący wizyty w krajowych organach finansujących i badanie ich systemów.

⁸ Trybunał wydaje opinię z zastrzeżeniem w przypadku gdy kontroler uzyskał wystarczające i odpowiednie dowody kontroli, na podstawie których może stwierdzić, że zniekształcenia lub przypadki uchybień mają istotne znaczenie dla sprawozdania finansowego lub transakcji leżących u jego podstaw, ale nie mają charakteru powszechnego. Trybunał wydaje opinię z zastrzeżeniem również w przypadku, gdy kontroler nie jest w stanie uzyskać wystarczających i odpowiednich dowodów kontroli, na podstawie których mógłby wydać opinię, a możliwe skutki tej niemożności dla sprawozdania finansowego lub transakcji leżących u jego podstaw są istotne, ale nie mają charakteru powszechnego (jak w przypadku opisanym w pkt 14 i 15). Skutki o charakterze powszechnym to takie, które według osądu kontrolera nie ograniczają się tylko do określonych elementów, kont lub pozycji sprawozdania finansowego, albo, jeśli się do nich ograniczają, dotyczą lub mogą dotyczyć znaczącej części sprawozdania finansowego.

⁹ ECSEL nadal realizuje wspólny plan działania zainicjowany przez ARTEMIS i ENIAC w 2014 r. w celu uwzględnienia opinii z zastrzeżeniem.

¹⁰ Objaśnienie uzupełniające wykorzystywane jest do zwrócenia czytelnikom uwagi na kwestię, która nie została w istotny sposób zniekształcona w sprawozdaniu finansowym, ale ma zasadnicze znaczenie dla zrozumienia tego sprawozdania przez odbiorcę.

¹¹ Konkluzje Rady z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie stanu zaawansowania projektu ITER (11902/10).

¹² Artykuł 142 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1), artykuł 93 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 1271/2013 (Dz.U. L 328 z 7.12.2013, s. 42) i artykuł 39 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 110/2014 (Dz.U. L 38 z 7.2.2014, s. 2).

¹³ Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL nie przyjęło jeszcze strategii kontroli ex post własnych projektów.